Het nieuws van zaterdag 23 april 2005

`Tot mijn verbazing blijkt Leo Prick ook een voorstander van het opdoeken van de Iederwijs scholen. Hij was toch een voorstander van minder staatsbemoeienis? En nu opeens wel bemoeienis?' En zo blaast Knoppert nog een tijdje door in een ingezonden brief afgelopen zaterdag op deze pagina van deze krant. Maar wat schreef ik in werkelijkheid over die scholen? Ik uitte kritiek niet op het bestaan ervan, maar op het feit dat er geen enkele controle is op wat daar gebeurt.

Ouders uit andere culturen weten dat een beetje honing op een speen een prima middel is om huilende baby's rustig te maken, maar in het eerste levensjaar kan dit zoethoudertje levensgevaarlijk zijn. Nederlandse kinderartsen schrijven over drie baby's die vermoedelijk door een speen met honing besmet zijn geraakt met de gifstof botuline. De kinderen werden met ernstige verlammingsverschijnselen in het ziekenhuis opgenomen. Een is er zelfs aan overleden (Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 9 april).

Al eeuwen zegt men dat bier borstvoeding stimuleert (`Goed voor het zog!'), maar volgens Amerikaanse onderzoekers is dat niet waar. Zelfs een kleine hoeveelheid alcohol verstoort de uitscheiding van hormonen die verantwoordelijk zijn voor het op gang brengen van borstvoeding.

Moessonregens hebben in het zuidelijk deel van de Himalaya een actief breukvlak gecreëerd. Langs deze breuk zijn twee delen van de aardkorst de laatste miljoenen jaren langzaam langs elkaar geschoven. Cameron Wobus van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) en zijn collega's situeren de belangrijkste actieve breuk in de Himalaya bijna honderd kilometer noordelijker dan geologen tot nu toe. Zij baseren zich op metingen van de hoeveelheid erosie die aan het aardoppervlak langs deze breukzone heeft plaatsgehad. (Nature, 21 april)

Waren we in Nederland maar zwart en behaard gebleven. Pigment in de huid beschermt tegen zonlicht, zodat een neger comfortabel kan zonnen om over een chimpansee maar niet te beginnen. Helaas zijn onze voorouders in de evolutie hun pigment grotendeels kwijtgeraakt. In streken waar de zon sporadisch schijnt kun je ook zonder, want voor je vijfenveertigste krijg je hier maar zelden echte ellende van zonnebrand. Wat er na ons vijfenveertigste gebeurt zal de evolutie een zorg wezen. Dan is de voortplanting voltooid, de selectiedruk op voortplantingssucces valt weg, en we freewheelen naar het einde.

Transplantatienieren uit levende donoren die vrijwillig een nier willen afstaan ten gunste van partner of familielid kunnen veel beter worden genut dan nu gebeurt. Nu gaat zo'n nier meestal naar het eigen familie- of gezinslid. Maar als er een `ruilbeurs' wordt georganiseerd waarbij beter op weefseleigenschappen wordt geselecteerd is de kans groter dat de ingreep slaagt. Er zijn dan minder afstotingsverschijnselen en de geschonken nieren gaan langer mee. Vooral patiënten met weefselkenmerken die het moeilijk maken om een geschikte donor te vinden profiteren van deze methode, aldus een groep Amerikaanse artsen en wiskundigen na uitgebreide exercities met een theoretisch rekenmodel waarin allerlei vormen van nierenruilbeurs werden uitgeprobeeerd (Journal of the American Medical Association, 20 april).

Anammox-bacteriën, micro-organismen die ammonium omzetten naar stikstofgas, blijken in de zuurstofarme delen van het Benguela upwelling-systeem voor de kust van Namibië verantwoordelijk voor driekwart van de omzetting van deze stikstofverbinding (Proceedings of the National Academy of Sciences, april).

Zeefront van een `mariene gletsjer' op het Antarctisch schiereiland, de landtong op de zuidpool die richting Argentinië steekt. De laatste halve eeuw is de gemiddelde luchttemperatuur er met zo'n twee graden gestegen. Het shelf-ijs (drijvende ijsplaten) voor de kust en de in zee stromende gletsjers nemen er stelselmatig in omvang af.

In een folder van uitgeverij Thoeris staat op de ene bladzijde reclame voor `Slow, slank en fit', lijfboek voor een lang mediterraan leven en op de andere voor het boek dat Anne-Mei The schreef over leven en sterven met dementie. Het kan niet subtieler.

Een paar jaar geleden was er een winkel van Häagen-Dazs, de fabrikant van het lekkerste ijs ter wereld, voorzover ik weet. Op de hoek van twee drukke straten, schuin tegenover een bushalte, naast de trap naar een station van de subway. Betere plaats voor zo'n winkel kun je je niet wensen, dacht ik. Monter personeel schepte met zwierige bewegingen je bestelling uit de bakken, gaven je er een servetje bij en blij als een kind vervolgde je je weg. Het was er dan ook altijd vol. Geen spoor van die langzame, zielige verpietering die aan de definitieve sluiting vooraf gaat. Toen, plotseling, was de winkel gesloten. Het veroorzaakte een leegte in mijn bestaan.

Wie Marc Heemels, priester uit Roermond, die nu in het Nederlands College in Rome woont voor zijn studie.Waarom Deze week waren 115 kardinalen bijeen in de Sixtijnse Kapel om een nieuwe paus te kiezen.Schrijft: `Om kwart voor zeven is het dan zover; `Habemus Papam!' Een enorm gejuich stijgt op. Hier wordt in een klap duidelijk: het maakt niet uit wie de nieuwe paus wordt.'

Niet alleen moslims, ook joden hebben hun eigen wetgeving. Zo mag een vrouw pas scheiden nadat haar man toestemming daarvoor heeft gegeven. Als hij wil, kan hij dat jaren blijven weigeren. `Nog nooit heb ik mij zo klein en overbodig gevoeld.'

Nederlanders van buitenlandse afkomst zijn gemiddeld veel minder tevreden met hun land. Slechts 11 procent van de tweede generatie Turken verwacht dat hun kinderen hier gelukkig zullen zijn. Marokkanen zijn wél gelukkig met Nederland. En hun verwachtingen voor de toekomst zijn hooggespannen.

Integratie brengt gelukAllochtonen zijn gemiddeld minder gelukkig met Nederland dan autochtonen. Dat geldt met name voor de eerste generatie (degenen die zelf in het buitenland zijn geboren). De tweede generatie (die zelf in Nederland is geboren, maar van wie ten minste één ouder in het buitenland is geboren) wijkt in geluk nog maar weinig af van de bevolking als geheel. Aangezien `gelukkig met Nederland' ook iets zegt over de afstand die men voelt tot de Nederlandse samenleving, is het niet verwonderlijk dat de tweede generatie gelukkiger is met Nederland dan de eerste.De verschillen tussen afzonderlijke categorieën allochtonen zijn groot. Onder de eerste generatie springen Turken, Marokkanen en Antillianen eruit als beduidend minder gelukkig. Nog opmerkelijker is dat de tweede generatie Turken heel veel ongelukkiger is met Nederland dan alle andere tweede generatie allochtonen, en zelfs minder gelukkig dan de eerste generatie Turken.Overigens is een deel van het geringere geluk van allochtonen te verklaren doordat zij relatief weinig opleiding en een relatief laag inkomen hebben. Hiervoor is niet gecorrigeerd.

Oost, west, thuis bestMensen zijn gemiddeld genomen gelukkiger met hun eigen woonplaats of regio, dan met Nederland. Maar dit geldt niet voor elke burger afzonderlijk. Er zijn veel mensen die gelukkiger zijn met Nederland dan met hun woonplaats of regio. Het is zelfs zo in sommige gemeenten dat men gemiddeld gelukkiger is met Nederland dan met de eigen woonplaats. Dit komt vooral voor in Zuid-Holland: Gouda, Schiedam, Berkel en Rodenrijs, Waddinxveen. Ook in het Noord-Hollandse Weesp is dit het geval.In sommige gemeenten is ver boven de negentig procent van de bevolking gelukkig met de eigen woonplaats of regio. Dit komt relatief veel voor in kleine gemeenten. Onder de grotere springen Oldenzaal, Rijssen-Holten, Meppel en het Brabantse St. Michielsgestel eruit. De gemeenten waar de bevolking het minst gelukkig is met de eigen woonplaats zijn Schiedam, Spijkenisse en Gouda, alle in Zuid-Holland. Ook Rozenburg, Liemeer, Rotterdam en Berkel en Rodenrijs staan in de negatieve top-tien.De verwachting is dat de volgende generatie minder gelukkig zal zijn met Nederland, maar ook in dit opzicht zijn de regionale verschillen aanzienlijk.

De bewoners van de fusiegemeente Hof van Twente blijken buitengewoon gelukkig met hun land. Henzelf verbaast dit niet. ,,Er is hier geen criminaliteit. O ja, behalve die moord op een kapster en die moord op het zomerfeest.''

Vrijwel nergens in Nederland zijn de mensen zo ongelukkig met hun land als in het Limburgse Landgraaf. De burgemeester weet niet waarom. ,,Ben je dan tevreden soms?'', zegt Diny. ,,Vind je alles zo goedkoop dan tegenwoordig?''

Sinds het najaar van 2001 is Nederland op drift. De resultaten van het onderzoek 21minuten.nl bieden nieuwe aanknopingspunten om te begrijpen wat er aan de hand is.

Via internet, toch representatiefAfgelopen donderdag werden de eerste algemene resultaten gepubliceerd van een opinieonderzoek naar de gemoedstoestand van de Nederlander. Het onderzoek, 21minuten.nl, werd uitgevoerd via internet – het beantwoorden van de vragen duurde gemiddeld 21 minuten. Vandaag in deze bijlage het vervolg van de uitkomsten, met als thema `geluk'.Het 21minuten-onderzoek is bijzonder door de manier van vragen stellen. De deelnemers kregen concrete dilemma's voorgelegd. Zo werden ze geconfronteerd met de oplopende kosten van de AOW als gevolg van de vergrijzing. Afhankelijk van hun leeftijd en inkomsten konden ze vervolgens kiezen uit oplossingen: elke maand extra premie betalen, een aantal uren per week extra werken, of een aantal jaren langer doorwerken tot het eigen pensioen. Op veel antwoorden volgden vervolgvragen. Op deze manier is op diverse beleidsterreinen naar voorkeuren voor oplossingen gezocht.Tussen 17 januari en 6 maart van dit jaar hebben circa 150.000 personen de vragenlijst van 21minuten.nl ingevuld. Ook deze schaalgrootte maakt dit onderzoek uniek in Nederland. Ter vergelijking: het Sociaal en Cultureel Planbureau ondervroeg voor het tweejaarlijkse Sociaal en Cultureel Rapport vorig jaar 2.400 mensen. Dat geldt al als een behoorlijk grote steekproef als het gaat om zo'n uitgebreide vragenlijst. Het onderzoek heet 21minuten.nl omdat het gemiddeld 21 minuten duurde om de vragenlijst in te vullen.Het grote aantal deelnemers maakt het mogelijk om statistisch verantwoorde uitspraken te doen over relatief kleine groepen in de samenleving. Dit kan echter alleen indien de resultaten representatief zijn voor de bevolking, en dat is op voorhand zeker niet het geval met een enquête die via internet wordt afgenomen en waarbij mensen uit eigen beweging naar de desbetreffende website moeten gaan. Niet iedereen heeft immers toegang tot internet, en niet iedereen is even geneigd om aan zo'n onderzoek mee te doen. Daarom zijn hiervoor correcties toegepast.Parallel aan het internetonderzoek zijn dezelfde vragen ook tijdens een huisbezoek voorgelegd aan 2.400 mensen. Hierbij zijn alle mogelijke garanties voor representativiteit ingebouwd. Met de resultaten hiervan zijn de uitkomsten van het internetonderzoek gecorrigeerd. Dat is ook gebeurd voor de mate waarin mensen toegang hebben tot internet. Jongeren hebben dat bijvoorbeeld meer dan ouderen. Na alle correcties zijn de uitkomsten van het internetonderzoek representatief voor de bevolking van 16 tot 70 jaar. Bij 70-plussers zijn de vertekeningen te groot om die betrouwbaar te kunnen corrigeren.Het onderzoek is een initiatief van McKinsey, ter gelegenheid van het veertigjarig bestaan van de Nederlandse vestiging. Het is uitgevoerd in samenwerking met NRC Handelsblad, Algemeen Dagblad, Planet Media en MSN. De analyse van de gegevens is geheel uitgevoerd door McKinsey, dat ook eigenaar is van de gegevens. Een deel van de analyses is op speciaal verzoek van NRC Handelsblad verricht.Meer over de methode in `Hoe maak je een enquête op internet representatief' op www.nrc.nl

Fotograaf Martijn van de Griendt maakte jarenlang foto's van zijn buurjongens in een naoorlogse Utrechtse wijk, de nu tienjarige Nederlands-Marokkaanse tweeling Hassan en Hussein. Hij volgde ze thuis, op school en op straat. Vier van zijn foto's, die nu zijn gebundeld in het boek `Hassan & Hussein', staan in deze bijlage over het www.21 minuten.nl-onderzoek.Het leven van Hassan en Hussein is zoals dat van veel jongens in Nederland: ze spelen, ze kijken tv, ze gaan naar school, naar voetbal, naar het zwembad en naar de tandarts. Ze halen ook Sinterklaas binnen. In de zomer van 2002 gingen ze naar Marokko. Hoessein heeft soms het gevoel dat hij Nederlander wil zijn. Hassan niet: ,,Ik vind Marrokanen prachtig. Gangsters!'

`Mijn naam is Akil el Addouti. Ik ben hier komen wonen op mijn zevende. Nu ben ik vierentwintig. Ik vind: in dit land heeft iedereen kansen. Je kunt bereiken wat je wilt. Als je een diploma hebt, heb je een kans. Je kunt studeren, een diploma halen en een bedrijf binnenkomen. Je kan heel ver komen.

