Het nieuws van 31 december 2004

Voor carrièrevrouw en moeder Manon Bloemer (37) wordt 2005 het jaar waarin ze zich heroriënteert.

Voor compagnie-commandant Chris (39) wordt 2005 het jaar waarin hij terugkeert uit de oorlog in Irak.

In 2005 loopt de spanning in Nederland verder op. Een adviseur van premier Balkenende, waarschijnlijk Simon Boomsma genaamd, ziet het kabinet binnen één week de regie verliezen. Chaos regeert. `Het nieuws dat historicus Kikkert het voor bewezen acht dat Volkskrant- hoofdredacteur Pieter Broertjes een echte zoon van Bernhard is, gaat teloor in de reportages over brandende moskeeën, scholen, kerken en asielzoekerscentra.' Boomsma is een babyboomer en getrouwd met Dorine. Een floppy met zijn dagboek kwam in handen van thrillerschrijver Tomas Ross.

Wat hebben dagelijkse beslommeringen te maken met de wereld van televisie en kranten? Vonne van der Meer schreef `Ik verbind u door', een roman over dagelijkse kleinigheden met grote gevolgen.

Trouw op tabloid, Huygens op Titan, Bush in Brussel, Pavarotti in Ahoy', Max Havelaar in Leiden, Nijntje in Madurodam, paus naar Keulen, Ahold naar Amsterdam en andere te verwachten gebeurtenissen in

Snel internet heeft dit jaar zijn doorbraak beleefd. De manier waarop we bellen, internetten en televisiekijken zal dramatisch veranderen. Paul Smits, oud-topman van KPN, vindt dat de gebruiker te veel struikelblokken tegenkomt. Het moet simpeler en goedkoper.

De Amerikaanse belegger Eric Knight was afgelopen jaar een van de grootste critici van het olieconcern Shell na de affaire met de oliereserves.

Dit is de allerlaatste brievenrubriek van Adriaan Hiele. De afgelopen vier jaar stelden lezers ruim 10.000 vragen over hun persoonlijke geldzaken. Het waren brieven vol hartenkreten, nuttige tips en vermakelijke verhalen. Ruim 2.500 vragen en antwoorden staan op de website www.nrc.nl/hiele en blijven daar ook staan. Veel meer vragen en antwoorden zijn er bijna niet te bedenken. Dat is tevens de reden waarom deze rubriek op verzoek van Adriaan Hiele zelf wordt beëindigd. ,,Anders val je maar in herhaling'', vindt hij. Hiele blijft wel zijn wekelijkse column schrijven.

Goede voornemens te over eind december: minder roken, meer sporten. Maar structurele veranderingen van levensstijl zijn geboden, wil men (blijvend) genieten van het leven.

Theodor Holman is schrijver, journalist en programmamaker. Hij was de beste vriend van Theo van Gogh, de filmregisseur die op 2 november werd vermoord.

Eerst even een misverstand wegnemen. Fietsverlichting op batterijen is géén goed idee. De bedenkers van de prijsvraag `Bedenk het idee voor het jaar 2005' vonden van wel en noemden de moderne fietsverlichting als voorbeeld in hun oproep aan de lezers. Nou, de lezers vonden van niet. Op niet mis te verstane toon is deze krant er op gewezen dat batterijen slecht zijn voor het milieu, dat `zelfdenkende' lampjes aangaan als de fiets wordt gestald in een donkere schuur en zo verder.

Burgemeester Ter Horst van Nijmegen beklaagde zich in haar nieuwjaarstoespraak over vriendjespolitiek. Voor een vergunning wordt vaak een oogje dichtgeknepen. ,,Je merkt opeens dat je erg alleen staat.'

Rocco Buttiglione werd géén eurocommissaris: zijn conservatief-katholieke uitspraken over onder andere homoseksualiteit waren voor velen in het Europees Parlement onaanvaardbaar.

Goethe zag er geen been in; actrices die liedteksten declameren. De schoonheid van een geschoolde stem loop je mis, maar daar komt een hoop gezichts- en tekstexpressie voor in de plaats.

Na twee partijverzamelingen is kort geleden bij de Zwitserse uitgeverij Olms het laatste deel van de Kortchnoi-trilogie uitgekomen, een levensbeschrijving: Mein Leben für das Schach. Zoals van Kortchnoi verwacht kon worden is het een openhartig boek. Of zijn eerlijke mening ook altijd met de objectieve werkelijkheid overeenkomt, is een andere zaak. Vaak wrijf je je ogen uit van verbazing bij deze autobiografie. Een van de raarste schaakwedstrijden aller tijden was de kandidatenmatch tussen Spasski en Kortchnoi in Belgrado in 1977. In het begin ging het slecht met Spasski, tot hij een nieuwe tactiek vond: hij dacht niet meer over zijn zetten na aan het bord, maar in zijn kamertje achter het podium. De getergde Kortchnoi ging dat gedrag imiteren, waardoor de toeschouwers urenlang alleen twee stoelen en een tafel met een schaakbord zagen, en slechts af toe een schaker die als een mannetje uit een weerhuisje even het toneel op kwam om zijn zet uit te voeren, en zich dan weer terugtrok.

In enkele dagen tijd heeft het woord `tsunami' een verschrikkelijke betekenis gekregen. Tot tweede kerstdag was het weinig meer dan het Japanse woord voor vloedgolf (eigenlijk havengolf). Judo- en jiu-jitsu-clubs ontlenen er hun naam aan, een studentenjaarclub noemt zich zo, net als een popbandje dat hardcore-cybermuziek speelt, een online spelletje en een waterspektakel in het Belgische Hasselt, dat eerder dit jaar wegens gebrek aan de vereiste vergunningen niet doorging.

Voor de meesterpuntenranglijst van de Wereld Bridge Federatie was 2004 een belangrijk jaar. Voor het eerst sinds twintig jaar vond er een wisseling van de wacht plaats in de kop van het klassement, want Lorenzo Lauria stootte Bob Hamman van zijn troon. Het had alles te maken met de drie grote titels die de Italiaan de afgelopen maanden op zijn naam had gebracht: het EK voor landen, het EK voor clubs en de World Team Olympiad. Een zegereeks zonder precedent. Hamman is naar de vierde plaats weggezakt en moet nog twee andere Italianen boven zich dulden: Giorgio Duboin (tweede) en Alfredo Versace. Sjoert Brink is de beste Nederlander. De Olympische finalist van Istanbul steeg met stip naar plek 47. Om u een indruk te geven hoe de verhoudingen liggen: Hans Kreijns, de legendarische wereldkampioen uit 1966, zien we pas terug op plaats 1146. Hij is nog steeds de enige Nederlandse World Grand Master, dat wel. Ook vanuit historisch perspectief is Lauria een markante bridger, omdat hij in zijn jonge jaren al lid was van het fameuze Blue Team. Daarin was hij gekoppeld aan grootheden als Belladonna, Garozzo en Forquet. Lauria's echte doorbraak kwam in 2000 in Maastricht, waar hij zijn eerste olympische titel veroverde en uitgeroepen werd tot beste speler van het toernooi. Met dit spel uit de finale tegen Polen verwierf Lauria eeuwige roem:

Bloemkool behoort niet tot mijn favoriete groentesoorten. Ik eet hem wel eens, maar in het algemeen vind ik bloemkool vrij smakeloos en aan de saaie kant. Voordat ik verder ga, moet ik wel duidelijk maken dat ik het over de gewone witte bloemkool hebt. Misschien dat ik, als ik een mooi, supervers exemplaar direct uit de tuin en niet van de kas zou mogen proeven, van mening zou veranderen. Gelukkig zijn er tegenwoordig ook groene bloemkoolsoorten verkrijgbaar. Deze bloemkoolsoorten hoeven niet tegen het zonlicht afgedekt te worden om verkleuren te voorkomen en zijn naar mijn mening veel smakelijker en ook veel mooier. De fijne smaaktoetsen van de kerrie en de daun pandan zorgen voor een prachtig delicate soep die mooi genoeg is voor een feestmaaltijd.

Terugkijkend op de bewogen maanden november en december, geeft de Fruitschaal een dikke onvoldoende voor de appels en peren van de Nederlandse tv. NOS Actueel deed wat het moest doen, maar zwaarwichtige hysterie liet bijna alle actualiteitenrubrieken, journaals en talkshows hijgerig door het ijs zakken. Een vermoorde filmmaker, een dode prins en een tsunami bleken te hoge eisen te stellen aan alertheid en distantie.

Op het Spaanse eilandje Formentera plukt de najaarswind al aan de laatste zomerdagen, wanneer Lucía uit Madrid er aan het lege strand naar de oceaan staart. Ver weg is de horizon, zo ver weg als haar leven gisteren.

Het hebben van een goed idee is geweldig, maar bij veel mensen blijft het bij ideeën. Men weet niet wat te doen, waar te beginnen of is bang dat het idee gestolen wordt. Enkele tips.

Onderzoek wat er zo goed is aan het idee: wat is de kern die het zo krachtig maakt? Kijk vervolgens op internet of vergelijkbare producten al bestaan en blader door online octrooiliteratuur om te zien hoe uniek uw vinding is. Dit kan allemaal in het geheim zonder dat u uw idee met iemand hoeft te delen. Maar om te achterhalen of het idee echt levensvatbaar is, is het noodzakelijk er ook met anderen over te praten. Met kritische vragen en opmerkingen kan uw omgeving u helpen het idee van verschillende kanten te bekijken en mogelijke verbeteringen aan te brengen. Bent u bang dat uw idee gestolen wordt, praat er dan in het begin alleen over met goede vrienden of familie of laat uw gesprekspartner vooraf een geheimhoudingsverklaring ondertekenen.

Is uiteindelijk uw omgeving net zo enthousiast als u, dan zou het wel eens een hele goede vinding kunnen zijn en de moeite waard om een octrooi voor aan te vragen. Let wel: hoewel sommige ideeën op zich geen commercieel oogmerk hebben, geldt voor bijna alle ideeën dat de kans op succesvolle realisatie erg klein is als er geen winst mee te behalen valt. Bestaat uw idee nog niet, is het technisch realiseerbaar en is er winst uit te verwachten, dan bent u al halverwege de weg naar succes. In het boek Ik heb een goed idee. Wat nu? staat het hele pad in zeven stappen beschreven. Op de website www.vanideetotsucces.nl staan links naar de belangrijkste websites voor het uitwerken van ideeën en is een standaard geheimhoudingsverklaring te downloaden.

Peter Hendriks stuurde zijn idee voor het Flevomassief eind november in, dus ruim voordat de vloedgolven in Azië de wereld eraan herinnerden wat voor verwoestende werking water kan hebben. ,,Ik liep te wandelen met de hond op de Bult, zo'n kunstmatige heuvel die ze bij Leiden hebben aangelegd, en dacht: als ooit de duinen doorbreken, staan hier duizenden Leienaren.'' En waar moesten de andere inwoners van Leiden dan heen?

Ik heet Joost, woon in Amsterdam Oud-Zuid. Ik ben jurist en heb een baan als leidinggevende bij de gemeente (20 medewerkers). Ik heb goede sociale vaardigheden, ben stressbestendig, relativerend, respectvol. Zo biedt `Joost' zich op internet aan als vrijwilliger. Hij heeft, schrijft hij, niet eerder aan vrijwilligerswerk gedaan. Waarom nu wel: wegens ,,de negatieve reacties na de moord op Van Gogh. Ik ben bang dat m.n. de Marokkanen maar ook andere minderheden hier volstrekt ten onrechte de dupe van worden. Ik wil dit tij niet alleen met woorden, maar zo mogelijk ook met daden keren.''

Wordt de wereld steeds opdringeriger? Of lijkt dat maar zo omdat we meer zien zonder veel meer te begrijpen?

Op aandrang van Pim Fortuyn ging wethouder Wim van Sluis de politiek in. ,,Ik zie het schandaal in de haven toch vooral als een zakelijke aangelegenheid.'

De winkelprijzen van kleding dalen de komende vijf jaar met 20 à 30 procent. Dat komt doordat winkelbedrijven vanaf morgen op grote schaal kleding inkopen in China. Dan zijn er geen beperkingen meer voor de export van textiel. Volgend jaar dalen de prijzen van mode met ongeveer 5 procent.

Met een klapstoeltje bij de brievenbus zitten, wachten tot het felbegeerde bankafschrift op de mat valt. Er zijn mensen die dit doen als er miljoenen in aantocht zijn.

Lang niet alle bedrijven zijn klaar voor de nieuwe Europese regels voor veilig voedsel die vanaf 1 januari gelden. ,,Deze problematiek leeft niet in de sector.''

Voormalig minister van Verkeer Roelf de Boer treedt af als vice-voorzitter van de raad van commissarissen van Havenbedrijf Rotterdam. De Boer vindt de baan van commissaris niet te combineren met zijn voorzitterschap van Deltalinqs, de ondernemersorganisatie in de haven. Volgens De Boer moet bij het Havenbedrijf de weg worden vrijgemaakt voor nieuw beleid.

Verzekeraar Aegon verkoopt zijn Spaanse schadeverzekeringsbedrijf Aegon Seguros Generales aan de Italiaanse verzekeraar Reale Mutua. De verkoopprijs bedraagt ongeveer 250 miljoen euro. Aegon verwacht ongeveer 130 miljoen na belasting te verdienen aan de transactie. De opbrengst zal worden gebruikt voor het aflossen van schulden. De verkoop zal in het tweede kwartaal van 2005 worden afgerond.

Financieel letselschadebureau Santema & Blonz heeft aangifte gedaan tegen Rabobank Over-Betuwe. Het bureau vermoedt twee strafbare feiten, omdat de lokale bank in 2001 geen melding maakte van twee ongebruikelijke financiële transacties. De transacties bleken een belangrijke rol te spelen in een beleggingsfraudezaak, waarbij tientallen huizenbezitters voor miljoenen euro zijn gedupeerd. Santema & Blonz probeert nu hun schade te verhalen. De transacties hebben een waarde van 190 miljoen en 500 miljoen dollar, respectievelijk 142 en 374 miljoen euro.

Yuganskneftegaz, de productiedivisie van het Russische olieconcern Yukos dat onlangs werd verkocht, wordt een staatsonderneming. Een vijfde deel van het bedrijf kan worden verkocht aan de Chinese staatsoliemaatschappij CNPC, heeft de Russische minister van Energie, Christjenko, gezegd. Yuganskneftegaz, onlangs gedwongen geveild door de overheid wegens belastingschuld van Yukos, kwam in handen van het Russische staatsolieconcern Rosneft. Deze onderneming fuseert in januari met gasonderneming Gazprom.

Smead wilde deze zomer met de werknemers afspreken dat ze langer gingen werken, zonder extra loon. Directeur Feenstra kijkt terug.

De Nederlandse sprintkampioenschappen in Groningen hebben zich gisteren niet alleen op de schaatsbaan, maar ook achter de vergadertafel afgespeeld. Gerard van Velde won zijn zesde nationale titel (een record) en plaatste zich net als nummer twee Jan Bos en nummer drie Jacques de Koning voor de wereldkampioenschappen in Salt Lake City. Nummer vier Stefan Groothuis werd voor de WK gepasseerd ten faveure van de gevallen favorieten Erben Wennemars en Beorn Nijenhuis. Zij rijden een week voor de WK een `skate-off' in Calgary om het vierde plaatsbewijs in Salt Lake City.

Marianne Timmer behaalde gisteren haar zevende nationale sprinttitel en evenaarde het record van Christine Aaftink. De wereldkampioene van vorig seizoen en tweevoudig olympisch kampioene van 1998 won bij de Nederlandse kampioenschappen in Groningen alle vier afstanden. Frouke Oonk werd tweede met een ruim een punt achterstand. Annette Gerritsen werd derde en Marieke Wijsman vierde. Dit kwartet plaatste zich voor de WK sprint in Salt Lake City.

Voormalig bondscoach van Brazilië Vanderlei Luxemburgo is de nieuwe trainer van Real Madrid. De 52-jarige Braziliaan was in zijn vaderland in dienst van Santos.

