Het nieuws van 15 mei 2004

De kabeljauw en de schol hebben zich genetisch aangepast aan de jachtdruk door de mens. De vissen worden op steeds jongere leeftijd en bij een kleiner formaat geslachtsrijp.

Aandelen moesten deze week ver terug. Olie? Irak? Kan zijn, maar de werkelijke oorzaak voor de malaise aan de beurs ligt op de obligatiemarkten.

Na de martelpraktijken in de Abu Ghraib-gevangenis ziet wie dat wenst overal `ugly Americans'. Twee Witte-Huisinsiders over wat er rest van Amerika's missie. Richard Clarke, de terrorisme-expert die een boek schreef over Bush' obsessie met Irak: `We kunnen alleen slagen als de islamitische leiders de jihadisten veroordelen. En dat is na Abu Ghraib onmogelijk.' Condoleezza Rice, de Nationale Veiligheidsadviseur, pleit voor volharding. `Het gaat niet om Irak.'

Over drie weken valt de beslissing of de Nederlandse aanwezigheid in Irak wordt verlengd. Daar is geen brede steun van de Tweede Kamer voor nodig, vindt minister Henk Kamp van Defensie: `Zolang de tegenstanders er niet in slagen een meerderheid te krijgen, blijft een regeringsbesluit in stand.'

De regering Bush bezorgt de Amerikaanse wetenschap hoofdpijn. De komende vijf jaar, aldus de begrotingsplannen van het Witte Huis, is er beduidend minder geld voor wetenschappelijk onderzoek beschikbaar. Uitzondering zijn drie programma's: onderzoek ten bate van de nationale veiligheid, ruimte-onderzoek en defensie-onderzoek. Een analyse van de AAAS (American Association for the Advancement of Science; uitgever van `Science') op basis van ongepubliceerde meerjarenramingen laat zien dat vooral milieu-onderzoek het haasje is. Voor defensie-onderzoek is in 2009 het recordbedrag van 77 miljard dollar aan R&D gepland. Daarvan profiteert alleen de productontwikkeling; fundamenteel én toegepast onderzoek moet ook hier dik inleveren.

Armoede is de moeder van alle kunsten, volgens een spreekwoord. Armoe en kunst lijken dus oorzaak en gevolg. Nog steeds, want ondanks onze welvaart liggen scheppende, uitvoerende en toegepast werkende kunstenaars wakker van hun geldzaken, blijkt uit reacties. Zelfs de bijstandachtige Wet Inkomensvoorziening Kunstenaars (WIK) en andere regelingen bieden onvoldoende soelaas. Veel creatieve mensen houden met kunst- en vliegwerk het hoofd boven water. Ze verdienen geen cent, gerekend naar hun dagelijkse inspanningen, jarenlange opleiding en beperkte houdbaarheid. Je kan beter een voetbal of tennisbal in de wieg van je kleine leggen dan een doos kleurpotloden, viooltje of een foto van Boris.

Hoe bereiden mensen zich voor op hun oude dag? Vandaag David Lagewaard, die al twintig jaar geld opzijzet voor zijn pensioen. ,,De vraag is alleen wat we doen met ons huis: opeten of verkopen.''

Mijn schoonmoeder zat drie jaar geleden in de bijstand. Een jaar geleden werd ze 65 jaar en ontving toen AOW. Omdat zij enkele jaren in het buitenland woonde, vult de gemeente haar gekorte AOW aan tot bijstandsniveau. Drie jaar geleden overleed haar moeder en daarom erfde ze onlangs 40.000 euro. Zij meldde dit bij de gemeente en deze vertelde dat ze de bijstand tot aan de dood van haar moeder moet terugbetalen. Ik vind dit zeer onrechtvaardig, omdat indien zij geen AOW-aanvulling ontving, de gemeente het niet zou kunnen verhalen. Eerlijkheid wordt zo gestraft. Hoe kan ik de terugvordering afwenden?

(A. van L.)

Wij willen een geregistreerd partnerschap aangaan met uitsluiting van de gemeenschap van goederen. Wij wonen ieder in een eigen appartement en willen dat na de registratie zo houden. Vallen beide appartementen dan in box 1?

(L. van S.)

Pieter van den Hoogenband (26) behaalde gisteravond in Madrid op de 200 meter vrije slag zijn negende Europese titel.

