Het nieuws van 5 februari 2005

Thuiskok Marjoleine de Vos doet nu eens heel gewoon en maakt Hollandse zuurkool, kaassoesjes en erwtensoep.

Een streng christelijke Amerikaanse radiodominee, James Dobson, heeft tijdens een diner na de inauguratie van president Bush in Washington tekenfilmfiguur SpongeBob Squarepants ervan beschuldigd `pro homoseksueel' te zijn.

De reconstructie van het klimaat van de laatste 1000 jaar op grond van boomjaarringen klopt waarschijnlijk niet. Maar dat rechtvaardigt niet verwerping van het broeikaseffect.

Bij hun verovering van Midden-Amerika in de zestiende eeuw kregen de Spanjaarden hulp van lokale indianen. De Quauhquecholteken uit Centraal-Mexico beeldden hun zegetocht af in een groot formaat doek – tevens de oudst bekende kaart van Guatemala, zo ontdekte Florine Asselbergs.

Het netwerk van romantische en seksuele relaties op school ziet er anders uit dan verwacht.

Het Groningse onderzoeksinstituut Biomade ontwikkelt microscopische blaasjes die een medicijn precies op de plek van de ontsteking kunnen brengen. Ze gaan daar open door een lichtflits of een andere prikkel van buitenaf.

Zes jaar geleden begon de 18-voudige Nederlandse sprintkampioen Sammy Monsels met zeven kinderen uit de Bijlmer te sporten. `Zo leren de kinderen dat je iets moet doen om iets te bereiken.' Inmiddels doet `Continental Sport' ook aan huiswerkbegeleiding en vrijwilligerswerk. `Ik was een rare jongen', zegt een clublid. `Nu wil ik kampioen worden, ik wil in de krant, ik wil laten zien dat ik besta.'

Irakiyun is een van de partijen die zondag meededen aan de verkiezingen in Irak. Ismael Zayer (1947), hoofdredacteur van het Iraakse dagblad Al-Sabah al-Jadid (De Nieuwe Morgen), was een van de campagneleiders van Irakiyun. Daarnaast is hij adviseur van de Iraakse president. Hij woont in Bagdad, is getrouwd met Anneke van Ammelrooy en heeft een zoon en twee dochters.

Geen alcohol bij de conceptie, zegt de Gezondheidsraad, want dat kan slecht zijn voor het kind.

Dick Swaab, hersenonderzoeker, is het daar helemaal mee eens en hij weet er nog wel een paar. `Alle stoffen die het volwassen brein beïnvloeden, beïnvloeden ook de hersenen van het kind in de baarmoeder.'

is ook essentieel in de ontwikkeling van de mens.'

In zo'n honderdduizend huizen in Nederland wordt wiet verbouwd. Een lucratief tijdverdrijf waarmee je niemand echt dupeert – politie en justitie zagen het lange tijd door de vingers. Maar het is gevaarlijker dan werd gedacht.

De recente, tragikomische bioscoophit Sideways, over een uitbundige wijntrip door Californië, heeft de verkoop van de druivensoort pinot noir in de Verenigde Staten een sterke duw in de rug gegeven. Volgens marktonderzoeker ACNielen is er sinds kerstmis 22 procent meer pinot noir verkocht. Wijnhandelaren melden dat zij tien á vijftig procent meer van de wijn omzetten dan voor het uitkomen van de film in 12 oktober.

De curatoren van de failliete Antilliaanse Luchtvaart Maatschappij (ALM) hebben een claim van 55 miljoen euro ingediend tegen de voormalig president-directeur van ALM, M. Evertsz. Luchtvaartbedrijf ALM, dat in 1991 van KLM werd overgenomen door de Nederlandse Antillen, ging in 2002 bankroet. In hun faillissementsverslagen schrijven de curatoren dat zij het ,,ernstige vermoeden'' hebben dat bij ALM sprake was van een ,,onbehoorlijke taakvervulling of grove nalatigheid'' van directie en bestuur.

Deelnemers aan het webconres, het online discussieplatform op www.nrc.nl/webcongres bogen zich over de stelling of de overheid zich mag bemoeien met het overgewicht van haar burgers. Absoluut, vond 74 procent. De gedragscode van de voedingsbranche om vetzucht in te dammen heeft onvoldoende geholpen.

Het is onverteerbaar dat Europese Unie in Cuba de diplomatieke apartheid weer invoert. Het kwaad moet niet worden gesust.

Joffe past een klassiek-retorische truc toe: een concreet probleem met zoveel feitelijke mist omhullen dat het probleem plotseling verdwijnt. Door het Midden- Oosten voor te stellen als een veelkoppig monster met oneindig veel tentakels, waarbij elke afgehakte tentakel vanzelf weer aangroeit, moet de lezer sympathie gaan opbrengen voor een onmenselijke bezetting. Israël, een oase voor moderne helden in een beestachtige woestijn. Gelukkig dat er nog bezetters zijn.

Minister van der Hoeven (Onderwijs) wil onderzoekers gaan afrekenen op hun prestaties. De ervaring in Groot-Brittannië leert dat bij het beoordelen en belonen van wetenschappers veel mis kan gaan.

Haar lieve glimlach verdwijnt als haar voorschot ter sprake komt: een half miljoen dollar. Ze vindt het niet leuk dat het bedrag op straat ligt, maar ,,iedereen schijnt het te weten''.

Dragan Nikolic, de eerste beklaagde van het Joegoslavië-tribunaal, kreeg gisteren in hoger beroep 20 jaar cel. Een kleine vis: nu zou het VN-hof niet meer aan dit proces begonnen zijn.

Minister Zalm (Financiën, VVD) schaart zich achter het voorstel dat deze week in zijn partij naar voren werd gebracht om één uniform belastingtarief in te voeren voor alle inkomens, de zogeheten `vlaktaks'.

De 20-jarige Amerikaan Andrew Fisher biedt zijn voorhoofd aan als advertentieruimte. In ruil voor 37.375 dollar loopt hij nu een maand lang rond met de naam van een anti-snurkmiddel.

Koningin Beatrix neemt dinsdag in Leiden een eredoctoraat in ontvangst. Een eer die haar moeder en grootmoeder ook ten deel is gevallen.

Ik moet vele proffen likken,

Scholieren moeten de Nederlandse identiteit koesteren. Door middel van een `Culturele Canon' wil de overheid het besef van historie en cultuur aanwakkeren. De eerste stap in de goede richting is het stimuleren van een gezonde dosis vaderlandsliefde. Patriottisme op school voor een nieuwe generatie chauvinisten.

De Marokkaanse Hasna el Maroudi (19) praat een Rotterdammer bij over integratie.

Tijdens een logeerpartij bij een holocaust-overlevende ontdekt Maartje Duin dat wraak ook mooi kan zijn.

Commerciële jongen Albert Verlinde neemt het op voor de staatstelevisie.

Voorafgaand aan de Oscar-uitreiking op 27 februari glorieert seksisme, leest Paul Steenhuis

DE AFGELOPEN dagen was hij tweemaal in het nieuws, zonder dat het opviel. Op 27 januari droeg hij in Nature bij aan een artikel over de werking van de `Venus vliegenval', een vleesetende plant uit Noord-Amerika met een razendsnelle vangsttechniek. In dezelfde week bracht de website van de Proceedings of the National Academy of Sciences een voorpublicatie van een stuk waarin hij ook als co-auteur optrad. Het ging over vlaggen: waarom die wapperen zoals ze doen en bij welke windsterkte ze beginnen. Het was een zware wiskundige verhandeling.

De van de markt gehaalde pijnbestrijder Vioxx heeft in de VS 88.000 tot 140.000 hartinfarcten of hartdoden veroorzaakt, schreven onderzoekers van de Amerikaanse geneesmiddelenwaakhond FDA vorige week (The Lancet, online 25 jan). Maar Vioxx-producent MSD vindt dat zo'n observationeel onderzoek (zonder controlegroepen) niet veel zegt en bestrijdt de uitkomst. Het bedrijf moet wel, want als meer dan 100.000 nabestaanden een claim indienen, wankelt MSD.

Het was ook eigenlijk te mooi om waar te zijn: wetenschappelijk onderzoek bewijst dat bazen inderdaad op hun hond lijken (maar alleen bij rashonden, niet bij `vuilnisbakkenras'). Ook deze bijlage bracht in mei vorig jaar een berichtje over dit heuglijke feit. Het januarinummer van Psychological Science (dat in mei vorig jaar het originele onderzoek publiceerde) brengt nu een vernietigende kritiek op het experiment. Proefpersonen werd achtereenvolgens vijftien sets van drie foto's getoond: een van de baas en twee van een hond, welke hond is de goede? Douglas Levine van de University of South Carolina vestigt er de aandacht op dat de onderzoekers te zuinig zijn geweest met hondenfoto's.

Een nieuwe zeer gevoelige test biedt uitzicht op een vroegtijdige diagnose van de ziekte van Alzheimer. De methode is erop gericht om in de hersenvloeistof een zeer lage concentratie op te sporen van een eiwit dat een rol speelt bij het ontstaan van de ziekte. De methode maakt gebruik van zogenoemd streepjescode-DNA en detectiedeeltjes ter grootte van enkele tientallen nanometers. Volgens Chad Mirkin van Nortwestern University in Evanston (Illinois) is hun `bio-barcode assay' ook geschikt om andere ziekten op te sporen. (Proceedings of the National Academy of Sciences, 31 jan).

Lezen en schrijven staat voorop in cursussen Nederlands als tweede taal. Een nieuwe lesmethode benadrukt juist het praten.

Elsbeth etty opent haar gesprek met de historicus Peter W. Klein in de bijlage Opinie&Debat van vorige week met een citaat uit zijn essaybundel `1000 jaar vaderlandse geschiedenis'. Daarin doet hij een aanval op `alle intellectuelen, half- en namaakintellectuelen, geleerden, pseudo-geleerden, journalisten, columnisten, politici, volksmenners, partij-ideologen en wijsgerige tinnegieters' die van mening zijn dat onze nationale identiteit versterkt kan worden door meer aandacht te besteden aan de vaderlandse geschiedenis.

Terecht stelt Postma in het artikel dat je de fantasie van kinderen moet prikkelen om hen milieubewust te maken (W&O, 22 jan). Natuur- en milieuorganisaties faciliteren scholen om met kinderen `naar buiten' te gaan en bieden daarvoor verschillende activiteiten aan: met respect voor de fantasie van kinderen, met gefaseerde inbreng van kennis en het stapsgewijs oefenen van vaardigheden. Dat kan een zoektocht zijn naar de wondere wereld van de buurtsloot of door zwervend door het bos een gedicht schrijven. Of de schoolomgeving gebruiken als inspiratiebron en leeromgeving. Waartoe? Om de natuur te leren kennen en ook om te leren hoe mensen en leefomgeving elkaar beïnvloeden. Zo maken Drentse basisschoolleerlingen tijdens een zwerfafvalproject niet klakkeloos de schoolomgeving schoon. Zij onderzoeken oorzaken en gevolgen en bezien welke oplossingen zij en anderen kunnen bieden. Zij adviseren het gemeentebestuur en voeren hun eigen acties uit. Fundamenteel is, dat kinderen zich kunnen (blijven) verwonderen, kwetsbaar kunnen zijn. Dan ontstaat oprechte interactie met hun omgeving en wordt een natuurlijke relatie gelegd met hun eigen gevoel voor zorg en verantwoordelijkheid. Daarmee zijn de resultaten van educatieve activiteiten in termen van milieuwinst niet vooraf bekend.

Onderwijsfilosoof Postma uit kritiek op natuur-educatie (W&O, 22 jan). Terecht geeft Postma aan dat je kinderen pas kunt enthousiasmeren voor natuur- en milieueducatieprojecten door dicht bij huis te beginnen. Je moet volgens hem niet praten over rampen en duurzaamheid. Dat is precies waar Jongeren Milieu Actief (JMA) voor staat. Zo ook bij het succesvolle project The Bet, een weddenschap die scholieren aangaan met (lokale) politici over het terugdringen van hun eigen CO2 uitstoot. Volgens Postma is The Bet spannend en stoer, totdat je de lange lijst met besparingstips leest. Ja, de lijst is lang. Dat komt omdat er veel eenvoudige manieren zijn om energie te besparen. De besparingstips klinken misschien niet allemaal spannend en stoer, klopt ook. Toch hebben er sinds 2001 al meer dan 6.000 jongeren gewed én gewonnen! Dat zegt toch ook wel wat. Bij deze dagen we de heer Postma uit om zelf een paar stoere en spannende besparingstips te bedenken.

Waar de heer Postma zijn ideeën over natuur- en milieueducatie vandaan heeft weet ik niet, maar hij is zeker niet bij het onderwijs en de Milieueducatieve diensten gaan kijken (W&O, 22 jan.). Dat hij beweert dat het vakgebied in de greep is van de term duurzame ontwikkeling moge waar zijn voor zover het de beleidsmakers en de bedenkers van de einddoelen van het onderwijs betreft, dat is niet de praktijk.

De rubriek `Uit de school geklapt' richt de blik op kleine maar belangrijke aspecten van het schoolbestaan. Vandaag: de rugzak

De puberteit begint zodra in het lichaam het kiss-eiwitje actief wordt. Het kiss-molecuul zet een hele cascade van hormonen aan het werk die borsten en andere geslachtsorganen laten groeien. Althans bij apen. De onderzoekers die het kiss-peptide ontdekten vinden het zeer waarschijnlijk dat het bij mensen net zo gaat. Het kus-eiwitje is het product van het KiSS1-gen. Het kreeg zijn naam omdat het eiwitje het hele voortplantingssysteem uit zijn (kinder)slaap wekt (Proceedings of the National Acadamy of Sciences, 8 febr).

In tegenstelling tot wat veel ouders vrezen en veel wetenschappers denken, hebben `verkeerde vrienden' weinig invloed op het risicogedrag van jongeren. Amerikaans onderzoek laat zien dat twaalf- tot en met zeventienjarigen niet aanmerkelijk meer seksueel contact hebben of zich te buiten gaan aan alcohol als hun beste vrienden daartoe overgaan (Developmental Psychology, jan).

