Het nieuws van 28 mei 2004

Ome Henk uit Enschede was overleden.

Zes vrouwen van om en nabij de zeventig jaar streken neer op een zonnig terras aan de Nieuwmarkt in Amsterdam. Ze waren uitgewandeld. De sportieve plicht was vervuld, tijd voor appeltaart.

Tjoeki is een veeleisende papegaai. De oude vogel wil niet vrijen met haar baas als zijn vriendin er bij is. Een ingewik- kelde driehoeksverhouding.

Guus Middag luistert naar Nederlandstalige liedjes. Vandaag naar `V*kkevuller' van Simon, de Nederlandse variant van het gekanker van Eamons `F**k it'. Zelden was poëzie zo nuttig.

De spektakelfilm beleeft een spectaculaire wederopstanding. In de bioscoop is Troy, losjes gebaseerd op Homerus en met Brad Pitt als Achilles, een groot succes. Andere epische films, van Oliver Stone over Alexander de Grote en Kingdom of Heaven over de kruistochten, komen eraan. Daarom is het aardig dat vannacht een van de oermodellen van het genre, Ben Hur, op televisie is. Ben Hur blijft een prachtig aangeklede en opgenomen film. Vooral de Romeinen zien er goed uit in hun zilver-rode gevechtstenue. In de oudheid hadden de bad guys al de beste uniformen. Helaas gaat veel van de beeldcompositie op televisie verloren. Gezwollen muziek zorgt voor een gepaste verheven sfeer, maar verstomt tijdens de beroemde, nog steeds opwindende, scène bij de paardenraces die maar liefst een kwartier duurt. Charlton Heston kreeg een Oscar voor de rol van Ben Hur; de joode aristocraat die ten onrechte naar de galeien wordt verbannen door zijn Romeinse jeugdvriend Messala.

Er zijn van die dagen dat je vooral verbaasd bent over wat je niet te zien krijgt op televisie. De dreigende humanitaire ramp in de Soedanese provincie Darfur dringt nog niet erg tot de Nederlandse zenders door, evenmin als de beginnende epidemie van het Ebola-virus (vijf doden, twintig gevallen) een klein eindje verderop.

Laat de asperges na het koken eerst een paar minuten heel goed uitlekken voor u er de saus over giet. U wilt de fluwelige structuur van deze saus niet bederven door het aanhangende water van de asperges.

Elke ochtend vanaf vier uur noteerde de Franse schrijver Paul Valéry zijn gedachten over kunst en politiek, wiskunde en erotiek. Hij liet een schat aan stimulerende ideeën na, voor vaklieden en voor hen die van kunst en literatuur méér verlangen dan enkel amusement.

Fernand Braudel: Memory and the Mediterranean. Gebonden, Knopf 2001, van €45,35 voor €9,95. Scheltema Amsterdam/Donner RotterdamStudie die dateert uit 1969, maar door omstandigheden nooit eerder werd gepubliceerd. De bekende Franse historicus Fernand Braudel (1901-1985) buigt zich in het boek over de oude geschiedenis van het gebied rond de Middellandse Zee: vanaf prehistorische tijden tot aan de grote beschavingen die de regio heeft gekend, zoals die van de Feniciërs, de Grieken en de Romeinen. Mooi uitgegeven en met meesterhand geschreven. Bij Scheltema ligt ook werk van een tweede invloedrijke historicus: The age of extremes, 1914-1991, de vuistdikke, alom bejubelde studie van Eric Hobsbawm over de twintigste eeuw. De andere `Ages' van Hobsbawm zijn eveneens bij Scheltema te vinden, bijvoorbeeld The age of revolution, 1789-1848 en The age of capital, 1848-1875. Van €21,50 voor €8,95 per deel.

`Elk ernstig geval van depressie is een moordzaak. Je bent zowel het lijk als de detective. Het is jouw taak om uit te zoeken welk deel van jezelf is overleden en waarom het dood moest', schrijft Gwyneth Lewis (44) in Zonnen in de regen. Lewis heeft sinds 1990 zes gedichtenbundels gepubliceerd, om en om in het Welsh en het Engels. Ze is opgegroeid in Wales en vreest de totale teloorgang van die taal en cultuur. Haar vijfde bundel Y Llofrudd Iaith (1999) – Welsh voor `Taalmoord' – is opgezet als een detective waarin de moord op een oude dame uit een dorp in West-Wales moet worden opgelost. De oude vrouw staat symbool voor de Welshe taal. In haar laatste bundel Keeping Mum (2003) beschrijft Lewis op bloederige wijze hoe de taal onder het uitstoten van eeuwenoude woorden in het Welsh de geest geeft én hoe de psychiater de verwrongen taal van zijn patiënten in het gesticht probeert te ontrafelen.

Ambon-stad was in 1678 getuige van een opmerkelijk tafereel: plaatselijke schooljeugd joeg drie mannen in vrouwenkleding door de straten. Pieter Tahitu en twee andere Ambonse kapitans waren door de VOC gestraft omdat zij schuld hadden aan de mislukking van een strafexpeditie. Dat de effecten van koloniale interventie op de Ambonse eilanden verder reikten dan dit geval van gedwongen travestie en een incidenteel verzetje voor de jeugd, wordt uit de doeken gedaan in Kruidnagelen en Christenen, een studie waarop historicus Gerrit Knaap in 1985 promoveerde en waarvan nu een tweede, herziene druk is verschenen.

De bio-ethiek heeft de ethiek nieuw leven ingeblazen. Niet dat die filosofische discipline om vragen verlegen zit, maar wel is het zo dat ethische vragen opeens niet meer zo abstract bleken. `Wat is goed om te doen?' wordt een concrete vraag wanneer het over je eigen chirurgische operatie gaat. Medisch-ethische commissies verrezen als paddestoelen uit de grond.

Hochmenneke, Lêts, Lieferink, Lorts, Parachutevogeltje, Stijgleeuwerik, Ljurk– allemaal namen voor het iele ochtendzangertje dat als bode van de lente sinds 23 februari j.l. weer boven de Friese weilanden wordt gehoord. Het gaat echter slecht met deze weidevogel. Zonde. `Zijn loktoon,' zo meldt de onvolprezen A.E. Brehm in zijn Het leven der dieren (1869), `is een aangenaam klinkend gerr of gerrel, waaraan de schel gefloten klank triet of tie wordt toegevoegd. Bij het nest zittend roept hij luid trietrie, als hij boos is op ratelende wijze sjerrerererr. Zijn algemeen bekend gezang verlevendigt dan de akkers en de weiden in vlakke en heuvelachtige gewesten op hartverheffende wijze.'

De namen van zijn personages Waghto, Honkoop, Nieuwklap, Grijspeerde zijn Bordewijkiaans, de sfeer van zijn verhalen doet denken aan die van Frans Pointl, maar toch is de debuutbundel van beeldend kunstenaar Anton Valens (1964) volstrekt origineel. De oorspronkelijkheid geldt niet alleen zijn gortdroge en tegelijk poëtische stijl, het is vooral zijn onderwerpkeuze die verrast: de thuiszorg.

Men zegt wel eens: alles wordt uit de kast gehaald. Maar ik heb zelden een dichter gezien die zo ontzettend alles uit de kast haalt als H.H. ter Balkt in zijn in alle opzichten indrukwekkende bundel Anti-canto's en De Astatica. Hij laat geen middel onbenut om ons zijn boodschap in de manke oren te schreeuwen. Hij zingt, preekt, babbelt, waarschuwt, fluistert, beleert, blaft, fleemt, kletst en spreekt. Omdat het Nederlands hem te eng is, vervormt hij het, rekt hij het op met middeleeuwse en gewestelijke woorden en vormen en spreekt hij verder in alle talen die hij machtig is. Hij is geleerd en boers, cerebraal en aards. Hij ademt ether en blubber. Hij laat het wemelen van de citaten, die al dan niet worden geïdentificeerd in het gedicht zelf of in de verklarende aantekeningen. Alles wat de typografie vermag, wordt benut en de gedichten zijn doorsneden met tekeningen, foto's, chemische formules en facsimile's van krantenberichten, strips, notitieboekjes van natuurkundigen en een etiket van 50 kg biggenmeel (eiwitrijk) van E.J. Bos b.v., Hoofdweg 244 te Ederveen.

Scheiden is een kunst. `Nadat ik bij haar was weggegaan, belde ik haar iedere avond, meestal om zeven uur. Dan was Bruno nog op, en zei ik dat papa van hem hield en dat papa ook niet helemaal begreep waarom alles was zoals het was [...] Meestal belde ik om halfnegen voor de tweede keer. Bruno lag op bed en ik had mezelf een biertje ingeschonken. Cathy kwam vaak wat moeilijk op gang, maar als ik een tijdje deed of het gezellig was, kwam ze wel los [...] Meer dan eens volgde ook 's nachts een gesprek, als ik niet kon slapen, of zomaar, omdat ik haar wilde horen.'

Als de twaalfjarige Tobbe, een absolute nul in voetbal, een penalty scoort tegen Perra, de schrik van de Bosjesweg, is hij zijn leven niet meer veilig. `Schiet ernaast', had zijn vriend Lars nog gezegd. `Hij maakt je af als je scoort. We willen niet winnen. [...] We willen leven. De zomervakantie is net begonnen.'

Akelig. Dat is Moordkuil, het tweede boek van de IJslandse schrijver Arnaldur Indridason. Vorig jaar verscheen Noorderveen, ook al een ijzersterke thriller van Indridason waarin we konden kennismaken met hoofdcommissaris Erlendur uit Reykjavik. Net als zijn beroemde Scandinavische vakbroeders Martin Beck en Kurt Wallander is Erlendur een eenling, hoezeer hij ook samenwerkt met anderen. Evenals Beck en Wallander vervult hij zijn hoofdrol in een wereld van naargeestige schemer, kou, achterdocht, drank- en drugsroezen en weinig heroïek. Indridason heeft IJsland op de thrillerkaart gezet, en dan ook nog meteen tussen de grootste kanonnen.

Molvanîa, grenzend aan Slowakije en ooit een belangrijk Oost-Europees land, is nog niet verpest door `modern dentistry': de toetjes zijn er zoet, een lach is vaak tandeloos en een van de meest gestelde vragen door toeristen is: `Wat is er met je gebit gebeurd?' Hoe tandpasta-arm dit onbekende land ook mag zijn, het heeft een rijke historie. Zo stierf de eerste streekheilige met de woorden `Holy shit' op zijn lippen, is het land aangevallen door Goten, Tataren, Hunnen en Spaanse nonnen en heeft de grondlegger van het moderne Molvanîa behalve bruggen en wegen een besmettelijke ziekte op zijn naam staan. Op de kaart staan kerncentrales, vervuilde gebieden en open riolen. In de musea wordt geen entreegeld gevraagd, maar vertrekgeld – iets wat elke bezoeker met alle liefde wil betalen. Hetzelfde geldt voor de luchthavenbelasting die de hoogste schijnt te zijn in de hele wereld. Maar elke toerist betaalt graag en `Tot ziens' is een weinig gebruikte zin in dit kleine Oost-Europese land.

De exemplaren van Globalia vliegen in Frankrijk als warme croissantjes over de toonbank. Niet zozeer omdat de auteur, Jean-Christophe Rufin, voor een eerdere roman, Rouge Brésil, de Prix Goncourt kreeg, en ook niet omdat Globalia een hoog jongensboekgehalte heeft, maar omdat het een volstrekt anti-Amerikaanse roman is. Dat is blijkbaar waar de Franse lezer in deze tijden van gespannen Franco-Amerikaanse betrekkingen op zat te wachten.

In Frankrijk heet Pierre Mérot een geestverwant van Faulkner te zijn. Zelf ziet hij zich eerder als een mislukkeling, een alcoholist met een lelijk lijf. ,,Dit hele boek is marketing''.

Achter iedere welgemeende zelfonthulling gaat weer een nieuwe pose schuil. Dat is het tragische lot van de mens. Maar de auteur van een nieuw boek over de onontkoombaarheid van gesjoemel, vindt het vooral amusant.

Hendrik Goeman Borgesius, liberaal politicus in de tweede helft van de negentiende eeuw, krijgt van zijn biograaf de titel mee van `Vader van de verzorgingsstaat'. Daarmee is de toon gezet. Het is een door bewondering gekozen eretitel op een historisch terrein waarin tot dusver alleen de sociaal-democraat Willem Drees als een `vader' is geëerd. Deze betiteling had Drees van dankbare ouden van dagen in 1947 gekregen voor zijn noodwet, die voor het eerst een staatspensioen mogelijk maakte. Goeman Borgesius is zo niet op het politieke toneel gehuldigd. En in de biografie van Bert Wartena is voor zo'n beeldvorming ook geen aanleiding te vinden.

Eugene Richards (1944) is een reus in de fotografie. Titels van fotoboeken die hij op zijn naam heeft staan, geven zijn specialisme aan: The knife and Gun Club, Cocaine True Cocaine Blue – zwartwit-reportages over de Amerikaanse zelfkant, die in een onthutsend zwartwit realisme wordt uitgelicht. Want bij Richards moet je niet aankomen met schaduwvlekken op zonovergoten bospaden. Als fotograaf met een humanistische en fatalistische levensvisie kijkt hij naar algemeen menselijke fenomenen waar je zelf aan hoopt te ontkomen: kanker, drugsverslaving, armoede, aids en dementie.

In de succesvolle film Good Bye, Lenin! doet een jongen anno 1990 alsof de Berlijnse Muur nog niet gevallen is, om zijn zieke moeder een mogelijk fatale shock te besparen. Wanneer in het zicht van haar ziekbed een groot Coca-cola spandoek wordt uitgerold, zegt hij dat Coca-cola een door het Westen geannexeerde DDR-vinding is. Al doende belichaamt hij het geloofsmechanisme van communistische heilstaten. Het doet er niet toe wat uw ogen zien. De partij schrijft voor wat werkelijkheid is, en u doet er goed aan die lezing niet in twijfel te trekken.

