Het nieuws van zaterdag 30 april 2005

Albert Verlinde wist niet dat een volksvertegenwoordiger, CDA-mediawoordvoerder Joop Atsma in dit geval, zo amusant kan zijn

Johnny Depp koopt de filmrechten van het levensverhaal van een Hongaarse drinkende schurk, schrijft Jaap Scholten. Over een hardwerkende bankrover die bloemen aan de baliemedewerksters gaf

Kroatië wil toetreden tot de EU – aan hotel Esplanade in Zagreb zal het volgens Tijn Sadée niet liggen. Na een opknapbeurt is het legendarische hotel klaar om, opnieuw, de Europese elite te bedienen

Het Amerikaanse Department of Homeland Security onderzoekt de mogelijkheden om verkeersvliegtuigen te beschermen tegen hittezoekende raketten die terroristen van de schouder kunnen afvuren.

Wiskundige Robbert Dijkgraaf probeert jonge kinderen te winnen voor de wetenschap. `Alles is zo talig tegenwoordig.'

Geliefden die elkaar langer dan twee jaar kennen gaan steeds minder goed aanvoelen wat de ander denkt. Dat kan goed zijn voor hun relatie.

Met verbazend eenvoudige middelen is het Amerikaanse fysici gelukt in een kleinschalige proefopstelling kernfusie te bewerkstelligen. Maar een energiebron is het niet.

In de wereldpers verschenen de afgelopen tijd talloze berichten over Nederland. Van afstand gezien is het land er niet best aan toe. Hoe is dat beeld ontstaan en wie voeren er namens Nederland het woord?

Wie? Gerard van Emmerik, docent Nederlands aan buitenlandse studenten en schrijver van zes boeken.Waarom? Deze week kon Van Emmerik zijn nieuwe boek `De verzachters' ophalen bij uitgeverij L.J. Veen en had hij een borrel bij zijn nieuwe uitgeverij Nieuw AmsterdamSchrijft `Geldwolf? We krijgen bij Nieuw Amsterdam toch niet meer dan bij L.J. Veen? Een boek waaraan je drie jaar werkt, levert aan royalty's een bedrag op dat een Essent-topman in 72 minuten opstrijkt.'

Bedrijven gooien voedsel weg omdat blikken zijn gedeukt of data verstreken. En dat kost zo'n onderneming geld. Tegelijk zijn duizenden gezinnen in Nederland te arm om goed te eten. Een werkloos Rotterdams echtpaar bedacht de voedselbank: resten inzamelen en uitdelen.

Ook de Duitsers herdenken de oorlog. Dit jaar krijgen de eigen slachtoffers meer aandacht dan ooit. Waar vroeger vooral werd gekeken naar de grotere verbanden en de schuldvraag, gaat het nu vooral om het leed van het individu. Wat zou ik hebben gedaan?

De woningmarkt stagneert: huurders blijven vaak lang goedkoop wonen, starters komen niet aan de bak en dure huizen staan lang te koop. Hoe vinden mensen hun ideale huis? Deel 1: het eerste koophuis.

Zelfs in het jaar voordat ze met pensioen gaan, weten de meeste mensen nog niet hoe hoog hun inkomen straks zal zijn. Op pensioengebied heerst veel onwetendheid. Bovendien krijgen de meeste mensen een lager pensioen dan ze denken. ,,Voorlichting is belangrijk, maar je moet er ook zelf achteraan.''

ABN Amro voert een verbeten overnamestrijd in Italië om haar positie in Europa te versterken, de eerste miljardenslag sinds jaren. In hoeverre staan de grote Nederlandse financiële instellingen op een keerpunt in hun strategie? ,,Wij willen in control zijn.''

Deelnemers aan het webcongres, het online discussieplatform op www.nrc.nl/webcongres, bogen zich over de volgende stelling: moet de koningin, als ze 70 wordt, wegens haar leeftijd aftreden? Welnee, vond 47 procent.

Heeft u een terreinwagen, een hek voor het huis en een nostalgische keukenmachine? Dan bent u zeker bang op straat. Bernard Hulsman over het design van de angst

Voorlopers van de mens konden een placenta vormen dankzij een virus dat pakweg 100 miljoen jaar geleden bij hen is binnengedrongen. Was dat niet gebeurd, dan zouden mensen nog altijd eieren leggen.

Gemeenschapsgevoel is niet af te dwingen door wetten en instituties, zegt de filosoof Ad Verbrugge. Wie dat goed tot zich laat doordringen, komt tot een reeks argumenten om tegen de Europese grondwet te stemmen.Onderstaande tekst is de weerslag van een interview met Verbrugge door redacteur Kees Versteegh. De citaten van Balkenende zijn ontleend aan het interview dat donderdag in NRC Handelsblad stond.Verbrugge is universitair hoofddocent sociale en culturele wijsbegeerte aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij publiceerde onder andere over Aristoteles, Hegel, Kierkegaard, Heidegger en maatschappelijke thema's als zinloos geweld. Onlangs verscheen van zijn hand de bundel `Tijd van Onbehagen - filosofische essays over een cultuur op drift'.

De prijzenoorlog in de supermarkten heeft tot nu toe ongeveer 34.000 voltijds banen gekost. Dat zeggen twee vooraanstaande onderzoekers in de detailhandel, directeur Laurens Sloot van de businessschool voor de levensmiddelensector EFMI en Jan-Willem Grievink van adviesbureau CapGemini.

Het ministerie van Defensie zal de komende jaren waarschijnlijk drieduizend oudere militairen extra ontslaan. De banen moeten worden ingenomen door jongere en daarom goedkopere werknemers, zo melden verschillende bronnen bij het departement.

Amsterdam gaf de jubilerende koningin Beatrix gisteren een concert cadeau. Burgemeester Cohen ziet veel overeenkomsten tussen zijn stad en de ,,eigenzinnige'' koningin.

Post voor mevrouw die consequent aan de heer des huizes wordt gericht. Wat is de reden voor dit ouderwets, ongeëmancipeerde gebruik?

Het proces tegen Michael Jackson wegens seksueel kindermisbruik duurt al negen weken. Zijn ex-vrouw Debbie Rowe deed een bekentenis.

De bijna honderd jaar oude trenchcoat is onsterfelijk, merken Jetty Ferwerda en Peter Stigter (foto's)

Jaus Müller spreekt met twintigers die terugverlangen naar het communisme

Sesamstraat is nu slachtoffer geworden van de gezondheidswaanzin.In Amerika moet het Koekiemonster op dieet, want zo'n grootverbruiker van zoetigheid is natuurlijk geen voorbeeld voor kinderen. Wat staat Sesamstraat nog meer te wachten?

Iris Koppe leest in Turkse kranten dat zij van mening is dat snordragende Turken niet tot de EU kunnen toetreden.

In Santa Monica bezoekt Maartje Duin een `Support Circle' om haar gevoelens te delen

... dat was de titel van het artikel in Leven &c van vorige week. Maar het stuk gaat eigenlijk over de vrouw die ruzie maakt met de man. Hier mijn bijdrage aan deze belangrijke discussie.

En weer is het de mensen van `Bessensap' gelukt een tegendraadse hoofdspreker aan te trekken. Op deze jaarlijkse ontmoeting tussen wetenschap en pers, op 24 mei in Nemo, behandelt de zeventigjarige Halton Arp, erkend luis in de pels van de moderne sterrenkunde, `het misverstand Oerknal'. Ook van zwarte gaten, nog zo'n heilige koe van de kosmologie, moet Arp niets hebben. Daarmee toont de Amerikaanse astronoom zich niet minder dwars dan de Italiaanse vrouwenarts Severino Antonio, die twee jaar geleden op Bessensap geheimzinnig mocht doen over door hem gemaakte mensenklonen – nooit meer iets van vernomen.

De dementering van Alzheimerpatiënten kan enigszins worden vertraagd door genetisch veranderde huidcellen in de hersenen te brengen. De huidcellen produceren dan de zenuwgroeifactor NGF die een deel van de beschadigde hersencellen herstelt. Sommige patiënten reageerden goed op de ingreep, maar bij anderen veranderde het natuurlijk verloop van de ziekte niet of nauwelijks. Bovendien neemt het effect van de ingreep na anderhalf jaar af. Dat blijkt uit onderzoek van Amerikaanse neurologen in San Diego (Nature Medicine, online 24 april).

De nieuwe Science (29 april) heeft een moeilijk maar waarschijnlijk interessant stuk over `diapycnal mixing by salt fingers' waarvan de buitenstaander de portée niet snel achterhaalt. In essentie becijfert onderzoeker Raymond W. Schmitt er de grootte van de spontane menging in tropisch oceaanwater onder invloed van verschillen in dichtheid (`soortelijk gewicht'). Dat soort menging, dat ook in fluitketels en theekopjes optreedt, wordt gewoonlijk convectie genoemd.

De temperatuur van de aarde heeft nog lang niet de waarde bereikt die overeenstemt met de huidige hoge concentratie van broeikasgassen. Dat kan nog decennia duren. Berekeningen en metingen tonen aan dat de aarde op dit moment (in 2003) 0,85 watt/m2 meer energie van de zon opneemt dan zij naar de ruimte wegstraalt. Een `onbalans' van dergelijke grootte heeft zich misschien wel nooit eerder voorgedaan.

Met instemming het pleidooi van Henk van der Vorst (W&O 23 april) voor de wiskunde gelezen, maar ik begrijp niet waarom hij de wiskundestudie `een veredelde opleiding tot hoogleraar' noemt. Het niveau van de opleidingen rechtvaardigt die aanduiding niet, en het aantal vrijkomende hoogleraarsplaatsen is zo klein dat ook de begaafde student maar weinig kans maakt. Daar komt bij dat hoogleraren steeds meer worden benoemd op grond van managementkwaliteiten en het vermogen om geld te `genereren'. Van de dertig, niet slechts `getolereerde', afstudeerders per jaar promoveren er ongeveer twintig, en daarvan worden er misschien vier of vijf op den duur hoogleraar; van de overigen worden er tien universitair (hoofd)docent; de rest gaat met de zeventig `getolereerden' de maatschappij in, een enkeling als leraar. Er is voor de UD's maar weinig carrièreperspectief; ook de begaafden worden maar zelden UHD; men heeft liever een deeltijdhoogleraar van buiten dan een UHD van binnen. Het geringe carrièreperspectief draagt niet bij tot de toeloop van eerstejaars. Hoezo opleiding tot hoogleraar?

Het onderwijs is als de mode. Alles is al eerder bedacht en uitgeprobeerd. Toch willen weinigen leren van het verleden.

Uw zoon of dochter gaat straks studeren. Daarbij dient u rekening te houden met het volgende.

De rotatieas van Mars heeft sinds het ontstaan van de planeet niet één vaste richting in het inwendige gehad. De noord- en zuidpool – en dus ook de evenaar – van Mars moeten zich in de loop van miljarden jaren ten opzichte van het oppervlak hebben verplaatst. De Canadese astronoom Jafar Arkani-Hamed meent nu te hebben ontdekt waar de Mars-evenaar kort na het ontstaan van de planeet moet hebben gelegen. Hij heeft dit heeft afgeleid uit de locatie van zeer grote inslagstructuren die door een uiteengevallen planetoïde zouden zijn ontstaan. (Journal of Geophysical Research, 23 april)

Bloemen produceren vaak geuren om insecten te lokken die de bestuiving verzorgen. Onderzoek van de laatste jaren heeft tot in detail ontrafeld via welke chemische routes de bloemen hun geurstoffen aanmaken. Maar wat die synthese precies aanstuurde, was niet bekend. Nu hebben twee Amsterdamse plantenbiologen, Robert Schuurink en Julian Verdonk, de `hoofdschakelaar' gevonden die het geuren van petunia's aanzet. Daarmee hebben zij voor het eerst zo'n gen aan de basis van de geurregulatie geïdentificeerd (The Plant Cell, 1 mei).

Kinderen die in hun allereerste levensmaanden regelmatig in een crèche in contact komen met andere kinderen, krijgen als ze wat groter zijn minder vaak leukemie dan hun meer geïsoleerd opgroeiende leeftijdgenootjes. Dat blijkt uit de United Kingdom Childhood Cancer Study, die bedoeld was om te onderzoeken of een vroege blootstelling aan allerlei infecties beschermt tegen leukemie (British Medical Journal, online 22 april 2005).

Het is de eendagsvlieg onder de gewervelde dieren. De pygmeegrondel Evioata sigillata, een koraalrifvisje dat leeft in het Great Barrier Reef voor de oostkust van Australië, kan maximaal 59 dagen oud worden, en is daarmee het kortst levende gewervelde dier (Current Biology, 26 april). Australische biologen van de James Cook University onderzochten de otolieten van honderden pygmeegrondels. Otolieten zijn kalkachtige steentjes in het gehoororgaan van de vis die gedurende zijn leven telkens met een laagje aangroeien. Net als bij jaarringen van bomen kunnen onderzoekers door de ringen te tellen in een dwarsdoorsnede van de otoliet de leeftijd van het visje vaststellen. Maar anders dan de bomen met hun jaarringen heeft de pygmeegrondel `dagringen' in zijn otolieten.

In zijn column `Hoed op' (W&O 24 april) haalt prof. Borst de hypothese aan dat we tijdens de evolutie onze lichaamsbeharing hebben verloren omdat onze mannelijke voorouders bij voorkeur copuleerden met haarloze vrouwtjes. Waarschijnlijker is een verband tussen het verlies van ons haar en onze hersengroei zoals die zo'n 2,5 miljoen jaar geleden pas goed op gang kwam. Ons brein is namelijk zeer gevoelig voor warmte. Om in dat hete Afrika ons hoofd koel te houden was het gunstig om de lichaamsbeharing op te geven, meer zweetkliertjes aan te leggen en warmte te verliezen via de verdamping van water op onze huid. De naakte huid moest nu echter zwart worden. De huidskleur van een inheemse bevolking is sterk gecorreleerd met de blootstelling van hun woongebied aan ultraviolette straling. De melaninepigmentatie van de huid blijkt een snel adaptief optimum tussen fotoprotectie en vitamine D-synthese en heeft zich in de korte evolutie van de huidige mens meerdere keren aangepast.

