John McCain een veilige keus? Vergeet het maar

De wereld is John McCain het laatste jaar tegemoetgekomen. Het succes van de surge in Irak is in zijn voordeel geweest. Dat geldt ook voor de Russische inval in Georgië. In beide kwesties heeft de Republikeinse presidentskandidaat een standpunt ingenomen dat nu getuigt van inzicht en moed.

Opiniepeilingen wijzen onveranderlijk uit dat het Amerikaanse volk als opperbevelhebber meer vertrouwen in McCain heeft. Hij lijkt de veiligste keus voor gevaarlijke tijden. Maar dat klopt niet. McCain zal geen veilig buitenlands beleid voeren. Hij is een liefhebber van dobbelen. Zijn besluit om gouverneur Sarah Palin van Alaska als running mate te kiezen kenmerkt hem. Het kan briljant uitpakken. Het kan rampzalig uitpakken. Maar veilig is het niet.

In dezelfde geest benadert McCain de internationale betrekkingen. Instinctief kiest hij altijd de radicale weg en gaat af op het geluid van het geweervuur.

Het was inderdaad moedig om op een moment dat de oorlog zo slecht verliep het idee te steunen meer troepen naar Irak te sturen. Maar dat McCain zo’n vurig voorstander van de oorlog met Irak was, kwam allereerst natuurlijk door datzelfde instinct om de gewaagde, agressieve weg te kiezen.

Ook de Georgische crisis lijkt op het eerste gezicht het gelijk van McCain te bevestigen. Hij zag de crisis in Georgië al lang geleden aankomen. Toen ik afgelopen april Georgië bezocht, ontdekte ik dat president Michail Saakasjvili McCain tot zijn beste vrienden en bondgenoten rekende. Saakasjvili vertelde me (met een lach) dat de Zuid-Osseten – wier opstandige enclave hij later met zulke rampzalige gevolgen aanviel – zelfs een raket hadden afgevuurd op een helikopter met daarin Cindy McCain, de vrouw van de senator. En de Georgische president vertelde me trots welk cadeau hij van McCain had gekregen: een kogelvrij vest.

Ook toen al trof mij dit als een dubbelzinnig geschenk. Wilde dit zeggen: ik sta volledig achter je, of wilde het zeggen: het allerbeste, ik zal op veilige afstand voor je juichen? Nu Rusland Georgië zo heeft toegetakeld, blijken des te duidelijker de gevaarlijke dubbelzinnigheden in het beleid dat McCain en de regering-Bush voorstonden. De Georgiërs werden door de Amerikanen gevleid, geknuffeld en getraind. Maar toen de Russische tanks binnenrolden, kon het Westen weinig doen.

McCains verzuim om de consequenties van zijn ferme retorische steun aan Georgië te formuleren, kan betekenen dat hij niet goed heeft nagedacht, of dat hij gewoon de kiezers niet wil alarmeren. Maar de Republikein heeft een aantal lastige vragen te beantwoorden. Zijn de VS echt bereid tot een treffen met Rusland om Georgië en Oekraïne te beschermen, zoals de vastberaden steun van McCain aan een snel NAVO-lidmaatschap van deze landen impliceert? Beginnen we een nieuwe Koude Oorlog, zoals zijn vastbeslotenheid om Rusland te isoleren doet vermoeden? Als de stoere praat niet wordt gesteund door stoere daden, wat betekent dit dan voor de Amerikaanse geloofwaardigheid?

Instinctief kiest McCain zeker voor de confrontatie met Rusland, en zelfs met China. Al voor het conflict in Georgië riep hij op om Rusland uit de G8 te gooien en een nieuwe Bond van Democratieën te vormen. McCains hang naar confrontatie komt nog sterker naar voren in het geval van Iran. Het enige dat volgens hem erger zou zijn dan een oorlog met Iran, is een Iran met kernwapens. Gelet op wat we weten van het Iraanse atoomprogramma klinkt dit als een belofte om Iran al in de eerste termijn van een presidentschap van McCain aan te vallen.

Obama beweert dat McCain het beleid van president Bush zal voortzetten. Deze vergelijking is interessant. In sommige opzichten is McCain een geruststellender figuur. Hij is nieuwsgierig en heeft jarenlang goed over de buitenlandse politiek nagedacht. Maar in andere opzichten zou Bush bij McCain wel eens als een voorzichtige softie kunnen afsteken. In zijn politiek tegenover Iran, Rusland en China is McCain zelfs nog meer havik dan de regering-Bush.

Dan is er nog de kwestie van het temperament. Bush is een zonnig en optimistisch iemand. McCain is humoristischer, somberder en agressiever. Bush onttrok zich aan Vietnam. McCain is een vechtersbaas, wiens autobiografie begint met: „Ik ben geboren in een militaire traditie” – en wiens boeken vol staan met broeierige bespiegelingen over de aard van eer.

In internationale crises zijn het karakter en de instincten van de Amerikaanse president doorslaggevend. Obama is van nature een behoedzame, pragmatische verzoener. McCain is agressief, onorthodox en radicaal.

Soms is uiteraard de radicale keus de juiste. Maar veilig? Vergeet het maar.

Gideon Rachman is commentator bij de Britse zakenkrant Financial Times. © Financial Times