Vanuit Barcelona gaat vandaag de woestijnrally Parijs-Dakar van start. Op de eerste dag gaat het om een tijdrit van slechts vier kilometer. Een dag later wordt naar Granada in Zuid-Spanje gereden, een rit over 919 kilometer. Na de daaropvolgende oversteek naar Marokko begint de rally echt: in totaal wordt door auto's, vrachtwagens en motoren ruim 5.400 kilometer geraced, inclusief de zogeheten verbindingen tussen de races door. Volgens de organisatie is het parcours richting Dakar dit jaar intenser en gevarieerder dan in het verleden. In totaal doen 696 voertuigen (motoren, auto's en vrachtwagens) mee, ruim 200 meer dan vorig jaar. Daaronder bevinden zich zeventien equipes uit Nederland. Beste Nederlander was vorig jaar Gerard de Rooy die derde werd in het vrachtwagenklassement.

Socrates schitterde op het WK van 1982. Maar de Braziliaan is altijd meer dan een voetbalster geweest. Zijn hele leven strijdt hij al voor sociale rechtvaardigheid.

Veldrijder Richard Groenendaal heeft in Surhuisterveen de Centrumcross gewonnen. De Nederlandse kampioen versloeg zijn landgenoot Van Gils en de Belg Van Santvliet een dag nadat hij in het Belgische Loenhout was gediskwalificeerd.

De korfballers van Fortuna hebben de vijfde editie van de Korfbal Challenge op hun naam geschreven. De ploeg was in de finale met 36-26 te sterk voor PKC uit Papendrecht. Bij rust leidde Fortuna met 19-14. De hoge score was vooral te danken aan de experimentele tweepuntenregeling. Rake schoten van buiten een cirkel met een straal van acht meter rond de korf tellen dubbel.

De Deense club Viborg HK heeft de Limburgse Handbaldagen gewonnen. In de finale werd het Zweedse IFK Skövde verslagen met 38-29. ZTR Zaporoshye uit Oekraïne won met 40-26 de wedstrijd om de derde plaats tegen het Noorse Fyllingen IL. Beste Nederlandse club was V&L op de zesde plaats.

Benfica heeft de Volleybal Classic in Almelo gewonnen. In de finale was de Portugese club met 3-1 te sterk voor de mannen van Landstede Zwolle, met de setstanden 25-22 25-18 18-25 25-18. Het Belgische Pepe Jeans Lennik eindigde op de derde plaats door met 3-0 te winnen van Bled uit Slovenië: 25-14 25-22 25-22.

De KNSB en VPS (Vereniging Profschaatsers) hebben aanvullende afspraken gemaakt over de overgang van junioren naar merkenteams. Junioren, onder andere leden van de KNSB-selectie Jong Oranje, die op de peildatum 1 juni neo-senior zijn, wordt het toegestaan reeds op 1 april voorafgaande aan die dag hun loopbaan voort te zetten als profschaatser in een merkenteam. De oorspronkelijke afspraak tussen KNSB en VPS hield in dat een overgang pas op 1 juli mogelijk was. De voorbereiding van het schaatsseizoen begint in de regel kort na 1 april. Met de nieuwe regeling beogen partijen meer rust te creëren voor talentvolle schaatsers die nog tot de categorie van de junioren behoren. Ook mogen schaatsers in hun laatste seizoen als junior al onderhandelen met commerciële teams.

Cambuur Leeuwarden heeft trainer/coach Dick de Boer ontslagen. De club uit Leeuwaren nam die maatregel wegens de tegenvallende prestaties. De ploeg staat na de eerste seizoenshelft op de zestiende plaats in de eerste divisie. Eerder hadden club en trainer/coach al besloten na het lopende voetbalseizoen uit elkaar te gaan. Bij die gelegenheid werd afgesproken tijdens de winterstop een evaluatie te houden. Deze leidde tot het onmiddellijke vertrek van de hoofdtrainer. ,,We hebben de afweging zorgvuldig gemaakt'', verklaarde voorzitter Adema van Cambuur. ,,Voor de competitie begon was de doelstelling een plaats bij de eerste zes en daar zijn we ver van gebleven.'' Wie De Boer opvolgt, is nog niet bepaald. Assistent-trainer Jan Schulting heeft voorlopig de leiding over de spelersgroep.

Ids Postma besloot eind oktober zijn schaatsloopbaan te beëindigen. De olympisch kampioen werd boer in Dearsum.

De Portugese Synagoge in Amsterdam is zodanig verzakt dat er scheuren in het gebouw zijn ontstaan. Dat is gebleken bij een technisch onderzoek in verband met de geplande restauratie van het 300 jaar oude pand aan het Mr. Visserplein. De vier kolommen waarop het dak rust zakken minder snel dan de buitenmuren. Door de ontstane scheuren krijgt vocht vrij spel. ,,Eigenlijk is de binnenfundering te goed'', zegt bouwkundig adviseur Maarten de Boer, die anderhalf jaar geleden werd benaderd door de Portugees-Israelitische Gemeente. ,,Alle gebouwen in Amsterdam zakken, dat is normaal. De synagoge zakt echter niet gelijkmatig. Het vocht uit de kelder kan daardoor in het interieur terechtkomen.''

Na De Avonden werkt Dick Matena nu aan die andere jaren-veertigroman, Wolkers' Kort Amerikaans. Intussen verscheen ook zijn stripversie van Christmas Carol, met Komrij als Scrooge. En Mulisch volgt.

Artie Shaw, de man die als klarinettist en orkestleider een van de grootste namen uit de jazz-geschiedenis was, is gisteravond op 94-jarige leeftijd overleden. Hij was al vijftig jaar lang nauwelijks meer in de muziek actief, maar zijn platen bleven een toonbeeld van verfijning uit de grote dagen van de Amerikaanse swingorkesten – toen Artie Shaw de status van een popster had.

Met `La Nuit d'Europe' werd donderdagnacht het culturele programma rond het Nederlands EU-voorzitterschap afgesloten. Musici uit Slowakije, Tsjechië en Slovenië verzorgden in Paradiso een uren durend programma.

Toneelgroep De Appel was in 2004 veelvuldig in het nieuws. Na het oplossen van de subsidieperikelen overtrof het gezelschap alle verwachtingen met de elf uur durende voorstelling `Tantalus'.

Stevent het tolerantste land ter wereld af op een Guantánamo op Pampus? Veel politici en burgers zijn het spoor bijster, meent H.J.A. Hofland. Na de begrafenis van Bernhard zijn de gemoederen wat bedaard, maar het gevaar van (steun voor) staatswillekeur blijft op de loer liggen.

2004 was het jaar van de terreuraanslagen en de reacties daarop. Natuurlijk waren er andere ingrijpende gebeurtenissen, zoals de vloedgolf in Zuid-Azië en de uitbreiding van de Europese Unie, maar het terrorisme bepaalde de agenda. Een relatief kleine groep boosdoeners die de koran misbruikt om de westerse levensstijl met geweld te bestrijden, hield de wereld gevangen in een greep van vrees en onzekerheid. Treinbommen in Madrid, een gijzeling van een school in de Kaukasus, ontvoeringen en onthoofdingen in Irak en de moord op een opiniemaker in Nederland ontregelden het leven. Terreur in combinatie met massamedia is een machtig wapen. Aanslagen kunnen overal voorkomen. En als ze worden gepleegd, krijgen ze de aandacht die terroristen wensen. Waarmee het hoofddoel wordt gediend: angst zaaien. Angst om te zeggen wat men wil, om te gaan stemmen in Irak of troepen in dat land te handhaven. Democratie, zo wordt wel beweerd, is niet voor bange mensen. Maar voor iemand die wordt bedreigd, is dat niet meer dan een loze kreet. Die moet voor zijn veiligheid een beroep op de staat kunnen doen.

`Hofpredikant' ds. Carel ter Linden ging voor in diensten van de koninklijke familie.

Het centrum van Galle in het zuiden van Sri Lanka ziet er na de overval van de tsunami uit als een grote ruïne. `In het ziekenhuis konden we de doden niet meer kwijt.'

De noodhulp aan de slachtoffers van de verwoestende vloedgolf verloopt moeizaam. Dat is vooral een gevolg van de vernielde infrastructuur en slechte bereikbaarheid van afgelegen gebieden, aldus medewerkers van de Verenigde Naties.

De inheemse stammen op de eilandengroepen Andaman en Nicobar hebben de verwoestende vloedgolf van afgelopen zondag overleefd. Eerder werd gevreesd voor een volkenkundige ramp omdat de unieke stammen weggevaagd zouden zijn door de tsunami.

In Banda Aceh in de zondag zwaar getroffen Indonesische provincie Atjeh schoot het deze week niet erg op met de hulp voor de talloze slachtoffers.

Al bijna dertig jaar onderhoudt Velsen een bijzondere band met Galle, een van de zwaarst getroffen steden in het zuiden van Sri Lanka.

In de Arabische wereld worden moslimextremisten in de allereerste plaats met grof geweld aangepakt. Maar ook soapseries zijn als wapen tegen de extremisten ingezet, allereerst door Egypte.

Van tien moslimextremisten die deze week door de Saoedische veiligheidsdiensten zijn gedood, stonden twee op de lijst van 26 meest gezochte terroristen. Dat is gisteren officieel bekendgemaakt. Drie extremisten werden dinsdag gedood, een dag vóór twee zelfmoordaanslagen in Riad. Kort na deze aanslagen, waarbij twee doden en 90 gewonden vielen, werden zeven extremisten doodgeschoten bij een inval in een huis in Riad.

Vandaag wordt naar het zich laat aanzien een historisch vredesakkoord tussen de Soedanese regering en rebellen in het zuiden getekend.

Een tweede wiegendoodbaby in één gezin is in ongeveer 1 op de 7 gevallen het gevolg van kindermoord. Britse onderzoekers schrijven dat in het medisch-wetenschappelijke tijdschrift The Lancet.

Het Baskische regioparlement heeft gisteren met nipte meerderheid ingestemd met een nationalistisch plan om Baskenland om te vormen tot een aparte staat ,,in vrije associatie met Spanje''.

Cynthia Schneider, oud-ambassadeur van de VS in Nederland, werkte aan de presidentskandidatuur van oud-NAVO-bevelhebber Wesley Clark. Terugkijken op de verkiezingen doet haar pijn.

Surinamers hebben succes in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. In Almere voelen ze zich Almeerder in hart en nieren. ,,We zijn Nederlandser dan de Nederlanders zelf.''

Gemeentebelastingen Rotterdam (GBR) heeft gisteren beslag gelegd op het prijzengeld van 76 mogelijke prijswinnaars van de Nationale Postcode Loterij in de wijken Ommoord en Zevenkamp. Volgens GBR hebben zij schulden bij de gemeente van in totaal 110.000 euro. Het staat nog niet vast of de 76 daadwerkelijk meedoen aan de loterij. ,,Wij willen in ieder geval niet achter het net vissen'', aldus een woordvoerder van GBR.

De 17-jarige Leeuwarder Awa A. is gisteren door de rechtbank te Leeuwarden veroordeeld tot een gevangenisstraf van achttien maanden en tbs met dwangverpleging. Dit wegens zware mishandeling met voorbedachten rade en bedreiging van zijn 16-jarige ex-vriendin en mishandeling en bedreiging van een andere 15-jarige ex-vriendin.

Bij de vuurwerkhandelaren was het gisteren minder druk dan op de eerste verkoopdag. Bij de winkelketens Halfords en Intratuin waren de wachttijden op de tweede verkoopdag aanzienlijk korter dan woensdag. Halfords verkocht woensdag in sommige filialen in één dag al meer vuurwerk dan gedurende de laatste drie dagen van 2003, maar gisteren lukte dat niet. Het aantal verkooppunten is ten opzichte van vorig jaar sterk verminderd.

Een woning in Amsterdam-Osdorp is gisteravond volledig uitgebrand door vuurwerk. Omwonenden verklaarden dat jongens via een open balkondeur vuurwerk naar binnen gooiden, aldus een woordvoerder van de politie. Daardoor brak er brand uit in het huis. Een bewoner is zwaargewond in het ziekenhuis opgenomen. Hij heeft ernstige brandwonden aan zijn armen. De overige gezinsleden bleven ongedeerd. De politie is nog op zoek naar de daders.

De politie heeft gisteren in Amersfoort een man aangehouden die via een internetsite mensen opriep om zich tijdens de oudejaarsnacht te gaan misdragen. De 24-jarige inwoner van Amersfoort had volgens de politie al enkele tientallen positieve reacties binnen op zijn oproep om vernielingen te plegen, brand te stichten en de politie te provoceren. Internetters hadden de politie op het bestaan van de oproep gewezen. De tekst is inmiddels van de site verwijderd, aldus een woordvoerder van de politie. Hij gaat ervan uit dat de Amersfoorter tijdens oud en nieuw in de cel zal zitten.

Amsterdammers, bezoekers en toeristen kunnen in de hoofdstad nu ook in de winter een terrasje pakken. Vanaf 1 januari mogen cafés in de Amsterdamse binnenstad in de wintermaanden hun stoelen buiten zetten, maakte stadsdeel Amsterdam-Centrum gisteren bekend. Het is een proef van twee maanden die de gemeente later gaat evalueren. Een winterterras was al lange tijd een wens van horecaondernemers. Café-eigenaren mogen echter geen verwarming gebruiken op hun terras. Het verbod op verwarmde terrassen komt er mede op aandrang van GroenLinks, die het energieverbruik niet wil laten oplopen. Alleen horecaondernemers met een vergunning voor een zomerterras mogen deze winter een terras exploiteren. Stadsdeel Amsterdam-Centrum rekent erop dat de proef slaagt.

De eerste gipsvlucht van het pas begonnen wintersportseizoen is gisteren om 13.00 uur op Rotterdam Airport geland. Het toestel, dat uit Innsbruck was vertrokken, vervoerde tien patiënten uit voornamelijk Oostenrijk. Tien ambulances stonden klaar om de onfortuinlijke wintersporters op te halen en naar ziekenhuizen te brengen. De eerste medische vlucht was aanvankelijk voor dinsdagochtend gepland. Omdat er begin deze week nog maar weinig wintersportslachtoffers waren en de ambulancevliegtuigen ook voor repatriëringsvluchten uit het rampgebied in Azië nodig zijn, werd de vlucht twee dagen uitgesteld. Tyrol Air Ambulance, die de medische vluchten in opdracht van de verzekeringsmaatschappijen uitvoert, verwacht dit seizoen ongeveer 1.200 gewonde wintersporters te repatriëren.

Na veertig jaar praten ontstond op 1 mei 2004 de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Dat ging niet zonder slag of stoot. Ds. Bas Plaisier bevond zich als secretaris van de PKN in het oog van de storm.

Sybrand van Hulst, hoofd van de AIVD, is verbaasd dat politici nauwelijks reageerden na waarschuwingen van zijn dienst over moslimextremisme. ,,Nu zijn we voorbij onze naïviteit. Dat werd ook tijd.''

Een legeflessenactie, gedetineerden die hun dagloon afstaan en `Bartje fietst voor Azië'. Nederland is in touw voor de slachtoffers.

Acht Nederlanders keerden gisteravond terug uit Sri Lanka met een toestel van de Belgische luchtmacht.

Vijf miljoen mensen verkeren volgens de Verenigde Naties in acute nood ten gevolge van de zeebeving en de vloedgolf afgelopen zondag in de Indische Oceaan. Het dodental in Zuidoost-Azië en Oost-Afrika is inmiddels opgelopen tot ruim 123.000.

Slager Klaver uit Dronten doneert 1 euro aan gironummer 555 voor elke twee ons verkochte vleeswaar, fietsenmaker Van Rees uit Lelystad maakt voor elke gemonteerde band tien euro over, bankconcern ING richt een eigen hulpfonds op met een startkapitaal van 700.000 euro en de KLM stelt gratis vrachtruimte ter beschikking voor het vervoer van hulpgoederen.