De vader van Wibke Bruhns was een nazi die in 1944 werd geëxecuteerd nadat hij had samengezworen tegen de Führer. Zij was toen zes jaar. Een halve eeuw later probeert zij iets van deze man te begrijpen.

Floris-Jan van Luyn: Een stad van boeren. De grote trek in China. Met foto's van Vincent Mentzel, Li Nan en anderen. Prometheus/NRC Handelsblad, 240 blz. €21,95Met veel foto's geïllustreerde reportages over de 120 miljoen boerenmigranten in China, die in eigen land als tweederangs burgers worden beschouwd. Floris-Jan van Luyn, was gedurende zes jaar correspondent voor NRC Handelsblad in China.

Allessandro Manzoni was een kind van de Verlichting, maar ook een katholieke romanticus. Zijn nu vertaalde `I promessi sposi' uit 1840 is de oertekst van de eenwording van Italië. Zijn taal in deze historische roman werd de taal van het nieuwe Italië.

AmerikaIn de meivakantie ben ik met mijn moeder en mijn zusjes naar Amerika geweest. Mijn broer had maar 1 week vrij en die is met Daddy thuis gebleven. Eerst gingen we naar Washington, daar heb ik het Witte Huis gezien, maar president Bush was er niet. Toen gingen we naar Charlottesville, daar wonen mijn oom en tante. Het was daar heel warm maar ze hebben een zwembad dus konden we daarin met onze neefjes en nichtje spelen. Op het laatst gingen we met de trein naar New York, daar zijn wij geboren maar daar weet ik niks meer van. Machteld wel, die herkende haar school. Het Vrijheidsbeeld is heel erg groot en de Zoo in Central Park vond ik ook cool. Alle taxi's in New York zijn geel, kijk maar op mijn tekening. Het was supervakantie.Eigen vakantieverhaal en tekening van Quirine Hoek, 8 jaar, uit Bussum

`Daar moeten we niet langslopen', zegt Tobias. ,,Dat is een heel erg eng gebouw!''

Erica is meer dan een meisjesnaam. Het is ook de naam van een heideplantje. Naar dat heideplantje is weer een plaats in Drenthe genoemd.

,,Een oud geheim kun je best aan iemand doorvertellen'', zegt Rosa Bosma (10). ,,Nieuwe geheimen zijn vers en daarom groter. Die moet je bewaren.

Er zijn meneren die verkopen appels, peren en trossen druiven. Zij zitten in de fruithandel.

In `The Time of Our Singing' schetst Richard Powers drie generaties Amerikanen die het begrip ras pogen te ontstijgen.

Artistiek directeur Marianne Sarstädt verlaat het Nederlands Dans Theater. Een echt afscheid wil ze niet, wel een markant moment, met het speciale Hans Van Manen-programma.

Een verlaten aardappelmeelfabriek in Groningen is het decor van een voorstelling over Faust. Dit keer heeft hij de gedaante van een fabrieksdirecteur die mensen kloont alsof het aardappels zijn.

BERLIJN/FRANKFURT a/d ODER. In een riante villa aan de Wannsee woonde voor de oorlog een joodse bankier, tegenwoordig is de villa een huis van de literatuur. Nu en dan steekt de vooruitgang zijn hoofdje onder het puin vandaan. Zo'n huis is ook wat groot voor een bankier alleen. Zoals de paleizen waar de aristocraten woonden voor de Franse revolutie.

De film `Troy' zit vol anachronismen en gaat op veel plaatsen op de loop met Homeros' tekst. Een vervolgfilm over Agamemnon wordt lastig.

Christine Otten schreef een roman over de levens van `The Last Poets', in het Amerika van de jaren zestig. ,,Ik dacht: die mengeling van poëzie en muziek, dat is iets voor mij.''

De culturele pluriformiteit van Nederland begint zichtbaar te worden in de bouwkunst. In het Amsterdamse Bos en Lommer, in de Rotterdamse woonwijk Le Medi.

Met Verdi's `Don Carlo' leidt chef-dirigent Riccardo Chailly zijn laatste operaproductie met het Concertgebouworkest. Op het podium domineert een nieuwe generatie topzangers.

De mooiste passage in Michael Moore's Bowling for Columbine vind ik die waarin de cineast als lid van de National Rifle Association op bezoek gaat bij voorzitter Charlton Heston om hem te interviewen. Heston ontvangt hem in zijn landhuis, heeft kennelijk geen idee van wie er op bezoek is. Het interview ontwikkelt zich tot een verhoor, de camera houdt het gezicht van Heston vast als door een telescoopvizier, en dan wordt de voorvechter van de revolver voor iedere burger, bang. Als een haas. In die scène wordt geen nieuw feit onthuld. Iedereen weet alles over Heston, behalve dat die man zo schijterig kon kijken.

Brieven aan het Cultureel Supplement (max. 300 woorden, met vermelding van naam en woonplaats) sturen naar: Postbus 3372, 1001 AD Amsterdam.

Beeldend kunstenaar Saskia Olde Wolbers situeert haar video's in raadselachtige decors. ,,De mensen hebben geen idee waar ze naar kijken.''

Wie maakt kunst en wie ondersteunt kunst? Dat was de vraag die deze week de gesubsidieerde kunstsector beheerste. Staatssecretaris Medy van der Laan (Cultuur) wil de 19 miljoen euro die ze op kunst gaat bezuinigen vooral weghalen bij de ondersteunende instituten, zodat de werkelijke kunst-makers ontzien worden. Deze week stuurde zij een rapport naar de Tweede Kamer waarin adviesbureau Berenschot voor haar heeft bekeken hoe zij die bezuiniging kan uitvoeren.

De Amerikaanse regisseur Peter Sellars heeft De Herakliden van Euripides bewerkt tot een hedendaagse tragedie, waarin jonge asielzoekers meespelen.

Telecombedrijf Telfort wil van zijn umts-licentie af. ,,Als een bedrijf 200 miljoen euro biedt, dan hebben we een prettig gesprek'', zei directeur Ton aan de Stegge gisteren. Volgens hem is het leveren van umts-diensten op geen enkele manier rendabel te maken. De licentie voor de derde generatie mobiele telefonie maakt onder meer snel internet mogelijk. Aan de Stegge gelooft wel dat er snel internet voor mobieltjes moet komen. ,,Maar via andere technieken en pas over een aantal jaren.'' Aan de Stegge spreekt onder meer over wifi, wimax en edge. Deze technieken voor draadloos internet zijn een stuk goedkoper dan de UMTS-licenties.

Ondernemers in de industrie verwachten dit jaar 2 procent meer te investeren dan in 2003. De groei van de investeringen in 2004 wordt geremd door de chemische industrie. Ondernemers in deze sector denken juist 37 procent minder te investeren dan in 2003. De andere industriële branches verwachten tussen de 14 en 31 procent meer te investeren, zo blijkt uit cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek vandaag heeft gepubliceerd. Vrijwel alle ondernemers zijn terughoudend over investeringen in 2005. Zij voorzien nu een daling van 7 procent ten opzichte van 2004.

Het openbaar ministerie in Maastricht gaat een dochterbedrijf van DSM, DSM Melamine, vervolgen om de ontploffing van de zoutoven in de melaminefabriek op 1 april vorig jaar. Daarbij kwamen drie mensen om het leven. Daarnaast heeft justitie DSM twee schikkingen aangeboden van elk 150.000 euro. Het gaat daarbij om het weglekken van zeker 500 ton benzeen uit een ondergrondse pijpleiding in februari 1996 en om het weglekken van acrylonitril met ongeveer 200 kilo blauwzuur uit een leiding in de ACN-fabriek op 15 oktober 1999.

R. Wijkstra, onder meer oud-lid van de Sociaal-Economische Raad en ex-president-commissaris van Nedlloyd, is zondag op 79-jarige leeftijd in zijn woonplaats Wassenaar overleden. Dat heeft de familie vandaag bekendgemaakt. Hij is in stilte begraven. Wijkstra, geboren in Franeker, was zijn carrière begonnen als ambtenaar arbeidsvoorziening in Leeuwarden, waar hij voor de PvdA lid van de gemeenteraad was. Vervolgens was hij werkzaam bij het NVV, waarvan hij lid van het dagelijks bestuur werd. Daarna was hij directeur bij verschillende bedrijven en instanties.

Het kabinet gaat mensen met kinderen vanaf volgend jaar een groter belastingvoordeel geven. Vandaag bespreekt het een voorstel om dat fiscale voordeel te laten oplopen tot enkele tientallen euro's per gezin. Dat hebben ingewijden gisteren bevestigd. Het kabinet zet het mes in allerlei aftrekposten voor lage inkomens. Iedereen met kinderen krijgt straks 782 euro per jaar. Waarschijnlijk vanaf een inkomen van 26.000 euro wordt dat geleidelijk afgebouwd. Hoe meer iemand gaat verdienen, hoe minder die persoon krijgt. In het regeerakkoord was al 200 miljoen euro gereserveerd voor het belastingvoordeel.

Het Zwitserse agrochemieconcern Syngenta wil zijn productiebedrijf Syngenta Manufacturing in Roosendaal volgend jaar sluiten. Daarbij gaan 116 arbeidsplaatsen verloren. Directeur J. Basters heeft de ondernemingsraad en het personeel gisteren ingelicht. Syngenta Manufacturing produceert gewasbeschermingsmiddelen voor afzet in de hele wereld. Volgens Basters kampt de Roosendaalse fabriek al enkele jaren met overcapaciteit. De fabriek van Syngenta is sinds 1973 in Roosendaal gevestigd.

Het aandeel van sportwagenfabrikant Spyker is gisteren bij zijn debuut op de Amsterdamse effectenbeurs met verlies afgesloten. De koers eindigde op 15,22 euro, tegen een uitgifteprijs van 15,50 euro. Er zijn 825.000 aandelen Spyker in omloop. Daarvan werden er gisteren ongeveer 76.000 verhandeld. Voor de grote beleggers is Spyker niet echt interessant, omdat het een klein fonds betreft.

De Tweede Kamer heeft de herziening van de Elektricteitswet en de Gaswet afgerond. Bescherming van de consument vormde de kern van de discussie. ,,Mensen worden in een fuik gelokt.''

Een stewardess met een beitel? Dat is verdacht. Stewardessen hoeven niet met beitels rond te lopen. Het zou kunnen duiden op de voorbereiding van een terroristische aanslag. Datzelfde geldt voor talloze situaties waar de 30.000 werknemers in het `beschermde gebied' van Schiphol dagelijks tegenaan kunnen lopen. Iemand die op een verjaardag aan een Schipholmedewerker vragen stelt over de beveiliging, bijvoorbeeld. Ook verdacht. Een gat in een hek is niet alleen verdacht, het kan zelfs duiden op direct gevaar, net als mensen die foto's maken van deuren.

AMSTERDAM, 28 MEI. De Nederlandse banken gaan hun pinauto-Maten beveiligen tegen fraude. Ze Plaatsen een speciaal apparaatje op pin-gleuf, waardoor criminelen let langer de…

De Europese Unie maar zeker ook Nederland hebben veel te winnen bij een Turks lidmaatschap van de EU. Dat is de conclusie van een onderzoeksrapport van ABN Amro, dat gisteren in Istanbul werd gepresentreerd. Het rapport van de bank, die al tientallen jaren in Turkije werkzaam is, biedt een beduidend rooskleuriger perspectief dan bijvoorbeeld de studie van het Centraal Planbureau die in maart werd gepubliceerd. Volgens het CPB stijgt de Nederlandse export naar Turkije op den duur met 500 miljoen euro. De ABN Amro-studie, die `Opportunities behind the Bosporus' heet, ziet een verdrievoudiging van het Turkse nationaal inkomen in het verschiet, over een periode van twintig jaar. De Nederlandse export naar Turkije zou dan kunnen oplopen tot 10 miljard euro.

De chemische industrie heeft last van de hoge olieprijs. Het zet de prijzen van plastic tassen, autobumpers, vloerbedekkingen en tuinmeubels onder druk. ,,De rek raakt er bij ons uit.''

Nederlandse boeren hebben de afgelopen tien jaar marktaandeel verloren op de Europese markt. Hun concurrenten uit Spanje, Frankrijk en Duitsland presteerden beter.

Ontwikkelingslanden die aan het eind van de vorige eeuw hun grenzen opengooiden voor een vrijere handel, zijn er financieel niet veel op vooruit gegaan. Vooral in de vijftig armste landen heeft een vrijere handel de armoede lang niet kunnen wegnemen. Dat blijkt uit een rapport dat is opgesteld door Unctad, de VN-organisatie voor handel en ontwikkeling. Het is volgens de opstellers voor het eerst dat heel concreet is gekeken naar de link tussen handel en armoede in de minst ontwikkelde landen.

De verkoop van bestel- en vrachtwagens is in de eerste vier maanden van dit jaar licht gestegen in de Europese Unie. De afzet van lichte bestelwagens tot 3,5 ton ging er met 7,1 procentpunt op vooruit tot ruim 627.000 in vergelijking met de eerste vier maanden van vorig jaar. In Nederland bedroeg de stijging voor deze categorie 6,3 procentpunt. Dat blijkt uit vandaag bekendgemaakte cijfers van ACEA, de organisatie van Europese automobielproducenten. De registratie van lichte vrachtwagens tot 16 ton ging er in de EU, IJsland, Noorwegen en Zwitserland met 3,4 procentpunt op vooruit tot ruim 114.500.

