Het aftellen is begonnen: dit jaar eindigt het schrikbewind van burgemeester Loezjkov in Moskou. Maar wat gebeurt er daarna met de bronzen gruwelen waarmee zijn favoriete kunstenaar Zoerab Tsereteli de stad heeft opgezadeld? Bijtjesdag? Worden ze im Nacht und Nebel naar de smelter getakeld? Blijven ze gewoon staan?
Zo staat in september deze Godzilla tien jaar in de Moskva. Met 94 meter is het ’s werelds op twee na grootste standbeeld. Wat stelt het voor, een windsurfer die met een opgerolde krant vliegen mept? Nee, tsaar Peter de Grote.
Hij heeft daar niets te zoeken. Peter de Grote haatte het rebelse Moskou en verplaatste zijn hoofdstad naar St Petersburg. Maar behalve opgepast is Tsereteli’s ’tsaar op een stapel wrakhout’ vooral oerlelijk. Bespottelijk. Volstrekt uit proportie. En mogelijk daarom juist kunst, want moet kunst niet schokken, verbijsteren en vastgeroeste denkbeelden op de helling zetten?
Al met al is dit een passend monument voor Moskou’s smaakloze, improviserende, koortsige jaren negentig. En voor de man die Moskou toen nog enig houvast gaf: burgemeester Joeri Loezjkov. De almachtige burgemeester is een hartstochtelijk fan van de even charmante als talentloze Georgische kermisklant Tsereteli. Hij gaf hem de opdracht om de Tweede Wereldoorlog te gedenken met een aap op een stokje van 141 meter. 
Hij schonk hem zomaar honderd hectare grond om een ‘Russisch Disneyland’ op te bouwen. Elke vijf jaar laat Tsereteli fraaie plannen zien en schermt hij met miljardeninvesteringen. Waarna hij vrolijk doorgaat met de ilegaal verhuur van zijn grond aan bedrijfjes.
Een lezersvraag: weet iemand meer over het hardnekkige gerucht dat Peter de Grote een bewerking is van een gigantomaan standbeeld voor Columbus? Tsereteli verscheepte hem in 1989 naar de Nieuwe Wereld, maar geen Amerikaans land was geïnteresseerd.
Het verhaal wil dat Colombus later met stille trom naar Rusland terugkeerde, waar men hem onthoofde, de kop van Peter de Grote erop schroefde en het hybride resultaat in de Moskva loosde. In die stapel wrakhout waarop Peter de Grote rust, zie ik inderdaad eerder 15e eeuws galjoenen dan 18e eeuwse galeien.
Wie hier iets meer over weet, graag! Niet dat oude Tsereteli ermee zit, die blijft de wereld vrolijk projecten aansmeren. Zo accepteerde New Jersey deze stenen clitoris ter nagedachtenis aan 9/11. St. Petersburg heeft geen interesse voor zijn beeldentuin met 84 beelden voor 15 miljoen dollar - die stad heeft een prachtig ruiterbeeld van Peter de Grote en kijkt diep neer op Moskouse wansmaak
Hier alle monsters van Tsereteli op een rij. (Dank aan Egbert Hartman, die met dezelfde prangende vraag worstelt als ik: is Peter de Grote nu Columbus of niet?)