Het nieuws van 26 april 2008

De Hoge Raad geeft groen licht voor belastingheffing op basis van statistiek. Dat is een kleine revolutie in de belastingheffing. Hiermee opent de Raad de deur voor andere noviteiten.

Door het internet zijn tekst, beeld en geluid onbeperkt beschikbaar. Dat leidt tot een chaos aan signalen. Het lijkt nu even alsof er geen oriëntatiepunten zijn voor smaak en mening, maar gaandeweg ontstaan er nieuwe maatstaven.

Internetverslaving is een afzonderlijke afwijking. Belangrijkste symptomen: excessief mailen, chatten, gamen en netwerken.

Xtc geeft een uurtje plezier. Maar de schade, ook na incidenteel gebruik, kan voor altijd zijn.

De actualiteit is vaak een spiegel van de literatuur. Deze week de dreigende ondergang van de ‘bibliobus’ in het licht van The Uncommon Reader (2007) van Alan Bennett.

Zonder de verdienste van Edward Lorenz te willen kleineren acht ik drie kanttekeningen bij zijn overlijdensbericht nodig (nrc Handelsblad wetenschapspagina, 17 april). Ten eerste is zijn chaostheorie, hoe belangrijk dan ook, niet te vergelijken met relativiteitstheorie en quantum-mechanica. Zij is een aspect van de bestaande klassieke theorie; Lorenz heeft daarvan het belang aangetoond, vooral voor de meteorologie. Ten tweede is het beeld van de vlinder die met zijn vleugelslag een tornado teweeg brengt unfair tegenover de vlinder als er niet bij gezegd wordt dat het evengoed mogelijk is dat erdoor een tornado afgewend wordt. Ten derde is deze illustratie overdreven; vaak wordt het door een spreker verteld met handgebaren waarbij een vlinderslag in het niet valt, zonder dat die spreker zich zorgen maakt over het noodweer dat hij volgens eigen zeggen wellicht veroorzaakt.

De Europese bijmengplicht is een onzinnige maatregel, bedacht door technocraten die duidelijk niet weten hoe inefficiënt een verbrandingsmotor werkt (`Kan dit zo maar`, W & O,12 april). Ik vrees echter dat alle negatieve en ongenuanceerde berichtgeving over biobrandstoffen ertoe zal leiden dat instellingen als Wereldbank, IMF, westerse regeringen en hulporganisaties géén gelden meer beschikbaar zullen stellen voor de productie en toepassing van biobrandstoffen in ontwikkelingslanden, terwijl het juist daar een zegen kan zijn. Ethiopië, bijvoorbeeld, is momenteel 85% van de inkomsten uit export direct weer kwijt aan de import van peperdure olie, terwijl het land over voldoende ongebruikte gronden beschikt om de eigen energiebehoefte ruimschoots te kunnen dekken. In zulke landen moet de productie van biobrandstoffen dus gestimuleerd worden, mits het verantwoord gebeurt. Succesvolle projecten van de TU Eindhoven hebben bewezen dat kleinschalige, lokale elektriciteitsopwekking met behulp van bijvoorbeeld jatropha-olie een haalbare kaart is op het platteland in de armste landen (zie www.fact-fuels.org) .

Gedegen artikel over biobrandstoffen (`Kan dit zo maar`, W & O,12 april). Op één punt slaat het stuk echter de plank mis. Dat is de claim dat gebruik van landbouwgewassen voor biobrandstoffen leidt tot verdringings­effecten `waarvan tropische bossen en savannes altijd en onvermijdelijk de dupe worden`. Dit omdat er waar dan ook grond nodig zal zijn voor de productie van dezelfde gewassen voor voedsel. In een statisch plaatje mag dit zo zijn, maar over de jaren heen is de productiviteit van landbouwgrond geen onveranderlijk gegeven.

Prof dr. Onno van Schayck doet een poging om de allergeenvrije matrashoes te rehabiliteren (nrc Handelsblad wetenschapspagina, 24 april). Wat zijn drijfveren zijn is onduidelijk, maar de resultaten van het verrichte onderzoek steunen zijn betoog niet. De zojuist geactualiseerde Cochrane review van Gøtzsche en Johanson veegt de vloer aan met alle interventies om huisstofmijt te weren, of het nu om enkelvoudige interventies gaat, zoals de matrashoezen, of om de door Van Schayck bepleite gecombineerde maatregelen (Cochrane Database of Systematic Reviews 2008, Issue 2). Gezien het geringe cq. afwezige effect van de onderzochte interventies betwijfelen laatstgenoemde auteurs of verder onderzoek op dit terrein nog zinvol is.

U doet verslag van twee artikelen over MSD en Vioxx die verschenen in de Journal of the American Medical Association (`Rechtszaken leggen spookschrijverij bloot`, nrc Handelsblad, wetenschapspagina 17 april NRCNext, 22 april). Wij zijn van mening dat deze artikelen, geschreven door consultants van advocaten in de Amerikaanse Vioxx-zaken, onjuist, misleidend en uit de context gelicht zijn. Wij betreuren het ten zeerste dat MSD niet de kans kreeg om vóór publicatie te reageren.

Het artikel `Rechtszaken leggen spookschrijverij bloot` komt op het ogenblik dat in Nederland een discussie woedt over gesponsorde hoogleraarschappen (nrc Handelsblad, wetenschapspagina, 17 april). Daarbij wordt één belangrijk onderscheid uit het oog verloren: het verschil tussen sponsoring van activiteiten die rechtstreeks in het verlengde liggen van de kerntaken van het bedrijf, vs. sponsoring over een activiteit die niets te maken heeft met het bedrijf. Zo stelt de hoogleraar filantropie Theo Schuyt: Het concertgebouworkest is niet slechter gaan spelen sinds het steun krijgt van Robeco” (nrc Handelsblad 15 april). Piet Echholtz, hoogleraar met gesponsorde leerstoel, stelt Op Harvard werven ze al honderd jaar extern geld, en daar doen ze toch meer baanbrekend onderzoek dan op de gemiddelde universiteit hier” (Volkskrant 13 april, Bijlage Kennis).