De Nederlandse politiek heeft waarschuwingen van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) over de toenemende dreiging van moslimterrorisme te lang genegeerd.

Gerard van Velde en Marianne Timmer zijn de nieuwe Nederlandse sprintkampioenen op de schaats. Wennemars en Nijenhuis moeten in Calgary een beslissingswedstrijd rijden voor deelname aan de wereldkampioenschappen.

De Amerikaanse bandleider en klarinettist Artie Shaw is gisteren , 94 jaar oud, overleden. Hij trok zich in 1954 terug uit de muziek.

Gemeentebelastingen Rotterdam heeft beslag gelegd op het prijzengeld van 76 mogelijke prijswinnaars van de Nationale Postcode Loterij in de wijken Ommoord en Zevenkamp. Zij zouden 110.000 euro schuld hebben bij de gemeente.

Door opheffing van de exportbeperkingen voor China zullen de winkelprijzen van kleding de komende vijf jaar met 20 à 30 procent dalen. Dat verwachten de Europese modebedrijven.

Het Baskische regioparlement heeft gisteren onverwacht ingestemd met een plan om Baskenland om te vormen tot een aparte staat `in vrije associatie met Spanje'.

In het derde deel van de nieuwe dvd-serie Moderne Europese Klassieken Cría cuervos van Carlos Saura. Een meisje met moeders in maten.

Zwitserland was voor hem te klein, te provinciaals. Begin december opende Thomas Hirschhorn in Parijs zijn tentoonstelling Swiss-Swiss Democracy. Zijn credo is: kunst benadert volledige vrijheid het dichtst.

Het jaar 2004 heeft met de moord op Theo van Gogh een onheilspellend einde gekregen. Maar eigenlijk, betoogt Bas Heijne, is Nederland al sinds de moord op Pim Fortuyn een snelkookpan. En die moet nodig van het vuur.

Een terugblik op een vreemde episode in onze vaderlandse geschiedenis, waarin een geïmporteerde ideologie en de blik van een paar buitenstaanders voor grote verwarring hebben gezorgd.

Dit jaar speelde internet in de beeldvorming een grotere rol dan ooit. De perverse kiekjes van Amerikaanse soldaten die in de gevangenis van Abu Ghraib Iraakse gevangenen vernederden, waren al schokkend genoeg. Maar als direct gevolg daarvan was de wereld getuige van beelden die zo mogelijk nog verbijsterender waren. Als wraak zetten gemaskerde terroristen een video van de onthoofding van de Amerikaanse zakenman Nick Berg op internet.

Nicole Robbers, fotoredacteur van NRC Handelsblad en Jan Paul van der Wijk, chef vormgeving, maakten een selectie uit de beelden van 2004.

Plotseling vroeg ik me af waar het woord 'vijand' vandaan komt. Dat woord kom je de laatste tijd namelijk nogal eens tegen. Ik heb het even voor u opgezocht. Het komt van het Gothische werkwoord fijan, dat 'haten' betekent. In de Tweede Wereldoorlog waren de Duitsers de vijand, in de Koude Oorlog de Russen. De Duitsers kwamen akelig dichtbij, maar de herinnering daaraan is verbleekt en de meeste Nederlanders zijn inmiddels na de oorlog geboren. De Russen bleven

veilig opgeborgen achter hun IJzeren Gordijn. Ze leverden voornamelijk stof voor James Bondfilms en spionageromans, en in Kuifje spraken besnorde bandieten altijd met een Russisch-rollende-r. Hun dreiging was abstract en werd doorgaans uitgedrukt in aantallen kernkoppen. Griezelig genoeg, maar onze haat richtte zich in die dagen veeleer tegen de kernkoppen van eigen bodem dan tegen die van de vijand. 'Liever een Rus in de keuken dan een raket in de tuin', was de leuze waarmee hele volksmassa's te hoop liepen tegen de plaatsing van de SS-20's in Nederland. Ludiek.

Maar vandaag de dag klinkt het woord 'vijand' opeens veel grimmiger. De fundamentalist is namelijk zo maar in levenden lijve in onze keuken opgedoken en dat is een stuk minder ludiek. Onmiddellijk werd op de opiniepagina's in kranten en in discussieprogramma's op tv teruggegrepen op de Tweede Wereldoorlog. 'Wie durft bij wie onder te duiken' lijkt soms wel een nationaal gezelschapsspel geworden.

Ik ben van na de oorlog, dus ik ben goddank nooit getest op moed. Als student van 25 heb ik ooit een jaar bij de toenmalige vijand gewoond, in het communistische Leningrad. Dat was een zeer interessante ervaring, maar voor mij als buitenlander natuurlijk totaal ongevaarlijk. Toch was ik zeer gevoelig voor die sfeer van onderhuidse dreiging. In die totalitaire samenleving kozen sommige mensen voor het verzet, terwijl ze donders goed wisten wat de consequenties daarvan konden zijn. Toen is me wel iets opgevallen. Het waren meestal niet de mensen met de grootste mond die de diepste indruk maakten.

Na de Koude Oorlog leken geheime diensten even overbodig, maar dat was een misrekening. De statische vijand uit het Oostblok was verdwenen, maar de wereld kreeg te maken met het islamitisch terrorisme. Amerika werd op '9/11' wakker, Europa benoemde na Madrid haastig een coördinator terreurbestrijding. En met de moord op Theo van Gogh deed de terreur ook in Nederland zijn intrede.

Maar zijn de diensten van Europa wel opgewassen tegen de nieuwe vijand? Een rondgang langs hoge inlichtingenofficieren in Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Spanje, Zweden en Nederland. Lessen in terreurbestrijding.

Laten we - nu ze niet op de lijst van verboden stoffen zijn komen te staan - het effect van huisparfums en geurkaarsen eens aan een klein onderzoek onderwerpen. En laten we ze dan het voordeel van de twijfel geven door niet de ordinaire Ambi-pur uit de rekken van de supermarkt in huis te halen, maar bijvoorbeeld de 'pommander' (45 euro) van het Franse, 'natuurlijke' merk l'Occitane: een replica van een middeleeuwse metalen geurbal. We vullen die met de geurblokjes die volgens de verkoopster het populairste zijn: Rameau d'hiver/winterforest. Nu nodigen we wat mensen uit, steken de haard aan, ontkurken de wijn en ... wachten af.

Mijn moeder heeft kinderen uit een eerder huwelijk. Mijn vader en zij waren getrouwd in gemeenschap van goederen. Hij overleed 25 jaar geleden. Daarna probeerde ik om met mijn moeder te praten over mijn erfdeel. Maar zij is slecht toegankelijk door psychiatrische problemen en gaf nooit inzage in de financiële zaken. Na lang aandringen kwam ze over de brug met duizenden guldens. Ze vroeg me om het daarna nooit meer over de erfenis te hebben. Uit uitspraken van mijn vader leid ik af dat het om hogere bedragen gaat. Moeder is nu hoogbejaard. Ik durf haar niet meer aan te spreken op de erfenis: stel dat ze een herseninfarct krijgt. Ze vertelde wel aan een van de andere kinderen dat er na haar overlijden nog een aardig potje te verdelen is. Waarschijnlijk wil ze alles gelijkelijk verdelen, maar ze houdt er geen rekening mee dat de kinderen uit haar eerste huwelijk ook een eigen vader hebben, van wie zij erven. Ik wil het erfdeel van mijn vader waar ik recht op heb en niet delen met de andere kinderen. Welke mogelijkheden zijn er?

(I. de H.)

Ik gaf in 1999 mijn 250.000 euro spaargeld in beheer bij een vermogensbeheerder. De overeenkomst luidde dat dit bedrag voor 50 procent belegd zou worden in aandelen en voor 50 procent in obligaties. Het doel was vermogensgroei door langeretermijnbeleggingen, met enig risico. Omdat ik in het buitenland woonde en weinig verstand van beleggen had, koos ik voor de beheersvorm `uitbesteed vermogensbeheer': de vermogensbeheerder neemt dan alle beslissingen die voor een verantwoord beheer noodzakelijk zijn. In de periode 1999-2002 belegde men in Nederlandse en buitenlandse aandelen, waaronder KPN, Aegon, Ahold, Getronics en Nokia. Er werd maar voor maximaal 20 procent belegd in obligaties. Door de sluipende beurskrach was mijn vermogen eind 2002 met 40 procent gedaald. In de jaren 2003-2004 voerde de beheerder nauwelijks een actief beleid. Een aantal aandelen werd verkocht en omgezet in contanten. Mijn portefeuille bestaat nu uit 49 procent aandelen, 26 procent obligaties en 25 procent contanten. De waarde is 40 procent lager dan in 1999. Ik meen dat de beheerder aansprakelijk is voor dit verlies. In de overeenkomst staat immers dat het beleid gericht is op het behalen van een voor de cliënt zo goed mogelijk resultaat. Er staat ook in dat de beheerder aansprakelijk is bij een toerekenbare tekortkoming bij de uitvoering. Volgens mij had hij moeten ingrijpen door minder in risicovolle aandelen en meer in obligaties te beleggen, toen de aandelenkoersen medio 2001 snel begonnen te dalen. Kan ik de beheerder aansprakelijk stellen?

(A. van S.)

Ik sta op het punt een verbouwing van 100.000 euro te laten uitvoeren. Onze spaarhypotheek is 203.000 euro tegen 7,6 procent. Daarnaast hebben wij een aflossingsvrije hypotheek van 58.000 euro, tegen 6,9 procent, en een hypotheek voor eerdere verbouwingen van 50.000 euro, tegen 5 procent. In totaal 311.000 euro. De maandlasten bedragen 1.245 euro, inclusief het fiscaal voordeel, en bruto 2.070 euro. Voor de verbouwingshypotheek wil mijn betrouwbare adviseur de financiering opnieuw onderbrengen, met behoud van de spaarverzekering, waarbij de extra financiering met een nieuwe spaarverzekering wordt gegarandeerd. Ik heb 100.000 euro beschikbaar als kapitaal in een maatschap. Daarover ontvang ik bruto 6,25 procent rente en netto bijna 3 procent. Het idee is om die 100.000 euro in een premiedepot te storten, waardoor het premiedeel van de woonlasten aanzienlijk lager wordt. Het voordeel daarvan is de rendementsverbetering ten opzichte van de rente die ik van de maatschap ontvang. Het rendement (in privé) op dit premiedepot is namelijk 5,3 procent. Bij de herfinanciering betaal ik voor het openbreken van de hypotheek en de vervroegde aflossing 14.100 euro boete. Per saldo dalen de netto maandlasten van 1.245 naar 929 euro. Een prima bezuiniging, die natuurlijk wel 100.000 euro kost. De gedachte is ook opgekomen om met die 100.000 euro de verbouwing te betalen en alles bij het oude te laten; niks openbreken en oversluiten. Twee vrienden geven mij dat advies ook, onder het mom: houd je schulden zo laag mogelijk, ondanks dat er hypotheekrenteaftrek verloren gaat. Een vriend plaatst bij zo'n depot en het oversluiten de kanttekening dat die berekening ervan uitgaat dat je de hele hypothecaire rit uitzit en tussentijds geen andere dingen gaat doen. Zijn advies is dus om zoveel mogelijk tussentijds af te lossen en de verbouwing zelf te financieren. Nadeel: de 100.000 euro rendeert helemaal niet meer. Schuldenlast is in het totaal 100.000 euro lager en de maandlasten blijven in beginsel gelijk, tenzij er inderdaad twee maal vervroegd wordt afgelost. Wat moet ik kiezen: lagere lasten of lagere schuld?

(S. ten U.)

De tijd dat een kunstenaar in de eenzaamheid van zijn atelier werkte aan het ultieme meesterwerk, lijkt voorgoed voorbij. Veel hedendaagse kunst doet uitspraken over de samenleving en komt tot stand in een netwerk van medewerkers en technici.

M sprak met drie beeldend kunstenaars die in het middelpunt van de belangstelling staan: de Zwitser Thomas Hirschhorn, de Albanees Anri Sala en de Deense IJslander Olafur Eliasson. Hoe zien zij hun rol als commentator van het alledaagse leven?

Drie interviews over kunst die in de wereld staat.

Staat u ook wel eens bij de Albert Heijn? Onverwachts tussendoor even een boodschap halen? Tja, dan heeft u natuurlijk géén plastic zak bij u om de boodschappen in te vervoeren

Wat doet u?

U koopt een tas en baalt ervan dat u daar geld aan kwijt bent én dat u weer een plastic zak in omloop brengt terwijl uw kast thuis al vol ligt met plastic zakken.

U pakt een kartonnen doos, die u later weer bij het oud papier in elkaar moet stampen.

U pakt zo'n klein dun plastic zakje dat bedoeld is voor het afwegen van groenten en fruit.

Als klantvriendelijke, maar vooral ook als milieuvriendelijke oplossing stel ik voor: de plasticzakkenbak bij elke supermarkt. Iedereen krijgt (behalve bij supermarkten) bij aankopen een plastic zak: bij Blokker, Hema, bakker et cetera. Gevolg is dat iedereen thuis plastic zakken weggooit. Dit terwijl men vervolgens weer een plastic zak(je) nodig heeft als men in de supermarkt staat. Omdat men inmiddels al gewend is om papier, glas en dergelijke te scheiden, kost het geen enkele moeite om af en toe ook de overtollige plastic zakken uit de kast in een speciale plasticzakkenbak in de supermarkt te deponeren. Degenen die bij de supermarkt staan, hebben dan de keuze: of ze kopen een tas of ze vissen een tas uit de plasticzakkenbak.

Het probleem

Ontwerp een (inklapbare) boodschappenkar van kunststof of draadmateriaal. Denk hierbij aan het onderstel van een strijkplank. Houd ook rekening met het vervoeren van een kratje. Je tilt hem uit je auto, ontgrendelt het onderstel en rijd naar de winkel.

Terug bij de auto laat je de krat zakken en zet hem erin. Bij thuiskomst zelfde verhaal en je rijd je boodschappen naar binnen (lift!). Geen gezeur met winkelkarretjes die niet sporen, of eerst een muntje van 50 cent bij de kassa wisselen of sjouwen met dozen, waar je thuis geen raad mee weet.

In een oud notitieboekje las ik: 'Droom over een simultaan, het was erg moeilijk. Aan een van de borden had ik nog een appel, zilveruitjes en ketchup, terwijl mijn tegenstander alleen nog een kroket had. Ik wist dat het met die materiaalverhouding theoretisch gewonnen was, maar het lukte niet om mat te geven. De tegenstander zei steeds dat het volgens hem remise was.'

In twaalf afleveringen schrijft schaker Hans Ree over de grote geesten die zijn leven hebben beïnvloed.

Wat is er nog Amsterdams aan Amsterdam? De Jordanezen leven al een generatie lang in Purmerend, de amsterdammertjes verdwijnen uit het straatbeeld en de Amsterdamse notabelen wonen suburbaan. 'Ossenworst!', zeggen Amsterdammers, 'die heb je verder nergens.'

In het mededelingenblad van de basisschool van onze jongste klagen de leerkrachten dat ze last hebben van `hangouders'. Ouders, meestal moeders, die overlast bezorgen omdat ze op het schoolplein blijven kletsen als zoon of dochter allang in de klas is afgeleverd. Het schoolplein blijkt een markt voor alle materiële en immateriële waar die onontbeerlijk is voor het ouderschap. Daar worden oppassen en tweedehands fietsjes geregeld. Een plek voor ouderlijke zelfhulp en collegiale steun: ,,Ik word gek van Japie. Hij is zo druk en de juf klaagt dat hij in de klas niet te houden is.'' Of: ,,Wat zie jij moe. Als ik jouw kinderen nou meeneem na school, dan kan jij proberen bij te slapen.''

Het schoolplein is wat vroeger de dorpspomp, de wasplaats of de kruidenier was: een plek waar moeders elkaar treffen en nuttige informatie uitwisselen. Een buffer voor het ouderschap. Waarom dan niet een echte hangplek? Een afdakje in het zicht van de voordeur, met een reling om lekker tegen te hangen en een bord waarop advertenties voor oppassen, kinderwagens en het opvoedspreekuur hangen? Uit de regen en zo geplaatst dat de kinderen niet gestoord worden, maar waar de voordeur van de school wel in het zicht is? En: wie weet verschijnen dán ook de vaders op het schoolplein!