Voor mensen die moeten leven van minder dan twee dollar per dag kan de consumptie van luxe merkartikelen een verstandige keuze zijn. Zogenoemde statusartikelen kunnen de welvaart verhogen en zijn daardoor een legitieme menselijke behoefte, ook voor arme mensen. Met die conclusies promoveerde de econoom Luuk van Kempen maandag aan de universiteit van Tilburg.

Aan deze oranjegetinte vooravond van de eerste mei – de Dag van de Arbeid voor de jongere lezers – is het goed nog eens krachtig te waarschuwen voor het dreigende Rode Gevaar, vast niet voor de eerste keer in deze krant. Want rood-blauw is het nieuwe zwart-wit. En dan heb ik het niet over de nieuwste Parijse mode, maar over de politieke wereldkaart. Tegenwoordig heeft iedere politieke beweging een kleur, van de oranje revolutie in de Oekraïne en de roze revolutie in Georgië tot de belangrijkste politieke ontwikkeling van de afgelopen vijf jaar: de rode revolutie in de Verenigde Staten.

De rodehond heerst sinds september 2004 in Nederland. Tot nu toe alleen onder mensen die om geloofsredenen niet tegen de virusziekte gevaccineerd zijn. De eerste patiënten werden in het oosten van het land gemeld. Inmiddels is het virus in de hele zwarte-kousengordel aanwezig. Het aantal gemelde zieken was in april weer hoger dan in voorgaande maanden en de epidemie zal naar verwachting tot in de zomer voortduren.

Met een superlens, bestaande uit niet meer dan een ultradun laagje zilver, is het mogelijk objecten af te beelden die vele malen kleiner zijn dan de golflengte van het gebruikte licht. Het bestaan van dit soort lenzen was vijf jaar geleden op theoretische gronden voorspeld door de Engelse natuurkundige John Pendry. Die theorie was zeer omstreden. Nu Pendry's gelijk is aangetoond, is de weg vrij voor een reeks toepassingen, van betere optische microscopen tot snellere chips (Science, 22 april).

In het Zaterdags Bijvoegsel van 23 april stond een artikel over het niveau van de opleiding tot onderwijzer, de pabo. Een selectie uit de zeven brieven over dit onderwerp.

`Alsof je op de fiets zit, zo gemakkelijk vliegt dit toestel', zei Jacques Rosay, de testpiloot van de Airbus A380 na de eerste proefvlucht. Of misschien heeft hij `deze kist' gezegd. Piloten hebben het vaak over kisten als ze vliegtuigen bedoelen. Ik vind deze Airbus een wonder. Het opstijgen van een Jumbo 747 is al een gebeurtenis die me van eerbied vervult, telkens weer. En het geeft een weldadige sensatie, die dikke eend in een hoek van dertig graden (schat ik) opeens de aarde te zien verlaten om feilloos naar een andere kant van de wereld te vliegen. Als het louter om je plezier zou gaan, zou je ze liever zien opstijgen dan erin zitten. Want hoe groter het vliegtuig, hoe treuriger althans deze reiziger zich voelt. Zes tot acht uur met 350 of nog meer mensen op een hoogte van negen kilometer in een soort sigaar zitten is al geen pretje. Met 800 in de Airbus moet een straf zijn. Er worden wel verzachtende voorzieningen ingebouwd, een `sluimerkamer', een speelplaatsje voor de kinderen, een bar en een schoonheidssalon, maar ik ben bang dat die alleen voor de passagiers van de business en de eerste klas zijn. De rest zit tot de plaats van bestemming in baarmoederhouding, en goedkoper zal het er niet op worden. Over iets meer dan een jaar is de eerste commerciële vlucht. Bewaar dit stukje om te controleren of ik gelijk heb.

De onafhankelijkheid van de magistratuur ligt onder vuur, voelen rechters. Steeds vaker proberen politiek, pers en publiek uitspraken te beïnvloeden. Een internationale trend.

`Ik ben opgeleid tot psycholoog en psychotherapeut, en later heb ik nog seksuologie gedaan – toen werkte ik al op een Riagg. Ik behandelde kinderen die te maken hadden gehad met misbruik, ik dacht: bij seksuologie zie ik ook nog eens de leuke kanten van seksualiteit. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Ik kwam toch weer uit bij misbruik.

Het schemert in de euro-economie. De jongste groeiprognoses zijn zonder uitzondering somber. Het is onduidelijk of met de schemering de ochtend of de avond van de conjunctuur wordt aangekondigd.

Deutsche Bank moest het beste maken van het eerste kwartaal – van oudsher de sterkste periode – om een kans te hebben dit jaar zijn doelstelling van een rendement op het aandelenkapitaal van 25 procent te verwezenlijken. En dat is gelukt ook.

De aandelenmarkten in de Verenigde Staten sloten donderdagavond flink lager door lagere groeiverwachtingen en een hogere inflatie. Die correctie drukte gisteren de koersen in Amsterdam. 0p de beurs breekt eindelijk de zon weer door nu de koersen over een breed front dalen. Aandeelhouders horen zo'n zonnig weerbericht niet graag, want de waarde van hun bezit daalt, althans op papier. Maar waarom zou je wakker liggen van een verlies op papier? De pijn van de lagere koersen voel je immers pas wanneer je echt met verlies moet verkopen, omdat je heel dringend geld nodig hebt. En dat komt niet vaak voor.

Onlangs schreef J.W. dat hij tijdens zijn dienstplicht geen pensioen had opgebouwd en hij vroeg of u meer wist over deze ongelijke behandeling. Uw antwoord was: Maar meneer, u wilt dat poosje dienstplicht toch niet afzetten tegen de discriminatie van vrouwen, die decennialang heeft geduurd? Uw reactie riekt naar mannendiscriminatie. U had ook kunnen antwoorden dat bij een betrekking in overheidsdienst het ABP de diensttijd mee laat tellen bij de pensioenopbouw. Wellicht zijn er meer fondsen die dit doen.(M.J.)

Reisketen Hotelplan doet bijna de helft van zijn vestigingen in Nederland van de hand. De reisorganisatie opereert onder de merknamen Brooks, Van Staalduinen en Schoenmaeckers. Door de opkomst van het internetboeken moeten van het totale aantal van 59 filialen er 27 verdwijnen. Dat heeft Hotelplan gisteren bekendgemaakt.

De NS hebben de aanbesteding voor nieuwe treinen niet volgens de regels gespeeld, zo oordeelde de rechter. Twee leveranciers moeten opnieuw in de ring om een miljardenorder.

Morgen is het een jaar geleden dat de EU werd uitgebreid met tien nieuwe lidstaten. Een zegen voor de Europese economie vindt arbeidsorganisatie ILO.

Een werknemer is totaal verrast over zijn ontslag en eist voor de rechter dat hij zijn werk mag hervatten, om te laten zien dat hij zijn leven kan beteren.

Het Amerikaanse softwareconcern Microsoft heeft in het derde kwartaal van het gebroken boekjaar 2004/2005 een nettowinst gemaakt van 2,56 miljard dollar (1,98 miljard euro) tegenover 1,32 miljard dollar in dezelfde periode een jaar eerder. De kwartaalomzet steeg met 5 procent tot 9,62 miljard dollar. De zuivere winst per aandeel kwam uit op 23 dollarcent, wat flink lager is dan verwacht. Ook de omzet bleef onder de verwachting. Analisten rekenden op een kwartaalomzet van 9,83 miljard dollar. Het bedrijf heeft zijn verwachtingen voor dit jaar verhoogd. Microsoft verwacht voor het fiscale jaar dat op 30 juni eindigt, tussen de 1,26 en 1,30 dollar per aandeel binnen te halen. Dat was tussen de 1,09 en 1,11 dollar per aandeel.

Het verlies van de in surseance verkerende luchtvaartmaatschappij US Airways is in het eerste kwartaal van dit jaar opgelopen van 177 miljoen dollar (136 miljoen euro) tot 191 miljoen dollar. Dat is vooral te wijten aan het aanhoudende hoge niveau van de brandstofprijzen. Zonder een eenmalige bate van 89 miljoen dollar zou het verlies zijn uitgekomen op 280 miljoen dollar. De omzet verminderde van 1,7 tot 1,63 miljard dollar, zo heeft het bedrijf gisteren meegedeeld. US Airways zit sinds september 2004 in surseance. Het bedrijf meldde vorige week in gesprek te zijn over een fusie met branchegenoot America West.

De minister van Buitenlandse Zaken van Mauritius, Jaya Krischna Cuttaree, doet niet meer mee in strijd om het directeurschap van de WTO, de Wereldhandelsorganisatie. Van de drie overgebleven kandidaten bleek hij gisteren degene die als eerste weg moet. De WTO zoekt een opvolger voor de Thai Supachai Panitchpakdi, wiens ambtstermijn eind augustus afloopt. De organisatie zal eind mei een keuze moeten maken tussen de Uruguyaan Carlos Perez del Castillo en de Fransman Pascal Lamy, tot voor kort eurocommissaris van Handel. De laatste kreeg volgens diplomaten gisteren bij een tweede peiling de meeste steun.

De inflatie in de twaalf eurolanden bedroeg in april 2,1 procent op jaarbasis. Dat bleek gisteren uit een eerste schatting van bureau Eurostat. De geldontwaarding was daarmee even hoog als in maart. Het streven van de Europese Centrale Bank, die de rente in alle eurolanden vaststelt, is de jaarlijkse inflatie te beperken tot 2 procent.

Het vertrouwen van bedrijfsleven en consumenten in de economie is in april opnieuw gedaald in de EU. De indicator voor het gezamenlijke vertrouwen lag 1,7 punten lager dan in maart, meldde de Europese Commissie gisteren. Dat komt vooral door somberheid bij de industrie en gedaald optimisme bij de dienstensector. In Nederland stijgt de vertrouwensindicator juist langzaam. In april lag het cijfer 1,2 punten hoger dan in maart. Maar met een score van 95,9 zit Nederland nog altijd onder het Europese gemiddelde van 98,0.

Minister De Geus van Sociale Zaken verzet zich tegen het instellen van een wettelijk minimumjeugdloon voor 13- en 14-jarigen. De bewindsman heeft cassatie aangetekend tegen het besluit van het gerechtshof in Den Haag dat deze jongeren recht hebben op een minimumloon. Dat blijkt uit een brief die hij gisteren aan de Tweede Kamer heeft geschreven. Eind vorige maand bevestigde het gerechtshof een eerdere uitspraak van de rechtbank in Den Haag over het minimumloon voor 13- en 14-jarigen. Maar volgens een woordvoerder van Sociale Zaken blijft de minister van mening dat hiermee ten onrechte de indruk wordt gewekt dat deze jongeren volwaardig kunnen deelnemen aan het arbeidsproces. Sinds 1996 mogen 13- en 14-jarigen licht werk verrichten. De vakcentrale FNV en CNV Jongeren hebben in 2001 een rechtszaak tegen de Staat aangespannen. Volgens de vakbeweging worden de jongeren nu onvoldoende beschermd tegen uitbuiting. Het gerechtshof noemde het ontoelaatbaar dat 13- en 14-jarigen een andere behandeling krijgen dan oudere jongeren. Op dit moment is het minimumloon voor 15-jarigen gesteld op 17,51 euro bruto per dag, meldt het ministerie. Indicaties voor uurtarieven geeft het ministerie niet.

,,Voor ons spreekt het vanzelf dat bestaanszekerheid, economische groei en milieubescherming even belangrijk zijn. Het ene verwaarlozen ten koste van het andere is onverstandig.'' Claude Mandil, de Franse directeur van het Internationale Energie Agentschap IEA, spreekt duidelijke taal in een vraaggesprek met het Duitse opinieweekblad Die Zeit over de mondiale energievoorziening.

Topbeloningen liggen onder vuur. Kan de burger gemakkelijk vinden wat de topmanagers in semi- en publieke dienst verdienen? `Het is niet geheim, maar het staat niet in het jaarverslag.'

Het kabinet en de bouwsector hebben alsnog een schikking bereikt na de bouwfraude. Overheden zien af van juridische procedures om schadevergoeding af te dwingen en de sector betaalt 73,5 miljoen euro.

Op een aandeelhoudersvergadering van de Duitse internetaanbieder T-Online is gisteren groot tumult ontstaan. De politie moest eraan te pas komen om woedende aandeelhouders in toom te houden. Het ongenoegen richtte zich op de voorwaarden waartegen het moederconcern Deutsche Telekom de andere aandeelhouders wil uitkopen om T-Online vervolgens van de beurs te halen.

De euro is er voor altijd, toch? Dat er geen draaiboek is om ook uit de Europese munt te kunnen stappen betekent niet dat het niet kan. Voor het lidmaatschap van de Europese Unie is ook nooit een beëindiging voorzien. In de nieuwe Grondwet, waarover Fransen en Nederlanders zich over een maand moeten uitspreken is pas iets geregeld.

Fortis sluit verkoop van zijn divisie vermogensbeheer uit. Wel onderzoekt de bankverzekeraar hoe ze de groei van haar vermogensbeheer kan versnellen. Dat heeft het Belgisch-Nederlandse concern gisteren laten weten. Donderdag meldde The Wall Street Journal dat het vermogensbeheer verkocht zou worden. Het onderdeel van Fortis haalt een kleine 10 procent van de winst binnen.

Drie landen van de Europese Unie zijn gisteren toegetreden tot het systeem van vaste wisselkoersen (ERM-II): Letland, Malta en Cyprus. Het wisselkoersmechanisme geldt als de voorbode voor de invoering van de euro. De nationale munteenheden van deze drie landen mogen in de toekomst nog maar maximaal 15 procent afwijken van de waarde van de euro.

