Blokkade site kinderporno helpt niet veel

Terwijl je niets vermoedend rondsurft op internet, stuit je op foto’s waarop te zien is hoe kinderen seksueel worden misbruikt. Hoe vaak is jou dit de afgelopen tien jaar overkomen? „Waarschijnlijk nooit”, zegt Joe McNamee van Digital Civil Rights in Europe, een netwerk van Europese organisaties dat burgerrechten op internet verdedigt. En alleen daarom al is het voorstel dat eurocommissaris Cecilia Malmström (Justitie) maandag deed, volgens hem volstrekt zinloos.

Malmström wil een Europees internetfilter tegen kinderporno invoeren waarbij providers worden verplicht om websites die kinderporno aanbieden, te blokkeren. Maar iedereen die daadwerkelijk op zoek is naar kinderporno op internet, kan een blokkade makkelijk omzeilen, zegt McNamee. „Je gebruikt gewoon een andere proxyserver en je bent klaar. En voor wie niet weet hoe dat moet, staan er genoeg instructiefilmpjes op YouTube die dit uitleggen.”

Filteren van websites staat bovendien op gespannen voet met de vrijheid van meningsuiting. „Dit raakt gevaarlijk dicht aan censuur”, zegt directeur Ot van Daalen van Bits of Freedom. De digitale burgerrechtenorganisatie is bang dat Europa afstevent op een situatie als in Australië, waar een webfilter in voorbereiding is om niet alleen kinderporno, maar allerlei sites te blokkeren.

In een Kamerdebat bleek gisteren juist dat ook GroenLinks, erkend verdediger van internetvrijheid, voorstander is van blokkades om kinderporno aan te pakken. „Het is de enige manier om commerciële sites te treffen”, vond ook Tweede Kamerlid Arda Gerkens (SP).

Circamp, een samenwerkingsverband van verschillende Europese politiediensten, maakt al sinds 2006 een overzicht van websites die kinderporno bevatten. Nationale overheden en internetproviders kunnen gebruikmaken van deze lijst en tot blokkades overgaan. Sites met kinderporno die op een Europese webserver staan, kunnen uit de lucht worden gehaald. De door eurocommissaris Malmström voorgestelde blokkade is dan ook vooral gericht op sites uit niet-Europese landen.

Sophie in ’t Veld, Europarlementariër voor D66, vindt het EU-plan een schijnmaatregel. Europa moet volgens haar niet accepteren dat andere landen hun verantwoordelijkheid niet nemen, waardoor kinderen misbruikt blijven worden. De EU zou druk uit moeten oefenen om ervoor te zorgen dat alle landen afspraken nakomen en de sites verwijderen. Het ontbreekt volgens In ’t Veld aan economische motieven om kinderporno te bestrijden: „Veel sites worden gehost in de Verenigde Staten. Als je ziet hoeveel energie de VS steken in het uitbannen van websites die het copyright op muziek en video schenden, dan weet je waar de prioriteiten liggen.”

Op dit moment hebben Denemarken, Finland, Italië, Noorwegen en Zweden een blokkadesysteem tegen kinderpornosites. Het voorstel van Malmström wordt deze maand nog besproken in het Europees Parlement. Als het erdoor komt, worden alle lidstaten verplicht de sites te blokkeren. Nederlandse providers blokkeren nu op vrijwillige basis. Circamp, de KLPD en het Meldpunt Kinderporno zorgen voor een lijst met meer dan duizend te blokkeren sites. Eigenlijk had de Nederlandse blokkade al moeten werken, maar het duurt volgens een politiewoordvoerder nog „een paar weken” om de technologische drempels te slechten. De blokkade is echter niet alleen door bezoekers makkelijk te omzeilen: ook een aanbieder van commerciële kinderporno is in no time verhuisd naar een andere webserver zodra hij merkt dat er wordt gefilterd.

Het aantal Nederlandse klachten bij het Meldpunt Kinderporno is vorig jaar flink gestegen, tot ruim negenduizend. Veel klachten gaan over uploaddiensten waar mensen verboden afbeeldingen delen. De meeste kinderporno wordt namelijk niet verspreid via sites, maar op ruilnetwerken en nieuwsgroepen. Die zijn moeilijker te filteren, net als webcams en chatkanalen.

Provider Leaseweb, de grootste Europese leverancier van webruimte, zegt klaar te zijn om preventief op kinderporno te filteren, door het uploaden van bestanden te controleren. Daarvoor wil Leaseweb gebruik kunnen maken van een database die digitale vingerafdrukken van honderdduizenden verboden foto’s bevat. De KLPD zou echter traag zijn met het beschikbaar stellen van deze gegevens. Een KLPD-woordvoerder zegt het initiatief van Leaseweb toe te juichen. „Maar het vergt tijd om de database ter beschikking te stellen en toch goed te beschermen. Daar moeten we zorgvuldig mee omgaan.”