Kleine robotjes gemaakt van goud, siliciumoxide en de hartspiercellen van pasgeboren ratten kunnen zich zelfstandig voortbewegen in een petrischaaltje. De robotjes van 0,5 millimeter lang lijken op bewegende beentjes die zich buigen door het samentrekken en ontspannen van de rattenspiercellen die erop zijn aangebracht. De hybride robotjes van levend en dood materiaal kruipen met een snelheid van 40 micrometer (een micrometer is een duizendste millimeter) per seconde door een petrischaaltje en houden dat urenlang vol, berichten de onderzoekers Carlo Montemagno en zijn collega's van van de Universiteit van Californië in Los Angeles (Nature Materials, 16 jan).

Ruim tweederde van de rugpijnpatiënten met een hernia-achtige rugpijn (uitstralend naar de bil en benen) die niet met een operatie zijn te helpen lijdt aan het piriformissyndroom. Daarvoor bestaan nieuwe diagnosetechnieken en behandelingen. Vier op de vijf patiënten knappen daar goed van op. Dat schrijven Amerikaanse onderzoekers die ruim tweehonderd voorheen niet te helpen rugpijnpatiënten met MR-neurografie (een speciale MRI-techniek die zenuwen goed zichtbaar maakt) onderzochten en behandelden. (Journal of Neurosurgery, Spine, febr).

Vet en vuil verdwijnen als sneeuw voor de zon door vuile kleding te wassen in zuiver water waaruit alle opgeloste lucht is verwijderd. Normaal gesproken lossen vlekken nauwelijks op in water (waarin normaliter veel lucht opgelost is). Een wasmiddel is nodig om vuil in minuscule deeltjes op te breken en weg te spoelen. Australische scheikundigen hebben nu ontdekt dat vuil veel beter oplost in water waar geen lucht meer in zit. Dat zou betekenen dat er in de toekomst voor het wassen veel minder wasmiddel nodig is (Journal of Physical Chemistry B, 15 jan).

Deze column schrijf ik met uitzicht op de besneeuwde campus van Harvard, het epicentrum van de academische wereld. De president van Harvard is wat prestige en wereldwijde zichtbaarheid te vergelijken met de paus, inclusief de verwachting van moreel leiderschap. Sinds de Amerikaanse burgeroorlog zijn er slechts acht presidenten geweest. Maar Larry Summers, een briljante econoom die rustig rondloopt met pizzavlekken op zijn overhemd, is niet benoemd om iedereen te vriend te houden. Hij heeft een agressieve agenda om de dominante positie van zijn universiteit verder uit te bouwen, onder andere door de natuurwetenschappen te versterken en de campus te verdubbelen (ja, u leest dit goed, verdubbelen). Dit alles geholpen met 23 miljard dollar op de bank. Zijn methoden komen soms zo uit The Godfather. Zo gaat het verhaal dat hij een biotechbedrijf, dat nu nog op het terrein van Harvard gevestigd is, gedreigd heeft weg te pesten door gewoon de stroom af te sluiten. Capisce?

De sterneusmol kan verrassend goed zwemmen – maar die vaardigheid levert het kleine Noord-Amerikaanse zoogdiertje toch niet de meeste roem op. Zijn faam is zijn neus, met de 22 hypergevoelige tentakels waarmee hij insecten detecteert. De tentakels worden op een vreemde manier gevormd uit huidplooien. Deze week is het diertje wetenschappelijk nieuws vanwege zijn onverwachte rol in de theorievorming over foerageergedrag. Ze blijken de snelste jagers uit de zoogdierwereld, die gemiddeld binnen een kwart seconde (record: 120 ms) een vliegje kunnen detecteren en naar binnen werken. Veel sneller kan niet, zo rekenen deze week twee sterneusmoldeskundigen voor in Nature. Door die snelheid loont het de moeite om ook de kleinste insekten in hun omgeving te vangen en op te eten.

De discussie over het chronische vermoeidheidssyndroom, zoals weergegeven in `Sta op en loop' (Z, 29-1), kan worden uitgebreid met ander functionele syndromenziektes zoals het post-whiplash syndroom, chronisch pijnsyndroom zoals lumbago of fibromyalgie of andere in de geneeskunde genoemde functionele syndromen. Maar wat is nu eigenlijk de oorzaak van deze vaak heftige discussie en aanleiding voor de tegenwoordige gebruikelijke dreigingen?

'Toen we hier nog strenge winters hadden, soms weken achter elkaar tien graden vorst, kwam er onvermijdelijk voor de massamedia een dag van een dilemma. Een kind had aan een ijzeren brugleuning gelikt. Hoe het op het idee gekomen was, weten we niet. 's Zomers likt niemand aan een brugleuning; alleen na een lange periode van strenge vorst. Je weet wat er gebeurde: tong vroor vast. Brandweer of politie rukte uit. Het kwam in de dienstrapporten. Het dilemma was of je het in de krant moest zetten. Nee, zeiden de hoofdredacteuren met groot verantwoordelijkheidsbesef. Ze waren bang dat het nieuws aanstekelijk zou werken. Anderen, met meer oog voor hun oplage, lieten er een berichtje op de voorpagina van maken. Je wist zeker wat je na een paar dagen zou lezen. Tien kinderen met tong aan brugleuning. Ook dat was nog eersteklas nieuws. Daarna verdween het verschijnsel uit de media.

Net als de eerste premier van Israël, David Ben-Gurion, droomt en werkt politicus/hereboer Ariel Sharon aan de ontginning van de Negev-woestijn. De 150.000 bedoeïenen, boeren en herders, moeten voor 2008 goed- of kwaadschiks inschikken ter wille van de pioniers uit de Gazastrook en Ethiopische joden.

Weet u wat een woordweb is? Ik leerde het van mijn dochter, Thiandi. Ze zit, als alle dagen, boven op haar kamer. Het is een doordeweekse ochtend en ze krijgt Nederlandse les van Marije, eerstejaarsstudent psychologie. Bij een woordweb kies je een centraal woord en daaromheen schrijf je woorden die bij je opkomen waarmee je vervolgens een verhaal of brief maakt.

De statistiek wil dat de maand januari een beter rendement op de beurs geeft dan andere maanden. Ook deze maand was het weer raak. Tijd voor een bloemetje naar de belastingdienst?

Josef Ackermann heeft zichzelf in een precaire positie gemanoeuvreerd. De topman van Deutsche Bank heeft zich opnieuw verplicht dit jaar een rendement van 25 procent op het aandelenkapitaal te verwezenlijken. Maar of hij daar ook in slaagt zal afhangen van zijn vermogen om te kosten omlaag te brengen zonder de omzet te schaden.

De koopkracht van de meeste Nederlanders gaat dit jaar achteruit. Lukt het minima nog om rond te komen? Deel 2 in een serie.

In het katern Opinie & Debat van afgelopen zaterdag stond een artikel van de Amerikaanse psycholoog Barry Schwartz over de paradox van de keuzevrijheid: meer is niet beter. Dat gaat over de leidende gedachte in de politiek, de psychologie en de economie, dat iedereen zich beter voelt wanneer hij kan kiezen. Maar er is een grens waar meer keuze niet langer meer vreugde oplevert, maar meer stress en teleurstelling.

Vorige week schreef A.K.G. in deze rubriek dat haar broer gekort wordt op zijn AOW-uitkering, omdat het bedrijf waarvoor hij in Italië werkte geen premie afdroeg. Het verbaast mij dat de Sociale Verzekeringsbank (SVB), die de AOW uitkeert, hem niet heeft geïnformeerd over zijn rechten in Italië. Als de broer van A.K.G. in Italië salaris ontving, heeft hij daar ook belasting en premies over betaald. In dat geval kan hij bij het Instituto Nazionale Previdenza Sociale (INPS) in Rome een pensioen aanvragen. Dan moeten hij en zijn werkgever wel voor gegevens zorgen. Dat is een hele papierberg en de reacties erop zijn geschreven in onbegrijpelijk ambtenaren-Italiaans. Je wordt er gek van, maar uiteindelijk werkt het wel. Zelf heb ik al 15 jaar een oudedagsuitkering uit Italië, keurig op de eerste van de maand, jaarlijks aangepast aan de inflatie en heel wat meer dan ik aan Nederlandse AOW mis.

(L.v.d.B.)

Successierechten bij de overdracht van een familiebedrijf aan een jongere generatie waren jarenlang een gevoelig punt. Immers, veel ondernemers kunnen dat geld niet zomaar uit hun bedrijf losmaken. Het kabinet ziet het probleem inmiddels ook en verlaagt deze belasting stapsgewijs. Maar niet iedereen is blij.

De vier commissarissen van automatiseerder PinkRoccade krijgen dit jaar nog hun volledige beloning van in totaal bijna 75.000 euro uitgekeerd, terwijl hun werkzaamheden eind deze maand hoogstwaarschijnlijk zullen zijn beeïndigd. Dit blijkt uit het biedingsbericht waarin de overname van Pinkroccade door Getronics wordt beschreven.

Met maatschappelijk verantwoorde koffie gaat het goed. Maar voor de bakermat van een van de koffie-initiatieven dreigt het einde.

Kartelautoriteit NMa stelt een onderzoek in naar woningwebsite Funda en makelaarsvereniging NVM. Een consumentenorganisatie die zelf ook in woningen bemiddelt heeft een klacht ingediend tegen Funda en de NVM omdat ze misbruik zouden maken van hun positie.

Zalmkwekerijen van buiten de Europese Unie (EU) mogen niet langer onbeperkt hun producten slijten in EU-landen. Op verzoek van zalmkwekers in Schotland en Ierland heeft de Europese Commissie gisteren besloten een maximum te verbinden aan importen uit Noorwegen, de Faroër-eilanden en Chili. Deze landen krijgen dit jaar een quotum. Ze mogen hooguit de hoeveelheid van 2004 naar de EU exporteren, plus 10 procent. Op die manier wil 'Brussel' een al te sterke groei van niet-EU-zalm tegenhouden. Bovendien komt er een minimumprijs van 2,70 euro per kilo, ongeveer de huidige marktprijs. Dat moet een verdere prijserosie voorkomen. De regels gelden alleen voor gekweekte zalm.

Jean-Claude Trichet, de president van de Europese Centrale Bank (ECB), heeft gisteren de Verenigde Staten opgeroepen om sparen te stimuleren. Op die manier moet het tekort op de lopende rekening van het land verminderen, zo is de gedachte van de Fransman. Het forse tekort is volgens veel economen een van de voornaamste oorzaken van de huidige lage koers van de dollar. Momenteel bedraagt dat tekort naar schatting 6 procent van het bruto binnenlands product (bbp), de totale waarde van alle goederen en diensten. In het verleden heeft Trichet zich al eerder kritisch uitgelaten over de zwakte van de Amerikaanse munteenheid. Ook gisteren gaf de ECB-president weer aan dat de huidige wisselkoersverhoudingen tussen de dollar en de euro ,,niet welkom zijn en niet bijdragen tot economische groei''. De Fransman sprak op een seminar voorafgaand aan de vergadering van de ministers van Financiën van de G-7, de grootste zeven industrielanden, gisteren en vandaag in Londen.

Reisorganisatie TUI (onder andere Arke en Holland International) steekt enkele miljoenen euro's in de noodlijdende luchtvaartmaatschappij Holland Exel. Met deze financiële injectie kan het in surseance verkerende bedrijf nog enkele maanden doorvliegen. Dat heeft TUI-directeur S. van der Heijden gisteren gezegd. Een andere grote reisonderneming, Thomas Cook (Neckermann, Vrijuit), verbrak gisteren juist de samenwerking met de Exel-groep, die eigendom is van Erik de Vlieger verbroken. Thomas Cook zegt geen vertrouwen meer in Exel te hebben. Holland Exel kreeg donderdag uitstel van betaling en zit in zware financiële nood. Thomas Cook boekt al zijn klanten over naar andere maatschappijen, zoals Martinair en Transavia.

Een gedupeerde belegger heeft zich met een schadeclaim gevoegd in de strafzaak tegen de voormalige Ahold-top, onder wie de vroegere bestuursvoorzitter C. van der Hoeven. Van der Hoeven en drie andere ex-bestuurders staan terecht wegens hun vermeende rol bij de boekhoudfraude bij het supermarktconcern in 2003. De gedupeerde belegger eist van de ex-bestuuders een vergoeding van de schade die hij met zijn aandelen-Ahold zou hebben geleden als gevolg van de boekhoudfraude. Hij claimt een bedrag van 9.500 euro, zo liet zijn raadsman L. Jurgens gisteren weten. Voorzover bekend is de cliënt van Jurgens de eerste gedupeerde Ahold-belegger die gebruik maakt van de mogelijkheid om zich als benadeelde partij rechtstreeks te voegen in de strafzaak tegen de ex-bestuurders. De behandeling van die zaak wordt, na een eerste zitting vorig jaar oktober, woensdag voortgezet voor de rechtbank in Amsterdam.

In Nederland werken veel meer Polen dan eerder werd aangenomen. Volgens de Raad van Werk en Inkomen (RWI) hadden vorig jaar tussen de 34.000 en 53.000 Polen hier een baan. Het ministerie van Sociale Zaken neemt maatregelen om de verdringing van Nederlandse werknemers te stoppen. In januari meldde Sociale Zaken nog dat in 2004 in totaal 25.000 werkvergunningen waren verstrekt. Het ging daarbij niet alleen om Polen maar om alle Oost-Europeanen die sinds de uitbreiding van de Europese Unie gemakkelijker in Nederland aan de slag kunnen. Het Centraal Planbureau (CPB) rekende eerder op een toestroom van maximaal 10.000 Oost-Europeanen bovenop de al circa 10.000 seizoenswerkers die naar ons land komen. Vooral de Polen veroorzaken een hogere instroom. De RWI wijst erop dat veel van de in Nederland werkzame Polen beschikken over een Duits paspoort. Net zoals Duitse burgers mogen zij zonder belemmering in Nederland werken. 'Gewone' Polen hebben een werkvergunning nodig.

Met het CDA in de regering heeft het maatschappelijk middenveld de wind in de rug. In Den Haag stapelen de rapporten zich op: is dit het domein van de overheid of van de markt? Tijd voor hervorming.