Vergaderen, mensen zouden het niet moeten doen. Vergaderingen zijn saai en slaapverwekkend en ze duren altijd langer dan de bedoeling is. En zelfs als ze niet zouden uitlopen, dan kun je je vaak niet de hele tijd blijven concentreren. Aandacht is namelijk een schaars goed, concentratievermogen kan uitgeput raken.

De videokunst van de Albaniër Anri Sala bezit een bijna magische kracht. Hij wil geen verhaaltjes vertellen, maar is op zoek naar het beeld achter het beeld.

Hoe kan een krap bij kas zittende overheid in 2005 toch goede ideeën blijven financieren? Door geld te vragen voor producten die mensen niet nodig hebben, maar waarvoor sommige mensen wel bereid zijn te betalen omdat ze denken dat het `statusverhogend' werkt. Dit laatste is het geval als er een hoge prijs voor moet worden betaald, waardoor een zekere `exclusiviteit' ontstaat. Het hiermee verdiende geld zou in een `snob-appealfonds' gestopt kunnen worden, waarmee leuke dingen gedaan kunnen worden.

Een voorbeeld is het introduceren van twee soorten autokentekenplaten. Er moeten genoeg mensen rondlopen die tegen extra betaling graag een kentekenplaat met een `statement' op hun auto willen schroeven. Jan Marijnissen zal waarschijnlijk graag het kenteken STEMSP willen hebben, zijn achterban wellicht FUCKJP. Moet kunnen. Stel dat de overheid een bedrag van 2000 euro per `naamplaat' vraagt. Als van de 6,7 miljoen auto-eigenaren in ons land slechts 10 procent een naamplaat wil, dan levert dit ruwweg circa 1,3 miljard euro op voor het snob-appealfonds.

Het idee is om mensen met een verstandelijke beperking de mogelijkheid te bieden om zich per tandem en fiets te verplaatsen. Het gaat in dit geval om deelnemers aan de dagactiviteiten van het GVO (Gespecialiseerd Vormings- en Ontspanningswerk). De meeste deelnemers wonen op fietsafstand van het GVO. Omdat zij niet zelfstandig de weg van huis naar het GVO kunnen lopen of fietsen, worden zij vervoerd per taxibusje. Verschillende deelnemers willen graag fietsen. Met de tandemtaxi kan dat. Dankzij de voorrijder op de tandem kan de `passagier', ondanks zijn/haar beperkingen, toch fietsen. Anderen kunnen dan met de tandem meefietsen op hun eigen fiets. Zij kunnen zelfstandig fietsen, maar ze zijn niet verkeersveilig of zij beschikken over onvoldoende oriëntatievermogen om zelf de weg te vinden. Het vervoer per tandemtaxi is goed voor de gezondheid van de deelnemers. En het is snel, eenvoudig en milieuvriendelijk en bovendien goedkoper dan vervoer per taxibusje.

Voor hoofdredacteur Hans Kerstiens (59) wordt 2005 het jaar waarin zijn krant de Dordtenaar opgaat in een nieuw dagblad voor de Randstad.

Onlangs zag ik een televisie-uitzending over windmolenparken in de Noordzee. Nederland heeft een plan om een groot aantal molens in de Noordzee te plaatsen. Het probleem is hierbij echter dat het momentane aanbod van windenergie niet klopt met de momentane vraag naar elektriciteit. Een dergelijk plan kan daarom alleen werken als energie goed kan worden opgeslagen. Het hier gepresenteerde idee geeft een mogelijke oplossingsrichting. Een manier van grootschalige energieopslag die nog weinig in de belangstelling heeft gestaan is opslag van kinetische energie. Kleine hoeveelheden kinetische energie worden geplaagd door wrijvingsverliezen. Hoe groter echter de massa, hoe kleiner de relatieve wrijvingsverliezen. Een volle mammoettanker die op snelheid is kan gemakkelijk enkele dagen op snelheid blijven nadat de motor uitgezet is.

Een variant is de `reuzendraaikolk'. Een stuk Noordzee van 20 kilometer in diameter kan gemakkelijk grote hoeveelheden energie opslaan bij snelheden van enkele meters per seconde. De precieze technische uitvoering heb ik nog niet helemaal voor ogen, maar het is denk ik de moeite waard om er eens over te brainstormen. Het in beweging brengen van de watermassa hoeft niet met dure molens, maar kan met een soort zeilboten, die rondjes draaien en ondertussen zoveel mogelijk water in de goede richting meesleuren.

Voor Amsterdammer Wijnand Jongeneel (42) wordt 2005 het jaar waarin hij de grote stad verruilt voor een dorp in Noorwegen

Probleem: vervuiling van de openbare ruimte met uitgekauwde kauwgom. Kauwgom blijkt lastig te verwijderen; hoge schoonmaakkosten met vloeibare stikstof.

Doel: terugbrengen van de hoeveelheid op straat geplakte kauwgom door mensen te stimuleren hun oude kauwgom toe te voegen aan een `artistiek' verzamelpunt; in een zogenaamd `gesammtkunstwerk'. Nodig landelijk bekende kunstenaars uit (bijvoorbeeld Atelier Van Lieshout) om een inspirerend skelet/basisframe te bedenken waaraan mensen hun uitgekauwde kauwgom willen toevoegen.

Mijn moeder van in de tachtig heeft na het overlijden van mijn vader niemand meer voor ondersteuning bij doktersbezoek, klusjes in huis en dergelijke. Ze is nu van mij afhankelijk, maar ik woon niet in de buurt. Zij heeft haar AOW plus een pensioentje. De huur van 800 euro per maand is niet op te brengen. Mijn pogingen haar in een sociale huurwoning dicht bij mij te krijgen, leidden tot niets. Het liefst koop ik een huis voor haar bij mij in de buurt. Maar mijn partner, die financieel van mij afhankelijk is, vreest dat dit nadelig is voor onze financiële positie. Bijkomend probleem is dat er nog andere kinderen zijn, die zich niets meer van mijn moeder aantrekken. Nu heb ik de volgende vragen: 1) Als ik een huis koop voor mijn moeder op haar naam, moet ik dan na haar overlijden de verkoopopbrengst met mijn zussen delen? Dat is uiteraard niet de bedoeling. 2) Als ik een huis koop voor moeder en dit op mijn naam zet, wat zijn dan de fiscale consequenties? 3) Laat ik mijn moeder in optie 2 een huur betalen, die haar nog wat bestedingsruimte overlaat, dan is die huur ongetwijfeld lager dan de maandelijkse woonlasten. Is daar een oplossing voor? 4) Verhuist mijn moeder niet, maar besluit ik haar financieel meer te ondersteunen, wat zijn dan de fiscale gevolgen? Bestaan er vrijstellingen voor schenkingen van kinderen aan ouders? Stel dat ik haar maandelijks 500 euro geef, hoe zit het dan met de belasting?

(S. ten S.)

Loszittende stoeptegel, gat in de weg, kapotte lantaarnpaal, verbogen verkeersbord, vuilnis in de berm, lelijke graffiti, onhandige verkeerssituatie. Dingen, meestal kleine dingen, die je vrijwel dagelijks tegenkomt en die je best zou willen melden aan de verantwoordelijke instanties als je maar zou weten wie dat zijn en als je die snel en makkelijk zou kunnen bereiken. Maar een teveel aan moeite en een tekort aan tijd doen je bijna altijd je weg weer vervolgen, je eigen onwil verdringend met hoopvol vertrouwen op de waakzaamheid van de desbetreffende autoriteit zelf en eventueel op die van minder luie of meer geëngageerde medeburgers.

Zelf loop of rij ik ook altijd door, maar ik denk tijdens het voortgaan wel altijd dat je in zo'n geval eigenlijk 113 zou moeten kunnen bellen. 113 als zusje van 112 en bedoeld als snelle doorverbinddienst voor overheidsdiensten. Je ziet iets, je belt 113 en je legt de telefonist uit dat de derde lantaarnpaal op de Oostelijke Handelskade, Amsterdam het niet doet: de telefonist noteert je melding, weet precies wie je moet hebben, of kan dat makkelijk opzoeken, en verbindt je eventueel door met die dienst van de gemeente Amsterdam die de lantaarnpaal in kwestie weer moet en kan repareren. Het is vervolgens natuurlijk wel fijn als je melding bij die dienst ook netjes wordt behandeld en dat je buiten kantooruren een bericht achter kunt laten, maar dat het systeem goed werkt is van later zorg. Het zou gewoon fijn zijn als 113 al bestond.

AMUSEMENT

Ashton brothers. Slot van een driedelige registratie van de theatershow Tragiek van de onderman met absurde komedie en slapstick. Ned.3, 19.40-20.15u.

Shownieuws presenteert: Lachend het jaar uit! Overzicht van het Nederlandse cabaret van de afgelopen jaren met o.a. Toon Hermans, Wim Sonneveld, Snip en Snap, Mini & Maxi en André van Duin. SBS6, 20.30-22.05u.

Tv-show oudjaar. O.a. de meest sexy vrouw van 2004, een onbekende Engelse uit de clip Call on me. Verder winnaars die door een loterij multimiljonair werden en de Nederlandse meisjes die meededen aan de verkiezing van Miss Elite 2004. Ned.2, 20.50-22.20u.

Cirque du Soleil. De circusshow Quidam en op Nederland 1 het verjaardagsfeest Midnight Sun van Cirque du Soleil (20 jaar) en het Montreal International Jazz Festival (25 jr). Canvas, 20.25-21.55 & Ned.1, 21.30-23.10u.

Spijkersjaaroverzicht. Oudejaarsprogramma met terugblikken op 2004. Twee teams onder leiding van Bert Visscher en Peter Heerschop spelen het spijkerspel. Ned.3, 22.35-0.05u.

Voor armoedebestrijdster Wilma Kuiper (43) wordt 2005 het jaar waarin haar stichting om minima te helpen wordt opgeheven.

Voor schilderswerkzaamheden waarbij sommige delen niet geraakt mogen worden, wordt afplaktape gebruikt. Het zou handiger zijn de kleeflaag van deze tape aan de buitenzijde van de rol te hebben. Hierdoor wordt het mogelijk de tape tijdens het afrollen nauwkeurig op de juiste plaats aan te brengen.

De NS draagt haar steentje bij aan de verlaging van de collectieve bloeddruk in Nederland door het instellen van stiltecoupés, waarin men gevrijwaard zou moeten zijn van treinbellers, walkmannen en andere onbeschoftheden. Helaas zijn deze coupés enkel te onderscheiden door een enkel, subtiel weggewerkt icoontje. Het enige voordeel van deze coupés is dus dat, mocht men zo gelukkig zijn het spelletje `ik zie ik zie wat jij niet ziet' met de NS gewonnen te hebben, men een handvat heeft om medereizigers vriendelijk te wijzen op de huisregels. In de praktijk betekent dit uiteraard vrij weinig.

Nu volgt het idee: stel lawaaicoupés in. Deze worden aangegeven door de hele coupé van buiten felrood te verven (of misschien heldergroen – dat kleurt beter bij het geel en blauw). In deze coupés is bellen toegestaan en ook het te hard zetten van walkmans. In de rest van de trein is stilte de norm en eenieder die die norm overtreedt wordt streng maar zachtjes toegesproken door de conducteur.

Mijn idee is het handschoenenvak van de auto te veranderen in een afvalbak, door er een pedaalemmerzak in te hangen. In de Toyota Yaris kan de zak zo om de klep heen gevouwen worden; de bak is bij de auto al vier jaar succesvol in gebruik. Voor de Renault Kangoo is meer nodig, daar moesten twee stukken stevig ijzerdraad aan te pas komen om de zak in op te kunnen hangen. Voor de spullen die in het kastje zwerven is gemakkelijk een andere plek te vinden, zeker als je alles van waarde al uit de auto haalt. En dan is het wachten op het verplicht stellen van een afvalbak in (nieuwe) auto's.

Mijn idee is om autorijscholen met bejaardenhuizen te combineren. De bedoeling is dan dat de leerlingen van de rijscholen de bejaarden wegbrengen als zij bijvoorbeeld naar de kapper moeten. (Dit natuurlijk onder begeleiding van een rijleraar.) Deze combinatie levert de volgende voordelen op:

Minder benzineverbruik. In plaats van een taxi en een lesauto rijdt nu alleen nog de `taxi-lesauto'.

Goedkope vervoersmogelijkheid voor bejaarden.

Goedkopere rijlessen mogelijk.

Natuurlijk kan een lesauto niet op elk moment paraat staan voor bejaarden. Maar zeker voor de vaste ritjes bied deze methode een uitkomst.

Mijn moeder van 78 jaar (weduwe) woont in een eigen huis en is lichamelijk en mentaal hulpbehoevend. Opname in een tehuis kan nog een tijd duren. Er zijn vijf kinderen, waarvan de oudste en de jongste dochter voor haar zorgen, samen met de thuiszorg. De anderen wenden zich al jaren van mijn moeder, van mij en mijn zus af. Er is nog een zoon (ex-junkie) met veel problemen. Sinds kort verzorg ik haar administratie en ben ik door haar gemachtigd geld op te nemen. Daardoor merkte ik dat zij met twee maten meet. Zij gaf mij nooit geld, maar de jongste ontving een flink bedrag voor haar verhuizing. Ook andere kinderen en kleinkinderen, die ze nooit ziet en van wie ze weinig of niets hoort, ontvangen geld bij hun verjaardag. Voor sommige kleinkinderen heeft ze een spaarbankboekje aangelegd, maar niet voor mijn zoon. Ik heb sprak hierover met niemand, behalve met mijn man. U begrijpt dat dit steekt. Ik vind het moeilijk om erover te praten met moeder, gezien haar toestand. Mijn zus en ik bezoeken mijn moeder elke week. Ik begeleid haar naar het ziekenhuis, de arts etc. Vooral mijn zus moet flinke reiskosten maken. Soms krijgt ze een tegemoetkoming, vaak ook niet. Ik ontvang niets, maar maak ook flinke kosten. Samen met mijn zus besloot ik een overeenkomst op te stellen voor de kosten die wij maken. Dit mede door het vervelende gevoel dat twee kinderen zich inspannen en de anderen niets doen en toch later gelijk delen in de eventuele erfenis. Hoe regelen we deze kwestie op een nette manier?

(B. U.)

Nederland in 2005: Nederlanders zijn tevreden over hun leven, maar maken zich zorgen over de samenleving. Soms lijkt er een kloof te gapen tussen de wereld die je tegemoet waait van het televisiescherm en de dagelijksheid van de boodschappen, de kapotte fietslamp en de ontroerende kracht van sommige muziek. Hoe vallen die twee met elkaar te rijmen? En kan het beter? Een bijlage over de `buitenwereld' en de `binnenwereld' in 2005.

Ik ben een vrouw van 58 jaar, twintig jaar geleden gescheiden, WAO-uitkering en voor de tweede keer getrouwd. De vader van mijn twee kinderen uit mijn eerste huwelijk overleed onlangs plotseling zonder testament, maar met een spaarrekening van 184.000 euro en een eigen huis van 250.000 euro. Wij maakten bij de koop van dat huis beiden een testament op de langstlevende met de verdeling: de partner de helft en de kinderen een kwart. Bij echtscheiding zouden alleen de kinderen erven. Bij onze scheiding eiste ik niet de helft van de woning op, omdat mijn ex daar dan kon blijven wonen met een van de kinderen. We spraken af dat wanneer hij het huis zou verkopen, ik de helft van de opbrengst terug zou krijgen. Na zijn overlijden leverden de kinderen en ik het huis op voor de verkoop. Tot mijn verbazing stonden al zijn bankafschriften nog op ons beider naam. Onder druk van zijn bank deed ik afstand en het rekeningsaldo ging naar de kinderen. Nu dat huis. In principe zijn de kinderen de wettige erfgenamen, maar zij vinden ook dat de afspraken rond de verkoop nagekomen moeten worden. Er rust nog een hypotheek van 35.000 euro op. Op welke manier is dat huis te verdelen zonder dat de belasting drie keer successierechten van ons haalt? Is daar een formule voor of bestaan er mogelijkheden om het bijvoorbeeld door één persoon te laten erven, die dan de anderen uitkeert, schenkt of hoe dan ook? Zoals het er nu uitziet, erven de kinderen en kunnen ze mij hooguit circa 2.000 euro per twee jaar schenken.

