Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

Voetbal

Alarmschijf

De grootste bedreiging voor onze geschiedenis is de historicus, die alles in lijstjes wil gieten. In feite gijzelt hij onze geschiedenis, met het invullen van een Top Tien als eis voor vrijlating. Die historicus bepaalt zo maar even wat wij de belangrijkste gebeurtenissen mogen vinden of de meest voorname persoon. Kijk maar naar de sporters, want dat zegt genoeg. Onbegrijpelijk dat we dat pikken.

Bij de laatste tien zit Johan Cruijff en geen schaatsers Ard Schenk of Kees Verkerk. Toen die sporters allemaal nog actief waren, was Cruijff bij lange na niet de meest geliefde sporter van dit land. In 1967 was Verkerk dat, ruim vóór voetballer Coen Moulijn. Vier jaar later, nota bene in het jaar waarin Ajax zijn eerste Europa Cup won, was Schenk de populairste. En niet zo'n beetje ook: 49 procent van de stemmen gingen naar de schaatser en maar negentien naar Cruijff.

De uitslag van die verkiezing van Schenk was trouwens op 10 mei 1971. Die dag viel precies tussen de plaatsing van Ajax voor de finale van de Europa Cup 1 (28 april 1971) en het uiteindelijk winnen daarvan op 2 juni. Hét moment dus waarop het complete land vooruitblikte op een eventuele Europese triomftocht van Cruijff en de zijnen, en misschien weer zo'n voetbalfeest als in Rotterdam een jaar eerder, nadat Feyenoord die Cup had gewonnen. Tóch was Schenk dat jaar veel en veel populairder dan Cruijff.

Maar van dit historische feit zien we niets terug in dat lijstje van nu. Het kan liggen aan de historici die verantwoordelijk zijn voor de groslijst of aan de mensen die zo eenzijdig op Cruijff stemmen. Die verkiezing heeft niets met geschiedenis te maken, maar alles met massapsychologie. Ofwel: hoe is dit land zo gek geworden om te vergeten wat het zelf heeft meegemaakt?

Nog erger was de belangrijkste gebeurtenis sinds de oorlog, waarvoor vijf gebeurtenissen werden geselecteerd waaruit mensen mochten kiezen. De moord op Pim Fortuyn en het vinden van de aardgasbel bij Slochteren waren wél goed genoeg en de Watersnoodramp van 1953 níet. Een keuze, die historisch niet is te verantwoorden door iemand die zijn vak maar een beetje serieus neemt. De conclusie dat de moord op Fortuyn de belangrijkste gebeurtenis is, heeft minder last van historisch besef dan Vadertje Drees had van ongesteldheid.

Gelukkig mag in een vrij land als de onze dit soort onzin worden geuit en daar wil ik geen verandering in. Voor mijn part komen er een Historische Tipparade en een Alarmschijf van de Geschiedenis. Maar doe niet alsof dit iets met serieuze geschiedschrijving te maken heeft, want ik bepaal nog altijd zelf wat ik het belangrijkste vind. Ik eis de geschiedenis terug uit handen van die lijstjesfreaks. Zonder voorwaarden.

jurryt@xs4all.nl