ChevronTexaco heeft in het eerste kwartaal van dit jaar veel minder geprofiteerd van de stijging van de olieprijzen dan andere energieconcerns. De nettowinst steeg ten opzichte van dezelfde periode van vorig jaar met slechts 5 procent tot 2,68 miljard dollar (2,07 miljard euro). Dat heeft het Amerikaanse bedrijf gisteren bekendgemaakt. De winst per aandeel kwam uit op 1,28 dollar, aanzienlijk minder dan de 1,38 dollar die analisten in doorsnee hadden voorspeld. ChevronTexaco liet weten dat de winst is gedrukt door onverwachte productiestops bij twee raffinaderijen. De omzet van het concern ging door de stijging van de olieprijzen wel flink omhoog, met 22 procent tot 40,44 miljard dollar.

Spanje moet de Europese Unie 134,5 miljoen euro terugbetalen wegens jarenlange fraude met subsidies voor de teelt van vlas. Ook enkele andere EU-landen moeten landbouwsteun deels terugbetalen, bijvoorbeeld omdat de controle op de uitbetaling van de subsidies niet in orde was. In totaal vorderde de EU gisteren 277,3 miljoen euro terug. ,,Spanje moet 100 procent terugbetalen, dus daar kun je ervan uitgaan dat het echte fraude was'', aldus een bron in Brussel.

De werkloosheid in Frankrijk is vorige maand gestegen tot het hoogste niveau in vijf jaar. Volgens het Franse ministerie van Arbeid had in maart 10,2 procent van de beroepsbevolking geen werk. In februari was dat nog 10,1 procent. Door de toenemende werkloosheid kan de groei van de Franse economie afnemen. Op dit moment zitten bijna 2,5 miljoen mensen in Frankrijk zonder werk. Door de dure olie zijn Franse bedrijven niet snel geneigd om nieuw personeel in dienst te nemen. Daardoor doen de Fransen het zuinig aan, wat weer een rem zet op de economische groei.

De Duitse regering heeft haar groeiprognoses voor de economie opnieuw naar beneden bijgesteld. Ze gaat nu uit van een expansie van 1 procent dit jaar. Dat was eerst 1,6 procent. Ook voor volgend jaar zijn de vooruitzichten slechter dan eerst werd verwacht. De tegenvallende groei hangt onder meer samen met de dure olie. Die maakt bedrijven terughoudend met investeren en het aantrekken van personeel. Ook de Duitse consument wordt door de dure olie op hogere kosten gejaagd en houdt zo minder geld over voor andere zaken. Dat laatste is juist nodig om de Duitse economie, de grootste van Europa, weer aan te laten trekken. Daarnaast speelt de grote werkloosheid mee. Die bereikte begin dit jaar een naoorlogs record, toen 5 miljoen mensen geen baan hadden.

Wat je verder ook van het erfelijk koningschap als staatsvorm mag denken, met Beatrix heeft dit land het de afgelopen 25 jaar getroffen. Betrokken, precies, gedisciplineerd – over de wijze waarop de functie van staatshoofd is ingevuld bestaat algemene tevredenheid. Beatrix is door en door gemotiveerd voor het algemeen belang, alert op de politieke beperkingen die het ambt met zich meebrengt en plichtsgetrouw. In het buitenland is zij tot het vertrouwde gezicht van Nederland uitgegroeid, een rol die zij met stijl en waardigheid invult.

Wat verkocht mag worden via de erkende coffeeshops, moet ook – onder toezicht en controle – kunnen worden geproduceerd.Burgemeester Leers van Maastricht, 21 april

Zestig jaar geleden vernietigden de geallieerde troepen het nazi-totalitarisme in Europa. Zij herwonnen de vrijheid voor de bezette volkeren. Op 9 mei 1945 capituleerde Duitsland definitief. Daarom viert Rusland op die dag de overwinning op het nazisme. Desalniettemin bleef een deel van Europa in de greep van het totalitarisme: het sovjettotalitarisme dat getalsmatig, afgezien van het interbellum, meer burgers had vermoord dan het nazisme, hield stand.

,,Mijn denken houdt niet op als Geert Wilders het terrein betreedt. Ik maak mijn eigen afweging en laat me door niemand onder druk zetten'', zegt Hylco Wijnants tegen Elsbeth Etty.

Om in Nederland een bestuursfunctie te kunnen bekleden, moet men lid zijn van een partij. Dat is in strijd met de Grondwet. Dus moest de Grondwet opzij.

De seksuele vrijheid gaat gepaard met paniek bij klachten over aanrakingen, vindt Maarten Huygen, die als commentator reist door de samenleving.

Het is de vraag of koningin Beatrix echte vrienden heeft. Haar leven is altijd anders dan dat van alle mensen om haar heen. En haar beroemde dossierkennis – is dat niet een vergeefse poging om bij de alledaagse werkelijkheid terecht te komen?

Een fraai staaltje van manipulatie is het artikel van Rabbinge, Fresco en Van Kasteren (NRC Handelsblad, 19 april). De biologische landbouw die een paar procent van de totale landbouw bedraagt en zorgt voor tal van innovaties bij voorbaat de kop indrukken, omdat het niet de ultieme oplossing voor het milieu- en wereldvoedselvraagstuk zou zijn. Daar wordt de belofte van de conventionele landbouw tegenaangeplakt. Maar laten we de feiten nemen over wat de biologische landbouw nu bereikt en wat er nu wereldwijd in de gangbare landbouw gebeurt in plaats van uitvergroting van belofte tegenover vermeende nadelen.Een paar cijfers: naast de nadelige gevolgen van pesticiden voor wilde planten en dieren en het grondwater raken volgens de FAO jaarlijks 1 tot 5 miljoen boeren en hun gezinsleden vergiftigd door gebruik van bestrijdingsmiddelen met duizenden doden tot gevolg.Studies over biologische bedrijven in India, Tanzania, Senegal en Mexico registreerden even hoge en in sommige gevallen hogere opbrengsten dan conventionele bedrijven. Zonder kunstmest en bestrijdingsmiddelen dus. Eerdere studies wezen uit dat in de VS en Europa de voedselvoorziening ook bij algehele omschakeling naar biologische landbouw niet in gevaar zou komen.Het wereldvoedselvraagstuk hangt bovendien vooral samen met het verdelingsvraagstuk, met voedsel verbouwen daar waar de monden zijn en beperking van de ongunstige vleesproductie (wereldwijd belandt 40 procent van de graanoogst in de voederbakken van dieren). De gangbare landbouw heeft successen geboekt met hogere opbrengsten van bulkproducten als soja en granen. Maar hierdoor zijn veelal arme boeren afhankelijk gemaakt van dure kunstmest, bestrijdingsmiddelen en nu de zoveelste belofte: genetisch gemanipuleerde zaden.Het enorme verlies aan biodiversiteit en vruchtbare grond door erosie gekoppeld aan monoculturen (in 40 jaar is een derde van het mondiale areaal verloren gegaan) wordt gemakshalve niet genoemd. Waarom niet wat meer onbevooroordeelde wetenschappelijke nieuwsgierigheid naar de belofte van biologisch?

In NRC Handelsblad van 22 april staat het bericht dat D66 wil dat ouders hun kinderen een dubbele achternaam kunnen geven bij onenigheid over de vraag of het kind de naam van de vader of moeder zal dragen.

Dat de toediening van alle zeven sacramenten is voorbehouden aan gewijde mannen is onjuist (NRC Handelsblad, 23 april).Het huwelijk is een sacrament dat bruid en bruidegom toedienen aan elkaar. Voor de geldigheid is in het algemeen wel vereist dat een priester erbij optreedt als gekwalificeerd getuige, maar in bijzondere gevallen kan het zonder priester. Niet alleen op het fameuze onbewoonde eiland zonder brug, boot of vliegtuig, waar het paar echt niet hoeft te wachten tot daar een priester aanspoelt. Het canoniek recht kent meer uitzonderingen.Dopen kan iedereen en mag in geval van nood iedereen, zelfs een ongelovige die bedoelt te doen wat de kerk verstaat onder doopsel. Buiten geval van nood is de door een niet-priester toegediende doop ongeoorloofd maar wel geldig. `Geval van nood' is trouwens een rekbaar begrip.De overige vijf sacramenten kunnen alleen geldig worden bediend door een gewijde bedienaar, wiens persoon niet van wezenlijk belang is. Als iemand bijvoorbeeld plotseling op straat een ernstig ongeluk krijgt, kan een wildvreemde priester toeschieten om haar of hem net nog tijdig de ziekenzalving te geven. Veel gelovigen stellen dit zeer op prijs.Overigens hebben vrouwen, juist wél door haar persoon, altijd de kerk gedragen. Wanneer moeders en andere vrouwen, al of niet religieuzen, zouden ophouden kinderen door woord en vooral voorbeeld katholiek groot te brengen, konden paus en bisschoppen bij wijze van spreken wel inpakken. Ook verder zijn vrouwen onmisbaar in alle niet-ambtelijke zielzorg. Ten slotte kunnen ze evengoed als mannen bijdragen tot de theologie.

Mevrouw dr. Adrienne van den Bogaard (Opinie, 26 april) zegt heel raak hoe in academisch Nederland de commerciële leukigheid heeft toegeslagen. Daarvoor zal zij in haar Delftse milieu of elders niet louter bijval oogsten; doch iets anders zal zij toch niet verwachten. Gelukkig zijn er nog wel intelligente, welbegenadigde hoogleraren die zorgen voor bezieling en verdieping bij studenten die daarnaar oprecht hongeren en dorsten. Maar ook buiten Delft, nog erger dan zij meedeelt, doet men knievallen voor de jonge onderwijsconsument, en wel zó diepslaafs dat een mens daardoor soms echt gaat rillen.Ik geef een voorbeeldje uit mijn eigen stad, waar een decaan aan een student beleefd laat vragen hoeveel geld hij hem moet geven om hem in staat te stellen alsnog tijdig af te studeren, nadat iemand de stoutigheid had begaan met 's mans afstudeerscriptie de kachel aan te maken omdat er met dat prul weinig anders kon worden gedaan. Dit alles uiteraard zonder enig contact met of weerwoord van de verdacht gemaakte docent in kwestie, die spoedig daarop, zonder ophef, op de meest klantvriendelijke wijze werd vernederd en ontslagen. Zulke gevallen signaleren iets over huidig facultair management in leuk Nederland.

Dat zelfs NRC Handelsblad soms getuigt van de teloorgang van het Nederlandse taalonderwijs is niet opmerkelijk. Elke week zie je in de krant wel een paar keer een voltooid deelwoord met een verkeerde d of t aan het eind, en na jarenlange confrontatie met tentamens, werkstukken en scripties van studenten aan de Leidse Universiteit, val ik daar niet meer over. Het is eerder verheugend dat het nog zo vaak goed gaat. Maar al die ophef over `de vrouw als peiler' waar zelfs de hoofdredacteur aan te pas moest komen (25 april) is wat overdreven. Het verschil tussen de korte en lange ij is tenslotte kunstmatig bepaald door 19de-eeuwse taalpuristen en in de voorgaande eeuwen zat men daar niet mee.

In de jaren zeventig was een goede vriend blij met een exclusief koffieservies, aangeschaft in Frankrijk. Eindelijk eens iets anders, totdat hij ontdekte dat aan de onderkant van de schoteltjes `Mosa - Maastricht' ingebakken stond.

In NRC Handelsblad van 18 april betoogde SP-leider Jan Marijnissen dat Nederlanders op 1 juni tegen de Europese Grondwet moeten stemmen. Hij heeft gelijk, maar om de verkeerde reden. De belangen van Nederland zijn uiteindelijk alleen te waarborgen binnen een federaal Europa, de door Marijnissen verfoeide superstaat. Maar in tegenstelling tot wat Marijnissen beweert, brengt deze Grondwet een federaal Europa geen stap dichterbij.

Eindelijk is de aandacht voor het referendum in Nederland op gang gekomen. Folders worden door bewindslieden uitgedeeld voorzien van uitspraken als `U bent toch ook voor een democratisch Europa?' Vragen die suggereren dat de huidige EU-wetgeving het tegendeel bevordert. Maar waar blijft de informatie die duidelijk maakt wat in de nieuwe Grondwet anders geregeld wordt dan nu en waarom dat een verbetering is?

Hoe moet de krant journalistiek omgaan met `gezinstragedies' en welke rol mag je `deskundigen' laten spelen in je berichtgeving? Ik neem de vraag van de lezer wat breder, om duidelijk te maken waarom we maandag met een achtergrondartikel kwamen met daarin een poging tot duiding.

NRC Handelsblad heeft voor de krant van 25 april twee deskundigen ondervraagd over de achtergrond van recente gevallen waarin mensen hun complete gezin van het leven beroofden. Van pedagoog Tonny Weterings en van kinderpsychiater en hoogleraar forensische psychiatrie Andries Korebrits is de krant het volgende te weten gekomen:

Vrouwenbondscoach Avital Selinger wil het Nederlands volleybalteam uit laten komen in de nationale competitie. Een goede constructie om de kwaliteit te verhogen, ook bij andere sporten?

Voor de prijs van een hockey- of tennisuitrusting krijg jij, veertienjarige, veertig zweefvlieglessen. En dat is toch beslist niet duur, een koopje bijna. En onveilig? Welnee, er sneuvelen meer mensen onderweg van of naar het vliegveld dan door een vliegongeval. Allereerst een uitgebreide sportkeuring, daarna je aanmelden bij een van de achtendertig clubs. Die niet allemaal een veld bezitten en daarom moeten uitwijken naar een andere. Zoals de Amsterdamse Club voor Zweefvliegen. Het drukke Schiphol is verboden luchtruim voor hen geworden en daarom maakt ze de meeste van haar starts op de rustieke, (bijna) voormalige militaire vliegbasis Soesterberg. Waar roofvogels sierlijke rondjes in de thermiek draaien. De beginners dragen zonnebrillen van het laatste model, suède vliegerjacks, er ligt zelfs een Lonsdaler in het gras. `Check, check and recheck again' is dé veiligheidsregel in de luchtvaart en die wordt er hier bij de jongens en meisjes stevig ingehamerd. Na enkele minuten landt de eerste met een vuurrood hoofd. Langer wegblijven mag niet, want alle cursisten willen vandaag enkele malen gevlogen hebben. Na 40 à 50 starts, wat gelijk staat aan tien uur vliegen, gaan de meeste omhoog voor het felbegeerde zweefvliegbewijs. Maar er dient daarbij ook gestudeerd te worden, meteo en navigatie zijn enkele van de vakken. En na elke vliegdag volgt het hoogglanspoetsen van de kunststoffen zwevers.