De opleiding tot onderwijzer ligt onder vuur. Het niveau zou te laag zijn en de afgezwaaide studenten niet berekend op hun taak. Een paar dagen pabo: Hoe juffen en meesters `weten' vervangen door `kunnen'.

Vorig jaar zag het ernaar uit dat Nokia op het punt stond te worden verslonden door de concurrentie. Het marktaandeel van de Finse mobieltjesproducent daalde, evenals de prijs per verkochte telefoon. En de schaalgrootte begon in het nadeel van het concern te werken, waardoor de brutomarge werd uitgehold. Nokia lijkt deze problemen nu de baas te zijn. Beter nog: het bedrijf is erin geslaagd de meeste pijn aan zijn concurrenten over te doen.

Het`open outcry'-handelssysteem van de New York Stock Exchange (NYSE, de New Yorkse aandelenbeurs) is een relict uit een vervlogen tijd. De enige vraag was wanneer de beurs het systeem, waarbij effectenhandelaren de arm opsteken en zo hard mogelijk schreeuwen, zou vervangen door een nieuwe, betere technologie – de elektronische of schermenhandel. Hoe sneller de NYSE dat deed, des te beter de overeenkomst zou zijn die de beurs voor zijn leden in de wacht zou kunnen slepen. Door nu te fuseren met de schermenbeurs Archipelago lijkt de NYSE inderdaad te hebben gescoord. Op z'n minst heeft de beurs het beter gedaan dan als zij zou hebben gewacht en zich tegen veranderingen had verzet.

Zoveel is er dezer weken niet nodig om de financiële markten flink te laten schrikken. Dat krijg je ervan, als er wordt gerekend op niets minder dan een wolkeloze toekomst.

De koopkracht van de meeste Nederlanders gaat dit jaar achteruit. Lukt het minima nog om rond te komen? Slot van een serie.

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) is een zelfstandig bestuursorgaan dat toezicht houdt op het gedrag van iedereen die actief is op de markt van sparen, lenen, beleggen en verzekeren. Een soort wijkagent die de financiële wereld kent als zijn broekzak, weet waar de hangjongeren samenkomen, oplichters bij naam kent, waren keurt en boeven beboet.

Buitenlanders die in Frankrijk werken, zijn automatisch verzekerd en ontvangen een oudedagsuitkering die vergelijkbaar is met de Nederlandse AOW. H.d.V. kan dit pensioen aanvragen bij Caisse Nationale d'Assurance Vieillesse, 110 Avenue de Flandre, 75951 Paris Cedex 19, Frankrijk, tel. 00 33 155 455 000. Deze instantie zal vragen naar het sociale zekerheidsnummer van H.d.V. Als het goed is, heeft zij dit gekregen zodra ze in Frankrijk ging werken. Ook zal men vragen naar een in het Frans vertaald uittreksel uit het bevolkingsregister.(J.v.d.B.)

U hebt in deze rubriek al een paar keer geschreven dat 65-plussers minder belasting betalen. Dat is pertinent onwaar. Als ik jonger zou zijn, zou ik recht hebben op een algemene heffingskorting van 1.825 euro. Maar omdat ik 65 ben, bedraagt mijn algemene heffingskorting slechts 848 euro. Dat betekent dat 65-plussers 50 procent meer belasting betalen dan anderen.(V.H.)

Waarom kan een pensioenfonds niet aangeven hoeveel pensioen mensen krijgen die tot hun 70ste doorwerken? En 65-plussers betalen wel degelijk minder belasting.Een paar jaar geleden – nog voor de discussies over afschaffing van VUT en prepensioen – heb ik mijn pensioenfonds (PGGM) de vraag gesteld hoeveel pensioen ik zou krijgen als ik tot mijn 68ste of 70ste doorwerk. Dat is namelijk wat ik van plan ben. Ik ben nu 53, gezond van lijf en leden, heb leuk werk en zie absoluut niet in waarom ik iets anders zou gaan doen.Indertijd kreeg ik het antwoord dat ze dat niet konden berekenen, want het was niet aan de orde. Volgens mij is dat onzin, kwestie van de goede cijfers in de computer zetten en ook een kwestie van politieke wil. Nu komt denk ik het moment steeds dichterbij dat de pensioenverplichtende leeftijd losgelaten of opgekrikt gaat worden. Ik denk dat de AOW de komende jaren wel op je 65ste zal ingaan, maar er is een dikke kans dat je arbeidscontract niet meer automatisch op je 65ste eindigt, zoals nu nog in veel CAO's staat. Ik zou daarom de vraag opnieuw aan PGGM willen stellen, maar dan zo geformuleerd dat ze hem wel móéten beantwoorden.(W.R.)

Na bijstand, prepensioen en WAO wordt nu ook de WW hervormd. Volgens minister De Geus brengt dit evenwicht tussen de belangen van oud én jong.

De 385.000 werknemers in de kleinmetaal moeten in de toekomst een jaar langer doorwerken voordat zij met vroegpensioen kunnen. De vakbonden en de werkgevers in de sector hebben hierover overeenstemming bereikt in de lopende CAO-onderhandelingen. Dat hebben zij gisteren laten weten tegen het persbureau ANP. Onder de CAO Metaal en Techniek vallen onder andere de BOVAG-bedrijven, de installatiebranche en technische detailhandel, edelsmeden en graveurs en de FOCWA-bedrijven.

Uitvoering van het SER-advies over de WW betekent een ingrijpende verandering. ,,Al die onzinnige pro-forma procedures komen te vervallen.''

Investeren in het waddengebied is noodzakelijk, ook als gaswinning onder de Waddenzee niet doorgaat. Dat stellen de Noordelijke overheden, de Waddenvereniging, het Noordelijk bedrijfsleven en natuurorganisaties vrijdag in een brief aan minister Dekker (VROM). De noordelijke coalitie vindt ook dat de regio zeggenschap moet hebben over bestedingen uit het fonds. Gisteren praatten de betrokken bewindslieden in Den Haag over het bedrag dat er in het Waddenfonds komt. Genoemd werden bedragen tussen de 500 en 800 miljoen euro. Het Waddenfonds is bedoeld om de kwaliteit van de Waddenzee en het waddengebied te verbeteren door middel van investeringen in natuurherstel. Ook moeten duurzame economische ontwikkelingen door het fonds worden gestimuleerd.

De 385.000 werknemers in de kleinmetaal moeten in de toekomst een jaar langer doorwerken voordat zij met vroegpensioen kunnen. De vakbonden en de werkgevers in de sector hebben hierover overeenstemming bereikt in de lopende CAO-onderhandelingen. Dat hebben zij gisteren laten weten. Op dit moment kan het personeel op 61-jarige leeftijd stoppen met werken tegen een uitkering van 85 procent van het laatstverdiende loon. Over ongeveer vijf jaar moet die leeftijd geleidelijk omhoog naar 62 jaar. De bonden CNV Bedrijvenbond en FNV Bondgenoten verschillen met werkgeversorganisatie FWM nog wel van mening over de hoogte van het vroegpensioen.

De veiling van 088-nummers voor bedrijven en instellingen heeft niet veel opgeleverd. Een woordvoerder van de telecomtoezichthouder Opta meldde gisteren dat de opbrengst van de uitgifte van zo'n 400.000 telefoonnummers op ,,enkele duizenden euro's'' is uitgekomen. De Opta begon vorig jaar november met het veilen van nummers, nadat was gebleken dat sommige, gemakkelijk te onthouden nummers in trek waren. Uiteindelijk bleken bedrijven ook genoegen te nemen met andere nummers, aldus de Opta. ,,Het veilingsysteem was ook niet bedoeld als cash cow.'' De veilingen zijn donderdag gestopt.

Financieel directeuren (CFO's) van Nederlandse ondernemingen verwachten dat de economie in Nederland dit jaarmet 1,49 procent groeit. Zij zijn daarmee optimistischer dan het Centraal Planbureau (CPB), dat volgens de jongste raming verwacht dat de groei beperkt blijft tot 1 procent. De hogere verwachting blijkt uit een onderzoek van de Rotterdam School of Management (RSM) van de Erasmus Universiteit, dat gisteren is gepubliceerd. Aan het onderzoek deden 585 financieel directeuren mee uit Nederland en veertien andere Europese landen. Deze CFO's zijn in het algemeen optimistisch over de economische groei in hun land. De Ieren zijn het meest positief. Zij rekenen op een groei met 3,3 procent. In Duitsland wordt een groei met 1,44 procent verwacht.

Het Amerikaanse fotografieconcern Eastman Kodak heeft in het eerste kwartaal van dit jaar een verlies geleden van 143 miljoen dollar (109 miljoen euro) tegenover een winst van 21 miljoen dollar in dezelfde periode van 2004. Het concern, dat gisteren zijn cijfers publiceerde, zegt te zijn opgelopen tegen hoger dan verwachte kosten als gevolg van een productievertraging. Ook kosten die waren gemoeid met een accountantsonderzoek en met de beëindiging van een leveringscontract drukten op het resultaat. De omzet zakte van 2,92 miljard tot 2,82 miljard dollar.

Het Amerikaanse telecombedrijf QWest heeft voor de derde keer zijn bod op zijn Amerikaanse branchegenoot MCI verhoogd. Qwest heeft nu 9,7 miljard dollar (7,4 miljard euro) over voor de onderneming. MCI zelf gaf eerder aan de voorkeur te geven aan Verizon, dat met een veel lager bod kwam van 7,6 miljard dollar. QWest spreekt in een verklaring van zijn beste en laatste bod. MCI heeft meer vertrouwen in het Amerikaanse Verizon en voelt weinig voor QWest. Eerder deze maand nam Verizon een belang van 13,4 procent in MCI over van een Mexicaanse miljardair. Op die manier hoopt het zijn positie in de strijd om MCI te versterken.

Negen van de tien mensen die een bypassoperatie hebben ondergaan zijn niet bij machte hun levenswijze te veranderen, zelfs niet als hun leven op het spel staat. Dit verschijnsel kwam aan de orde, schrijft het Amerikaanse maandblad Fast Company, tijdens een congres dat de computergigant IBM vorig jaar organiseerde onder de titel `Global Innovation Outlook'. Net als in het persoonlijke leven draait het volgens het blad ook in het bedrijfsleven om gedragsverandering. Maar daarover zijn heel wat indianenverhalen in omloop.

U kunt op uw vingers natellen waar de volgende beloningssprongen gaan plaatsvinden.

Apparatenfabriek Nedap heeft een reputatie hoog te houden als het gaat om opvallende jaarverslagen. Deze week publiceerde het bedrijf een handgeschreven jaarrapport.

Energiebedrijf Nuon houdt aanstaande maandag een algemene aandeelhoudersvergadering die mogelijk ook voor de media toegankelijk is. De bijeenkomst is in principe besloten, ,,tenzij aandeelhouders aan het begin besluiten deze alsnog voor journalisten op te stellen'', zo zegt Nuon in zijn uitnodiging. De aandeelhouders van een ander energiebedrijf, Essent, besloten deze week dat hun vergadering openbaar diende te zijn. Topman M. Boersma van Essent schonk op de vergadering de helft van zijn bonus over 2004 (een bedrag van 80.500 euro) aan een goed doel, na kritiek uit de samenleving en van aandeelhouders op zijn hoge inkomen. De bestuursvoorzitter van Nuon, L. van Halderen, geniet een salaris van 718.000 euro.

De omzet van de Nederlandse Staatsloterij is vorig jaar gestagneerd doordat minder mensen aan de maandelijkse trekkingen meededen. Evenementsloterijen, zoals de oudejaarstrekking, namen daarentegen in populariteit toe, zo blijkt uit de jaarcijfers die de onderneming gisteren heeft gepubliceerd. De totale omzet van de Staatsloterij kwam uit op 697,5 miljoen euro tegen 699,1 miljoen in euro in 2003. De omzet uit de `gewone' maandelijkse loterijen daalde van 524,1 miljoen tot 514 miljoen euro. De winst steeg wel. De winst voor belastingen bedroeg vorig jaar 142,4 miljoen euro tegen 107,3 miljoen euro in 2003.

De gemiddelde huizenprijs is in maart ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar met 3,31 procent gestegen tot 217.110 euro. Dat blijkt uit gisteren gepubliceerde cijfers van het Kadaster. De gemiddelde koopsom was in maart vorig jaar 210.156 euro. In vergelijking met vorig jaar valt op dat de gemiddelde koopsom van twee-onder-een-kapwoningen en vrijstaande woningen het meest is gestegen met respectievelijk 7,5 en 8,5 procent. Het aantal verkochte woningen bleef met 15.751 vrijwel stabiel. Er werden 0,81 procent meer woningen verkocht.

ABN Amro is verwikkeld in een overnamestrijd om Antonveneta, de regionale bank uit Padua. Niet iedereen in de oude Italiaanse universiteitsstad is gecharmeerd van de Hollanders. ,,Amsterdam is wel ver weg.''

Twee autofabrikanten in Iran, die in handen zijn van de staat, bekijken de mogelijkheden om de noodlijdende Britse automaker MG Rover te kopen. Dat heeft het semi-officiële studentenpersbureau ISNA gisteren gemeld. ,,Iran Khodro en SAIPA overwegen Rover over te nemen'', aldus ISNA, dat zich baseert op een niet met name genoemde functionaris op het Iraanse ministerie van Industrie en Mijnbouw. Iran Khodro is de grootste autofabrikant van het Midden-Oosten. SAIPA is de op een na grootste van Iran. Rover vroeg deze maand uitstel van betaling aan en heeft inmiddels 5.000 van de ruim 6.000 werknemers ontslagen.