De Russische oliegigant Yukos verwacht voor eind dit jaar failliet te zijn als de Russische belastingdienst vasthoudt aan een belastingaanslag van 99,4 miljard roebel (2,8 miljard euro). Het bedrijf liet gisteren weten dat het nu te weinig geld in kas heeft en geen bezittingen kan verkopen. Een rechtbank in Moskou veroordeelde Yukos eergisteren tot het betalen van achterstallige belastingen over het jaar 2000. Mogelijk komt er nog een aanslag bij voor het jaar 2001. De melding dat het bedrijf mogelijk failliet zal gaan, leidde op de beurs in Moskou tot een grote koersval van het aandeel.

In Parijs hebben enkele tienduizenden mensen gisteren betoogd tegen plannen van de regering om twee grote energiebedrijven te privatiseren. Aan de demonstratie namen ongeveer 50.000 mensen deel die bij de staatsbedrijven in dienst zijn. De regering vindt dat de energieondernemingen EDF en GDF op eigen benen moeten staan, in overeenstemming met Europese regelgeving. Door hun huidige status genieten ze bescherming van de staat. Daarmee worden andere Europese energiebedrijven benadeeld. Op 15 juni praat het Franse parlement over de plannen.

Het Duits-Italiaanse modehuis Jil Sander heeft gisteren een nieuwe topman benoemd. Gian Giacomo Ferraris, een voormalige directeur van concurrent Gucci, krijgt de opdracht de onderneming uit de verliezen te halen. Ferraris volgt Patrizio Bertelli op, die Jil Sander sinds de overname van Prada in augustus 1999 heeft geleid. Het modehuis leed vorig jaar een verlies van 28,4 miljoen euro op een omzet van 126 miljoen euro.

De Britse regering overweegt de Royal Mail te privatiseren. Het staatspostbedrijf zou rond de 5 miljard pond (7,5 miljard euro) moeten opbrengen, aldus The Times vandaag. De Royal Mail en directeur Allan Leighton zouden volgens de krant bereid zijn een deel van het bedrijf aan de werknemers te verkopen om zo een volledige privatisering van de onderneming te voorkomen. Gisteren meldde de Royal Mail zijn eerste winst in vier jaar.

Marks & Spencer, het Britse warenhuis- en kledingconcern, is in trek bij miljardair Philip Green. Hij zou volgens een bericht in de Financial Times van vandaag 8 miljard pond (12 miljard euro) willen neerleggen voor het bedrijf. Op de beurs leidde het gerucht tot een forse koersstijging van Marks & Spencer. Kort na opening voerde het fonds de FTSE-index aan met een plus van 3 procent. Gisteren sloot Marks & Spencer al met een winst van 19 procent. Green bevestigde een bod te overwegen maar wilde geen overnameprijs noemen. Volgens analisten moet die tussen 8 en 10 miljard pond liggen. Het kan een van de grootste overnames in de geschiedenis van Groot-Brittannië worden.

KLM gaat haar raad van commissarissen aanpassen, zo heeft de luchtvaartmaatschappij vandaag bekendgemaakt. Vier van de negen leden worden vervangen door commissarissen op voordracht van Air France. De verandering is conform de afspraken de fusieovereenkomst tussen KLM en Air France. Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 23 juni kunnen aandeelhouders hun oordeel vellen over de voordrachten.

Oliekartel OPEC overweegt om alle beperkingen op de olieproductie voorlopig op te schorten en zo de olieprijs naar beneden te krijgen. Dit meldt de Amerikaanse zakenkrant The Wall Street Journal vandaag op basis van anonieme OPEC-bronnen.

Het Japanse mobieletelefonieconcern NTT DoCoMo heeft besloten dat het niet groot genoeg is om de strijd vol te houden tot de Britse aanbieder van mobiele telefonie 3UK aanvaardbare resultaten boekt. Dat is de conclusie die moet worden getrokken uit de verkoop door DoCoMo van zijn belang van 20 procent in 3UK. Na ontvangst van een maximum van 120 miljoen pond, uitgesmeerd over drie betalingstermijnen tot eind 2006, zal het Japanse concern uiteindelijk zo'n 90 procent van zijn aanvankelijke investering van 1,2 miljard pond hebben afgeschreven.

De olie-inkomsten van Angola, een kwart van het bbp, verdwijnen spoorloos. Maar twee jaar na het einde van de oorlog wordt het stelen voor de Angolese regering lastiger.

De Amerikaanse dollar, doorgaans vluchthaven voor beleggers in onzekere tijden, blijft dalen en staat weer even laag tegenover de euro als begin april. Ook tegenover de yen vermindert de dollar snel in waarde.

De voorzitter van de bestuursraad van Fiat, Umberto Agnelli is gisteren overleden. Opnieuw rouwt Turijn en opnieuw is de toekomst van het concern ongewis.

`Land, met name in Engeland, is ongetwijfeld het beste onderpand op basis waarvan banken krediet verlenen, omdat grondbezit hier heilig is en land niet kan worden verduisterd of weggevoerd, noch zoals alle andere zaken kan vergaan; daarom is het het veiligste onderpand op aarde...'

Paul Verburgt studeerde rechten in Leiden en werkte daarria bij de universiteit als stafmedewerker. Dat was in de tijd van de democratisering, de organisatie van de universiteit…

Veel ondernemingen kregen na de ineenstorting van de nieuwe economie een nieuwe bestuursvoorzitter. Wie zijn ze? Wat doen ze? Hoe denken ze? Deze week: Paul Verburgt van de Arbo-dienst ArboNed – in preventie en reductie van ziekteverzuim.

Burgers vinden het stelsel van sociale voorzieningen te ingewikkeld. Door alle regelingen weten mensen niet goed op welke uitkeringen en subsidies zij recht hebben. De overheid moet hen daarom een persoonlijk overzicht van hun rechten geven, een `burgerpolis'. Dat heeft de Sociale Verzekeringsbank (SVB) laten weten. Volgens de SVB, dat onder andere de AOW en de kinderbijslag uitkeert, denkt slechts 14 procent van de burgers goed op de hoogte te zijn.

De stroombeurs APX is van plan per 1 januari volgend jaar ook gas te gaan verhandelen. APX gaat daartoe samenwerken met de Gasunie. Dat heeft de Gasunie gisteren bekendgemaakt. Tot het begin van de handel gaan beide organisaties zich voorbereiden. Zij willen een spotmarkt voor aardgas ontwikkelen. Het is de bedoeling de vrije handel in gas te stimuleren en bij te dragen aan de liberalisering. Evenals stroom wordt ook gas per 1 juli geliberaliseerd.

Het Havenbedrijf Rotterdam heeft vorig jaar een omzet van 401 miljoen euro behaald. Dat is een stijging van 4 miljoen euro ten opzichte van 2002. De helft van de omzet (201 miljoen) bestaat uit zeehavengeld. Verhuur en erfpacht van grond leverde 152 miljoen op. Het marktaandeel van de Rotterdamse haven in het gebied Hamburg – Le Havre bleef rond de 38 procent. 29.499 zeeschepen en 130.000 binnenvaartschepen deden Rotterdam aan.

Het inkomen van startende zelfstandigen is in de jaren negentig sterk gedaald. Tussen 1989 en 1999 liep het met 25 procent terug, blijkt uit een rapportage van het economisch onderzoeksbureau EIM. In 1999 bedroeg het besteedbaar inkomen van een beginnend ondernemer 14.000 euro. Een duidelijke verklaring voor het dalende inkomen heeft het EIM niet gevonden. Weinig verband lijkt er te zijn met conjuncturele ontwikkelingen.

De geldontwaarding in de twaalf landen met de euro is in mei omhooggeschoten naar 2,5 procent. Dat blijkt uit een eerste raming die het Europees statistisch bureau Eurostat vandaag heeft gepubliceerd. In april was de inflatie nog 2 procent; in maart was dat 1,7 procent.

De voorzitter van de bestuursraad van Fiat, Umberto Agnelli, is gisteren overleden. Opnieuw rouwt Turijn, opnieuw is de toekomst van het concern ongewis, en opnieuw zijn de Agnelli's en Fiat in rouw. Voor de tweede keer in anderhalf jaar komt een Fiat-topman te overlijden.

De Europese aandelenbeurzen zijn vanochtend licht gedaald. Beleggers wachten op een reeks Amerikaanse macro-economische cijfers die later op de dag komen. Een daarvan betreft het consumentenvertrouwen in de VS. De AEX-index daalde rond het middaguur 0,67 procent tot bijna 336 punten. Frankfurt en Londen zaten net iets onder de slotstand van gisteren, terwijl Parijs 0,2 procent verloor. Op het Damrak was levensmiddelenconcern Unilever de grootste stijger. Het aandeel won 2,7 procent op 53,90 euro. Dat had te maken met een hogere waardering die het Nederlands-Britse bedrijf van zakenbank UBS had gekregen.

Een pensioenfonds met poen is een kapitaal genoegen. Voor werknemers en gepensioneerden, maar zeker ook voor de gelieerde onderneming, die doorgaans twee derde van de pensioenpremie betaalt. Pensioen geldt als de duurste secundaire arbeidsvoorwaarde.

Banken en verzekeraars betalen de `onafhankelijke' financiële adviseur provisie voor de hypotheken die hij verkoopt. Onderzoek wijst uit dat zijn `gratis' adviezen vaak ongunstig zijn.

De toezichthoudende Verzekeringskamer en de controlerende accountants van Deloitte & Touche moeten opdraaien voor de schade die polishouders van levensverzekeraar Vie d'Or hebben geleden. Ook de actuaris – wiskundig medewerker bij een verzekeraar – is aansprakelijk.

Gerectificeerd Nederrijn In het fotobijschrift Restauratie van oude steenfabriek `de Plasserwaard' (28 mei, pagina 13) staat dat de fabriek aan de Waal ligt.

De Koninklijke/Shell Groep heeft tien ex-bestuurders vorig jaar een aanvulling op hun pensioen betaald van in totaal bijna 800.000 euro. Dit meldt het energieconcern vandaag in het jaarverslag over 2003.

De hockeyers van landskampioen Amsterdam zijn het Europa Cup I-toernooi in Barcelona vandaag begonnen met een 5-2 overwinning op Dragons uit België. Morgen volgt het groepsduel tegen RW Wettingen uit Zwitserland.

Het Cubaanse voetbalelftal is gisteren boos van het veld gelopen tijdens een oefenwedstrijd tegen de Braziliaanse club Fluminense. Volgens de Cubanen scoorde oud-PSV-er Romario vanuit een buitenspel positie. Volgens de coach van Cuba Miguel Company waren zijn spelers al geïrriteerd omdat twee doelpunten van hun kant werden afgekeurd. Bij een 3-2 achterstand verlieten de Cubanen in de 75ste minuut het veld.

De Russische wielrenner Pavel Tonkov heeft gisteren de zeventiende etappe van de Ronde van Italië op zijn naam gebracht. Hij reed zo'n twintig kilometer voor de finish in Fondo Sarnonico weg bij zijn Italiaanse medevluchter Alessandro Bertolini en behaalde zijn zevende ritzege in de Giro. De Italiaan Damiano Cunego behield de leiding in het algemeen klassement.

Het Duitse voetbalelftal heeft gisteravond met grote cijfers van het middelmatige Malta gewonnen. `Die Mannschaft' won het oefenduel in Freiburg met 7-0. Michael Ballack van Bayern München maakte vier doelpunten. De ploeg van bondscoach Völler kon een opsteker wel gebruiken na een weinig overtuigende kwalificatiereeks voor het EK voetbal in Portugal.

Turnster Loes Linders moet 3.000 euro betalen aan haar vereniging WIK FTC uit Heerenveen voordat ze mag overstappen naar De Hazenkamp uit Nijmegen. De club noemt de overstap midden in een seizoen en vlak voor het Nederlands kampioenschap een forse aderlating en wil daarom een tegemoetkoming in de opleidingskosten. Dat staat in een brief aan de gymnaste. Linders weigert het geld over te maken.

Jorge Valdano legt zijn functie als technisch directeur bij Real Madrid neer. De voormalige Argentijnse international wil voorzitter Florentino Perez de vrije hand geven in zijn plannen voor de toekomst van de Spaanse voetbalclub. ,,Ik denk dat het belangrijk is deze beslissing te nemen en weg te gaan na vier intensieve jaren bij de club'', zei Valdano voor Real Madrid Television. ,,Ik wil de voorzitter de ruimte geven zijn eigen beslissingen te nemen als hij aan een nieuwe ambtstermijn begint. Dat lijkt me het beste op dit moment.'' Eerder deze week ontsloeg Real Madrid coach Carlos Queiroz na een zeer teleurstellend verlopen seizoen. Jose Antonio Camacho werd aangesteld als opvolger.

De tegenvallende prestaties van skiffeur Dirk Lippits waren lange tijd niet goed te verklaren. Boosdoener blijkt een losgeraakte rib.

Sportgeschiedenis op de voorpagina van de International Herald Tribune deze maand, want in de Verenigde Staten is een grote ontdekking gedaan. Sporthistoricus John Thorn organiseerde namelijk een persconferentie om het bewijs te leveren dat baseball, de sport waarin veel Amerikanen zichzelf zo herkennen, veel ouder is dan werd aangenomen. Zwaaiend met een document plaatste hij het begin van deze sport terug van 1845 naar 1791. `Abner Doubleday, de mythische pionier van het baseball, heeft wat uit te leggen', vatte de Herald droog samen. ,,Onze sportpionier Pim Mulier ook'', zegt Nico van Horn.

In zijn eerste seizoen bij Groningen behaalde coach Ton Boot de landstitel. Zijn ploeg versloeg gisteren Den Bosch (96-88) en won daardoor de basketbalfinale met 4-2.

