Het nieuws van 22 april 2008

DEN HAAG. De winnaar van de Prijs der Nederlandse Letteren ontvangt voortaan 40.000 euro. Daarnaast wordt 20.000 euro besteed aan activiteiten ter promotie van de winnaar en zijn werk. Dat heeft het comité van ministers van de Nederlandse Taalunie besloten. De winnaar van de Prijs der Nederlandse Letteren ontving tot nu toe 16.000 euro. Jeroen Brouwers, aan wie de prijs vorig jaar was toegekend, weigerde omdat hij het bedrag te laag vond. ”Deze prijs wordt de Nobelprijs der Lage Landen genoemd en daar hebben de Nederlandse en Belgische regering het luttele bedrag van 2666 euro per jaar over”, schamperde hij in oktober. In vergelijking met andere prijzen was de Prijs der Nederlandse Letteren vrij laag: de Gouden Uil en AKO Literatuurprijs zijn respectievelijk goed voor 25.000 en 50.000 euro. Aan de PC Hooftprijs is een bedrag van 60.000 euro verbonden.

ROTTERDAM. Rotterdamse schoolkinderen kunnen vanaf volgend schooljaar gratis met de bus naar twee musea in de stad. Het initiatief is afkomstig van museum Boijmans van Beuningen en het Chabot Museum. Het gratis vervoer is mogelijk gemaakt door financiële steun van de Turing Foundation, een kunst- en cultuurfonds van TomTomtopman Pieter van Geelen. Dat maakten de musea en het fonds gisteren bekend. Volgens de musea wordt met de komst van de `Turingcar` museumbezoek voor tienduizenden scholieren laagdrempeliger en toegankelijker. Het is de bedoeling dat de schoolkinderen minimaal een keer per schooljaar naar een van beide musea gaan. Als ze daar aankomen krijgen ze een `gold card` cadeau, waarmee ze de volgende keer gratis een volwassene mogen meenemen.

Rotterdam. De IJslandse zangeres Björk heeft zaterdag in de Verenigde Staten de 3D-videoclip gepresenteerd van haar nieuwste single Wanderlust van het album Volta. Dat meldt de website van het techblad Wired. De videoclip, gemaakt door Amerikaanse filmmakers van Encyclopedia Pictura, is een combinatie van computer generated images en poppen waar echte acteurs in zitten. Het kostte negen maanden om de zeven minuten durende video - het best te zien met een 3D-brilletje - te produceren. Een 2D-versie van de clip ging eind maart in première. De 3D-versie is verkrijgbaar op dvd, geleverd met bril.

DIEVER. Het dorp Diever krijgt een stukje straatsteen uit Stratford-upon-Avon waarop William Shakespeare heeft gelopen. De steen krijgt een speciale plaats in het openluchttheater van de Drentse plaats. Tussen Diever en het Britse Stratford-upon-Avon, de geboorteplaats van Shakespeare, bestaan al tientallen jaren banden. Het Shakespearegezelschap uit Diever voert sinds 1946 jaarlijks een stuk uit Shakespeares oeuvre op in de Drentse bossen. De voorstellingen trekken jaarlijks tienduizenden bezoekers. De groep werd al meerdere malen uitgenodigd om de stukken ook in Stratford op te voeren. Het gemeentebestuur van Stratford biedt Diever de steen aan als een vriendschapsgeschenk. De steen zal morgenavond in het theater van Diever in ontvangst worden genomen.

rotterdam. Van de baby`s die na een veel te korte zwangerschap van 22 tot 25 weken ter wereld komen, overlijdt de helft binnen anderhalf jaar. De helft van de overledenen is gehandicapt. Dat blijkt uit onderzoek onder bijna 4.500 extreem te vroeg geborenen die in 2003 in 19 Amerikaanse ziekenhuizen werden geboren. Doel van het onderzoek was baby`s met een hogere overlevingskans te kunnen onderscheiden van baby`s die het vrijwel zeker niet zullen redden. Dat schreven neonatologen vorige week in The New England Journal of Medicine. Uit de studie blijkt dat meisjes een 35 procent lagere kans hebben om te overlijden dan jongens, dat eenlingen 25 procent meer overlevingskans hebben dan meerlingen en dat medicijnen die de longen sneller laten rijpen de sterfte bijna halveren.

rotterdam. In Zuidoost-Azië is het griepvirus het hele jaar aanwezig. Van daaruit `zaait` het ieder jaar uit over alle continenten. Vrijwel nooit `overzomert` het virus op continenten die alleen in het winterhalfjaar griep kennen. Om de gang van het influenzavirus te achterhalen, analyseerden onderzoekers de genetische variatie van ongeveer 13.000 griepvirussen. Influenzadeskundigen van het Rotterdamse Erasmus Medisch Centrum waren mede-auteurs van het internationale project waarover vrijdag in Science is gepubliceerd.

Rotterdam. De hersenen van mannen en vrouwen die zelfmoord hebben gepleegd, blijken te verschillen in chemische samenstelling. Dat blijkt uit onderzoek van de Radboud Universiteit (Neuroscience, 9 april). De onderzochte hersenen van zeven mannelijke zelfmoordenaars bevatten zeer veel urocortine, een eiwit waarvan men juist dacht dat het de hersenen zou beschermen tegen stress en depressie. Bij de hersenen van de vrouwelijke zelfmoordenaars was deze concentratie niet verhoogd.

Rotterdam. De software achter het NS-spoorboekje is bekroond met de jaarlijkse prijs voor gebruik van wiskunde bij het optimaliseren van beslissingen. Het Amerikaanse Institute for Operations Research and Management Sciences reikte de prijs uit. Het percentage treinen dat op tijd arriveert zou dankzij de software zijn toegenomen. ”Tussen droom en daad staat een koe op de rails”, zegt prijswinnaar Lex Schrijver van het Centrum Wiskunde & Informatica. ”Veel vertragingsfactoren heeft de NS niet in de hand, maar een dienstregeling met voldoende ruimte is de basis.”