Oliedom zijn ze, die analisten van Wall Street. Immers, betoogt het maandblad Business 2.0, ze hadden kunnen weten dat Koninklijke/Shell de waarde van de reserves grof overschatte. Wijsheid achteraf? Nee, want een goede analist moet natuurlijk weten dat Shell en ChevronTexaco samen een Australisch olieveld bezitten dat voorkwam in de overwaardering van de Nederlands-Britse onderneming en dat ChevronTexaco nooit een druppel olie van dat veld in de boeken heeft opgenomen.

Belangenverstrengeling, politieke bemoeienis, een slechte boekhouding en te veel personeel betekenden het einde voor de Antilliaanse luchtvaartmaatschappij Dutch Caribbean Airlines. Directie en bestuur wordt `onbehoorlijke taakvervulling of grove nalatigheid' verweten.

Akzo Nobel wordt achtervolgd door kartelzaken. Het bijna dertig jaar durende peroxide-kartel geeft een inkijk. Over paarse en rode papiertjes, een Zwitsers adviesbureau en thuisfaxen. ,,Na elke bijeenkomst werden documenten vernietigd.''

Bestuursvoorzitter Hans Wijers van verf- en medicijnenbedrijf Akzo Nobel legt de hand op zijn borst als hem gevraagd wordt naar de illegale praktijken die zich bij zijn bedrijf hebben afgespeeld. ,,Ik vind ze verwerpelijk. Het gaat zó in tegen mijn normen'', zegt hij. De afgelopen anderhalve maand deelde de Europese Commissie twee boetes uit aan Akzo wegens kartelvorming. De omvang: ruim 100 miljoen euro. En eerder deze week werd het bedrijf nog verdacht van deelname aan weer een ander kartel. Terwijl het de afgelopen jaren hiervoor al menige boete had gekregen. Wijers blijft erop hameren dat het zaken zijn uit het verleden. Akzo is inmiddels veranderd, beweert hij op zijn kamer in het Arnhemse hoofdkantoor. ,,Ik denk dat we een clean bedrijf zijn. Maar ja, er werken 62.000 mensen. Zeker weten doe je het nooit.''

Toeval? Nee, trend.

Burgers moeten fiscaal aantrekkelijk geld kunnen gaan investeren in maatschappelijke ondernemingen als scholen, ziekenhuizen en zorginstellingen. Dat zegt directeur A. Klink van het Wetenschappelijke Instituut van het CDA, dat een rapport heeft geschreven met aanbevelingen voor een aparte juridische positie van maatschappelijke ondernemingen.

Gemeenten mogen winst maken op afzonderlijke diensten zoals de uitgifte van paspoorten of bouwverordeningen, zolang de inkomsten van hun totale dienstenpakket niet boven de kosten uitkomen. Wel moeten gemeenten de burger inzicht geven in de manier waarop ze de kosten over de verschillende diensten spreiden. Dat heeft de Hoge Raad gisteren beslist.

Bankverzekeraar Fortis heeft gisteren van de Zwitserse overheid toestemming gekregen om een vestiging in Zürich te openen. Fortis begint er een business centre, dat zal bankieren voor middelgrote bedrijven. Met de opening van het nieuwe kantoor zet Fortis de eerste stap in de Europese expansie, die bestuursvoorzitter Jean-Paul Votron vorige week aankondigde.

Een hof van beroep in Washington heeft gisteren een claim van de Amerikaanse regering afgewezen. Die eiste 280 miljard dollar van de tabaksindustrie wegens een samenzwering om de risico's van het roken te verhullen. De jury besloot met twee stemmen tegen één dat de burgerlijke wet waarop Washington zich beriep geen mogelijkheid biedt om wederrechtelijk verkregen inkomsten op te eisen. Met dat geld had de regering de kosten van de gezondheidszorg willen dekken die door rokers worden veroorzaakt. De Amerikaanse regering had de zaak in 1999 aangespannen tegen de grote tabaksfabrikanten. Die zouden betrokken zijn bij een complot om de gevaren van het gebruik van tabak te verhullen.

Buitenlandse werknemers die in Nederland gedetacheerd zijn, moeten volgens de Nederlandse CAO betaald worden. Dat staat in een wetsvoorstel dat minister De Geus (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, CDA) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. De bewindsman wil hiermee voorkomen dat buitenlandse werknemers die in Nederland zijn gedetacheerd Nederlandse werknemers verdringen van de arbeidsmarkt. Nu is het nog zo dat buitenlandse werkgevers die personeel detacheren in Nederland, slechts hoeven te voldoen aan minimumvoorwaarden. Alleen in de bouwsector gelden voor alle werknemers de CAO-bepalingen die algemeen verbindend zijn verklaard. Het gaat dan ook om arbeidsvoorwaarden zoals werk- en rusttijden, vakantiedagen en gezondheid, veiligheid en hygiéne op het werk. Dit geldt straks in alle sectoren.

Drogisterijketen Kruidvat geeft attenties die klanten bij geneesmiddelen krijgen weg, ook zonder aankoop van een artikel. Klanten die Nestosylzalf of Darocapsules tegen hoestprikkel kopen ontvangen gratis handschoenen of een wekker, volgens de reclamefolder. Maar wie die middelen niet nodig heeft, krijgt de cadeautjes desgevraagd zonder iets te kopen mee naar huis. Het aanbieden van attenties bij geneesmiddelen is verboden, tenzij klanten niet verplicht zijn de medicijnen te kopen. `Geen aankoopverplichting', staat er in piepkleine lettertjes bij de reclame. De Keuringsraad KOAG/KAG, die toezicht houdt op reclame voor geneesmiddelen, heeft deze regel al tachtig jaar geleden ingesteld, vertelt woordvoerder Jolanda Lankhaar. Ze licht toe: ,,We willen voorkomen dat mensen een geneesmiddel kopen of gebruiken dat ze niet nodig hebben, omdat ze een cadeautje krijgen.'' De regel geldt alleen voor geneesmiddelen, niet voor gezondheidsproducten.

Laten we eens kijken naar het volgende wetsvoorstel: ,,Hij die de vrijheid van meningsuiting, in het bijzonder de persvrijheid, de vrijheid van onderwijs, de vrijheid van vergadering. de vrijheid van vereniging, het brief- en postgeheim, de vrijheid van eigendom en het asielrecht misbruikt tegen de democratische, vrije grondwettelijke ordening, verliest de genoemde grondrechten. De reikwijdte ervan moet telkens door het Constitutionele Hof worden bepaald.''

Onderzoek van het ministerie van Economische Zaken wijst uit dat verplaatsing van bedrijven naar lagelonenlanden gunstig is voor de Nederlandse economie. Staatssecretaris Karien van Gennip legt aan Roel Janssen de voordelen van vrijhandel uit.

Het is verleidelijk zelf te sparen voor het eigen pensioen, in plaats van geld te storten in een grote collectieve pot van uitkeringen voor de nu levende 65-plussers. Bij dit AOW-stelsel is het nog maar de vraag of degene die nu bijdraagt aan de huidige generatie gepensioneerden later, bij zijn eigen pensioen, nog zo genereus door de volgende generaties wordt gesteund.

Wij willen hiermee [de openbaarmaking van het vertrouwelijke rapport `Inventarisatie Milieucriminaliteit'] de publieke discussie over voedselveiligheid stimuleren. Overheid en veehouderij doen er alles aan om de risico's te begatelliseren.

M. Thieme, voorzitter van de stichting Wakker Dier in NRC Handelsblad, 31 januari

Dankzij het Europees Parlement komt er misschien nog échte concurrentie, constateert Maarten Huygen, die als commentator reist door de samenleving.

De eerste kus vergeet je nooit, wordt gezegd, en zo is het. De eerste les in logica en moraal heeft nog meer indruk gemaakt. Ik kreeg hem van de moeder van Gijs. Zij deed het huishouden, nonchalant, met een sigaret in haar mondhoek, maar in morele zaken voerde zij een strak regime. Gijs had een rolletje pepermunt gestolen bij de buurtkruidenier. Zijn moeder wist het nog voor hij thuis was, en er zwaaide wat. Tot zijn verdediging voerde Gijs aan, dat zijn vriendje Bart het ook gedaan had. Het antwoord van zijn moeder was voor mij gloednieuw. Voor Gijs niet, maar verweer had hij niet. ,,Als Bart in het water springt, spring jij er dan achteraan?'', vroeg zij, zeker van haar overwinning. Ik was zeven, en verbluft, en haar les ben ik nooit vergeten. Ik heb geleerd die anders te formuleren, `volwassener', maar in essentie ongewijzigd.

Natuurlijk is Israël niet de schuld van alle ellende in de Arabische wereld, zelfs niet van het merendeel daarvan. Hoeveel mensen zouden dat overigens werkelijk geloven? Het is ook ruiterlijk erkend door de auteurs van het Arab Human Development Report – met instemming geciteerd door Joffe – dat het gros van de problemen home made zijn. Maar Israël is natuurlijk wel schuldig aan een reeds 37-jaar durende militaire bezetting van Arabisch grondgebied en daar ligt wel degelijk een probleem.

Herzl zou zich in zijn graf omdraaien, indien hij zich zou realiseren wat voor nieuw antisemitisme gedurende de laatste dertig rond Israël is ontstaan. Zijn Judenstaat was bedoeld om het virulente antisemitisme van de 19de en 20ste eeuw te smoren. De Holocaust heeft enige `dip' in dit weerzinwekkende fenomeen bewerkstelligd, maar de `koek is nu wel op'. Antizionisme is weer salonfähig en het onderscheid tussen deze politieke aversie en de negatieve emotie jegens joden in het algemeen blijkt flinterdun. Het lijkt bijna onmogelijk het fenomeen Israël neutraal te benaderen. Regelmatig wordt het bestaansrecht van Israël in twijfel getrokken. De meeste resoluties vanuit de VN zijn gericht tegen dit ministaatje, terwijl deze staat in 1947 door de Volkenbond werd goedgekeurd.

De conclusies van Joffe zijn in grote lijnen correct, maar zijn gedachte-experiment speelt zich af in het beperkte laboratorium van de realpolitiek. Zonder Israël zou het Midden-Oosten inderdaad geen paradijs zijn. De Arabische landen zouden hun belangen regelmatig op militaire wijze behartigen. De aanwezigheid van Israël betekent dan slechts een extra speler in dit spel van machtspolitiek.

De berichtgeving over de `39f-omroepen' (NRC Handelsblad, 27 januari) moet op een misverstand berusten. Het is moeilijk voorstelbaar dat het prestigieuze adviesbureau Boer & Croon de stelling betrok dat de levensbeschouwelijke zendgemachtigden `anders dan omroepverenigingen' geen leden hoeven te hebben en voor hen daarom een ledeneis ingevoerd zou moeten worden.

Twee punten uit het artikel van Schwartz vragen om repliek. Ten eerste lijkt uit het door hem beschreven onderzoek naar voren te komen dat boven een bepaalde grens meer keuzevrijheid contraproductief werkt. Echter, de conclusie dat daarmee keuzevrijheid een grens heeft lijkt mij niet gerechtvaardigd. Je kunt ook zeggen: hoe komt het nu dat keuzes op een bepaald moment moeilijker worden en proberen om keuzes bij grote aantallen beter hanteerbaar te maken. De jampotjes uit het voorbeeld van Schwartz verkochten beter bij 6 geëtaleerde exemplaren dan bij 24, maar misschien dat die 24 beter zouden zijn verkocht als die op een bepaalde manier geordend waren, zodat het voor degene die de keuze moet maken niet als `veel' overkomt. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor de ziektekosten-verzekeringen, waarbij wij nu enorme keuzevrijheid hebben, terwijl in de praktijk die keuze door persoonlijke omstandigheden binnen bepaalde structuren verloopt en (beter) hanteerbaar wordt.

Ten tweede, voert Schwartz aan dat het onderzoek naar keuzevrijheid in de politiek voert tot nivellering van inkomens, omdat een extra dollar in de zak van een miljonair minder nut oplevert dan dezelfde extra dollar in de zak van een arme. Dat laatste zal zeker het geval zijn, maar rechtvaardigt daarmee nog niet het wegnemen van die dollar.

De redenering van Schwartz volgend zou je ook kunnen zeggen dat je moet zorgen dat die extra dollar van de miljonair, blijkbaar relatief minder nuttig, zo wordt aangewend dat die wel voor anderen nut oplevert, bijvoorbeeld door het te investeren op een bepaalde manier. In ieder geval is het onderzoek van Schwartz onvoldoende reden om voor nivellering te pleiten, aangezien het argumenten tegen nivellering uit ander perspectief over het hoofd ziet.

Volgens Anil Ramdas verkeert Nederland nu in de meest traumatiserende fase van de botsing tussen gevestigden en buitenstaanders (NRC handelsblad, 31 januari). Zich beroepend op het onderzoek van Norbert Elias in de jaren vijftig in een kleine voorstad in de Britse Midlands wijt hij deze situatie aan de emotionele weerstand van de gevestigden tegen de buitenstaanders. Een weerstand ontstaan en in stand gehouden door kwaadsprekerij en roddel die tot een ongelijke machtsverhouding tussen gevestigden en buitenstaanders hebben geleid.

Onder de kop `Vislarven en economie' wordt in het hoofdartikel van 28 januari, ingegaan op de uitspraak van de Raad van State inzake de aanleg van de Tweede Maasvlakte. De Raad blijkt van oordeel dat deze een bedreiging zou kunnen vormen voor het milieu in de Waddenzee, en dat dit aspect in de planologische kernbeslissing tot aanleg van een nieuw haven- en industrieterrein niet passend is beoordeeld.

Er moet minder gegeten en meer bewogen worden, helemaal mee eens (Opinie & Debat, 29 januari). Maar voedsel is niet alleen maar suikers, vetten en calorieën. Het staat ook voor warmte en geborgenheid, smaak en geursensaties. Eten is niet alleen maar pondjes die door het mondje gaan, maar ook een psychologische en emotioneel beladen activiteit. En eten kan ook emotie-eten zijn of lekkere-trek eten: extern eten.

Als abonnee van uw krant heb ik mij verwonderd over het deelnemen van NRC Handelsblad door middel van sponsoring aan de kermisattractie voor het benoemen van de dichter des vaderlands.