De Europese Commissie is een onderzoek begonnen naar de zakelijke praktijken van het marketing- en informatieconcern VNU. Ambtenaren van de Europese mededingingsautoriteit zijn begin vorige maand kantoren van VNU en zijn dochter AC Nielsen binnengevallen. Dat heeft VNU gisteren zelf bekendgemaakt. Het ging om twee kantoren in Nederland en een in België, Groot-Brittannië en Cyprus, waar een aantal documenten zijn meegenomen, aldus een woordvoerder van VNU. De invallen hadden plaats op basis van een klacht van een concurrent van AC Nielsen, te weten Information Resources. Ze maken onderdeel uit van een breder Europees onderzoek. De Europese Commissie vermoedt overtredingen van concurrentieregels door bedrijven die commerciële informatie verzamelen en doorverkopen.

Het kabinet gaat wegens de commotie rond de topsalarissen bij energiebedrijven Nuon en Essent onderzoeken of de aftrekbaarheid van werknemersopties voor de vennootschapsbelasting kan worden afgeschaft.

Westerse leiders bewijzen lippendienst aan het ,,nieuwe, gedemocratiseerde'' Midden-Oosten, maar zij steunen verwerpelijke Arabische regimes, zegt de Israëlische minister Natan Sharansky tegen Oscar Garschagen.

Overvloed en onbehagen: toen ik hoorde dat dit het thema van de maand van de filosofie was, dacht ik aan een anekdote over George Best, een legendarische figuur, die nog altijd geldt als het grootste genie dat het Engelse voetbal gekend heeft. Lang na zijn hoogtijdagen lag Best een keer in een vijfsterrenhotel op een kingsize bed, met aan zijn linkerzij een half ontblote voormalige Miss World en in zijn rechterhand een halfvolle Magnum champagne. Hij had roomservice gebeld en toen de ober de luxe suite binnenkwam met een volgeladen trolley, was die hoofdschuddend op de drempel blijven staan. ,,George'', had hij meewarig uitgeroepen naar de man op het bed, ,,where did it all go wrong?''

De afgelopen tijd las en hoorde je dat de risico's rond de wedstrijd groot waren en dat de spanning opliep. Dan is het toch gek dat het toch zo misloopt?Kamerlid Peter van Heemst (PvdA) in De Telegraaf, 18 april

Het is niet te merken op terrassen en in jachthavens, maar Nederlanders verkeren al jaren in een depressie over de toekomst. Onderzoek na onderzoek wijst op een algemene verwachting dat het leven in wat nu nog een van de rijkste landen ter wereld is `minder' wordt. Ook een meerderheid van de 150.000 invullers van een McKinsey-vragenlijst op internet (21minuten.nl) verwacht dat de volgende generatie minder gelukkig zal zijn dan de huidige.

Steeds meer multinationals begrijpen het belang van ethische bedrijfspraktijken, overal ter wereld.

Het liefst verkopen lokale bestuurders hun macht aan de hoogst biedende, vindt Maarten Huygen, die als commentator reist door de samenleving.

In hun artikel in NRC Handelsblad van 13 april over mogelijk lucratieve sponsorcontracten voor de Nederlandse hoofdklasse clubs maken de redacteuren Hoogstad en Van der Walle melding van het vermeende feit dat Frank van der Wall Bake in de jaren tachtig sponsoring introduceerde in het de hockeywereld.

In het interview met Agnes Kant in Opinie & Debat van 16 april blijkt glashelder wat Nederland met de invoering van het nieuwe zorgstelsel te wachten staat. Ten eerste vermindert de toegankelijkheid van de zorg en ten tweede komt de inhoudelijkheid van de zorg onder steeds grotere invloed van verzekeraars en politici.

Het redactioneel commentaar over de `scheefgroei' in de wereldeconomie (18 april) meldt: ,,Dat schrikbeeld is reëel en wordt in kort bestek veroorzaakt door het feit dat Amerika meer consumeert dan het spaart.''

Op de opiniepagina van 12 april pleit Derrick Bergman voor stopzetting van huisuitzettingen van wiettelers. ,,Thuisteelt van cannabis is geen enkel probleem, zolang deze veilig gebeurt en de kweker gewoon de stroom betaalt.'' Bergman citeert de kantonrechter te Eindhoven, die meent dat er niets aan de hand is. Tegenover deze kantonrechter staan vele uitspraken (in kort geding) van rechters in het hele land met maar één lijn: thuisteelt betekent ontruiming. Het gaat dan om professionele thuisteelt. Hiervan is sprake boven de vijf planten. De plantages die wij tegenkomen tellen vanaf vijftig tot honderden planten. Thuisteelt levert grote overlast op door stank, vernielingen en brandgevaar. In 2004 lagen bij verzekeraars claims rond 60 miljoen euro. De Hoge Raad heeft bepaald dat bij zo'n brand de verzekeraar schade-uitkering kan weigeren.

Wat voor geesten heeft de krant hier eigenlijk voor ogen, vroegen wij ons af na lezing van het Themanummer Huizenmarkt (16 april). Zelden grovere gemeenplaatsen gelezen, om over het badinerende toontje maar te zwijgen. ,,Spoilers en getinte ruiten duiden op een leefpatroon dat waarschijnlijk niet het uwe is. Oldtimers duiden op jonge stellen met creatieve beroepen.'' En deze: ,,Ziet u plekken in de buurt waar heel veel uitgespuugde kauwgom op de tegels geplakt zit? Blijf hier ver vandaan. Hier hangen meer mensen langduriger op straat dan u lief is.''

Jan Marijnissen stelt vast dat de meeste Nederlanders geen idee hebben wat in de Europese Grondwet staat (NRC Handelsblad, 18 april). Ik vrees dat hij gelijk heeft. Maar vervolgens doet Marijnissen zijn best mensen te ontmoedigen om het stuk zelf te gaan lezen. De Europese Grondwet is goed voor een reeks negatieve kwalificaties. `Slaapverwekkend' is daarvan nog de vriendelijkste. Marijnissen doet ook geen poging om zijn diskwalificaties te onderbouwen of om de lezer te informeren over de inhoud van de Grondwet. Dit terwijl hijzelf als Kamerlid (en niet het kabinet!) medeverantwoordelijk is voor het organiseren van dit referendum. En het wordt mal wanneer de politicus Marijnissen de verdeling van bevoegdheden tussen de EU en de lidstaten een zaak voor ,,staatsrechtgeleerden en andere deskundigen'' noemt.

Minister Donner beweert dat we een oorlog riskeren, als we `nee' stemmen tegen de Europese Grondwet (NRC Handelsblad, 18 april). We zouden hierbij zestig jaar vrede riskeren. Tevens verwijst hij naar Joegoslavische toestanden. Hiermee geeft hij enerzijds blijk de geschiedenis niet te kennen. Anderzijds kan dit soort opmerkingen worden gerekend tot de afdeling volksmennerij.

In een bijdrage geeft de libertariër Auke Leen van de Universiteit Leiden (Opinie & Debat, 16 april) een summier onderbouwd standpunt tegen de Europese Grondwet. Het is helaas gericht op het versterken van het beeld van een geldverslindende, ondemocratische EU. In tegenstelling tot wat hij beweert, is niet het niveau van beleidsvorming doorslaggevend voor de effectiviteit, maar of het geformuleerde beleid daadwerkelijk een oplossing biedt voor maatschappelijke problemen.

Kurt Lindijer noemt in NRC Handelsblad van 12 april de crisis in Darfur de eerste milieuoorlog in Afrika (!); een conflict tussen de zogenaamd (Afrikaanse) `sedentaire' bewoners van het gebied en de (Arabische) nomaden die het gebied ingetrokken zijn na de Saheldroogtes. Dit is een te simpele uitleg voor zo'n groot conflict in een complexe samenleving. Het reduceren van dit conflict tot een `traditionele' stammenstrijd (met enkele moderne uitwassen) legt de verantwoordelijkheid volledig bij de bewoners van het gebied en de ecologische problematiek. Daarmee voorbijgaand aan de historisch gegroeide politieke, sociale en economische situatie die ten grondslag ligt aan het conflict en waarin de Soedanese overheid zeker geen neutrale speler is. Deze analyse geeft de vrije hand aan regeringen die de Soedanese overheid willen steunen met de opbouw van het land na het vredesakkoord met het zuiden. Dit kan echter pas indien de Soedanese overheid en de andere partijen hun rol in Darfur onderkennen en een einde maken aan deze oorlog.Als deze oorlog al een milieuoorlog zou zijn, gaan de belangen veel verder dan de zogenaamde `traditionele' tegenstelling tussen nomaden en akkerbouwers. Zij heeft veel eerder te maken met de manier waarop het gebied de laatste decennia (slecht) bestuurd is. Het is een botsing tussen een privatiserende staat, waar ambtenaren, militairen en rijke handelaren van profiteren, en de `oude' bewoners. In deze optiek is het marginaliseren van de bevolking deel van de strategie van een zich moderniserende staat.

De huidige generatie ouders heeft gewacht tot hun 35ste jaar om kinderen te nemen. En dan valt het niet mee om voor die koters te zorgen. Je wilt natuurlijk het opgebouwde patroon van werken, uitgaan en vrijheid niet loslaten. Kinderen horen erbij, maar er voor zorgen, dag in dag uit, kom nou. Wat jammer dat veel grootouders er niet intrappen om hun vrije tijd op te offeren voor de genoegens van hun kinderen. Ook al zijn ze dol op hun kleinkinderen. Als opa uit 1942 van drie schatten van kleinkinderen en gewerkt hebbende van 1963 tot en met 2004, wil ik niet structureel oppassen en kost het inderdaad enkele weken vooruit plannen om leuke dingen te doen met de kleinkinderen.

Besteedt de krant wel voldoende aandacht aan de negatieve gevolgen van de auto, zo luidt de vraag van deze lezer. Hij geeft daarbij een aantal stellige voorbeelden van thema's waar de krant nooit aandacht aan zou hebben gegeven. Dat leek me interessant om uit te zoeken, al was het maar omdat ik zelf denk dat de krant juist veel over milieu, mobiliteit en dus ook over autoverkeer schrijft. Misschien niet zo `vlammend' negatief als deze lezer wil, maar ik kan me niet voorstellen dat we zo zouden falen. Een scan van het digitale krantenarchief, dat voor iedere abonnee op www.nrc.nl toegankelijk is, levert meteen een 10-delige serie op de Economiepagina's uit 2004 op over de werkelijke kosten van autorijden. Tien automobilisten vertelden over hun auto en hun kosten, variërend van de autodeler tot de Porsche-rijder. Strekking: autorijden is duurder dan je denkt, maar overigens is de automobilist daar weinig gevoelig voor. Auto's blijken voor veel mensen de beste oplossing en de aanschaf ervan doet men vaak met plezier. Ik vond dat een mooie serie waarin onbevooroordeeld zowel de kosten als de psychologie van het autobezit werden geschetst.

Ik heb me gestoord aan het plichtmatig opnemen door de redactie van het artikel `Fietsen?' in het Zaterdags Bijvoegsel van 2 april) – zie alleen al die titel in plaats van een vlammende kreet tegen het overdadige autoverkeer. Het artikel en het handjevol ingezonden brieven die het opleverde, kunnen echter niet verhullen dat NRC Handelsblad al jarenlang de kop in het zand steekt als het gaat om de gevolgen van het autoverkeer: nog nooit publiceerde ze een achtergrondartikel met wetenschappelijke gegevens/cijfers over de vervuiling van het autoverkeer; nooit eerder artikelen over het aandeel van de auto-industrie in onze economie; nimmer een overzicht van alle besparingen indien men bewust autoloos blijft; nooit een stuk over de wanverhouding reistijden-werktijden; nooit een verhaal over burgers die hun leven/gezin bewust managen zonder auto; en, misschien wel het meest nalatige, zelden of nooit een achtergrondstuk waarin verkeersslachtoffers mogen vertellen over hoe het hun leven veranderde.Alsof onze economie niet zonder auto's zou kunnen. Sterker nog: hoeveel ontwikkelingen worden juist tegengehouden, door dat krampachtig vasthouden aan dat ouderwetse idee van (auto-)mobiliteit? Ik zou graag uitleg krijgen over hoe het mogelijk is dat mijn krant op dit punt zo kortzichtig is.

Topclubs moeten vanaf het seizoen 2006-'07 minimaal vier `lokaal opgeleide' voetballers in de selectie opnemen voor Europese competities. Een goed plan om het verschil tussen arme en rijke clubs te verkleinen?

Het knusse atletiekveld is ingeklemd tussen een rustgevend bos en een nog stiller kerkhof. Het is een van de twee trainingsmiddagen voor de 75 pupillen van A(tletiek) V(vereniging) Nijmegen. Het aantal ouders dat ditmaal te voet of per fiets hun kinderen naar de baan brengt is opvallend groot. Alles oogt keurig en netjes, de ouders zowel als hun kroost. En er is hier geen dikkerd te ontdekken. In de kantine wordt eerst nog uitbundig getafelvoetbald, de allang stukgelezen Donald Duck's nog eens doorgenomen. Daarna gaan de jongens en meisjes in groepjes naar het veld. Om er aan allerlei spelletjes te beginnen. Op het natte gras of al voorzichtigjes op de kunststoffen atletiekbaan. Waarop ook de gevorderde lopers hun rondjes draaien, maar botsingen blijven deze middag uit. Verspringen, hoogspringen, balwerpen, sprinten, het gebeurt allemaal met een niet te stuiten enthousiasme. De aandacht van een kind kan niet al te lang worden vastgehouden, sommige spelletjes zijn leuker dan de andere en het is dus zaak om hen zo snel mogelijk te laten rouleren. Wat soepeltjes en zonder morren gaat. Sprinten is de enige oefening die op de baan plaats heeft. In te ruime regenjassen, felgekleurde jacks en trendy sportkleding hollen de aankomende baantijgers richting de finishblokken. En snel weer aansluiten in de rij, want zo meteen gaan ze nòg een keer. En waar duikt er dan plotseling een niet te temmen competitiedrift op? Juist, bij de meisjes.