Oranje verblijft tijdens het EK in Portugal in een luxe hotel in de Algarve, tussen duizend toeristen en op vliegafstand van de speelsteden. Een goede keuze?

Ook Indonesiërs vochten aan de zijde van Osama bin Laden in Afghanistan. Deze veteranen vormen de kern van Jema'ah Islamiyah, het netwerk dat verantwoordelijk is voor `Bali'. Het doel: een islamitisch gemenebest van Indonesië, Singapore, Maleisië, Thailand en de Filippijnen.

Tijdens het lezen van de zaterdageditie van uw krant stuitte ik op de passage: ,,Edgar Bon schrijft over de Nederlandse gidsen in het algemeen: `Ik kan je keihard zeggen dat de meeste gidsen (ik noem ze liever reisleiding) absoluut niet weten wat ze aan het doen zijn. Het zijn vaak studenten of (semi) studenten die dit soort werk doen om `goedkoop' leuke tochten te maken.'''

Maarten Lafeber kende begin dit jaar alleen maar tegenslag. Toch denkt de golfer zijn doel nog te halen: als eerste Nederlander spelen om de Ryder Cup.

We komen er langzaam bovenop. Het CBS bespeurt een minieme economische groei. Het nationaal product stijgt boven verwachting. Analisten zijn weer eens verbaasd. De AEX was even koploper in Europa. Europese burgers wacht eenzelfde lichaamsomvang als hun Amerikaanse soortgenoten en de omzetten van eroticaketens Beate Uhse en Christine le Duc nemen licht verhitte vormen aan. Het economisch voorjaar lijkt doorgebroken.

Het aantal werknemers dat hun ontslag aanvecht bij de rechter is het afgelopen jaar drastisch toegenomen. Enerzijds omdat er meer ontslagen vallen, maar ook omdat werkgevers minder geld uittrekken voor een sociaal plan en het aanvragen van een uitkering steeds lastiger wordt. Premiestijging voor de rechtsbijstandverzekering kan niet uitblijven.

Het vastgelopen overleg over de wereldhandel heeft gisteren in Parijs een forse politieke impuls gekregen. Diplomaten hebben nu zo'n tien weken de tijd om vóór eind juli het raamwerk voor een akkoord op te stellen dat voorjaar 2005 tot een nieuwe overeenkomst kan leiden.

De Aziatische Ontwikkelingsbank (ADB) gaat landen met een hoge schuldenlast schenkingen geven. Dit is gisteren bekendgemaakt op het Zuid-Koreaanse eiland Jeju, waar de bank zijn jaarvergadering hield. De schenkingen zijn bestemd voor arme landen die er niet in slagen hun financiën op orde te krijgen. Nederland draagt de komende drie jaar 80 miljoen euro bij aan het budget van de Aziatische bank.

Dit kabinet voert de verplichte eed voor ambtenaren weer in, als onderdeel van campagne ter versterking van de integriteit van de overheid. Filosoof Frans Geraedts schreef samen met de jurist Esther Huis van het Bureau Integriteit van de gemeente Amsterdam een nieuwe belofte die geschikter is voor deze tijd, zegt hij tegen Folkert Jensma

United Biscuits wil het merk Croky Chips en zijn chipsfabriek in Deventer verkopen aan het Belgische bedrijf Roger & Roger, dat gespecialiseerd is in chips. In de Deventer fabriek werken momenteel circa honderd mensen. Als de verkoop doorgaat, worden er dertig medewerkers ontslagen. De verkoop hangt onder meer af van het advies van de ondernemingsraad van de Croky chipsfabriek, aldus een woordvoerder van United Biscuits gisteren. Dat wordt binnen vier weken verwacht. United Biscuits, eigenaar van de Verkade-fabriek in Zaandam, wil zich in West-Europa concenteren op het maken van koekjes.

Tulip Computers heeft in 2003 een nettowinst behaald van 5,6 miljoen euro, tegen een verlies van 7,2 miljoen euro een jaar eerder. Dat blijkt uit de definitieve cijfers die het bedrijf uit Amersfoort gisteren bekend heeft gemaakt. Het computerbedrijf had in maart nog op basis van voorlopige cijfers naar buiten gebracht dat de nettowinst vorig jaar 6 miljoen euro bedroeg. Tulip heeft in 2003 een omzet gedraaid van 43,3 miljoen euro.