De Partij van de Arbeid (PvdA) heeft gisteren een voorstel voor een voetbalwet gepresenteerd. In deze wet zijn elf voorstellen opgenomen die het geweld langs de voetbalvelden moeten stoppen. Deels gaat het om bestaande maatregelen, die echter niet consequent of voldoende worden gehandhaafd.

Terwijl titelverdediger Juan Carlos Ferrero uit Spanje gisteren werd uitgeschakeld, drong diens medefinalist van vorig jaar, Martin Verkerk, door tot de derde ronde van Roland Garros.

De finalisten voor de NRC Handelsblad Toneel Publieksprijs 2003-2004 zijn bekend. Het licht in de ogen van Het Toneel Speelt, Cyrano de Bergerac van het Nationale Toneel, Tantalus van Toneelgroep De Appel en Een Zomerzotheid van Kik Productions zijn de theatervoorstellingen die kans maken op 35.000 euro en 20.000 aan advertentieruimte in NRC. De finalisten zijn uit dertig toneelvoorstellingen in twee stemrondes geselecteerd door het publiek. De winnaar wordt op maandag 14 juni bekend gemaakt, tegelijk met de VSCD Toneel- en mimeprijzen.

Jean-Michel Wilmotte uit Parijs is gekozen als expositie-architect voor Het Nieuwe Rijksmuseum. Dat heeft het Rijksmuseum vanmiddag bekendgemaakt. Het bureau Wilmotte & Associés S.A. werd voorgedragen op basis van een Europese aanbesteding aan de opdrachtgever, bestaande uit het Rijksmuseum, het Ministerie van OCW en de Rijksgebouwendienst. In totaal waren zeven architecten gevraagd een visie te geven op de inrichting. Wilmotte zal nauw gaan samenwerken met de Spaanse architecten Cruz y Ortiz, die als hoofdarchitecten verantwoordelijk zijn voor de grootste vernieuwing in de geschiedenis van het museum.

Al een paar jaar werken ze voorzichtig weer samen, de mannen van jaren-tachtig-avantgarde-paradepaardje Tuxedomoon. De remixen die DJ Hell van enkele stokoude nummers maakte wakkerden de belangstelling voor de groep sterk aan. Nu is er een nieuw album, met enige inbreng van jonge geestverwanten als Hell, Tarwater en John McEntire. Cabin In The Sky klinkt alsof de groep de fakkel heeft opgeraapt waar die rond 1987 is blijven liggen. Ouderwetse Tuxedomoon dus, zonder dat de muziek gedateerd klinkt.

In de achtertuin van een doorsnee eengezinswoning staan tientallen bordjes met nummertjes in het gras – het soort dat de politie gebruikt om de vindplaats van kogels aan te duiden. Twee agenten dragen een doodskist naar buiten. Wat zij niet zien maar wij wel, is dat onder hun voeten nog veel meer lijken opgestapeld liggen. De tekening Rijtjeshuis (2000) van Paul de Reus toont namelijk een gedetailleerde dwarsdoorsnede van de tuin. Zodoende kunnen wij onder de zoden kijken.

De stelling dat elektronische muziek live evenveel uitstraling heeft als een etalagepop in burka kan nu definitief naar de prullenmand worden verwezen. Met dank aan Cellule d'Invention Metamkine, dat gisteren het dOek-festival opende.

,,Mama, sinds wanneer is narcisme een akelig woord? Noem het raffinement.'' Aan het woord is de Haarlemse beeldend kunstenaar Cees Krijnen die in Galleryplay de verwende artiest uithangt die met de nodige flair (noem het `arrogantie') zich een plaats heeft verworven in de hedendaagse jet-set van de kunst. Zijn bed is een zonnebank, die zijn tere huid moet koesteren.

Staatssecretaris Van der Laan (OC en W) heft het Radio Symfonie Orkest op. Dat heeft zij in een brief aan de Tweede Kamer meegedeeld. Het Radio Filharmonisch Orkest en Radio Kamerorkest worden versterkt. De Wereldomroep wordt jaarlijkse 5,5 miljoen euro gekort.

Twintig buitenlandse theatermakers en festivaldirecteuren waren gisteravond te gast bij een generale repetitie van de voorstelling Faust Inc. in een oude aardappelfabriek in Ter Apel in Oost-Groningen. De buitenlanders, onder meer afkomstig uit Amerika, Libanon, Egypte, Oost-Europa en Noorwegen, woonden de voorstelling bij op uitnodiging van het Theater Instituut Nederland.

Miss Kittin wilde op zijn minst één soloplaat maken in haar carrière. Dus nam ze het veelzijdige en sexy klinkende `I Com' op, haar eerste eigen album na een reeks mixalbums met Golden Boy en haar vaste partner, The Hacker.

Voor wie jong was en wat wilde, was het eindexamen geschiedenis voor de middelbare school eergisteren vet, want Veronica kwam ruim aan bod. Maar een leerling die is geïnteresseerd in de grote lijnen van de geschiedenis van eigen land stond in de kou. Basiskennis van de laatste twee millennia wordt allang niet meer getoetst. Het is het gevolg van de pogingen om het geschiedenisonderwijs `prikkelend' te maken door alleen twee onderwerpen te bestuderen. Allerlei bezwaren zijn geopperd tegen algemene basiskennis. Wie maakt uit wat grote lijnen zijn? Dat is toch subjectief en geheel afhankelijk van de eigen etnische, geslachtelijke en nationale identiteit? Dan slaan we de grote lijnen maar over. Iedereen heeft zijn eigen waarheid. Bovendien is het de bedoeling dat de leerlingen de leemten in hun kennis zelf leren opvullen in het studiehuis. Voor het eindexamen worden specialistische deelonderwerpen gekozen.

De Europese kampioen vrije tijd moet minder op terrasjes zitten. Nederlanders moeten in hun beroepsbestaan meer uren werken, later met pensioen gaan en minder vrije dagen hebben. De kostbare arrangementen voor arbeidsduurverkorting, lange vakanties en vervroegde uittreding moeten op de helling. Anders glijdt de positie van de Nederlandse economie onherroepelijk weg in het mondiale geweld van concurrentie uit opkomende landen en wordt de verzorgingsstaat onbetaalbaar. Aldus Nout Wellink, president van De Nederlandsche Bank, gisteren bij de presentatie van het jaarverslag van de centrale bank. Met zoveel woorden toonde Welllink zich opgelucht dat het Voorjaarsoverleg tussen het kabinet en de sociale partners, de georganiseerde werknemers en werkgevers, vorige week op niets is uitgelopen. Er waren naar zijn mening toch al te veel concessies gedaan aan de vakbeweging om de fiscale begunstiging van vervroegde pensionering in stand te houden.

Twee weken geleden zond de NCRV een documentaire uit over Daniela en Werner, een zwak begaafd echtpaar met een baby. Werner en Daniela hadden vele hulpverleners over de vloer om hen te helpen met hun huishouding en de verzorging van hun kind. Halverwege de documentaire zien we hoe een van de maatschappelijk werksters, ongetwijfeld helemaal in de ban van de moderne vraagsturing, aan Daniela vraagt ,,wat haar hulpvraag is''.

Foutloze kranten bestaan niet. Daarom heeft elke zichzelf respecterende krant – ook deze – een rubriek met correcties. En zelfs daar is wat op aan te merken.

Bij het besluit of Nederland na 30 juni met troepen in Irak moet blijven, mag de smet van Srebrenica geen rol spelen, meent J. Schaberg.

In zijn column van 27 mei pleit J.L. Heldring voor de handhaving van onze militaire aanwezigheid in Irak. Hij voert daarbij als argument aan dat wij voor het oog van de wereld, destijds in Srebrenica, gezichtsverlies hebben geleden. Wij zouden dit alleen enigszins kunnen herstellen door onze bijdrage in Irak te continueren. Dit is als argument al nauwelijks verdedigbaar, maar in de laatste alinea wordt bijna aanbevolen dat er meer slachtoffers zullen vallen ,,dan die ene gesneuvelde'', omdat Nederland dan pas ,,de wereld weer recht in de ogen kan zien''.

Bijna tien jaar na de bomaanslag in Oklahoma City is Terry Nichols, handlanger van de inmiddels geëxecuteerde hoofddader Timothy McVeign, schuldig bevonden aan de moord op 161 mensen. Nichols (49) zit al een straf uit wegens medeplichtigheid aan de aanslag in april 1995 op een kantoorgebouw in Oklahoma City.

De hervatting van het proces tegen oud-president Slobodan Miloševic is wegens zijn zwakke gezondheid uitgesteld tot 5 juli. Hij heeft last van hoge bloeddruk en hartproblemen. Zijn cardioloog wil dat hij rust neemt ,,waarna hij voor drie dagen per week aan het werk mag''. Miloševic staat voor het Joegoslavië-tribunaal terecht wegens misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden.

Vuk Draškovic, minister van Buitenlandse Zaken van de unie Servië-Montenegro, heeft een motie van wantrouwen overleefd. In het unieparlement werd de motie afgewezen met 33 tegen 32 stemmen van de Servische afgevaardigden en met 14 tegen 5 stemmen van de Montenegrijnse parlementariërs. Een motie is pas aangenomen als beide groepen haar in meerderheid steunen. Draškovic riep onlangs de NAVO op ,,in Kosovo de Serviërs te beschermen tegen etnische zuivering [door de Albanezen] zoals ze in 1999 de Albanezen heeft verdedigd'' tegen de Serviërs. Volgens de oppositie kwam dat neer op een impliciete erkenning dat de Serviërs in 1999 etnische zuivering pleegden tegen de Albanezen.

De Slowaakse politie heeft in Bratislava twee zakken met explosieven gevonden nabij de plek waar vandaag de parlementaire assemblee van de NAVO een vijfdaagse zitting begint. Hoewel geen ontstekingsmechanisme werd gevonden en de explosieven niet zonder meer hadden kunnen ontploffen, gaat de politie er toch van uit een aanslag te hebben voorkomen.

Edward Gierek kwam aan de leiding van de Poolse communistische partij in 1970. Toen hij tien jaar later als partijchef vertrok, gebeurde dat door de achterdeur van de geschiedenis: Gierek ging roemloos ten onder toen de vrije vakbond – leider: Lech Walesa – rebelleerde tegen het communistische bewind. Hij verdween in de vergetelheid, publiceerde nog memoires, maar was slechts (klein) nieuws toen hij in 2001 overleed.

Karel Hoffmann, oud-topfunctionaris van de Tsjechoslowaakse communistische partij, moet vier jaar de gevangenis in. Het Hooggerechtshof wees gisteren een beroep van Hoffmann tegen de straf af.

Rechts wonen de allochtonen, links de autochtonen. De kloof wordt steeds groter sinds een politieke crisis Ivoorkust verdeelt.

In de Montenegrijnse hoofdstad Podgorica is vandaag Dušan Jovanovic vermoord, de hoofdredacteur van de krant Dan. Dan staat dicht bij de (Miloševic-gezinde) oppositie in Montenegro.

Het regende de afgelopen weken reacties, adviezen, nota's en congressen over het nieuwe ruimtelijke beleid. Menigeen vindt dat lokale bestuurders te veel vrijheden krijgen. Maar is deze angst gegrond?

Het is nog onduidelijk of Nederlandse gemeenten de uitslag van de verkiezingen voor het Europees Parlement al op donderdag 10 juni bekendmaken. Op die dag wordt in Nederland gestemd. De meeste EU-landen stemmen echter op zondag. De Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de Europese Unie, zou daarom het liefst zien dat de uitslagen in de 25 lidstaten pas op zondagavond worden meegedeeld als in alle landen de stembussen zijn gesloten.

Vredestroepen van de VN hebben gepantserde voertuigen en gevechtshelikopters ingezet om een eind te maken aan gevechten in de Oost-Congolese stad Bukavu, aan de grens met Rwanda. Ex-rebellen openden het vuur op soldaten van het regeringsleger die hen probeerden te ontwapenen. Er vielen ten minste vijf doden. Volgens een vredesakkoord moeten de soldaten en rebellen opgaan in een nieuw nationaal leger. Sommige rebellen hebben weinig vertrouwen in zo'n integratie.

Libanese troepen hebben gisteren ten minste drie burgers gedood en zeventien verwond toen zij het vuur openden op betogers die in een arme shi'itische wijk van Beiroet betoogden tegen de hoge brandstofprijzen en met stenen gooiden. Demonstranten staken daarna het ministerie van Arbeid en een fastfoodrestaurant in brand. Het geweld had plaats tegen de achtergrond van een algemene staking uit protest tegen de economische politiek van de regering. Volgende week is in Beiroet een top van de OPEC, de organisatie van olie-exporterende landen, over het hoge niveau van de olieprijzen.

Een Chileense rechter heeft gisteren een verzoek om uitlevering van de Argentijnse ex-president Carlos Menem afgewezen. De 73-jarige Menem die zijn land van 1989 tot 1999 heeft geleid, wordt in Argentinië verdacht van belastingfraude. Dat hij niet wil meewerken aan het onderzoek is volgens de Chileense rechter geen reden om hem uit te leveren. Menem woont sinds vijf maanden in Chili.

Na scherpe kritiek heeft de Israëlische binnenlandse veiligheidsdienst, de Shin Beth, de Britse journalist Peter Hounam vrijgelaten. Hounam zou Mordechai Vanunu, de pas vrijgelaten atoomtechnicus die in 1986 Israëlische nucleaire geheimen via Hounam onthulde, indirect en met hulp van de Israëlische journalist Yael Lotan hebben geïnterviewd. Shin Bet zegt op zoek te zijn geweest naar de videoband van dit gesprek, waarvan fragmenten in de komende editie van The Sunday Times worden afgedrukt. De band is al Israël uitgesmokkeld. De verontwaardigde Hounam verlaat Israël vandaag.