Het artikel `Een piep in mijn oren dankzij de horeca` van vwo-scholier Jesse Elferink (nrc.next, 18 april) heb ik met interesse gelezen. Inmiddels ben ik al wat ouder dan 18 jaar - ik ben nu 30 - maar ook ik ga nog regelmatig naar de kroeg of een feest. Mij is ook opgevallen dat het volume van de muziek zo is toegenomen. Een maand geleden stond ik op het bekende technofeest Awakenings; ik kan me niet herinneren dat er vroeger zo veel mensen oordopjes droegen. Deze zijn ook echt nodig, want de muziek staat gewoon oorverdovend hard. Zijn de geluidslimieten verdwenen of verhoogd voor de `iPod-generatie`?

De heren Bossenbroek en Jansen van de Koninklijke Bibliotheek vergeten in hun artikel over het auteursrecht (nrc.next, 21 april) dat het copyright tegenwoordig zelden meer bij de auteurs berust. Het recht is verhandelbaar en het is al sinds jaar en dag gebruikelijk dat wanneer iemand iets gepubliceerd wil zien (boeken, muziek, wetenschappelijke artikelen, en in het begin ook webpagina`s), dat uitgevers niet alleen om een handtekening vragen voor een eenmalig publicatierecht, maar zich in een moeite door álle rechten toe-eigenen. Het auteursrecht doet allang niet meer waar het voor bedoeld is, namelijk mensen stimuleren om oorspronkelijk werk te scheppen door de commerciële exploitatie van hun werk te beschermen.

HILVERSUM. Aanvaller Roy Makaay van Feyenoord doet in augustus met Nederland mee aan het olympisch voetbaltoernooi. Dat maakte bondscoach Foppe de Haan bekend. ”Als Makaay fit blijft, gaat hij mee. Die afspraak heb ik met hem gemaakt”, aldus De Haan. De Friese trainer weet nog niet welke andere twee dispensatiespelers hij kiest.

VVV wil een stabiele eredivisieclub worden.

Maar daarvoor moet het eerst degradatie zien te ontlopen in de play-offs.

NAIROBI. Paul Tergat (38) ontbreekt op de Olympische Spelen in Peking. De voormalige wereldrecordhouder op de marathon uit Kenia is onvoldoende fit na vier maanden afwezigheid. Tergat is al de tweede topatleet die zich voor de olympische marathon afmeldt. Haile Gebrselassie ontbreekt uit angst voor luchtvervuiling in Peking. Hij loopt wel de 10.000 meter.

MüNCHEN. Mark van Bommel wil donderdagavond met een gebroken neus het eerste duel in de halve finale van de UEFA Cup bij Zenit Sint Petersburg spelen. Hij brak zijn neus in de bekerfinale. De middenvelder van Bayern München weigerde gisteren een operatie.

Rotterdam. Ronald Koeman is niet langer de trainer van voetbalclub Valencia. Het bestuur van de Spaanse club besliste gisteren dat het niet verder wil met Koeman. Hij wordt voorlopig vervangen door elftalbegeleider Salvador Gonzalez Marco. Vorige week woensdag won Valencia nog de Spaanse beker na een 3-1 zege tegen Getafe, waarna het bestuur het vertrouwen in Koeman bevestigde. Maar afgelopen zondag verloor Valencia met 5-1 van Athletic Bilbao, de zestiende nederlaag van het seizoen. Daardoor staat Valencia met nog vijf rondes te spelen vijftiende, op twee punten van een degradatieplaats. Koeman, die het seizoen begon bij PSV, was sinds begin november trainer van Valencia. Toen stond de club vierde in de Spaanse Primera Division. Sinds zijn komst won Valencia slechts vier duels in de competitie, het speelde zes keer gelijk en verloor twaalf keer.

Luik. Standard Luik heeft na 25 jaar weer eens de Belgische voetbaltitel gewonnen. Het won zondagavond laat met 2-0 van Anderlecht en kan niet meer worden ingehaald.

RIJSWIJK. Guido Görtzen (37) heeft zijn volleyballoopbaan beëindigd. Hij gaat zich op zijn baan als spelersmakelaar richten. Görtzen maakte deel uit van de generatie die in 1996 bij de Olympische Spelen in Atlanta goud veroverde. Na het mislukte olympisch kwalificatietoernooi in januari in Turkije stopte hij al als international. Görtzen speelde bij clubs in Nederland, Italië, Japan en Rusland en speelde 425 interlands.

Berlijn. Oud-bestuursvoorzitter Heinrich von Pierer van Siemens komt onder steeds zwaardere juridische en maatschappelijke druk te staan. Hem wordt betrokkenheid verweten bij de omvangrijke smeergeldaffaire die het concern nu al anderhalf jaar lang achtervolgt. Een manager van Siemens heeft vorige week een aanklacht tegen Pierer ingediend. Op diens gezag zou 10 miljoen euro uit de zwarte kas van het elektronicaconcern zijn overgemaakt op Argentijnse rekeningen. Siemens hoopte een miljardenopdracht uit Argentinië binnen te halen voor een systeem van elektronische paspoortcontrole. De 67-jarige Heinrich von Pierer was bestuursvoorzitter van 1992 tot 2005. Na zijn pensionering werd hij voorzitter van de raad van commissarissen van Siemens. Hij was in Duitsland een algemeen gerespecteerd manager, maar ook zijn reputatie liep een deuk op door het ongekend grote corruptieschandaal binnen zijn bedrijf.

Amsterdam. De Vereniging van Effectenbezitters (VEB) heeft een eigen overnamecode gepubliceerd, die onder meer een einde moet maken aan bonussen voor bestuurders bij een overname. De code is bedoeld als aanvulling op de code-Tabaksblat die al door het bedrijfsleven wordt uitgevoerd. Kern van de aanvullende code van de VEB is dat bestuurders en bedrijven zich niet met de gang van zaken bemoeien bij overnames en dat aandeelhouders afdoende geïnformeerd worden over de gang van zaken. Volgens de VEB is de code nodig omdat bij recente overnames, zoals die van ABN Amro, is gebleken dat de code-Tabaksblat hiaten vertoont. Anders dan Tabaksblat hoeft de VEB-code niet in zijn geheel wettelijk verankerd te worden. De VEB denkt dat de overnamecode grotendeels via zelfregulering een plek krijgt in het bedrijfsleven.