Edgar Davids moest wel even slikken toen bondscoach Marco van Basten hem onlangs telefonisch meedeelde dat hij niet tot de uitverkorenen behoorde van het Nederlandse elftal voor de oefenwedstrijd woensdag tegen Engeland. De aanvoerder van Oranje wordt door zijn werkgever Internazionale nauwelijks nog ingezet. Voor Van Basten een reden de 73-voudige international buiten zijn selectie te laten.

En of hij blij was met zijn nederlaag. Zo blij als een kind. ,,Stel je eens voor dat ik gewonnen had. Dan was ik door de nazi's onthaald als een soort arische Superman en had ik een medaille opgespeld gekregen, terwijl ik niets met ze van doen had. Dan was ik later wellicht veroordeeld als een oorlogsmisdadiger.''

Feyenoord behaalde gisteravond in Doetinchem een competitiezege met therapeutische werking. De uitbundige overwinning op het povere De Graafschap (7-2) was de eerste in twee maanden. Daar had vooral de geplaagde coach Ruud Gullit behoefte aan. Maar ook de zeer wisselvallige spelersgroep kon wel wat zelfvertrouwen gebruiken.

Janica Kostelic is gisteren in Santa Caterina opnieuw wereldkampioene geworden op de combinatie. De Kroatische allroundskister nam de leiding op de afdaling en stond die op de afsluitende slaloms niet meer af.

Luc Nijholt wordt de opvolger van Jan Poortvliet als trainer/coach van eerstedivisieclub Stormvogels/Telstar. Hij tekende gisteren een contract voor drie jaar dat vanaf het komende seizoen ingaat. De 43-jarige Nijholt is nu nog werkzaam bij de jeugdploeg van AZ. In Zeist volgt hij de opleiding coach betaald voetbal en hoopt in mei daar zijn diploma mee te nemen. Als voetballer was hij in dienst van Haarlem, AZ'67, FC Utrecht, FC Basel, Motherwell en Swindon Town.

Waterpoloër Harry van der Meer gaat proberen via de rechter het Nederlands staatsburgerschap terug te krijgen. De belangenorganisatie NL Sporter heeft namens hem een beroepsprocedure aangespannen tegen de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). De zaak dient maandagmiddag in Den Haag. Van der Meer (31) is al verscheidene jaren professional in Italië. Op verzoek van zijn club Savona vroeg hij indertijd, omdat maar een beperkt aantal buitenlanders mag worden opgesteld, een Italiaans paspoort aan in de veronderstelling dat hij ook zijn Nederlandse mocht houden. Toen hij zich weer beschikbaar stelde voor Oranje bleek de routinier geen dubbele nationaliteit te hebben. Pogingen hem in de aanloop naar het olympisch kwalificatietoernooi het Nederlanderschap terug te geven, haalden niets uit.

Lars Michaelsen heeft de sterk bezette Ronde van Qatar op zijn naam gebracht. De Deense wielrenner, uitkomend voor de CSC-formatie, verdedigde zijn leidende positie gisteren met succes in de vijfde en laatste etappe, die werd gewonnen door Robbie McEwen. De Australiër versloeg de Wit-Rus Aleksandre Oesov en de Belg Tom Boonen in de massasprint. In de eindrangschikking was Maarten Tjallingii de beste Nederlander. Hij werd vijfde op 5.43 van Michaelsen, die in de slotrit over 153 kilometer naar Doha zijn naaste belagers Matti Breschel, een landgenoot, en Fabrizio Guidi (Ita) met hulp van zijn ploeg nauwgezet in de gaten hield.

Heracles is terug aan kop in de eerste divisie. De Almeloërs wonnen gisteravond voor eigen publiek met 3-0 van AGOVV en passeerden daardoor Sparta op de ranglijst. De Rotterdammers, die vrij waren, hebben een punt minder, maar ook een wedstrijd minder gespeeld. In de derde periode doet Heracles met zeven uit drie ook mee. Hetzelfde geldt voor Stormvogels/Telstar dat in Deventer met 2-1 won van Go Ahead Eagles. Pater en Slory maakten de doelpunten voor de ploeg uit Velsen. Emmen deed de laatste plaats over aan Eindhoven door de onderlinge tweestrijd in Drenthe met 2-1 te winnen. Excelsior kon zijn aanhang opnieuw niet plezieren, maar redde in Kralingen nog wel een punt tegen VVV (2-2).

Een handelsrechtbank heeft gisteren de Geneefse voetbalclub Servette failliet verklaard. De club is niet in staat gebleken een schuld van 7,2 miljoen euro weg te werken. De spelers ontvingen al sinds oktober geen salaris meer. Servette is een van de oudste clubs in Zwitserland en veroverde in zijn 115-jarig bestaan zeventien keer de landstitel. De club zal door het bankroet verdwijnen uit de hoogste divisie van het betaald voetbal. De Fransman Marc Roger nam een jaar geleden het noodlijdende Servette over, maar hij slaagde er niet in nieuwe investeerders te vinden voor de club. Inmiddels hebben Syrische investeerders en bedrijven in de stad interesse getoond. ,,De club is benaderd door een groep investeerders. Zij hebben belangstelling Servette overeind te helpen'', aldus een communiqué van de clubleiding.

Carnaval en nieuwe werkloosheidscijfers leiden de aandacht even af van de omkoopaffaire in het Duitse voetbal. Maar de schade is er niet minder om.

Voetballers in de Zwitserse competitie krijgen een rode kaart wanneer zij de scheidsrechter uitschelden voor `Hoyzer', verwijzend naar de kroongetuige in de Duitse omkoopaffaire. In hoeverre bemoeilijkt het gokschandaal het werk van Nederlandse arbiters?

Vanuit een radio in het klimrek zingt met muizenstemmetjes het kinderkoor De Madeliefjes o.l.v. Jan de Breet bekende kinderliedjes. Ze worden daarbij begeleid door een op volle kracht blazend heteluchtkanon. De sporthal van Cothen, zondagmorgen half negen. Buiten vriest het. Ondanks het vroege uur is het hier druk, ouders drinken in de kantine of op de hardhouten tribunes hun eerste koffie. Staren of glimlachen vertederd naar hun kroost; het is hier kabouterhandbaltijd! Eens in de twee weken organiseert handbalvereniging Fortissimo een ochtend voor de allerkleinsten. Trainen, nee, dat kan dit niet genoemd worden, daarvoor zijn de drie- tot zesjarigen nog te klein. Het is spelen met veelkleurige ballen en ballonnen, er wordt door hoepels gekropen en voetje voor voetje over enge, smalle balken getrippeld. Als gansjes gaan ze over de spellijnen achter hun kaboutertrainers aan. Er klinkt een gespeeld vermanend: `over de lijnen lopen hoor!' Het valt op hoeveel kippetjesdrift de meisjes bezitten, met schelle stemmetjes worden medespeelstertjes gecorrigeerd wanneer die niet meteen doorhebben hoe en in welke richting gelopen of gesprongen moet worden. De jongetjes ogen bedeesder. Een kwartier voor tijd en twintig bekende kinderliedjes later wordt getracht ze de essentie van dit spel bij te brengen: de bal of ballon dient tussen de roodwit geverfde doelpalen te verdwijnen. De zin daarvan wordt deze ochtend door werkelijk geen enkele kabouter ingezien.

Omkoping in Duitsland, corruptie in België, malversaties van sporters in Canada en de Verenigde Staten, het lijkt de zondvloed wel. Alleen in Nederland hoor je nooit iets van de duistere achterkant van voetbal, wielrennen en tennis. Pingpong is nog een grotere idylle. De modelstaat Nederland. Terwijl ik me toch kan herinneren dat Wim Suurbier wel eens een paar geeltjes incasseerde voor wat kluitjesvoetbal.

Hoogte- en dieptepunten wisselden elkaar vorig jaar af in het leven van zwemster Marleen Veldhuis (25). Zilver bij de EK in Madrid, een sof in Athene en een wereldtitel op de kortebaan. ,,We hebben fouten gemaakt.''

Een erotisch schilderij met verzen uit de koran is uit het Museum voor Wereldcultuur in de Zweedse stad Goteborg verwijderd, na protesten van moslims die het werk `obsceen' vonden. Het betrof een werk van Louzla Darabi, dat deel uitmaakte van een tentoonstelling over Aids. Museumdirecteur J. Sandahl zei honderden protestbrieven en -emails te hebben ontvangen, voor het merendeel ,,respectvol en beleefd, maar soms agressiever''.

Met slogans als ,,Bevrijd de muziek!'' en ,,We zijn allemaal piraten'' is het Franse weekblad Le Nouvel Observateur woensdag een campagne begonnen tegen het justitiële offensief van overheid en muziekproducenten tegen de muziekpiraterij op internet. Het weekblad heeft op internet een petitie geplaatst die inmiddels door 6500 internetgebruikers en muziekliefhebbers is ondertekend, maar ook door tientallen belanghebbenden als muzikanten en producenten en door politici.

De musical The Phantom of the Opera van componist Andrew Lloyd Webber is op weg de langst lopende theatershow op Broadway te worden. Lloyd Webber is daarmee zijn eigen voornaamste concurrent geworden, want het record staat nu nog op naam van Cats, die tot dusver zijn grootste kassucces is. The Phantom heeft nog een jaar te gaan om dat record te breken.

De National Gallery van Washington toont Bijbelse portretten die Rembrandt van Rijn schilderde in zijn nadagen: ,,Rembrandt is in deze fase in diepe vragen verzonken.''

De tv-serie Star Trek is in de loop van veertig jaar al twee keer gered door de fans. Vanaf maandag is het vierde seizoen van Star Trek Enterprise te zien, dat er zonder een felle actie van de kijkers niet gekomen was.

De legendarische kunstverzamelaar Saatchi viert het 20-jarig bestaan van zijn galerie met een ambitieuze tentoonstelling. Het eerste deel ervan ontbeert actualiteit, maar biedt veel schoonheid. En deel twee en vooral drie beloven heel spannend te gaan worden.

Bijna dertig jaar lang hadden ze samen geen plaat meer gemaakt. Maar Neil Young wilde niet en Steve Stills komt zijn huis niet meer uit, dus besloten Graham Nash en David Crosby het weer eens als duo te proberen. Dat is lucratiever dan solo, want aan Crosby & Nash kleeft het magische jaren zestig-aura van de helft van een band die nog op Woodstock gespeeld heeft en die op zijn minst een deel van het oude close-harmonyvuur zou moeten kunnen oproepen.

Veel latin(jazz)pianisten vallen op door enorme notenwatervallen. Zo niet de op Cuba groot geworden Gonzalo Rubalcaba (1963) op zijn laatste twee albums. Dat hij zich op Land of the Sun smaakvol inhoudt, is begrijpelijk omdat de coleider op deze cd, de befaamde contrabassist Charlie Haden (1937) al jaren kampt met gehoorproblemen. Dat kan echter niet verklaren dat Rubalcaba's arrangementen zo'n hoog middle-of-the-road gehalte hebben. Misschien was het repertoire, grotendeels van de Mexicaanse (film)componist José Sabre Marroquín, niet uitdagend genoeg.

Op zijn eigen Paseo speelt Rubalcaba met dezelfde drummer, de soepel opererende Ignacio Berroa. De bas wordt gespeeld door José Armando Gola die een licht ploffend geluid laat horen en verder speelt in enkele stukken saxofonist Luis Felipe Lamoglia mee. De composities, merendeels van Rubalcaba zelf, zitten goed in elkaar en zijn erg abstract. Het resultaat is een soort `latin new thing' dat niet op dansers mikt, maar op geconcentreerde luisteraars met grote oren. Santo Canto bij voorbeeld is heel fraai.

Twee jaar geleden bracht Thé Lau het verstilde muziekprogramma De God van Nederland met slechts een toetsenist als begeleiding. Op zijn kenmerkende, rauwe en geschuurd-lyrische dictie vond Lau een eigen vorm tussen zingen en reciteren in. Maar je bespeurde toen al de kracht van zijn stem. Nu treedt hij op in volstrekt andere stijl. Overspel heet zijn nieuwe concert. Dat overspelige zit hem in de muzikale verrassingen; Lau treedt op met een rockband, swingend, brutaal. Bovendien brengt de Antwerpse zangeres Yasmine in vertaling songs van Leonard Cohen. Diens Famous Blue Raincoat krijgt bij haar een heftige rockklank, niet meteen te herkennen, maar als zij opeens met diepgegroefde stem zingt ,,je enige regenjas was gescheurd aan de schouder'', dan valt opeens de overweldigende muzikale structuur van band én Lau met gitaar open.

De twee nieuwe balletten waarvoor het Nederlands Dans Theater 1 de jonge choreografen André Gingras en Jacopo Godani in huis haalde, hebben gemeen dat ze de toeschouwer meesleuren in een maalstroom van energie-uitbarstingen en daverende muziek. De Canadees Gingras was sinds 2000 met goed ontvangen choreografieën te zien op het Haagse CaDance Festival en in het Korzo theater. Het vijftig minuten durende Excessive second body smile is zijn tweede werk voor NDT.

Vanavond staan ze voor het eerst allemaal tegelijk samen op een podium, de talentrijke hiphoppers uit de kring van Kubus. ,,We zijn een vriendenclubje dat een feestje mag bouwen in de Melkweg.''

Bijna 3,5 jaar na de terreuraanslagen meent Hollywood dat het Amerikaanse publiek klaar is voor films en tv-series over de aanslagen van 11 september 2001. Volgens het shownieuwsblad Daily Variety onderhandelt Columbia Pictures over de filmrechten van 102 Minutes, een boek over de laatste momenten van de mensen in het World Trade Center, een doelwit van de aanslagen. 102 Minutes beslaat de tijd tussen de inslag van het eerste vliegtuig en het moment dat beide torens instortten.

Op de geboortegrond van Vincent van Gogh in Zundert komt een kunstcentrum. Dat heeft de Stichting Van Gogh & Zundert gisteren bekendgemaakt. De kosten bedragen 2,5 miljoen euro. Het centrum gaat in het najaar 2006 open in het dorp van Van Goghs kinderenjaren (1853-1865). In het Vincent van Goghhuis komen onder meer twee expositieruimten – met de tekening De Spitters – en een documentatiecentrum.