De Franse justitie heeft zeven mensen vrijgelaten die werden vandacht van betrokkenheid bij een pedofielennetwerk in het Noord-Franse Saint-Omer. Alleen de vier hoofdverdachten, een echtpaar en een bevriend stel, zitten nog vast. De zeven zouden betrokken zijn geweest bij ontucht met achttien kinderen, onder wie de vier zoontjes van het echtpaar. Enkele verdachten zitten al drie jaar in voorarrest. De aanklacht was voornamelijk gebaseerd op verklaringen van de vrouw van het echtpaar. Zij nam haar beschuldigingen terug.

De NAVO heeft materieel en mankracht tekort voor de Afghaanse missie. Hoe staat het met de vaak beloofde hervormingen? Een bericht vanuit het Amerikaanse NAVO-hoofdkwartier voor `transformatie'.

De Democratische presidentskandidaat John Kerry heeft president Bush beschuldigd van het verkwanselen van het zorgvuldig opgebouwde bondgenootschap met de rest van de wereld.

NAJAF, 28 MEI. Iraakse mannen uiten in Najaf hun steun voor de radicale shi’itische geestelijke Mugqtada Sadr.

Eurojust moet justitiële samenwerking tussen landen van de EU stimuleren. Maar niet in alle landen zijn magistraten bereid informatie te delen.

Het was een tijd van tegenslagen. Het militaire conflict, ver weg van huis, verslechterde met de dag en aan het thuisfront groeide het verzet. Toen er belastende foto's kwamen waarop het weerzinwekkend geweld van Amerikaanse militairen tegen de burgerbevolking was te zien, adviseerde de minister van Defensie de nationale veiligheidsadviseur van de Amerikaanse president het materiaal liever niet te bekijken, want ,,het is tamelijk vreselijk''.

China's steden groeien en bloeien, maar hoe is de situatie in het achterland? Onze correspondent is er per auto op uit en stuit op de macht van de lokale partijbonzen.

Oostenrijkers zullen in de toekomst geen leeuwen of tijgers meer zien optreden in een circus. Ook zullen ze geen honden meer zien met gecoupeerde staarten of oren. En dierenwinkels mogen hun jonge hondjes en katjes niet langer in de etalage, achter warm glas, te koop aanbieden.

Politie, veiligheidsdiensten en politici in Noordrijn-Westfalen zijn ernstig in verlegenheid gebracht door het verdwijnen van de islamitische extremist Metin Kaplan. Kaplan ontglipte de autoriteiten nadat een rechtbank in Münster had geoordeeld dat hij in principe aan Turkije kan worden uitgeleverd, waar hij wordt gezocht voor het beramen van een aanslag op het mausoleum van Atatürk, de stichter van de de seculiere Turkse staat. Kaplan had zich tegen uitlevering verzet omdat hij in Turkije gefolterd zou worden.

Morgen wordt de hoogste brug ter wereld, bij Millau, voltooid. In de week dat een ander staaltje van Frans vernuft, een vertrekhal van vliegveld Roissy, instortte.

DEN HAAG, 28 MEI. Ter ere van haar zilveren ambtsjubilieum zal koningin Beatrix volgend jaar alle twaalf provincies in Nederland bezoeken.

AMSTERDAM, 28 MEI. Tegen de man die in januari zijn vroegere docent op de Mgr. Hermusschool in Amsterdam neerstak is voor de rechtbank in Amsterdam vier jaar cel en tbs geëist.

LELYSTAD, 28 MEI. De leden van de pornobende die drie asielzoeksters zouden hebben ontvoerd en hebben gedwongen tot onder andere seks met dieren in een loods in Kraggenburg, moeten begin september voor de rechtbank in Lelystad verschijnen.

DEN HAAG, 28 MEI. De officier van justitie in Den Haag heeft donderdag 2,5 jaar celstraf, waarvan tien maanden voorwaardelijk, geeist tegen de voormalige dirigent van de Delftse kinderzanggroep De Buddy's, wegens bezit en verspreiding van kinderporno. Zijn computer, die ook muziekleraar was, werd in augustus in beslag genomen. Toen werden 47.000 afbeeldingen van kinderporno aangetroffen.

PURMEREND, 28 MEI. Een 15-jarige jongen uit Purmerend is gisteren ernstig gewondgeraakt bij de ontploffing van een eigen mengsel aceton-peroxide in natuurgebied Het Twiske. Het recept voor het explosief vond het slachtoffer op internet, aldus de politie. In zijn slaapkamer zijn nog meer explosieven aangetroffen.

HILVERSUM, 28 MEI. Duitse militairen hebben in de Tweede Wereldoorlog veel meer kinderen verwekt bij Nederlandse vrouwen dan wordt aangenomen. Uit Duitse archieven blijken er meer dan 50.000 nakomelingen te zijn, veel meer dan de 10.000 waar het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie van uitgaat.

EIBERGEN/MÜNSTER, 28 MEI. De Nederlandse justitie gaat met het Duitse openbaar ministerie afspraken maken om ,,misverstanden'' zoals rond de ontvoering van het 13-jarig meisje Wei Wei Hu uit Eibergen te voorkomen. De Duitse politie heeft de Nederlandse politie ervan beschuldigd bewust informatie over de ontvoerder te hebben achtergehouden.

DEN HAAG, 28 MEI. Minister de Geus (Sociale Zaken) schaft de structurele subsidie aan de Vrouwen Alliantie (VA) af. In plaats daarvan zal hij een deel van de 3,7 miljoen euro gebruiken voor het (mede)financieren van projecten en voor de emancipatiekoepels. Van de VA zijn 47 lid.

DEN HAAG, 28 MEI. Minister Hoogervorst mag het gebruik van antroposofische medicijnen nog niet aan banden leggen door alleen geregistreerde middelen toe te staan. Hij zou dit pas mogen doen als de rechter uitspraak heeft gedaan in de bodemprocedure die de fabrikanten van de middelen tegen de Staat hebben aangespannnen. Dit heeft het gerechtshof in Den Haag gisteren besloten.

DEN HAAG, 28 MEI. Minister Verdonk (Vreemdelingenzaken en Integratie) gaat door met het uitzetten van uitgeprocedeerde Somalische asielzoekers. Ze vindt, in tegenstelling tot de oppositiepartijen PvdA, GroenLinks en de SP, dat Somalië veilig is. Ze baseert zich op een ambtsbericht van eind april van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Dat bleek gisteren in een overleg van de Tweede Kamer met de minister over het asielbeleid.

De zes Apache-helikopters die minister Kamp (Defensie) ter bescherming van de Nederlandse troepen naar Irak stuurt, kunnen in voorkomende gevallen ook worden ingezet voor andere opdrachten, zoals ondersteuning bij arrestaties door Britse troepen van `belangrijke terroristen' of begeleiding van konvooien.

De Nederlandse Apaches in Afghanistan doen vooral dienst als vliegende waarnemers. ,,Zonder hen zou Kabul aanzienlijk minder veilig zijn.''

Topambtenaren van het ministerie van OCW zijn graaiers, volgens `verontruste ambtenaren'. Minister Van der Hoeven: ,,Het gaat om boekhoudkundige fouten, niet om zelfverrijking.''

De Algemene Rekenkamer overweegt volgend jaar extra onderzoek te doen naar de personeelsuitgaven van alle ministeries.

Negen jaar was C. Sinke burgemeester van Goedereede maar gisteravond maakte hij zijn aftreden bekend. Hoe kon zijn handtekening terechtkomen onder een gemeentelijke garantstelling voor de visafslag?

VVD-leider Zalm maant fractievoorzitter Van Aartsen (VVD) zich te houden aan het regeerakkoord. De VVD mag de hervorming van het kiesstelsel niet vertragen, ,,zolang niet alledrie de coalitiepartners dat willen'', aldus Zalm gisteren.

Minister Verdonk (Integratie en Vreemdelingenzaken) en staatssecretaris Nijs (Onderwijs) overleggen met onder meer de Islamitische Universiteit van Rotterdam (IUR) en de Islamitische Universiteit van Europa (IUE) in Schiedam voor de opzet van experimenten met imamopleidingen.

In december werd op de Dam in Amsterdam een Bulgaar doodgeschoten. De vermeende dader stond gisteren voor de rechter. ,,Ik was geschrokken.''

Het kabinet wil dat in de moskee alleen nog in Nederland geschoolde imams preken. Forum pleit voor iets meer geduld en een betere opleiding.

Op het Ing. Friedhoffplein in Zandvoort is vanochtend om kwart voor tien een man neergeschoten in zijn auto. Het gaat om de 37-jarige Gijs van Dam jr., zoon van een vroegere hasjhandelaar. Dat heeft de politie vanochtend bevestigd.

Tijdens een conferentie in Rome is mr. A.H. (Bert) van Delden op 22 mei jl. benoemd tot secretaris-generaal van het European Network of Councils for the Judiciary. Bij het netwerk zijn Raden voor de rechtspraak uit 14 Europese landen aangesloten. Van Delden is sinds 2002 voorzitter van de Raad voor de rechtspraak in Nederland.

In het artikel Top ministerie van `graaien' beticht (27 mei, pagina 1) staat dat de Algemene Rekenkamer in 2003 voor 192,8 miljoen euro aan onvolkomenheden heeft geconstateerd bij het ministerie van OCW. Dit betreft de totale apparaatskosten. Het bedrag dat volgens de Rekenkamer is gemoeid met `fouten op grond van het niet naleven van regelgeving inzake personele vergoedingen' is 1,4 miljoen euro.

Ahold heeft zijn boekhoudschandaal vorig jaar te laat openbaar gemaakt. Hiermee heeft het supermarktconcern de beursregels overtreden. Dat heeft beursorganisatie Euronext vanochtend bekendgemaakt. Ahold heeft daarom een ,,ernstige schriftelijke waarschuwing'' gekregen. Het is de eerste keer dat de beurs een grote multinational zo openlijk op de vingers tikt.

Morgen vrij zonnig en droog. Wakke tot matige zuidoostelijke Vind. Maximumtemperaturen 20 se 23 graden.

Staatssecretaris Van der Laan (OCW) heft het Radio Symfonie Orkest op.

Fiat-topman Umberto Agnelli is gisteravond op 69-jarige leeftijd overleden in in Turijn. Hij was president van het autoconcern Fiat sinds het overlijden van zijn broer Gianni, begin vorig jaar.

De Koninklijke/Shell Groep heeft tien ex-bestuurders vorig jaar een aanvulling op hun pensioen betaald van bijna 800.000 euro.

De Algemene Rekenkamer overweegt volgend jaar extra onderzoek te doen naar de personeelsuitgaven van alle ministeries.

Jean-Michel Wilmotte uit Parijs is gekozen als expositie-architect voor Het Nieuwe Rijksmuseum. Dat heeft het Rijksmuseum vanmiddag bekendgemaakt.

De staat hoeft geen schadevergoeding te betalen aan een vrouw die in 1996 door een tbs-gestelde werd gegijzeld. Dat heeft de Hoge Raad vandaag bepaald. De vrouw meende dat de staat onjuist had gehandeld door de man onbegeleid verlof te verlenen. Volgens de Hoge Raad heeft de tbs-kliniek destijds zorgvuldige afwegingen gemaakt.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een miljoen euro losgeld betaald voor de vrijlating van Arjan Erkel, die ontvoerd was in de Russische deelrepubliek Dagestan. Het probeert het bedrag terug te vorderen van Artsen zonder Grenzen, de werkgever van Erkel.

Het beruchte Mexico-Stad is de afgelopen jaren een stuk veiliger geworden. Er worden nu nog maar twee mensen per dag vermoord.

Pagina 2

De Israëlische regering verkeert in een politieke crisis, omdat ministers van de vier-partijencoalitie diep verdeeld zijn over het plan van premier Sharon om de joodse nederzettingen in de Gazastrook te ontruimen.

De Zweedse auteur en grootvader Per Olov Enquist (1934) – bekend van onder meer de bestseller Het bezoek van de lijfarts – heeft voor het eerst een kinderboek geschreven.

Wist u dat de kinderboekenschrijver Roald Dahl – wereldberoemd door onder meer Sjakie en de chocoladefabriek – op kostschool gratis chocolade kreeg van Cadbury`s, de grootste chocoladefabriek van Engeland die de schooljongens gebruikte voor marktonderzoek? En wist u dat Dahls eerste vrouw, de Hollywood actrice en Oscarwinnares Patricia Neal, na een beroerte de neiging had haar woorden te verhaspelen, op eenzelfde manier als de Grote Vriendelijke Reus in de GVR? En dat de vreselijke eigenaresse van de snoepwinkel uit Dahls jeugd – die ervoor zorgde dat Roald een flink pak slaag kreeg nadat hij een dode muis in een snoeppot had gestopt – hem waarschijnlijk heeft geïnspireerd tot het schrijven van Heksen?

Pauline Michgelsen beheerst het lastige genre kleuterverhalen over alledaagse voorvallen. Haar nieuwe bundel Grotemensentanden verrast kind èn voorlezer (Querido, illustraties Harmen van Straaten, 5+, €10,95).

ACTUALITEITENTwee vandaag. Reportage over de bezuinigingen bij het gevangeniswezen en de vraag hoe dat moet gebeuren. Verder een portret van de Irakees Ahmed Chalabi, architect van de tweede Golfoorlog en lid van de huidige overgangsregering in Irak. Ned.2, 18.20-19.10u.Nova. De VVD-ministers Sybilla Dekker (VROM), Karla Peijs (Verkeer en Waterstaat) en GroenLinks-fractievoorzitter Femke Halsema discussiëren over 1 jaar kabinet-Balkenende, economie en milieu. Ned.3, 22.33-23.03u.