Rotterdam. De gemiddelde koopsom voor woningen is in maart met 2,55 procent gedaald ten opzichte van februari. Vergeleken met een jaar geleden steeg de prijs die kopers voor woningen betaalden wel met 2,5 procent. Dat meldt het kadaster, dat kooptransacties van onder andere huizen registreert, in het maandelijkse bericht over de ontwikkelingen op de Nederlandse huizenmarkt. Een gemiddeld huis kostte vorig maand 250.160 euro. Dat is ruim 6.500 euro minder dan in februari en 6.100 euro meer dan de gemiddelde koopsom in maart van vorig jaar. Vergeleken met februari daalde de koopsom voor twee-onder-een-kapwoningen het meest met 4,91 procent. De prijs die kopers betaalden voor appartementen daalde in dezelfde periode met 2,79 procent. Alleen vrijstaande woningen werden gemiddeld zo`n 1.500 euro (0,37 procent) duurder. De prijsontwikkeling van de gemiddelde koopsom verschilt sterk per provincie. Vergeleken met februari daalde de koopsom in Groningen met 9,11 procent het meest.

ASSEN. De tot tbs met voorwaarden veroordeelde R.C. uit Kampen probeert via de civiele rechter opname in de Forensisch Psychiatrische Kliniek in Assen af te dwingen. De veertiger is naar eigen zeggen ”een groot gevaar voor de maatschappij”, maar loopt niettemin vrij rond in zijn woonplaats. De Asser kliniek wil C. niet opnemen na een mislukte proefbehandeling en een alternatief is op korte termijn niet voorhanden. De rechtbank in Zwolle veroordeelde C. op 25 maart tot 270 dagen celstraf en tbs met voorwaarden wegens een ernstige doodsbedreiging. Hij had toen de celstraf al bijna uitgezeten en werd op 16 april vervroegd vrijgelaten. Uitspraak vrijdag.

ARNHEM. Het gerechtshof in Arnhem heeft de 46-jarige Aldo G. gisteren vrijgesproken van moord op twee Braziliaanse drugshandelaren. Het tweetal werd in 2002 gevonden langs de snelweg A12 ter hoogte van Woerden. G. werd in 2006 door de rechtbank in Utrecht veroordeeld tot een levenslange celstraf. Het Openbaar Ministerie betoogde twee weken geleden dat G. mede opdracht gaf voor de moord op de Brazilianen. Die hadden aan hem en zijn kompaan C. twintig kilo drugs geleverd. De mannen wilden volgens de advocaat-generaal niet voor de partij betalen. Ze lieten de drugsleveranciers direct vermoorden om te voorkomen dat wraak zou volgen. Het OM baseerde zich voor een groot deel op de bekentenis van maffioso C., die in Italië nog veertien andere moorden heeft bekend in ruil voor bescherming. Maar het gerechtshof vindt de beschuldiging van de kompaan niet voldoende, zo blijkt uit de uitspraak. Het motief voor de moord is volgens het hof ongeloofwaardig. Het hof veroordeelde de man gisteren wel tot zeven jaar cel voor de invoer van twintig kilo drugs.

VOORBURG. Nederland heeft in 2006 13 miljard euro verdiend met de olie- en gaswinning in eigen land. Dat is het hoogste bedrag sinds 1990, en is vooral te danken aan de prijsstijgingen van olie en gas. Het merendeel vloeide de schatkist in als aardgasbaten. In totaal ging het hier om 10 miljard euro, 7 procent van de totale inkomsten van de rijksoverheid. Dat meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek gisteren. De jaarlijkse gewonnen hoeveelheid aardgas en olie in Nederland lag vanaf 2000 gemiddeld iets lager dan in de jaren daarvoor. De staat had dan ook aanzienlijk minder verdiend als de prijzen niet zo hard waren gestegen. Tweederde van de oorspronkelijke aardgasreserves is inmiddels uit de grond gehaald.

Op uitnodiging van de politie bracht nrc.next de nacht door in een gloednieuw cellencomplex in Houten.

Erg efficiënt, maar je doet er geen oog dicht.

BRUSSEL. De Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de Europese Unie, wil in juni opnieuw op twee van de in totaal 35 dossiers onderhandelingen beginnen met Turkije. Als alle 35 dossiers naar tevredenheid zijn afgesloten, is Turkije in principe klaar om tot de EU toe te treden. Eurocommissaris Olli Rehn (Uitbreiding) wil in juni weer twee zogenoemde hoofdstukken openen, zei hij gisteren in de Duitse krant Die Welt. Het gaat om ondernemingsrecht en intellectuele eigendomsrechten. De Europese Unie en Turkije onderhandelen momenteel op zes dossiers.

Brussel. Europa moet meer aandacht gaan besteden aan fietsers, vindt SP-europarlementariër Erik Meijer. Hij maakte er een amendement over dat dit voorjaar besproken zal worden in het Europees Parlement. De EU Cyclists` Group, een organisatie van medewerkers van EU-instellingen in Brussel die het gebruik van de fiets promoot, zal in het parlement lobbyen om steun te krijgen voor het amendement. Is fietsbeleid niet juist een onderwerp dat de EU-lidstaten beter zelf kunnen regelen? ”Gedeeltelijk wel”, zegt René Roovers, beleidsmedewerker van Erik Meijer. Het was Roovers, fanatiek fietser en lid van de Cyclists` Group, die het fietsamendement heeft bedacht. De Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, kwam met een voorstel over stedelijke mobiliteit waar de fiets volgens Roovers niet in werd genoemd. ”Je ziet in Europa steeds vaker grensoverschrijdend verkeer. Mensen in Berlijn en Londen, ook als ze daar voor zaken zijn, willen steeds vaker van de fiets gebruikmaken”, aldus Roovers.