De Amerikaanse acteur Ossie Davis is gisteren dood aangetroffen in zijn hotelkamer in Miami Beach, in Florida. Dit hebben Amerikaanse media gemeld. Davis was 87 jaar. Davis schreef, acteerde, regisseerde en produceerde voor het theater en Hollywood. In zijn carrière van ruim een halve eeuw speelde hij in films als Jungle Fever en Do the Right Thing. Davis' eerste film was No Way Out (1950), waarin hij voor het eerst samenspeelde met zijn vrouw Ruby. Behalve om zijn karakterrollen, die vaak te maken hadden met racisme, was Ossie Davis ook bekend als mensenrechtenactivist, die opkwam voor andere zwarte acteurs.

Op het Rotterdamse filmfestival kon iedereen vrede hebben met de drie winnaars. Een echte uitschieter was er niet op het IFFR, dat dit jaar wel beter was dan in 2004.

Uitgeverij J.M. Meulenhoff, waarover gisteren bekend werd dat ze deel blijft uitmaken van Perscombinatie Meulenhoff (PCM), leed over 2003 en 2004 zware verliezen. Dit blijkt uit cijfers die zijn vrijgegeven door de interim-directeur de boekendivisie van PCM, Ben Knapen.

De VS en hun bondgenoten willen nauw samenwerken om te verzekeren dat Iran geen kernwapens bouwt. Dat heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Condoleezza Rice, gisteren gezegd na besprekingen met bondskanselier Gerhard Schröder in Berlijn. Eerder gisteren zei Rice in Londen dat een militaire actie tegen Iran ,,gewoon niet op de agenda staat''.

In Amerika is enige ophef ontstaan door uitspraken van een luitenant-generaal die het neerschieten van mensen ,,leuk'' noemde.

Ook Koeweit blijkt een moslimextremistisch probleem te hebben. De geschrokken autoriteiten zijn in het geweer gekomen.

Mensenrechtenexperts van de Verenigde Naties hebben gisteren hun ernstige zorgen geuit over de psychische gesteldheid van de gevangenen op Guantánamo Bay. De VS houden daar naar schatting 550 verdachten van terrorisme vast. De deskundigen zeggen dat vooral degenen in eenzame opsluiting een groot risico lopen psychisch beschadigd te raken. De zes mensenrechtenexperts wijzen erop dat veel gevangenen al drie jaar geen contact met de buitenwereld hebben en vernederend worden behandeld.

Zeven Britse militairen moeten voor de krijgsraad verschijnen. Ze worden verdacht van betrokkenheid bij de moord op een Irakees in het zuiden van Irak in 2003. De zeven worden ook aangeklaagd voor ,,gewelddadige oproer'' die aan de dood van de Irakees voorafging.

De Chinese president Hu Jintao heeft deze week Gyaltsen Norbu, die door Peking als reïncarnatie van de Panchen Lama wordt beschouwd, ontvangen in de Grote Hal van het Volk. Hu moedigde hem aan om `een levende Boeddha vol van liefde voor het land en voor zijn religie', te zijn, zo meldde persbureau Nieuw China. China's communistische leiders schoven de nu 15-jarige jongen in 1995 naar voren als de elfde reïncarnatie van de Panchen Lama, de hoogste Tibetaanse geestelijke na de Dalai Lama. De Dalai Lama wees zelf echter Gedhun Choekyi Nyima aan als de nieuwe Panchen Lama, een keuze die door China's communistische leiders niet werd geaccepteerd. Gedhun Choekyi Nyima is nog nooit in het openbaar verschenen. Hij staat vermoedelijk onder huisarrest.

Elf Peruaanse kinderen zijn overleden aan hondsdolheid na beten van vampiervleermuizen. De kinderen, allen jonger dan zes jaar, behoren tot Amazone-stammen in de provincie Condorcanqui. Naar schatting duizend mensen zijn in de afgelopen maanden door de vleermuizen gebeten. Vampiervleermuizen, die alleen in Latijns-Amerika voorkomen, eten bloed en komen alleen op mensen af als er geen dieren in de buurt zijn. Met hulp van UNICEF, het kinderfonds van de Verenigde Naties, probeert de Peruaanse regering de inwoners nu te vaccineren.

President Alvaro Uribe van Colombia heeft een reis naar buurland Venezuela, bedoeld om de hoog opgelopen conflicten tussen beide landen bij te leggen, afgebroken. Hij werd gisteren in Cartagena onwel en moest naar een ziekenhuis, waar een oorinfectie werd geconstateerd. Volgens zijn artsen kan hij met die infectie niet vliegen. Een reis naar Spanje, Frankrijk en België is eveneens afgezegd. Venezuela reageerde onlangs woedend toen bleek dat door Colombia in de arm genomen huurlingen op Venezolaans grondgebied een Colombiaanse rebellenleider hadden ontvoerd. De Venezolaanse president Hugo Chávez verbrak alle relaties met Colombia. Uribe moet zeker vier dagen rust houden.

In de Nepalese hoofdstad Kathmandu heeft de politie gisteren een eind gemaakt aan een verboden bijeenkomst van de oppositie en een tiental leiders van de partij Nepali Congress-Democratic gearresteerd. Het hoofdbestuur van de partij was bijeengekomen om de machtsgreep van koning Gyanendra, dinsdag, te bespreken. Na die machtsgreep zijn politieke bijeenkomsten verboden. Binnen- en buitenlandse journalisten werden aangehouden, maar later vrijgelaten. Hun opnamen en aantekeningen werden in beslag genomen.

Binnen het Soedanese Bevrijdingsleger (SLA), de grootste rebellenbeweging in de regio Darfur, is een machtsstrijd uitgebroken. Tien commandanten verenigd rond de SLA-legerleider Juma Mohamed Haggar hebben SLA-voorzitter Abdel Wahid Nour en SLA secretaris-generaal Mini Minnawi afgezet. Beide SLA-leiders opereren vanuit Eritrea, tot ergernis van de commandanten in het veld die hun leiders verwijten in luxe in het buitenland te leven. De twee zeiden gisteren hun afzetting niet te accepteren.

Dinsdag heeft in Egypte de eerste top plaats tussen de Israëlische premier Sharon en de Palestijnse president Abbas. Er zijn tekenen van vooruitgang, maar het optimisme is voorzichtig.

Europarlementariër Emine Bozkurt is onlangs benoemd tot rapporteur vrouwenrechten voor Turkije. Deze week kwam ze zich verdiepen in de positie van de Turkse vrouw.

In de Zuid-Chinese stad Shenzhen is een krant gepubliceerd die geheel van goud is gemaakt. Het gaat om een speciale jubileumuitgave van het Chinees Economisch Dagblad, waarvan 36 exemplaren zijn gedrukt, aldus het persbureau Nieuw China.

In één klas zitten 95 leerlingen.

De scholen in Kenia zijn volgestroomd sinds de invoering van gratis basisonderwijs, twee jaaar geleden. ,,Mijn leven is erdoor veranderd.''

In Georgië gaan stemmen op die pleiten voor een grondig onderzoek naar de dood van premier Zoerab Zjvania. Premier Zjvania werd donderdag levenloos aangetroffen in het huis van een vriend; hij werd – met die vriend – het slachtoffer van een lekkende gaskachel.

Het Oekraïense parlement heeft gisteren met grote meerderheid de benoeming van Joelia Timosjenko tot premier bevestigd en haar regeringsprogramma goedgekeurd. Zij beloofde Oekraïne ,,snel en eervol'' naar Europa te leiden.

De Europese grondwet krijgt op dit moment steun van bijna dertig procent van de Nederlandse kiezers die willen gaan stemmen in het referendum over de ratificatie van de Europese grondwet. Dat blijkt uit het eerste kiezersonderzoek over het referendum, dat het kabinet vorige maand heeft laten uitvoeren. De groep die zegt ,,waarschijnlijk of zeker wel'' te gaan stemmen is relatief groot: bijna tachtig procent van de kiezers. Bijna de helft weet echter nog niet of zijn voor of tegen is. Twintig procent zegt nu tegen te gaan stemmen.

De inlichtingendienst AIVD heeft een actieve rol gespeeld bij het vinden van de woning van moslimextremist Jason W. in de Haagse Antheunisstraat, zo meldt de Volkskrant vandaag. De AIVD zou de woning hebben `geregeld' en, buiten medeweten van de eigenaren van de woning, deze hebben voorzien van afluisterapparatuur, aldus de krant, die zich baseert op `goed ingevoerde bronnen'. Jason W. huurde de woning sinds september vorig jaar als antikraak. De jongeman, lid van de zogenoemde Hofstadgroep, werd op 10 november, een week na de moord op Theo van Gogh, in het Haagse Laakkwartier gearresteerd. Hij was in gezelschap van zijn vriend, Ismail A. De arrestatie mislukte nadat een van beide mannen een handgranaat naar de politie gooide. Daarbij vielen vier gewonden.

De VVD wil een vlaktaks invoeren. Al vijftien jaar wordt over zo'n uniform belastingtarief gesproken.

De scheidend commandant van de commando's, Marc van Uhm, laat een korps achter dat steeds vaker wordt ingezet. Eindelijk van de `reservebank'.

Ouders klagen over de kwaliteit van leerkrachten op basisscholen. Ook toezichthouders maken zich zorgen. Veel pabo's passen hun lesaanbod aan. Meer weten van minder.

De Hoeksche Waard wordt toch aangewezen als nationaal landschap. Minister Dekker (VROM, VVD) heeft dit de Tweede Kamer in een brief laten weten. Zij heeft op aandringen van het parlement ook enkele andere punten het ruimtelijk beleid aangepast.

Professor mr. L. Hancher en drs. I.J. Schoonenboom zijn gisteren door de ministerraad benoemd tot lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). Hancher (1956) is hoogleraar Europees Recht aan de Universiteit van Tilburg. In de periode 1991-1997 bekleedde zij eenzelfde leerstoel aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

Schoonenboom (1942) is sinds 1973 als lid van de wetenschappelijke staf verbonden aan de WRR. In 2004 verscheen het rapport `De Europese Unie, Turkije en de islam' dat onder zijn leiding tot stand kwam.

Door de dreiging van terreur worden in Europa democratische grondrechten ingeperkt, zegt de Israëlische hoogleraar Shalev. ,,Wij zijn daar al doorheen gegaan.''

Allochtone sportclubs bevorderen het zelfvertrouwen en verminderen de vooroordelen die allochtonen hebben over andere culturen. Dat blijkt uit het onderzoek Sport en multiculturaliteit van bestuurswetenschapper P. Verweel, dat hij gisteren presenteerde.

Van drie autoruiten, die afgelopen weekend op of rond de A10 bij Amsterdam-Noord kapot gingen, is inmiddels duidelijk dat erop is geschoten met een windbuks. Dat heeft de politie Kennemerland gisteren bekendgemaakt. De politie is op zoek naar getuigen van een mogelijk andere beschieting. Deze vond plaats op de A9 bij Heemskerk. Op 27 januari sneuvelde een autoruit op A9 bij Badhoevedorp. In totaal telt de politie zes zaken, waarbij het lijkt dat auto's zijn beschoten.

Bij het grootschalige tuberculose-onderzoek dat deze week in Zeist plaatsvond, is tot en met gistermiddag bij 360 mensen besmetting met de tbc-bacterie geconstateerd. Dat meldde de gemeente Zeist gisteren. Donderdagavond bedroeg het aantal besmette mensen nog 150. In alle gevallen gaat het om een recente besmetting. Dat betekent niet dat deze mensen ook ziek zijn. ,,Zij hebben geen tbc en dus ook geen open tbc'', stelt de gemeente. Een flink aantal mensen die mogelijk ook besmet zijn, kwam niet opdagen om de resultaten van de testen af te halen.

Het draagvermogen van de pijlers van de spoorbrug voor de hogesnelheidslijn-zuid over het Hollands Diep is ,,ruim voldoende''. De bouwers hebben geen rekenfouten gemaakt. Dat schrijft minister Peijs (Verkeer en Waterstaat) aan de Tweede Kamer. Peijs heeft afgelopen week onderzoek laten doen naar mogelijke rekenfouten bij pijler elf, die slechts 2.000 ton draagvermogen zou hebben inplaats van de vereiste 3.000 ton. De draagkracht blijkt nu 3.200 ton te zijn. De ,,meest voorkomende situatie'' is volgens Peijs een belasting van 1.450 ton. Eind vorig jaar liet Rijkswaterstaat zestien met zand geladen vrachtwagens op de brug staan om na te gaan of het bouwwerk wel sterk genoeg was. Aanleiding was een pijler die iets verder was verzakt dan de andere steunpilaren. UIt deze test bleek dat er geen maatregelen nodig waren om verdere verzakking te voorkomen.

Angelo D., Hells Angels en Nederlands marinepersoneel op Curaçao hebben samengewerkt bij het opzetten van drugstransporten. Dit blijkt uit verklaringen van D., de kroongetuige in het lopende proces rond drie vermoorde Nomads, de Limburgse tak van de Hells Angels. Dagblad De Limburger en het Limburgs Dagblad konden de verklaringen inzien en zij berichten vandaag over de inhoud. Het gaat om verklaringen die D. voor het begin van de rechtszaak tegen de politie aflegde. Uit de uitlatingen van D. zou blijken dat sommige drugstransporten succesvol verliepen, andere niet. In een van de verhoren vertelde hij onder meer over zijn contact met de Nederlande marineman John D., die 250 kilo cocaïne op een schip naar Nederland wilde smokkelen.

Het kabinet wil de mogelijkheden uitbreiden om het volgen van een terroristisch trainingskamp in het buitenland eerder strafbaar te stellen. Dat bleek gisteren uit de schriftelijke antwoorden van de ministers Donner (Justitie) en Remkes (Binnenlandse Zaken) op vragen van Tweede-Kamerleden over de recente brief van het kabinet over de bestrijding van terrorisme. Ze bekijken of justitie in de toekomst ook mensen kan vervolgen die een kamp hebben bezocht om zich voor te bereiden op een terreurdaad zonder dat daarvan concreet bewijsmateriaal zoals een plan of instructieboekje is. Nu kan dat alleen als duidelijk is dat iemand lid is van een terroristische organisatie of dat ze zijn opgeleid om een terroristische aanslag te plegen. De ministers willen ook dat een Nederlander die een buitenlands trainingskamp bezoekt, zijn Nederlanderschap verliest. Uit de brief blijkt verder dat de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) alle buitenlandse godsdienstleraren en imams onderzoekt voordat ze naar Nederland komen. De dienst kijkt onder meer of ze banden hebben met terroristische netwerken. Een radicale imam werd het land uitgezet.