Volleyballer Bas van de Goor (33) beëindigt ,,een droomcarrière'', ondanks vele blessures en ziekten. ,,Ik heb me nooit afgevraagd: waarom ik? Maar altijd: wat kan ik er aan doen om te genezen?''

Waar zou Dick nu zijn? Er is reden voor ongerustheid. Na het voor hem dramatische EK in Portugal was hij enige tijd spoorloos. Achteraf bleek dat hij wekenlang had rondgedoold in de woestijn van Nevada. Om Jack van Gelder te kunnen ontlopen. En Jan Mulder. En de hele meute van Voetbal International.

FC Omniworld is weer een stap dichterbij het betaalde voetbal. Gisteren ontving de amateurclub uit Almere een brief van de KNVB waarin staat dat aan de financiële voorwaarden is voldaan. In juni wordt gekeken of de accommodatie aan de eisen voldoet. ,,Pas dan verstrekken we definitief de licentie'', liet een KNVB-woordvoerder aan het ANP weten.

Amerikanen hebben zo hun eigen gewoonten bij wielerwedstrijden. Over pompoms, huisvlijt en de `handtekeningensteeg'.

PSV kan vanavond met een zege op Vitesse de landstitel veroveren. Grondlegger van het huidige succes is trainer Guus Hiddink. Een echte baas, die goed kan delegeren.

Heerenveen heeft gisteren als eredivisieclub de grootste zege in de clubhistorie behaald. De Friese voetbalploeg won thuis met 7-1 van RBC, dat twee jaar geleden met 6-0 verloor in het Abe Lenstra-stadion.

Ruim twee periodes hielden de Nederlandse ijshockeyers gisteravond stand, net als twee dagen eerder tegen een andere `grootmacht'. Maar daar waar Italië woensdag niet verder kwam dan een gelijkspel (1-1) tegen de verrassend taaie thuisploeg, ging Frankrijk uiteindelijk wel met de zege aan de haal: 0-1.

Shani Davis is gisteren onderscheiden met de Oscar voor de beste schaatser van het afgelopen seizoen. De 22-jarige Amerikaan werd wereldkampioen allround en verbeterde het wereldrecord op de 1.500 meter.

Ajax moet de Braziliaan Maxwell zeker acht maanden missen. De 23-jarige linksback scheurde afgelopen donderdag in de verloren bekerwedstrijd tegen Willem II de voorste kruisband van zijn rechterknie.

Baanwielrenner Jens Fiedler is na het beëindigen van zijn loopbaan positief bevonden. De drievoudig olympisch kampioen stopte op 1 februari van dit jaar. Enkele weken later werd hij betrapt bij invitatiewedstrijden in Manchester. Hij zei van niets te weten.

De KNVB heeft een optie genomen op een hotel en een trainingsaccommodatie voor het geval het Nederlands elftal zich plaatst voor het wereldkampioenschap in Duitsland. Oranje slaat in dat geval zijn basiskamp in de buurt van Freiburg op. Voor de trainingen heeft de voetbalbond het Badenova-stadion van de plaatselijke Bundesligaclub uitgekozen. De spelers en trainers zullen hun intrek nemen in een hotel in Hinterzarten, op ongeveer twintig kilometer van Freiburg.

Het Nederlandse Fed-Cupteam is winnaar geworden van zijn groep in de Europees-Afrikaanse zone. Het tennisteam van bondscoach Hans Felius won gisteren in de Turkse badplaats Antalya ook de derde wedstrijd. Luxemburg werd met 3-0 verslagen. Door de zege plaatste Nederland zich voor de volgende ronde. Daarin is vandaag Bulgarije de tegenstander.

Hockeyinternational Taeke Taekema verhuist van Klein Zwitserland naar landskampioen Amsterdam. De 25-jarige strafcornerspecialist van het Nederlands elftal speelde zes seizoenen bij de club uit Den Haag die vijfde staat in de hoofdklasse. Amsterdam bezet de vierde plaats, die recht geeft op deelname aan de play-offs om het landskampioenschap.

Svetlana Koeznetsova is ook positief bevonden op het gebruik van efedrine bij de contra-expertise. De Russische tennisster werd in december vorig jaar op doping betrapt bij een invitatietoernooi in Charleroi. Efedrine is volgens de regels van de mondiale vrouwenbond WTA alleen verboden bij officiële toernooien. Koeznetsova heeft altijd ontkend schuldig te zijn. Ze zou een middel tegen verkoudheid hebben genomen.

Hinkelien Schreuder heeft gisteren bij de NK in Amsterdam de timetrial op de 100 meter rugslag gewonnen. De zwemster van NZE voldeed met een tijd van 1.02,95 aan de limiet voor de WK, die deze zomer in Montréal worden gehouden. Rieneke Schinkel finishte in 1.03,78. Het tweetal kreeg een herkansing na een diskwalificatie in de ochtendseries. Inge Dekker heeft zich op de 50 meter vrije slag gekwalificeerd voor de WK. Ze dook in de finale met 25,27 onder de vereiste tijd van 25,35. Marleen Veldhuis, die eerder voldeed aan de WK-limiet, zwom de winnende tijd van 25,01.

Lee Bowyer, middenvelder van Newcastle United, is voor drie duels extra geschorst door de tuchtcommissie van de Engelse voetbalbond FA. Hij kreeg de straf, nadat hij eerder deze maand met zijn ploeggenoot Kieron Dyer op de vuist ging tegen Aston Villa. Eerder werd Bowyer voor vier wedstrijden geschorst wegens de rode kaart die hij destijds voor zijn gedrag kreeg. Bij de extra straf kreeg hij ook nog eens een boete van ruim 40.000 euro. Eerder kreeg hij van zijn club al een geldstraf van ongeveer drie ton euro.

Pas in het laatste nummer lieten de Hacienda Brothers gisteravond horen wat ze met een oude soulkraker kunnen doen. `Just My Imagination', een veertig jaar oud nummer van The Temptations, kreeg een warme en messcherpe uitvoering van de Broers. Voor een groep die zijn eerste plaat liet produceren door Dan Penn was dat laat, en misschien te weinig. Penn is immers de auteur van onverslijtbare en zelfs de meest geharde kerels tot jankende wrakken reducerende soulnummers als `I'm Your Puppet' en `Zero Willpower'. Maar de Hacienda Brothers bleken vooral, zo werd duidelijk, allereerst een groep die de beginselen der Bakersfield-countrymuziek aanhangt. Dat is de opgewekte, na-regen-komt-zonneschijn-variant die in Nederland ooit enige bekendheid genoot door Buck Owens, vooral middels zijn door de Beatles gecoverde `Act Naturally'.

Donderdag hield de Duitse stadssocioloog Werner Sewing de Premsela-lezing 2005. De bloeitijd van de avant-garde is voorbij in de Nederlandse architectuur en vormgeving.

Met zijn eigen platenmaatschappij BVHaast brengt Willem Breuker nu een `historische heruitgave' van de muziek die hij ruim een kwart eeuw geleden componeerde bij twee toneelstukken van Bertolt Brecht, Trommeln in der Nachten Der afhaltsame Aufstieg des Arturo Ui. Bij de cd geen boekje met uitleg over de `kritiese' strekking die deze toneelstukken in de jaren zeventig en vroege jaren tachtig zo interessant maakte voor toneelgroepen als BAAL en het Publiekstheater, noch over de totstandkoming van Breukers werken.Integendeel: zonder toelichting of theater moet de muziek het nu helemaal zélf doen en dat blijkt uitstekend te gaan. Breukers onbekommerde musiceerdrang past moeiteloos in een Kurt Weill-achtig jasje, met als resultaat een onweerstaanbare potpourri van maffe dansjes en deuntjes. Vooral Trommeln in der Nacht bevat enkele juweeltjes, zoals de Valse de la bourgeoisie, die ook nog eens op een ontstemde `piano casserole' terugkeert. Ook Arturo Ui swingt er fris en vrolijk op los, al laat Breuker hier soms duidelijk meer ruimte voor de gebeurtenissen op het toneel. Toch vraag je je af waarom ze destijds eigenlijk nog een toneelstuk nodig hadden om het leuk te maken.

– Computerbeveiligers hebben een internetvirus ontdekt dat muziekbestanden verwijdert. De worm verspreidt zichzelf via uitwisselnetwerken zoals Kazaa en Bittorrent, en doet zich voor als een dvd-kopieerprogramma. De worm Nopir.B richt zich volgens virusbestrijders bij informatiebeveiliger Sophos op muziekpiraten die gekopieerde muziekbestanden aanbieden. Het virus maakt geen onderscheid tussen legale en illegale muziek. Het aantal besmettingen was gisteren nog beperkt, aldus een woordvoerder. Deskundigen denken dat de worm is gemaakt door een Franse computerkraker. Ze gaan er niet vanuit dat hij handelde in opdracht van de muziekindustrie. Van platenmaatschappijen is bekend dat ze doelbewust beschadigde muziekbestanden verspreiden om kopiëren te ontmoedigen.

NRC Handelsblad-journalist Renée Postma heeft gisteren in Amsterdam de Bob den Uyl Prijs 2005 gekregen voor haar boek Midden-Europa achter de schermen. De door de VPRO Gids ingestelde prijs bestaat uit 5000 euro en een plastiek gemaakt door Berenice Witsen Elias. De jury noemde Postma's boek over de voormalige Oostbloklanden ,,een afwisseling van persoonlijke observaties en degelijke achtergrondinformatie''.

De Noorse politie heeft een derde man gearresteerd die mogelijk betrokken was bij de diefstal van De Schreeuw van Edvard Munch. De politie toonde zich vrijdag opnieuw optimistisch dat het meesterwerk uit 1893 kan worden teruggevonden. De Schreeuw werd vorig jaar samen met een ander schilderij van Munch, Madonna, gestolen uit het Munch-museum in Oslo.

Schrijver Marcel Möring verruilt uitgeverij Augustus voor De Bezige Bij. De uitgeverij zal al het bestaande werk van Möring gaan uitgeven. De auteur heeft nooit iets gepubliceerd bij Augustus. Over de reden van zijn vertrek is Möring onduidelijk: ,,Ik voelde mij, door omstandigheden buiten uitgeverij Augustus en mij om, gedwongen deze stap te zetten'', meldt hij in een persbericht. Uitgeverij De Bezige Bij werkt de laatste jaren als een magneet op schrijvers. Onder meer Charlotte Mutsaers, Gerard Reve en Gerrit Komrij gingen Möring voor. Möring (1957) debuteerde in 1990 bij uitgeverij Meulenhoff met de roman Mendels Erfenis. Zijn meest recente roman, In Babylon, verscheen in 1997. Möring werkt inmiddels al jaren aan de roman Dis, een op Dante's Inferno geïnspireerd verhaal over een vrijdagavond tijdens de TT motorraces in Assen. Dis verschijnt ,,vermoedelijk'' in de loop van 2006, aldus De Bezige Bij.

De Schotse beeldhouwer Sir Eduardo Paolozzi, die gisterochtend in een Londens ziekenhuis overleed, was een van de pioniers van de Britse Pop Art. Als klein kind al verzamelde hij kaarten van Hollywoodsterren, vliegtuigen en onderzeeërs. Zijn leven lang was hij gefascineerd door de relatie tussen mens en machine, een obsessie die tot uitdrukking kwam in zijn mechanische sculpturen. Hij maakte beelden van mensen die eruitzagen als robots, en vervaardigde zeefdrukken met ingewikkeld ogende radarwerken. De kunstenaar was al enkele jaren ziek en zat in een rolstoel nadat hij vier jaar geleden een hersenbeschadiging had opgelopen.

Arjen Duinker heeft de VSB Poëzieprijs 2005 gekregen voor zijn bundel `De zon en de wereld'. Twee jaar geleden zei hij nog ,,alleen totaal onnomineerbare poëzie te schrijven''.

Het Nationale Toneel krijgt een nieuw gebouw, achter de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. De gemeente betaalt de bouwkosten van zeven miljoen euro.

Dit jaar is het vierhonderd jaar geleden dat Don Quijote van La Mancha van Cervantes in druk verscheen. In Spanje is de dolende ridder alom aanwezig.

Aziatische films doen het goed in het Europa, maar een tv-serie uit Japan, China of Korea zie je hier nooit. Korea kwam vorige week met een grote delegatie naar de tv-beurs in Cannes.

Eurocommissaris Ján Figel zet zich in voor een verhoging van het cultuurbudget met twintig procent in de komende zeven jaar. ,,Europa is gebaseerd op cultuur, meer dan op handel of op geografie.''

De Nederlandse tentoonstelling van hedendaagse kunst Crysalis in het Zuid-Italiaanse Bari heeft daar voor grote ophef gezorgd. De kunstfoto Butterfly van Margi Geerlinks die is gebruikt voor de promotieposters in de Apulische stad, heeft verontwaardigde reacties opgeroepen onder de Italianen. Bij het alarmnummer van de politie zijn diverse klachten ingediend en justitie heeft de zaak in behandeling.

Je kunt zoiets ingewikkelds als de Europese Grondwet niet zomaar aan de bevolking voorleggen, vinden de meeste Duitse parlementariërs.

De meestgezochte Griek – drugssmokkelaar Apóstolos Vavílis – is gisteravond in Bologna gearresteerd, ten huize van een Italiaanse vriendin. Vavílis was gekleed in monnikshabijt en zijn paspoort droeg één van zijn vele valse namen. Vavílis zou goede relaties onderhouden met de top van de Grieks-orthodoxe kerk.

Het Vaticaan, waaraan paus Benedictus XVI sinds deze week leiding geeft, heeft bij monde van kardinaal Alfonso López Trujillo de Spaanse wet op het homohuwelijk veroordeeld als ,,onrechtvaardig, destructief en de weg openend naar de ontmenselijking''. Tujillo roept Spaanse katholieke ambtenaren op niet te gehoorzamen aan de wet en zelfs, als het nodig is, hun baan op te offeren voor hun principe.