Bondscoach Marco van Basten heeft een probleem. Voor de komende interland kan hij niet om de selectie van Ron Vlaar heen. De twintigjarige verdediger van AZ speelde in Lissabon een vlekkeloze partij. Wie zei ook weer dat Nederlandse voetballers niet kunnen verdedigen? Het valt me tegen dat Marco zo traag is en Vlaar nog niet eerder heeft geselecteerd. Marco was toch de man die dik in het personeel wil zitten. Nou, dan kom je wel bij Ron Vlaar terecht.

Handdoek, zonnebril, blonde krullen. Gerard Meijer (69) is sinds 1959 verzorger bij Feyenoord. Hij miste één duel. In de kelder van De Kuip zit hij urenlang op zijn praatstoel. Een kruk in dit geval, de rug en een knie doen pijn. Een monoloog.

Paul Bosvelt zet zijn voetbalcarrière voort in eigen land, bij SC Heerenveen. De 35-jarige middenvelder kwam gisteren met de Friese eredivisieclub een contract overeen voor twee jaar. Beide partijen hebben afgesproken de samenwerking na één seizoen te evalueren. Bosvelt was transfervrij. De afgelopen twee jaar speelde hij in de Engelse Premier League bij Manchester City. Bosvelt zou ook in de belangstelling hebben gestaan van Feyenoord. De oud-international boekte zijn grootste successen in dienst van de Rotterdamse club, in de periode 1997-2003. Daarvoor was hij actief voor FC Twente en Go Ahead Eagles. De routinier wordt woensdagmorgen gepresenteerd in het Abe Lenstra-stadion. Daarna wordt hij medisch gekeurd.

Fabio Cannavaro heeft de Italiaanse voetbalwereld in verlegenheid gebracht. De staatszender RAI vertoonde beelden waarop is te zien hoe de Italiaanse international op 11 mei 1999, aan de vooravond van de finale van de UEFA Cup tegen Olympique Marseille, een injectie van de clubarts van Parma krijgt. Daarin zat het medicijn neoton, een herstelmiddel voor hartpatiënten. Het middel stond niet op de dopinglijst. Cannavaro nam de beelden zelf op. Toen hij deze week lucht van de uitzending kreeg, probeerde hij die te verhinderen met de dreiging van gerechtelijke stappen. Of de beelden voor de speler die nu in dienst is van Juventus gevolgen hebben is onduidelijk.

Sparta en Heracles houden de titelstrijd in de eerste divisie onveranderd spannend. De Rotterdamse koploper kwam gisteravond voor eigen publiek niet voorbij Veendam. Het bleef 0-0 op Spangen. Heracles profiteerde door in Maastricht MVV met 2-1 te verslaan. Die kwamen door de zege weer op gelijke hoogte met Sparta. Beide clubs hebben 70 punten uit 33 duels. Over veertien dagen treffen ze elkaar in Rotterdam. Dan valt waarschijnlijk de beslissing over de directe promotie naar de eredivisie.

Raemon Sluiter is gisteren in de kwartfinale van het ATP-toernooi in München uitgeschakeld. De Rotterdamse tennisser verloor in drie sets van de als vijfde geplaatste Andrei Pavel, die eerder deze week ook al van de Nederlander Sjeng Schalken won. De Roemeen won de eerste set met 6-1, waarna Sluiter de stand met 6-3 gelijk trok. Pavel maakte het duel daarna met 6-3 af en treft vandaag in de halve finale van het graveltoernooi de Duitser Tommy Haas.

De wereldvoetbalbond (FIFA) heeft de nationale ploeg van Noord-Korea voor een thuiswedstrijd verbannen naar neutraal terrein. Reden waren de ongeregeldheden tijdens de WK-kwalificatieduels tegen Bahrein en Iran in maart. De Noord-Koreanen moeten nu voor de confrontatie met Japan op 8 juni uitwijken naar een buitenlands stadion, waar bovendien geen toeschouwers welkom zijn.

De Nederlandse vrouwenploeg heeft gisteravond de finale bereikt bij het Europees squashkampioenschap in Amsterdam. De winst op Schotland in de halve eindstrijd stond al na twee partijen vast. De mannen kunnen vandaag hooguit nog een bronzen medaille halen. Frankrijk was veel te sterk om nog hoop op meer te mogen koesteren: 4-0.

NEC is gisteravond in Kerkrade bijna traditiegetrouw onderuit gegaan tegen Roda JC. Het werd 1-0 voor de Limburgers. Sergio maakte een kwartier voor tijd de winnende treffer voor Roda, dat met de overwinning in theorie nog een kansje behoudt op Europees voetbal. Voor Roda JC was het de vijfde zege in de laatste zes wedstrijden.

De Italiaan Damiano Cunego heeft laten zien dat hij in vorm is voor de Ronde van Italië die hij vorig jaar zo verrassend won. De renner uit de Lampre-ploeg won gisteren de derde en zwaarste rit in de Ronde van Romandië.

Vladimir Kramnik heeft geen zin deel te nemen aan het toernooi om het wereldkampioenschap. De schaker uit Moskou vindt dat hij als regerend wereldkampioen klassiek schaak meer rechten bezit. Hij wil best spelen, maar dan in een match tegen de winnaar van dit toernooi, dat in het najaar in Argentinië wordt gehouden, verklaarde hij gisteren.

Op twaalfjarige leeftijd stond hij voor de moeilijkste keuze die een sportief begaafde tiener uit Spanje kan maken: voetbal of tennis? Het werd dat laatste, en ruim zes jaar later geldt Rafael Nadal Parera als de belangrijkste troonpretendent van de ongekroonde koning van het mondiale proftennis, Roger Federer.

Tot opluchting van Heerenveen profiteerde FC Twente gisteravond voor eigen publiek maar gedeeltelijk van het gebrek aan scherpte en motivatie bij het al tot kampioen gekroonde PSV. Op jacht naar de vijfde plaats in de eindklassering, die recht geeft op deelname aan het UEFA-Cuptoernooi, kwam de club uit Enschede niet verder dan een gelijkspel: 2-2.

In de eerste officiële interland van het Nederlands elftal, honderd jaar geleden, werd België (na verlenging) met 4-1 verslagen. `Snel achter elkaar maakten de onzen na overdonderend spel drie prachtige doelpunten.'

Na drie onderhandelingsrondes ligt er een principeakkoord voor een nieuwe, driejarige CAO in het betaald voetbal.

Jazztrompetist Benny Bailey is op 14 april op 79-jarige leeftijd overleden. Dit heeft de Sociale Dienst in Amsterdam vrijdag bekendgemaakt.

Een jaar na de dood van acteur Marlon Brando worden een paar honderd van zijn bezittingen geveild. Christie's New York biedt meer dan 250 artikelen uit zijn huis in Los Angeles aan. Het gaat om meubels, kunstwerken en muziekinstrumenten. Ook een script van The Godfather uit 1972 waarin Brando aantekeningen heeft gemaakt en brieven aan regisseurs Francis Ford Coppala en Elia Kazan worden geveild.

De chef-dirigent van Holland Symfonia, Roy Goodman, wordt op 3 mei in Londen `Fellow of the Royal College of Music'. Prins Charles verleent hem de eretitel. Goodman is sinds augustus 2004 chef-dirigent van Holland Symfonia, dat ontstond uit de fusie van het Noordhollands Philharmonisch Orkest en het Nederlands Balletorkest.

De weinig optimistische componist Giya Kantsjeli was onlangs met een voor zijn doen vrij humoristische compositie vertegenwoordigd op de cd die violist Gidon Kremer uitbracht. Hun samenwerking blijkt structureel, want op Kantsjeli's nieuwe plaat neemt Kremer twee van de drie werken voor zijn rekening. Dit keer was Kantsjeli blijkbaar de baas, want de diepe treurnis heeft nu de overhand in plaats van Kremers kermisachtige vrolijkheid. Melancholisch en in een stroperig verlopende tijd ontspinnen zich drie kamermuziekwerken van de Georgische neo-spiritualist. Voor een deel gebeurt dat in het gebied tussen onhoorbaar zacht en pianissimo. Kremers toon krijgt in deze dynamiek iets onwerkelijks en schaduwachtigs.Opvallend is dat Kantsjeli een zuiver meditatieve sfeer bij herhaling ondermijnt met luidere, driftige en haast verdwaald aandoende interrupties. Als een soort avant-gardistische rudimenten doorbreken ze zijn verder rimpelloos weemoedige mijmeringen.

De schoenen zijn levensgevaarlijk met plateauzolen van vijftien centimeter eronder en nog hogere hakken. Actrice Petra Laseur vertolkte de rol van koningin Gertrude in Hamlet door Shakespeare, uitgevoerd door het Publiekstheater in 1986. Ze zwikte af en toe over de schuin oplopende speelvloer met treden en trappetjes. Dat was precies de bedoeling van kostuumontwerper Rien Bekkers (1950) die zich voor de schoenen en jurk van Gertrude liet inspireren door schilderijen van Elisabeth I, regerend vorstin in Shakespeares tijd.

Voor zijn bundel De zon en de wereld ontving dichter Arjen Duinker vorige week de VSB Poëzieprijs 2005. ,,Ik hou er van sterke dingen te maken.''

Bij het Instituut Collectie Nederland worden kunstwerken vermist die zijn uitgeleend aan ambassades, ministeries en rijksdiensten.

Simpelweg Kylián - Lightfoot León heet het NDT I programma dat donderdag in première ging, alsof het een solide danskeurmerk betreft. Dat is ook zo. Gezamenlijk staat dit choreografentrio, naast grootmeester Jirí Kylián het jongere Brits-Spaanse duo Paul Lightfoot en Sol León zeer regelmatig garant voor een avond vol intrigerende hedendaagse dans. Dans die de zintuigen op scherp zet en die zowel het gevoel als het verstand aanspreekt.

Joop van den Ende wil musicalmarktleider van Europa worden. In drie landen is hij dat al, vertelt hij in Berlijn, waar de 3 Musketiere deze maand in première ging.

Wat gebeurt er als je kunstenaars oproept deel te nemen aan een reality tv-programma genaamd Artstar, onder leiding van de succesvolle galeriehouder Jeffrey Deitch? Dit: meer dan 350 kunstzinnige types (en een handvol grappenmakers) verschijnen met kunst onder de arm op de stoep van galerie Deitch Projects in Soho, New York. Deitch en een aantal kunstcritici nemen snel alle kunst door en kiezen negen kandidaten uit. Menigeen spreekt schande van deze `uitverkoop'. ,,Er zijn kennelijk nog maar twee niveau's: ploeterende kunstenaar, en artstar'', verzucht een anonieme kunstenaar op zijn blog. ,,Triest hoe Amerika met zijn kunstenaars omgaat.'' In een online discussiegroep van kunsttijdschrift Artforum merkt ene Wally Cox op: ,,Om wie denk je dat het gaat? Om de kunstenaars of om Jeffrey?''

Als nieuwe directeur van de Scala in Milaan moet Stéphane Lissner de interne conflicten van het operahuis oplossen. Het wordt zijn vijfde functie.

De politie van Oslo ontkent dat de twee geroofde meesterwerken van Edvard Munch verbrand zijn. De stad Oslo wil 85 miljoen euro schadevergoeding eisen als De Schreeuw en Madonna wel vernietigd zijn.

Onder directeur Vincente Todoli is het Londense Tate Modern uitgegroeid tot een groot publiekssucces. ,,Fixatie is saai, je moet steeds opnieuw vragen stellen.''

In alle prognoses stevent Tony Blair op een nieuwe verkiezingsoverwinning in Groot-Brittannië af. Ondanks `Irak' en dankzij Gordon Brown.

De Amerikaanse soldate Lynndie England zal maandag schuld bekennen aan de mishandeling van Iraakse gedetineerden in de gevangenis Abu Ghraib. Dat heeft haar advocaat vanochtend bekend gemaakt.

De Amerikaanse president deed op televisie een poging zijn tweede termijn opnieuw te lanceren. Een aantal plannen komt niet van de grond en in de peilingen staat hij lager dan ooit.

Als men ergens weet hoe de Amerikaanse regering denkt over gezinsplanning, is het wel in Genève. De VS draaien de geldkraan dicht voor VN-organisaties en ngo's die in de strijd tegen aids, ziektes en overbevolking voorbehoedmiddelen in de Derde Wereld uitdelen. Ze tekenen geen VN-teksten meer waar `reproductive health services' in staat. Nu willen ze dat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) twee abortuspillen van een lijst haalt met `essentiële medicijnen' die wereldwijd verkrijgbaar moeten zijn.

De Verenigde Staten en Italië blijven het grondig oneens over het schietincident in Irak waarbij een Italiaanse veiligheidsagent om het leven kwam.

Irak is gisteren opnieuw getroffen door een reeks bomaanslagen. Aan het einde van de dag waren er zeker 31 doden gevallen en meer dan honderd gewonden, onder wie enkele Amerikanen.

Liberalen, zakenlui, communisten, allemaal vonden ze deze week in de toespraak van president Poetin wel iets van hun gading. Maar ze reageren allemaal met eerst zien en dan geloven.

Het is in bijna zestig jaar niet zo droog geweest in Spanje, meldde het Spaanse Nationale Meteorologische Instituut (INM) gisteren. In de periode november-maart viel gemiddeld 37 procent minder regen dan doorgaans in deze maanden.