Het werk is haar passie, zegt huisarts Carien van Gijn. Haar verbaast het niet dat studenten voor dit vak kiezen. Maar huisartsen moeten hun werk wel goed kunnen doen.

Hoe leuk is het werk van de huisarts? Een avonddienst met Carien van Gijn en haar co-assistent. ,,Ik moet nu eventjes in uw darm voelen.''

De Chinese grondwet garandeert bescherming van privé-bezit. Honderdduizend arme boeren merken daar niets van en zoeken recht bij de rechter. Zonder gevaar is dat niet.

Feyenoord heeft gisteren in Doetinchem De Graafschap met 7-2 verslagen. Het was de eerste winst in twee maanden.

De kartelautoriteit NMa onderzoekt de woningwebsite Funda en de makelaarsvereniging NVM. Aanleiding is een klacht dat zij misbruik maken van hun positie.

Gemeenten mogen van de Hoge Raad winst maken op afzonderlijke diensten, zoals de uitgifte van paspoorten, zolang de inkomsten van hun totale dienstenpakket niet boven de kosten uitkomen.

Het Oekraïense parlement heeft gisteren met grote meerderheid de benoeming van Joelia Timosjenko tot premier bevestigd en haar regeringsprogramma goedgekeurd.

De Hoeksche Waard wordt aangewezen als nationaal landschap. Dat betekent dat grootschalige verstedelijking daar is uitgesloten.

Een militaire actie om te voorkomen dat Iran kernwapens produceert staat ,,gewoon niet op de agenda''. Dat zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rice gisteren in Londen.

,,Mission accomplished'' – missie volbracht, luidde een groot spandoek boven het hoofd van de Amerikaanse president George Bush toen die op 1 mei 2003 op het vliegdekschip USS Abraham Lincoln de gevechtsfase van de oorlog in Irak voor beëindigd verklaarde. Hij was buitengewoon voorbarig: sindsdien is Irak in een guerrilla- annex terreuroorlog terechtgekomen die dagelijks talrijke levens eist. Een week geleden, op verkiezingsdag, vielen er 40 à 50 doden, hoewel er 300.000 man Amerikaanse en Iraakse militairen en politieagenten waren ingezet om de kiezers te beschermen. En dat viel veel buitenlandse waarnemers méé.

Meer dan duizend schakers hebben meegedaan in de verschillende groepen van het Corustoernooi en ze zouden allemaal een boek kunnen schrijven over hun ervaringen. Nou ja, misschien kunnen ze dat niet, maar ze hebben in ieder geval genoeg materiaal.

De finale van de viertallencompetitie in de Meesterklasse is inmiddels voorbij. Het treffen tussen De Lombard uit Rotterdam en Modalfa uit Amsterdam liep verleden week uit op een overwinning van laatstgenoemde vereniging: 183-144. Het was een ouderwetse derby tussen twee grootmachten van het Nederlandse bridge. Deze kreeg extra glans omdat in beide formaties paren meededen die lid zijn van de nationale selectie. Ver buiten de landsgrenzen oogstte de clash bewondering en respect, want sinds de zilveren medaille op de Bridge Olympiade van Istanbul staat Nederland op een voetstuk. Experts uit de Verenigde Staten stonden voor dag en dauw op om maar niets te hoeven missen van de wedstrijd die via BridgeBase-on-line rechtstreeks werd uitgezonden op internet. Zondagmiddag, ergens rond lunchtijd, was de wereld getuige van een unieke situatie:

Ik ben lid van Les Amis de Cuisine, een kookclub met aparte mannen- en vrouwengroepen. Eens per maand koken we vijf tot zes meestal klassieke gerechten. In januari doen we het kalmer aan; dit jaar maakten we onder andere een strudel met zuurkool. Ik geef hier een eigen versie van het recept.

World Press Photo bestaat vijftig jaar. Festiviteiten zijn er pas later dit jaar, maar aanstaande vrijdag worden al de winnaars bekendgemaakt van de jaarlijkse competitie die ook de `World Press Photo of the Year' oplevert. De wedstrijd wordt dit jaar voor de 48ste keer gehouden, want in de eerste decennia werden drie jaren overgeslagen. World Press Photo werd in 1955 in het leven geroepen, toen een aantal leden van de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten de nationale competitie om de Zilveren Camera internationaal maakte.

Welke boeken zijn aanraders voor iedereen van 16 tot 91? Welke leeslijstklassieken hebben de X-factor? Pieter Steinz maakt een tweewekelijks rondje langs de eeuwige jachtvelden van de wereldfictie.

Paul Weller heeft een haarprobleem. Hij moet het opzij voor z'n oren fixeren met spul. De camera kent geen genade, ook niet op deze dvd waarop Weller vooral werk uitvoert van z'n laatste cd, die gevuld is met covers. Dat was in principe een goed idee, maar in de uitvoering is het fout gegaan. Het publiek staat erbij alsof de opnamen op een zondagochtend ergens in een loods op een industrieterrein zijn gemaakt, geïnteresseerd, maar weinig betrokken. Op dit soort concertregistraties dient natuurlijk een dikke mist van waterdamp en rook boven de zaal te hangen, en hadden muzikanten en zaal elkaar meedogenloos moeten opstuwen. Maar of het nu aan locatie of tijdstip ligt, of aan een fataal gebrek aan drank en drugs: het is een zeldzaam matte vertoning. Hoe goed de band ook op dreef is in nummers als `All Along The Watchtower' en `Wishing On A Star', het optreden tuimelt in een zwart gat. Wellers stem is puik, de al tien jaar samenspelende ritmesectie swingt als een beest, maar de vlam weigert in de pan te slaan. ,,U was een fantastisch publiek'', sneert Weller dan ook vlak voor het verlossende einde, en vervolgt, na een korte pauze, ,,nou ja,... well dressed, anyway''.

Tussen de verborgen-camerashows, realityseries, auto-ombouwprogramma's, datingtoestanden en andere flauwekul zijn er op MTV af en toe nog clips te zien. Zelfs dan gaat het niet eens altijd om actuele clips, want geregeld komen er blokjes voorbij met filmpjes uit de oude doos. Het zijn niet alleen de enigszins verbleekte kleuren en vervaagde contouren die deze clips feilloos in een vervlogen tijdperk plaatsen en die je doen afvragen: zagen ze er in de jaren tachtig ook al zo verwassen uit?

,,God is geen vrouw. God is een dikke witte man in de hemel. Hij huilt niet om ons, en wanneer hij wél om ons huilt, dan komt dat omdat hij dronken is. Hij is altijd naar de klote, prrrroooost!''

Bijna niemand weet het nog, maar de digitale revolutie werd voorafgegaan door de mislukking van de quadro-opnametechniek met vier geluidskanalen. Quadro mislukte omdat er verschillende systemen waren. Nu worden oude quadro-opnamen gebruikt voor het nieuwe super-audiosysteem met vijf kanalen. Zelfs gewoon stereo afgeluisterd, is er een geweldige sensatie van ruimte en diepte.

Bij muziek uit Peru denkt men snel aan in poncho's gehulde indianen met minigitaartjes en wenende panfluiten. `La Flute Indienne' etcetera.

Rammstein heeft in de afgelopen jaren bewezen wat Tocotronic maar niet wilde lukken, namelijk dat Duitstalige popmuziek op internationaal niveau kan doorbreken. Helemaal rechtvaardig is dat niet, want de Hamburgse rockgroep Tocotronic (eerst een trio, nu met z'n vieren) maakt al tien jaar muziek die toont dat de Duitse taal wel degelijk dichterlijk kan zijn in een rock-context en zich niet alleen op marstempo laat declameren. Het stigma van `Duitse Pavement' hebben ze op Pure Vernunft Darf Niemals Siegen nog niet helemaal afgeschud. In hun Amerikaans georiënteerde indierock sluipt op de beste momenten een welkom gevoel van melancholie, zoals in de uptemponummers `Aber hier leben, nein danke' en het `Der achte Ozean'. Veel stroever gaat het eraan toe als zanger Dirk von Lowtzow zich aan een ballade waagt, of de flauwe woordgrap van het toch weer Engelstalige `Cheers for fears'. Een half geslaagd album van de beste rockgroep van Duitsland: zo worden ze nóóit groter dan Schnappi das kleine Krokodil.

Will Oldham hebben we in de loop van de jaren leren kennen als Will Oldham, Palace, Palace Brothers, Palace Music, en Bonnie `Prince' Billy. De man is zo productief dat hij meer verschijningsvormen nodig heeft. Zijn nieuwe cd Superwolf verscheen onder de naam Bonnie `Prince' Billy, en hij maakte hem samen met gitarist Matt Sweeney, bekend van de Amerikaanse groepen Chavez en Zwan.

Het is een taaie Nederlandse gewoonte om alles wat we niet helemaal in de haak vinden of wat niet past bij ons zelfbeeld, allereerst zo lang mogelijk te negeren, en vervolgens af te doen als niet-Nederlands. Abnormaal. Kiele-kiele. Alles, zolang we het maar niet serieus hoeven te nemen.

Kort, korter, kortst. Lukas Keijser (tekst) en Jørgen Krielen (foto's) zien tijdens de Amsterdam Fashion Week minirokken, veel minirokken.

Vorige week werd een Italiaans meisje in het ziekenhuis opgenomen met een zwaar verrekte pees. Het meisje, dat gemiddeld zo'n 100 SMS-jes per dag verstuurde, kan haar duim niet meer bewegen. Spunk reconstrueert haar (voorlopig) laatste SMS-dag.

Bij het grootschalige tuberculose-onderzoek deze week in Zeist is tot en met gistermiddag bij 360 mensen besmetting met de tbc-bacterie geconstateerd. Donderdagavond waren het er nog 150.

De Europese grondwet krijgt nu steun van bijna 30 procent van de Nederlanders die willen stemmen in het referendum hierover. Dat blijkt uit onderzoek dat het kabinet heeft laten uitvoeren.

Minister Verdonk (Vreemdelingenzaken) had 26.000 asielzoekers die wachten op hun terugkeer, een generaal pardon moeten geven. Dit zeggen hoogleraren die zich met migratie en vreemdelingenrecht bezighouden.

Bijna de helft van de lerarenopleidingen voor het basisonderwijs (pabo's) biedt onvoldoende kwaliteit. Als deze opleidingen op dit moment zouden worden beoordeeld, komen ze niet in aanmerking voor bekostiging door de overheid. Ze zouden ook geen nieuwe studenten mogen aannemen.

In deel 1 van zijn nieuwe serie interviews spreekt Bas Heijne met de Spaanse historicus Felipe Fernández-Armesto over de zelfgenoegzaamheid van de mens, het voordeel van diversiteit en de islam in Europa.

Toneelgroep Amsterdam houdt in eigen huis het minifestival Tamtam, met als thema: het huwelijk. Startschot is Scènes uit een huwelijk van Ingmar Bergman. Regisseur Ivo van Hove laat het huwelijksdrama simultaan spelen door drie verschillende koppels.

Nieuwste film van de Chinese regisseur Wong Kar-wai is een liefdesverhaal en de opvolger van In the Mood for Love. Wong kon geen afstand kunnen nemen van de hoofdpersonen en de locaties van die intieme romance. Met vele Aziatische sterren zoals Tony Leung, Zhang Ziyi en Gong Li.

Nieuwe versie van flowerpowershow uit 1968 van componist MacDermot en schrijvers Ragni en Ido, over wel en wee van een groep hippies. Eén van hen twijfelt of hij naar Vietnam zal gaan. Voor de Nederlandse tournee zijn aan de Amerikaanse cast twee plaatselijke sterren toegevoegd.

In twaalf afleveringen schrijft schaker Hans Ree over de grote geesten die zijn leven hebben beïnvloed.

5

Venetiaanse optochten

Op 5 februari is de traditionele gondeltocht op het Canal Grande in Venetië. Het is een van de hoogtepunten van het jaarlijkse carnaval dat van 28 januari tot 8 februari duurt. Op alle pleinen in de stad zijn optredens georganiseerd. In Café Florian aan het San Marcoplein zal de harde kern van beeldbepalende, gekostumeerde Fransen, Duitsers en Amerikanen genieten van de warme chocolademelk. Het feest trekt jaarlijks meer dan honderdduizend toeristen, maar de Venetianen worden steeds sceptischer. 'Ik hou niet van Duitsers die mediterraan proberen te doen en toeristen die niet rechts houden in de smalle stegen', zei edelsmid Giuliano Reveane vorig jaar.

Fritz Sämisch (1896-1978), over wie ik vorig jaar schreef dat hij altijd zo lang nadacht, werd een levenskunstenaar genoemd, waarmee bedoeld werd dat hij bijna niets verdiende en toch leefde. Al bracht het beroep van schaker hem geen rijkdom, het heeft wel twee keer zijn leven gered.

Het eigentijds culinair bedrijf zit vol paradoxen. Neem zuurkool.

Het probleem

'Wat sleep je toch allemaal mee in die tas?' Een man kan zoiets vragen. Wat graag zou hij eens binnendringen in dit heilige der heiligen, maar in plaats daarvan veinst hij dédain: 'Dus je hebt alles wat daar in zit nodig?' Daarom, om u te tonen dat ik een goed georganiseerde vrouw ben die alleen het hoogstnoodzakelijke met zich meedraagt, zal ik u voor één keer, en bij hoge uitzondering, een blik in mijn handtas gunnen. Kijkt u mee?

Haest en De Graaff rijden door Nederland en testen kastelen, blokhutten, landhuizen, waar je met een groep kort vakantie kunt vieren. Deze week: La Divina Commedia Maurik

Met 500.000 liter water boven het hoofd worstelt Joep Habets met eethische vraagstukken

Love and marriage. Een weekend in de Amsterdamse Rai gevuld met alles wat daarbij komt kijken. Trouwreportages, ringen, bruidstaarten, limousines, koekjes waar een passende tekst in meegebakken wordt, drukwerken, huwelijkslijsten, sieraden, decoraties, pakken en bruidsjurken, stellen en schoonmoeders.

Joyce Roodnat wandelt door Nederland en de rest van de wereld. Deze week door de Gelderse Poort.

