Lekker solo in de coupé

Ochtendspits op Rotterdam Centraal, behalve op spoor drie. Daar vertrekt de Fyra, de nieuwe hogesnelheidstrein naar Schiphol en Amsterdam. Een enkele coupé is bijna halfvol, maar in de meeste treinstellen zit slechts een handjevol mensen terwil er plaats is voor tachtig passagiers. Dat is elke ochtend zo, weet Boaz Hulsman uit Rotterdam. Hij neemt dagelijks om acht uur de Fyra.

Altijd heeft hij een plekje voor het uitkiezen en nestelt hij zich solo in een zitje voor vier personen. Comfortabel en lekker rustig. „Maar als mijn maandkaart met introductietarief is verlopen, weet ik niet of ik deze trein nog neem. Zó veel meer betalen gaat me te ver.”

Veel Fyra-reizigers zijn afgehaakt nu ze de volle toeslag van 7,40 euro per enkele reis bovenop de normale prijs moeten betalen. Tot begin deze maand gold ter introductie nog twee euro, voor twintig minuten tijdwinst. „Het is rustiger geworden,” constateert conducteur Wim Kraan – officieel train manager.

Om 9.00 uur vertrekken zo’n 115 reizigers uit Rotterdam met de Fyra, die iets meer dan vijfhonderd zitplaatsen heeft. Een aantal van hen had de reguliere intercity willen nemen, maar die valt uit. Na de spits zakt het aantal reizigers in. De trein die om 14.45 uur vertrekt uit Amsterdam vervoert 15 mensen. Om 16.45 uur stappen in Amsterdam 70 mensen in, om 18.00 uur in Rotterdam ongeveer 80 passagiers.

Reguliere NS-treinen naar de grote steden zitten in de spits vaak helemaal vol. In de hogesnelheidstrein is het té rustig, zegt conducteur Kraan. „Dit is vast en zeker niet genoeg om uit de kosten te komen,” schat hij in. „Op den duur zal de prijs omlaag moeten, want zo houdt je het niet lang vol.”

Nu zitten in de Fyra vooral mensen die incidenteel per trein reizen. De kosten zijn die ene keer geen punt, vertellen ze. Een enkeling wil de snelle trein gewoon eens proberen, of heeft haast. Veel reizigers die wel dagelijks de HSL nemen, biechten op dat de baas betaalt. „Dat ziet hij pas als ik straks mijn reiskosten declareer,” lacht Rotterdammer Matthijs van den Burg.

Peter Egberts pendelt tussen Rotterdam en de Amsterdamse Zuidas, ook op kosten van zijn werkgever. „Als ik het zelf moest betalen, zou ik een gewone trein nemen. De aansluiting naar Amsterdam Zuid is bovendien slecht, terwijl op de Zuidas juist zoveel mensen werken.”

Rob Kwakernaak uit Dordrecht, onderweg naar Amsterdam Sloterdijk, nam vorige maand nog dagelijks de Fyra. Nu doet hij dat alleen als hij gebruik kan maken van de nieuwe ‘vroegboekkorting’ (vooraf online reserveren en na 09.00 uur reizen). „Een heel gedoe.” Jaap den Dulk, om 14.45 ingestapt in Amsterdam: „Super dat Rotterdam twintig minuten dichterbij is, maar goedkope kaarten bestellen is onwijs ingewikkeld.”

Zo'n ‘discountticket’ is wel goedkoop, zelfs goedkoper dan een gewoon treinkaartje, benadrukt een woordvoerder van NS Hispeed, de internationale tak van NS. Prijsverlaging is op dit moment „niet aan de orde”, zegt hij. „Wij worden hier niet zenuwachtig van. De HSL heeft z’n tijd nodig.”

NS Hispeed verwacht meer reizigers als de hogesnelheidstrein in de toekomst vaker dan één keer per uur rijdt en doorgaat naar Brussel met een tussenstop in Breda. „Onze prijs hangt ook samen met wat we de overheid betalen voor gebruik van het spoor. Door de openbare aanbesteding is dat een hoog bedrag. Dat moeten we nu terugverdienen.”