Hevige regenval in het westen van Roemenië heeft de afgelopen week geleid tot dambreuken in de rivier de Timis en grote overstromingen. Honderden dorpen zijn overstroomd, waardoor duizenden huizen zijn ingestort. Dat heeft het Roemeense ministerie van Milieu gisteren gemeld. Het spreekt van de ergste overstromingen in vijftig jaar zijn. Ongeveer 2.000 mensen zijn geëvacueerd.

Het aantal kinderen met overgewicht in Engeland neemt toe. Deskundigen noemen de stijging ,,alarmerend''. De groep kinderen in de leeftijd tussen 8 en 10 met overgewicht is in acht jaar gestegen van 11,2 naar 16,5 procent, zo blijkt uit Brits onderzoek. Kinderen in de armere streken zijn zwaarder dan kinderen elders in het land. Het aantal kinderen met overgewicht was het hoogst in Londen en Noord-Oost-Engeland. Daar is ongeveer 18 procent te zwaar.

De tijd is rijp voor een internationale conferentie over het Midden-Oosten. Dat heeft de Palestijnse leider Mahmoud Abbas gisteren gezegd tegen de Russische president Vladimir Poetin die op bezoek was. Het was de eerste keer dat een Russisch staatshoofd de Palestijnse gebieden bezocht. Poetin heeft al aangeboden zo'n bijeenkomst in Moskou te houden.

In Afghanistan heeft de politie zes mensen gearresteerd wegens mogelijke betrokkenheid bij de steniging van een 29-jarige vrouw die werd verdacht van overspel. Dat heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken gisteren gemeld. Het was voor zover bekend de eerste steniging wegens overspel in Afghanistan sinds de Talibaan eind 2001 werden verdreven. Onder de arrestanten zijn de vader van het slachtoffer en een lokale geestelijk leider.

Bij botsingen tussen rivaliserende boerengemeenschappen in het zuidoosten van Nigeria zijn de afgelopen weken zeker honderd mensen gedood. Leden van een kleine stam in het dorp Ipollor beschuldigen de naburige Ibo-stam ervan hun land in te pikken. Bij etnische en religieuze conflicten zijn de afgelopen vijf jaar in Nigeria meer dan 11.000 mensen vermoord.

De Verenigde Naties hebben gisteren toegegeven dat blauwhelmen in het West-Afrikaanse Liberia zich schuldig hebben gemaakt aan seksueel misbruik. Volgens een woordvoerder blijkt uit eerste onderzoek dat sommige aanklachten tegen vredesmilitairen kloppen. De zegsman weidde verder niet uit over de klachten. De VN-missie in Liberia telt ongeveer 15.000 militairen. Zij ondersteunen een overgangsregering die in augustus 2003, na veertien jaar burgeroorlog, aan de macht kwam.

In het overwegend islamitische Kashmir heeft een hindoe een seculiere school geopend. ,,Hier zijn alleen dingen kapot gemaakt, wij willen iets opbouwen.''

Mensen die als veertiger veel te dik waren hebben een 75 procent grotere kans dan slanke mensen om tussen hun zeventigste en tachtigste al dement te zijn. Bij mensen die echt niet vetzuchtig, maar `gewoon' te dik zijn, is het risico met 55 procent verhoogd.

Voor de buitenstaander lijken het niet meer dan een paar gaten in de grond, maar voor de Italiaanse archeologe Maria Rosaria Belgiorno waren die het begin van een opwindende ontdekking. In de gaten lagen gebroken kruiken. Toen de chemische substanties die in de gaten werden aangetroffen, naar het laboratorium gingen bleek er maar een conclusie mogelijk: het ging hier om parfum. De opgraving bij Pyrgos op Cyprus had de oudste parfumfabriek ter wereld blootgelegd. Ooit rook het hier, zo geeft Belgiorno lachend toe, naar Chanel nummer 5 of, ze is immers Italiaanse, Dolce en Gabbana.

De vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, UNHCR, en het VN-Kinderfonds, Unicef, waarschuwen voor een dreigende humanitaire crisis in Togo.

China is boos om het Japanse oorlogsverleden. Maar de echte strijd met Japan gaat over Taiwan, politieke macht en energiebronnen. Intussen gaat de handel gewoon door.

Vijfentwintig jaar geleden kraakten acht jonge mensen een kantoorpand in de Amsterdamse Vondelstraat. Het pand is nooit ontruimd. Alleen hebben nu alle bewoners een officieel huurcontract.

,,Wanneer je deze brief ontvangt, zal ik tegen die tijd als shahied (martelaar, red.) zijn gevallen.'' Mohammed B. was ervan overtuigd te zullen sterven na de moord op Theo van Gogh. Tegenover politie en psychiaters in het Pieter Baan Centrum zwijgt hij nog steeds. Maar uit afscheidsbrieven die onlangs aan het geheime strafdossier zijn toegevoegd, wordt wel wat duidelijker hoe de 26-jarige Marokkaan tegen zijn daad aankeek, al noemt hij nergens de naam van de cineast: ,,Denk aan jullie eigen dood als jullie mijn lichaam zien,'' schrijft hij zijn familie: ,,Gebruik jullie tranen dus voor julliezelf''. De brieven zijn eerder al gevonden bij mede-verdachte Rachid B.

Een meerderheid in de Tweede Kamer (CDA,VVD,D66 en PvdA) steunt het plan van het kabinet om de vennootschapsbelasting met ruim 3 procent te verlagen. Wel willen de fracties meer duidelijkheid over de manier waarop dit plan wordt gefinancierd.

In 2009 moet op dertig knelpunten rekeningrijden worden ingevoerd. Later moet dat worden uitgebreid tot het hele land.

Slachtoffers van misdrijven in landen van de Europese Unie krijgen eenvoudiger toegang tot het schadefonds van de betreffende lidstaat. Slachtoffers kunnen in het eigen land een aavraag indienen bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Dat zorgt ervoor dat de aanvraag naar het land waar het misdrijf gepleegd is gestuurd wordt en ondersteunt het slachtoffer. Dat heeft de ministerraad gisteren besloten. Het kabinet geeft met het instellen van de maatregelen uitvoering aan een Europese richtlijn, die in juni 2003 is aangenomen. Voordeel van de nieuwe methode is onder meer dat slachtoffers in hun eigen taal kunnen communiceren.

Een succesvol milieubeleid leidt tot een besparing op beheer van natuurgebieden van een kleine 42 miljoen euro per jaar. Dat stelt het instituut Alterra van de Universiteit Wageningen in een onderzoek verricht in opdracht van het ministerie van VROM. Als er minder schadelijke stoffen via de lucht neerslaan, zal er ook minder hoeven te worden gemaaid, geplagd of begraasd. Het onderhoud van graslanden kan jaarlijks 28 miljoen euro goedkoper, voor heide is de besparing 3,6 miljoen euro, voor rietlanden 8,1 miljoen euro, voor bossen 1,6 miljoen en voor vennen 0,6 miljoen euro.

Staatssecretaris Rutte (Onderwijs) stelt 300.000 euro beschikbaar voor het ambassadeursnetwerk-ECHO. Via dat initiatief moet de deelname van allochtone studenten aan het hoger onderwijs en in het bedrijfsleven worden bevorderd. Het ministerie van OCW reserveert ook 1,5 miljoen euro voor prestatieafspraken met hogescholen en universiteiten om meer allochtone studenten op te leiden en de uitval te verminderen.

In Almere is een 42-jarige fotograaf aangehouden op verdenking van het bezit en het maken van kinderpornofoto`s. De man had een modellenbureau. Op de 500.000 bestanden die bij hem zijn aangetroffen, verdeeld over cd-roms, dvd's, video's en acht computers, trof justitie 10.000 kinderpornofoto's aan waarvan een deel door de man zelf was gemaakt. Dat zegt een woordvoerder van het openbaar ministerie Zwolle. Volgens haar bestaat het vermoeden dat de fotograaf de kinderen ook seksueel heeft misbruikt.

Kardinaal Simonis gaat 8 mei voor in een mis in Den Haag die het begin van het pausschap van Benedictus XVI markeert. Dat heeft de pauselijke ambassade in Den Haag gisteren bekendgemaakt.

Door een gaslek is gisteravond het treinverkeer tussen Roosendaal en Antwerpen een tijdje stilgelegd. De Belgische spoorwegen hadden de NS gevraagd bussen in te zetten op de lijn Antwerpen-Berchem – Roosendaal. Het gaslek deed zich in de buurt van Essen. Het treinverkeer heeft tussen negen en tien uur 's avonds stilgelegen.

Allochtone leden van de militaire politie werden tijdens de Irak-missie door hun collega's en leidinggevenden gediscrimineerd, vernederd en gekwetst. Ze hebben hierover een klacht ingediend.

De ontslagleeftijd van militairen mag niet worden verhoogd, zegt vakbondsvoorzitter en generaal b.d. Hans Couzy. ,,Een officier stekkert na zijn vijftigste niet meer met veertig kilo bepakking de berg op.''

In tien gemeenten heeft één partij de meerderheid in de gemeenteraad. Politiek zonder polderen, hoe gaat dat? Deel 1 van een serie: hoe het CDA Tubbergen in zijn greep houdt.

Vruchtbaarheidsbehandelingen worden nog maar deels vergoed. Vrouwen wijken daarom uit naar het buitenland. Daar worden ook omstreden behandelingen uitgevoerd. ,,Het is bijna mishandeling.''

Sinds vruchtbaarheidsbehandelingen nog maar deels door het ziekenfonds worden vergoed, is het aantal armere en allochtone patiënten dat voor een eerste behandeling in een IVF-kliniek komt afgenomen. Dat constateren gynaecologen en klinisch embryologen van grote IVF-centra. Sinds vorig jaar wordt een eerste behandeling van circa 2.200 tot 3.200 euro (inclusief medicatie) niet meer door het ziekenfonds vergoed.

De overnamestrijd rond het Italiaanse Banca Antonveneta heeft een nieuw hoogtepunt bereikt. Gisteren bracht Banca Popolare di Lodi, de grote rivaal in deze strijd van ABN Amro, een bod uit op Antonveneta.

Na drie onderhandelingsrondes ligt er een principeakkoord voor een nieuwe, driejarige CAO in het betaald voetbal.

De vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, UNHCR, en het VN-Kinderfonds, Unicef, waarschuwen voor een dreigende humanitaire crisis in Togo.

Irak is gisteren opnieuw getroffen door een reeks bomaanslagen. Aan het einde van de dag waren er zeker 31 doden gevallen en meer dan honderd gewonden.

Reisketen Hotelplan, dochteronderneming van het Zwitserse Migros, sloot bijna de helft van de vestigingen in Nederland af. Van de 59 filialen zullen er 27 moeten verdwijnen.

Een mooi begin is dat. Op een authentiek prentje steekt stripheld Dick Bos zijn hoofd door de gordijnen en vraagt, volgens het tekstwolkje: ,,Hallo, kan ik binnenkomen?'' Meteen daarna zien we Jeroen Krabbé, die als de giechelende corpsbal in Soldaat van Oranje de studentenkamer van Rutger Hauer binnenvalt. En dan zegt Hauer op smalende toon: ,,Dick Bos!''

Het Calco Open Parenkampioenschap van Nederland was vorige week zaterdag een prooi voor de grote favorieten Vincent Ramondt en Berry Westra. Met een voorsprong van maar liefst vijf procent hield het duo de rest van het veld achter zich. Een echte verklaring voor dit succes kon Westra niet goed geven, behalve een bescheiden: ,,Het was weer zo'n dag van op het juiste moment op de juiste plaats zijn.'' Onderstaand spel uit dit Calco NK is een van de meest ingewikkelde bridgehanden die ik ooit ben tegengekomen. Eerst maar eens kijken hoe het de winnaars verging. Berry Westra zat als west in 2#S gedoubleerd. Hij verloor twee hartens, drie klavers en twee schoppens met als resultaat min driehonderd. Het leverde de Westra en zijn partner een bovengemiddelde score op (58 procent), want nogal wat zuidspelers haalden plus 400 in 3SA na een schoppenstart. De leider kan dan veilig de ruiten ontwikkelen.

Het is zo zeldzaam als wanneer een astronoom de geboorte van een nieuw Zwart Gat waarneemt, schreef Mark Crowther, de redacteur van de website The Week in Chess. Hij had het over een spooktoernooi dat al als zodanig herkend werd terwijl het zogenaamd nog aan de gang was. Dat komt inderdaad niet vaak voor. Het ging om het Helden van Tsjernobyl Memorial dat van 14 tot 26 april gespeeld zou zijn in de Oekraïense stad Slavoetitsj. Er is een tabel met de uitslagen en er zijn partijen gepubliceerd, maar het toernooi heeft nooit plaatsgevonden.

De aardbeien die nu te koop zijn komen uit de kas, maar in Nederland gekweekte rassen als Elsanta en Lambada smaken daar niet minder om. Ze zijn geurig en hebben veel smaak. Ik geeft het recept van twee toetjes, allebei voor vier personen.

Ruim zestig jaar geleden begon de strijd van de geallieerden tegen de Duitse bezetter, culminerend in de capitulatie op 5 mei 1945. Het hele jaar door wordt dit herdacht en gevierd onder het motto `Vrijheid delen is de kunst'. De meeste activiteiten vinden plaats rond 4 en 5 mei. Onder de hoede van het Nationaal Comité 4 en 5 mei is op verschillende sites informatie te vinden.

Dromen zijn een beproefd middel in videoclips. Er zijn nu maar liefst vier clips op de clipkanalen te zien waarin al het getoonde maar een droom blijkt te zijn of niet. Klassiek is de wijze waarop de droom wordt gebruikt in `Candy Shop' van 50 Cent, de kleerkast-rapper met de onmogelijke naam. In een dure, rode sportwagen komt hij aanrijden bij een grote villa, die, hoe kan het anders met een hiphopper, een soort jihadistische hemel blijkt te zijn: het hele huis blijkt vol te zitten met bijna naakte vrouwen met ronde billen en geweldig grote borsten. Maar aan het eind blijkt de hiphophemel slechts een droom: cliché einde aan een cliché clip.