Misstanden bij het transport van varkens moeten strenger worden aangepakt, vindt minister Verburg van Landbouw. Maar hoe moet dat dan? De regels zijn weinig concreet.

AMERSFOORT, 26 april. De telecomketen The Phone House neemt de webwinkels Typhone.nl, Femmefone.nl en ICTango.nl over van de investeerder FM Investments. Dat maakte het bedrijf gisteren bekend zonder financiële details te vermelden. The Phone House is met tweehonderd vestigingen de grootste niet aan een telecomaanbieder gebonden detailhandelaar op het gebied van mobiele telefonie in Nederland. Het bedrijf wil verder groeien door winkelverkoop te koppelen aan verkoop via het internet. Het heeft ook al een eigen webwinkel.

TOKIO, 26 april. Het Japanse elektronicaconcern Toshiba heeft de winst in het gebroken boekjaar 2007-2008 met 7,3 procent zien dalen tot 127,4 miljard yen (781 miljoen euro). Dat maakte het bedrijf gisteren bekend. De omzet steeg wel, met 7,8 procent naar 7,67 biljoen yen (47 miljard euro). In het laatste kwartaal van het boekjaar, dat 31 maart is afgesloten, daalde de winst van Toshiba met 95 procent naar 1,25 miljard yen. De winstval was het gevolg van een sterk gedaalde prijs van geheugenchips en de nederlaag van Toshiba in de strijd om de nieuwe dvd-standaard. Toshiba zette in op HD-DVD, Sony won met Blu-ray. De prijs van geheugenchips daalde afgelopen jaar met 50 procent. Ook voor dit jaar voorziet Toshiba een verder prijsdaling

MAASTRICHT, 26 april. De Limburgse industriebank LIOF heeft de winst vorig jaar bijna verdrievoudigd tot 8,3 miljoen euro. Het is het op één na beste resultaat in het bestaan van LIOF, zo bleek uit het gisteren gepresenteerde jaarverslag 2007 van de Limburgse participatiemaatschappij. LIOF waarschuwde alvast dat het resultaat voor 2008 naar verwachting fors lager zal uitpakken, en rond het niveau van 2006 (3,2 miljoen euro) zal uitkomen. LIOF wijst erop dat de Limburgse industrie qua groei achterbleef ten opzichte van de landelijke cijfers, zowel in omzet- als exportgroei als in groei van de werkgelegenheid. ”Er moet een tandje bij.”

Utrecht, 26 april. Vastgoedfonds Corio heeft de gehele Nederlandse kantoren- en bedrijfsruimteportefeuille aan White Estate Investments verkocht. Met de transactie is 650 miljoen euro gemoeid. Dat heeft het bedrijf gisteren bekend gemaakt. Eind november vorig jaar zette Corio zijn hele Nederlandse kantoren- en bedrijfsruimteportefeuille in de etalage. Die bestaat uit 35 kantoorgebouwen, 11 bedrijfsruimten en 2 parkeergarages. Geïnteresseerde partijen werd de mogelijkheid geboden om te bieden op een van vier portefeuilles.

Helsinki, 26 april. Het Finse mediaconcern Sanoma ziet brood in de Russische markt voor glossy`s. Het concern heeft via dochter Independent Media Russia ruim de helft van de aandelen van de Russische maker van luxe tijdschriften Lux Media verworven. Bovendien heeft Sanoma de optie om alle aandelen voor 2012 in handen te krijgen, zo maakte het bedrijf gisteren bekend. Lux Media maakt onder meer het modetijdschrift Collezioni, het vastgoedtijdschrift Homes Overseas en het bruidsblad Wedding. Het bedrijf heeft vijftig medewerkers en een omzet van 4 miljoen euro.

Amsterdam, 26 april. Winkelbedrijf Blokker, bekend van winkelsformules als Blokker, Bart Smit, Xenos en Leen Bakker, heeft in het gebroken boekjaar 2007-2008 zijn nettowinst zien met een kwart zien stijgen tot 179 miljoen euro. De omzet steeg 9 procent tot 2,7 miljard euro. Dit maakte het familiebedrijf gisteren bekend. Het concern heeft in veertien landen meer dan 2.700 winkels. In Nederland, waar 1.624 winkels worden bestierd, realiseerden Bart Smit en Intertoys een forse omzettoename, maar specifieke cijfers maakte Blokker niet bekend. Het bedrijf spreekt van ”goede resultaten” voor Blokker, Leen Bakker en Xenos.

AMSTERDAM (ANP) - Akzo Nobel heeft een nieuw logo. Het verf- en chemieconcern, dat het afgelopen jaar ingrijpend veranderde door onder meer het afstoten van de farmatak en de overname van de Britse concurrent ICI, presenteerde het gisteravond. In het nieuwe logo is het oude AkzoNobel-mannetje vervangen door een nieuwe, frisse figuur. ”Een menselijk figuur in je logo is een fantastische mogelijkheid om je te onderscheiden”, vindt topman Hans Wijers. Het bedrijf wil zich beter profileren in alle markten waarin het actief is. De naam AkzoNobel - nu zonder spatie ertussen - wordt leidend. Het concern zal flink gaan snijden in het aantal merknamen

Enschede, 26 april. Ab Pasman, topman bij bierbrouwer Grolsch, stapt op bij het bedrijf. Ook zijn financieel rechterhand Arjan Kaaks treedt terug, zo werd gisteren bekend gemaakt tijdens de laatste aandeelhoudersvergadering van Grolsch als zelfstandig bedrijf. De twee bestuurders vertrekken met ingang van 15 mei en hebben daartoe ”op eigen verzoek en in goed overleg” besloten, aldus het bedrijf. Bestuurslid Rob Snel is aangewezen als Pasmans opvolger. Jonathan Timmis, nu werkzaam bij SABMiller, wordt de financiële topman bij het bedrijf. Timmis is al enkele maanden bezig met de integratie van Grolsch binnen het Brits/Zuid-Afrikaanse SABMiller-concern, dat Grolsch voor 816 miljoen euro overnam. Pasman werd in september 2003 lid van de raad van bestuur van Grolsch en is sinds 27 april 2004 bestuursvoorzitter van de brouwer.