De Israëlische premier Sharon vreest dat de Europese Unie na de Palestijnse verkiezingen in juli Hamas niet langer beschouwt als terroristische organisatie.

Respecteer uw naaste. Tolereer. Excuseer. Militieleden in Oost-Congo leren hoe ze zich moeten gedragen in de burgermaatschappij.

De Europese Unie buigt zich maandag over de kandidatuur van Servië-Montenegro. Haviken waarschuwen voor `het Brusselse monster'. Maar de meeste Serviërs zijn het isolement beu.

De Servische generaal Nebojsa Pavković, oud-stafchef van het Joegoslavische leger, geeft zich over aan het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag. Dat hebben de Servische autoriteiten gisteren bekend gemaakt. Pavković, die wordt verdacht van oorlogsmisdaden in Kosovo in 1998 en 1999, heeft de regering in Belgrado laten weten dat hij geen `obstakel' wil zijn voor een betere toekomst voor Servië. Servië maakt alleen kans op EU-lidmaatschap als het samenwerkt met het Joegoslavië-tribunaal. Begin april was Pavković ondergedoken, hij bleek onvindbaar te zijn voor de Servische justitie. Hij zal zich nu komende maandag in Den Haag melden.

De Fransman Zacarias Moussaoui heeft gisteren bekend het terreurnetwerk Al-Qaeda te hebben geholpen bij de tenuitvoerlegging van de aanslagen van 11 september 2001 door 19 vliegtuigkapers.

Het Kremlin maakt zich zorgen sinds de revolutie in buurland Oekraïne. Ook in Moskou zitten de straatactivisten niet stil.

Niet elk land dat de mensenrechten schendt wordt veroordeeld door de Mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties. Dat is een kwestie van slim onderhandelen, blijkt ook na de zitting van dit jaar.

De rechtszaak tegen de 44-jarige Duitser Armin Meiwes, `de kannibaal van Rotenburg', moet van het Duitse hooggerechtshof worden overgedaan. Meiwes kreeg in 2004 8,5 jaar cel voor het doden en opeten van een (vrijwillig meewerkende) man. Het hof vindt dat Meiwes te snel voor doodslag is veroordeeld en niet voor moord.

De nieuwe Libanese premier, Najib Mikati, wil op 29 mei parlementsverkiezingen houden, twee dagen voor het aflopen van de grondwettelijke tijdslimiet. Mikati vormde deze week een kabinet, nadat voorganger Omar Karami daar niet in slaagde. Het parlement moet het kabinet nog bevestigen.

Zwitserland heeft gisteren de Algerijnse extremist Mohammed Achraf aan Spanje uitgeleverd. Spaanse justitie verdenkt Achraf ervan het brein te zijn achter een plan om een vrachtwagen met explosieven een rechtbank in Madrid te laten rammen. Een Zwitsers tribunaal wees begin april Achrafs beroep tegen zijn uitlevering van de hand. Hij was in Zwitserland gearresteerd wegens diefstal van mobieltjes.

De Italiaanse president Ciampi heeft premier Berlusconi gevraagd een nieuwe regering te vormen. Berlusconi kondigde woensdag zijn ontslag aan. Zijn kabinet was in een crisis beland na de door de coalitie verloren regionale verkiezingen begin april. Het nieuwe kabinet zal naar verwachting een voortzetting zijn van de oude ploeg met enkele beleidswijzigingen.

Een Britse rechter heeft gisteren de 25-jarige islamitische godsdienstleraar Saajid Badat tot 13 jaar cel veroordeeld. Hij heeft bekend een vliegtuig naar de VS te hebben willen opblazen met explosieven verborgen in zijn schoen. Op het laatste moment had hij het vliegtuig niet genomen, wat als verzachtende omstandigheid werd aangemerkt. Badat had contacten met Richard Reid, die in 2001 daadwerkelijk probeerde een vliegtuig op te blazen met in zijn schoenen verborgen explosieven. Reid is in de VS tot levenslang veroordeeld.

Bij een bomaanslag op een shi'itische moskee in de Iraakse hoofdstad Bagdad zijn gisteren elf mensen gedood en 17 gewond, aldus politiebronnen. De aanslag had plaats tegen het einde van het vrijdaggebed, wanneer de moskeeën vol met gelovigen zijn. Sunnitische rebellen proberen met aanslagen op shi'itische doelen een burgeroorlog uit te lokken. Tot dusverre heeft de shi'itische meerderheid zich niet tot geweld laten provoceren.

De Staatscourant is in gevaar. Het wegvallen van verplichte advertenties doen de inkomsten slinken. ,,De Staatscourant heeft de boot gemist.''

Milieuorganisaties en Staatsbosbeheer willen terugkeer van eb en vloed in het Lauwersmeergebied. Zout water leidt tot meer natuur en stopt verbossing. De provincies zijn tegen.

De jubileumtrekking van Postcodeloterij, BankGiroloterij en Sponsorloterij op 25 mei gaat niet door. Door de commotie die is ontstaan over het ongevraagd innen van 5,25 euro voor de extra trekking ziet de organisatie van het voornemen af.

Jongens deden het al, en meisjes doen het steeds meer. Alcohol drinken lijkt maatschappelijk geaccepteerd, ook door ouders. ,,Van mixjes word je niet dronken, hoor.''

Alle zes politieagenten van het team op Vlieland worden per 1 mei overgeplaatst naar de vaste wal. Als gevolg van verschil in opvattingen over de werkwijze zijn de spanningen in het team hoog opgelopen.

De Nederlandse militairen die deze week naar Zuidoost-Afghanistan zijn vertrokken, voor operaties tegen Al-Qaeda en de Talibaan, vallen onder het oorlogsrecht.

De Stichting Beter Europa haalde campagnekanon Peter Mandelson gisteren vanuit Brussel naar Nederland. Op reis met de `Sultan of Spin'.

Televisiezender Yorin stopt met de soapserie Onderweg Naar Morgen (ONM). Vrijdag 1 juli is de laatste aflevering op televisie te zien. Dat liet de zender vrijdagavond weten. Onderweg Naar Morgen is gebaseerd op de Amerikaanse serie Ryan's Hope die daar van 1975 tot 1989 werd uitgezonden. In Nederland ging de soap van start op maandag 3 januari 1994 en werd toen beurtelings uitgezonden door de TROS en het publieke Veronica op TV2. Met het commercieel gaan van Veronica werd de serie vanaf september 1995 door Veronica (nu Yorin) uitgezonden.

Ruim 330.000 tweeverdieners kunnen meer verdienen als beide partners minder gaan werken. In de meeste huishoudens met kinderen zijn de ouders anderhalfverdieners: de man heeft een volledige baan en de vrouw een halve. Deze gezinnen kunnen er financieel op vooruit gaan als beide ouders parttime werken. Dat stelt het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud). Met een vandaag geopende test op de website van het NIBUD kunnen tweeverdieners uitrekenen of een andere werkverdeling in hun situatie financieel beter uitpakt. Minder werken is vooral financieel aantrekkelijk door belastingvoordelen. Door een dag minder te gaan werken, kan iemand in een lagere belastingschijf vallen. Ook kan iemand onder de ziekenfondsgrens terechtkomen, waardoor het gezin goedkoper verzekerd kan worden.

Over de nieuwe James Bond wordt druk gespeculeerd. Wordt het Daniel Craig of keert Pierce Brosnan terug? Of is de nieuwe James Bond een vrouw, vraagt Yaël Vinckx zich af

Arjen Schreuder en zijn gezin brengen een bezoek aan de Indonesische jungle – tussen Nijmegen en Venlo welteverstaan

Sinds wanneer mag de waarheid niet meer worden opgeleukt, vraagt Wiegertje Postma (17) zich af

Willem de Zwijger leidde een turbulent leven waarvan de sporen in duizenden documenten zijn terug te vinden. Sinds kort is zijn complete correspondentie digitaal beschikbaar, 12.609 documenten.

Wiskunde is belangrijk voor onze innovatiekracht maar niemand wil het studeren. Extra geld moet in elk geval het onderzoek redden.

De Limburgse sermoenen, eind dertiende eeuw, behoren tot de oudste Nederlandstalige prozateksten. De Leidse neerlandicus Wybren Scheepsma stelde vast dat ze onderdeel zijn van een breed mystiek netwerk in de Lage Landen.

Het eerste vaccin tegen een geslachtsziekte komt in 2008 op de markt. Het beschermt tegen HPV-infecties die genitale wratten en baarmoederhalskanker veroorzaken.

Dirk Scheringa, miljonair, bankier en voorzitter van voetbalclub AZ, is een selfmade man. Zijn succes is te danken aan hard werken, leren en passie, zegt hij. Dat zijn bedrijf, DSB Groep, omstreden is, wijt hij aan jaloezie. ,,In Nederland bestaan broodnijd en penisnijd.''

Israël ontruimt de Gazastrook, maar verjoodst Jeruzalem. Met muren, nederzettingen en checkpoints wordt de stad, heilig voor christenen, joden én moslims, volledig afgesloten voor miljoenen Palestijnen.

De levensloopregeling stelt werknemers in staat fiscaal vriendelijk verlof op te bouwen. Maar het lijkt erop dat de regeling financieel alleen interessant is voor prepensioen. Voor andere verlofvormen biedt de regeling nauwelijks voordelen.

De tienjarige WTO kan rekenen op veel goede wil. Maar de wereldhandel laat zich slechts moeizaam liberaliseren. ,,Is het wel verstandig over zo'n breed front te onderhandelen?''

ABN Amro voert een verbeten overnamestrijd in Italië om haar positie in Europa te versterken, de eerste miljardenslag sinds jaren. In hoeverre staan de grote Nederlandse financiële instellingen op een keerpunt in hun strategie? Een drieluik over de koers van Rabobank, ING Groep en ABN Amro. Vandaag bank en verzekeraar ING.

Veel Nederlanders maken zich zorgen over de ontwikkelingen op het gebied van zorg, onderwijs, integratie en veiligheid, maar niemand doet iets. Een verplichting voor iedere burger om een bijdrage te leveren op een of meer van die gebieden zou een grote stap voorwaarts betekenen.

Deelnemers aan het webcongres, het online discussieplatform op www.nrc.nl/webcongres, bogen zich over de stelling dat een `nee' tegen de Europese Grondwet de kans op conflicten in Europa vergroot. 52 procent was het daar niet mee eens.

Het vermogen de dieptepunten van het eigen verleden onder ogen te zien, is een teken van beschaving en een voorwaarde voor toenadering in Europa. Daarom mag bijvoorbeeld de Armeense genocide, die morgen voor de 90ste keer wordt herdacht, niet worden genegeerd.

Vorige week lanceerde het kabinet de planologische kernbeslissing `Ruimte voor de rivier'. Tot 2015 komt er 2,2 miljard euro voor dijkverlegging, ontpoldering en hoogwatergeulen. Nieuwe rivieren aanleggen zou veel aantrekkelijker zijn, en uiteindelijk ook goedkoper.

De nieuwe paus is in zijn theologische bespiegelingen sterk beïnvloed door de kerkvader Augustinus. Daarom valt te verwachten dat Benedictus XVI veel meer gericht zal zijn op dialoog en openheid binnen de kerk dan men op basis van het optreden van Ratzinger als kardinaal zou denken.

Het vergaren van vakkennis staat niet langer centraal op de pabo, de hbo-opleiding voor leraren in het basisonderwijs. De opleiding richt zich op het aanleren van vaardigheden, zogenoemde `competenties'.

De katholieke kerk drijft in Nederland op vrouwen. Maar sacramenten toedienen mogen ze niet. Wat vinden ze daarvan? ,,Ik voel me geroepen door God. Niet door de paus.''

Werknemers die werkloos worden, komen straks moeilijker in de WW (Werkloosheidswet) en ontvangen ook minder lang een uitkering. Maar de werkloosheidsuitkering blijft wel toegankelijk voor jongeren, nu het kabinet het advies van de Sociaal-Economische Raad (SER) over de WW overneemt.

Een studente geneeskunde doet onder pseudoniem verslag van haar stage in het ziekenhuis.Vandaag over de soms moeizame communicatie tussen chirurgen.

Deze week verscheen het eerste uitvoerige Surinaamse woordenboek. Het Sranantongo wordt volwassen.

Sinds enkele weken zijn de belangrijkste websites van de NOS vernieuwd. Het hele nieuwsaanbod van de omroep is samengevat op drie sites, www.nos.nl, www.nosjournaal.nl en www.nosstudiosport.nl.

Toon Hermans was een fenomenaal theaterkomiek, en ook een groot leugenaar. Hij was maar een eenvoudig menneke, zei hij in talloze interviews, en dat talent van hem – dat had heus niets met raffinement of perfectionisme te maken, nee hoor, echt niet, het gebéúrde gewoon. En iedereen die probeerde iets over zijn techniek te weten te komen, stuitte op schouderophalen. ,,Ik weet nog altijd niet wat ik doe, en hoe het komt wat ik doe'', schreef hij in zijn postuum verschenen Levensboek (2001). ,,Dat hoef ik ook niet te weten. Zo lang het er is, is het er.''

Lange tijd dacht ik dat Béla zeven dagen in de week dronken was. Als hij je iets wil laten zien – zonder uitzondering zaken die rustig tot volgende week of desnoods volgend jaar kunnen wachten – zwaait hij met zijn armen en schreeuwt alsof er een kind door het ijs gezakt is. Jozsi, mijn tweede zoon, kan hem perfect immiteren. Hoe hij zijn linkerarm woest in de lucht gooit en tegelijkertijd een onverstaanbare oerkreet uitstoot ter begroeting.

