Het nieuws van 24 januari 2009

Naar de inauguratie van Barack Obama keken in Nederland vier keer zoveel mensen als naar Prinsjesdag. Geen eerlijke vergelijking? Doet een nieuwe Amerikaanse president er meer toe dan de plannen van onze eigen regering voor het volgende jaar? Voor 2,7 miljoen mensen kennelijk wel. Mijn stelling is dat hier iets anders aan de hand is

Hoe de jacht op Obama’s balkaarten verliep.

Margriet Oostveen

Sta met je neus op de foto’s van Erwin Olaf en zie dat hij een schilder is.

De economische crisis raakt bijna iedereen. Maar er zijn altijd bedrijven die kunnen profiteren van andermans problemen. Succes dankzij een goedkoop imago.

De fiscus introduceert een nieuwe werkwijze: bedrijven mogen voortaan zichzelf controleren. De inspecteur kan achterover leunen.

De overheid mag nimmer op de stoel van de samenleving gaan zitten. De kracht zal uit de samenleving sijpelen. Een goede samenwerking tussen staat en markt is de enig werkbare uitweg.

Wielrenners van de Rabobankploeg moeten een boete betalen van 10.000 euro als ze trainen zonder helm. Ook voor andere overtredingen zijn er hoge boetes. Gaat een dergelijk boetesysteem te ver?

Het witte doek is niet meer het enige waarop films worden vertoond. Je kunt ook in de spiegel kijken.

Het Rwanda-tribunaal heeft, vijftien jaar na de genocide, vooral Hutu’s berecht. De huidige Tutsi-machthebbers ontspringen de dans.

Ruim 2.000 ambtenaren verdienden in 2007 meer dan een ministerssalaris. De helft van hen komt uit de zorg. „Hun beloningscode is een wassen neus.”

Wanneer moeten ambtenaren hun minister iets laten lezen? Het onlangs geopenbaarde ‘Irak-memo’ maakt die vraag weer actueel.

De Utrechtse burgemeester Wolfson wil zich onder meer bemoeien met het eetpatroon van dikke mensen. (Interview, pagina 3). Wat zijn uw ervaringen met de overheid die de privésfeer binnendringt? Gaat de overheid hierin te ver? Of maken burgers het er naar en is bevoogding goed voor ze? Stuur uw ervaringen in maximaal 200 woorden vóór 29 januari naar kwesties@nrc.nl

  Li Zhoumin, is  een Chinese journalist die werkt voor het Agrarisch Dagblad in Peking. Samen met hem  breng ik deze week een bezoek aan zijn ouders die  graan en mais telen en kippen houden op een bouwvallige boerderij in het dorpje Yubi in de provincie Anhui.  Zijn vrouw en kind zijn al een paar weken eerder  vertrokken

In Tien geboden (deel 2) volgen we de bewoners van een flat tijdens een crisis in hun leven.

Het is nu al een van de beste voorstellingen van het seizoen.

Rotterdam. Het aantal dagen met mist, nevel of heiigheid is de laatste dertig jaar in Nederland sterk gedaald. Ook in andere delen van Europa is die trend waargenomen. De afname kan waarschijnlijk een deel van de uitzonderlijke opwarming van Europa verklaren. Dat concluderen Franse en Nederlandse onderzoekers in Nature Geoscience (online, 18 januari). Het aantal dagen met een zicht van minder dan 2 of 5 kilometer daalde de afgelopen dertig jaar met zo`n 50 procent. Het staat vast dat het toegenomen zicht te danken is aan verbeterde luchtkwaliteit (minder industriële uitstoot, schonere motoren). Maar de onderzoekers veronderstellen dat het ook of vooral de helderder lucht is die de toegenomen zonne-instraling van Europa verklaart. Ze keken naar temperatuurverschillen tussen nabijgelegen plaatsen met slecht zicht en goed zicht, en becijferden dat op plaatsen met een zicht van minder dan 2 km de middagtemperatuur gemiddeld zo`n 2 graden lager lag. De onderzoekers concluderen dat de afgenomen heiigheid 5 à 10 procent van de recente opwarming in Europa verklaart. Slecht zicht is een fenomeen dat zich vooral voordoet in Noord-Europa.

Rotterdam. Dokters die vrouwen met een botbreuk in het gezicht behandelen, hebben vaak een vrouw voor zich die is mishandeld door een bekende. Hoe vaak, is onduidelijk. De schattingen lopen uiteen van een derde tot driekwart van de vrouwen, schrijven Amerikaanse kno-artsen in een deze week verschenen publicatie in de Archives of Facial Plastic Surgery. Partnerslachtoffers hebben vaker een oogkasbreuk, een jukbeenbreuk of (minder vaak) een neusbreuk of bovenkaakfractuur. Het patroon is niet duidelijk genoeg om harde conclusies uit te trekken.