Bujumbura. In Burundi zijn sinds donderdag 20 rebellen en 6 militairen omgekomen bij de hevigste gevechten in maanden. Strijders van de Hutu-rebellenbeweging FNL schoten mortieren af op overheidsgebouwen, waarna het leger een FNL-bolwerk onder vuur nam. De onrust in Burundi is toegenomen nadat de rebellen zich afgelopen juli terugtrokken uit een missie die toezicht moet houden op een wapenstilstand.

Peking. China heeft een `opvoedingscampagne` gelanceerd in Tibet die naar eigen zeggen bedoeld is om de steun voor de Dalai Lama te ondermijnen en separatistische sentimenten de kop in te drukken. Volgens de Tibet Daily Newspaper moet de campagne ”het denken van functionarissen en de massa gelijkschakelen”. Het initiatief volgt op de gewelddadige protesten in Tibet vorige maand. China heeft de Dalai Lama, de Tibetaanse geestelijke leider die in ballingschap in India leeft, ervan beschuldigd de onrust aan te wakkeren. De Dalai Lama ontkent dit en beschuldigt China van ”culturele genocide”. China gebruikt al lang zogenaamde ”patriottistische educatiecampagnes” om discipline op te leggen en zijn autoriteit te bekrachtigen.

TBILISI. De Georgische president Michail Saakasjvili heeft de Russische president Poetin telefonisch gevraagd de ”agressieve aanvallen” te stoppen. Volgens Georgië heeft Rusland dit weekeinde een daad van agressie gepleegd door met een gevechtsvliegtuig een onbemand Georgisch verkenningsvliegtuig neer te schieten boven de aan Rusland grenzende Georgische regio Abchazië. De VN-Veiligheidsraad zal zich op verzoek van Georgië hierover buigen. ”Het was een ongemakkelijk gesprek”, aldus Saakasjvili gisteren in een toespraak over zijn telefoontje met zijn Russische ambtgenoot. Eerder deze week kwam de al jaren moeizame relatie tussen beide landen al verder onder druk te staan, toen Moskou aankondigde nauwere betrekkingen te zullen aanknopen met Abchazië en Zuid-Ossetië die zich als onafhankelijk beschouwen. Georgië noemde dat een poging tot annexatie.

Jeruzalem. De fundamentalistische Palestijnse organisatie Hamas is volgens de Amerikaanse ex-president Jimmy Carter bereid het recht van Israël te accepteren ”om als buurman in vrede te leven”. Carter doorbrak vorige week het isolement dat Israël en zijn westerse bondgenoten Hamas hebben opgelegd en sprak in Ramallah, Kairo en Damascus met leiders van de organisatie. Hamas heeft de macht in de Gazastrook. Zowel Israëlische als Amerikaanse leiders hebben Carters initiatief scherp gekritiseerd. Maar Carter zei gisteren dat het probleem juist is dat Israël en de Verenigde Staten weigeren te praten met een groep die moet worden betrokken bij het vredesproces.

Moskou. De Russische boulevardkrant Moskovskij Korrespondent is gesloten. De aanleiding hiervoor zou een bericht zijn waarin stond dat president Poetin zijn echtgenote heeft verlaten om in de zomer met de 24-jarige turnster Alina Kabajeva te kunnen trouwen. Afgelopen vrijdag reageerde Poetin op Sardinië, tijdens een persconferentie in het buitenhuis van zijn vriend Silvio Berlusconi, luchthartig op vragen over zijn liefdesleven. ”In overige publicaties van hetzelfde genre zijn de namen van andere succesvolle mooie jonge vrouwen uit Rusland genoemd”, zei hij. ”Ik meen dat het niet onverwacht komt als ik zeg dat ik op hen allen dol ben.” Ook zei Poetin dat Russische vrouwen de mooiste ter wereld zijn. Ze zouden alleen concurrentie ondervinden van hun Italiaanse seksegenoten. Kort daarna werd de sluiting van de krant bekendgemaakt.

Minister Eurlings is blij met het advies vertragende „juridisering” bij aanleg van infrastructuur aan te pakken. Maar worden de burger geen elementaire rechten ontzegd?

Rotterdam, 22 april. Marcel ten Hooven (51) is per 1 juni benoemd tot hoofdredacteur van Christen Democratische Verkenningen, het tijdschrift van het wetenschappelijk instituut van het CDA. Ten Hooven werkte als politiek redacteur bij Vrij Nederland. Ook was hij redacteur bij dagblad Trouw. Van 1994 tot 2004 was hij daar chef van de politieke redactie. In 2004 ontving hij de Anne Vondelingprijs, de jaarlijkse prijs voor politieke journalistiek.

Rotterdam, 22 april. RTV Noord-Holland (RTV-NH) wordt opnieuw voor vijf jaar gefinancierd door de Provinciale Staten van Noord-Holland. Dit maakte de regionale omroep gisterenavond bekend. Ook is de programmaraad van de omroep representatief verklaard voor de verschillende stromingen in de provincie. Op basis van deze besluiten zal het Commissariaat voor de Media een zendmachtiging afgeven voor 2009-2013. Een mogelijk fusie met AT5, waar kort sprake van was, is daarmee van de baan. ”Wij kunnen vooruit en als de Amsterdamse raad hetzelfde besluit voor AT5 kunnen we aan een `gewone` samenwerking beginnen,” stelt RTV-NH-directeur Robert Zaal. Het totale budget voor de zender is zo`n 17 miljoen euro, waarvan het zelf zo`n 3,5 miljoen verdient met reclame-inkomsten.

Amstelveen, 22 april. In het eerste kwartaal van 2008 is in totaal 171 miljoen euro uitgegeven aan reclamespotjes op televisie. Dat is een stijging van bijna 4 procent ten opzichte van dezelfde periode een jaar geleden. Zo blijkt uit cijfers van SPOT, het kenniscentrum voor televisiereclame. Vooral fabrikanten van A-merken van veel verkochte consumentengoederen zoals voeding en toiletartikelen gaven meer uit aan reclame. Ook media, reisorganisaties en verkopers van bijvoorbeeld elektronica kochten meer reclamezendtijd in. SPOT verwacht dankzij het EK voetbal in juni ook een goed tweede kwartaal.

