Filosoferen met John Brockman en zijn 164 vrienden

Elk jaar komt de befaamde website Edge van ‘cultureel impresario’ John Brockman met ‘de vraag van het jaar’. Tientallen intellectuelen van naam geven antwoord en het resultaat is fascinerend.

Vrijelijk vertaald was de vraag dit jaar: welk wetenschappelijk concept zou breed ingang moeten vinden in de samenleving zodat we in cognitieve zin beter grip op de wereld krijgen? Achterliggende gedachte is dat ons debat tegenwoordig allerlei concepten kent die we als gewoon ervaren, maar dat lang niet altijd waren. Wel beïnvloeden die begrippen onze kijk op de wereld en het debat erover. Brockman verklaart zich schatplichtig aan James Flynn: “His idea is that the abstraction is available as a single cognitive chunk which can be used as an element in thinking and debate.”

Antwoorden zijn gekomen van 164 mensen. Van evolutie-expert Richard Dawkins, via artiest, producer en schrijver Brian Eno tot ondernemer Vinod Khosla. De laatste, een van de oprichters van Sun Microsystems begin jaren tachtig, heeft een mooi voorstel: Black Swan technology: “The fundamental flaw in the conventional wisdom is the failure to acknowledge the possibility of a black swan.” Anders gezegd: we denken vanuit de mogelijkheden die bestaande technologieën bieden. We extrapoleren de ontwikkelingen en zijn niet in staat te voorzien dat een ‘zwarte zwaan’ opeens ons wereldbeeld zal doen kantelen. Kijk niet naar wat er is, maar naar wat er zou kunnen zijn.

Een verrassend voorstel komt van psycholoog Paul Bloom: de rede, want de samenleving is zo redeloos dat we best wel iets kunnen gebruiken van het concept dat de wetenschap zo succesvol heeft gemaakt.

“We are powerfully influenced by irrational processes such as unconscious priming, conformity, groupthink, and self-serving biases. These affect the most trivial aspects of our lives, such as how quickly we walk down a city street, and the most important, such as who we choose to marry. The political and moral realms are particularly vulnerable to such influences. While many of us would like to think that our views on climate change or torture or foreign policy are the result of rational deliberation, we are more affected than we would like to admit by considerations that have nothing to do with reason.”

Veel plezier met grasduinen.