Rotterdam. Een diepzee-expeditie ten zuidwesten van Tasmanië heeft een bizarre nieuwe diepzeesoort ontdekt: een halve meter hoge vleesetende zakpijp op 4006 meter. Deze zakpijp - een trechter op een steeltje - `jaagt` door zijn trechter dicht te klappen als een prooi voorbij zwemt. De expeditie meldt ook slecht nieuws: rifvormende koralen op een diepte van meer dan 1.300 meter zijn recent afgestorven. Of verzuring van het zeewater (een gevolg van een hogere CO2-concentratie in de atmosfeer) de sterfte heeft veroorzaakt, is onbekend.

Rotterdam. Het wereldrecord voor `s werelds efficiëntste zonnecel is gebroken door onderzoekers van het Duitse technologie-instituut Fraunhofer. De Duitsers zetten zonlicht om in elektriciteit met een rendement van 41,1 procent. Dat is een paar tienden van een procent beter dan het record dat wetenschappers van het Amerikaanse energie-onderzoeksinstituut NREL vorig jaar noteerden. Zonnecelspecialist John Schermer van de Radboud Universiteit in Nijmegen spreekt van een ”geweldige prestatie”. De Duitse zonnecel is zo efficiënt doordat hij bestaat uit drie lagen, die elk geoptimaliseerd zijn om een bepaald deel van het zonnespectrum te absorberen.

Hans Nijenhuis, redactiechef van nrc.next, gaat de krant verlaten.

Hij wordt directeur bij de Amsterdamse uitgeverij De Bezige Bij.

Rotterdam. Het KNVB-bekerduel tussen ADO Den Haag en FC Twente werd gisteren door hevige regenval afgelast. De wedstrijd is verplaatst naar 28 januari. Ook de loting is uitgesteld naar volgende week.

MüNCHEN. Bayern München-verdediger en Frans international Willy Sagnol heeft per direct zijn carrière beëindigd. Sagnol blijft last houden van een achillespeesblessure en gelooft niet meer in herstel.

LAUSANNE. Het sporttribunaal CAS heeft het beroep van wielrenner Michael Rasmussen tegen zijn schorsing afgewezen. De 34-jarige Deen was vorig jaar door de wielerbond van Monaco voor twee jaar geschorst vanwege het misleiden van de antidopinginstanties. Voorafgaand aan de Tour van 2007 had hij drie controles buiten de competitie ontlopen. De Deen ging in beroep omdat volgens hem twee controles werden uitgevoerd namens de Deense wielerbond en één namens de internationale wielrenunie UCI.

KITZBüHEL. De Zwitserse topskiër Daniel Albrecht is gisteren tijdens de training voor de wereldbeker afdaling in het Oostenrijkse Kitzbühel zwaar ten val gekomen. Hij heeft ernstig schedel- en hersenletsel opgelopen. De artsen houden hem kunstmatig in coma. De 25-jarige Albrecht, dit seizoen al winnaar van twee reuzenslaloms, verloor op de beruchte piste de controle bij een snelheid van 138 kilometer per uur. Hij vloog zeker 50 meter door de lucht en landde hard op zijn rug. Vorig jaar kwam op dezelfde plaats de Amerikaan Scott McCartney ten val. Ook hij liep schedel- en hersenletsel op.

MELBOURNE. Carla Suarez Navarro zorgde gisteren voor de eerste serieuze verrassing bij de Australian Open. De Spaanse tennisster, nummer 46 van de wereld, schakelde in de tweede ronde de Amerikaanse Venus Williams uit: 2-6, 6-3 en 7-5. Williams was in Melbourne als zesde geplaatst en bereikte vorig jaar nog de kwartfinales van het grandslamtoernooi in Melbourne. De 28-jarige Williams is de eerste topspeelster die het toernooi verlaat. Serena Williams (als tweede geplaatst) versloeg de Argentijnse Gisela Dulko en de Russische Elena Dementjeva (vierde) won in twee sets van de Tsjechische Iveta Benesova. In het mannentoernooi bleven verrassingen uit. In navolging van Roger Federer en Novak Djokovic bereikten ook Rafael Nadal en Andy Murray de derde ronde.

REDMOND. Het Amerikaanse softwareconcern Microsoft schrapt de komende achttien maanden wereldwijd tot vijfduizend banen in verband met de economische crisis. De banen verdwijnen op de afdelingen voor onderzoek en ontwikkeling, verkoop en marketing, systeembeheer, financiën en personeelszaken. Veertienhonderd arbeidsplaatsen worden met onmiddellijke ingang geschrapt. Bij Microsoft werken wereldwijd ongeveer 91.000 mensen.