De industriële productie in de Verenigde Staten is in april toegenomen met 0,8 procent. Dat heeft het Amerikaanse stelsel van centrale banken gisteren bekendgemaakt. Analisten hadden een minder sterke groei verwacht van ongeveer 0,4 procent. De flinke productiegroei volgt op een onverwachte vermindering met 0,2 procent in maart. De benuttingsgraad van de productiecapaciteit in de VS steeg vorige maand van 76,5 procent tot 76,9 procent, het hoogste niveau sinds juli 2001.

Ik bezit een aandelenpakket van 200.000 euro, waar ik nauwelijks aan kom. Op een internetrekening staat 300.000 euro en maandelijks middel ik automatisch een bedrag naar het wereldaandelenfonds van mijn bank. Binnenkort erf ik 400.000 euro. We hebben het geld niet nodig en twee biefstukken per dag eten we toch niet. Ik wil die 400.000 euro op een internetrekening van een degelijke bank (liefst in Spanje) zetten. Later gebruiken we dat bedrag deels om daar een appartement te kopen. Ik wil namelijk niet alles in Nederland houden. Gewoon voor de spreiding. Het geld moet voor de kinderen intact blijven, na aftrek van de erfenisbelasting dan. Wij geven alles netjes op bij de fiscus. Welke bank moeten we nemen?

(B. van de D.)

Het Brits-Nederlandse staalbedrijf Corus heeft het plan ingetrokken om een obligatielening uit te schrijven voor 500 miljoen euro. Corus had daar een aantal oudere obligatieleningen vervroegd mee willen aflossen, maar ziet daar nu van af. ,,De omstandigheden op de markt voor schulden zijn veel slechter geworden door omstandigheden buiten onze invloedssfeer'', zei Corus in een verklaring.

Het Zweedse machinebouwconcern Atlas Copco wil zijn divisie elektrische gereedschappen verkopen. Het gaat daarbij om de productie van apparaten onder de merken AEG en Milwaukee met een gezamenlijke jaaromzet van 700 miljoen dollar (590 miljoen euro). De divisie is winstgevend en heeft behoorlijke marktaandelen, vooral in Noord-Amerika. Atlas Copco liet gisteren weten toch tot verkoop te hebben besloten omdat de gewenste positie van nummer één of twee die het concern op zijn markten wil hebben nog ver weg is. De Zweden kochten het Duitse AEG in 1991 en het Amerikaanse Milwaukee in 1995.

De ondernemingsraad (OR) van Philips in Drachten, waar scheerapparaten worden gemaakt, heeft het vertrouwen in de directie opgezegd. Dat heeft voorzitter J. Alphenaar van de ondernemingsgraad gisteren bekendgemaakt. De raad vindt dat bestuurder A. Collette te weinig toekomstperspectief aan de werknemers biedt in verband met de eerder aangekondigde reorganisatie, waarbij er 230 van de 1.600 arbeidsplaatsen zouden moeten verdwijnen.

Een beleggingsgroep heeft belangstelling voor de Italiaanse luchtvaartmaatschappij Alitalia. De Italiaanse vakbond Sult liet gisteren weten te zijn benaderd door een tussenpersoon die een bod voorbereidt op het noodlijdende Alitalia. Zowel Alitalia als de overheid, die een belang van 62,4 procent in de maatschappij heeft, zegt van niets te weten. De vakbond zei verder dat als het bod serieus is, een splitsing van de luchtvaartmaatschappij kan worden voorkomen. Donderdag liet Alitalia weten een splitsing te overwegen in een vliegbedrijf en een ondersteunings- en servicedivisie.

De Europese effectenbeurzen zijn het weekeinde met verliezen ingegaan. Op het Damrak eindigde de AEX-index gisteren op 327,39 punten, een verlies van 3,31 punten, ofwel 1 procent. De Midcap-index van middelgrote fondsen verloor ook 1 procent, op 354,34 punten. In Frankfurt zakte de index 0,6 procent, in Londen en Parijs 0,3 procent. ,Een tamme bedoening'', was het commentaar van analist A. Sirks van effectenbank Stroeve tegen persbureau ANP. ,,De zomer lijkt al een beetje begonnen.'' De grootste daler in de AEX was supermarktconcern Ahold, omdat er mogelijk vetraging optreedt bij de verkoop van bedrijfsonderdelen in Argentinië. Ahold verloor 23 eurocent (3,9 procent) op 5,74 euro.