De Nederlandse banken gaan hun pinautomaten beveiligen tegen fraude. Ze plaatsen een speciaal apparaatje op de pin-gleuf, waardoor criminelen niet langer de gegevens van betaalpassen kunnen aflezen.

Als kenner van de eigentijdse kunst van het Midden-Oosten kan ik alleen maar stellen dat directeur en curator Catherine David van kunstinstelling Witte de With in Rotterdam de afgelopen jaren uitstekende collecties heeft getoond uit Libanon, Egypte en Iran. In het Cultureel Supplement van 21 mei staat echter een negatief artikel over Catherine David.

Tien redenen waarom Nederland moet vertrekken uit Irak.

Historische thrillers zijn in. Umberto Eco heeft twee decennia geleden het goede voorbeeld gegeven en kreeg veel navolging, zij het vrijwel altijd van geringer niveau. Te midden van de oogst van deze Maand van het Spannende boek bevinden zich al drie van dergelijke boeken, Romain Sardou met Vergeef ons onze schulden, Een Venetiaans geheim van Caldwell & Thomason en De Verspieder van Leslie Silbert. Dat laatste boek is het meest curieuze, voornamelijk omdat de schrijfster er beeldschoon en hopeloos jong uitziet, en niettemin specialiste zestiende-eeuwse Engelse letterkunde is én voormalig privé-detective. Alsof dat niet genoeg is, is zij een begenadigd vertelster en een doortrapt plottenbouwster.

Zo vlak voor het begin van de Maand van het Spannende Boek is de stroom nieuwe thrillers nog overvloediger dan in de rest van het jaar. Tussen de tientallen nieuwe boeken bevinden zich de gebruikelijke briljantjes, waarvan Tokio van Mo Hayder (Luitingh-Sijthoff, 400 blz. €18,95) een van de opmerkelijkste is. Hayder richtte haar blik op de gruwelijkheden die de Japanners in 1937 in het Chinese Nanking begingen en gebruikte dat als achtergrond voor een verhaal over een seriemoordenaar in het Tokiose nachtleven.

In het artikel over het besturen van culturele organisaties (Cultureel Supplement, 21 mei 2004) staat dat er bij de Rotterdamse kunstinstelling Witte de With laat is ingegrepen.

Alfred Pijpers acht een hoge opkomst bij de komende Europese verkiezingen van het grootste belang voor het slagen van het Europese experiment (NRC Handelsblad, 26 mei). Het `Europagevoel' moet opgekrikt worden. Maar waarom is het belangrijk om een herhaling van juni 1999 te voorkomen? De wenselijkheid van een sterke Europese Unie, die zijn kracht zoals elk democratisch gekozen orgaan direct ontleent aan het aantal uitgebrachte stemmen, is voor hem zo evident dat hij voorbijgaat aan de mogelijkheid dat ,,politiek reeds geëngageerde staatsburgers'' wellicht niet stemmen, omdat zij het niet eens zijn met de huidige invulling van wat ooit begonnen is als een economisch samenwerkingsverband.

Eind dit jaar wordt de verkiezing van een nieuwe Dichter des Vaderlands georganiseerd. Het Cultureel Supplement publiceert wekelijks een gedicht om te helpen de gedachten te bepalen.

De botsing van twee passagierstreinen afgelopen vrijdag in Amsterdam is veroorzaakt doordat de machinist van de rangerende trein door het rode sein reed.

Pieter Boskma: Puur.Prometheus, 84 blz. €15,–Puur is de negende bundel van Boskma (Leeuwarden, 1956), die minder dan twee jaar geleden nog het verhalende gedicht De aardse komedie publiceerde. Puur werd zojuist verkozen door het dichterspanel van Komrijs Poëzieclub tot beste dichtbundel van dit seizoen.

`Testosteronthrillers' worden ze genoemd, boeken met helden die het midden houden tussen Pietje Bell, Odysseus en inspector Gadget. De verhalen draaien steevast om het redden van de wereld, het universum of de eer van het Vrije Westen en dat doen de meeste van die helden eigenhandig, tegen alle verwachtingen in en met veel strijd, zelfs tegen medestanders die op het laatst toch tegenstanders blijken.

Het Nederlandse Europadebat gaat uitsluitend nog over de kosten van de Europese samenwerking. Maar Nederland heeft juist groot belang bij versterking van de interne Europese markt, stellen de economen Jacques Pelkmans en Kees Goudswaard. Zij werkten mee aan het rapport `Met Europa meer groei' dat deze week bij de Sociaal-Economische Raad werd gepubliceerd. Hoe bereiken we meer welvaart, is de kernvraag waar politici zich op moeten richten. Een Europees pensioenstelsel, een Europese markt voor kenniswerkers en langer werken zijn noodzakelijk wil Europa niet afglijden. Het sociale gebouw kraakt in zijn voegen. Als het tij niet keert gaat Europa het stagnerende Japan achterna.

Bij de nogal chique slager in Laren is het druk. Diverse plooirokdames observeren een moeder en zoontje, gehuld in identieke paars-roze trainingspakken en op slippers. Nadat de moeder haar vlees heeft afgerekend, biedt de slager het nogal ongeïnteresseerd kijkende jongetje een stukje worst aan.

De bioscoop Pathé Arena, gelegen tegenover het stadion van Ajax, organiseert elke dinsdagmiddag de zogeheten 50PlusBios. Mensen van vijftig jaar en ouder kunnen dan voor de halve prijs naar een goede speelfilm kijken.

De Achterpagina zingt de lof van een aantal bijzondere catalogi. Vandaag de veilingcatalogus van J.A. Stargardt, een walhalla voor de liefhebbers van autografen.

Een windje trekt door Nederland, keer op keer. Geen storm, geen louterende bries, een windje. Geen man, geen vrouw, een kinderachtig windje. Waar is het windje ook alweer? Ah, het is gaan liggen, in afwachting van een volgend windje. Het windje komt, het windje gaat. Windjes van niks, we zouden ze niet eens opmerken als ze niet met zovelen waren.

WEER Komende nacht wordt het voorlopig voor het laatst koud, want vanaf morgen start een periode met warm en eerst vrij zonnig weer.

Chef Martin Fache uit Munster gaf zijn recept prijs voor een rijk chocoladedessert met koekjes, mousse en sorbet, met daarbij saus en gekonfijte sinaasappelschil. De koekjes, sorbet en gekonfijte schil komen vandaag aan bod; de rest volgt binnenkort. Het is al met al een bewerkelijke onderneming, maar die leidt wel tot een heerlijk resultaat.

Programma's die na half een 's nachts beginnen trekken zo weinig kijkers dat we onder elkaar zijn. Dan hoeft de NPS zelfs Duitse teksten en liederen niet meer te ondertitelen, laat staan zich jong, modern en multicultureel voor te doen. Ook het voorstellen kan achterwege blijven. De makers van de eerste aflevering in de driedelige serie Het meesterwerk, gewijd aan de liederencyclus Die Winterreise (1827) van Franz Schubert, worden nergens genoemd, zelfs niet op de website van NPS Klassiek.

Een goedburgerlijke, christelijke gemeente in Zuid-Holland. Sloten langs eindeloze polderwegen. Dorpen gedomineerd door naoorlogse doorzonbouw. Men gluurt langs de vitrage als een brommer voorbijkomt. In de Dorpsstraat staan de kerk en de muziekkapel, op hoogtijdagen marcheert er de harmonie. Marinus Deurloo was hier al sinds mensenheugenis graag gezien. Als gemeentesecretaris zat hij tot laat te werken op het stadhuis. Met de gordijnen open, net als thuis. Want `Deurloo' kende geen geheimen. Althans, dacht men.

AMSTELVEENDonald DuckDe zeventigste verjaardag van Donald Duck (1934) was voor het Cobra Museum aanleiding voor het organiseren van een reeks exposities over deze stripfiguur. Naast schilderijen en tekeningen van Disneytekenaar Carl Barks zijn er werken te zien van verschillende beeldend kunstenaars die zich door Donald Duck en Mickey Mouse lieten inspireren. Verder ondermeer een replica van Duck's rode autootje, de Duckatti, uitvindingen van Willy Wortel en allerhande Disney-producten.Donald Duck 70 jaar jong t/m 29 aug Cobra Museum, Sandbergplein 1, Amstelveen. Di-zo 11-17 u. Inl. www.cobra-museum.nl

THEATER`t Zal je kind maar wezen,,Jeugd van Nederland, denk nou niet/ dat jullie lekkertjes benne...'' zong vijfendertig jaar geleden de cast van `t Schaep met de 5 Pooten, de succesrijke tv-comedyserie over een Jordaans café. De jeugdige lekkertjes van Annette Speelt maakten twee jaar geleden een gemoderniseerde toneelversie, `t Zal je kind maar wezen, met Thijs Römer in de rol van zijn opa Piet. De komende weken hernemen zij deze versie met gastoptredens van bekende Amsterdammers als actrice Katja Schuurman, tattoueur Henk Schiffmacher en Eli Asser, schrijver van de serie.1969: alles moet anders, vinden de soci's. De volkse stamgasten van café Het Schaep reageren geamuseerd verbaasd op wat er buiten gaande is. Ook de bruine kroeg moet wijken voor de linkse beeldenstorm die de binnenstad dreigt te verwoesten. Samen met zijn hulp en stamgasten bedenkt barman Kootje de Beer een plan om dit te voorkomen. Ondertussen zingen ze de onvergetelijke liedjes van Harry Bannink als `We benne op de wereld om mekaar te helpen, nietwaar?' en `As je mekaar niet meer vertrouwen kan'.T/m 26 juni Bellevue, Leidsekade 90. 020-5305301 www.annettespeelt.nl.

Twentynine PalmsDe Franse filmer Bruno Dumont heeft zich voorgenomen Hollywood op zijn eigen terrein te verslaan. Daarom situeerde hij een verhaal vol seks en geweld in de Verenigde Staten. Een Amerikaanse fotograaf en zijn Russische vriendin zoeken in Californië locaties rondom het stadje Twentynine Palms. Ze rijden rond in een rode jeep, ze vrijen, ze eten, ze spreken Frans, ze ruziën, ze kijken tv, ze kopen een ijsje, ze vrijen nog een keer, ze ruziën, ze lopen rond in de woestijn en trekken hun kleren uit.Je zou Twentynine Palms in plaats van een pessimistisch pamflet net zo goed een stijloefening kunnen noemen. De woestijn rond het stadje, de Joshua Tree woestijn, filmt hij omdat zo'n grote woestijn nu eenmaal angst in ons oproept.Dumont is uit op een schok. Prettig om te zien is het niet, prikkelend is het niet. Het is tamelijk walgelijk, waarschijnlijk vooral doordat Dumont zich niet aan de conventies houdt waarin zulke gebeurtenissen meestal gefilmd worden en bovendien geen ruimte laat voor vergelding of enige andere vorm van vergoelijking. Het gebeurt gewoon.Regie: Bruno Dumont. In: Rialto, Amsterdam; Haags Filmhuis, Den Haag; 't Hoogt, Utrecht; Lantaren/Venster, Rotterdam; Plaza Futura, Eindhoven; Lux, Nijmegen.

DavidVoetballer en celebrity-man David Beckham is onderwerp van het werk David dat kunstenaar Sam Taylor-Wood in opdracht van de National Portrait Gallery maakte. Op de ene muur hangen foto's van Beckhams doelpunten vanaf zijn achtste jaar; op de andere draait een video. Het is weer Beckham, in close-up, hand onder zijn hoofd, hoofd op een kussen, ogen dicht. Hij slaapt. Het publiek bestudeert ieder detail van zijn gezicht en schrikt als hij zich plotseling omdraait, waarbij ze zijn nieuwste tatoeage te zien krijgen.David, National Portrait Gallery, Londen, WC2. Dag 10-18u, do en vr tot 21u. Tel. 004420 7306 0055, www.npg.org.uk

Hedendaagse kunst Het wordt spoorzoeken in de buurt van Saint-Germain-des prés waar 40 jonge kunstenaars hun scheppingen in de etalages van boetieks, in cafés en in openbare gelegenheden installeren. Place Saint-Germain des prés, waar zich het informatiecentrum voor het publiek bevindt, geeft de toon aan: Rebecca Bournicault transformeert een auto in een projectieruimte. Enkele passen daarvandaan, in het café de Flore, roepen de foto's van Erwin Wurm enkele stamgasten als Frédéric Beigbeder en Vincent Perez voor de geest. Alain Séchas verlicht de vitrines van de boetiek Vuitton, terwijl de foto's en de mannequins van Valérie Belin de boetiek van Céline bezetten. 's Nachts kan men de vreemde lichtkransen van Laurent Grasso boven het stadhuis van het 6e arrondissement bewonderen.Parcours Saint-Germain, 6e arrondissement, Parijs, 27 mei t/m 15 juni.

Rococo in een waterkasteelSchrijver Theodor Fontane dweepte eens over Schloss Köpenick in het zuidoosten van Berlijn: ,,Nergens heeft men hier zuinig aan gedaan met wat het gemoed siert en opklaart.'' Voor het barokke gebouw met zijn weelderig gestucte zalen gaat dat ook nu weer op. Na de bijna tien jaar durende restauratie opent het waterkasteel vanaf vandaag weer zijn poorten. En wel als dependance van het Berlijnse Kunstgewerbemuseum. Vijfenvijftig miljoen euro kostte het adequate decor voor de kostbare verzameling toegepaste kunst uit renaissance, barok en rococo.Dag beh ma 10-18u, za en zo 11-18u. Inl: 0049-302662902 of www.smb.spk-berlin.de.