Amsterdam, 26 april. TNT Post vindt een beginselakkoord dat enkele vakbonden hebben gesloten met concurrenten Sandd en SelektMail niet ver genoeg gaan om een volledige openstelling van de Nederlandse postmarkt te rechtvaardigen. Dat maakte het postbedrijf gisteren bekend. De vakorganisaties CNV Bedrijvenbond, FNV Bondgenoten, CNV Publieke Zaak en BVPP werden het donderdag eens met de twee rivalen van TNT. Op termijn worden de zogenoemde overeenkomsten van opdracht waarmee de bedrijven nu werken, vervangen door arbeidsovereenkomsten waarin de rechten van werknemers beter zijn gewaarborgd. TNT noemt het akkoord in een reactie ”boterzacht”en vindt het te vrijblijvend. Bovendien wijst TNT op de nog altijd onzekere situatie rond de Duitse postmarkt, waar het concern onder meer in een rechtszaak verwikkeld is tegen de Duitse staat over een wettelijk minimumloon voor postbezorgers.

Een meerderheid van de Tweede Kamer wil nog eens 120 miljoen euro extra vrijmaken, bovenop de 1.340 miljoen euro, in de volgende zeven jaar, voor huishoudens die met zonnepanelen willen bijdragen aan een duurzame energievoorziening (NRC Handelsblad, 16 april).

De film Der Rote Baron moge de werkelijkheid enig geweld hebben aangedaan, dit neemt echter niet weg dat in elk geval de recensent (Buitenland, 16 april) bij de feiten moet blijven. Jachtflieger Manfred Freiherr von Richthofen was wel degelijk een baron. De Duitse adellijke titel van `Freiherr` is identiek aan de in Nederland gehanteerde titel baron. Ter bevestiging zij verwezen naar Genealogisches Handbuch de Adels, Freiherrliche Häuser, deel B VII, 1978. Ik vermoed dat de auteur op het verkeerde been gezet is door de klankgelijkheid van Freiherr - Jonkheer. Overigens is het totaal onwaarschijnlijk dat in keizerlijk Duitsland, ook al was het voor de oorlogspropaganda, een ongetitelde `Herr von . . ` (te vergelijken met onze jonkheer) gepromoveerd zou zijn tot baron.

Wim Groot en Henriëtte Maassen van den Brink loven de marktwerking in de zorg (Opiniepagina, 4 april): kostenbesparing én kwaliteitsverbetering. De overheveling van huishoudelijke zorg van AWBZ naar gemeenten zou twintig procent opleveren. Ze geven echter geen voorbeeld van kwaliteitsverbetering in de thuiszorg. Evenmin noemen ze dat de besparing is gerealiseerd door inschakeling van werknemers met een slechtere rechtspositie en lagere beloning: alfahulpen.

In NRC Handelsblad van 18 april staat hoe de Tweede Kamer uitbundige lof toezwaaide aan de commissie-Dijsselbloem. Onder de kop `Checklist voor beleid` volgt een lijstje van twaalf maatstaven waaraan volgens die commissie het onderwijsbeleid voortaan zou moeten voldoen. Het valt op dat de laatste ophefmakende onderwijsbeslissing van dezelfde Tweede Kamer, de verstrekking van gratis schoolboeken aan zowel arm als rijk, voldoet aan geen van deze criteria.

Frits Bolkestein vindt uitbreiding van de NAVO richting Rusland fout (Opiniepagina,16 april). Hij vond dat al in de jaren negentig en vanuit de vredesdimensie heb ik hem toen in meerdere fora gesteund. Mijn hoofdargument was, dat je een vijand na diens nederlaag geen trap nageeft, geen zout in de wonden strooit. Het Sovjet-Rijk en het Warschaupact waren een elitedictatuur en op leem gebouwd, maar het gaf de Russen niettemin ook een stuk eigenwaarde. De ineenstorting van beide verwondde de Russische ziel, zoals de Duitse ziel na de nederlaag in 1918 bij WO I verwond was. Als tegenspeler heb je daar rekening mee te houden. Westerse politici deden dat niet maar strooiden in 1919 (Versailles) onnodig zout in de wonden, met alle gevolgen van dien. Dezelfde fout maken we nu al vanaf 1995 jegens de Russische natie, door het een na andere land van het vroegere Warschaupact tot zeer dichtbij de Russische grens lid van de NAVO te maken. Geopolitiek heet dat, maar het Westen vergeet dat je daarmee extreme krachten en chauvinisme oproept bij een natie waar de wonden van de nederlaag nog niet helemaal geheeld zijn. Dat het momenteel niet zo goed gaat in Rusland, is ten dele ook aan onze expansiedrang te wijten. Formeel is de NAVO gericht op verdediging, maar zij opereert nu ook al `out of area` en weet qua expansie maar niet te stoppen. ”Hier past een duidelijke afwijzing.” Bolkestein heeft daarin zeer gelijk.

Georgië en Oekraïne dienen volgens Frits Bolkestein buiten de NAVO te worden gehouden, omdat toetreding van deze landen Rusland zal provoceren (Opiniepagina, 16 april). Een opmerkelijk standpunt, zeker voor een liberaal die ooit ten strijde trok tegen het Sovjet-totalitarisme.