Ware Joep Habets een asperge dan was het seizoen nog niet begonnen

Joyce Roodnat wandelt door Nederland en de rest van de wereld. Deze week in Sjealland, Denemarken

Vroeger heette de zwartkop (Sylvia atricapilla) de zwartkop-tuinfluiter ter onderscheiding van de gewone tuinfluiter. In het wilde vroege voorjaar is de jubelende zang van de zwartkop op talloze plaatsen in Nederland te horen, bij voorkeur een uur voor zonsopkomst. Volgens de Atlas van de Nederlandse Broedvogels (1998-2000) telt ons land zo'n 310.000 paren. Geliefde broedplekken van de zwartkop zijn oude, hoog opgaande loofbossen met dichte onderbegroeiing. Maar deze kleine zangvogel van vijftien centimeter is niet écht kieskeurig; hij breidt zijn biotoop uit naar stedelijke gebieden en zelfs naar open landschap. De vogel ontleent zijn naam aan de glanzend zwarte kruin die tot op ooghoogte doorloopt; het vrouwtje heeft een roodbruine kruin. De klinkende zang van de zwartkop draagt vele meters ver. Hiermee lokt hij een vrouwtje en tegelijk schermt hij zijn territorium af. Vogelzang is altijd hachelijk in woorden uit te drukken. De zwartkop is een hoge luide fluiter wiens zang begint met haastig geprevel, dan oplopend naar welluidend en snel om vervolgens te eindigen in prachtige jodelfluitende tonen. Het onderscheiden van vogelzang in de april- en meimaand is niet altijd eenvoudig: het liefst kwinkeleert alles door elkaar.

De Amerikaanse talkshow-ster Oprah Winfrey heeft er een, tv-ster Linda de Mol ook. En nu heeft Mavis Albertina, tv-ster op de Antillen en in de Rijnmond, ook een eigen glimblad, ziet Miriam van Coblijn

Als een ster werd Kamerlid Hirsi Ali binnengehaald bij het diner voor de 100 invloedrijkste personen ter wereld, volgens het blad Time.

De Beatkidz verzorgen beats voor bijna alle grote Nederlandse hiphopartiesten. Toby Paul (18) interviewt twee van de zeven leden, J Rock (22, producer, rapper, songwriter) en Jay Collin (24, producer, rapper)

Alles is mogelijk in Amerika. De fietsenmaker van Maartje Duin blijkt de uitvinder van de gemarkeerde kogel

Tijdens een signeersessie wordt actrice Jane Fonda in het gezicht gespuugd

Claudine Taittinger, weduwe te Nice, haalt in brieven aan haar jonge neef, dj te Amsterdam, herinneringen op aan haar veelbewogen leven

Twee psychotherapeuten, een man en een vrouw, geven samen relatietherapie. Ellen de Bruin en Paul Steenhuis gingen samen vragen waarom

Ignacio Chapela wil zijn baan terug als microbieel ecoloog aan de Universiteit van California in Berkeley. Deze week spande hij een rechtszaak aan tegen zijn oude Alma Mater, waarin hij de universiteit beschuldigt van `wraak tegen een klokkenluider', `discriminatie' (Chapela is Mexicaan van geboorte) en `fraude'. Eind 2003 besloot de voorzitter van UC Berkeley de aanstelling van Chapela niet te verlengen, waardoor hij per 31 december 2004 op straat kwam te staan. Volgens Chapela heeft de universiteit daarbij de adviezen van geraadpleegde deskundigen in de wind geslagen en daarmee via malversatie zijn contract beëindigd.

Een hemelobject dat een jaar geleden werd gepresenteerd als het `verst verwijderde sterrenstelsel' blijkt niet te bestaan. Het stelsel, ontdekt door een groep Franse en Zwitserse astronomen onder leiding van Roser Pelló, zou op een afstand van meer dan 13 miljard lichtjaar staan. Het zou dateren uit de tijd dat het heelal nog maar 460 miljoen jaar oud was en daarmee de periode waarin de eerste sterrenstelsels ontstonden weer nog meer richting Oerknal hebben teruggeschoven. Er is echter een probleem: collega-astronomen kunnen op de bewuste plaats aan de hemel niets vinden.

Een volledig door een computer geschreven onzinartikel is geaccepteerd als bijdrage voor een internationale conferentie op het gebied van de computerwetenschappen. Jeremy Stribling, een promovendus van MIT in Cambridge, schreef het programma SCIgen. Dat produceert – bij wijze van grap – met één druk op de knop wetenschappelijk ogende artikelen. Toen Stribling zich geconfronteerd zag met een onafzienbare reeks ongevraagde E-mails van de organisatoren van de Negende Mondiale Multiconferentie over Systemica, Cybernetica en Informatica, was hij daar zo kwaad over dat hij besloot SCIgen in te zetten om zo de praktijken van de organisatoren aan de kaak te stellen. Die proberen met conferenties als deze grof geld te verdienen door zeer agressief te adverteren, zo goed als elke ingediende bijdrage te accepteren en een hoog inschrijfgeld te vragen. Stribling's onzinartikel, `A Methodology for the Typical Unification of Access Points and Redundancy', haalde zonder problemen het hoofdprogramma – zonder dat een reviewer er een oordeel over had uitgesproken. Inmiddels hebben de studenten hun artikel teruggetrokken. Een bijdrage van twee andere – even boze – promovendi, waarvan titel tekst en figuren uitsluitend bestonden uit de tekst `Get me off your fucking mailing list' haalde het niet.

Er zijn weer nieuwe materialen bedacht. Nature (14 april) meldt de komst van `vormgeheugen polymeren' die reageren op ultraviolette straling. Een onderzoeksgroep aangevoerd door Andreas Lendlein (Institut für Chemie, Teltow) ontwierp twee zachte plasticsoorten die na een UV-bestraling hun vorm verliezen en, ontspannend, terugkeren naar een eerdere vorm.

LANG GELEDEN is hier stilgestaan bij de vraag waarom in een wolkenlucht vol aangenaam witte wolkjes niet alle wolken even wit zijn. Soms duiken tussen die wolkjes venijnig zwarte wolkjes op. Nu ja: donkergrijze wolkjes. Van AW-wege was altijd aangenomen dat dat àndere wolkjes waren, boordevol dikke druppels die op het punt stonden te gaan vallen. Dreigende onweerswolken zijn immers ook loodgrijs.

Basisscholen experimenteren in de hogere groepen met een methode die isontwikkeld voor allochtone peuters en kleuters met een leerachterstand.

Het artikel `Een nieuw etiket' (W&O 9 april) suggereert dat kinderen met NLD extra geld krijgen (in de vorm van de rugzak) om extra ondersteuning en remedial teaching te bekostigen. Dat is niet zo. NLD is (nog steeds) niet opgenomen in de DSM IV (classificatiebijbel voor psychiatrische aandoeningen) en wordt geclassificeerd als leerstoornis. Daarom vinden de ministeries OC&W, VWS en de Landelijke Commissie Toezicht Indicatiestellingen dat het de taak van een school is om die kinderen te remediëren.

Rechters krijgen meer mogelijkheden om jongeren te straffen. Nu kunnen rechters verschillende straffen, zoals gevangenisstraf en een geldboete, niet tegelijkertijd aan een jongere opleggen. Het kabinet heeft gisteren besloten dit te gaan veranderen. Ook moeten rechters een gedragsmaatregel voor zes maanden tot een jaar op kunnen leggen. Die straf bestond nog niet, maar is volgens het kabinet nodig omdat (her)opvoeding van jongeren effectiever zou zijn dan straffen.

SBS begint in september een digitale tv-zender met de naam TV 10. Dat heeft het commerciële omroepbedrijf (SBS6, NET5 en Veronica) gisteren bekendgemaakt. Twee dagen geleden maakte John de Mol bekend dat zijn nieuwe tv-zender Tien gaat heten. Dat kanaal gaat half augustus van start. De Mol schreef een wedstrijd uit voor de naam van zijn nieuwe zender. In de duizenden inzendingen kwam de naam Tien meerdere malen voor, aldus Talpa, het mediabedrijf van John de Mol. Er was nog geen op Nederland gerichte zender die de tiende plek op de afstandsbediening claimde in de naam. Op het digitale kanaal van SBS zal vooral shownieuws te zien zijn. Nog maar weinig mensen in Nederland kunnen digitale televisie ontvangen.

Gemeenten kunnen zelf boetes van maximaal 340 euro gaan opleggen voor kleine overtredingen. Dat heeft het kabinet gisteren besloten. Het gaat daarbij vooral om zaken als het verkeerd buiten zetten of dumpen van afval, graffiti, hondenpoep, wildplassen of het verkeerd parkeren van fietsen. Vorige week noemde minister-president Balkenende in een debat over normen en waarden enkele van dergelijke overtredingen als zaken die ,,mensen in wijken en buurten'' raken ,,vanuit een gevoel van `wij willen vooruit met elkaar'.'' Ook kan de gemeente zelf boetes uitdelen voor kleine verkeersovertredingen zoals foutparkeren en fietsen op de stoep. De boeteopbrengst zal waarschijnlijk lager zijn dan de kosten van handhaving.

In Groningen staat een van de krachtigste computers op aarde, Blue Gene. Nederlandse wetenschappers verwachten primeurs zoals nog nooit eerder waargenomen signalen uit de ruimte.

De aanleg van de Tweede Maasvlakte gaat anderhalf jaar later van start dan de bedoeling was. De landaanwinning zal uiterlijk in 2008 beginnen. Dat staat in een plan van aanpak dat de ministers Peijs (Verkeer en Waterstaat) en Zalm (Financiën) gisteren naar de Tweede Kamer hebben gestuurd.

De Zoetermeerse vrouw en haar twee kinderen die sinds maandag 11 april werden vermist, zijn om het leven gebracht. De echtgenoot heeft bekend dat hij hen heeft gedood.

Allochtonen zijn gemiddeld genomen aanzienlijk minder gelukkig met Nederland dan autochtonen. Ook zijn ze pessimistischer over de toekomst. Maar de tweede generatie Marokkanen is – in tegenstelling tot hun ouders – vrijwel net zo gelukkig met Nederland als autochtonen, en zelfs optimistischer over de toekomst dan autochtonen.

De miljoenenfraude met Europese werkgelegenheidssubsidies in Nederland heeft, zes jaar na het begin van de affaire, niet tot strafrechtelijke vervolging geleid.

Het Nederlands ijshockeyteam heeft op het WK voor B-landen met 1-0 verloren van Frankrijk. Hierdoor kan de nationale ploeg niet meer promoveren.

Arjen Duinker heeft de VSB Poëzieprijs 2005 gekregen voor zijn bundel `De zon en de wereld'.

Het kabinet gaat wegens de commotie rond de topsalarissen bij energiebedrijven Nuon en Essent onderzoeken of de aftrekbaarheid van werknemersopties voor de vennootschapsbelasting kan worden afgeschaft.

De Fransman Zacarias Moussaoui heeft bekend het terreurnetwerk Al-Qaeda te hebben geholpen bij de aanslagen op 11 september 2001 in de VS.

De Schotse beeldhouwer Sir Eduardo Paolozzi (1924) is gisteren in een Londens ziekenhuis overleden. Hij geldt als een van de pioniers van de Britse Pop Art.

De Israëlische premier Sharon vreest dat de Europese Unie na de Palestijnse verkiezingen in juli Hamas niet langer beschouwt als terroristische organisatie.

De 165 Nederlandse militairen die naar Zuidoost-Afghanistan zijn vertrokken voor operaties tegen Al-Qaeda en de Talibaan vallen onder het oorlogsrecht. Ze mogen geweld tegen tegenstanders gebruiken zonder risico op strafrechtelijke vervolging.

De Zoetermeerse vrouw en haar twee kinderen die sinds 11 april werden vermist zijn gedood. De echtgenoot en vader heeft bekend dat hij de dader is.

In De verdronkene vertelt Margriet de Moor het verhaal van de tweelingzusjes Lidy en Armanda, van wie er een verdrinkt tijdens de Watersnoodramp van 1953. Het is een roman over jaloezie, schuldgevoel en `de paradox van gevaar en veiligheid'.

Het onderzoek van Anne Mei The verdient aanvulling. Patiënten die in een verpleeghuis zijn opgenomen moeten hun medicatie krijgen uit het budget, dus uit die in het artikel genoemde 170 euro per dag. Ook dure medicijnen moeten hieruit worden betaald. Het management ziet kostbaar medicijnvergbruik met lede open aan of neigt ertoe dat te verbieden.... En begrijpelijk. Eén patient die in het verpleeghuis doorgaat met een behandeling tegen kanker verstoort het medicijnbudget.

Frederiek Weeda verzucht op de Achterpagina van 19 april dat grootouders in haar `peer group' het te druk hebben met zichzelf in plaats van met de kleinkinderen.

In het Zaterdags Bijvoegsel van 16 april stond een artikel over het leven van dementerenden in verpleeghuizen. Een selectie uit de zeventien ingezonden brieven over dit onderwerp.

We kunnen blijven treuren om het verscheiden van The Libertines, maar daarme zou een hele serie nieuwe, veelbelovende Britse bands aan onze aandacht ontsnappen. Kijk maar naar het programma van het London Calling-festival dat komende vrijdag en zaterdag plaatsheeft in Paradiso, Amsterdam. Daar zal een reeks groepen aantreden om na The Darkness, Franz Ferdinand en wijlen The Libs het publiek te veroveren; eerst Nederland, dan de rest van de wereld.