(N. ter C.)

Ik heb een en/of-rekening met mijn vader. Hij heeft twee huizen in het buitenland, bezwaard met een banklening. Ik heb niet getekend voor die lening. Juridisch en economisch is de helft van het geld op de en/of-rekening van het kind. Nietwaar? Wanneer de bank een achterstallige betaling vordert, kan die dan beslag leggen op mijn deel van de en/of-rekening? Kan de mederekeninghouder bij het maken van schulden door de ouder aansprakelijk worden gesteld door schuldeisers?

In 1991 lieten mijn broer en zus het huis van onze ouders op naam van de kinderen zetten om te voorkomen dat onze ouders het moesten opeten, wanneer zij naar een bejaardenhuis gaan. Inmiddels is dat wettelijk achterhaald, maar onze constructie bestaat nog. Ik zat toen in de lappenmand en deed niet actief mee. Er zouden geen gevolgen zijn voor mijn bijstandsuitkering. Maar in 2001 is de belastingwet veranderd en moeten de kinderen het huis opgeven aan de belasting en met terugwerkende kracht belasting betalen. Inmiddels moet ik rondkomen van een WAO-uitkering en heb ik na aftrek van de vaste lasten 150 euro per maand te besteden. Dus de 250 euro die ik moet terugbetalen, zijn een probleem. Mijn broer met een prima inkomen hoeft niets te betalen! De belastingdienst in mijn woonplaats schrijft: `omdat er door u geen vermogensbestanddelen in box 3 zijn aangegeven en de waarde in het economisch verkeer mogelijk niet al te hoog is, zie ik er om doelmatigheidsredenen van af om voor het belastingjaar 2001 een onderzoek in te stellen naar de waarde van het bloot eigendom. Bij de eerstvolgende aangifte dient uzelf een en ander aan te reiken.' Wat het pijnlijker maakt: wanneer mijn ouders overlijden en mijn huisdeel wordt uitgekeerd, dan moet ik dat opeten. Ik moet dus van een kleine uitkering betalen voor iets waar ik op de lange duur niks aan heb. Maar het verkopen van mijn deel aan mijn broer en zus schijnt gepaard te gaan met hoge successierechten. Ik word hier echt wanhopig van.

(A. de O.)

NIEUWJAARSCONCERTEN

Nieuwjaarsconcert. Rechtstreeks verslag van het traditionele nieuwjaarsconcert van de Wiener Philharmoniker vanuit Wenen onder leiding van Lorin Maazel. Muziek vooral van Johann en Joseph Strauss, maar ook van Joseph Hellmesberger en Franz von Suppé. Met het ballet van de Weense Staatsopera, het Staatsballet Berlijn en het San Carlo Theater van Napels. Ned.2, 11.15-13.40u.

Nieuwjaarsconcert. Vanuit het Concertgebouw in Amsterdam een rechtstreekse uitzending van het traditionele nieuwjaarsconcert van het Nederlands Blazersensemble. Uitgevoerd worden o.a. muziekstukken rond het thema `Later' die door kinderen zijn gecomponeerd. Ned.3, 13.05-14.40u.

Voor Nederland werd 2004 het jaar van de moord op Theo van Gogh. Maar er gebeurde veel meer: de oorlog in Irak woekerde voort, Bush werd herkozen, Athene kwam ongeschonden de Olympische Spelen door en in Oekraïne brak de kastanjerevolutie uit.

Wanneer ik van de rampzalige gevolgen hoor die spookrijders kunnen veroorzaken, denk ik altijd: breng overdwars op spookrijdersgevoelige wegen een strook aan die een geluid maakt, zó hard, dat ze de spookrijder waarschuwen en dwingen terug te gaan!

Gaarne zou ik een ponstang ontwikkelen, waarmee ik in de dekseltjes van bijvoorbeeld jam, pindakaas en honing een gaatje kan ponsen, zodat ik een jamlepel, botermesje of honinglepel erin kan zetten en toch de pot dicht doen! Gewoon, om tegen te gaan dat iedereen met zijn eigen mes in de pot gaat en er daardoor misschien sneller bederf in komt! Ook omdat de huishoudens kleiner zijn en men langer met een pot doet.

Onder het motto `kleine geschenken onderhouden de vriendschap' stel ik voor het idee van bisschop Muskens: `maak tweede pinksterdag tot een islamitische feestdag'.

Ik ben een vrouw van 30 jaar, werk fulltime, heb geen kinderen, wel een LAT-relatie. Mijn partner heeft een vast inkomen en een eigen huis. Ik wil kinderloos blijven en op termijn wellicht op huwelijkse voorwaarden trouwen of een samenlevingscontract sluiten, waarbij de bezittingen en schulden gescheiden blijven. Ik zie geen reden om minder te gaan werken of te stoppen, arbeidsongeschiktheid buiten beschouwing gelaten. Ik huur een woning voor ruim 500 euro per maand en verdien 2.400 euro bruto per maand. Mijn ouders zijn kort na elkaar overleden. Daarom bieden mijn broer en ik onze ouderlijke woning te koop aan. Verder staat er nog een bedrag op een spaarrekening. Na de verkoop en aftrek van alle kosten, erven wij ieder 200.000 tot 250.000 euro. Door de kabinetsplannen rond het prepensioen en de VUT ben ik mij ervan bewust dat ik mijn eigen verantwoordelijkheid moet nemen. Ik wil voltijd blijven werken, maar wil ook op een leuke leeftijd stoppen. Daarom overweeg ik mijn hele erfenis aan te wenden voor mijn oude dag, maar ik kan op termijn ook een woning financieren of de erfenis opsouperen voordat ik de pensioengerechtigde leeftijd bereik, maar voor dat laatste voel ik niets. Vindt u het verstandig om het hele bedrag te gebruiken voor prepensioen? Doe ik dat via een koopsompolis of beleggingen?

(O. de C.)

ACTUALITEITEN

Buitenhof. Een voorbeschouwing op het politieke jaar 2005 met oud-VVD-leider Hans Wiegel en SP-fractievoorzitter in de Tweede Kamer Jan Marijnissen. Uitzending: zondag 2 januari, 12.10-13.00u.

Netwerk. Eerste deel van een tweeluik van Peter Tetteroo over het vergeten rampgebied Congo waar door de burgeroorlog miljoenen mensen op de vlucht zijn, kinderen hun ouders hebben verloren en therapeutische behandelingen uitgesloten zijn. In acht jaar tijd kwamen bijna vier miljoen burgers om. Ned.1, 20.15-20.50u.

Het idee is dat je op een aangename en ontspannen manier andere inwoners van de stad leert kennen die je anders niet zou tegenkomen. De gedachte van het stadsdiner is dat je meer gevoel voor je stad en haar inwoners krijgt naarmate je er een duidelijker beeld bij hebt. Zo'n beeld kun je het beste vormen onder een ontspannen etentje, vandaar het stadsdiner.

De opzet is eenvoudig: als jij meedoet, vraag jij een tweede persoon mee naar het stadsdiner. Wel is het de bedoeling om een zo representatief mogelijke groep te krijgen ten opzichte van de stad. Hou daar ook rekening mee in de keuze van jouw gast. Je mag een bekende meenemen, zoals je buurman of een vriend die graag andere mensen leert kennen. Uitdagender en leuker is het om een onbekende mee te vragen, iemand wiens gedachten en ideeën je wel aangaan maar die je anders niet te weten komt. Misschien zelfs iemand die je nooit hebt durven aanspreken. Het kan de bakker zijn, of een hangjongere of die oma die altijd 's ochtends bij de tramhalte staat.

Een prijskaartje geeft wel aan wat een artikel het kost, maar niet wat het gekost heeft: welke grondstoffen en energiebronnen zijn aangesproken om dit product te realiseren? Waar komen al deze materialen vandaan, wat is er mee gedaan en wat wordt er door het producerende bedrijf gedaan om deze weer aan te vullen (is dat eigenlijk wel mogelijk?). Deze extra informatie helpt mensen om gegronde keuzes te maken.

Psychologisch vernuft is vandaag een sterke troef in het Holland Casino van Amsterdam. Wie dat goed beheerst maakt kans op 372.240 euro, de eerste prijs van het Lido toernooi, het belangrijkste onderdeel van de Master Classic of Poker. Het spel zit in de lift. Steeds meer toernooien, waar steeds grotere prijzen te verdienen zijn. Pokeren is veel meer dan geluk. Het is een gevecht, in een door mannen beheerste atmosfeer. Wie is de slimste, heeft zijn emoties het meest onder controle, en doorziet het best de zwaktes van de ander? Daarom zijn de finalisten meestal beroepsspelers. Marcel Luske, vanwege zijn listigheid beter bekend als The Flying Fox, is voor de Lido finale uitgeschakeld. Hij gaat nu voor de andere prijzen. Zijn ogen gaan schuil achter een zonnebril, die hij omgekeerd draagt. 'Zo valt het licht van de lampen boven de tafel nauwelijks binnen. Verder is het camouflage. Want het volmaakte pokerface is onmogelijk. Hoe goed je ook bent.'

Kalmeringsmiddelen, slaapmiddelen en pijnstillers: veel mensen slikken ze en ze worden steeds vaker voorgeschreven. Het is behoorlijk moeilijk om er mee te stoppen. Velen slikken jaren door, terwijl anderen er helemaal niet vanaf komen. En vaak zorgen de bijwerkingen weer voor nieuwe problemen en kwalen. Naast de individuele sores kost dit de samenleving veel geld. Geleidelijk de dosis afbouwen werkt meestal wel, maar is een hele opgave en veel gedoe: een pilletje doormidden breken gaat nog wel, evenals het breken van een kwart pilletje of een achtste, maar daarna wordt het lastiger.

Mijn idee is de ontwenningsstrip: een zeer geleidelijk aflopende dosis medicatie verpakt in strips met een tijdvolgorde. Bijvoorbeeld een strip van honderd pillen met elke dag 1 procent minder werkzame stof totdat er op de honderdste dag niets meer in zit. Of 50 pillen met elke dag 2 procent minder, of 20 met 5 procent minder, enzovoort. Dit zal mensen helpen bij het verantwoord afbouwen van verslavende medicatie, omdat zowel de fysieke als psychische ontwenningsverschijnselen aanmerkelijk minder zullen zijn.

Volgens mij zou zelfs een farmaceutische bedrijf ervan kunnen profiteren. Een medicijn dat wordt aangeboden met een kant-en-klare ontwenningskuur zal eerder door artsen worden voorgeschreven dan medicatie zonder een stophulp. En in het licht van maatschappelijk verantwoord ondernemen is de ontwenningsstrip een uitgelezen kans.

Om de sociale samenhang in een buurt te bevorderen, introduceer ik een nieuwe verhuiskaart. Naast de kaart voor adreswijziging en de `gefeliciteerd met uw nieuwe woning'-kaart komt er de `Hallo, ik ben uw nieuwe buur'-kaart. Deze kaarten kunnen gratis worden verstrekt door bijvoorbeeld TPG, gemeente of woningcorporatie aan verhuizenden. Voorop plaatjes van vrolijke buren en buurten en de tekst `Hallo, ik ben uw nieuwe buur!'. Achterop tekst die je zelf kunt aanvullen, met bijvoorbeeld een uitnodiging voor een open huis.

4

Vijf gulden theeregels uit China

De Nederlandse Opera herhaalt in het Amsterdamse Muziektheater de opera Tea van de Chinees-Amerikaanse componist Tan Dun, twee jaar geleden een wonder om te horen en te zien. Net als Puccini in Madama Butterfly en Turandot, mengt Tan Dun op aansprekende wijze oosterse en westerse muziek. Regisseur Pierre Audi mixt in een fraai symbolistisch decor ritueel en emotie. In Tea sterft de Chinese prinses Lan na een gevecht tussen haar minnaar en haar broer om Het Boek van de Thee. In het westen zijn de 'vijf gulden theeregels' gereduceerd tot een theezakje, in het oosten is thee 'de spiegel van de ziel'. Etherisch hoogtepunt is een scène met papieren muziek: geritsel en geruis, geknierp en geknisper (4 t/m 12 januari).

Het water, onze oude erfvijand, gaat weer voor problemen zorgen. De oorzaak is de opwarming van de aarde. Gevolg: aan de ene kant gaat de zeespiegel meters stijgen en aan de andere kant krijgen de rivieren veel meer water te verwerken dan waarop ze zijn berekend. We zitten waterstaatkundig in de tang.

Deze keer moeten we niet alles op dijkverhoging zetten. Vroeger trokken de Friezen zich in tijden van overstroming terug op terpen. Dat concept is nog steeds ijzersterk. Mijn idee is daarom dat we snel beginnen met het aanleggen van een gebergte in Flevoland. Een laaggebergte, dat minimaal vijftig meter boven NAP ligt, maar dat pieken heeft van zeker vijfhonderd meter. Dit gebergte moet tussen Almere en Lelystad komen te liggen en veertig bij twintig kilometer meten. Het moet wel een serieus berggebied worden, met ravijnen, steile hellingen en kolkende stromen met IJsselmeerwater. Maar daarnaast komt er een reeks onderling verbonden zeer grote valleien, geschikt voor woningen, kantoren en andere bedrijfspanden.

Technische problemen zijn er volop. Hoe maak je het gebergte stabiel? Moet je eerst heien of alleen een gigantisch fundament leggen? Welke materialen zijn het geschiktst? Daar mogen ze in Delft hun tanden in zetten.

Het is geen haastklus, het project mag best veertig jaar in beslag nemen. Maar uiteindelijk moet het gebied een alternatief worden voor de Randstad. Dat wordt een geleidelijk proces. Langzaam zullen investeringen in de overstromingsgevoelige Randstad te riskant worden en zal het Flevomassief, naast Zuid-Limburg en de Veluwe, een welkome uitwijkhaven vormen.

Mensen die een slaapkamer delen, hebben soms verschillende roosters. De oplossing: een wekker met 2 polsbandjes (zoals zweetbandjes). In deze polsbandjes zit een trilfunctie, die de drager 's ochtend wakker maakt. Doordat deze wekker trilt, in plaats van dat die geluid maakt, kan de partner die nog niet op hoeft rustig doorslapen. Dit zou een hoop irritaties voorkomen, en misschien zelfs huwelijken kunnen redden.

`Ce que nous voile le voile', is een uitspraak van Régis Debray, de strijdmakker van Che Guevara. Aan wat hij zegt ontleen ik het volgende: het dragen van de hoofddoek in West-Europa is al zo gevarieerd in uitvoering, dat het nog maar één stap is naar het constateren van het verschijnsel mode.

We zouden zelfs nog een stapje verder kunnen gaan en bij ontwerpers suggereren dat er in het algemeen behoefte bestaat aan het variëren van dit vrouwelijk hoofddeksel voor bredere bevolkingslagen. Le voile est mode! Ons klimaat vraagt erom. Wie verbiedt ons af te zien van de capuchon en de pet? Wat een heerlijk gevoel moet dat zijn: met een sexy pantalon en laarzen op de fiets, en van boven die heerlijk warme, de oren bedekkende doek die tegelijk de schouders als een foulard bedekt.

Blauwogige vrouwen zullen hier iets meer moeite mee hebben, maar voor ons donkerogigen is het gewoon een verlengde van de situatie waarin wij nu al verkeren: donkerogige mannen knikken ons nu al vriendelijk goeiendag. `Zeker één van één die hier al iets langer is dan wij.' Inderdaad: 125 jaar geleden kwam mijn grootmoeder uit Antwerpen. We zullen nooit meer verkouden zijn.