Willem Offenberg bezoekt Zhou Zhuang, het dorp dat het decor is van de films Raise the Red Lantern en House of Flying Daggers van regisseur Zhang Yimou, en mijmert over hoe China ooit was.

Poëzie en vogels zijn sinds de vroegste tijd met elkaar verbonden. Griekse tragedieschrijvers ontlenen aan voorbijvliegende vogels voorspellingen. Een Nederlandse vogeldichter is T. van Deel. In het gedicht Spechten komt het onvolprezen determineerboek Zien is Kennen! zelfs voor, een unieke vindplaats. Er staat: ,,Vroeger bracht ik het op/ een hele ochtend achter de zwarte/ spechten aan te zitten/ omdat in Zien is Kennen! stond/ dat ze vrij zeldzaam waren.'' Deze opvallende gitzwarte verschijning meet bijna vijftig centimeter. Bij vluchtige aanblik te verwarren met een kraai, maar verschilt daarvan door de vuurrode kruin van het mannetje. Hakt, zoals alle spechten, zijn nest in bomen en leeft van insecten die zich tussen schors en bast ophouden. De roffel van de zwarte specht (Dryocopus martius) begint traag maar neemt snel in kracht en ritme toe. De vlucht is golvend en zo laat hij zich zien tussen de dennenstammen van Park De Hoge Veluwe, een zwarte schim met duidelijk zichtbare vleugelpennen. Gelukkig heeft de zwarte specht sinds de jaren dertig en veertig, toen Zien is Kennen! verscheen, zijn broedareaal uitgebreid, dankzij de toename van hoog gemengd bos en open naaldhout.

Broer en zus Ekdahl waren rond in hun grootouderlijk huis vol ooms en tantes en neven en nichtjes. Het leven is een droomspel in Fanny och Alexander van de Zweedse cineast Ingmar Bergman. Deel vier van de dvd-serie Moderne Europese Klassieken.

Een kwart eeuw geleden was China nog een geïsoleerd en achterlijk land. Toen kwam Deng Xiaoping en hij introduceerde het kapitalisme.

De economie groeide jaar na jaar met 10 procent en China is nu de zevende economie ter wereld.

Maar een open en vrije economie is China nog lang niet. Opportunisme tiert welig, corruptie is wijdverbreid en de overheid deinst er niet voor terug om privébedrijven van de ondernemers af te pakken zodra ze succesvol worden.

Kan het kapitalisme overleven in een communistische staat?

Het is nu een jaar geleden dat de Kamer instemde met het voornemen van minister Verdonk om de komende drie jaar 26.000 uitgeprocedeerde asielzoekers het land uit te zetten. Ze kwamen naar Nederland voordat de nieuwe Vreemdelingenwet op 1 april 2001 in werking trad. Die wet diende twee doelen: de langdurige en onmenselijke procedures voor vluchtelingen aanscherpen en stroomlijnen en asielzoekers ontmoedigen naar Nederland te komen.

In brieven in het Zaterdags Bijvoegsel van 29-1 gaan de heren Hijmans, Sturm en uw redactie ervan uit dat op de foto (viermotorige) bommenwerpers te zien zijn. Een nauwkeurige bestudering van de foto laat echter zien dat ook een vliegtuig in de formatie vliegt dat zes condensstrepen achter zich laat.

En dat zou dan volgens bovengenoemden een zesmotorige bommenwerper moeten zijn. Deze ongerijmdheid moet leiden tot de conclusie dat de vliegtuigen op de foto twee motoren bezitten. En aldus redenerende vormen vier condensstrepen de sporen van een pair en zijn de zes condensstrepen afkomstig van een three ship formation.

Rest nog de vraag welke tweemotorige vliegtuigen op de foto zijn afgebeeld.

Zo te zien is de foto overdag genomen en dit zou, grosso modo, met zich mede kunnen brengen dat het een foto is van Amerikaanse vliegtuigen die veelal dagbombardementen op Duitsland uitvoerden. En derhalve zouden het Lockheed (P-38) Lightnings kunnen zijn.

En ditmaal niet als escort fighters, zoals ik als kind in de oorlog heel veel dubbele strepen heb gezien naast (als begeleiding van) de vele vierstrepen van de bommenwerpers, maar op weg als een missie van jachtbommenwerpers en/of long-range ground attack aircraft.

In het Zaterdags Bijvoegsel van 29 januari stond een artikel over het chronische vermoeidheidssyndroom, ook wel bekend als ME (Sta op en loop, pagina 39). Hierin werd ten onrechte een aantal opvattingen toegeschreven aan de Vereniging ME en Arbeidsongeschiktheid. Ten eerste heet de belangenorganisatie niet de Vereniging, maar de Stichting Steungroep ME en Arbeidsongeschiktheid. Ten tweede waren de weergegeven standpunten niet van deze organisatie of haar website afkomstig. Ze kwamen van andere websites.

De standpunten van de Stichting Steungroep ME en Arbeidsongeschiktheid zijn te vinden op:

www.steungroep.nl.

Als ex-patiënt kan ik begrijpen en invoelen wat het bezwaar is van het erkennen van het vermoeidheidssyndroom, zoals dat werd geformuleerd door Cees Renckens in `Sta op en loop' (Zaterdags Bijvoegsel 29-1): ,,Als je mensen een syndroom aanbiedt, dan gaat het nooit meer weg.''

Hoe kan een dokter in alle ernst iemand die ziek voor hem zit feliciteren met het feit dat er geen aantoonbare stoornis is gevonden, zoals dokter Renckens doet in `Sta op en loop' (Z, 29-1). Dit is iemand op een ongevoelige manier in de kou laten staan. Heeft dokter Renckens zich wel eens afgevraagd of het misschien mogelijk is dat sommige zaken weliswaar niet kunnen worden aangetoond met de huidige onderzoekstechnieken, maar er wel degelijk zijn?

Ik wil zeker niet ontkennen dat er mensen zijn die lijken op te bloeien bij het hebben van een ziekte, omdat een ziekte hun op de één of andere manier een zin in het leven en een plaats in de maatschappij geeft. Maar laten we dit niet ontkennen en in plaats daarvan ook deze mensen serieus nemen. Hulde aan de Gezondheidsraad.

Nepotisme is geen aanbevelenswaardige methode om een topman van een beursgenoteerd bedrijf te benoemen. Daarom hebben beleggers alle recht van de wereld om sceptisch te zijn over het besluit om Francois-Henri Pinault te promoveren naar de toppositie van PPR – het Franse warenhuisconcern waarvan zijn vader de grondlegger was en dat zijn familie nog steeds in handen heeft.

Hoe zit het met deeltijd werken en pensioenopbouw? En: vergeet niet om arbeidsongeschiktheid te melden bij het pensioenfonds!

U schreef dat mensen geen pensioen opbouwen over het deel van hun inkomen dat later gecompenseerd wordt door de AOW. Ik heb sinds kort een deeltijdbaan voor 20 uur in de week en mijn inkomen is niet bepaald hoog. Om precies te zijn verdien ik maar iets meer dan de AOW. Toch wordt de pensioenpremie berekend over een groter deel van mijn inkomen. Ben ik premie aan het betalen voor iets wat ik straks niet krijg?

(J.v.H.)

Op 27 januari was het zestig jaar geleden dat Auschwitz door de Russen werd bevrijd.

Beeldend kunstenaar Hans Citroen zocht in het Poolse Oswiecim naar de resten van de drie concentratiekampen die in de oorlog uit de grond werden gestampt. Hij stuitte op de 'Judenrampe', het perron waar de transporten uit Europa arriveerden. En legde de dubbelzinnige houding van de Polen vast.

De CDA'er J. Houben is per 1 maart benoemd tot burgemeester van de gemeente Barneveld. Hij volgt zijn partijgenoot W. Burgering op, die op 1 februari met pensioen is gegaan. Dat heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken vrijdag laten weten. Houben is nu nog burgemeester van Raalte.

Te veel keus maakt de mensen ongelukkig. De commercie kan met dat inzicht zijn voordeel doen maar de staat zou om deze reden goederen en diensten waar nu alle burgers baat bij hebben niet moeten `vermarkten' stelt Berry Schwartz. Jammer genoeg biedt hij bij dat laatste de staat de mogelijkheid om hem minder welgevallige keuzes uit te sluiten. Neem bijvoorbeeld het onderwijs. Het heet dat wij vrijheid van schoolkeuze hebben. Maar als je b.v. als ouder om eruditie geeft en je je kinderen naar een kleine school met een intellectuele ambiance wenst te sturen wil de overheid je een grote school opleggen waar leren leren belangrijker is dan iets weten en waar trainen in praktische vaardigheden en het leren omgaan met allerlei slag mensen de hoofdmoot van het curriculum vormen. Zo'n misstand mag niet blijven bestaan onder het mom dat kiezen voor de meeste ouders of hun kinderen veel te moeilijk is. Of neem wonen. Als je inkomen laag is moet je, ook als je niet auto of brommer rijdt, in een voor gemotoriseerd verkeer toegankelijke buurt wonen met weinig bescherming tegen geluidhinder en hooguit een klein tuintje bij je woning. Je mag je niet onttrekken aan de voorzieningen die de gemeente belangrijk vindt. Je hebt dus geen echte woonkeuze. Aan iedereen worden dezelfde woon- transport- en geluidsnormen opgelegd en een quid pro quo, een ruilvermarkting, is niet mogelijk. Laat Balkenende maar zeggen dat hij ons welzijn wil vergroten door ons meer keuzes te bieden. De burgers kunnen hem er dan op wijzen dat hij daarbij niet selectief mag zijn.

Niet alleen minister Peijs of het Rotterdamse Havenbedrijf heeft grote moeite met de uitspraak van de Raad van State over de Tweede Maasvlakte. Ook oud-directeur van Natuurmonumenten Frans Evers spreekt over juridische spitsvondigheden en is zich `rotgeschrokken' (NRC Handelsblad, 31 januari). Het is jammer dat hij niet blij is voor de natuur. Blijkbaar is ook hij besmet met de politieke cultuur waarin grote projecten kritiekloos worden doorgeduwd. Het convenant, waar Evers zich achter schaarde, was destijds omstreden. Immers, er werd een enorme ingreep gepleegd in drie van de belangrijkste natuurgebieden van Nederland: Noordzee, Waddenzee en Voornes Duin. Critici, waaronder GroenLinks, wezen steeds op de gebrekkige aandacht voor de natuurbelangen. Het kabinet en de grote partijen waren jarenlang blind voor de bezwaren, die de Raad van State nu bevestigt. Het is goed dat de wet en regelgeving die is gemaakt om natuur te beschermen zijn werk doet. De Raad van State houdt de politiek aan haar eigen afspraken. Minister Peijs en haar voorgangers hebben hun huiswerk slecht gemaakt. Dat past in de politieke cultuur van het eenzijdig doordrukken van mega-projecten. Een dubieuze praktijk waar de commissie Duivesteijn de vinger op legde.

De Tweede Maasvlakte verdient daarom geen doorstart. We moeten niet meegaan in de roep van minister Peijs en de VVD om de milieunormen te versoepelen, nu ze gaan knellen. We kunnen onze energie beter steken in betere plannen om de economie te versterken, zonder grootschalige aantasting van de natuur. Dat zou ook een les moeten zijn voor Evers.

De Duitse historicus Joachim Fest werd beroemd door zijn boeken over het Derde Rijk.

Der Untergang werd verfilmd met Bruno Ganz in de rol van Adolf Hitler. Fest is een bewonderaar van Frederik de Grote, maar had ook een zwak voor de RAF-terroriste Ulrike Meinhof. Gesprek met een man die weinig vertrouwen heeft in de verbetering van de wereld.

'Ik heb dertig familieleden verloren. Geen één van hen was een nazi.'

In Opinie & Debat van 29 januari las ik het artikel van Barry Schwartz over keuzevrijheid naar aanleiding van zijn jamonderzoek. Hoewel in zijn betreffende studie The paradox of Choice de statistische significantie door mij niet kan worden beoordeeld, vind ik toch dat uit dit onderzoek ten onrechte vergaande conclusies worden getrokken. Een voorkeur voor het aanbod in de gezondheidszorg bijvoorbeeld is van een totaal andere orde dan de voorkeur voor jam, die lang niet ieder deelt.

Na 25 jaar werken bij dezelfde werkgever werd mijn man in 1992 door een bedrijfsongeval arbeidsongeschikt. Onlangs is hij 65 geworden en kreeg hij zijn eerste pensioen. Ons is altijd verteld dat de pensioenopbouw tijdens de arbeidsongeschiktheid gewoon doorging, dus we hebben ons er verder nooit in verdiept. We rekenden er zelfs op dat mijn man een tamelijk goed pensioen zou krijgen, want hij ging al in 1967 werken en alle jaren zouden meetellen. Maar nu blijkt dat mijn man vanaf 1992 helemaal geen pensioen meer heeft opgebouwd. Voor ons is dat een verschrikkelijke financiële tegenvaller. Wat nu?

(G.S.)

Ramdas neemt vanuit sociologisch standpunt de Nederlandse samenleving onder de loep. Dat houdt in dat een beschouwer verschijnselen bestudeert die betrekking hebben op interactie tussen groepen mensen zonder er zelf aan deel te nemen.

In bijna alle verstedelijkte Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever worden op het ogenblik nieuwe huizen en appartementen gebouwd. En het aantal dorpachtige nederzettingen, de zogenaamde buitenposten, is in 2004 gegroeid tot 108, waarvan er 99 permanent worden worden bewoond. Het totale aantal Israëliërs in de nederzettingen is gegroeid tot 230.000 onder wie de 8.612 kolonisten in Gush Katif, het blok in de Gazastrook.

Minister Zalm (Financiën, VVD) schaart zich achter het voorstel dat deze week vanuit zijn partij is gedaan om één uniform belastingtarief in te voeren voor alle inkomens, de zogeheten `vlaktaks'.

Het fenomeen `dichter des vaderlands' (DdV) is een idee van de kunstredactie van deze krant, naar analogie van de Britse traditie die teruggaat tot 1616. Het idee kwam op in de marge van een samenwerking met Poetry International en de NPS ten bate van de Dag van het Gedicht. Op zo'n dag zou er eigenlijk ook met een dichter iets bijzonders moeten gebeuren, was de gedachte. De inspiratie was gauw gevonden en het idee van een verkiezing lag voor de hand. Abonnees van deze krant stemden voor het eerst via nrc.nl in 2000 voor deze Dichter des Vaderlands.