Dallas, 22 april. Texas Instruments, `s werelds op één na grootste producent van chips voor mobiele telefoons, heeft in het eerste kwartaal de winst met 28 procent zien stijgen. Het nettoresultaat kwam uit op 662 miljoen dollar (415,7 miljoen euro) tegen 516 miljoen dollar een jaar eerder. Dat maakte het Amerikaanse bedrijf gisteren bekend. De omzet nam met 3 procent toe tot 3,27 miljard dollar.

Amsterdam, 22 april. Het telecom- en kabelbedrijf Tele2 Nederland, het voormalige Versatel, wil volgende maand zijn notering aan de effectenbeurs in Amsterdam beëindigen. Dat heeft het bedrijf, dat in 2005 werd overgenomen door het Zweedse Tele2, vandaag bekendgemaakt. Tele2 kreeg Versatel niet helemaal in handen omdat een groep aandeelhouders zich tegen de overname verzette. Pas eind vorig jaar kreeg het Zweedse bedrijf een belang van 98 procent, zodat het een zogenoemde uitrookprocedure kon beginnen. Daarbij worden de resterende aandelen via een juridische procedure verkregen.

Amsterdam, 22 april. De Europese Commissie geeft naar verwachting goedkeuring voor de overname van de maker van digitale kaarten Tele Atlas door TomTom, een producent van navigatieapparatuur. Dat melden anonieme bronnen in de sector vandaag. De Commissie maakt het besluit vóór 21 mei bekend. De toezichthouder stuurde eerder een verklaring van bezwaar naar TomTom over de overname. Het bedrijf moest daarop met nieuwe voorstellen komen.

Rotterdam, 22 april. Tankopslagbedrijf Vopak heeft in het eerste kwartaal van dit jaar opnieuw geprofiteerd van een sterke vraag naar opslagcapaciteit voor olie, gas en chemicaliën. Dat heeft het bedrijf vandaag bekendgemaakt. ”Ondanks de vertraging in de economische groei in enkele regio`s ervaart Vopak nog steeds een sterke vraag naar het gebruik van onze infrastructuur”, aldus bestuursvoorzitter John Paul Broeders. Het bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten steeg van 69 tot 79,2 miljoen euro.

Amsterdam, 22 april. ING is het enige Nederlandse bedrijf dat voorkomt in de ranglijst van honderd sterkste internationale merken. De bank en verzekeraar stijgt tien plaatsen naar de 43ste plek. Dat blijkt uit gisteren gepubliceerd onderzoek van het Britse marktonderzoeksbureau Millward Brown, dat jaarlijks een top-100 opstelt van sterkste merken. Volgens het onderzoeksbureau hebben meer dan een miljoen consumenten aan het onderzoek meegewerkt. Google komt als sterkste merk van 2008 uit de bus. ABN Amro, dat vorig jaar nog op plaats 95 stond, is inmiddels uit de top-100 verdwenen.

Brussel, 22 april. De Europese Commissie heeft goedkeuring gegeven aan de overname van Stork Food Systems door het IJslandse Marel. Dat maakte het dagelijkse bestuur van de Europese Unie gisteren bekend. Oorspronkelijk zou de Commissie uiterlijk 27 maart al uitspraak doen over de overname. Dit werd uitgesteld wegens een fout bij het invullen van een aanvraagformulier voor een beoordeling van de transactie. De aankoop van Stork Food Systems door Marel is onderdeel van de overname van het industrieel concern Stork door de Britse investeringsmaatschappij Candover.

Rome, 22 april. Het Algerijnse staatsbedrijf Sonatrach wil samen met Nederlandse ondernemingen een LNG-terminal oprichten op de Maasvlakte. Dit heeft minister Maria van der Hoeven van Economische Zaken gisteren gezegd in Rome, waar zij een gesprek had met Sonatrach-topman Mohamed Meziane. Van der Hoeven woont een bijeenkomst bij van ministers van olieproducerende en van olieconsumerende landen. Belangrijk onderwerp van gesprek is de groeiende belangstelling voor aardgas, nu olievoorraden steeds moeilijker te ontginnen zijn.

Rome, 22 april. Het oliekartel OPEC is van plan tussen nu en 2012 de olieproductie te verhogen met 5 miljoen vaten per dag. Dat heeft de secretaris-generaal van de OPEC, Abdalla Salem el-Badri, vandaag gezegd op een energieconferentie in Rome. De twaalf OPEC-lidstaten, waaronder Koeweit, Saoedi-Arabië en Venezuela, investeren volgens El-Badri de komende vier jaar circa 100 miljoen euro in de uitbreiding van de productiecapaciteit. Daarnaast investeren de landen ruim 30 miljard euro in uitbreiding van raffinagecapaciteit.

Nieuwsanalyse

Ronald Koeman verruilde PSV dit seizoen voor een ‘droombaan’ bij Valencia. De verwachtingen maakte hij niet waar. Na een half jaar volgde zijn ontslag.

NAIROBI, 22 april. Paul Tergat (38) ontbreekt op de Olympische Spelen in Peking. De voormalige wereldrecordhouder op de marathon uit Kenia is onvoldoende fit. Tergat is al de tweede topatleet die zich voor de olympische marathon afmeldt. Haile Gebrselassie ontbreekt uit angst voor luchtvervuiling.

RIJSWIJK, 22 april. Guido Görtzen (37) heeft zijn volleyballoopbaan beëindigd. De veelvoudig international speelde vorige week zijn laatste wedstrijd voor de Duitse club Moerser SC. Hij gaat zich op zijn baan als spelersmakelaar richten. Görtzen maakte deel uit van de `gouden` generatie die in 1996 bij de Spelen in Atlanta goud veroverde. Na het mislukte olympisch kwalificatietoernooi in januari in Turkije stopte hij al als international. Görtzen speelde bij clubs in Nederland, Italië, Japan en Rusland. Hij heeft 425 interlands achter zijn naam staan.