Met een zekere schroom stuur ik u mijn idee. Schroom omdat het een idee is op het gebied van sport. Te midden van alle maatschappelijke problemen die om ideeën schreeuwen heeft een sportidee misschien maar weinig relevantie.

Het is een idee dat een voetbalwedstrijd (nationaal én internationaal) aanvallender en dus aantrekkelijker moet maken. Het is simpel en daardoor makkelijk uitvoerbaar. Hier komt het: de winnende club krijgt alleen 3 wedstrijdpunten wanneer het een overwinning betreft met meer dan 1 doelpunt (eventueel zelfs 2 doelpunten) verschil, anders worden 2 wedstrijdpunten toegekend.

Havenondernemer Hans Vervat blikt terug op het schandaal dat de Rotterdamse haven dit jaar domineerde. Waarom werd Willem Scholten al langer gevolgd door de AIVD? En: ,,Hans Smits heeft een slechte start gemaakt.''

Het noodlijdende Delta Airlines doet alles om te blijven bestaan, van computerchips om bagage te localiseren tot gymnastiek voor passagiers. ,,Of Delta het redt hangt af van het vermogen van topman Grinstein om te snoeien.''

De Europese Unie is dit jaar uitgebreid met tien nieuwe lidstaten, waaronder Polen. Transporteur Ewald Raben, sinds 1991 actief in Polen, heeft er sinds 1 mei veel concurrenten bij gekregen. ,,Maar onze wildste jongensdromen zijn uitgekomen.''

Broadway, de theaterwijk van New York, heeft dit jaar goede zaken gedaan. De kaartverkoop is voor het eerst na drie jaar weer terug op het niveau van vóór 11 september 2001, de dag waarop de torens van het World Trade Center werden getroffen. Mede door de lage koers van de dollar trok New York dit jaar 1,2 miljoen buitenlandse toeristen – bijna twee keer zo veel als het aantal dat vorig jaar kwam.

Rotterdam is na 42 jaar zijn positie als grootste haven van de wereld kwijtgeraakt aan Shanghai. De goederenoverslag bereikte in Rotterdam met 354 miljoen ton dit jaar weliswaar een record, maar volgens het Chinese ministerie van Communicatie behaalde Shanghai een overslag van 380 miljoen ton. Het gaat daar voornamelijk om containers.

De hulpoperatie voor de tsunami-slachtoffers wordt de grootste ooit. En toch, de tragische uitkomst is, als altijd, al bekend: voor velen komt de hulp te laat.

De olieprijs sluit het jaar af op typische wijze, hectisch. De olieprijs steeg gisteren en vanmorgen flink nadat militanten een aanslag pleegden op het ministerie van Binnenlandse zaken van Saoedi-Arabië, 's werelds grootste olieproducent.

`Was de moord maar eerder gebeurd.' Kan je dat schrijven? Nee. Maar dan waren we wel een stap verder geweest. Want waar stille segregatie heerst, groeit de harde plant van het fundamentalisme door, meent Abdelkader Benali.

De Weerribben worden beschouwd als Europa's belangrijkste laagveenmoeras. Is het ook de mooiste plek van Nederland?

,,'s Nachts hoor je hier alleen de nachtegaal.''

Guus Middag luistert vandaag naar `Ik heb heimwee naar Marokko' van Rachid – `de Marokkaanse Frans Bauer'.

Iets vrolijks dan maar. In de donkerste dagen van het jaar kan muziek de stemming verbeteren. Daarom verheug ik me deze weken zowat elke avond op de Top 2000 a go-go. De programma's worden weliswaar uitgezonden rondom de nieuwsjournaals op de andere zenders, maar met een beetje handig zappen kan ik slecht nieuws en goed nieuws aaneenschakelen. Want ik wil en mag natuurlijk niets missen. De andere kant van de wereld mag dan vernield zijn, aan deze kant is er gelukkig nog plaats voor opgetogenheid. Muziek is een afleiding, muziek is er niet voor niets.

De automobilist ziet ze regelmatig in de berm. Locaties met stenen, bloemen, beertjes, knuffels, brieven, kaarsen en ingekraste kruisen op bomen. Het zijn grote of kleine grafmonumenten voor verkeersslachtoffers. Zij markeren een plek waar veelal op ruwe wijze een leven ten einde kwam. Familieleden, broers of zussen zorgen er in de dagen, maanden en jaren die volgen voor dat de momumentjes in stand blijven door ze schoon te houden en de verwelkte bloemen te verversen.

De kartelautoriteit NMa heeft de boetes voor acht bedrijven en acht producentenorganisaties in de garnalenhandel verlaagd na een bezwaarprocedure van bijna twee jaar. Dat heeft de NMa bekendgemaakt. De boetes waren opgelegd, omdat de bedrijven afspraken hadden gemaakt over de vangst van garnalen in de Noordzee en over de prijzen. Het totale boetebedrag is teruggebracht van 13,8 miljoen euro tot 6,2 miljoen. De boetes die aan vijf kleinere garnalenhandelaren waren opgelegd, zijn ingetrokken. Het gaat om acht Nederlandse groothandelaren en vier Nederlandse, één Deense en drie Duitse producentenorganisaties. De boetes worden verlaagd, omdat de partijen met nieuwe feiten zijn gekomen over de omzetten waarop de boete betrekking heeft. Deze omzet, de inkoop van Noordzee-garnalen, bleek veel lager dan eerder werd aangenomen. Ook zegt de NMa rekening te houden met de financiële positie van de betrokken producentenorganisaties.

De onderhandelingen over een nieuwe sector-CAO voor de verzekeringsbranche zijn in een impasse geraakt. De vakbond FNV Bondgenoten eist voor de circa 20.000 medewerkers van verzekeraars als Interpolis, de Amersfoortse en Aegon die geen eigen CAO kennen, een loonsverhoging van 1,25 procent per 1 januari 2005. Het Verbond van Verzekeraars pleit echter voor ,,een structurele nullijn''. ,,Wij willen graag onderhandelen, maar dat heeft geen zin zolang de werkgevers vasthouden aan die structurele nullijn. Het Verbond moet eerst met een reëel loonbod komen'', aldus onderhandelaar W. de Ruijter van FNV Bondgenoten. De werkgevers hebben vorige week nog een eenmalige bonus van 1 procent per 1 januari geboden, maar dat is volgens De Ruijter onvoldoende basis om verder te onderhandelen. De laatste CAO voor de verzekeringsbranche liep af op 1 juni. De bedoeling was deze met terugwerkende kracht te vernieuwen tot 1 juni 2005. Volgens De Ruijter gaan de bonden zich nu met hun leden beraden over de situatie.

De bloemenveiling FloraHolland verwacht dat het volgend jaar niet gemakkelijk wordt. De energieprijzen blijven hoog, de concurrentie neemt toe en de dollar is zwak. FloraHolland meldde gisteren uit te gaan van een gelijkblijvende omzet in 2005. In 2004 bedroeg de omzet 1,9 miljard euro. Het resultaat voor belasting komt naar schatting volgend jaar uit op 6,6 miljoen euro (2004: 6 miljoen). Om voldoende bloemen te kunnen verkopen, kunnen kwekers uit de lidstaten van de Europese Unie voortaan lid worden van de veiling. Deze nieuwe regeling is een absolute voorwaarde voor het behouden van de concurrentiepositie, zei FloraHolland-directeur J. Teelen.

De Duitse sportwagenfabrikant Porsche haalt 18.165 auto's van het model 911 cabriolet terug naar de garage voor inspectie van het dakmechanisme. Gebleken is dat het dak bij hoge snelheid spontaan open kan gaan, zo heeft het bedrijf gisteren meegedeeld. Voorzover Porsche weet, heeft het mankement tot nu toe niet geleid tot ongelukken of letsel. De auto's zijn gebouwd tussen augustus 1993 en januari 1998. Er zijn er 8.252 van verkocht in Europa, 8.952 in de Verenigde Staten en de rest elders in de wereld.

De sportartikelenfabrikant Nike heeft zich in China schuldig gemaakt aan plagiaat. Een rechter in Peking heeft het Amerikaanse concern veroordeeld tot een boete van 300.000 yuan (ruim 26.000 euro) wegens illegaal gebruik van een personage van de cartoonist Zhu Zhiqiang in reclame. Dat heeft een functionaris van de rechtbank gisteren meegedeeld. Volgens het oordeel heeft Nike de auteursrechten geschonden en moet het concern niet alleen een boete betalen, maar ook openlijk excuses aanbieden. Zhu had de zaak in juli aanhangig gemaakt en eiste 2 miljoen yuan.

FNV Bondgenoten dreigt met acties bij schoenenwinkelketen Brantano. Het Belgische bedrijf sluit al zijn schoenenwinkels in Nederland, veertig vestigingen met in totaal 240 werknemers, en weigert afspraken te maken over een sociaal plan, zo verwijt de vakbond Brantano.

De vakbond FNV Bondgenoten wil dat Philips al zijn 30.000 werknemers in Nederland een bedrag geeft voor scholing. Elke werknemer zou 2.000 euro moeten krijgen om naar eigen inzicht te besteden.

De overwinning van Viktor Joesjtsjenko in de Oekraïense presidentsverkiezingen is in het Westen met open armen ontvangen. De nieuwe president zal naar verwachting nauwere banden aanknopen met de Europese Unie, waardoor de dromen van de Russische president Poetin over een grotere Slavische eenheid worden gedwarsboomd. Maar Joesjtsjenko heeft weinig manoeuvreerruimte.

Het Duitse autoconcern Volkswagen onderzoekt welke VW-werknemers actief zijn in de politiek. De inventarisatie maakt deel uit van een controverse die in Duitsland is ontstaan nadat bekend was geworden dat politici ook als werknemer van Volkswagen en nutsbedrijf RWE op de loonlijst staan.

Het hele afgelopen jaar deed de Nederlandse economie denken aan een bos te goedkope rozen. Steeds opnieuw werd de belofte van ontluikende bloei niet ingelost. Reëel, dat wil zeggen na uitschakeling van de invloed van de geldontwaarding, is het bruto binnenlands product (bbp) in de achter ons liggende vier jaar nu in totaal met hooguit 2,5 procent toegenomen. De bevolking groeide in de periode 2001-2004 met ongeveer driehonderdduizend zielen. Doordat zich rondom de nationale trog nu zoveel meer varkens verdringen, is het bbp per hoofd van de bevolking vier jaar lang praktisch gelijk gebleven.

De Nederlandse leidinggevende werkt in vergelijking met vijf jaar geleden wel meer thuis, maar van een echte doorbraak is geen sprake. Dit blijkt uit onderzoek van adviesbureau Ernst & Young onder 600 directeuren in het bedrijfsleven en bij de overheid. Van de ondervraagden werken er vier op de tien gedeeltelijk vanuit huis. Dit is ongeveer hetzelfde aantal als in februari, toen een sterke groei was verwacht. Vooral de afschaffing van de pc-privé-regeling beperkte de groei.

Het softwarebedrijf HITT is vlak voor het einde van het jaar met een winstwaarschuwing voor 2004 naar buiten gekomen. Het bedrijf, fabrikant van verkeersbegeleidingssystemen, verwacht dat het resultaat ,,marginaal positief'' zal zijn. Eerder ging het bedrijf uit van een winst over het lopende boekjaar van 800.000 euro. HITT gaf gisteren als reden voor de lagere winst een vertraging in de contractonderhandelingen voor een aantal orders.

De Italiaanse internetaanbieder Tiscali haalt ongeveer 50 miljoen euro op door 5 procent van de onderneming te verkopen aan de Franse bank Société Générale. Tiscali zal daarvoor nieuwe aandelen uitgeven. Tiscali-topman Ruud Huisman meent dat met de operatie het grootste deel van de herfinancieringsbehoefte van zijn onderneming is gedekt. Beleggers zijn minder gerust.

De vooruitzichten voor een goede start van de Duitse economie in het nieuwe jaar zijn veelbelovend. Dit heeft de Duitse bondskanselier Gerhard Schröder laten weten in de zakenkrant Handelsblatt. ,,We zijn de stagnatie van de afgelopen jaren te boven gekomen en hebben ons internationale concurrentievermogen vergroot.'' De moderniseringspogingen in politiek en economie hebben de basis voor meer groei en werkgelegenheid gelegd.

Singapore heeft vandaag bekendgemaakt dat het een commissie opzet die harder optreedt tegen niet-concurrerende bedrijven, die erg leunen op de internationale handel. De commissie heeft tot doel om de lokale markt te verzekeren van eerlijke en efficiënte goederen en diensten. De commissie, de Competition Commission of Singapore, zal de mogelijkheid krijgen om onderzoeken in te stellen naar niet-concurrerende activiteiten en mag sancties opleggen. De commissie begint in 2006.

De Verenigde staten hebben aangekondigd in maart de grens weer te openen voor de import van Canadees rundvee. De grenzen zijn meer dan negentien maanden gesloten geweest voor het vee uit Canada, wegens de gekkekoeienziekte. Alleen vee dat jonger is dan dertig maanden mag vanaf maart geïmporteerd worden. Het ministerie van Landbouw meldde dat de grens per 7 maart opengaat, nadat zij hadden bepaald dat de kans op ziektes uit Canada minimaal is. Ook geiten en schapen jonger dan een jaar en vleesproducten van deze dieren mogen naar de VS.

De vakbond FNV Bondgenoten wil dat Philips al zijn 30.000 werknemers in Nederland geld geeft voor scholing.

Niemand weet precies hoeveel geld de Belgen in 2004 hebben gerepatrieerd. Maar het staat vast dat het in de vele miljarden loopt. En de effecten zijn ook duidelijk. De effectenbeurs Euronext Brussel presteerde met een stijging van zo'n 30 procent van de BEL-20-index, de Belgische beursgraadmeter, uitzonderlijk goed. En de Belgische economie groeide met 2,7 procent, vooral door aanwakkerende consumptie, veel uitbundiger dan die in de buurlanden.

Het consumentenvertrouwen is in december voor de vierde achtereenvolgende maand gedaald. Dat heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek vanmorgen bekendgemaakt. Consumenten schatten de toekomst van de economie en hun eigen financiële situatie negatiever in.

Ook een beetje moe aan het worden van al die dollarrecords? Dinsdag was het weer zo ver met een `diepterecord' van 1,3640 dollar per euro. Daar valt het nodige op af te dingen. Het record wordt bijgehouden sinds er een officiële koers is, en dat is uiteraard pas sinds 1999.

Mario de Clercq heeft onverwacht aangekondigd dat hij vandaag in Surhuisterveen de laatste veldrit uit zijn carrière fietst. De Belgische ex-wereldkampioen kan zich niet meer motiveren. Vorige maand deed De Clercq al een stap terug, toen hij zijn plek in de WB-selectie afstond. De drievoudig wereldkampioen was op dat moment verwikkeld in een dopingaffaire. Tijdens een huiszoeking zouden groeihormomen zijn gevonden. Deze zaak is nog niet afgerond. De Clercq begon in 1991 zijn profloopbaan bij Buckler. Van 1993 tot 1996 reed hij voor Lotto. De Clercq werd tweemaal Belgisch kampioen en veroverde in 1998, 1999 en 2002 de wereldtitel.

Arsenal blijft druk uitoefenen op koploper Chelsea. De nummer twee van de Premier League bracht gisteravond de lastige uitwedstrijd tegen Newcastle United tot een goed einde. De Londenaren wonnen gelukkig met 1-0 door een doelpunt van aanvoerder Patrick Vieira in de blessuretijd van de eerste helft. Het verschil met Chelsea blijft daardoor vijf punten. Patrick Kluivert ontbrak bij Newcastle wegens een blessure. Robin van Persie begon bij Arsenal in de basis en de oud-Feyenoorder was de 75 minuten die hem waren gegund erg actief, maar weinig effectief.