TransistoriesOp de expositie Transistories, een radioverhaal wordt in het conservatorium van Kortrijk 77 jaar radiomaken in West-Vlaanderen in herinnering geroepen. In 1927 begonnen enkele enthousiastelingen met zondagse uitzendingen vanuit een privé-woonhuis. Na een lange `radio-oorlog' won pater Leopold Vandepitte de strijd. Zijn Westvlaamse Radio-Omroep werd in 1934 een feit binnen het toen net opgerichte Nationaal Instituut voor Radio-Omroep. De regionale zender is, tijdens `ontkoppelde zendtijden', nog steeds actief onder de paraplu van de VRT. De historische collectie van het omroepmuseum vormt een parcours dat de cultuur en de geschiedenis van de streek weer tot leven wil brengen.Transistories, Conservatorium (voormalig omroepgebouw), Conservatoriumplein, Kortrijk, t/m 12 sept, di-zo 14-18u, za-zo ook 10-12u. Inl www.kortrijk.be/transistories

ROBERT LEBECKDe in 1929 in Berlijn geboren Robert Lebeck behoort tot de eerste generatie van Duitse fotojournalisten. In de jaren vijftig maakte hij in opdracht van dagbladen reportages vanuit alle werelddelen, en in 1966 kwam hij in dienst van het toonaangevende tijdschrift Der Stern, waarvoor hij dertig jaar lang gewerkt heeft. Lebeck portretteerde grote namen uit zowel de wereldpolitiek als het culturele leven. Beroemd is bijvoorbeeld zijn foto van Elvis Presley die als soldaat Duitsland bezoekt. De tentoonstelling Portraits bij Galerie Wouter van Leeuwen omvat verder portretten van o.a. Joseph Beuys, Jayne Mansfield, Maria Callas, David Hockney en Andy Warhol.Portraits, foto's van Robert Lebeck. 29 mei t/m 14 juli in Galerie Wouter van Leeuwen, Hazenstraat 27, Amsterdam, do t/m za 12-18u.

SituatiesAlsof regisseur P.T. Anderson er is neergestreken voor een polderversie van Magnolia. In slowmotion glijdt de camera langs betonmolens, net opgeleverde rijtjeshuizen, prille gemeenteboompjes. Het mozaïek van alledaagsheden krijgt een gezicht in een serie stills. De soundtrack voor de Almeerse woonwijk Tussen de Vaarten dartelt door de foyer van Museum De Paviljoens. Maar belangrijker nog: hij wordt veelvuldig afgedraaid in de wijk zelf, op de stereo-installaties van de buurtbewoners. Die kregen het cd'tje tijdens een speciale bustour over de filmset, hun eigen wijk, die ze plots met heel andere ogen bekeken. Juist door die `het museum komt naar je toe'-benadering werkt Situaties. De Paviljoens slaagt daar waar de meeste musea blijven steken in mission statements: het bereiken van notoire museummijders. Het museumaanbod sluit direct aan bij hun leefomgeving. Sterker nog: die leefomgeving is voedingsbodem, expositieruimte en klankbord tegelijkertijd. De vraag of dit kunst is, is eigenlijk irrelevant. Als Situaties iets moet zijn dan wellicht zelfonderzoek. Een spiegel voor de stad. Artist-in-residence Saskia Janssen, die in de Staatsliedenwijk filmpjes maakt met buurtbewoners, nodigde haar acteurs uit om in het museum te repeteren. Joke Robaard kiest voor een drogere, bijna wetenschappelijke aanpak. Zij ontrafelde de sociale wereld van zeven scholieren en bracht die onder in een diagram vol pijlen en namen. Persoonlijker zijn de grote fotoportretten van Annaleen Louwes. Zij vroeg stadsbewoners te denken aan een bijzonder moment in hun leven.Situaties t/m 4 juli in Museum De Paviljoens, Odeonstraat 3, Almere. Wo t/m zo 12-17u, do en vr 12-21u.

Dunya FestivalIn het Park bij de Euromast in Rotterdam wordt op 30 mei de 27ste editie van het multiculturele Dunya Festival gehouden. Dunya biedt een internationaal muziekprogramma op vier podia (o.a. Tashas World, Bonga, Go Lem System, Clotaire K, Gnawa Impulse), een kinderterrein en een café met discussies, interviews en muziek. Poëzie en verhalenvertellers zijn te vinden in Poetry Park, met o.a. Huub van der Lubbe. Een speciaal programma is gewijd aan de Chileense schrijver Pablo Neruda. Het festival is gratis.

De WiersseLandschapspark De Wiersse is geïnspireerd door landgoederen uit Ierland. Het 32 ha grote park heeft o.m. een geheimzinnige tunnel van beuken, wilde planten en veel kleurrijke borders. T/m 16 september is, in combinatie met een bezoek aan de tuinen, de expositie van Peter Blake Alice Through the Looking-glass in het koetshuis van de Wiersse te bezichtigen.De Wiersse, ingang bij km 16,7 aan de N319 tussen Zutphen en Ruurlo. Tuinrondleidingen elke donderdag om 10u30. Open dagen in 2004: 30 en 31 mei, 1 juni, 11, 12 juli en 18, 19 juli, 24 okt tussen 10-17u. Toegang €5,50 p.p. Kinderen tot 9 jaar (en parkeren) gratis. Honden worden niet toegelaten. Inl 0573-451409 e-mail wiersse@xs4all.nl

AMSTERDAMT/m 3 okt houdt het Theo Thijssen Museum ieder weekeinde rondleidingen door het Amsterdam van Theo Thijssens jeugd. Aanvang elke zondagmiddag om 13u in het museum. Maximaal vijftien mensen per wandeling en minimaal vier. Uiterlijk zaterdagmiddag (ter plekke of telefonisch) res bij de receptie van het museum (do t/m zo 12-17u). Deelname €5 per persoon, incl toegang tot het museum. Theo Thijssen Museum, Eerste Leliedwarsstraat 16. Inl 020-4207119.

Young Heart AttackGroepen die zo schaamteloos ouderwets rocken als Young Heart Attack schijnen dat niet meer te mogen zonder ironie. Onzin, vindt het zestal uit Austin Texas, wij houden oprecht van AC/DC en Led Zeppelin en dat zullen we de wereld laten merken. De leadvocalen worden gedeeld door gitarist Chris Hodge en zangeres Jennifer Stephen en daarom wordt Young Heart Attack wel omschreven als 'AC/DC jamming with the Supremes'. Stephens vat YHA's simplisme bondig samen: 'We're not Beethoven.'28 mei Paradiso, Amsterdam res 020-6264521.Aqua MusicaHistorische schepen in de Museumhaven Amsterdam zijn in het Pinksterweekend van 28, 29 en 30 mei speeltoneel voor het nautisch muziekweekend Aqua Musica. Het festival telt 55 concerten, waaronder een drijf-in-concert op het nieuwe muziekschip Cecilia, dat een orgel met 65 bourdonpijpen en 20 carillonklokken bevat. Opera Buffa brengt op 29 en 30 mei de opera Terremoto, Farfaletta & Lirone van Francesco Conti.28, 29 en 30 mei Museumhaven Amsterdam.Inl. www.aqua-musica.nl of 020-6939093.Ed SpanjaardBij het Residentie Orkest leidt dirigent Ed Spanjaard 28 mei een programma met het Eerste pianoconcert van Brahms en de Vijfde symfonie van Tsjaikovski. Twee weken geleden leidde Spanjaard bij het Concertgebouworkest als invaller met groot succes al een avontuurlijke uitvoering van diezelfde Vijfde en inspireerde toen tot originele details en een verfijnde sonoriteit. Solist in het Eerste pianoconcert van Brahms is pianist Boris Berezovski.28 mei 20u15 het Concertgebouw, res 020-6718345.

Faust Inc.In een verlaten aardappelmeelfabriek in het Oost-Groningse Ter Apel speelt zich een nieuwe versie van de aloude Faust-tragedie af. Vormgever Sjoerd Wagenaar en regisseur Ben Smit plaatsen Faust (Menno Stijntjes) aan het hoofd van de reusachtige onderneming Faust Inc. De puissante rijkdom van Faust wakkert zijn verveling aan. Hij loochent God en heult met de duivel. Uiteindelijk gaat hij mensen klonen, alsof het aardappelen zijn die eindeloos vermenigvuldigd worden. Schrijver Jan Veldman plaatst de voorstelling welbewust in de melodramatische stijl van het volkstoneel. Naast professionele acteurs doen vijftig plaatselijke figuranten en muzikanten mee. Met rijdende tribunes verplaatsen de toeschouwers zich langs de verschillende locaties van de fabriek. Zowel in de hallen als buiten op het terrein voltrekt zich de tragedie van Fausts hellevaart.Het werkelijke drama speelt zich in zijn hart af. Zijn egoïsme vervreemdt hem van zijn grote liefde, Gretchen ofwel Greetje. Zelfs de onbereikbare Helena van Troje is hem niet goed genoeg en dat hij met Shirley Temple heeft geslapen, maakt Faust alleen maar brutaler.Op het hoogtepunt van de voorstelling verandert de hele aardappelmeelfabriek in een reusachtig laboratorium, waar de vlammen uitslaan. De voorstelling heeft ook een lokale politieke betekenis: binnenkort wordt de fabriek gesloopt.28 mei t/m 18 juni Ruiten A-kanaal, Ter Apel. Inl 0599-564349 of www.rcpog.nl.

BEELDENDE KUNSTTekeningenzomerIn het Utrechtse Centraal Museum draait deze zomer alles om het tekenen. Drie exposities tonen werken op papier, van de vijftiende eeuw tot nu. Op de tentoonstelling Super Realisme zijn tekeningen te zien van negen hedendaagse kunstenaars, onder wie Robbie Cornelissen en Charlotte Schleiffert. Dertig tekeningen uit het Nationalmuseum in Stockholm, van grootmeesters als Jacopo Pontormo, Claude Lorrain en Hendrick Goltzius zijn bijeengebracht in Van Rafaël tot Poussin. Verder is er nog een overzichtsexpositie van de Verzameling Hedendaagse Tekeningen van de Provincie Utrecht die het Centraal Museum sinds 1985 in bruikleen heeft. Tot de topstukken van deze collectie horen tekeningen van onder anderen Jan Schoonhoven, Constant en Carel Visser.Tekeningenzomer 29 mei t/m 10 okt in het Centraal Museum, Nicolaaskerkhof 10, Utrecht. Di-zo 11-17u. Inl. www.centraalmuseum.nl

Stenen openhakkenStenen lijken saai, maar binnenin kunnen ze verrassend mooi zijn. Op zaterdag 29 mei kunnen kinderen tussen 13 en 16 uur terecht in het Natuuractiviteitencentrum Zandenbos van Staatsbosbeheer te Nunspeet om stenen te onderzoeken en kapot te slaan op zoek naar verborgen schatten. In het activiteitencentrum is nog tot 1 juni een tentoonstelling over stenen.29 mei tussen 13 en 16u in Natuuractiviteitencentrum Zandenbos, Plesmanlaan 2, Nunspeet (bij het Veluwetransferium). Open di-zo 10-17u. Tel. 0341-252996

Ilse Media, onderdeel van het Finse mediaconcern SanomaWSOY, neemt per 1 juli web-log.nl over. Via web-log.nl kunnen gebruikers gratis hun eigen internetpagina beheren. De meeste mensen gebruiken de zogenoemde weblogs als dagboek of discussieforum. Web-log.nl telt momenteel 42.500 geregistreerde gebruikers. Directeur Paul Molenaar van Ilse Media maakte geen financiële details bekend. De exploitant van onder meer Startpagina.nl en zoekmachine Ilse.nl wil web-log.nl gratis houden.

Het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP) heeft een nieuwe aandeelhouder. De investeringsmaatschappij Halder neemt een deel van het belang over van grootaandeelhouder en branchegenoot NPM Capital. Halder krijgt een belang van 15 procent in Nederlands grootste persbureau, het aandeel van NPM Capital daalt daarmee tot 45 procent. Andere aandeelhouders zijn de uitgevers van de Nederlandse dagbladen (30 procent) en het ANP-management (10 procent). De leiding van het persbureau heeft meerdere keren verklaard dat ook in de nieuwe situatie de redactionele onafhankelijkheid van het ANP gewaarborgd blijft.

Mensen die per 1 april een baan hebben gevonden in woonwinkels of als meubelmaker, moeten het zonder CAO stellen. Dit is het gevolg van het mislukte CAO-overleg tussen de vakbonden en de Centrale Branchevereniging Wonen (CBW). Dat hebben CNV Dienstenbond en CBW gisteren gezegd. De CAO Woonbranche liep op 1 april 2003 af. Voor de 50.000 werknemers die al in de sector werken, blijft de verlopen CAO van kracht. Volgens onderhandelaar R. van der Weerdt van de CBW moet de toeslag voor het werken op zaterdag en koopavond verdwijnen en moeten beginnende medewerkers minder loon krijgen.

Het elektronicaconcern Neways verwacht dit jaar winstgevend te zijn, onvoorziene omstandigheden daargelaten. Vorig jaar werd een verlies geboekt van 6,3 miljoen euro. Neways, producent van onder meer kabels, zal vandaag tijdens een buitengewone aandeelhoudersvergadering instemming vragen van de aandeelhouders voor de eerder aangekondigde overname van Stork Electronics.