Welke boeken zijn aanraders? Welke leeslijstklassiekers hebben de `literaire X-factor'? Een tweewekelijks rondje langs de eeuwige jachtvelden van de wereldfictie brengt Pieter Steinz bij Titaantjes van Nescio.

De Italiaanse virtuoze violist en componist Pietro Locatelli, geboren in 1695 in Bergamo, woonde van 1729 tot aan zijn dood in Amsterdam. Een marmeren gedenkplaat aan zijn huis, Prinsengracht 506, herinnert aan de componist, een tijdgenoot van Händel, Bach en Vivaldi die pas veertig jaar geleden in ons land beroemd werd. Zijn Vioolconcert in D op. 3 nr 1 klonk bij de tv-serie Memorandum van een dokter met Bram van der Vlugt, nu de nationale Sinterklaas. Ton Koopman en het Amsterdam Baroque Orchestra hebben nu andere muziek van Locatelli op cd gezet. Zoals het Concerto op. 7 nr 6 (`Il pianto di Arianna') waarin de viool van Margeret Faultless de klagende zangstem van Arianna verbeeldt. Met zijn constante afwisseling tussen snelle, langzame en nog veel langzamer delen met tokkelingen op de luit is het een grillig en hoogst aantrekkelijk stuk van onze Locatelli.

De in ons land verbazend populaire Portugese zangeres Cristina Branco rust niet lui op haar lauweren. Zo opent ze haar zevende cd, het luxe uitgevoerde Ulisses, met een stukje a capella, een geste die van moed getuigt. Verrassend is ook dat de traditionele snarenbezetting, onder leiding van `guitarra'-speler, echtgenoot en arrangeur Custódio Castelo, in veel liedjes is uitgebreid met een piano. Dat instrument speelt een grote rol in `Liberté', een in het Frans gezongen tekst van de dichter Paul Eluard en heeft zelfs het monopolie in `A Case of you', voor honderd procent van Joni Mitchell.

La Kidda is het alter-ego van de Rotterdamse zangeres/gitariste Arjo Klingens. Klingens heeft een gevarieerde loopbaan. Ze was zangeres bij de band Handsome 3Some en is tegenwoordig ook te zien als helft van het electro-duo Drilem, dat muziek weet te halen uit föhns en andere huishoudapparaten.

Als het meisje-in-burqa op het hoesje van Annulé geen statement is! Vermoedelijk gaat onder dit gewaad Natalie Beridze zelf schuil, een jonge elektronica-muzikante uit de Georgische hoofdstad Tbilisi. Die titel slaat op het stempel waarmee haar uitreisvisa menigmaal in één klap ongeldig werd gemaakt. Helemaal waardevrij is deze plaat dus niet, maar ook zonder voorkennis van deze voor ons westerlingen nogal exotische achtergrond is Annulé zeer genietbaar. In niet minder dan 22 stukken van een bijna anekdotische lengte boort Beridze een breed scala aan elektronische stijlen aan – van minimale, abstract klikkende techno tot melancholieke soundscapes en donkere, triphop-achtige sferen waarin haar monotoon reciterende stemgeluid beurtelings aan Tricky en aan AGF doet denken. Met een minimum aan middelen weet Beridze/TBA de spanning optimaal vast te houden. Na Colleen (Parijs), Ada (Keulen) AGF (Berlijn) en MIA (Sri Lanka) is TBA de zoveelste veelbelovende vrouwelijke elektronica-muzikante uit relatief exotische streken. Zo welluidend kunnen emancipatie en globalisering dus ook uitpakken.

Wie wil weten waar Quentin Tarantino de mosterd haalt, wordt door de steeds verder uitpuilende dvd-markt uitstekend op zijn wenken bediend. Neem nu bijvoorbeeld de martial arts-held Sonny Chiba, die voor de oplettende Tarantino-adepten al na True Romance een fenomeen werd. In die film, waarvoor Tarantino alleen het scenario schreef, vermaakt de door Christian Slater gespeelde held zich in een verlaten bioscoop uitstekend met het knal-boem-bam-pets-geweld van de Streetfighter-films. Die trilogie waarin Bruce Lee's ruige evenknie Chiba gestalte gaf aan de nihilistische held Takuma `Terry' Tsuguri, bestaande uit The Streetfighter (1974), Return of the Streetfighter ('74) en The Streetfighter's Last Revenge ('75), is nu op dvd verkrijgbaar. Zonder noemenswaardige extra's maar met des te meer gooi- en smijtwerk voor je geld.

In Wageningen geeft Joep Habets zich over aan het designontbijt

Joyce Roodnat wandelt door Nederland en de rest van de wereld. Deze week op het Deense eiland Møn

Langs de dichtbegroeide rietoevers van de Nieuwkoopse Plassen huist de purperreiger. Het was voor mij jarenlang een vogel van horen zeggen, tot de slanke, tengere reiger (Ardea purpurea) zich in prachtkleed toonde. Vergeleken met de blauwe reiger is de purper- of rode reiger duizelingwekkend zeldzaam en ook schuw. De bovenzijde en vleugels zijn donkergrijs, de hals rossig en de sierveren die van de mantel afhangen variëren van kastanjebruin tot lilarood. Het is een zomervogel die in de herfst wegtrekt naar het Middellandse Zeegebied. De felgele poten met de zwarte schenen eindigen in opmerkelijk lange tenen, of zoals het in een vogelboek staat: `Als men ze ziet lopen is het net alsof ze steeds op hun eigen tenen trappen'. De purperreiger die zich van mijn stil zeilende boot niets aantrek, waadt in het moeras, behoedzaam een poot optrekkend, weer neerzettend, en opnieuw. Hierbij bewijzen die tenen goede diensten. De lange, dolkvormige snavel houdt de watervogel behoedzaam gereed, om meteen toe te stoten om voedsel te vinden.

Haest en de Graaff logeren in huizen waarin grote groepen kunnen verblijven. Deze week slapen en wandelen ze in Zuid Limburg

Het was hét uitgelezen moment geweest, misschien wel het enige moment, voor het republikeinse stukje dat al jaren in mijn hoofd zit. Dat had, vrij naar Alice in Wonderland, moeten eindigen in een vrolijk `Off with their heads!' – overdrachtelijk, want dat andere fossiel, de doodstraf, willen we natuurlijk ook niet terug. Dit moment gaat nu voorbij. Een zwangere Maxima in Auschwitz – en ik sta met gebonden handen. Bovendien is de discussie over de republiek in Nederland het privédomein van een handjevol belegen heren die niet in de gaten hebben dat zij bijna net zulke goede pr zijn voor het koningshuis als Maxima zelf.

Het kabinet en de bouwsector hebben alsnog een schikking bereikt na de bouwfraude. Overheden zien af van juridische procedures om schadevergoeding af te dwingen en de sector betaalt 73,5 miljoen euro.

De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft de lancering van de spaceshuttle Discovery opnieuw uitgesteld, nu tot half juli. Techinici zijn bang dat ijs dat tijdens de lancering van de tank afvalt het veer beschadigt.

Met de invoering van kilometerheffing moet in 2009 op dertig stedelijke knelpunten worden begonnen. Later moet het rekeningrijden worden uitgebreid tot een landelijke heffing. Dat bepleit een breed samengestelde adviesgroep van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Een meerderheid in de Tweede Kamer, inclusief de VVD, heeft minister Peijs (Verkeer, CDA) per motie ook al aangespoord om de kilometerheffing snel in te voeren.

Is al bekend wat er met alle andere verlofregelingen gebeurt als volgend jaar de levensloopregeling ingevoerd wordt?(E.H.)

Hoe wek je als docent interesse voor het pensioen bij je leerlingen? En wat gebeurt er met andere verlofregelingen als de levensloopregeling wordt ingevoerd?Als docent in het voortgezet onderwijs probeer ik mijn leerlingen voor te bereiden op belangrijke zaken waarmee zij later geconfronteerd zullen worden. Wat mij betreft hoort de pensioenproblematiek hier ook bij. In een tijd van toenemende vergrijzing zijn pensioenen voor de jongeren van vandaag misschien wel belangrijker dan voor de generatie die nu reeds volwassen is. Maar hoe pak ik dat aan? Het is geen onderwerp dat jongeren direct aanspreekt.(A.H.)

Werner Seifert zou moeten opstappen bij Deutsche Börse, maar de topman van de Duitse effectenbeurs lijkt vastbesloten zich aan zijn baan vast te klampen. Hoe langer hij zijn strijd volhoudt, des te groter de kans dat het bedrijf er onder zal lijden.

ACTUALITEITENBuitenhof. Een debat tussen de jonge linkse politici Ronald van Raak (Eerste-Kamerlid voor de SP), Kathalijne Buitenweg (voor GroenLinks lid van het Europees Parlement) en Diederik Samsom (Tweede-Kamerlid voor de PvdA). Ook een gesprek met de Rotterdamse korpschef Aad Meijboom over de toegenomen veiligheid in Rotterdam. Ned.3, 12.10-13.00u.

Naar aanleiding van het stukje `Scoren met onzin' (W&O 23 april) wil ik melden dat de website van Dilbert al jaren twee generators bevat: een mission statement generator dilbert.com/comics/dilbert/games/career/bin/ms.cgi en een performance review generator, dilbert.com/comics/dilbert/games/career/html/questions.html. Ze zijn niet zo spectaculair als SCIgen, maar bij bepaalde, niet nader te noemen multinationals, zeer bruikbaar.

De Theatercompagnie speelt The Pillowman van Martin McDonagh, een toneelstuk over een schrijver die door de politie wordt verhoord omdat de kindermoorden uit zijn werk werkelijkheid worden. Komt het kwaad in de kunst door het kwaad in de wereld, of andersom?

In de Amerikaanse televisieserie Carnivàle, die zich afspeelt tijdens de Grote Depressie, is een belangrijke rol weggelegd voor het bovennatuurlijke. De van TwinPeaks bekende dwerg Michael J. Anderson speelt een hoofdrol als leider van een circustroep. De serie is gemaakt voor HBO.

In haar eerste echte roman sinds Het geheim (1997) beschrijft Anna Enquist het leven van Elizabeth Batts, de vrouw van James Cook die niet alleen haar man maar ook haar zes kinderen overleefde. De thuiskomst is een historische roman over dood, rouw en geloof.

ACTUALITEITEN25 jaar Beatrix. 's Morgens terugblikken en rechtstreekse verslagen uit de Ridderzaal met als sprekers premier Balkenende en de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer in aanwezigheid van Beatrix en in de middag reportages over de oranjefeesten in Scheveningen en Haagse plekken die met het Huis van Oranje verbonden zijn. Aan het eind van de middag tussen 17.00 en 17.55 uur een discussie over de monarchie met o.a. ex-minister Bram Peper, historica Dorine Hermans en oud-royalty-commentator van de VRT Jan van den Berghe. 's Avonds live optredens van o.a. Marco Borsato en André van Duin. Ned.2, 10.00-22.30u.Nova. Reportage over Canadese veteranen die in Nederland zijn om Koninginnedag te vieren en een gesprek met schrijfster Marion Bloem over haar actie `Een royaal gebaar' om uitgeprocedeerde asielzoekers toch een verblijfsvergunning te verstrekken. Ned.3, 22.10-22.35u.

Het ministerie van Defensie moet de komende jaren waarschijnlijk 3.000 oudere militairen extra ontslaan. De banen moeten worden ingenomen door jongere en daarom goedkopere werknemers, zo melden verschillende bronnen bij het departement.

Hoewel elke reactie op de huidige stand van zaken in het basisonderwijs kan worden afgedaan met het argument dat iedereen maar het liefst het onderwijs zou terug wensen zoals dat vroeger in zijn of haar tijd werd gegeven, blijkt uit het zeer verontrustende artikel van Duursma dat er ook werkelijk alle reden is om de noodklok te luiden en die klok niet meer los te laten totdat de minister of haar oordoppen uit haar oren trekt of vlucht van het oorverdovende lawaai.

Natuurlijk, het pijl van verschijdene pabo-studenten laat te wensen over, maar dat van uw corrector ook, getuige de kop op de voorpagina over vrouwen in de Kerk. Het zei hem vergeven. Meer moeite heb ik met mijn collega Peter van Duijvenboden, die, zoals beschreven in het hoofdartikel van uw Zaterdags Bijvoegsel, zijn leerlingen in de praktijk slechts beoordeelt op het `open houden van een lokaal'. Natuurlijk is de desbetreffende praktijkschool een exponent van het Nieuwe Leren, natuurlijk ben je daar te gast als student en als docent, maar lijdzaam toezien hoe de kiem van het verderf bij je eigen studenten wordt ingezaaid, is iets anders.

Het is bij alle klaagzangen over de opleiding van de `onderwijzers van morgen' goed er aan te herinneren dat ook die van gisteren in de ogen van de tijdgenoten maar zelden heeft gedeugd. Een hogere vooropleiding, een bredere en liefst academische vorming, stijging van het intellectuele peil van de studenten, meer aandacht voor de vakopleiding, meer jongens c.q. minder meisjes, het zijn allemaal verlangens die de onderwijzersopleiding al minstens een eeuw vergezellen. Een prominente oud-leerling van de opleiding bijvoorbeeld, de latere onderwijsminister Gerrit Bolkestein (1871-1956), heeft tijdens zijn lange carrière met regelmaat gepleit voor niveauverhoging door hogere toelatingseisen en een zwaarder curriculum. In de jaren vijftig van de vorige eeuw kregen hij en zijn medestanders eindelijk hun zin, maar tien jaar later al lag de alom geprezen nieuwe opleiding opnieuw zwaar onder vuur. De criticasters van vandaag-de-dag staan dus in een lange traditie. Datzelfde geldt voor een belangrijke verklaring van deze vrijwel ononderbroken opleidingscrisis. Veel meer dan in de opleiding zelf moet die gezocht worden in de continu ambivalente status van het beroep, mager gehonoreerd en onderin de hiërarchie van professionele beroepen. Ook de oplossing lag en ligt daarom eerder buiten dan binnen de opleiding. Met de woorden van de oude rot Bolkestein in 1946: `Het maatschappelijk aanzien van de onderwijzer moet vóór alles omhoog gebracht worden.