Allessandro Scarlatti had reden voor dankbaarheid aan Sint Cecilia, de beschermheilige van de muziek. Hij componeerde onder andere 115 opera's, zo'n vijftig oratoria en ruim 600 cantates. Scarlatti, de `Italiaanse Bach' verwekte ook Domenico, componist van opera's, kerkmuziek en van klaviersonates, waarvan er zo'n 560 bewaard zijn gebleven. Ook van vaders oeuvre ging veel verloren, al kennen we nog tweederde van zijn operatitels. Zoek was ook veel van Alessandro Scarlatti's Cecilia Vespers (1721), een verzameling kerkmuziek in oude en nieuwe stijl. In 1965 werd de muziek teruggevonden in een Romeinse kerk. De antifonen en psalmzettingen vormen in de uitvoering van het Philharmonia Baroque Orchestra en -koor olv Nicholas McGegan passende eer aan Sint Cecilia, zonder zonden zingend voor de Heer.

De kracht van gitarist Kurt Rosenwinkels nieuwe cd, zijn vierde voor Verve, wordt goed gedekt door de titel Deep Song. De muziek op deze plaat is serieus maar ook toegankelijk en meezingbaar. Dat laatste demonstreert Rosenwinkel door in bijna alle eigen stukken onnadrukkelijk mee te mauwen. Tot woorden zingen komt het niet. Ook niet in de twee geleende stukken waar wel teksten voor bestaan: het titelstuk, ooit door Billie Holiday op de plaat gezet, en `If I should lose you' waar tientallen versies van bestaan. Dat het laatste stuk in de handen van Rosenwinkel toch als nieuw klinkt is te danken aan de trage latin beat die hij eronder heeft gezet. Deze mooie plaat met veel mysterie maakt nieuwsgierig naar het concert dat Rosenwinkel op 24 april in het BIMhuis geeft. Met Aaron Goldberg en Mark Turner in de plaats van de gasten op deze plaat: pianist Brad Mehldau en saxofonist Joshua Redman. De laatste staat op 8 mei met zijn eigen groep in Paradiso.

Waarom heeft die pianist zo'n rare houding, zit hij op zijn knieën achter het klavier? Wie niets weet van Michel Petrucciani (1962-1999) zou even kunnen denken aan een grap maar daar oogt deze Franse jazzpianist op Power of Three veel te serieus voor. Hij kon niet anders spelen dan hij doet: stijf aangedrukt tegen het klavier, zijn handen recht vooruit ter hoogte van zijn borst. Hij mat immers slechts zo'n negentig centimeter als gevolg van een botziekte die ook zijn levensduur beperkte.

,,We hebben er nu drie weken draaien opzitten en we gaan pas in juni weer verder. Hoe kijkt je daar tegenaan?'' De vragensteller is FranÇois Ozon, regisseur van het in vijf delen achterstevoren vertelde relatierelaas 5x2. Geïnterviewd wordt hoofdrolspeelster Valéria Bruni-Tedesci. Antwoord: ,,Ik verheug me op mijn bruiloft.''

Mexicaanse Amerikanen worden geacht in hun muzikale hok te blijven zitten. Tejano, TexMex, dat mag allemaal, maar rock is van en voor blanken, zo wil de thuismarkt. Tot de weinige uitzonderingen op deze idiote regel behoort Los Lobos. Deze groep maakt al twintig jaar platen, maar een dvd was er nog niet. Op `Live At The Fillmore' komen in ruim twee uur vooral de bekendste nummers van Los Lobos voorbij. Helaas ontbeert de muziek kracht. Dat heeft eerder een technische dan een muzikale oorzaak: de aandacht is vooral uitgegaan naar de belichting, die te gelikt is. Het geluid is daarentegen zonder definitie: brij met klonten. Daaraan kan zich slechts een enkel liedje ontworstelen. Film verdraagt herhaling slechter dan muziek, dus moet je als dvd-maker allereerst zorgen voor goed geluid. Een muziek-dvd is pas echt goed als je die ook zonder beeld kunt afspelen. Tegen die regel wordt hier jammerlijk gezondigd.

Over Siegbert Tarrasch (1862-1934) schreef Wolfgang Kamm vorig jaar een biografie van 887 bladzijden, Siegbert Tarrasch, Leben und Werk. Het boek is zo dik geworden doordat de biograaf mateloos uitweidt over allerlei zaken die slechts weinig met zijn onderwerp te maken hebben, maar over Tarrasch zelf valt er toch ook veel uit te leren.

Zoals beloofd hier een recept voor de bietjes die nog in de koelkast zitten nadat u het bietenloof voor die lekkere soep met courgette heeft gemaakt. U kunt bietjes in een ruime pan gezouten water koken, maar omdat ik de paprika's sowieso in de oven moest roosteren, heb ik ze stuk voor stuk in aluminiumfolie gewikkeld en naast de paprika's op de bakplaat gelegd.

Afgelopen zondag scoorde Bep Vriend een lustrum. Samen met haar partner Carla Arnolds won Vriend haar tiende Nederlands kampioenschap vrouwenparen. Voor Arnolds was het haar derde vrouwen NK. In dezelfde discipline veroverden Arnolds-Vriend in 1994 al eens de wereldtitel in Albuquerque (VS). In het hoofdstuk speelfiguren leren beginners dat snijden de kansen met vijftig procent vergroot. Voor experts zijn dergelijke vuistregels te simpel. Vijftig procent is voor hen meestal te weinig. Om die reden willen zij nog wel eens afzien van een snit. Op onderstaand spel geeft Bep Vriend een perfecte demonstratie wanneer je wel en wanneer je niet moet snijden. Het is afkomstig uit het laatste vrouwenkampioenschap. Tegenstanders zijn de internationals Wietske van Zwol en Femke Hoogweg.

Na een ernstig motorongeluk, afgelopen najaar, maakte Marc Almond vorige week zijn rentree met een gastoptreden bij zijn bewonderaar, de pas doorgebroken Antony Hegarty (Antony And The Johnsons). Verwante zielen zijn het, al heeft Almond aanzienlijk minder last van geslachtelijke verwarring dan Antony: hij is gewoon blij met zijn penis, en die van anderen. Heart On Snow dateert van ruim voor zijn valpartij, maar krijgt nu pas een fatsoenlijke verspreiding in Nederland. Het is Almonds Russische plaat: gevuld met bewerkt materiaal uit dat land en gespeeld door dito muzikanten, inclusief een marinekoor. Als dat geforceerd klinkt: dit is Almonds beste plaat in jaren. Zijn aan de kitsch grenzende romantische inslag past als een handschoen op de zwaarmoedige aard van dit materiaal, neergeslagen in topzware, maar niet minder fraaie semi-akoestische instrumentaties. Duetten met Russische groten als Boris Grebenshikov, Alla Bayanova en Sergey Penkin versterken het exotische karakter van een plaat vol donkere, Almondiaanse glitter.

Menige elektronica-act ligt op de knieën voor de invloedrijke verrichtingen van Autechre. De muziek van dit duo lijkt te ontstaan uit op hol geslagen software, die de elektronica aanstuurt tot duizelingwekkende kronkelbeats en geluidslagen die als versplinterde legpuzzels in elkaar lijken te passen. Dat we dit toch als muziek ervaren, ligt natuurlijk aan de menselijke inbreng van Sean Booth en Rob Brown, en die lijkt op deze nieuwe plaat weer iets groter dan op voorganger Draft 7.30. In lange nummers van een raadselsachtige opbouw, en afsluiter `Sublimit' nadert de zestien-minuten-grens, verkennen de mannen heel wat onontgonnen terrein. Achter die ritmes, waar je gemakkelijk over struikelt als je het waagt om erop te dansen, schuilen sferen en gemoedstoestanden die de ontvankelijke luisteraar diep raken. Autechre is zodoende een ontzagwekkend eind gekomen sinds hun eerste, door electro geïnspireerde verkenningen van ruim een decennium geleden.

Met Macbeth heeft deze dvd weinig te maken, wel met de plek waar een groot deel is opgenomen: een festival in het Schotse Glasgow. Op Koninginnedag vorig jaar was de derde comeback van Wire alweer een paar jaar onderweg, met enkele sterke platen vol korte, hoekige en dwarsliggende pop als resultaat. Wire mag zijn aandeel in de new-wave-revival zeker opeisen, zoals ook blijkt uit deze uiterst energieke show. De vergelijking met het vorig jaar verschenen On The Box: 1979, met stokoude opnamen uit Rock Palast, laat zien hoe relevant zo'n band na 25 jaar nog kan zijn. Met meer vet, minder haar en veel energie gaan de vier veteranen hun gang. Het voornamelijk nieuwe materiaal klinkt nog weer ruiger en dynamischer dan het blokje oude krakers. Wire doet zijn `arty' imago eer aan in het bonusmateriaal: vier nummers uit een optreden in een installatie van Es Devlin, waarbij de bandleden naast elkaar staan achter semi-transparante schermen, waarop allerlei beelden geprojecteerd worden. Aardig maar statisch, en een heel verschil met de fraai in beeld gebrachte set uit Schotland.

Sommige muziekinstrumenten zijn decoratiever dan andere. Voor een clip maakt het verschil of je een computer aan laat rukken of toch een harp, cello of desnoods gewoon een gitaar. De dubbelhalzige uitvoering daarvan is een blikvanger, die jarenlang buiten beeld is geweest. Het instrument hoort bij de opgeblazen jaren zeventig: jazzrockgitarist John McLaughlin had er een, Led Zeppelin-gitarist Jimmy Page ook, en onze eigen Jan Akkerman klaagde over de rugkrakende eigenschappen van zo'n zwaar houten kreng. Meestal betrof het een combinatie van een zes- en een twaalfsnarige hals. Rinus Gerritsen van Golden Earring maakte in Toppop zelfs de blits met een dubbelhalzige bas.

In het artikel OM botst met Donner over nieuwe wet (22 april, pagina 1) staat dat de top van het openbaar ministerie tegen verruiming van regels voor gebruik van AIVD-informatie in strafprocessen is. Dat is onjuist. Het college van procureurs-generaal heeft in een brief aan minister Donner (Justitie, CDA) kritiek geuit op de manier waarop het ministerie invulling geeft aan de beoogde Wet afgeschermde getuigen, waarin het gebruik van AIVD-informatie wordt geregeld.

ACTUALITEITENInauguratie paus Benedictus XVI. Live verslag van de inauguratie van paus Benedictus XVI. Kerkhistoricus Peter Nissen blikt terug op de pausverkiezing, evalueert de persconferentie van de nieuwe paus op zaterdag en bespreekt de liturgie van de speciale viering waarin de paus geïnstalleerd zal worden. Ned.1, 9.00-12.45u.Buitenhof. Onder meer een gesprek met de minister van BZ Ben Bot over het komende referendum over de Europese grondwet. Ned.3, 12.10-13.00u.

Rectificatie In het onderschrift van de foto Premier ` foldert ' op Haagse terrassen (23 april, pagina 2) wordt Wijn staatssecretaris van Sociale Zaken genoemd.

ACTUALITEITENNova. Onder meer een reportage uit het grensgebied van Amerika en Mexico over illegalen die in Amerika een nieuw leven willen beginnen. Ned.3, 22.10-22.35u.

Werknemers die werkloos worden komen straks moeilijker in de WW (Werkloosheidswet) en ontvangen ook minder lang een uitkering. De WW blijft wel toegankelijk voor jongeren, nu het kabinet het advies van de Sociaal-Economische Raad hierover overneemt.

Ellen de Bruin hoort cabaretier Jeroen van Merwijk uit over zijn nieuwe initiatief voor kleinschaligheid, over Casanova en over zijn collega's

Toneelgroep Amsterdam brengt de komedie Iets om naar toe te leven van Arjen Ederveen en Joop Admiraal. De doodzieke kinderboekenschrijfster Ankie (Ederveen), schepper van de Pinkeloentje-serie, schrijft haar laatste boek. Intussen denkt zij alleen aan haar dampende memoires.

Al eeuwen zegt men dat bier borstvoeding stimuleert (`Goed voor het zog!'), maar volgens Amerikaanse onderzoekers is dat niet waar. Zelfs een kleine hoeveelheid alcohol verstoort de uitscheiding van hormonen die verantwoordelijk zijn voor het op gang brengen van borstvoeding.

Ouders uit andere culturen weten dat een beetje honing op een speen een prima middel is om huilende baby's rustig te maken, maar in het eerste levensjaar kan dit zoethoudertje levensgevaarlijk zijn. Nederlandse kinderartsen schrijven over drie baby's die vermoedelijk door een speen met honing besmet zijn geraakt met de gifstof botuline. De kinderen werden met ernstige verlammingsverschijnselen in het ziekenhuis opgenomen. Een is er zelfs aan overleden (Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 9 april).

Vorige week lanceerde het kabinet de planologische kernbeslissing `Ruimte voor de rivier'. Tot 2015 komt er 2,2 miljard euro voor dijkverlegging, ontpoldering en hoogwatergeulen. Nieuwe rivieren aanleggen zou veel aantrekkelijker zijn, en uiteindelijk ook goedkoper.

Het eerste vaccin tegen een geslachtsziekte komt in 2008 op de markt. Het beschermt tegen HPV-infecties die genitale wratten en baarmoederhalskanker veroorzaken.

De nieuwe tentoonstelling van Luuk Wilmering (1957) bestaat uit veertig collages. Alle werken zijn gemaakt met foto's uit het tijdschrift National Geographic. Als thema dienen de Werken van Barmhartigheid, met goede daden als `hongerigen spijzigen' en `zieken verzorgen'.

De keizer weifelde, de soldaten stierven en de paarden hadden diarree. Historicus Adam Zamoyski beschrijft het lijden van Franse en Russische soldaten in 1812 op een manier die Tolstojs `Oorlog en vrede' doet verbleken.

Pijn over een leven dat iemand niet leeft, maar waar slechts in de droom aan kan worden geraakt, is een terugkerend thema in het werk van Margriet de Moor. In haar nieuwe roman De verdronkene is het wezenloze bestaan, bedolven onder woest geweld van storm en springvloed en vermomd als lucht en ledigheid, zelfs het overheersende thema. Meestal worden De Moors personages zich bewust van hun onvervulde verlangens als gevolg van een dramatische gebeurtenis, waarmee hun leven een ingrijpende wending neemt. En zoals bij haar gebruikelijk geeft De Moor in De verdronkene de aard van het drama dat haar personages treft snel prijs. Al aan het begin staat vast dat de 23-jarige Amsterdamse Lidy Brouwer, gelukkig getrouwd met Sjoerd Blaauw en moeder van een tweejarig dochtertje, tijdens de watersnoodramp van februari 1953 zal verdrinken in de vloed die Schouwen-Duiveland overweldigt.