De trage banen in Melbourne Park zijn er volgens Lleyton Hewitt de oorzaak van dat Australische tennissers het Australian Open nooit winnen. Bovendien lijkt de organisatie niet erg geïnteresseerd in een nieuwe winnaar uit eigen land, zo verklaarde hij vanochtend. De laatste Australische kampioen was John Newcombe in 1976. Volgens Hewitt, nummer drie van de wereld, zijn de banen met rebound ace (rubber op beton) de laatste jaren alleen maar trager geworden. Toernooidirecteur Paul McNamee bestreed de opmerking van Hewitt dat de banen in Melbourne de laatste jaren aan snelheid hebben verloren. Hewitt won in zijn loopbaan Wimbledon en de US Open, maar kwam in eigen land nooit verder dan de vierde ronde.

Romario blijkt nog niet definitief te willen stoppen met voetbal. De oud-spits van PSV verklaarde gisteren in een reactie op het bericht dat het dagblad O Globo de wereld instuurde dat het een misverstand was. De Braziliaan werd in oktober ontslagen door Fluminense. Hij kan bij zijn oude club Vasco da Gama aan de slag. ,,Ik heb alleen gezegd dat ik daar op dit moment niet zoveel trek in heb. Ik zie wel wat ik doe. Maar laat duidelijk zijn dat ik niet van plan ben te stoppen.''

Richard Groenendaal is tijdens de veldrit in de Belgische plaats Loenhout halverwege uit de koers genomen, omdat hij de materiaalpost op onreglementaire wijze was binnengekomen. Ondanks herhaalde verzoeken van de jury bleef Groenendaal doorfietsen. De coureur van Rabobank beëindigde de wedstrijd als tweede, op ruime achterstand van winnaar Sven Nijs uit België. Na afloop werd Groenendaal gediskwalificeerd, waardoor de Belg Sven Vanthourenhout tweede werd. Erwin Vervecken eindigde als derde. Deze drie weigerden na afloop te worden gehuldigd uit protest tegen Groenendaals diskwalificatie.

Michael Phelps is wegens rijden onder invloed veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van anderhalf jaar. De zesvoudig olympisch zwemkampioen van Athene moet een boete betalen van 250 dollar en de proceskosten voor zijn rekening nemen (55 dollar). De relatief lichte straf – inclusief een taakstraf – is mede een gevolg van de volledige bekentenis van Phelps. De openbaar aanklager liet daarop de meeste aanklachten vallen. (Reuters)

De Spaanse aanvaller Fernando Morientes vertrekt naar Liverpool. Dat heeft hij zelf aangekondigd, van zijn huidige club Real Madrid en Liverpool is nog niets vernomen. ,,Ik heb besloten naar Liverpool te gaan en heb Real Madrid gevraagd tot een snelle oplossing te komen'', zei hij tegen Spaanse verslaggevers. Morientes heeft in Madrid geen basisplaats.

Door tussenkomst van de Italiaanse regering hebben de organisatoren van de Winterspelen in Turijn (2006) een gat van 150 miljoen euro op de begroting gedicht. De voorbereidingen op het sportevenement kunnen hierdoor ongewijzigd doorgaan. De toezegging van de financiële impuls kwam vanuit Rome.

Met twee routiniers op leeftijd hopen de Nederlandse waterpoloërs volgende week, bij het kwalificatietoernooi in Italië, deelname aan het WK af te dwingen.

Feyenoord heeft zijn eerste grote aankoop voor volgend seizoen rond. De Rotterdammers hebben een overeenkomst met Ali Boussaboun van NAC bereikt, meldt de website van Feyenoord.

Bij de NK sprint leverden starters en schaatsers boeiende onderlinge duels. ,,In elke mini-maatschappij zitten kwaaie rakkers.''

Een valpartij van schaatser Erben Wennemars op de 500 meter was gisteren de opvallendste gebeurtenis bij de Nederlandse sprintkampioenschappen in Groningen.

Op het filmfestival van Berlijn gaat een vernieuwde versie van de Sovjet-klassieker Panterskruiser Potemkin in première. Er zitten scènes en opnames in die uit het origineel waren verwijderd. Ook de originele Russische teksten en illustraties zijn terug. Opzienbarend is de toespraak van Leon Trotski aan het begin van de film. Stalins censuur had die al in de jaren twintig verwijderd. In Pantserkruiser Potemkin (1925) verhaalt regisseur Sergei Eisenstein over de muiterij op een Russisch oorlogsschip in 1905 die het begin was van de mislukte revolutie tegen het tsarenbewind. De reconstructie is mogelijk gemaakt door het Duitse Filmarchief en het Britse Filminstituut.

Michael Schindhelm (44) wordt directeur van de Berlijnse Operastichting. Die stichting ontstond begin dit jaar uit de bundeling in één financiële organisatie van Staatsoper Unter den Linden, Deutsche Oper en de Komische Oper. De benoeming stond nog even onder druk door beschuldigingen van banden met de vroegere Stasi. Schindhelm, thans directeur van het zeer succesvolle theater in Basel, moet toezien op dramatische bezuinigingen. Hoewel bijna failliet, is Berlijn ook de enige stad ter wereld met drie operahuizen. Het totale budget zal dalen van 150 nu naar 75 miljoen euro in 2009.

Een van de sterren uit de populaire Amerikaanse tv-serie Law & Order, Jerry Orbach, is dinsdag op 69-jarige leeftijd overleden. Orbach leed aan prostaatkanker. Orbach speelde in de serie twaalf seizoenen lang de rol van norse detective Lennie Briscoe met een karakteristieke kop. Hij was ook vele malen op Broadway te zien, onder meer in de producties Chicago, 42nd Street en Promises Promises, waarvoor hij een Tony Award kreeg. Hij speelde ook in de films Dirty Dancing, Prince of the City en Crime and Misdemeanors.

Cameradeskundige Takuo Miyagishima krijgt een ere-Oscar voor zijn werk aan lenzen. ,,Tak was en blijft een gezichtsbepalende ontwerptechnicus'', zei Richard Edlun van de Oscar-organisatie. ,,Zijn werk voor Panavision, en vooral de technologieën die hij bedacht, waren een revolutie voor het filmbedrijf. Miyagishima is de 18de winnaar van de Gordon E. Sawyer ere-Oscar en krijgt de onderscheiding tijdens de Oscar-ceremonie op 27 februari.

Voor Leonard Bernstein hield het componeren van zijn Mis verband met de vermoorde John F. Kennedy, de eerste katholieke president van de VS. Sterker: hij schreef zijn omstreden oratorium op verzoek van diens weduwe Jackie. Maar Bernstein zag de mis zeker niet als een puur religieuze uiting. Hij noemde zijn werk een `theaterstuk voor zangers, spelers en dansers' – samen tweehonderd in getal. Toch past de hevig politiek geëngageerde Mass (1971) met zijn soepele drumsectie en mierzoete harmonieën wel degelijk óók in de katholieke tijdgeest van toen, de bloeitijd van de `beatmis'.

De vader van de schrijfster Madelon Székely-Lulofs (1899-1958) pleegde zelfmoord in februari 1922 op Nieuw-Guinea.

Geoff Travis, de directeur van het Engelse Rough Trade-label, is de muzikantenvriend onder de platenbazen. ,,Ik doe het uit liefde voor de muziek.''

De Amerikaanse kunstenaar Charles Biederman, bekend om zijn geometrische schilderijen en kleurrijke reliëfs, is zondag op 98-jarige leeftijd overleden op zijn boerderij in Red Wing, Minnesota.

Waar laten we de auto in stilstand? Het vraagstuk parkeren is ,,een van de grote onopgeloste uitdagingen in onze hedendaagse stedelijke omgevingen'', constateren gastredacteuren Yosh Asato en Mallory Cusenbery in een themanummer van _Line. Dit viermaandelijkse tijdschrift van het American Institute of Architects (AIA), afdeling San Francisco, bestaat alleen in digitale vorm, op www.linemag.org.

Terwijl de trieste teller van het dodental snel blijft oplopen, stromen wereldwijd de giften binnen om de slachtoffers van de vloedgolf in Azië te helpen. Zo ook in Nederland, waar het intussen wemelt van de hartverwarmende particuliere initiatieven, giro 555 in twee dagen al 2,7 miljoen euro binnenkreeg en de omroepen – ook de commerciële – volgende week donderdag inruimen voor een televisieactie. Wat nu al een van de grootste natuurrampen van de moderne tijd mag worden genoemd, leidt tot een golf van empathie, en terecht. Het onbeschrijfelijke leed komt via de media rechtstreeks de huiskamer binnen, en met name Europese landen tellen veel eigen burgers onder de slachtoffers.

Wie in de Europese Unie zat halverwege dit jaar te wachten op nieuwe initiatieven en grootse strategieën? In ieder geval niet de inkomend voorzitter van de EU: Nederland. Dat was goed bekeken van premier Balkenende en zijn belangrijkste adviseur in dezen, minister Bot van Buitenlandse Zaken. Beide CDA'ers hadden zich kennelijk voorgenomen vanaf 1 juli een half jaar lang – de termijn van het roulerend voorzitterschap – aan `continuïteit' in de Unie te werken. Groots en meeslepend is het inderdaad niet geworden, gelukkig. Wel effectief. Wie louter naar de resultaten kijkt, kan aan het einde van deze periode vaststellen dat Nederland zijn werk naar behoren heeft gedaan. De voorzitter heeft de boel bij elkaar gehouden en, misschien nog belangrijker, heeft laten zien dat hij op het juiste moment met succes kon improviseren. Er zijn voorzitters geweest wie het slechter is vergaan.

,,Wij leven in een bezeten wereld. En wij weten het.'' Dit zijn de klassiek geworden regels waarmee Huizinga in 1935 zijn befaamde boek In de schaduwen van morgen begon. Het is misschien niet ongepast op de drempel van 2005 zeventig jaar later aan die regels te herinneren. Maar wat mij aan die regels heeft doen denken, is niet die drempel, maar het artikel van Warna Oosterbaan in de krant van 23 december, waarvan de aanhef luidt: ,,We worden overstroomd met meningen.'' Heel juist. Maar weten wij het?

In deze krant van 21 december staat een verhaal over de Californische trips, een insect dat in staat is het handelsconflict met Rusland op scherp te zetten. Dit insect leidt tot grote schade omdat Rusland door het voorkomen van dit insect op Nederlandse landbouwproducten zijn grenzen sluit voor deze producten. In het stuk staat dat de trips met zijn 1.5 mm lengte het kleinste gevleugelde insect is. Dat is echter niet waar: er zijn nog veel kleinere gevleugele insecten zoals de Trichogramma sluipwespen die ca 0.5 mm klein én gevleugeld zijn. Hoewel klein zijn hun daden groot. Deze minieme sluipwespen bezorgen de land- en tuinbouw veel plezier omdat zij de eieren van schadelijke motten en vlinders parasiteren zodat daar geen rupsen meer uit komen die gewassen aantasten.

Sinds de publicatie van het rapport van de commissie-Duivesteijn wordt de Zuiderzeelijn in één adem genoemd met de HSL-Zuid en de Betuwelijn. De media praten echter slechts het rapport en elkaar na: nieuwe argumenten ontbreken. NRC Handelsblad doet mee aan de stemmingmakerij, onder andere in de krant van 20 december. Over vier kolommen wordt aandacht besteed aan een supersnelle bus, die een alternatief zou kunnen vormen voor de Zuiderzeelijn, die niet eens zo heel subtiel het stigma `dure' treinverbinding krijgt.

Nu heeft u, 23 december in Opinie & Debat een stuk opgenomen van Warna Oosterbaan, over het eindeloos opdringen van meningen door `opiniemakers', en prompt komt daar (in dezelfde bijlage) zo'n Offermans, een essayist etc. en wat al, maar duidelijk niet een persoon met langdurige woonervaring in geheel andere culturen, die vanuit zijn geheel persoonlijke overtuiging de vloer aanveegt met Ellian en natuurlijk met Fortuyn. Alsof deze heren onbelezen en onervaren sujetten zouden zijn, niet waardig om maar in de schaduw van Offermans te staan.

`De islam is niet achterlijk, sommige moslims wel' (NRC Handelsblad, 23 december). Blijkbaar is Mohamed Cheppih een van hen. De heer Cheppi heeft geen vrijheid van meningsuiting in Nederland. Hij mag niets zeggen over homos, Palestijnen, Israël en zelfmoordaanslagen. Wat een onzin. Cheppih ziet vrijheid van meningsuiting blijkbaar als iets waarbij je meningen moet kunnen debiteren zonder te worden tegengesproken. Als je op je uitspraken wordt afgerekend en je repliek krijgt, zoals bijvoorbeeld van Gerrit Komrij in NRC Handelsblad van 17 april 2003, dan wordt zijn vrijheid van meningsuiting beknot en voelt hij zich een tweederangs burger! Wat een gefrustreerde man is dit. Wat kan het hem nou schelen dat Theo van Gogh is vermoord. En deze man preekt voor jongeren en behartigt hun belangen. Wee Nederland als dit het beste is wat we hebben te bieden aan jonge moslims met een identiteitscrisis. Zijn ontkenning van de aanwezigheid van stromingen die met een op de islam gebaseerde ideologie met geweld proberen de maatschappij te ontwrichten, staat in schril contrast met het, in het artikel op de volgende pagina besproken, AIVD rapport. Zou hij echt niet door hebben wat er aan de hand is? Nauwelijks te geloven voor iemand die vier jaar theologie heeft gestudeerd in Medina. Hij moet vooral niet bij Albert Heijn gaan werken.

Treffend bij het opgewonden debat dat politiek en intellectueel Nederland sedert de moord op van Gogh bezighoudt is, dat velen direct hun kans grijpen om voor eigen ideologisch gelijk te scoren. Minister Donner wil als christen prompt de kwestie van godslastering aan de orde stellen, Wilders, met in zijn flank de hypernerveus concurrerende VVD, roept om hard beleid en het is mos om de `linkse Kerk' met haar sleetse correctheid en multiculturele illusies van desastreuze wereldvreemdheid te betichten. We hebben, zij het wat laat, ineens `onze naïviteit' ontdekt en zien ze prompt overal, zoals we gisteren nog overal `discriminatie' ontwaarden.

Zo kraakt Paul Cliteur (24 december) de zo funeste `eigen-schuld-theorie'. Jihad en terroristisch fundamentalisme willen de vernietiging van onze liberale rechtstaat. Onze houding is daarop zonder enige invloed en daarmee basta. Bewijs: ook burgemeester Cohen en Aboutaleb, die de islam nooit onheus bejegenden, staan op een moordlijstje. Het gaat dus om een volstrekt autonome bedreiging. Hannibal staat voor de poorten en Rome-Nederland dient onmiddellijk in staat van verdediging te worden gebracht! In zoverre ietwat verrassend van iemand die zijn Buitenhof-column beëindigde omdat kritiek (volgens de AIVD?) gekwetste moslims rijp zou kunnen maken voor de jihad. Toen was onze houding blijkbaar niet zonder enig belang. En hier ligt precies de kern: het fundamentalistische terrorisme heeft alle bruggen afgebroken. Wilders, Hirsi Ali, Cohen, het hele Westenalle ongelovigen zijn één pot duivels nat! Maar er zijn nog de 80-90 procent gematigde en vreedzame moslims die door een paniekerige wij-zij-politiek kansloos geïsoleerd worden. Als we het terrorisme met succes willen bestrijden, kunnen we beter niet tegelijkertijd het potentiële reservoir onder jongeren (zie Mohammed B.) vergroten en dat heeft precies alles te maken met ons vermogen om niet onzerzijds kleurenblind te reageren. Een ideologische Hollandse waterlinie biedt een even dubieuze bescherming als destijds de militaire.

Bij alle berichtgeving en commentaren over de desastreuze tsunami in de Indische Oceaan heb ik tot heden een belangrijk aspect gemist. Wij moeten ons realiseren dat het hier om een natuurverschijnsel gaat dat juist voor de Indische Oceaan uitzonderlijk is. Een tsunami van een dergelijke kracht en omvang is daar niet eerder waargenomen. Er zijn een of twee zwakkere tsunami's uit het gebied bekend uit de 19de eeuw, en mogelijk een uit de 18de eeuw. Uit de tijd van de VOC die vele handelsposten in de regio bezat zijn geen mededelingen over dit soort rampspoeden bekend. Dat betekent dat toeristen statistisch gezien opnieuw rustig naar deze gebieden kunnen gaan.

