Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Milieu en natuur

Gekwetste gelovige telt zwaarder dan gepijnigd dier. Nog wel

Foto Dijkstra

Of een dier verdoofd of onverdoofd geslacht wordt hangt van de geloofsovertuiging van zijn slager af. Bij wet is onverdoofd slachten verboden, maar moslims en joden hebben een uitzonderingspositie. Het debat over het afschaffen van dat voorrecht is daarmee een geloofstwist geworden.

Donderdag debatteerde de Tweede Kamer over een wetsvoorstel van de Partij voor de Dieren. Fractievoorzitter Marianne Thieme wil de joodse en islamitische ritus (dhabiha en shechita) niet verbieden, maar wel zo aanpassen dat de dieren tijdens de slacht bedwelmd worden. Haar partij legt in het volgende filmpje uit wat ritueel slachten inhoudt.

Dieren dragen geen rechten
In april debatteert het parlement verder, want met medestanders PVV, SP en D66 is er nog geen Kamermeerderheid. De dierenpartij richt haar pijlen nu op PvdA en VVD, de partijen die de initiatiefwet vooralsnog zien als een inbreuk op de godsdienstvrijheid.

De Raad van State wees een totaalverbod op 20 oktober 2008 af. Omwille van de godsdienstvrijheid. Dat doet het belangrijkste adviesorgaan van de regering met de volgende argumenten:

(1) Dieren kunnen naar de huidige rechtsopvatting geen dragers van rechten in juridische zin zijn. (2) De scheiding van kerk en staat brengt met zich mee dat de overheid zich over de theologische juistheid van een bepaalde opvatting geen oordeel dient aan te matigen. (3) Onbedwelmd ritueel slachten dient te worden beschouwd als een vorm van godsdienstig belijden die valt binnen de reikwijdte van de vrijheid van godsdienst. (4) Het is niet aannemelijk dat de inbreuk op het dierenwelzijn een dusdanig dringende maatschappelijke behoefte vertegenwoordigt dat een ongeclausuleerd verbod op onverdoofd ritueel slachten er door kan worden gerechtvaardigd.

Maatschappelijke behoefte
De bewering dat er onvoldoende ‘maatschappelijke behoefte’ is om dit extra dierenleed te voorkomen is onjuist, stelt het hoofdcommentaar van nrc.next vandaag.

“De dierenartsenstand stelde vast dat onverdoofd ritueel slachten ‘onaanvaardbaar’ is. Het extra leed voor de dieren staat wetenschappelijk vast, en maatschappelijk is het denken ook veranderd. Het sterven van ritueel geslachte koeien kan minuten duren. Dieren die na de halssnee ondersteboven worden opgehangen, kunnen stikken in hun eigen bloed. Dierenleed wordt tegenwoordig erger gevonden dan pakweg tien jaar geleden. Zodoende kan het nu ook eerder dienen als een legitieme beperkingsgrond van de vrijheid van godsdienst.”

Kip zonder kop
Dagblad Trouw pleit vandaag juist het tegenovergestelde.

“De strijd van de Partij voor de Dieren kan gemakkelijk de indruk wekken dat joden en moslims er barbaarse praktijken op na houden, terwijl wij westerlingen dierenvrienden zijn. Die indruk is onjuist. Het verschil tussen verdoofd en onverdoofd slachten is gradueel. Een stroomstoot is voor een dier net zomin een pretje als een direct doorgesneden slagader. En het resultaat is in beide gevallen dat het dier sterft. Daarbij komt dat verdoofd slachten in Nederland bepaald geen lange traditie heeft. Het is nog maar kort geleden dat de kip, zonder kop, nog een paar rondjes op het erf rende alvorens de soep in te gaan.”

Antisemitisch plan
Het Simon Wiesenthalcentrum, een Joodse mensenrechtenorganisatie met meer dan 400.000 leden, gaf donderdag bij monde van rabbijn Abraham Cooper aan hoe kwetsend het wetsvoorstel is.

“Historisch gezien werd een verbod op shechita dikwijls aangegrepen door antisemieten om hun haat te verspreiden en in het geval van nazi-Duitsland, om hun genocideplannen uit te voeren. Terwijl onze democratieën al met zoveel moeilijke problemen worden geconfronteerd zal dit draconische voorstel enkel emoties doen oplaaien en erin slagen om controverse uitlokken.”

Aantal minuten pijn
Vanuit islamitische hoek is het verzet minder georganiseerd. Wel wordt op vele websites het dierenleed in twijfel getrokken. De redactie van de islamitisch geïnspireerde website Expliciet.nl doet dat als volgt:

“Door zowel de luchtpijp als de halsslagader in een fractie van een seconde door te snijden worden de hersenen van het dier zo snel afgesneden van bloed en zuurstof dat het bewusteloos raakt voordat pijnsignalen de hersenen kunnen bereiken. (..) Het dier mag niet het mes getoond worden waarmee het geslacht gaat worden. Het dier mag ook niet zien hoe andere dieren geslacht worden. En de plaats waar het dier geslacht gaat worden moet schoon zijn, zodat het dier niet kan zien dat het een slachtplaats is. Alles om te voorkomen dat het dier stress krijgt.”

De Wageningen University bestrijdt deze theorie. Uit onderzoek van september 2010 blijkt dat het bewustzijn bij runderen na een halssnede gemiddeld anderhalve minuut tot vier minuten aanhoudt. “Gedurende deze periode kan het dier mogelijk pijn ervaren.”