In zijn column van 17 april stelt Heldring de vraag of de ontwikkeling om niet (meer) te streven naar een Verenigde Staten van Europa, van recente datum is en of eenvoudige zielen zoals leden van het Nederlandse parlement wel van die ontwikkeling op de hoogte zijn. Heldring had het antwoord op de tweede vraag eenvoudig in de Handelingen van de Tweede Kamer kunnen vinden. Ruim voor de sluiting van het Verdrag van Lissabon is in de volksvertegenwoordiging namelijk al geconstateerd dat de Europese Unie een nieuw verschijnsel in de staatkunde en het volkenrecht vormt. Het unieke en eigensoortige karakter van de EU ligt erin dat de Unie is samengesteld uit staten én burgers. Volgens de klassieke leer horen burgers bij staten en kunnen staten samenwerken in internationale organisaties. Er bestaan geen burgers van internationale organisaties. De EU doorbreekt dit patroon door het burgerschap van de Unie te verlenen aan de burgers van de lidstaten. De status van de Unieburgers is bij het Verdrag van Lissabon aanzienlijk versterkt. De EU is derhalve geen staat en vormt ook geen gewone internationale organisatie, maar kan het best worden omschreven als een Unie van burgers en lidstaten.

Een zware overtreding tijdens sport moet strafrechtelijk worden bestraft als zware mishandeling erbuiten, besloot de Hoge Raad in de zaak-Bouaouzan. Begrijpelijke uitspraak?

PSV wist tot de slotdag van de competitie de interne problemen te verhullen. Maar sinds doelman Gomes in een interview het vertrek eiste van directeur Reker is in Eindhoven in rep en roer.

RIJSWIJK, 26 april. Remco Olde Heuvel (24), Tom Prinsen (25) en Diane Valkenburg (23) schaatsen komend seizoen bij VPZ. De drie tekenden een contract voor twee jaar, tot en met de Winterspelen in 2010. Olde Heuvel en Prinsen reden vorig seizoen voor Telfort. De formatie van coach Ingrid Paul verdween, omdat het geen nieuwe sponsor kon vinden. Olde Heuvel was in 2003 wereldkampioen bij de junioren. Prinsen was dit seizoen hard op weg zich te plaatsen voor de EK allround, maar raakte bij de laatste selectiewedstrijd geblesseerd. Valkenburg haalde als gewestelijk rijdster medailles op het NK afstanden, waardoor zij verzekerd was van deelname aan de wereldbekerwedstrijden. Ook deed ze mee aan de WK allround en de WK afstanden.

Rotterdam, 26 april. De Nederlandse windsurfers Casper Bouman en Dorian van Rijsselberge zijn tijdens de olympische zeilweek van het Zuid-Franse Hyères net buiten de medailles gevallen. Oud-wereldkampioen Bouman werd vierde, Van Rijsselberge vijfde. Dat leverde beide surfers een `halve nominatie` voor de Spelen in Peking op. Dat betekent dat beiden tijdens de regatta`s van Medemblik of Kiel nog eens in de topzes moeten eindigen. Op het EK in Brest is een plek in de toptien voldoende. Nederland mag één surfer naar Peking sturen. Bouman was teleurgesteld over zijn vierde plek. Met een derde plaats in het klassement was hij verzekerd geweest van de Spelen. ”Ik had echt gehoopt het hier af te maken”, zei hij gistermiddag.

MARIBOR, 26 april. Bij wereldbekerwedstrijden turnen in Maribor heeft Yuri van Gelder gisteren de finale bereikt. Hij werd tweede op het onderdeel ringen. De Fransman Danny Rodrigues Pinheiro werd eerste. Bij de vrouwen was Suzanne Harmes de beste in de kwalificatie op de vloer. Sanne Wevers heerste op de balk.

In Duitsland is geschokt gereageerd op het plan van Gregor Schneider om stervenden te exposeren. De kunstenaar wil hiermee het eenzame en onwaardige sterven aan de kaak stellen.

Het advies om de subsidies aan grote kunstinstellingen in Rotterdam stop te zetten, heeft kwaad bloed gezet bij zowel betrokkenen als het college. „Een rotstreek.”

Op het Internationaal Literatuurfestival in Amsterdam spreken schrijvers uit de hele wereld over censuur. De meningen verschillen: is het vrije woord wel of niet in gevaar?

AMSTERDAM, 26 april. Countryzanger Willie Nelson (74) en rapper Snoop Dogg (36) traden deze week kort op in elkaars concerten in de Melkweg. Ze waren in Nederland voor opnames van een remix van Snoop Doggs country-rapnummer samen met Willie Nelson, My Medicine, over hun liefde voor wiet. Het nummer is opgedragen aan Johnny Cash.

Los Angeles, 26 april. ”Bijdragen aan de erfenis van The Lord of the Rings is een droom die werkelijkheid wordt.” Dit zei de Mexicaanse regisseur Guillermo del Toro in een reactie op het nieuws dat hij de twee delen van de film The Hobbit mag regisseren. New Line Cinema maakte donderdag bekend dat de 43-jarige filmmaker de komende vier jaar zal verhuizen naar Nieuw-Zeeland om daar beide films, samen met producent Peter Jackson (co-producent van Lord of the Rings) op te nemen. Del Toro schreef en regisseerde eerder de film Pan`s Labyrinth, dat in 2006 werd genomineerd voor zes Oscars. The Hobbit is het boek van J.R.R. Tolkien en werd publiceerd in 1937. Het boek vertelt de voorgeschiedenis van In de ban van de ring (The Lord of the Rings).

