Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

Milieu en natuur

Molecuul verklaart effect naalden

Acupunctuur heeft een pijnstillende werking doordat rond de in de huid gestoken naalden de natuurlijke pijnstiller adenosine ontstaat. Hersenonderzoekers van de universiteit van Rochester hebben daarmee voor het eerst een bevredigende verklaring – in termen van westerse neurobiologie – gevonden voor de pijnstillende werking van acupunctuur. Een onderzoeksverslag over hun acupunctuurexperimenten op muizen verscheen afgelopen zondag online in Nature Neuroscience.

Het is een aannemelijke verklaring voor het pijnstillend effect van acupunctuur, omdat de onderzoekers lieten zien dat muizen met pijn slechter of beter op acupunctuur reageren als ze het effect van adenosine met chemische stoffen verminderden of versterkten.

Eerdere verklaringen voor de werking van acupunctuur waren niet sluitend. Die wezen vooral op het ontstaan van pijnstillende stoffen (lichaamseigen morfines) in de hersenen. Maar dan zou het pijnstillende effect van acupunctuur door het hele lichaam moeten werken. De onderzoekers van de universiteit van Rochester schrijven dat dit niet strookt met de gewoonte om acupunctuurpunten aan te prikken in de buurt van de pijnlijke plaats. En dat acupunctuur alleen effect heeft aan de lichaamszijde waar de naalden de huid in gaan.

Adenosine heeft verschillende functies in het lichaam, waaronder een rol als een boodschappermolecuul dat zenuwcellen kan activeren. In een normaal functionerend, intact lichaam heeft adenosine een rol bij slaap, opwinding, geheugenwerking en leren. Rond wondjes komt ook altijd adenosine vrij en dan bindt adenosine aan eiwitten (receptoren) op zenuwcellen die een pijnsignaal afgeven.

Het nu gepubliceerde acupunctuuronderzoek gebeurde bij muizen met een opzettelijk aangebrachte verwonding aan een voetzool. Met acupunctuur in een van de best werkende acupunctuurplaatsen (het Zusanlipunt) in de buurt van de knie, reageerden de dieren minder heftig op pijnprikkels aan hun wond. De pijnreactie nam toe als de receptor waarop adenosine bindt met een chemische stof werd geblokkeerd. Een stof die de afbraak van adenosine vertraagt, zorgde voor een langere werking van de acupunctuur.