Het Nederlandse mobiele-telecombedrijf Telfort heeft in het boekjaar 2003/2004 een nettowinst geboekt van 30,1 miljoen euro en de omzet ten opzichte van vorig boekjaar verhoogd van 410 tot 425 miljoen euro. Het aantal klanten steeg met ruim 100.000 tot 1,7 miljoen. De directeur van het bedrijf, T. aan de Stegge, verwacht een hogere winst en een omzet die uitkomt rond 450 miljoen euro. De telecomonderneming rekent dit jaar op een bedrijfsresulaat van 90 miljoen euro. Een nettowinst over het boekjaar 2002/2003 is niet bekendgemaakt. Telfort, voorheen O2, is in april 2003 voor 25 miljoen euro gekocht door de Nederlandse investeringsmaatschappij Greenfield Capital Partners.

Vleesconcern VanDrie Group wil branchegenoot Schils Holding overnemen. Beide bedrijven zijn gespecialiseerd in kalfsvlees. Het familiebedrijf VanDrie Group zegt wereldmarktleider te zijn. Het overnameplan is gisteren door beide ondernemingen bekendgemaakt. VanDrie Group heeft een jaaromzet van 1 miljard euro en telt ruim 1.250 werknemers. Schils Holding boekt met 550 werknemers een omzet van 600 miljoen euro. De bedrijven verstrekken geen financiële details over de overname. De inzet is om het huidige aantal banen na het samengaan te handhaven.

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft gisteren een commissie ingesteld die gaat kijken naar de beleggingsfondsen. J. Winter, hoogleraar en partner bij advocatenkantoor De Brauw Blackstone Westbroek, wordt de onafhankelijke voorzitter van de Commissie Modernisering Beleggingsinstellingen. Deze commissie kijkt onder meer naar het bestuur van beleggingsinstellingen en de rol van de accountant bij ongeveer zeshonderd belegginginstellingen.

Azië rukt op, en dat vergt meer aanpassingsvermogen van de Nederlandse economie, vindt bankpresident Wellink.

De belastingdienst heeft bij een onderzoek naar fraude met identiteitsbewijzen 117 miljoen euro aan naheffingen gevorderd. Er werden 378 bedrijven in de uitzendbranche en de seizoensarbeid onderzocht en meer dan de helft daarvan voldeed niet aan de regels. De fiscale opsporingsdienst FIOD-ECD heeft naar vijftien bedrijven een strafrechtelijk onderzoek ingesteld.

Zo'n 63 procent van de vijftigplussers wil niet doorwerken tot het 65ste jaar. Slechts 18 procent van deze groep wil dat wel. Van de vijftigplussers zegt bovendien 43 procent niet in staat te zijn om in de huidige functie door te werken tot het 65ste jaar.

,,Wat goed is voor mijn werknemers, is ook goed voor mij'', zegt Koos Braam, de in opspraak geraakte directeur van vervoersbedrijf NoordNed. Hij probeert daarmee aan te geven dat hij juist wel belang hecht aan het welzijn van zijn 500 werknemers. Hij doet dat thuis in Groningen, op kousenvoeten en in bijzijn van echtgenote en een dochter. Braam: ,,Wat er nou echt aan de hand is? Het is niet in een paar woorden uit te leggen.''

Wie is de baas bij NoordNed? De directeur twijfelt niet over het antwoord, maar werknemers eisen zijn vertrek, onder dreiging van een staking. Ze vinden hem niet aardig.

De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) heeft vanmorgen een inval gedaan bij Dagblad de Limburger en het Limburgs Dagblad, beide eigendom van uitgeverij De Telegraaf. De karteltoezichthouder vermoedt dat de kranten te nauw samenwerken.

Euronext, de fusiebeurs van Amsterdam, Brussel, Parijs en Lissabon, heeft in het eerste kwartaal geprofiteerd van de toegenomen handel in aandelen en derivaten. De beurs zag de winst en omzet stijgen en besloot eigen aandelen te gaan inkopen.

De nettowinst van Nintendo in het eind maart afgesloten boekjaar 2003/2004 gehalveerd tot 33,2 miljard yen (232 miljoen euro). Dat maakte de Japanse producent van spelcomputers vandaag bekend. De winstval is voor een belangrijk deel veroorzaakt door de dure yen. De omzet van de onderneming nam toe van 504,1 miljard tot 514,8 miljard yen (3,6 miljard euro). Nintendo verwacht dit jaar een omzet- en winststijging omdat zij veel verwachten van hun nieuwe draagbare spelcomputer.

De fabrikant van Pokémon-kaartjes, het Amerikaanse bedrijf Topps, heeft gehandeld in strijd met het vrije verkeer van goederen in Europa. Door handelaren exportverboden op te leggen, kon het de kaartjes kunstmatig duur maken in sommige EU-landen. Dat heeft de Europese Commissie gisteren bepaald. In Finland en Frankrijk werden de kaarten 2,5 keer zo duur verkocht als in Portugal. De kaartjes met Pokémon-figuurtjes waren enkele jaren geleden zeer populair onder kinderen, die de hele serie spaarden.

Een rechtbank in Moskou heeft het Russische olieconcern Yukos opgedragen 99,4 miljard roebel (2,8 miljard euro) aan achterstallige belasting te betalen. De rechter is ingegaan op de argumenten van de Russische fiscus dat Yukos over 2000 geen belasting heeft afgedragen. Dat meldde het Russische persbureau Interfax gisteren. Yukos kan tegen de uitspraak beroep aantekenen. De voormalige topman van het concern, Michail Chodorkovski, zit sinds oktober vorig jaar vast op verdenking van fraude en belastingontduiking.

De topman van Rolls-Royce, Tony Gott, heeft met onmiddellijke ingang zijn functie neergelegd. Dat heeft het Duitse autoconcern BMW, dat eigenaar is van de fabrikant van luxe personenwagens, gisteren bekendgemaakt. Volgens een woordvoerder van BMW is Gott om persoonlijke redenen opgestapt en niet ontslagen. De 48-jarige Gott stond sinds 2002 aan het hoofd van Rolls-Royce. Gott wordt opgevolgd de 45-jarige Karl-Heinz Kalbfell, die ook al bij Rolls-Royce werkte.

Twee Amerikaanse advocatenkantoren hebben namens buitenlandse aandeelhouders een aanklacht ingediend tegen het Duits-Amerikaanse autoconcern DaimlerChrysler. Daimler-Benz zou de overname van Chrysler zes jaar geleden hebben voorgesteld als een fusie van gelijkwaardige bedrijven, maar in feite het Amerikaanse autoconcern gewoon ingelijfd hebben. De aandeelhouders claimen dat ze te weinig voor hun aandelen hebben gekregen. In juni vorig jaar trof het concern een schikking van 300 miljoen dollar met Amerikaanse aandeelhouders. Nu eisen buitenlandse aandeelhouders financiële genoegdoening. Een woordvoerder van DaimlerChrysler zei gisteren dat de nieuwe aanklacht riekt naar afpersing.

Auto-Teile-Unger (ATU), een Duitse keten van autoreparatiebedrijven, heeft op het laatste moment besloten een gang naar de effectenbeurs op te schorten. Reden hiervoor zijn de moeilijke marktomstandigheden voor nieuwe beursfondsen van dit moment, verklaarde woensdag ATU-directeur Werner Aichinger. Het is de derde maal in twee maanden tijd dat in Duitsland een beursgang is opgeschort. De komende maand gaat de Duitse Postbank ook naar de beurs. Wanneer deze beursgang doorgaat zou het een van de grootste beursintroducties in Europa worden dit jaar.

Chris Gent, de voormalige topman van het Britse telecomconcern Vodafone, wordt de nieuwe topman bij GlaxoSmithKline (GSK), het grootste farmacieconcern ter wereld. Per 1 juni komt Gent in de raad van commissarissen. Hij volgt de huidige topman, Christopher Hogg, begin volgend jaar op. Dat maakte GSK gisteren bekend. De meest spraakmakende transactie was de overname in 2000 van het Duitse Mannesmann voor 182 miljard euro.

De Italiaanse producent van militaire elektronica Finmeccanica heeft gisteren bekendgemaakt de Brits-Italiaanse helikopterproducent AgustaWestland volledig te zullen overnemen. Finmeccanica had al een belang van 50 procent in AgustaWestland en betaalt 1 miljard pond (1,5 miljard euro) in cash aan zijn Britse partner GKN voor de resterende 50 procent. De overname moet eind dit jaar rond zijn.

Het openbaar ministerie in Milaan heeft gisteren opnieuw om vervolging gevraagd van 29 personen en drie rechtspersonen die betrokken zijn bij de Parmalat-affaire. Binnen vijf dagen wordt duidelijk wanneer de rechtszaak zal beginnen.

De regeringsleiders van Latijns-Amerika en Europa proberen morgen in Mexico een akkoord te bereiken over betere economische en politieke samenwerking.

Tiscali zit financieel in een lastig parket. De Italiaanse internetserviceprovider heeft slechts 254 miljoen euro bruto in kas, en staat voor zware investeringen en schuldaflossingen. Daar komt nog bij dat niet al het kasgeld ook werkelijk uit contanten bestaat.

De huidige olieprijsstijging is het gevolg van een ,,speculatieve luchtbel'' en niet van een tekort aan olie. Dat heeft eurocommissaris Loyola de Palacio (Energie, Transport) gisteren gezegd. Zij waarschuwde tegelijk dat lidstaten van de Europese Unie veel meer in duurzame energie moeten investeren om afspraken hierover te kunnen waarmaken.

Polen wijst herhaalde verzoeken van Duitsland om de grote verschillen in bedrijfsbelasting tussen Oost- en West-Europa te harmoniseren, vierkant van de hand.

Er is een nieuw seizoen aangebroken in de Nederlandse bestuurskamers, en waar het om gaat is uitvoering. Jarenlang stonden grote strategische concepten in het centrum van de aandacht die doorgaans uitmondden in overnames van andere, vaak buitenlandse bedrijven. Aandelen waren duur, geld was goedkoop, dus wie niet van die gelegenheid gebruikmaakte was wel gek.

Het Nederlandse Europadebat gaat uitsluitend nog over de kosten van de Europese samenwerking. Maar Nederland heeft juist groot belang bij versterking van de interne Europese markt, stellen de economen Jacques Pelkmans en Kees Goudswaard. Zij werkten mee aan het rapport `Met Europa meer groei' dat deze week bij de Sociaal-Economische Raad werd gepubliceerd. Hoe bereiken we meer welvaart, is de kernvraag waar politici zich op moeten richten. Een Europees pensioenstelsel, een Europese markt voor kenniswerkers en langer werken zijn noodzakelijk wil Europa niet afglijden. Het sociale gebouw kraakt in zijn voegen. Als het tij niet keert gaat Europa het stagnerende Japan achterna.

Het Nederlandse Europadebat gaat uitsluitend nog over de kosten van de Europese samenwerking. Maar Nederland heeft juist groot belang bij versterking van de interne Europese markt, stellen de economen Jacques Pelkmans en Kees Goudswaard. Zij werkten mee aan het rapport `Met Europa meer groei' dat deze week bij de Sociaal-Economische Raad werd gepubliceerd. Hoe bereiken we meer welvaart, is de kernvraag waar politici zich op moeten richten. Een Europees pensioenstelsel, een Europese markt voor kenniswerkers en langer werken zijn noodzakelijk wil Europa niet afglijden. Het sociale gebouw kraakt in zijn voegen. Als het tij niet keert gaat Europa het stagnerende Japan achterna.

Een aantal gemeenten kort uitkeringsgerechtigden die een ambtenaar hebben bedreigd of beledigd op hun uitkering. Die maatregel is mogelijk door invoering van de Wet werken bijstand. Voor de invoering hadden gemeenten geen mogelijkheden lastige klanten te bestraffen. Zij konden alleen mensen de toegang tot een gebouw ontzeggen. Vaak doen ze ook geen aangifte omdat dat veel tijd kost.

De vakantieboekingen voor komende zomer beginnen aan te trekken. Inmiddels liggen de boekingen op hetzelfde niveau als vorig jaar Dat blijkt uit cijfers die het Algemeen Verbond van Reisondernemingen vandaag bekendmaakte. In februari bleef het aantal boekingen nog 12 procent achter bij een jaar eerder. De belangstelling voor Turkije is enorm toegenomen. Het aantal Nederlanders dat de keuze heeft laten vallen op dit land is gestegen met 43 procent. De boekingen voor vakanties naar Griekenland, Spanje en Portugal liggen respectievelijk 11, 20 en 25 procent onder die van vorig jaar.

De introductiekoers van het aandeel Spyker is vastgesteld op 15,50 euro. Dat maakte de sportwagenfabrikant vandaag bekend. Vanaf 12.30 uur was de handel in aandeel open. Spyker krijgt een notering aan de Euro.NM, de markt voor jonge ondernemingen van Euronext. Spyker haalt met de beursgang 11,5 miljoen euro op, die onder meer gebruikt wordt om een bankschuld van bijna 6 miljoen euro af te lossen.

De Nederlandse douane heeft vorig jaar veel meer namaakspeelgoed onderschept dan in 2002. In totaal stuitte de douane in 2003 op ruim een miljoen stuks, tegenover 135.000 een jaar eerder. Het ging vooral om pluche beesten en nagemaakte tollen, met name afkomstig uit Azië.

De orderontvangst van de Amerikaanse industrie voor goederen die langer dan drie jaar meegaan is in april 2,9 procent gedaald. Analisten verwachtten een afname van 0,6 procent. In februari en maart was de orderontvangst van duurzame goederen nog sterk gestegen. Dat blijkt uit cijfers van het Amerikaanse ministerie van Handel. Het ministerie meldde verder dat het aantal verkochte nieuwbouwwoningen in april is gedaald met 11,8 procent. De daling, de grootste sinds januari 1994, is veel sterker dan was gedacht. De gemiddelde prijs van een woning was 221.200 dollar, 16,7 procent meer dan in april 2003.