Waarom maakt een schoenmaker ook sleutels?

Loop bij een willekeurige schoenmaker binnen en de kans is groot dat er ook sleutels gemaakt worden. Maar waarom eigenlijk? Wat heeft het repareren van schoenen nou met sleutels te maken? Floor Klompé uit Amsterdam vroeg het haar schoenmaker. Die had geen idee, al doet hij het zelf ook.

Het is historisch zo gegroeid, zegt Margret Hoekenga, secretaris van de Nederlandse Schoenmakers Vereniging. Vroeger lieten mensen steevast hun schoenen repareren en was er dus geen gebrek aan werk. Vanaf begin jaren negentig veranderde dit. Toen werd de markt overspoeld met goedkope fabrieksschoenen uit het buitenland. En waarom zou je schoenen laten repareren als je voor weinig geld nieuwe kunt kopen?

Schoenmakers gingen dus op zoek naar activiteiten om hun dalende inkomsten mee aan te vullen. Sleutels maken was een logische keuze: de machine die je ervoor nodig hebt, neemt weinig ruimte in. De bediening vergt bovendien eenzelfde soort vaardigheid als het bedienen van de machines voor schoenreparaties, legt Hoekenga uit. „In veel Europese landen zijn schoenmakers sleutels gaan maken. Ze maken ook naamplaatjes en in sommige landen nummerborden.” Het bijmaken van sleutels past prima in het multiservice karakter van de moderne schoenmaker, vindt Hoekenga.

Maar niet iedereen deelt haar enthousiasme. Bob van Draanen, voorzitter van het Nederlandse Sleutel- en Slotenspecialisten Gilde, begrijpt dat ook anderen sleutels willen maken want „het is een business met een goede winstmarge”. Hij vindt echter dat schoenmakers bij hun leest moeten blijven. „Sleutels maken is een bijzonder ambacht en schoenmakers kunnen nog geen 10 procent van alle sleutels namaken.” Hun sleutels zouden volgens hem vaak niet aan de strenge normen voor kwaliteitssleutels voldoen en ze zijn daarom vrijwel nooit bij het gilde aangesloten.

Hoekenga vindt het jammer dat Van Draanen de schoenmakers bij voorbaat uitsluit. „Iedere vakman is anders en er zitten fantastische sleutelexperts tussen.” Ze had nog nooit van het Sleutelspecialisten Gilde gehoord, maar denkt dat de schoenmakers waardevolle nieuwe leden zouden kunnen zijn.

Dankzij de crisis hebben schoenmakers het de laatste tijd wel weer wat drukker. „Mensen gooien minder snel hun schoenen weg in tijden van crisis”, zegt Hoekenga. De koude winter was wel een tegenvaller. Want als er sneeuw ligt, is de grond zachter en slijten je zolen minder snel.

Marjolein van de Water