Eindeloos veel droevigheid

Biutiful

Regie: Alejandro González Iñárritu. In: 22 bioscopen*****

Hoeveel droevigheid kan een mens verdragen? Als het van Alejandro Iñárritu komt, eindeloos veel. Alleen deze Mexicaanse regisseur kan van twee uur en een kwartier stervensbegeleiding van een crimineel zo’n louterende, intense ervaring maken.

Biutiful is eenvoudig en lineair en draait om één persoon op één plek: de criminele scharrelaar Uxbal (Javier Bardem) in de gruizige, groezelige wijk El Raval te Barcelona, waar illegalen aller landen zich verenigen. De camera zit Uxbal benauwend dicht op de huid: wijkt hij terug dan ontstaat meteen bevrijdende ruimte en dynamiek.

Uxbal houdt met zijn broer Tito het hoofd boven water met marginale handeltjes. Hij bemiddelt tussen Chinese sweatshops en Afrikaanse straathandelaars, koopt agenten om, zet illegalen aan het werk op bouwplaatsen. Maar hij is ook vader van twee kwetsbare kinderen. Echtgenoot van een vrouw met een bipolaire stoornis. Stervend aan kanker. En paranormaal begaafd: Uxbal communiceert, soms tegen betaling, met dolende zielen. De geestenwereld is wonderbaarlijk organisch met zijn realiteit verweven, dat er soms een ziel tegen het plafond hangt, spreekt haast voor zich.

Uxbal schiet altijd tekort: te veel ballen in de lucht te houden, te veel snelle besluiten die soms catastrofaal uitpakken. Dus sloft hij van hot naar her, voorovergebogen, het hoofd tussen de schouders, bezwaard door schuld.

De gravitas van Javier Bardem verveelt zelfs na de honderdste close-up niet, maar de ontdekking is toneelactrice Maricel Álvarez die in haar debuut als zijn beeldschoon verlepte, manisch-depressieve alcoholist Marambra elke scène steelt.

Coen van Zwol