Een herkenbaar artikel over de pabo. Het kan nog erger. Ik miste in de berichtgeving dat Hogeschool Edith Stein in Hengelo in 2004 een `pilot Iederwijs-Pabo traject' is begonnen. Deze opleidingsvariant is volgens de site gebaseerd op de uitgangspunten van Iederwijs: vrijheid, verantwoordelijkheid en gelijkwaardigheid. `De studenten leren daar met anderen te communiceren, de eigen grenzen te verkennen en zich intellectueel te ontwikkelen.' Dat doen ook de kleuters op mijn school. We weten dat de kwaliteit van sommige pabo's te wensen overlaat, maar met deze variant is er in ieder geval toekomst voor de leerlingen die over een aantal jaren de Iederwijs-speeltuinen verlaten. Dan kan straks de lamme de blinde leiden.

Louise Fresco van de FAO stelt dat de biologische landbouw de wereld niet kan voeden en de ecosystemen niet kan redden. Wel merkt ze op dat de ,,gangbare'' landbouw steeds meer overneemt van de biologische landbouw. Aangezien de biologische landbouw ook steeds gangbaarder wordt, is er volgens mij sprake van een schijntegenstelling. Beide methoden kunnen van elkaar leren en sluiten elkaar niet uit. Een belangrijk aspect van de gangbare landbouw wordt in het artikel overgeslagen: de miljarden dieren in de intensieve veehouderij. Fresco maakt zich schuldig aan discriminatie van soorten, omdat ze alleen oog heeft voor de human animals en het belang van de non human animals zelfs niet noemt. Er bestaat echter een eenvoudige methode die recht doet aan de mens, aan de natuur en aan de dieren. Dat is het afschaffen van een behoorlijk deel van de veehouderij. Van het voedsel dat een varken krijgt, verdwijnt tweederde in de vorm van warmte en mest. Om één vis in de bio-industrie te voeden, moeten drie vissen van gelijke omvang gevangen worden. Als de mensheid minder vlees zou eten, snijdt het mes dus aan drie kanten. Het zorgt ervoor dat er voldoende voedsel is voor de mensheid, het beschermt de ecosystemen en het voorkomt dat miljarden dieren in de bio-industrie een ellendig leven moeten leiden.

In het artikel `Vrouw pijler katholieke kerk in Nederland' refereert u aan de `maagdenwijding'. De maagdenwijding is niet `een soort zegening' maar een `soort wijding'. De liturgie volgt in grote lijnen die van een diaken of priesterwijding. Dat is niet verwonderlijk, omdat in de periode waarin deze wijding haar hoogtepunt kende, in de vierde en vijfde eeuw, deze vrouwen werden gezien als deel van de kern van een geloofsgemeenschap, samen met de priesters en diakenen.

Het is verdrietig te lezen dat een stel knappe koppen die zich zeer bewust zijn van hun verantwoordelijkheid en die zeker ook goedwillend zijn, zich teweerstellen tegen biologische landbouw. Hun geloof in hun wetenschap is zo groot, dat zij in alle ernst menen een pleidooi te moeten houden voor minder natuurlijke vormen van landbouw. Dat gaat in tegen alle intuïtieve gevoelens. Helaas echter is intuïtie voor de ratio maar zelden een argument om ernstig te nemen. Dit innerlijk kompas dat veel verder ziet dan de wetenschappelijke instrumenten, wordt te vaak sterk ondergewaardeerd.Zeker, voor natuurlijke vormen van landbouw is meer land nodig. Het is een extensieve vorm van landgebruik. Maar het is wel heel treurig om iets goeds te problematiseren als gevolg van een heel ander probleem: de overbevolking in de wereld. Om daaraan tegemoet te komen, wordt het betere voor het mindere ingeruild. In plaats van het betere achter te stellen bij het mindere, zullen we ons uiterste best moeten doen het overbevolkingsvraagstuk aan te pakken. Als dat niet wordt opgelost, zal er altijd honger blijven. Laten we het paard niet achter de wagen spannen door het meer natuurlijke af te wijzen.

Collega Van den Bogaard van de TU Delft uit haar twijfels over de nieuwe rol van de student als consument. De universiteitsbesturen sturen er op aan, de staatssecretaris moedigt het aan, en vele studenten gedragen zich er naar. Hier openlijk vraagtekens bij plaatsen is moedig, omdat het belangen schaadt. Van den Bogaard stelt zich kwetsbaar op naar bestuurders, maar ook naar studenten. In een systeem waarbij voortdurende direct en indirecte bezuinigingsronden het academisch en ander onderwijs grootschaliger en extensiever maakten, is dat geen sinecure. Een deel van de studenten wordt zo gesterkt in de overtuiging dat de docent iets uit te leggen heeft wanneer het cijfer voor een tentamen niet de 5,5 haalt. Het is in dergelijke door sommige studenten al snel als anoniem ervaren situaties dat bedreigingen eerder geuit worden. Voor een dubbeltje op de eerste rij wat onderwijs betreft: hoe lang gaat dat nog goed. Zeker wanneer voor datzelfde dubbeltje ook nog eens top-onderzoek verwacht wordt.

AalburgLid ON: E.J.C. Blankers, Veen C. Duijster, Veen W.J.A. Duijster-Nieuwkoop, Veen G. Engbers, Genderen D. van den Herik, Eethen J. de Kock, Wijk en Aalburg R. van Mersbergen-de Wit, Genderen G.T. Struik, Genderen P.A. Vos-Quist, Wijk en Aalburg

Naar aanleiding van de oproep om anekdotes op te sturen met Beatrix en de lezer in de hoofdrol, ontving de redactie 95 reacties. Het grootste gedeelte is in deze bijlage afgedrukt – álle ik-jes staan daarentegen op de website van NRC Handelsblad. Een aantal heeft de krant niet gehaald omdat er geen naam bij stond of omdat het niet om een anekdote met de koningin ging.

1980 Inhuldiging als Koningin der Nederlanden in Amsterdam.Bevestiging koningschap over Nederlandse Antillen na toespraak tot Staten op 29 oktober in Willemstad op Curaçao.

Beatrix is 25 jaar koningin. Zij is gegroeid in haar rol, zeggen degenen die haar omringen. De koningin wil het graag `goed doen' al maakte de ziekte van prins Claus alles anders.

Ridders, Leden en Officieren. Ruim drieduizend mensen hebben vandaag een koninklijke onderscheiding gekregen. Bijna eenderde van de onderscheiden mensen is vrouw. In de gemeente Oirschot werden naar verhouding de meeste lintjes uitgereikt: 12,8 per 10.000 inwoners.

Een roman schrijven lukte Anna Enquist niet meer na de dood van haar dochter in 2001. Gebrek aan concentratievermogen, legde ze afgelopen herfst uit aan een verslaggeefster van Trouw. Haar bestsellers Het meesterstuk (1994) en Het geheim (1997) had Enquist destijds aan de hand van minutieus uitgewerkte schema's gemaakt. Die mate van planning kon ze voor haar nieuwe roman niet meer opbrengen. Twee adviezen van collega-schrijvers trokken haar uiteindelijk over de streep. Je moet gewoon beginnen, zei Marcel Möring. `Dan vormt het boek zich gaandeweg'. Nooit meer of minder dan twee A-viertjes per dag, raadde Hugo Claus haar aan.

De brede steun in Duitsland voor het regime van Hitler, is nog steeds niet afdoende verklaard, meent historicus Götz Aly. In een provocerende nieuwe studie legt hij de nadruk op het economische profijt dat `gewone' burgers hadden bij het nazi-beleid.

In Neuengamme zaten 5.500 Nederlanders gevangen, onder wie de dichter Jan Campert. Het eerste boek over leven en dood in Neuengamme haalt een deel van de andere slachtoffers uit de anonimiteit.

Zelfs zonder een aantal vitale schakels in het team behoudt AZ uitzicht op de finale van het UEFA-Cuptoernooi. De Alkmaarse ploeg, die dit seizoen internationaal steeds weer voor verrassingen zorgt, zal echter volgende week in het eigen krakkemikkige stadionnetje De Hout boven zichzelf moeten uitstijgen om Sporting Clube de Portugal uit de eindstrijd te houden. AZ is dan genoodzaakt meer risico's te nemen om de in Lissabon opgelopen schade (2-1) weg te poetsen. En die strijdwijze kan de offensief ingestelde individualisten van Sporting in de kaart spelen.

De economische groei van met name India en China trekt een zware wissel op de bossen van Borneo. Alleen met duurzaam ondernemen valt de ontbossing van het tropisch regenwoud nog een halt toe te roepen meent ook het Wereld Natuur Fonds.

Na jaren van isolement gaat het goed met de economie van Slowakije. Bijna te goed, vindt Elena Kohútiková, vice-gouverneur van de nationale bank. De Slowaakse kroon is te volatiel naar haar zin. Loonbeheersing en hervormingen zijn nodig om de invoering van de euro in 2009 niet in gevaar te brengen. ,,Wij hebben geduld.''

Met `Das Rheingold' begint De Nederlandse Opera een reprise van Wagners `Ring des Nibelungen'. Wagner eiste van de toehoorder een Gurdjieff-achtige toewijding.

Een commissaris van politie die leiding heeft gegeven aan het onderzoek naar de moord op Pim Fortuyn wordt ervan verdacht geld te hebben verduisterd. Het gaat om middelen waarover hij als leidinggevende in het Fortuyn-onderzoek kon beschikken.

Om Nederland aantrekkelijker te maken voor het bedrijfsleven, moet de belasting op winst omlaag. Het laagste tarief zakt naar 20 procent.

Ridder ON: C.H.H. Braam, vrijwillliger van de Anti Apartheidsbeweging in Zuid-Afrika en Nederland B. Heijne, voorzitter van het Bestuur van de Stichting Tilapia International Foundation voor hulp aan de plattelandsbevolking in ontwikkelingslanden M. van Koten geboren Hertogs, vertegenwoordiger van de Nederlandse Vrouwen Raad bij de Verenigde Naties H.G. Wu, vice-voorzitter van de Algemene Chinese Vereniging Nederland

ArubaRidder ON: J.E. Thodé, OranjestadLid ON: M.V. Alders-Bislick H.B. van Aller R.J. Anthony, San Nicolas B.L. Goeloe R.F.R. Harms, Oranjestad A.H. Hoogland-Salazar, Oranjestad F. Kock G.F. Kock E.F. Koolman-Kock, Santa Cruz C.M. Nierop-de Koning R. Plaza, Oranjestad R. van de Poel-Tromp A.J. Tromp-Diaz E.L. Tromp

Ambt MontfortRidder ON: ing. J.L.M. Ramakers, Sint OdiliënbergLid ON: C.T. van der Werf, Sint Odiliënberg G.E.M. Wolters-Smeets, Posterholt

BorseleLid ON: T.J.J.M. Brooijmans, Lewedorp J.M. de Koster, s-Gravenpolder M.C.J. van de Plasse-Nagelkerke, Kwadendamme J.M. Priester-Moerdijk, Lewedorp C.J.M. Rentmeester, s-Heerenhoek M.J.J. Rentmeester-Franse, s-Heerenhoek P.J. Rijk, Ovezande

AlblasserdamLid ON: P. Fleur-Poelsma Th.C. Fleur C. Zijderveld, bestuurslid van de Gymnastiekvereniging Kracht Door Oefening P.L. van Zundert

AalsmeerRidder ON: J.I.M. Hoffscholte M.A.M. Paul, orchideeënkwekerLid ON: ds. C.J. Amesz G. de Fockert, lid van de vrijwillige brandweer van Aalsmeer W. Groeneveld, lid van de vrijwillige brandweer van Aalsmeer J.D. van Iperen, lid van de vrijwillige brandweer van Aalsmeer G.C. van der Linden-Kort D. Pierik H.G. Piké, lid van de vrijwillige brandweer van Aalsmeer N.L. van der Ven-Vreeken

AlmereLid ON: J. van den Broek T. Drost-de Haan M.C. Kerkhoven I.J. Knaap-Schaafsma M. Kuipers-de Jonge, secretaris van de Rugbyvereniging de Bulldogs J. van 't Land F. Nolta, leider van de musical vereniging Musical Gang J.G. Ouwerkerk, bestuurslid van de Voetbalvereniging ASV de Dijk te Amsterdam A.M. Sijmons-Storm T. Sprong, lid, oud-bestuurslid van de Schaakvereniging Almere E. Taskin O. de Wildt A. Zanstra, gespreksleidster en belangenbehartigster bij Ypsilon Amsterdam

AbcoudeLid ON: T. Buijs J.T.M. Fermin-van Huijgevoort P.B. Kooijman

AaltenRidder ON: A.W. Udo, dierenartsLid ON: T. Hofs, Dinxperlo A. Nijman D.J. Tolkamp P.C.J. Wossink-Jongeboer, Dinxperlo

AlmeloRidder ON: A.A.M. van Gessel G.G. VermeulenLid ON: J. Harzevoort A.A. Jongsma J.J. Lammerts, lid, oud-voorzitter van de Voetbalclub Heracles G.A. Pigge, Bornerbroek G. Pijlman M.J. Slot-Ganzeboom, vrijwilligster J. Wolthuis, secretaris van de Voetbal Club Heracles

Aa en HunzeRidder ON: J.D. Lafeber, GasselteLid ON: G. Bazuin, Annen O. de Haan, Gasselte G. Kamping, Annen J.H. Knol, Rolde J.A. Mennen, Gasselternijveen

AchtkarspelenRidder ON: G. Atsma, AugustinusgaLid ON: T. Kootstra, Gerkesklooster S. van der Meulen-Steunebrink, Surhuisterveen W. Veenstra, Surhuisterveen T.S. Visser, Buitenpost E.K. Westerhof, Buitenpost

Het moet in 1979 zijn geweest dat toen nog prinses Beatrix een informeel bezoek bracht aan het jeugdhuis van bewaring De Sprang in Scheveningen. Toen ze werd rondgeleid over de verblijfsafdeling zag een jong boefje kans haar te vragen of ze zijn cel eens wilde zien. Dat wilde ze wel en vol belangstelling betrad ze de cel. Tot ontsteltenis van haar begeleiders, bleek elke vierkante centimeter van de ruimte beplakt te zijn met pornografische afbeeldingen. Alle officials hielden in grote gêne de adem in, terwijl de prinses aandachtig rondkeek. Zonder een spoor van verlegenheid sprak zij toen de verlossende woorden: ,,Nou, als ik 't zo bekijk heb ik nog een heleboel te leren'' en vervolgde monter haar weg.