ACTUALITEITEN

Met belangstelling las ik het hoofdartikel `Vetzucht en gemak dat de mens niet dient'. Hierin staat onder meer: ,,fietsen, lopen en een balletje trappen moeten in de dagelijkse routine en ruimtelijke ordening worden ingebouwd''. Op de combinatie fietsen, lopen en ruimtelijke ordening zou ik de vinger willen leggen. Want op dat gebied vaart de overheid naar mijn mening een verkeerde koers. Het moet weer leuk worden om met de fiets, te voet (al dan niet in combinatie met het openbaar vervoer) ergens naar toe te gaan. Echter, het leefmilieu in de bebouwde kom (met name in de Randstad) wordt ernstig bedorven door het lawaai, de onveiligheid en de luchtvervuiling van het gemotoriseerde verkeer. Iedereen wil overal met de auto kunnen komen. En liefst zo snel mogelijk. In plaats van het autoverkeer af te remmen ten bate van het openbaar vervoer, gebeurd het omgekeerde. De auto wordt bevoordeeld door een aantrekkelijke leaseconstructie en het openbaar vervoer wordt overgelaten aan `de tucht van de markt'. Bovendien worden verkeersregels en milieuregels met voeten getreden. Auto's vliegen door de straat, worden lukraak op de stoep geparkeerd, scooters bederven de buurt door hun oorverdovende lawaai, rijden op fietspaden en de stoep. Durft u uw kind hier een balletje te laten trappen? Of naar school te laten fietsen? Actie is geboden, en snel!

ACTUALITEITEN

Vergaderen, mensen zouden het niet moeten doen. Vergaderen is saai en duf en grijs en vervelend. Er wordt vaak van mensen verwacht dat ze creatief zijn, tijdens een vergadering, maar de meeste vergaderingen creëren precies die omstandigheden die zo min mogelijk ruimte bieden voor creativiteit.

De van de markt gehaalde pijnbestrijder Vioxx heeft in de VS 88.000 tot 140.000 hartinfarcten of hartdoden veroorzaakt, schreven onderzoekers van de Amerikaanse geneesmiddelenwaakhond FDA vorige week (The Lancet, online 25 jan). Maar Vioxx-producent MSD vindt dat zo'n observationeel onderzoek (zonder controlegroepen) niet veel zegt en bestrijdt de uitkomst. Het bedrijf moet wel, want als meer dan 100.000 nabestaanden een claim indienen, wankelt MSD.

De puberteit begint zodra in het lichaam het kiss-eiwitje actief wordt. Het kiss-molecuul zet een hele cascade van hormonen aan het werk die borsten en andere geslachtsorganen laten groeien. Althans bij apen. De onderzoekers die het kiss-peptide ontdekten vinden het zeer waarschijnlijk dat het bij mensen net zo gaat. Het kus-eiwitje is het product van het KiSS1-gen. Het kreeg zijn naam omdat het eiwitje het hele voortplantingssysteem uit zijn (kinder)slaap wekt (Proceedings of the National Acadamy of Sciences, 8 febr).

De bewondering voor de prestaties van de staat Israël zijn de laatste jaren omgeslagen in weerzin tegen dit land. Deze gaat zo ver dat wordt geopperd dat Israel het grote obstakel is voor een bloeiende Arabische wereld. Heeft Israël de wond geopend tussen de islam en het Westen en kunnen wij van het islamitisch terrorisme afkomen zonder deze wond te verwijderen?

Een jaar geleden besloot minister Verdonk van Vreemdelingenzaken en Integratie dat 26.000 uitgeproceduurde asielzoekers binnen drie jaar het land uit moesten.

Wie zijn zij? M selecteerde zes cases uit alle windstreken, reconstrueerde hun verhalen en luisterde mee bij hun pogingen de medewerkers van de IND te overtuigen.

Drie cruciale maanden voor zes gezinnen. Geen van hen kreeg een verblijfsvergunning. 'Het blijft mensenwerk', zegt de IND.

De lagere klassen van de moderne westerse maatschappijen leven in een jungle. De ellende begon met het doorsijpelen van cultuurrelativistische theorieën en de seksuele revolutie, aldus een Britse psychiater.

Twee jaar geleden deed Jan Siebelink eens een keer iets heel anders. Hij maakte in de roman Margaretha een historisch uitstapje naar de Italiaanse Abruzzen met de katholieke landvoogdes Margaretha van Parma. In zijn nieuwe roman, Knielen op een bed violen, keerde hij op zijn schreden terug. We bevinden ons dus weer op de Veluwe, in een kwekerij.

De toekomst van het Jiddisch ziet er op het eerste gezicht somber uit. Het aantal sprekers werd de afgelopen halve eeuw gedecimeerd, maar toch is de taal niet marginaal, betoogt Dovid Katz in een monumentale studie.

De heropvoering van een veldslag, de nabootsing van een psychologisch experiment, de remake van een performance – in de beeldende kunst bloeit de re-enactment. En de volgende stap is de herhaling van de herhaling.

De Turkse schrijfster Elif Shafak verbaast zich in Nederland over de muren van cultureel vooroordeel. In Amerika ontdekt ze de waarde van de verontschuldiging.

Het bedrijf CityTec doet het onderhoud van de straatverlichting in Rotterdam. CityTec wil dat de gemeente het personeel in dienst neemt en beroept zich daarbij op een oude afspraak. Wat heeft men destijds willen regelen?

,,Het moreel keert terug,'' zegt Jeroen van der Veer, de topman van Shell. De in het vierde kwartaal verdrievoudigde winst van het olieconcern draagt daar beslist zijn steentje aan bij. Het lijkt een opmerkelijk resultaat, zelfs in vergelijking met de topwinsten die de hele oliesector ten deel vallen. Het probleem is dat deze winst werd verwacht. Wat echter niet werd verwacht, was dat Shell zijn `bewezen' reserves opnieuw naar beneden zou moeten bijstellen. Dit is de jongste teleurstelling in een lange reeks. Het concern heeft er een gewoonte van gemaakt beleggers teleur te stellen. Op dit moment wordt slechts 45 tot 55 procent van de opgepompte olie vervangen door nieuwe voorraden. In dit tempo zal Shell binnen negen jaar door al zijn olievoorraden heen zijn.

Elektrische schuifdeuren vormen dé innovatie van de Peugeot 1007, een van de primeurs die volgende week op de AutoRAI te zien zal zijn.

Het verf- en medicijnenconcern Akzo Nobel gaat opnieuw onderdelen van zijn chemiedivisie afstoten. Wereldwijd gaan daarbij 1.900 banen verloren waarvan 350 in Nederland.

Als eerste land begon Spanje vannacht met de campagne voor het referendum over de Europese grondwet. `Laten we hopen op Iraakse opkomstcijfers.'

Een dorpje met een caviafokkerij in Groot-Brittannië wordt geterroriseerd door dierenactivisten. Ze graven zelfs lijken op.

Ernstig ziek en eindelijk doorgebroken. Dat is het verhaal van Willem van de Sande Bakhuyzen. Zijn film `Lepel' ging in première.

,,Ik ben geneigd naar de zware kant.''

Marilynne Robinson portretteert drie generaties predikanten in een meesterlijke roman, haar eerste in 23 jaar. Ze wil de essentie blootleggen van een gedroomd Amerika, een land dat niet meer bestaat.

Guus Middag luistert naar nieuwe Nederlandstalige liedjes. Vandaag naar `Dan zingen we 1, 2, 3' van Vader Abraham, een succesvolle zoektocht naar de zevende hemel.

Als bijen zwermen ze over de stad: de steps van Rotterdam Roots. Een nieuwe vorm van toerisme, waarbij de bezoeker conditietraining en sightseeing combineert.

De hond mag in deze winterse dagen mee naar het strand. Voor de logerende kleinkinderen, broertje (7) en zusje (10), is dit groot feest.

Schrijversleed is dierbaar materiaal voor cartoonisten, schreef ik gisteren. Vooral de signeersessies van schrijvers hebben menige geslaagde cartoon opgeleverd. Ik denk aan die van Peter van Straaten waarop een schrijver in een lege winkel achter een tafeltje met boeken zit, terwijl de boekhandelaar tegen hem zegt: ,,Het is leuk om van tijd tot tijd je lezers te ontmoeten.''

Vaak merk ik in gesprekken dat veel mensen opzien tegen het bereiden van vis op de graat. Het liefst koopt men gefileerde vis en als de vis op de graat moet, dan toch in ieder geval zonder de kop. Vanwaar toch die angst voor een vis met kop? In Portugal wordt de kop als het lekkerste deel van de vis beschouwd, voorbehouden aan de heer des huizes of aan de kok. Tijd dat wij afraken van viskoppenangst.

De Mexicaanse regisseur Carlos Reygadas (1971) toont veel lef in zijn debuutfilm Japón. Voor de soundtrack koos hij een aantal van de mooiste stukken uit de geschiedenis van de klassieke muziek: onder meer het `Erbarme dich' uit de Matthäus Passion en Cantus in Memoriam of Benjamin Britten van Arvo Pärt. Hij loopt zo het gevaar dat zijn beelden totaal verbleken naast zulke sublieme muziek. Maar Reygadas komt er mee weg: Japón doorstaat de vergelijking met glans.

Misschien moet ik beginnen met uit te leggen wie Nance is. Onder haar enkele voornaam is de 31-jarige Brabantse voormalige popzangeres Nance Coolen nu vooral bekend als presentatrice van televisiespelletjes als Lingo. Net als vorig jaar is ze ook de omroepster bij de voorronden van het Nationaal Songfestival (TROS), waar in vier afleveringen plus een finale wordt bepaald welk liedje en artiest ons land zullen vertegenwoordigen bij het Eurovisiespektakel in Kiev.

Wie zich wel eens afvraagt of Europeanen altijd zoveel gelachen en geglimlacht hebben als in de twintigste en tot nog toe ook de eenentwintigste eeuw zal benieuwd zijn naar wat A Brief History of the Smile kan vertellen. Negentiende-eeuwse politieke leiders keken strakker naar hun kiezers dan onze Balkenende, Blair en Bush. Komt dat doordat de wereld ons vrolijker omringt dan honderdvijftig jaar geleden, of doordat het huidige gevoel voor komedie hoger ontwikkeld is? Geen van beide verklaringen overtuigt. Voorzover wij kunnen beoordelen lachen zij om niets, zoals het hoort in de twintigste-eeuwse levensstijl. Om te helpen begrijpen hoe die stijl op het verleden aansluit zou Angus Trumble de raadsman kunnen zijn die wij nodig hebben. Aan deze verwachting voldoet hij maar half. Van beroep museumconservator (in Amerika; hij komt uit Australië) richt hij zich in het begin van zijn korte boek voornamelijk op de tekenen van lachlust (vaak ingetogen, en daardoor soms miskend) in de oude Europese schilderkunst en sculptuur. Vervolgens behandelt hij de motivering van verschillende soorten glimlach: wellust, begeerte, vrolijkheid, wijsheid, bedrog. Hij schrijft als iemand die ons wil verblijden met inzichten zonder zich streng geleerd voor te doen en dat lukt meestal.

In Parijs werd midden in de Tweede Wereldoorlog het verzetsblad Les Lettres Françaises (LF) opgericht. De oprichters waren de bijna 32-jarige schrijver Jacques Decour en de zeven jaar oudere marxistische filosoof Georges Politzer, die eerder betrokken waren geweest bij de clandestiene tijdschriften L'Université Libre en La Pensée Libre. Een rol bij de oprichting speelden ook Jean Paulhan, tot 1940 redacteur van het prestigieuze tijdschrift La Nouvelle Revue Française, en de communistische schrijver Louis Aragon.

Wat trekt u toch zo aan in oorlog, vroeg een journalist ooit aan Paul Verhoeven. Oorlog, antwoordde de filmregisseur, bood voor hem een ideaal decor voor het vertellen van verhalen. ,,Omdat de dood ieder moment kan toeslaan, krijgt het leven een existentiële spanning, een intensiteit, die onder normale omstandigheden vrijwel niet te bereiken is.''

Een `praatje bij een plaatje', zo zou je Maritieme Geschiedenis van Nederland in 70 hoogtepunten kunnen karakteriseren. Dat is niet neerbuigend bedoeld. Het is een fraai uitgevoerd boek, voorzien van prachtige illustraties en uitstekende teksten. Het biedt een overzicht van vijf eeuwen Nederlandse maritieme geschiedenis aan de hand van een selectie van objecten uit de collectie van het Nederlands Scheepvaartmuseum in Amsterdam. De auteurs zijn, op twee na, allen verbonden aan dit museum. Het uitgangspunt voor elk van de zeventig hoofdstukjes is een historische gebeurtenis, die wordt toegelicht en in breder perspectief geplaatst met behulp van drie of vier illustraties en een informatieve tekst van ongeveer drie bladzijden. Nagenoeg alle aspecten van het maritieme verleden passeren de revue. Oorlogshandelingen ter zee en de overzeese expansie zijn het best vertegenwoordigd, uiteraard vooral in de vroege periode, terwijl in de moderne tijd een scala aan thema's wordt belicht, variërend van de zeevaart tot de binnenvaart, de pleziervaart en de sleepvaart. Door het boek heen wordt veel aandacht geschonken aan de materiële cultuur van de scheepvaart en aan de levensomstandigheden aan boord.

Carol Kyros Walker: Breaking away. Coleridge in Scotland. Gebonden, Yale University Press 2002, van €30,– voor €9,90. Roelants Nijmegen (024-3221734)

`U heeft mij de mededeling gedaan van uw voornemen een groepsfoto te doen vervaardigen van alle door de Bezige Bij gepubliceerde auteurs. Aardig idee, voor een voetbalclub misschien. Tot mijn spijt kan ik er mijn medewerking niet aan verlenen. Ter voorkoming van ernstige onaangenaamheden, moge ik er krachtig op aandringen dat ook niet door middel van montage, trucfoto of wat dies meer zij, de indruk zal worden gewekt dat ik mij tezamen met het door u beoogde troepje voor reclamedoeleinden heb laten fotograferen.'