Rotterdam, 26 april. Jirí Kylián wordt op 17 juni tijdens het zesde internationale festival van de hedendaagse dans van de Biënnale van Venetië onderscheiden met de `Golden Lion for Lifetime Achievement`. De Biënnale heeft de onderscheiding op voorspraak van de directeur van het festival, Ismael Ivo, aan Kylián toegekend. De Gouden Leeuw is een traditionele onderscheiding van de Biënnale. In 1998 werd de danssector aan de festivals van de Biënnale toegevoegd waarna in 1999 het eerste internationale festival van de hedendaagse dans plaatsvond. Kylián werd in 1975 artistiek leider van het Nederlands Dans Theater. In 1978 zette hij het dansgezelschap internationaal op de kaart met Sinfonietta. In 1999 droeg hij het artistiek leiderschap over. Hij heeft tot nu toe 92 balletten gecreëerd waarvan 72 voor dit dansgezelschap.

asunción, 26 april. De oudere zus van Fernando Lugo, de zondag tot president van Paraguay gekozen ex-bisschop, neemt op haar broers verzoek de rol van `primera dama` (presidentsvrouwe) op zich. Mercedes Lugo, een 66-jarige gepensioneerde onderwijzeres, zei dat ze zich als `first lady` zal inzetten voor arme wijken en de inheemse bevolking. Toen Lugo in 2006 zijn presidentiële ambities kenbaar maakte, legde hij het ambt van bisschop neer, maar het Vaticaan weigert hem uit het priesterdom te ontheffen waardoor hij volgens canoniek recht niet mag trouwen. Lugo is overigens vrijgezel.

Boston, 26 april. De universiteit van Harvard heeft een donatie ontvangen van 100 miljoen dollar (63 miljoen euro) van het laatste nog levende kleinkind van de vermaarde Amerikaanse olietycoon John D. Rockefeller. De gift van de 92-jarige David Rockefeller is de grootste die de Amerikaanse topuniversiteit ooit ontving van een alumnus. Rockefeller studeerde er in de jaren dertig kunstgeschiedenis. Eerder doneerde hij al in totaal 65 miljoen aan de universiteit. Zijn vermogen wordt door tijdschrift Forbes geschat op 2,7 miljard. Harvard zelf is met 35 miljard dollar de rijkste universiteit van de VS.

Rabat, 26 april. Marokko heeft gisteren vier Franse mensenrechtenactivisten uitgezet op beschuldiging van het ondersteunen van Polisario, de onafhankelijkheidsbeweging voor de Westelijke Sahara. De Fransen werken voor de Britse organisatie Action by Christians against Torture. De Westelijke Sahara, een Spaanse ex-kolonie, staat onder bewind van Marokko maar wordt betwist door Polisario dat opereert vanuit Algerije. Deze week bepleitte Peter van Walsum, de Nederlandse VN-gezant die onderhandelt tussen Marokko en Polisario, een oplossing waarbij Marokko de soevereiniteit over Westelijke Sahara houdt.

Taipei, 26 april. Het Taiwanese Hooggerechtshof heeft de onlangs gekozen president Ma Ying-jeou vrijgesproken van corruptie. Volgens het openbaar ministerie heeft de politicus gefraudeerd met overheidsfondsen toen hij burgemeester was van Taipei. Ma zou omgerekend 234.000 euro van een overheidsfonds op zijn eigen bankrekening hebben laten storten. De aanklacht, die dateert van februari 2007, dwong Ma om zijn functie als voorzitter van zijn partij de Kuomintang neer te leggen. Hij ontkende alle beschuldigingen, waarna hij door zijn partij als presidentskandidaat naar voren werd geschoven.

Washington, 26 april. Een door het Amerikaanse leger ingehuurd vrachtschip heeft in de Perzische Golf waarschuwingsschoten gelost richting enkele bootjes, mogelijk uit Iran. De bootjes zouden het schip in internationale wateren zijn genaderd. Dat heeft de Amerikaanse marine gisteren gemeld. De bootjes negeerden verzoeken tot radiocontact evenals het afschieten van een vuurbaak, aldus de Amerikanen. Het beveiligingsteam op de Westward Venture besloot hierop met een machinegeweer en buks enkele schoten te lossen.

Peking, 26 april. China is bereid tot besprekingen met afgevaardigden van de Dalai Lama, de spirituele leider van Tibet waar vorige maand gewelddadige protesten uitbraken tegen de Chinese aanwezigheid. Het staatspersbureau Xinhua citeerde gisteren een regeringsfunctionaris die zei dat een eerste gesprek kan plaatsvinden ”in de komende dagen”. Een woordvoerder van de Dalai Lama verwelkomde het aanbod maar zei nog geen formele uitnodiging te hebben ontvangen. Het is allerminst zeker dat het tot daadwerkelijke besprekingen komt want China stelt als voorwaarde dat de Dalai Lama ”stopt met het verstoren en saboteren van de Olympische Spelen in Peking”. De Dalai Lama ontkent betrokken te zijn bij de anti-Chinese protesten.

Sinds de vergoeding voor kinderopvang is verhoogd, steeg de vraag met 10 procent. Het kabinet is daarvan geschrokken en wil nu minder betalen aan ouders.

Tilburg, 26 april. PvdA, GroenLinks, SP en VVD gaan de nieuwe coalitie in Tilburg vormen. Formateur Jan Hamming (PvdA) heeft gisteren laten weten dat gesprekspartner D66 is afgevallen en dat de aanstaande coalitiegenoten dinsdag hun collegeakkoord willen presenteren. Het CDA staat voor het eerst sinds haar bestaan buiten het college. De nieuwe coalitie heeft in de gemeenteraad 23 van 39 zetels. Vorige week ontstond in Tilburg een bestuurscrisis toen wethouder Hans Janssen (CDA) aftrad en alle andere wethouders hem volgden. Zijn eigen fractie weigerde steun te geven aan het plan een theater te vestigen in een voormalig bioscoopgebouw in de stad.