Londen. De Russische miljardair Aleksandr Lebedev, een voormalige KGB-spion in Londen, neemt de Londense krant Evening Standard over voor het symbolische bedrag van 1 pond. In ruil daarvoor neemt hij de financiële verplichtingen van het verlieslijdende avondblad over. Het is voor het eerst dat een grote Britse krant - de Evening Standard heeft een oplage van zo`n 300.000 exemplaren - in handen komt van een Russische oligarch. Lebedev, die kritisch staat tegenover de Russische premier Vladimir Poetin, liet weten: ”Wij zijn erg voor een vrije en onafhankelijke pers en we bewonderen de Evening Standard als een boegbeeld daarvan, met zijn raszuivere journalistiek en commentaren.” De 49-jarige Lebedev voelde zich naar eigen zeggen mede tot de Evening Standard aangetrokken doordat hij de krant als spion op de ambassade van de Sovjet-Unie in Londen in de jaren 80 graag las. Lebedev, onder meer eigenaar van 30 procent van de aandelen in luchtvaartmaatschappij Aeroflot, bezit al een Moskouse krant. De Britse minister van Economische Zaken moet nog instemmen met de overname.

Amsterdam. Iris, het researchbureau van Rabobank en Robeco, gaat verdwijnen. De reden voor de opheffing is een herschikking door Rabobank van haar divisie private banking, het bankieren voor vermogende particulieren. Iris, dat staat voor Institute for Research and Investment Services, is een joint venture van Rabobank en Robeco, de vermogensbeheerder die eigendom is van Rabobank. De tachtig werknemers zijn vooral analisten die Nederlandse en internationale bedrijven analyseren.

Rotterdam. Het gebruik van de ov-chipkaart wordt makkelijker gemaakt voor blinden en slechtzienden. Dat hebben de belangenorganisatie voor mensen met een visuele handicap, Viziris, en de Rotterdamse vervoersorganisatie RET afgesproken. Overleg gisteren leverde afspraken op over een overgangsregeling, een proef tot betaling achteraf, extra voorlichting en het uitbreiden van de spraakmodule op de website. Daarnaast gaat RET voorlichters van Viziris trainen.

Leeuwarden. Het Openbaar Ministerie (OM) heeft voor de rechtbank in Leeuwarden een werkstraf geëist tegen een vrouw wegens het weghouden van haar zoon bij haar ex-man. Het is voor zover bekend de eerste keer dat het OM een strafzaak begint tegen een vrouw die de omgangsregeling negeert. De ex-man van de verdachte heeft naar eigen zeggen in acht jaar tijd zijn zoon maar vier keer gezien. Elke keer wanneer hij volgens de regeling zijn zoon wilde halen weigerde de vrouw hem mee te geven. De man deed hiervan elke keer aangifte bij de politie. Op basis van deze aangiften heeft justitie nu besloten een strafzaak tegen de vrouw te beginnen. De aanklager eiste gisteren een werkstraf van 100 uur. De vrouw en haar zoon waren daarbij niet aanwezig.

utrecht. De griepepidemie in Nederland breidt zich steeds verder uit. Dat meldde het onderzoeksbureau Nivel gisteren. Volgens rapportages van huisartsen die als peilstations voor Nivel werken, had vorige week 131 op de 100.000 inwoners griepklachten. De week ervoor waren dat er nog 104. Het aantal zieken van vorige week is ruim twee keer zo groot als op het hoogtepunt van de, milde, epidemie van vorig jaar. Er is sprake van een epidemie als de griep voorkomt bij meer dan 50 op 100.000 inwoners. Volgens Nivel treden dit jaar ook meer complicaties op dan bij deze griepepidemie.

De vier grote steden willen in 2010 voor 60 procent van hun 10.000 daklozen passende huisvesting hebben.

Verspreid door Den Haag komen nu opvangplekken.

Den Haag. Reizigers naar Nieuw-Zeeland worden door het ministerie van Buitenlandse Zaken opgeroepen waakzaam te zijn voor criminaliteit. Aanleiding voor de oproep is de toename van gewelddadige roofovervallen op kampeerders. Vorige week werd een Nederlands stel aangevallen. Het stel was op reis met een camper en werd op doortocht beroofd en de vrouw verkracht. Het departement heeft nu het reisadvies aangepast en adviseert mensen gebruik te maken van campings en niet wild te kamperen. Het stel dat vorige week is overvallen stond tijdens de aanval wel op een vakantiepark.

den haag. Minister Van der Laan (PvdA) van integratie maakt zich zorgen dat de haat in het Midden-Oosten overslaat op Joden en moslims in Nederland. Daarom roept Van der Laan met name Marokkaanse Nederlanders op om zondag naar de Auschwitzherdenking te gaan. Hij hoopt zo dat beide groepen begrip voor elkaar krijgen. Om Israëliërs en Palestijnen tot elkaar te brengen, moeten zij begrip krijgen voor elkaars verdriet, betoogt Van der Laan. De Arabische wereld moet het lijden van de Joden tijdens de Holocaust erkennen. Op hun beurt moeten Joden zich verdiepen in de Nakba, oftewel het lijden van de Palestijnen door de vlucht van hun geboortegrond in 1948.