BOSTON, 22 april. Robert Cheruiyot heeft voor de derde keer op rij en voor de vierde maal in zes jaar de marathon van Boston gewonnen. De Keniaanse atleet liep de 42,195 kilometer gisteren onder ideale omstandigheden in 2 uur, 7 minuten en 46 seconden. Dat was 32 seconden boven zijn parcoursrecord uit 2006. Bij de vrouwen zegevierde de Ethiopische Dire Tune in 2.25.25. De 22-jarige atlete, de jongste winnares van Boston sinds Joan Benoit in 1979, bleef de Russin Alevtina Biktimirova net voor. Het verschil op de streep was twee seconden. Meervoudig Tour-winnaar Lance Armstrong liep in Boston zijn derde marathon. Hij finishte als 496ste in 2.50.58.

HYèRES, 22 april. Windsurfers Casper Bouman en Dorian van Rijsselberge hebben gisteren de leiding genomen bij de olympische zeilweek in het Franse Hyères. Na vier races heeft Bouman zes punten, één minder dan Van Rijsselberge. ”Als het waait zijn we niet te stoppen”, aldus het duo. De twee strijden samen om een ticket voor de Olympische Spelen. Ze moeten nog wel een nominatie voor Peking afdwingen. Dat kunnen ze doen door in Frankrijk bij de eerste drie te eindigen. In het onderlinge gevecht had Bouman na de wedstrijd in Mallorca een lichte voorsprong op zijn concurrent. Na de races in Hyères wordt er een eindklassement opgemaakt.

ZEIST, 22 april. Scheidsrechter Pol van Boekel is het doelwit van bedreigingen. Dat bevestigde een woordvoerder van de voetbalbond KNVB vandaag naar aanleiding van een artikel in het AD. De auto en het huis in Venray van de 32-jarige Van Boekel zijn besmeurd. De politie onderzoekt de bedreigingen. Begin april kwam de scheidsrechter in het nieuws toen hij Roda JC-speler Cheikh Tioté in de wedstrijd tegen NEC van het veld stuurde na een vermeende overtreding. Ook de fel protesterende trainer Raymond Atteveld en verzorger Norbert Keulen werden naar de tribune verwezen. Of de bedreigingen zijn begonnen naar aanleiding van dat duel wilde de woordvoerder van de KNVB niet zeggen.

CLEVELAND, 22 april. Cleveland Cavaliers en Utah Jazz hebben hun voorsprong in de play-offs van de Amerikaanse profcompetitie NBA vergroot. Beide basketbalploegen wonnen gisteravond in de eerste ronde ook hun tweede wedstrijd en leiden in de best-of- seven met 2-0. De Cavaliers wonnen in eigen huis van Washington Wizards (116-86). LeBron James was met dertig punten en negen rebounds de meeste productieve speler van de thuisploeg. Donderdag is de derde wedstrijd in Washington. Utah Jazz versloeg de Houston Rockets (84-90). Met twee uitoverwinningen op zak kan Utah Jazz in eigen huis het karwei afmaken. De ploeg won in de reguliere competitie 37 van de 41 thuisduels en werd daarmee de best presterende thuisploeg van de NBA.

Documentairefestival Docs at the Docks wil ‘de andere waarheid’ laten zien. Het biedt een „broodnodig tegenwicht tegen de eenzijdige berichtgeving.”

AMSTERDAM, 22 april. De plannen van de gemeente Amsterdam voor de NDSM-Werf in Noord vallen verkeerd bij de kunstenaars die zich op deze broedplaats hebben gevestigd. Zij presenteren vrijdag daarom een eigen plan.

amsterdam, 22 april. Tino Haenen (1956) is benoemd als directeur van het Muziekgebouw aan `t IJ in Amsterdam. Per 1 juni volgt Haenen Jan Wolff op, die met pensioen gaat. De Vlaming Haenen was artistiek directeur van Ars Musica in Brussel, het belangrijkste Belgische festival voor hedendaagse muziek. Daarvoor was Haenen verbonden aan Internationaal Kunstencentrum deSingel in Antwerpen. Hij was verantwoordelijk voor de programmering van oude tot en met hedendaagse muziek, en had de supervisie over de programmering en de productie van de jazz- en wereldmuziekconcerten. Het muziekgebouw meldt op haar website dat Haenen ”de artistieke lijn die is ingezet door Jan Wolff zal continueren en van nieuwe impulsen voorzien.” Naast Haenen benoemd de Raad van Toezicht van het Muziekgebouw binnenkort ook een nieuwe zakelijk leider.

rotterdam, 22 april. Chinezen hebben een heel ander metabolisme dan Amerikanen. En Japanners verschillen weer sterk van Chinezen. De verschillen ontstaan onder andere door aanleg (genen), dieet en door de verschillende bacteriesoorten die bij iedereen in de darm leven. Dit blijkt uit urine-analyse van ruim 4.500 mensen uit 17 bevolkingsgroepen die verspreid over de wereld leven. De onderzoekers concluderen dat Texanen het ongezondst leven en inwoners van Zuid-China het gezondst. Het onderzoek dat afgelopen zondag op de website van het tijdschrift Nature is gepubliceerd, is echter in de eerste plaats de beschrijving van een nieuwe techniek om snel stofwisselingsverschillen tussen bevolkingsgroepen te meten. Dat gebeurde met NMR-spectra van urinemonsters. De NMR-techniek is dezelfde die gebruikt wordt in de beeldvorming van MRI-scanners, maar hier wordt hij gebruikt om in één klap een heel stel stofwisselingsproducten in urine te detecteren. Door die te koppelen aan individuele gegevens over dieet, bloeddruk, hartziekten ontstaat een nieuwe methode voor wereldwijd onderzoek naar (on)gezonde diëten en leefomstandigheden.

