Europa werkt samen tegen water

Sinds 1998 kreeg Europa te maken met meer dan honderd grote overstromingen, waarbij ruim 750 doden vielen. Door de klimaatverandering neemt het risico verder toe. Daarom kwam Brussel eind 2007 met een hoogwaterrichtlijn. Alle EU-landen moeten in kaart brengen wat de risicogebieden zijn, hoeveel mensen daar wonen en wat de schade zou zijn bij een overstroming.

Bas Kolen, expert water en veiligheid bij de Vrije Universiteit, is blij met de richtlijn, maar vindt dat deze te vaag is gebleven. „Er staat niet concreet vermeld waar een rampenplan aan moet voldoen, hoe sterk de dijken moeten zijn en of er gebouwd mag worden op lage punten. Of landen maatregelen nemen, is afhankelijk van de politieke wind die er waait.”

De Europese hoogwaterrichtlijn dwingt landen die een rivier delen wel tot samenwerking. Zo zet Nederland zich er samen met Duitsland en België voor in om de stroomgebieden van de Maas en de Rijn beter te beschermen. Toen het in 1995 extreem hoogwater was op de Rijn en de Maas, werden in Nederland en Duitsland honderdduizenden mensen geëvacueerd. Beide landen geven de Rijn sindsdien meer ruimte. Bepaalde zones worden als ‘overloopgebied’ aangewezen waardoor hoog water minder snel voor overlast zorgt.

In mediterraan Europa zorgt plotseling hevige regenval voor snelle overstromingen, met soms weggevaagde campings tot gevolg. Volgens Frans Klijn van Deltares, kennisinstituut voor deltatechnologie, is dit niet te voorkomen. „Het enige wat je kunt doen, is niet bouwen in de dalen en een vluchtplan paraat hebben.”

In Nederland zijn maatregelen juist gericht op preventie. „De dijken aan de kust zijn hier zo sterk dat ze beschermen tegen een storm die eens in de tienduizend jaar voorkomt.”

In Groot-Brittannië, dat in november nog door overstromingen werd getroffen, zijn die volgens Klijn soms onafwendbaar omdat rivieren de regenval niet aankunnen. De verzekeringsbranche berekende dat een op de zes huizen er risico loopt te overstromen. In 2007 leidden overstromingen, met dertien doden, tot maatregelen. Zo wordt de bouw van woningen in risicogebieden beperkt.

Met medewerking van Floris van Straaten en Joost van der Vaart.