Spyker en Saab: hoe moet dat?

De vraag die op ieders lip ligt stelde Spyker-topman Victor Muller gisteravond zelf. „Hoe kan het dat een klein bedrijf het Zweedse Saab overneemt?” Zijn antwoord: „Het zijn abnormale tijden in de auto-industrie, waarin ongebruikelijke transacties plaatsvinden.”

Die ‘abnormale’ tijden creëren een klimaat waarin de kleine Nederlandse sportwagenfabrikant Spyker het vele malen grotere Saab inlijft. „Onder normale omstandigheden zou Saab waarschijnlijk Spyker hebben overgenomen.”

Sinds Muller tien jaar geleden het oude Hollandse sportautomerk nieuw leven inblies, heeft hij vaker verbaasd met zijn optimisme en tomeloze energie. Toen Spyker in 2006 nog altijd verlies leed, kocht hij voor tientallen miljoenen een Formule 1-team in een poging van Spyker een wereldmerk te maken. Het werd een drama. Een kritische pers, weglopende beleggers en aanvaringen met toezichthouder AFM hebben Muller nooit van z’n stuk gebracht.

In Zweden is de fusie enthousiast ontvangen, want sluiting van Saab zou betekenen dat 8.000 mensen (werknemers, dealers, toeleveranciers) hun baan verliezen.

Om de aankoop te kunnen financieren heeft Spyker een lening aangevraagd van 400 miljoen euro bij de Europese Investeringsbank (EIB), waarbij de Zweedse overheid garant staat. Valt Saab-Spyker om, dan is de rekening voor de Zweedse belastingbetaler.

De Europese Commissie moet de staatsgarantie nog beoordelen. Zweden stelt zelf nog als voorwaarde aan de lening dat Saab milieuvriendelijkere auto’s gaat produceren. Het ontmantelen van het bedrijf, waar eigenaar General Motors in december al mee was begonnen omdat de Amerikanen meenden geen koper voor Saab te kunnen vinden, is stopgezet. GM moest op elke verkochte Saab ruim 3.000 dollar toeleggen. Volgens Muller zeggen die cijfers niet zo veel, omdat de cijfers van Saab sterk vervlochten zijn met die van GM. Op een persconferentie in Zweden zei Muller Saab onder meer te willen overnemen omdat de Zweedse autofabrikant over veel technologische kennis beschikt, waarvan Spyker kan profiteren. Saab heeft hoogopgeleide technici en hoogwaardige productiefaciliteiten. En Spyker wil toegang krijgen tot het uitgebreide mondiale dealernetwerk van het Zweedse automerk.

Vervolg Spyker: pagina 13

Grote vraag is of Spyker dit aankan

Saab kon zich volgens Muller in het conglomeraat van GM niet goed ontwikkelen en zal bij Spyker die kans wel krijgen. Eind vorig jaar zei Muller in een vraaggesprek met een Zweedse krant: „Spyker is een klein merk in een nichemarkt. Maar we moeten groeien en een manier om te groeien is om onszelf te verbinden aan een groter merk. Saab is een fantastisch merk. Tijdens de hoogtijdagen produceerde Saab 100.000 auto’s per jaar. Ik zie geen reden waarom Saab niet opnieuw die cijfers kan evenaren.” Muller zei gisteren dat hij nieuwe Saab-modellen wil introduceren.

Saab wordt ondergebracht in een nieuw bedrijf dat Saab Spyker Automobiles NV gaat heten. Om Saab als zelfstandig bedrijf buiten GM te laten opereren neemt Spyker ook het Britse distributie-, marketing- en verkoopbedrijf Saab Great Britain over, nu nog onderdeel van General Motors UK.

In de auto-industrie worden vraagtekens gezet bij de synergie-effecten. Saab moet het hebben van massaproductie, Spyker is een nichespeler. Sergio Marchionne, de topman van Fiat en Chrysler, voorspelde voor Saab een zeer onzekere toekomst. „Marginale spelers zullen alleen maar marginaler worden. Het is erg moeilijk om als nichespeler geld te verdienen.” In zijn persconferentie reageerde Muller fel op die uitspraak. „Wij zullen het tegendeel gaan bewijzen.”

Opvallend aan de overname van Saab is dat Muller de Russische grootaandeelhouder in Spyker, Vladimir Antonov, uitkoopt. De Rus stapte twee jaar geleden in Spyker toen het bedrijf dringend geld nodig had. Hij heeft een belang van 30 procent in Spyker. Muller neemt zijn 4,6 miljoen aandelen in Spyker over.

GM kocht in 1990 de helft van de aandelen van Saab en verwierf de andere helft in 2000. Het Amerikaanse bedrijf heeft het afgelopen jaar verschillende pogingen ondernomen om het verliesgevende Saab te verkopen. GM verkeert ook in financiële nood en wil zich concentreren op de Amerikaanse merken Chevrolet, Cadillac, GMC en Buick. Het Duitse Opel, dat aanvankelijk ook in de verkoop stond, blijft ook onderdeel uitmaken van het concern, dat vorig jaar een beroep moest doen op steun van de Amerikaanse overheid.

Spyker was de laatste overgebleven bieder. Investeringsmaatschappij Genii Capital, die samenwerkt met Formule 1-baas Bernie Ecclestone, trok het eerder uitgebrachte bod op Saab deze week in. Een overnamepoging door de eveneens Zweedse sportautofabrikant Koenigsegg mislukte in november.