Rotterdam, 22 april. Veertig procent van de Afro-Amerikanen bezit een genvariant die beschermt bij hartfalen. Het enzym waarvoor het gen codeert werkt op dezelfde manier als de bij hartfalen veel voorgeschreven bètablokkers. Die bètablokkers werken dan ook helemaal niet bij de mensen met de genvariant. De mensen met de variant leven langer met de uiteindelijk dodelijke hartziekte dan mensen zonder de variant. Dit schreven Amerikaanse wetenschappers zondag in een online publicatie van Nature Medicine. Bij hartfalen pompt het hart onvoldoende bloed naar de organen die daardoor te weinig zuurstof en voedingsstoffen krijgen, terwijl er te weinig vocht wordt afgevoerd. Als reactie op de onvoldoende pompfunctie komt adrenaline vrij dat het hart oppept. Bètablokkers gaan het effect van adrenaline tegen. En bij mensen met het ontdekte enzym GRK5-Leu41 blokkeert dat de adrenalinewerking.

Afghanistan heeft veel jonge mannen zonder perspectief. Dat geeft de Talibaan een groot tactisch voordeel ten opzichte van hun tegenstanders, zegt Gunnar Heinsohn.

Met de invoering van de DBC- systematiek heeft het oprukkende efficientie-transparantiespook een nieuw slagveld aangericht in de geestelijke gezondheidszorg. Het onzalige idee om de uitbetaling direct te koppelen aan de gestelde diagnose en het aantal behandelde minuten is ridicuul, heeft niets met de realiteit van een behandeling te maken en zal hooguit een schijntransparantie opleveren.

Marjan Hanrath en haar medeauteurs melden in hun artikel `Kamer moet coup van Balkenende verijdelen` (Opiniepagina, 16 april) dat de Belgen een mooi woord hebben: vuurpijldemocratie.

Gemeenten mogen trouwambtenaren weigeren die geen homohuwelijk willen voltrekken. De uitspraak van de Commissie Gelijke Behandeling van 15 april, laat aan duidelijkheid niets te wensen over. Het verbod op discriminatie op grond van seksuele voorkeur gaat hier boven de persoonlijke overtuiging van de ambtenaar. Ik ben bijzonder gelukkig met deze uitspraak van de Commissie.

Henk Driessen, antropoloog, schrijft over de zegeningen van offline blijven tijdens vakanties, het doen van onderzoek in het veld of gewoon thuis (Opiniepagina, 15 april). Goede gesprekken met mensen, lezen van een boek, nadenken, ontspanning kunnen daar inderdaad wel bij varen.

Met de zogenoemde `woekerpensioenen` ontplofte de nieuwste bom in pensioenland. Werknemers zien een deel van de pensioenpremie `verdampen` voordat de premie wordt belegd.

Wassink (Opiniepagina, 9 april) heeft gelijk als hij laat zien dat de afvang van CO2 bij kolencentrales en het wegstoppen in de ondergrond geen (betaalbare) optie is.

In een brief op de opiniepagina van 16 april schrijft Jhr Ir J.A. Stoop: ”Omdat de Vereniging tegen Kwakzalverij haar taak niet naar behoren uitvoert, is de leiding van deze organisatie mede verantwoordelijk voor de dood van Sylvia Millecam.”

Door hoge voedselprijzen staat in sommige Latijns-Amerikaanse landen de productie van biobrandstof uit gewassen ter discussie. Is de voedselzekerheid in gevaar?

Tbilisi, 22 april. De voorzitter van het Georgische parlement, Nino Boerdzjanadze, doet niet mee aan de komende parlementsverkiezingen in mei. Ze zou het niet eens zijn met een aantal beslissingen van de regering van de huidige president Michail Sakaasjvili. Sakaasjvili verliest daarmee een belangrijke politieke medestander. Boerdzjanadze leidde in 2003 samen met Sakaasjvili en wijlen premier Zoerab Zjvania de Rozenrevolutie, een geweldloze opstand waarbij de toenmalige president werd afgezet en een nieuwe, pro-westerse regering werd aangesteld.

Teheran, 22 april. De Iraanse autoriteiten hebben gisteren in het zuidoosten van het land vier mensen opgehangen die ter dood waren veroordeeld wegens drugshandel. Het gebied staat bekend als doorvoerroute voor drugs uit Afghanistan. Vorig jaar zijn in Iran volgens Amnesty International 317 mensen geëxecuteerd. Sinds de regering in juli een campagne tegen ”immoreel gedrag” lanceerde, is het aantal executies scherp gestegen.

Bangkok, 22 april. Zes Thai die betrokken waren bij het vervoer van 54 illegale Birmezen die vorige week stikten toen ze in een veel te kleine vrachtwagen naar Thailand werden gesmokkeld, wordt dood door nalatigheid ten laste gelegd. Een van hen is de bestuurder van de truck. Zij kunnen maximaal tien jaar celstraf per slachtoffer krijgen. Van de 66 overlevenden van de vrachtwagentocht, houdt Thailand er nog vijftig vast omdat ze Thailand illegaal binnen zijn gekomen.

Kampala, 22 april. De Oegandese rebellenbeweging het Verzetsleger van de Heer (LRA) heeft volgens Amnesty International in de afgelopen weken zeker 350 personen ontvoerd in Zuid-Soedan, Congo en de Centraal Afrikaanse Republiek. Vorige week zou LRA-leider Joseph Kony na twee jaar onderhandelen een vredesakkoord tekenen met de Oegandese regering om zo een einde te maken aan de 22 jaar oude burgeroorlog, maar hij kwam niet opdagen. Vermoedt wordt dat hij te bang was om gearresteerd te worden en aan het Internationale Strafhof in Den Haag te worden uitgeleverd. Daarna meldden LRA-woordvoerders dat een andere commandant van het LRA, Okot Odhiambo, en negen medestrijders zijn omgekomen bij interne gevechten tussen voor- en tegenstanders van het akkoord.