Bergen, Noord-Holland, 1978. De nieuwe Europese School wordt geopend door prinses Beatrix. In het natuurkundelokaal hebben mijn Duitse klasgenoot en ik dagenlang gerepeteerd. Juist als Beatrix voor onze neus staat, valt de kogel van onze proef niet op een plaat maar in de gootsteen. Ze lacht charmant. Dan begint de elektrische opstelling van mijn Italiaanse buurman te roken. Beatrix lacht. Onze Luxemburgse leraar is not amused. Dan moeten we de prinses maar verrassen in de aula. Zorgvuldig zijn negen Europese talen, liedjes en kinderen verwerkt in een grote cultuurworst. Af en toe kijken we vanaf het prodium naar de prinses. Ze lijkt in diep gepeins verzonken, zwaar onder de indruk van deze voorbeeldige Europese integratie.

Jaren geleden was ik te gast bij de feestelijke presentatie van een boek in de Koninklijke stallen in Den Haag. Deze presentatie werd ingeluid met een optreden van een aantal ruiters van het Koninklijk Staldepartement. Vlak voor het begin kwam er een kleine vrouw naast mij staan: koningin Beatrix. Het bleek dat Willem-Alexander (toen een jaar of twaalf) één van de ruiters was en ze was even komen kijken hoe het ging. Toen het voorbij was, wenste ze mij vriendelijk een prettige middag en voegde daar meteen aan toe: ,,Let alstublieft niet op de rotzooi, we zijn aan het verbouwen.'' Toch een beetje een gewone huisvrouw?

Het is al weer ruim dertig jaar geleden dat ik als 13-jarige jongen een paar keer per week ging paardrijden in Soest. Vanaf manege Eldorado aan de Bosstraat reed ik dan, vergezeld door mijn jonge dalmatiër Douschka, naar het bos. Ook prins Claus en prinses Beatrix waren daar regelmatig te zien. Zij gingen met hun kinderen van het bos genieten, begeleid door een bespannen geit met een kar waarin de prinsjes om de beurt plaats namen. Op enig moment ving ik op dat de prinses, wijzend naar mijn loslopende viervoeter, tegen haar kinderen zei: ,,Kijk, een klein klootje.'' Diep verontwaardigd was ik! Wat was er mis met mijn hondje? Pas jaren later begreep ik dat de familie zelf een dalmatiër had die luisterde naar de naam Cleo.

Wij woonden in een prachtig landhuis aan de Vecht te Maarssen. Mijn vader was een niet onbekende antiquair met een zaak aan huis. Op een dag kreeg ik van mijn moeder het verzoek of ik na school – ik was 12 of 13 jaar – even thee wilde serveren voor wat klanten in de grote zaal. Dat deed ik wel vaker, dus geen probleem. Het bezoek had een geweldig leuke hond mee, een prachtige golden retriever genaamd Joris waarmee ik in de tuin ging spelen. In mijn oude speelkloffie ging ik daarna de thee serveren in het mooie antieke theeservies. Ik gaf het bezoek zoals gewoonlijk een hand en zette snel de theeboel neer om weer gauw buiten te gaan spelen met die leuke hond. Bij het avondeten vroegen mijn ouders of ik het bezoek had herkend. Mijn antwoord was `nee' waarop mijn moeder vertelde dat het prinses Beatrix was met hofdame en vriendin, die meubels voor kasteel Drakesteyn aan het uitzoeken was. Verschrikt en met het schaamrood op mijn wangen reageerde ik: ,,Maar ik heb juist haar het theekopje met de barst gegeven!''

Toen ik in 1966 voorzitter van de Oude Kunst en Antiekbeurs in het Prinsenhof Museum te Delft was, verscheen een kleine catalogus bij een tentoonstelling aldaar: `Uit Koninklijk en Rijksbezit', met onder andere zeer fraaie portretminiaturen uit het bezit van koningin Wilhelmina. Commentaar van de toenmalige jonge prinses Beatrix was: ,,Dat is ook het enige dat we hebben'', want merkwaardig genoeg bezit het Huis van Oranje persoonlijk géén verzameling oude kunst, in tegenstelling tot alle andere Europese vorstenhuizen. Wat er was, werd in het midden van de 19e eeuw van de hand gedaan. Toen ik gelijktijdig, ook in 1966, een klein landschap door Jan van Goyen (verkocht na de Eerste Wereldoorlog door een Duits museum) voor het destijds normale bedrag van ruim dertigduizend gulden kon aanbieden, was het antwoord van Beatrix: ,,Zoveel geld heb ik niet.'' Men ziet, alles is relatief in het leven.

In de bijlage `25 jaar koningin Beatrix' schetsen vrienden, leden van de hofhouding, oud-ministers en premiers een beeld van de koningin. Zij staan stil bij haar rol als staats- hoofd en de invloed die haar echtgenoot op de achtergrond heeft gehad. `Ik denk niet dat mijn familie voor de monarchie op de barricade zou gaan.'

Op 30 april 1980 werd koningin Beatrix ingehuldigd. De NOS deed er live verslag van. Op 30 April 2005 zendt het themakanaal /Geschiedenis de integrale uitzending van de NOS uit 1980 opnieuw uit. U ziet hoe Juliana afstand doet van de troon en hoe Beatrix zich presenteert als nieuwe koningin. Alle plechtigheden werden gefilmd, van de toespraak op het balkon tot en met het vuurwerk aan het eind van de dag. De uitzending van de inhuldiging van Beatrix duurt een kleine 3 uur en start om 00u, 4u, 8u, 12u, 16u en 20u.

Als ik met de honden door het bosje achter ons huis wandel, let ik altijd goed op of er iemand aankomt. Als dat zo is, maak ik mijn herder snel vast. Hij is soms onberekenbaar.

Na 23 jaar zei meneer Spijkerman tegen mevrouw Spijkerman: ,,Ik ga eens een deur verder als je het niet erg vindt.''

Zondag is het 207 jaar geleden dat de Grondwet van de Bataafsche Republiek in werking trad. Een heuglijk feit, waar te weinig bij wordt stilgestaan.

Het Koninkrijk der Nederlanden is dezer dagen oranje gekleurd. Behalve Sint Maarten. Het Antilliaanse eiland viert morgen niet Koninginnedag maar carnaval.

Dankzij het feit dat de van tarwe gemaakte bulghurkorrels zijn gestoomd, gedroogd en klein gemaakt is de bereidingstijd van deze salade kort. De salade, die ook wel tabbouleh wordt genoemd, kan als voorgerecht of bijgerecht worden opgediend. Doe de bulghur in een zeef en spoel de korrels onder de kraan. Doe de bulghur in een kom en giet er zoveel kokend heet water op dat de korrels helemaal onderstaan. Na circa 15 minuten heeft de bulghur het water opgenomen. Laat te natte bulghur eventueel in een zeef uitlekken. Terwijl de bulghur in het waterbad ligt, worden de overige ingrediënten schoongemaakt en gesneden. Trek met een scherp puntige mesje het schilletje van de dadels. Verwijder de pitten en snijd de dadels in stukjes. Snijd de geschilde komkommer in kleine blokjes. Verwijder de worteltjes, het buitenste vliesje en lelijke groene delen van het loof van de lenteuitjes. Snijd de uitjes in smalle ringen en gebruik ook het mooie deel van het groene loof. Verkruimel de geitenkaas. Roer dadel- en komkommerstukjes, uiringen, geitenkaas, peterselie en munt door de bulghur. Breng de salade op smaak met het sap van de uitgeperste citroen, zout, cayennepeper, een snufje kaneelpoeder en olijfolie.

In de `artistieke' film mogen veel vragen open blijven, in tegenstelling tot de film voor een zo breed mogelijk publiek, waarin op elke vraag een keurig antwoord volgt. Een cynicus zou zeggen dat het thema van de man die zijn gezin vermoordt bij uitstek geschikt is voor een regisseur met artistieke ambities. Na elk `familiedrama' keert de verbijstering terug van mensen in de omgeving van het getroffen gezin. Niemand ziet het aankomen.

Het valt niet mee een pregnant beeld te kiezen uit 25 kroonjaren: koningin Beatrix 1980-2005, de tweeënhalf uur durende jubileumuitzending van NOS Actueel. Het Vermeer-shot van de vorstin met brede revers voor een raam in paleis Noordeinde? De ontvangst van minister-president Balkenende op Huis ten Bosch voor het maandagochtendoverleg? De weidse armgebaren van ex-premier Van Agt, als hij de majesteit vergelijkt met ,,een buizerd in het zwerk van het staatsbestel''? Veel keuze is er niet, want het programma is nogal verbaal van karakter, en zou voor een groot deel zo door de radio kunnen worden overgenomen. Alleen al om die reden is het niet terecht dat de NOS het consequent `een documentaire' noemt.

Achttien van de 241 Duitsers, die in Nederland na 1945 zijn berecht, hoorden de doodstraf tegen zich eisen. Vijf kwamen daadwerkelijk voor het vuurpeloton, vier werden bij verstek veroordeeld en de overige negen kregen gratie, wat neerkwam op levenslang. Van deze groep liepen er in 1960 vijf vrij rond, maar voor de overige vier kwam geen (tweede) gratiebesluit. Waarom juist Willi Lages, Ferdinand aus der Fünten, Franz Fischer en Joseph Kotälla jarenlang gevangen zijn gehouden, is een van de kwesties die Hinke Piersma (1963) in De Drie van Breda. Duitse oorlogsmisdadigers in Nederlandse gevangenschap 1945-1989 aan de orde stelt. Piersma, die op 31 maart jongstleden promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam, behandelt deze controversiële en ingewikkelde zaak op heldere wijze.

Noem het overmoed of naïviteit, maar de 32-jarige Amerikaan Varian Fry wist in 1940 zeker dat hij in een paar weken honderden Europeanen – intellectuelen, kunstenaars, vakbondsleiders – uit Frankrijk kon laten ontsnappen aan het Vichy-regime en de oprukkende Gestapo. Het werden dertien maanden en velen lukte het dankzij Fry inderdaad om de VS te bereiken. Hoe omslachtig dat in zijn werk ging, publiceerde hij al in 1945 in Surrender on Demand, en dat boek is nu vertaald.

Op 1 augustus 1942 kreeg de bij Leningrad gelegerde Paul Metz post uit Nederland. Zijn NSB-kameraad Jongsma was benoemd tot burgemeester van Krommenie, terwijl een ander genomineerd was voor het Overijsselse Neede. Metz noteerde het nieuws tevreden in zijn dagboek, terwijl boven hem jachtvliegtuigen uit de lucht werden geschoten worden en de kogels hem om de oren vlogen.

De bombardementen op de Duitse steden, hadden wel degelijk zin. Hoe gruwelijk ook, ze hebben zeker de oorlog bekort. Een grondige studie maakt korte metten met het idee dat er blindelings werd gebombardeerd.

Joachim Fest: Plotting Hitler's death. Paperback, Henry Holt 1996, 420 blz., van €17,50 voor €6,95. Scheltema Amsterdam; Donner RotterdamDe beroemdste aanslag op Hitler vond plaats op 20 juli 1944 en was georganiseerd door Claus Schenk von Stauffenberg. Maar er werden nog zeker vijftien andere aanslagen op Hitler beraamd. Sommige werden in een vroeg stadium ontdekt, maar een paar maal scheelde het slechts een paar minuten of een paar centimeter of Hitler was er geweest. Joachim Fest brengt de aanslagen en plannen daartoe voor het eerst gedetailleerd in kaart, in een boek dat leest als een thriller. Met enkele zwartwitfoto's.

Een barre avond, half elf, harde gure wind en een halte waar een bus stopt met als bestemming Zwolle-Noord. De buschauffeur is klein, kaal, dik en er kan geen glimlachje af. De vrouw die bezig is haar man te verlaten, die na jaren eindelijk het lef heeft gehad en kans heeft gezien om weg te komen heeft slechts één observatie nodig om te beseffen dat het moment nog niet gekomen is om in te stappen. Maar dat is dan ook een loepzuivere observatie: `Depressiviteit met drieënveertig zitplaatsen.'

Vier jaar geleden verschenen de eerste `Vlinders', een door uitgeverij Leopold uitgebrachte reeks toegankelijke jeugdboeken voor en over fladderende, vlinderende pubers, geschreven door Hans Kuyper, Daan Remmerts de Vries, Nanda Roep en Lydia Rood. De soapachtige verhalen vertellen over vier brugklassers die op het Rhijnvis Feith College zitten, in het fictieve kustplaatsje Zuideroog, ten westen van Amsterdam. De genoemde auteurs schiepen hun eigen hoofdpersonen en gebruikten elkaars personages als bijfiguren, om te laten zien dat ieder verhaal vanuit een verschillend perspectief verteld kan worden en dat je zelfbeeld nogal eens afwijkt van het beeld dat anderen van je hebben. Een origineel concept dat succesvol bleek.