De literatuur over de monarchie is overweldigend. Maar het wachten is op een studie waarin sympathie en afstandelijkheid worden gecombineerd. Een bundel essays geeft een voorzet daartoe. Het koningshuis komt daarin naar voren als kwetsbaar, overbodig en toch gewenst.

Architecten zijn afkerig van mode, maar toch lukt het ze niet tijdloze gebouwen te ontwerpen. De vraag is of dit een bezwaar is.

Zanger Tom Russell maakte een cd over de verdwenen stemmen uit zijn jeugd en de verloren gegane subcultuur in Amerika. ,,Er is alleen maar hype.''

Willem de Kooning wilde altijd zoveel mogelijk elementen op het doek combineren en beheersen, ook al wist hij dat die nooit volledig te beheersen waren.

Net als de `caucus-race' in Alice in Wonderland wordt de opsplitsing van het Britse drankenconcern Allied Domecq voorgesteld als een spel met alleen maar winnaars. De aandeelhouders van Allied Domecq hebben in ieder geval weinig reden tot klagen.

Wat kan zuivelconcern Campina nog, nu de fusie met het Deens-Zweedse Arla Foods is afgeketst? ,,Binnen enkele maanden komen nieuwe aanzoeken.''

Hervormingen, waar menigeen in Europa de mond vol van heeft, hebben geen invloed op het Franse voedings- en drankenconcern Danone. Ik ga niet op hervormingen zitten te wachten, zegt topman Riboud. Danone wil een winnaar zijn. ,,Het is zo gemakkelijk om als het tegenzit de economie of Europa de schuld te geven.''

Twee Marokkaanse jongens spelen een voorstelling over Theo van Gogh. Het vormingstheater is terug.

Franse politici eisen wettelijke maatregelen tegen hoge vertrekpremies van directeuren van grote bedrijven. Aanleiding is de `gouden parachute' van Daniel Bernard, oud-topman van supermarktgroep Carrefour.

De Organisatie van Amerikaanse Staten, de diplomatieke organisatie voor het westelijk halfrond, eist een verklaring van Ecuador over het afzetten van president Gutiérrez.

Op zoek naar veiligheid wendde de Amerikaanse overheid zich na 11 september 2001 tot particuliere dataverzamelaars en nieuwe afluistertechnieken. De gevolgen zijn nauwelijks te overzien, blijkt uit twee nieuwe boeken. Niemand weet nog, wie wat allemaal weet.

Anders dan Nederlandse regisseurs doet Michael Winterbottom niet aan verklaringen in zijn films. Hij kijkt en laat ons meekijken.

Het geboortehuis van Wim Sonneveld staat te huur. Al is de cabaretier al 31 jaar dood, zijn naam is nog groot genoeg om extra belangstelling te trekken.

Ngudi (9) is een alleenstaande minderjarige asielzoekster zonder vaste verblijfsvergunning. Haar Nederlandse pleegvader schreef een boek over Ngudi dat vandaag verschijnt.

Aan de leestafel van de bibliotheek ging een kalende, zwaarlijvige man van een jaar of zestig tegenover me zitten. Hij legde drie dikke boeken neer die hij net had geleend – romans van Saul Bellow. Door dood te gaan kan een schrijver nog even aan de vergetelheid ontsnappen, mits zijn necrologie een prominente plaats in de krant krijgt. Daarover had Bellow niet te klagen gehad.

Het is al aardig druk als ik rond het middaguur de slagerij binnenga. Het is een winkel in hartje Utrecht en het publiek is gemêleerd: studenten, ouden van dagen, bouwvakkers en kantoorbedienden staan broederlijk in de rij.

Eindelijk mag het nationale televisiepubliek kennis maken met de levenspartner van Albert Verlinde, de even populaire als vileine presentator van RTL Boulevard. Eigenlijk is hij geen presentator, maar `deskundige'. Toch draait sinds het vertrek van Beau van Erven Dorens alles om spil Verlinde, gesecondeerd door óf de getapte voormalige belspelletjesmaster John Williams dan wel de gezellige bijna-kakker Winston Gerschtanowitz. Geen van beiden kan in de schaduw staan van Beau, dus is het programma veel van zijn charme kwijtgeraakt, nu Alberts haan er alleen koning kraait.

Die ene vonk. Kijken in ogen die alles beloven. Halfslachtig pogen om te ontsnappen aan dat zoete gevaar en, verloren in iedere ontwijking, onvermijdelijk elkaars blik kruisen. Zoeken naar woorden om die eerste barrière te slechten, terwijl diep in jezelf en in die onbekende ander de onrust al woedt, de onrust van die ene vonk.

Marc de Coster: Woordenboek van eufemismen en politiek correct gebruik. Paperback, Contact 2001, 480 blz. van €37,50 voor €15,–.Steven Sterk UtrechtMet dit dikke woordenboek won de Vlaamse lexicograaf Marc De Coster een paar jaar geleden de Kruyskamp-prijs. De eufemismen zijn alfabetisch gerangschikt. De Coster geeft een korte definitie, vaak gevolgd door encyclopedische informatie en een reeks chronologisch geordende citaten. Hij besluit met een thematisch register. Een ander taalboek bij Steven Sterk: Lode Wils Waarom Vlaanderen Nederlands spreekt, een verzorgd boekje van 71 pagina's over hoe het kan dat Vlaanderen in de 19de eeuw voor het Nederlands koos terwijl de elite er toen Frans sprak.

Behalve veel nostalgische sfeertekeningen bevatte Ik herinner me, het in 2002 verschenen autobiografische boek van journalist en journaallezer Philip Freriks (1944), een verschrikkelijk verhaal. In de laatste dagen van de Duitse bezetting stierf zijn negenjarige broer Jan toen hij in Groningen werd getroffen door een verdwaalde kogel.

Als de Amerikaanse reisboekenschrijver Jeffrey Tayler in de winter van 2001 begint aan een expeditie dwars door de Dra-vallei in de Sahara, ziet hij een droom verwezenlijkt die ontstond toen hij vijftien jaar eerder Arabian Sands van Wilfred Thesiger las. In de voetsporen van de beroemde Britse ontdekkingsreiziger gaat hij in de onherbergzame streek op zoek naar `onbedorven bedoeïenen'. De tocht te voet en per dromedaris is een uitputtingsslag waarvan hij, net als Thesiger een halve eeuw eerder, terugkeert als `een ander mens'. Althans, dat vertrouwt Tayler ons toe in Het dal van de kasba's, het verslag van zijn Marokkaanse reisavontuur. De lezers moeten het maar van hem aannemen, want veel inzicht in hoe het helse waagstuk hem dan veranderd heeft krijgen zij niet.

Tegenslagen kennen verschillende vormen. Toen de Indiaas-Amerikaanse auteur Amitav Ghosh op 1 januari van dit jaar naar het afgelegen, afgeschermde en door de tsunami getroffen eiland Groot-Nicobar probeerde te komen, moest hij genoegen nemen met een plaats in een vliegtuig vol hulpgoederen. Hij had geen andere keuze dan zich te nestelen naast een gedrongen, zichtbaar geïrriteerde man.

Ik moet het gedicht al heel wat keren hebben gelezen, maar telkens verrast het me weer. Zo begint het: `Hij ligt er nog, de steen.' Niets bijzonders, behalve dan dat het zo naturel klinkt. En zo gaat het verder, al even spreektalig: `Een jaar geleden / heb 'k zelf hem daar gelegd; en ik herken / heel goed de plek, vlak naast die scheve den, / waar 't zandpad, wit, loopt naar de hei beneden.' Ik voel me altijd weer licht betrapt als ik het lees, want ik heb het zelf ook vaak gedaan, en ik doe het nog steeds wel: plekken markeren. Het kan met een steen, met schelpen, takjes of kiezels – of kroonkurken. Waarom doet iemand zoiets? Het is prettig om te doen, het zet een stempel op een belevenis of een herinnering. Het is een bewijs van je aanwezigheid ergens, te vergelijken met de territoriumafbakening door middel van een geurvlag. En het is vast ook een vorm van magisch denken. Zo kan de herinnering aan die plek niet wegwaaien, zoiets. Of: zo krijg je, zonder dat iemand het weet, een plek in onzichtbaar bezit.

Zwaarmoedig beginnen en hoopvol eindigen, dat is het stramien van Ingrid Baal, schrijfster van twee kleine romans. Zij debuteerde in 1993 met De weg van de jonge Wolf, dat nu is herdrukt: een afgewogen, geconcentreerde en tegelijk springerige geschiedenis over een eenzelvig meisje, geïnspireerd door haar eigen jeugd. Aanvankelijk ziet het er somber uit voor de kleine Hilde Wolf, die opgroeit met haar moeder, een jonge weduwe. Ze heeft geen vrienden, wordt op school door juf en klasgenoten met wantrouwen bezien en legt zich toe op het schrijven van ingenieuze opstellen en het verzamelen van dode insekten. Behalve met haar moeder praat ze alleen met een mens van papier: een Hongaarse koorddanser, uit een boek over het circus. Tegen het eind van de brokkelig vertelde roman komt het toch nog goed met het inmiddels dertienjarige meisje. Ze krijgt een nieuwe juf die iets in haar ziet, raakt verliefd, ontdekt bij stukken en beetjes de wereld, ontworstelt zich aan haar moeder en geeft ruim baan aan haar eigen gedachten: `een bonte optocht van halve woorden en zinnen, een ware springprocessie van vragen, voornemens en verlangens', zoals de laatste zin van het boek luidt. Dit zou je een cliffhanger kunnen noemen en de verwachting was in 1993 dan ook dat Baal met een spoedig vervolg zou komen met de uitwerking van deze creatieve springvloed. Dat vervolg liet twaalf jaar op zich wachten.

als jij nu die helikopterformatie benten de bommenen ik ben het chineesje dat de lappenvan zijn lijf trektmet z'n worldpressblik richting einder

Al sinds zijn eerste optreden in 1963 is luitenant Mike S. Blueberry van scenarist Jean-Michel Charlier en tekenaar Jean Giraud een hit. De rebelse officier in het Amerikaanse Wilde Westen, in zijn eerste jaren gemodelleerd naar Jean-Paul Belmondo (de neus) spreekt sindsdien een groot publiek aan. Zelfs de afgeleide reeksen, die naast de oorspronkelijke albums van Giraud en Charlier door andere tekenaars of scenaristen werden vervaardigd (en die van beduidend mindere kwaliteit zijn), vliegen over de toonbank.

Is het wraak of literaire zelfexpressie? Feit is dat de Schotse schrijfster Jennie Erdal in haar memoires Altijd een ander haar carrière als ghostwriter blootlegt ten koste van haar opdrachtgever. Erdal (1951) komt begin jaren tachtig in Londen als redactrice te werken voor de flamboyante Palestijnse uitgever Naim Attallah (1931), eigenaar van onder meer The Women's Press en de Literary Review. Ze houdt zich bezig met vertalingen van Russische schrijvers, maar langzaam begint ze – onder Attallah's naam – aan het schrijven van zakelijke en liefdesbrieven (!), aan boekbesprekingen en artikelen tot ze uiteindelijk twee romans schrijft. Na ruim twee decennia komt het tot een breuk en publiceert ze onder haar eigen naam haar herinneringen aan hun symbiotische verhouding.

Een roman moet de morele complexiteit van het leven weerspiegelen. Dat vindt Alan Hollinghurst, die in `De schoonheidslijn' inderdaad de daad bij het woord voegt.

Je moet er maar tegen kunnen, tegen de wreedheden in het werk van Yvonne Vera. De stenen maagden, de laatste roman van de twee weken geleden overleden schrijfster uit Zimbabwe, bevat een verschrikking die je het liefst uit je bewustzijn zou willen bannen. Niet dat de scène bloederiger is dan wat we gemiddeld in gewelddadige fictie tegenkomen, maar Vera volgt de gedachten van haar personages tot aan hun laatste schreeuw. En zo komt hun nood griezelig dichtbij.

W.F. Hermans werd in 1952 aangeklaagd wegens belediging van katholieken. Dat laatste bleek nogal mee te vallen. De Leesclub (www.nrc.nl/leesclub) discussieert deze week over het polemisch, zo niet pamflettistisch karakter van `Ik heb altijd gelijk'.

Een selectie uit de discussie over 'Ik heb altijd gelijk' op www.nrc.nl/leesclub:

Schrijven over jezelf, dat doe je niet, vond W.F. Hermans. Op zijn tiende sterfdag verschijnen zijn autobiografische verhalen. Meedogenloze zelfportretten van een zelfkweller en een sombere narcist.

Veel recent verschenen fotografieboeken beperken zich tot een afgebakende periode uit de geschiedenis. Een oorlog, de wederopbouw, een decennium. Met name de jaren vijftig zijn populair, met beelden die veiligheid en onschuld, orde en matigheid te zien geven. Een beetje dansen op straat, een beetje klieren in de grachten, een beetje handel langs de weg, en een beetje grote mond opzetten. Men gedroeg zich naar behoren, en er behoorde nog zoveel.

Jan Cremer: Brieven 1956-1996. De Bezige Bij, 992 blz. €49,90Ter gelegenheid van de 65ste verjaardag van Jan Cremer op 20 april jl. een geïllustreerde uitgave van diens correspondentie met bevriende schrijvers en kunstenaars, bezorgd en voorzien van aanvullingen, achtergronden en commentaar door Hans Sleutelaar en Kristien Warmenhoven.