Maastricht. De agent die tegen een kerk heeft staan plassen heeft een boete van 90 euro gekregen. Een 14-jarige scholier maakte er een foto van met zijn gsm en stuurde die naar Limburgse kranten. De agent heeft de lichtst mogelijke straf gekregen wegens zijn verder onberispelijke staat van dienst.

Wilders reageert zowel ‘kwaad’ als ‘strijdvaardig’ op het besluit van het hof.

‘Dit was een politiek proces. Ik ben al veroordeeld. Bananenrechtspraak.’

Istanbul. De Turkse politie heeft 30 mensen aangehouden in verband met het onderzoek naar de zogeheten Ergenekon-bende, nationalisten die zouden hebben samengezworen om de regering van de islamitische AK-partij omver te werpen. Onder de arrestanten zijn volgens Turkse media een journalist en een vakbondsleider. Vorig jaar is een eerste proces begonnen in deze affaire, tegen 86 mensen, onder wie hoge legerofficieren. Eerder deze maand werden dertig mensen gearresteerd, onder wie drie gepensioneerde generaals, twee academici en een journalist.

Washington. De Amerikaanse president Obama heeft gisteren het bevel gegeven voor de sluiting van de gevangenis op Guantánamo Bay. Ook het netwerk van geheime terreurgevangenissen in het buitenland moet worden gesloten. Obama zei dat hij van ethisch handelen en openheid de speerpunten van zijn presidentschap wil maken. Hij gaf opdracht tot de verruiming van de mogelijkheden om via de Freedom of Information Act overheidsstukken op te vragen. Daarnaast bevroor de president de salarissen van zijn topambtenaren die meer dan 100.000 dollar verdienen. Obama heeft oud-senator George Mitchell tot de speciale Amerikaanse gezant voor het Midden-Oosten benoemd. Hij speelde een belangrijke rol bij de beëindiging van het conflict in Noord-Ierland.

Nairobi. Het voedselprogramma van de Verenigde Naties (WFP) heeft gisteren Somalië de wacht aangezegd. Als er geen garanties komen voor de veiligheid van VN-medewerkers, zal er geen voedsel meer worden gedistribueerd, aldus het WFP. De organisatie voedt 3,2 miljoen hongerige Somaliërs, dat is ruwweg de helft van de bevolking. Eerder deze maand werden ook al twee plaatselijke medewerkers van het VN-voedselprogramma vermoord. Het aantal vermoorde WFP-medewerkers sinds augustus komt daarmee op vier. Onduidelijk is wie achter de moorden op hulpverleners in Somalië zitten.

Praag. De Tsjechische kunstenaar David Cerny betaalt de subsidie die hij kreeg voor zijn omstreden kunstwerk Entropa, waarin hij Europese vooroordelen vorm geeft, terug aan de regering. Het gaat om 75.000 euro subsidie en 50.000 euro voor onkosten. De onthulling veroorzaakte veel ophef. Volgens een peiling op de site van het Tsjechische voorzitterschap vindt 68 procent van de bezoekers het werk geslaagd.

Kuala Lumpur. De Maleisische politie is een zoektocht begonnen naar Vellupilai Prabhakaran, de leider van de Sri Lankese rebellenbeweging Tamil Tijgers. Het leger van Sri Lanka denkt dat Prabhakaran, die jarenlang vanuit de jungle de rebellen heeft aangestuurd, naar Maleisië of Thailand is gevlucht, nu de Tamil Tijgers steeds meer terrein verliezen. Het leger heeft aan 250.000 burgers in het noordoosten van het eiland opdracht gegeven om naar een `veiligheidsgebied` te vertrekken, waar niet op geschoten zal worden.

Jeruzalem. Het Israëlische Hooggerechtshof heeft bepaald dat twee Arabische politieke partijen wel degelijk aan de parlementsverkiezingen op 10 februari kunnen meedoen. Een commissie van het parlement had de twee partijen, die samen zeven parlementszetels hebben, onlangs van deelname uitgesloten omdat ze zich zouden verzetten tegen het Joodse karakter van de staat en zich zouden identificeren met vijanden van Israël. Het Hof gaf geen motivatie voor zijn uitspraak. Arabieren maken bijna 20 procent van de Israëlische bevolking uit.

Zimbabweanen, veteranen uit de apartheidsstrijd en overvallers met messen.

Bram Vermeulen ontmoette ze tijdens wandelingen met hondje door Johannesburg.