Rotterdam, 26 april. Straten in Groningen mogen voor niet meer dan 15 procent bestaan uit studentenhuizen. Ook komt er overleg met corporaties voor de bouw van extra studentenwoningen. Dat voorstel deden burgemeester en wethouders om tegemoet te komen aan klachten van omwonenden over de snelle toename van kamerverhuurpanden. De stijging werd veroorzaakt doordat de gemeente de norm had losgelaten dat een wijk nooit meer dan 9 procent studentenhuizen mag tellen.

DEN HELDER, 26 april. De gemeente Den Helder gaat onderzoeken of een toltunnel in de toekomst de Teso-veerdienst naar Texel kan vervangen. Dit blijkt uit plannen die de gemeente Den Helder gisteren bekendmaakte. De tunnel maakt deel uit van het voornemen de haven van Den Helder uit te breiden. Het komende jaar onderzoekt de gemeente verschillende varianten, waarvan de aanleg van een nieuw havendeel in combinatie met een tunnel de meest ambitieuze is.

Wie staat er voor de rechter en waarom? Vier vrouwen gaan een dagje shoppen, maar afrekenen doen ze niet.

Rotterdam, 26 april. Het Rotterdamse stadsbestuur legt een deel van het advies van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur op voorhand naast zich neer. Dat zei wethouder Orhan Kaya (Cultuur, GroenLinks) gisteren na ophef over het voorstel om grote gevestigde cultuurinstellingen te korten. Pagina 7

LONDEN, 26 april. Ondanks het economische succes zakt India in intellectueel en artistiek opzicht weg. Dat zegt Salman Rushdie vandaag in een interview met deze krant. Indiase intellectuelen verzetten zich daar onvoldoende tegen, zegt hij. Pagina 9

Rotterdam, 26 april. Marokkaanse organisaties distantiëren zich in een open brief van uitspraken van de radicale imam Fawaz Jneid over Ahmed Marcouch, de voorzitter van het Amsterdamse stadsdeel Slotervaart. Pagina 3

NRC Handelsblad-redacteur Dick Wittenberg heeft voor zijn boek Binnen is het donker, buiten is het licht de VPRO Bob den Uyl Prijs gekregen. De prijs, die voor de vijfde maal is uitgereikt, bestaat uit vijfduizend euro en een plastiek van Berenice Witsen Elias. Pagina 9

Colombo, 26 april.Bij een bomaanslag op een bus in een voorstad van Colombo zijn gisteren zeker 24 mensen om het leven gekomen en vijftig gewond geraakt. Het leger schreef de aanslag toe aan de Tamil Tijgers. Pagina 4

Rotterdam, 26 April. De rechtbank in Maastricht heeft twee zwakbegaafde verdachten van moord of doodslag op opticien Isabella Pongs gisteren vrijgesproken. Pagina 3

Den Haag, 26 april. Het kabinet trekt extra geld uit voor de kinderopvang, probleemwijken en de huurtoeslag. Maar vanaf 2009 komen er bezuinigingen bij in zowel de kinderopvang als de zorg. Dat heeft het kabinet besloten na besprekingen over de Voorjaarsnota. Pagina 2

De columns in Zaterdag & cetera van Joost Zwagerman roepen steeds weer ergernis op. Zo ook zijn stukje van 20 april. Het is een mooi staaltje van als kritiek op de eigen groep verpakte hekel aan anderen. ”Om Hugo Claus die een kerk wilde opblazen wordt hartelijk gelachen, maar iemand die bladzijden uit de Koran wil scheuren wordt gestigmatiseerd”, schrijft hij. Ik moest deze inleiding twee keer lezen om te geloven wat er staat. Hugo Claus vergelijken met Geert Wilders. Werkelijk? Iemand die vanuit zijn eigen ervaring zich verzet tegen het eigen geloof, over één kam scheren met iemand die angst voor anderen gebruikt om politieke carrière te maken?

In zijn verhaal Paaitijd, niet storen van zaterdag 19 april lijkt Joep Habets de suggestie te wekken dat het wel goed zit met duurzaamheid, zolang we maar vis eten die buiten het voortplantingsseizoen is gevangen. Griet eet je tot de meimaand niet, schrijft hij. Maar als het aan het Wereld Natuur Fonds en Stichting De Noordzee ligt, eet je griet liever helemaal niet. De vis staat dan in de rode kolom van de VISwijzer (www.goedevis.nl). Hetzelfde geldt voor Noordzeekabeljauw, roodbaars en de ernstig bedreigde blauwvintonijn.

Xtc veroorzaakt schade in de hersenen, schrijft hoogleraar Dick Swaab (‘Schade na de liefde’, pagina 19). Het gebruik van de love drug kan zelfs heel gevaarlijk zijn. Wat zijn uw ervaringen met xtc? Merkte u iets van schadelijke effecten? Bent u bang dat uw kinderen xtc slikken? Probeert u dat te voorkomen en zo ja, hoe? Doen de scholen iets? Welke conflicten brengt xtc teweeg? Beschrijf uw ervaringen in maximaal 200 woorden. Reacties tot 2 mei naar: kwesties@nrc.nl

De Franse sterdesigner Philippe Starck zegt dat design `onzin` is en `alles wat ik heb ontworpen is beslist onnodig`. Onnodig betekent geen nut hebben. Moet alles nuttig zijn? Alles wat creatief is heeft zin, dus iets wat overbodig is hoeft `niet zinloos` te zijn. Ik denk aan de vele schilderijen die geproduceerd worden. Zijn die overbodig, zijn die zinloos? Uitingen van creativiteit zijn een vorm van zingeving en hebben dus zin.

rotterdam. Premier Balkenende is een bodemprocedure begonnen tegen het opinieblad Opinio, wegens het publiceren van een neprede (`De geheime rede van Balkenende`) van de premier over de islam. De neprede is geschreven door Opinio-hoofdredacteur Jaffe Vink. Er staat bijvoorbeeld in: `Arie Slob is een debat begonnen over een lingeriereclame van Hunkemöller, maar naar mijn idee moeten we praten over dat beeld van die 72 maagden in het Paradijs: wat is dit voor seksualiteit?` Volgens de dagvaarding heeft Opinio `de gemiddeld geïnformeerde, gewone consument` misleid en `sommige buitenlandse overheden en groeperingen.` Eerder verloor Balkenende een kort geding tegen Opinio. De rechter vond het artikel `overduidelijk een karikatuur`.