Wij zijn juist teruggekeerd vanuit Sri Lanka, hebben de tsunami meegemaakt en de gevolgen met eigen ogen gezien. NRC Handelsblad heeft hierover uitvoerig en goed bericht. Wij vinden echter de spotprenten van Kamagurka op de voorpagina van maandag en dinsdag over de tsunami bijzonder stuitend, grof en verschrikkelijk ongepast. Hierover maak je geen grappen en zeker niet naast een advertentie van het landelijk gironummer met een foto van een vader met een dood kind in zijn armen. Wij begrijpen niet dat deze krant dit soort dingen plaatst.

Nu de ontwrichte levens van zovelen in zo'n groot gebied weer moeten worden opgebouwd, is er gelegenheid om religieuze en etnische geschillen bij te leggen en de herinnering aan oude bittere gevoelens terzijde te schuiven, meent Michael Vatikiotis.

In de discussie over de vraag hoe een ramp zoals nu in Azië voorkomen kan worden, moet vooral aandacht worden besteed aan de politieke lading van het opzetten en benutten van omvangrijke waarschuwingssystemen, betogen Erwin Muller en Uri Rosenthal.

In Sri Lanka zijn zeker 24.000 mensen om het leven gekomen als gevolg van de tsunami van zondag, maar geen wilde dieren.

Ruim eenderde van de naar schatting 80.000 dodelijke slachtoffers van de natuurramp in Zuidoost-Azië zijn kinderen. Meer dan een miljoen kinderen zijn daarnaast wees geworden, dakloos of dreigen te sterven van de honger.

Het middelpunt van de hulpoperaties in Zuidoost-Azië is OCHA, het VN-bureau voor de coördinatie van humanitaire zaken. ,,Want wie brengt er wat en waarheen?''

In het Zuidoost-Aziatische rampgebied worden rond 1.000 Duitse toeristen vermist. Dat heeft kanselier Gerhard Schröder gisteren gezegd. Op Duitse overheidsgebouwen hangen tot 3 januari de vlaggen halfstok.

De inzamelingsactie van de Samenwerkende Hulporganisaties in Nederland heeft tot nu toe 2,7 miljoen euro opgeleverd. Het gironummer (555) is zondagavond geopend en sinds maandag worden spotjes op radio en televisie uitgezonden. Een deel van de opbrengst is al doorgesluisd naar lokale organisaties in Azië, die het direct kunnen inzetten voor noodhulp.

In Thailand worden op dit moment 25 à 30 Nederlanders vermist, naar wie actief wordt gezocht. Dat zei de Nederlandse ambassadeur in Bangkok, Pieter Marres, gisteren in het tv-programma Nova. Hij sprak van een eerste schatting. ,,Er zullen zeker nog mensen bijkomen.''

Schoon water blijft nog enkele jaren lang hét probleem in het rampgebied rond de Indische Oceaan.

Milja Markovic, een vrouw uit een dorp in de buurt van Srebenica, moest deze week voor het eerst in 105 jaar – zo lang leeft ze – naar een arts: ze was thuis uitgegleden en had een been gebroken. Haar naam was niet eens te vinden in de dossiers van het ziekenhuis.

De militaire politie van de Braziliaanse stad Rio de Janeiro heeft een voor oudejaarsdag geplande actie tegen de drugsbendes onverwachts vervroegd. Ruim 20.000 agenten trokken gisteren enkele krottenwijken in na informatie dat verschillende bendes van plan waren een grote aanval uit te voeren op elkaars grondgebied. Alleen al in de afgelopen twee dagen werden in de zogenoemde favelas twaalf mensen op gruwelijke manier vermoord in gevechten tussen bendes van rivaliserende drugshandelaren.

De filantroop George Soros heeft de regering van Kazachstan beschuldigd een eind te willen maken aan het werk van zijn Open Society Institute in dat land. Het OSI, dat zich in veel vroegere socialistische landen inspant voor de democratisering, heeft een rekening van 600.000 dollar voor onbetaalde belastingen en boetes ontvangen. Volgens Soros is die rekening ,,politiek gemotiveerd''. Het OSI heeft zijn belastingen in oktober al betaald, zo zei Soros, die eerder al kantoren van het OSI in Rusland, Oezbekistan en Wit-Rusland moest sluiten.

De ongeveer achthonderd Kosovo-Albanezen, wier lijken drie jaar geleden in een massagraf in Batajnica bij Belgrado, werden gevonden, zijn geëxecuteerd tijdens het conflict om Kosovo in 1998 en 1999. Dat meldde gisteren de Servische justitie. ,,Autopsie heeft uitgewezen dat ze zijn gefusilleerd'', aldus een openbare aanklager. 350 slachtoffers konden worden geïdentificeerd. Het onderzoek naar de daders is nog gaande. Gisteren meldde de mensenrechtenactiviste Nataša Kandic dat onderzoek van haar organisatie Fonds voor Humanitair Recht heeft uitgewezen dat oorlogsmisdaden in Kosovo in 1998 en 1999, en het uitwissen van de sporen, vooral het werk waren van de Servische politie, die opereerde op last van de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken Vlajko Stojiljkovic. Deze pleegde in 2002 zelfmoord op de trappen van het parlementsgebouw in Belgrado.

De Serviërs zijn gedesillusioneerd over hun politici – hoe gedesillusioneerd bleek gisteren uit een opiniepeiling, uitgevoerd in opdracht van het blad Politika. 42 procent van de ondervraagden vindt dat 2004 geen enkele positieve gebeurtenis heeft gebracht. Negatieve wel, met name de verdere daling van de levensstandaard, het geweld tegen de Serviërs in Kosovo, in maart, en de mysterieuze dood van twee soldaten in de legerbasis van Topcider in Belgrado in oktober. De persoon die het sterkst een positief stempel op het jaar heeft gedrukt is in de peiling de Servische president Boris Tadic (15,5 procent), gevolgd door premier Vojislav Kostunica (4,3 procent). Maar 36,4 procent wist geen enkele `positieve' politicus te noemen. De persoon die het negatiefst werd beoordeeld zijn ook Tadic (5 procent) en Koštunica (4,7 procent).

De Oegandese regering en de rebellen van het Oegandese Verzetsleger van de Heer (LRA) zijn gisteren een bestand overeengekomen, zo meldt een onderhandelaar. Het bestand, dat een einde moet maken aan een bloedige oorlog in het Afrikaanse land, moet morgen worden ondertekend door de partijen. LRA-leider Joseph Kony bevestigde vorige maand zijn betrokkenheid bij een vredesproces. Het LRA strijdt al ruim 18 jaar tegen de regering en heeft in haar strijd tienduizenden kinderen ingezet.

De Senegalese president Abdoulaye Wade zou vandaag een vredesakkoord ondertekenen met rebellen in de regio Casamance. Daarmee kan een einde komen aan een al twintig jaar durend conflict waarbij meer dan 3.500 mensen zijn omgekomen. Het gaat om een van de langst durende conflicten in Westelijk Afrika. De zuidwestelijke provincie Casamance wil zich van Senegal afscheiden.

Ramzan Kadyrov, vice-premier van Tsjetsjenië, mag zich een held noemen. President Vladimir Poetin van Rusland benoemde hem gisteren tot Held van de Russische Federatie – tot consternatie van mensenrechtengroepen.

Na Slovenië maakt nu EU-kandidaat Kroatië een kans om het Balkan-drama van zich af te schudden. Een dozijn amateurs en twee raspolitici zijn zondag kandidaat in de presidentsverkiezingen.

Viktor Janoekovitsj, de Oekraïense premier die deze maand werd verslagen bij de presidentsverkiezingen, ziet zich toenemend in het nauw gedrongen. Maar hij weigert nog steeds zijn nederlaag toe te geven en hij blijft eveneens bij zijn weigering als premier af te treden.

Bij een bestorming van een huis door veiligheidstroepen in de Saoedische hoofdstad Riad zijn volgens de Saoedische politie gisteren zeven mensen gedood. De politie spreekt van extremisten.

Amerikaanse troepen hebben in de Noord-Iraakse stad Mosul 25 opstandelingen gedood. Het betrof een vergeldingsactie. Eerder op de dag werd een militaire post met autobommen aangevallen.

In Israël is vandaag een constitutioneel probleem opgelost dat de vorming van een coalitieregering van Likud met de Arbeidspartij van Shimon Peres in de weg stond.

Met ingang van 1 januari 2005 wordt de burgemeester van Rotterdam, mr. Ivo Opstelten, voorzitter van de Vereniging van Rijksgesubsidieerde Musea (VRM), de werkgeversvereniging van de voormalige rijksmusea en enkele andere musea van nationaal belang. Hij volgt in deze functie Staatsraad mr. R.J. Hoekstra op.

Bijna de helft van de 110 cellen in het huis van bewaring in de stad Groningen is ontruimd omdat de luchtafvoer onvoldoende bleek te zijn. Een deel van de gevangenen is inmiddels overgeplaatst naar andere inrichtingen.

De rechtbank in Zutphen heeft een 18-jarige man uit Gendringen veroordeeld tot 15 jaar gevangenisstraf voor de moord op een Doetinchemse advocaat, in juni 2004.

Ouders moeten vanaf 1 januari de crèche zelf betalen. Crèches vreesden veel opzeggingen, maar in de praktijk valt het mee. Alleen tienermoeders en probleemgezinnen halen hun kind van de crèche.

De gemeente Hattem legt zich nog niet neer bij de aanleg van een spoorbrug over de IJssel, onderdeel van de nieuw aan te leggen Hanzespoorlijn tussen Lelystad en Zwolle. Hattem zet zich samen met allerlei maatschappelijke groeperingen in voor de aanleg van een tunnel, omdat een brug te veel overlast voor het milieu veroorzaakt en het beschermde stadsgezicht aantast.

Trainings- en oefenvluchten met verkeersvliegtuigen zijn vanaf 1 januari niet meer op Rotterdam Airport toegestaan. Dat heeft de gemeente gisteren bekendgemaakt. De gemeente heeft het besluit genomen na klachten van omwonenden over geluidsoverlast. De oefenvluchten zijn nodig voor routetrainingen en voor de opleiding van eerste officieren tot gezagvoerder. De gemeente verwacht dat de trainingsvluchten voortaan vanaf Duitse en Belgische vliegvelden plaatsvinden.

De politie heeft in een woning van een 22-jarige Enschedeër een grote hoeveelheid vuurwapens aangetroffen. De politie was getipt dat er grote hoeveelheden pistolen in huis lagen. Bij een huiszoeking werden in totaal 26 pistolen, 14 luchtdrukgeweren, 1 kruisboog met pijlen en 500 stuks munitie aangetroffen. Volgens de politie ging het om een uit de hand gelopen hobby. De man, tegen wie proces verbaal is opgemaakt, had geen vergunning.

De politie heeft drie mannen gearresteerd in verband met de moord op de 47-jarige Jan van der Pool, eigenaar van een sierbestratingsbedrijf in Zwanenburg. De verdachten zijn Amsterdammers van 22, 20 en 19 jaar oud, heeft de politie gisteren bekendgemaakt. De overval vond op 10 september plaats. Twee gemaskerde mannen drongen het bedrijf binnen en bedreigden de dochter van de eigenaar met een vuurwapen. Toen de eigenaar zich ermee bemoeide, werd hij beschoten. Hij overleed ter plaatse. De daders vluchtten zonder buit.

Onder bedrijven en studenten is voldoende draagvlak om in Breda een internationale game-opleiding op te zetten. Dat heeft een eerste onderzoek van de NHTV Internationale Hogeschool in Breda uitgewezen. Dat heeft de gemeente Breda gisteren laten weten. Een vervolgonderzoek moet in 2005 duidelijk maken op wat voor manier de opleiding het best opgezet kan worden.

De politie in Rome heeft 8 december een 24-jarige Rotterdammer aangehouden die wordt verdacht van moord. Dat heeft de Rotterdamse politie gisteren bekendgemaakt. De verdachte zou op 23 oktober in de Slaghekstraat in Rotterdam een 29-jarige plaatsgenoot hebben neergeschoten. Het slachtoffer overleed korte tijd later.

Het openbaar ministerie in Arnhem heeft gisteren tbs met dwangverpleging geeist tegen de verdachte van de moord op de 59-jarige pater André Laurier uit Berg en Dal. De 22-jarige man stak de geestelijke op 7 juli dood. De verdachte kreeg onderdak in het klooster waarin Laurier woonde. De politie hield de verdachte aan in Nijmegen. Een week voor de moord stond de verdachte nog voor de rechter wegens eerdere vergrijpen. De pater hield toen een pleidooi dat de verdachte uit de gevangenis hield.

Bij een ongeval met een landbouwmachine in Kolderwolde (gemeente Gaasterlân-Sleat) is gisteravond een 7-jarige jongen uit het Friese Balk om het leven gekomen. De politie heeft dat donderdag laten weten. De jongen was aan het spelen in een stal bij familie op een boerderij. Tijdens het spelen kroop het slachtofferje in een voerhakselaar. Daarbij raakte hij klem tussen de bodem en een rol aan de onderkant toen de 32-jarige boer de machine naar buiten reed. Hij wist niet dat de jongen in de voerhakselaar was gekropen.

Bij de nieuwe verdeling van de zendtijd voor kerkgenootschappen en genootschappen op geestelijke grondslag gaan de protestantse en humanistische zendgemachtigden er fors op achteruit. De overige stromingen, vooral jodendom, rooms-katholicisme, islam en boeddhisme, profiteren daarvan. Dat heeft het Commissariaat voor de Media vandaag laten weten. De nieuwe verdeling gaat 1 september 2005 in, met een overgangsperiode van twee jaar.

`Een Buijserd overleeft wel de winter in Nederland, maar nie in Veen'. Zo luidde de tekst op een bord dat onbekenden gisternacht ophingen aan een lantaarnpaal in het centrum van Veen, in de Brabantse gemeente Wijk en Aalburg.

Gaspistolen vallen in Nederland onder de wapenwet, maar in Twente luiden jongeren er het nieuwe jaar mee in. ,,Bijna iedereen heeft zo'n ding.''

CDA-fractievoorzitter Verhagen vindt dat Nederland langer in Irak moet blijven. VVD'er Van Baalen is blij met die opvatting.

In Israël is vandaag een constitutioneel probleem opgelost dat de vorming van een coalitieregering van Likud met de Arbeidspartij van Shimon Peres in de weg stond. De nieuwe regering kan nu in de loop van volgende week aantreden.

Amerikaanse troepen hebben in de Noord-Iraakse stad Mosul 25 opstandelingen gedood. Dat gebeurde nadat een Amerikaanse legerpost met autobommen was aangevallen.

Met zo'n 30 procent koersstijging van de belangrijkste beursfondsen en 2,7 procent economische groei, vooral door aanwakkerende consumptie, heeft België dit jaar flink beter gepresteerd dan de buurlanden. Een stimulans was de fiscale amnestieregeling voor terugkerend kapitaal uit het buitenland.

Het Oekraïense Hooggerechtshof heeft drie van de vier klachten van zittend premier Viktor Janoekovitsj tegen de uitslag van de presidentsverkiezingen afgewezen. Janoekovitsj, verslagen bij die verkiezingen, blijft weigeren zijn nederlaag toe te geven en als premier af te treden.

Bij een bestorming van een huis door veiligheidstroepen in de Saoedische hoofdstad Riad zijn volgens de Saoedische politie gisteren zeven extremisten gedood. De mannen zouden betrokken zijn geweest bij twee bomaanslagen in de stad, eerder op de avond, waarbij zeker vijf mensen omkwamen.

Ali Boussaboun, voetballer bij het Bredase NAC en Marokkaans international, speelt volgend seizoen bij Feyenoord.