Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

Cultuur

10-secondenmayo

Minstens drie generaties adoptiekippen en meer zonnebloemen dan Vincent van Gogh ooit in zijn miserabele leven heeft gezien, heb ik eraan verspild. Eidooier in de mengbeker, lik mosterd erbij, lepeltje wittewijnazijn, zout, deciliter of wat zonnebloemolie. „En dan plaatst u de staafmixer in de beker, schakelt hem in op de hoogste versnelling, trekt hem in een soepele beweging omhoog en klaar is uw zelfgemaakte mayonaise.” Talloze malen zag ik deze goocheltruc voorbij komen in kookprogramma’s op televisie. En telkens wilde ik dat ook, mayonaise maken in 10 seconden. Dus daar ging ik weer: eidooier, mosterd, azijn, zout, peper, olie, staafmixer, inschakelen, omhoogtrekken. Woedend worden. Wat moest transformeren tot een verleidelijke lichtgele zalf, eindigde steevast als vettig plasje, nauwelijks geschikt als slasaus.

Ik overwoog al een rechtszaak tegen Hilversum wegens kijkersbedrog toen ik op een avond toevallig naar Nieuwslicht keek, geen kookgekkenshow maar een populair wetenschappelijk programma. Daarin zag ik een mij onbekende kok en een chemicus dezelfde goocheltruc uithalen als Joop Braakhekke, met één, ogenschijnlijk futiel verschil: in plaats van een eidooier gebruikten ze een heel ei. „Pleur toch op met je staafmixer”, mompelde ik tegen mijn teevee, en liep naar de keuken om koffie in te schenken.

Vooruit, nog één keertje dan. Ik mikte een heel ei in de mengbeker, plus de rest van de verdachten. Staafmixer erin en hopla, wat zag ik daar? Ik hield de mengbeker op zijn kop; de dikke crème begon te vloeien met de traagheid van een naaktslak. „Schat”, riep ik vanuit de keuken naar DHM, „fiets jij even naar Lijn 11. Twee patat zonder.” Dit wonder geschiedde in december 2005. Inmiddels weet ik wie die kok en chemicus zijn, namelijk Eke Mariën en Jan Groenewold. Onder de naam Cook & Chemist hebben ze de afgelopen anderhalf jaar bekendheid verworven met hun publicaties over de moleculaire gastronomie en hun cursussen Koken met Kennis. Recentelijk verscheen bij uitgeverij Karakter hun eerste boek, Cook & Chemist, en daarin onthullen ze het mysterie achter die 10-secondenmayo (waarover morgen meer).

Voor ongeveer 3 dl mayonaise:

1 ei, uit de koelkast

1 theelepel mosterd, uit de koel-

kast

½ theelepel zout

2 eetlepels azijn

300 ml zonnebloemolie, op ka-

mertemperatuur

een staafmixer met gaten in de

verdikking rond het mesje + een

mengbeker waar de staafmixer

net in past

Doe het ei, mosterd, zout en azijn onderin de beker. Houd de beker schuin en schenk de olie er voorzichtig in, zodat de eierbasis en de olie goed gescheiden blijven. Plaats de kop van de staafmixer op de bodem en zet hem aan. Beweeg de staafmixer langzaam op en neer tot alle olie is opgenomen en er een dikke mayonaise is ontstaan. Maak hem op smaak met zout en peper.

Hoe maak jij mayonaise? Vertel erover op www.nrc.nl/kokenetc