AMSTERDAM. Naast een aantal algemene gratis kranten heeft Nederland sinds gisteren ook een gratis zakenkrant: De Financiële Pers. Het dagblad is een samenwerking van gratis krant De Pers en beleggersplatform IEX.nl, meldden de makers gisteren. ”De zakenkrant richt zich op zakelijk en financieel nieuws en is breed toegankelijk op een moderne manier, zonder dikdoenerij”, omschrijven zij de krant. De Financiële Pers is verkrijgbaar in de financiële centra van Nederland.

Rotterdam. Het ministerie van Defensie is tevreden met het systeem waarbij Nederlandse journalisten Uruzgan embedded bezoeken. De missie in Afghanistan staat in de schijnwerpers, zoals de bedoeling was toen Defensie het systeem twee jaar geleden invoerde. Dat constateert het onderzoeksbureau The Hague Center for Strategic Studies. De sociale en politieke situatie in Afghanistan komt wel te weinig aan bod, vinden de onderzoekers.

AMSTERDAM. Margriet van der Linden (38) volgt Cisca Dresselhuys op als hoofdredacteur van het feministische maandblad Opzij. Dat maakte uitgeverij Weekbladpers Tijdschriften gisteren bekend. Van der Linden was van 2002 tot 2007 hoofdredacteur van vrouwenglossy BLVD. Nu is ze interviewer bij tv-zender Het Gesprek en bij BNR Nieuwsradio.

Het kabinet meent dat tv-sponsoring door de overheid alleen bij uitzondering mag.

Maar een nieuwe EU-richtlijn verruimt juist de mogelijkheden.

Niet alleen Amsterdam is een wereldboekenstad.

Leiden mag er ook wezen, de stad werd een mekka voor boekenliefhebbers.

Wie vond de boekenkast uit en hoe verliep de historie van de Amsterdamse Bibliotheek?

De catalogus ‘Lectori salutem!’ geeft antwoord.

Rotterdam. Zenit St. Petersburg, de Russische voetbalkampioen van de Nederlandse trainer Dick Advocaat, heeft gisteravond verrassend stand gehouden tegen Bayern München in de eerste halve finale van het UEFA-Cuptoernooi: 1-1. In de Beierse hoofdstad kwam Bayern in de eerste helft op voorsprong door een strafschop die werd veroorzaakt door een andere Nederlander, verdediger Fernando Ricksen. Hij hinderde Ze Roberto, Franck Ribery benutte de penalty pas in de rebound. In de zestigste minuut kopte Bayern-verdediger Lucio een voorzet van Viktor Fayzulin in eigen doel. De andere halve finale, tussen Glasgow Rangers en Fiorentina, eindigde in Schotland eveneens gelijk: 0-0.

LEIDEN. Sprinter Jan Bos (33) heeft een nieuwe schaatsploeg gevonden. De wereldkampioen van 1998 gaat rijden voor de nieuwe Hofmeier-formatie. Daartoe behoren ook Marja Vis, Gretha Smit en Foske Tamar van der Wal. Bos neemt zijn trainingsmakkers Jurre Trouw en Pim Schipper mee naar de commerciële schaatsformatie. Als coach gaat Ron Neymann fungeren.

BADAJOZ. Wielrenner Bobbie Traksel heeft de tweede etappe van de Ronde van Extremadura gewonnen. Traksel was na 158 kilometer de snelste in de massasprint voor de Spanjaard Vidal Celis. Traksel won eerder dit jaar al een rit en het eindklassement in de Driedaagse van West-Vlaanderen. Hij leidt in het Europese UCI-klassement.

ARNHEM. De rechtbank van Arnhem heeft de surseance van Vitesse opgeheven. De eredivisieclub heeft daarmee een schuld van 21 miljoen euro gesaneerd. De gemeenteraad van Arnhem redde de voetbalclub een maand geleden van de financiële ondergang.

ZEIST. De voetbalbond KNVB heeft ingestemd met een inkrimping van de play-offs. De nummers één tot en met vier spelen geen play-offs, zijn zeker van een ticket voor de Champions League (kampioen), voorronde Champions League (nummer twee) en UEFA Cup (nummers drie en vier). De nummers vijf tot en met acht spelen in een best-of-three om het laatste UEFA-Cupticket. De KNVB stemt daarmee grotendeels in met het voorstel van de achttien eredivisieclubs, verenigd in de ECV.

EINDHOVEN. PSV heeft doelman Heurelho Gomes een boete opgelegd voor zijn uitlatingen in weekblad Voetbal International over algemeen directeur Jan Reker. Gomes accepteert de boete maar blijft bij alles wat hij heeft gezegd. In het vraaggesprek kondigde Gomes zijn vertrek aan als Jan Reker bij PSV blijft. ”Ik meen het, ik heb erover nagedacht en ben serieus”, benadrukte Gomes gisteren. ”Als de situatie zo blijft, is er geen weg terug.” Volgens Gomes hebben veel Europese clubs interesse in zijn diensten, zoals Tottenham Hotspur, Arsenal, AC Milan en Valencia.