Manama, 22 april. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice is er gisteren in Bahrein niet in geslaagd om haar Arabische bondgenoten te bewegen tot concrete actie ter ondersteuning van de door shi`ieten gedomineerde Iraakse regering. In Manama sprak Rice met zes Golfstaten en Egypte en Jordanië, die alle door sunnieten worden geregeerd, over kwijtschelding van Iraakse schulden en de opening van ambassades. Deze landen wantrouwen echter de shi`itische meerderheid in Irak en haar nauwe banden met Iran. De Arabische ministers vroegen hun Iraakse collega Zebari waarom de Iraanse president Ahmadinejad eerder dit jaar Bagdad mocht bezoeken. Deze antwoordde volgens een Amerikaanse bron dat hij ”het enige staatshoofd was die was langsgekomen”.

Riga, 22 april. Letland moet meer doen om inwoners die niet in het bezit zijn van de Letse nationaliteit te naturaliseren. Dit heeft de Organisatie van Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) gisteren gezegd. Meer dan 370.000 mensen in Letland (totale bevolking: 2,3 miljoen) hebben geen Lets staatsburgerschap, van wie 245.000 etnische Russen. Toen Letland in 1991 onafhankelijk werd van de voormalige Sovjet-Unie, gaf het geen burgerrechten aan etnische Russen. Nu bestaan naturalisatieprogramma`s, maar die sorteren volgens de OVSE te weinig effect.

Mensen worden ouder, zijn langer gezond en kunnen dus blijven werken na hun 65ste. Minister Donner wil dat ouderen dat dan ook doen. Is de AOW-bonus een goede prikkel?

Vrijheid van meningsuiting moet ook worden getoetst aan Europees recht. Dus behandelde de nieuwe Europese Kamer Strafrecht vijf zaken waarbij die vrijheid in het geding is.

Utrecht, 22 april. De Universiteit Utrecht gaat onderzoek doen naar de aanpak van geweld tegen overheidsdienaren in Utrecht. Het onderzoek zal de wijze waarop overheidsinstellingen geweld en agressie aanpakken inventariseren. Minister Ter Horst (Binnenlandse Zaken, PvdA) stelt 80.000 euro en expertise ter beschikking.

Assen, 22 april. De wegens een doodsbedreiging tot tbs veroordeelde R.C. uit Kampen heeft gisteren geprobeerd via de civiele rechter opname in de Forensisch Psychiatrische Kliniek in Assen af te dwingen. C. is naar eigen zeggen een groot gevaar voor de maatschappij. De Asser kliniek wil C. niet opnemen na een mislukte proefbehandeling. C. kan niet gedwongen worden opgenomen in een licht beveiligde kliniek omdat hij geen tbs met dwangverpleging heeft gekregen.

Utrecht, 22 april. De advocaat van de 54-jarige incestverdachte M.H. doet aangifte tegen twee zedenrechercheurs van de politie Utrecht. De advocaat beschuldigt de politiemensen ervan dat ze de verklaringen van het vermoedelijke slachtoffer bewust hebben gemanipuleerd. H. stond gisteren terecht voor het jarenlang en stelselmatig misbruiken van zijn dochter. De officier van justitie vroeg om vrijspraak.

Rotterdam, 22 april. De verzoekschriftencommissie van de Tweede Kamer heeft het verzoekschrift van Vroegopstap voor een burgerinitiatief afwezen omdat de 120.000 verzamelde handtekeningen niet schriftelijk maar digitaal zijn. De twee Friese moeders, die vorig jaar hun handtekeningenactie begonnen, ijveren voor vervroegde openings- en sluitingstijden van horeca, om daarmee alcoholmisbruik onder jongeren tegen te gaan. De commissie heeft het voorstel als brief doorgestuurd naar de vaste Kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Utrecht, 22 april. Vliegbasis Soesterberg wordt een groot recreatiepark met wandel- en fietspaden en een museumkwartier op de Utrechtse Heuvelrug. Onder andere de landingsbanen en de shelterverblijven behouden om te herinneren aan de basis. De bouw van 400 woningen in het gebied moet het plan bekostigen. Dat staat in het concept ruimtelijk plan dat het platform Hart van de Heuvelrug gisteren presenteerde. Begin 2009 draagt Defensie 380 hectare over aan de regio, als de basis in Gilze-Rijen de taken van Soesterberg heeft overgenomen. De gemeenteraden van Zeist en Soest en Provinciale Staten beslissen in juni of ze akkoord gaan met het plan.

NieuwsanalyseDe slechtste scenario’s rond de kredietcrisis worden reëler. Royal Bank of Scotland, een van de kopers van ABN Amro, moet uit nood aandelen uitgeven.

Rotterdam, 22 april. Door het samengaan van verzekeraars VGZ, Univé, IZA en Trias verdwijnen ongeveer 1.000 banen. Van de zeventien kantoren blijven er vijf over. Pagina 17

Rotterdam, 22 april. Ronald Koeman is gisteren na een half jaar al ontslagen als trainer van de Spaanse voetbalclub Valencia. De club was onder zijn leiding naar de vijftiende plaats op de ranglijst gezakt. Pagina 13

Islamabad, 22 april. De Pakistaanse regering heeft gisteren de veroordeelde jihadist Sufi Muhammad vrijgelaten na een vredesakkoord met hem te hebben gesloten. Pagina 4

Amsterdam, 22 april. De Nederlandse Taalunie heeft het prijzengeld van de Prijs der Nederlandse Letteren verhoogd van 16.000 tot 40.000 euro. Jeroen Brouwers weigerde vorig jaar de prijs omdat hij hem te laag vond. Pagina 11

Delft, 22 april. De politie gaat in de binnenstad van Delft extra toezicht houden. Dat heeft burgemeester Verkerk gisteren aangekondigd. Aanleiding is de derde brand in korte tijd in een studentenhuis in het centrum. Pagina 2

Parijs, 22 april. Parijs heeft president Sarkozy in grote verlegenheid gebracht door de Dalai Lama tot ereburger uit te roepen. Sarkozy was net met een charmeoffensief begonnen om de relatie met Peking te verbeteren. Pagina 5

Rome, 22 april. Air France-KLM heeft zijn bod op de noodlijdende Italiaanse luchtvaartmaatschappij Alitalia ingetrokken. In Italië is verrast en verdeeld gereageerd. De Italiaanse media gaan uit van een definitieve breuk. Pagina 19