Amsterdam. Nederlandse consumenten en ondernemers zijn de afgelopen maand wat pessimistischer geworden over de economische gang van zaken. Dat heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gisteren bekendgemaakt. Het consumentenvertrouwen, uitgedrukt als saldo van positieve en negatieve antwoorden in een enquête, is in april met drie punten gedaald tot een stand van -12. De groei van de consumptie lijdt echter niet onder het dalende vertrouwen. Ook de stemming onder ondernemers in de zakelijke dienstverlening, een cruciale gangmaker van de economie en de banengroei, is in april minder uitbundig, rapporteert het CBS. Het aantal ondernemers in de zakelijke dienstverlening dat denkt dat de orderontvangst blijft groeien, is nog steeds groter dan het aantal dat een daling verwacht, maar hun meerderheid slinkt. Eenderde van de ondernemers in de zakelijke dienstverlening zegt dat tekorten aan personeel hun groei hinderen. Vooral uitzendbureaus en automatiseringsbedrijven zoeken meer mensen.

AMSTERDAM. De prijzen van vliegtickets stijgen dit jaar gemiddeld met meer dan 25 procent, onder meer als gevolg van verhogingen van toeslagen die passagiers in Nederland moeten betalen. Dat is de verwachting van Vliegwinkel.nl, zo meldde het internetreisbureau. De prijsstijging wordt mede veroorzaakt door de almaar stijgende brandstoftoeslagen die luchtvaartmaatschappijen hun passagiers in rekening brengen. Ook de vliegbelasting en de verhoging van de veiligheidstoeslag van Schiphol straks dragen eraan bij. Verder wijst Vliegwinkel.nl op een aantal recent aangekondigde fusies van grote luchtvaartbedrijven. De overnames kunnen leiden tot verdere consolidatie in de sector, waardoor de concurrentie afneemt en prijzen stijgen.

Ethanolboer Larry Meints uit Iowa gebruikt zijn maïs voor biobrandstof.

Of hij zich daar schuldig over voelt? Nee.

BRUSSEL. De Europese Commissie heeft twijfels over een noodkrediet van 300 miljoen euro dat de Italiaanse regering aan de luchtvaartmaatschappij Alitalia verstrekt. De Commissie gaat onderzoeken of er met het krediet geen sprake is van illegale staatssteun. Dat heeft een woordvoerder van de Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, gezegd. Doel van het noodkrediet is dat het noodlijdende Alitalia de komende maanden financieel kan overleven. Dagelijks lijdt de nationale luchtvaartmaatschappij van Italië meer dan 1 miljoen euro verlies. Alitalia leek tot voor kort in handen te komen van Air France-KLM. De Frans-Nederlandse combinatie trok echter haar handen van de onderneming af nadat overleg met Italiaanse vakbonden was stukgelopen. De Ierse budget-luchtvaartmaatschappij Ryanair heeft gisteren aangekondigd een klacht in te dienen bij de EU naar aanleiding van het noodkrediet voor Alitalia.

Rotterdam. Het verschil in gedrag tussen man en vrouw zit in de hersenen. Dat blijkt uit een onderzoek waarin wetenschappers karakteristiek mannelijk paringsgedrag opriepen in vrouwelijke fruitvliegjes. Vrouwtjes `zongen` als een mannetje door het aanschakelen van slechts één regelgen. Dat schrijven Oostenrijkse en Amerikaanse celbiologen deze week in het wetenschappelijke blad Cell. De onderzoekers ontwierpen een genetische schakelaar die reageerde op ultraviolet licht. Normaal gedroegen de genetisch gemanipuleerde vliegjes zich als vrouwtjes, maar na een korte puls van ultraviolet licht vertoonden zij typisch mannelijk paargedrag. Ze staken één vleugel uit en begonnen ermee te trillen. Het hoge geluid is het liefdeslied waarmee mannetjes doorgaans een vrouwtje proberen te verleiden om te paren. De onderzoekers concluderen dat het gedragsprogramma voor het mannelijke paringsritueel bij vrouwtjes normaal is onderdrukt. Overigens `zongen` de genetische gemanipuleerde vrouwtjes niet zo goed als echte mannetjes.

Rotterdam. Kinderen en volwassenen met ADHD die aan de medicijnen gaan, moeten eerst een hartonderzoek met electrocardiogram (ECG) ondergaan. Die aanbeveling deed de American Heart Association (AHA) deze week in het wetenschappelijke tijdschrift Circulation. In de Nederlandse richtlijn uit 2005 staat dat een ECG niet nodig is, voorafgaand aan het voorschrijven van ADHD-medicijnen. Het huidige advies is om bloeddruk en hartritme te meten, en om te informeren naar hartziekten in de familie. Er is in de Verenigde Staten en Canada echter veel te doen geweest over hartproblemen en plotselinge hartdood door ADHD-medicijnen. In 2005 verbood de Canadese overheid de verkoop van ADHD-medicijn Adderall vanwege gevallen van plotselinge hartdood bij kinderen. In het nu gepubliceerde advies staat dat tussen 1999 en 2003 in de VS 25 mensen door een hartstilstand stierven, terwijl ze ADHD-medicijnen slikten.

Rotterdam. Het genoom van een genetisch gemodificeerde papajaboom is ontrafeld. De boom heeft veel genen die coderen voor zetmeel en groeifactoren. Papaja heeft weinig genen voor het regelen van het dag- en nachtritme. In een tropisch klimaat verandert de daglengte gedurende het jaar weinig. De boom heeft vergeleken met andere planten met bloemen weinig genen. Chinese en Amerikaanse onderzoekers publiceerden dit gisteren in Nature.

STRAATSBURG. Illegalen die wachten op terugkeer naar hun land mogen in principe niet langer dan zes maanden worden opgesloten in de Europese Unie. Eventueel kan dat met twaalf maanden worden verlengd. Daarover zijn onderhandelaars van het Europees Parlement en EU-voorzitter Slovenië het deze week in Straatsburg eens geworden. In Nederland is er geen maximumtermijn voor het opsluiten van illegalen. Maatschappelijke organisaties hebben daar kritiek op geuit. De maximumtermijn is onderdeel van een wet die tot doel heeft de terugkeerprocedures van de EU-lidstaten beter op elkaar af te stemmen.