De economiën van de twaalf eurolanden zijn in het eerste kwartaal sneller gegroeid dan was verwacht door analisten. De groei kwam uit op 1,3 procent ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar geleden, het hoogste kwartaalcijfer in drie jaar, zo meldde Eurostat gisteren. De groei ten opzichte van het laatste kwartaal van 2004 was 0,6 procent, terwijl analisten hadden gerekend op 0,5 procent.

Voor de dertiende maand op rij daalden de winkelomzetten in Nederland. De Cronjéstraat in Haarlem is een thermometer voor de economie. Sommige winkels doen het goed, andere wachten al drie jaar op betere tijden. De parketzaak: ,,Of ik korting gaf of niet: er kwam niemand.''

Philips-dochter Medquist heeft het interne onderzoek naar mogelijk incorrecte facturering nog niet afgerond. Daarom wordt de publicatie van de cijfers over het eerste kwartaal voor onbepaalde tijd uitgesteld. Het Amerikaanse bedrijf houdt zich bezig met medische rapportage en is voor 71 procent eigendom van Philips; de rest van de aandelen worden via Nasdaq verhandelt. De publicatie van het jaarverslag werd ook al uitgesteld. Medquist weet niet hoe lang het onderzoek gaat duren en wat het effect is op de resultaten en financiën. Voor Philips heeft het onderzoek slechts minimale gevolgen, zo zei het concern op zijn aandeelhoudersvergadering.

Met het financieren van de tekorten van de VS heeft de rest van de wereld nu al een paar jaar ervaring. Maar gaan we ook betalen voor een Amerikaans militair avontuur?

Veel ondernemingen hebben na de ineenstorting van de nieuwe economie een andere bestuursvoorzitter gekregen. Wie zijn ze? Wat doen ze? Hoe denken ze? Deze week: Guus Hoefsloot van bouwonderneming Heijmans. Zijn voorganger Joop Janssen ging een jaar geleden weg wegens ziekte.

De Nederlandse Nobelprijswinnaars, het slingeruurwerk van Christiaan Huygens, de industriële of koloniale geschiedenis van ons land – allemaal onderwerpen voor een Nederlands Nationaal Museum, vindt Maarten Huygen. Leren we meteen weer wat over onze geschiedenis.

Unilever gaat samen met de lokale bevolking in Ghana olie winnen uit zaden van de inheemse Allanblackia-boom. Van de olie, die de Ghanezen al jaren gebruiken bij het koken, gaat het bedrijf margarine en zeep maken. De eerste margarine ligt dit najaar in de Ghanese winkels. Unilever wil later in Tanzania en Nigeria een soortgelijke productie beginnen. Uiteindelijk is de margarine ook bestemd voor de markt in Europa.

Pieter van den Hoogenband (26) behaalde gisteren in Madrid op de 200 meter vrije slag zijn negende Europese titel. Over een geslaagde generale repetitie.

Wouter van Oorschot deed in deze krant van 7 mei een sympathieke oproep om bij de verkiezingen van `de grootste Nederlander aller tijden' te stemmen op Belle van Zuylen. Verontwaardigd constateert hij dat er maar 28 vrouwen op de lijst van 200 kandidaten staan. Inderdaad, dat lijkt een schamel hoopje. Toch is die score niet eens zo slecht. Het is 14 procent. Biografische woordenboeken zijn een aardige graadmeter voor het vaststellen van historische roem en de man/vrouw verhoudingen daarbij. In het moderne Biografisch Woordenboek van Nederland (zes delen verschenen), dat zich vooral richt op de twintigste eeuw, zijn 130 van de 1.863 beschreven personen vrouw. Dat is 7 procent.

Populaire bordspelen als Mens-erger-je-niet, Pim Pam Pet en Stratego worden binnenkort geproduceerd in Azië. De noodlijdende spelletjesfabrikant Jumbo verplaatst de productie van zijn bekendste spellen, waarvan de jaarlijkse afzet redelijk stabiel is, naar lagelonenlanden. Het bedrijf hoopt daardoor uit de verliezen te komen.

Een nieuwe auto financieren zonder een cent rente te betalen. Dit lokkertje haalde een handvol autofabrikanten onlangs uit de kast om twijfelende klanten over de streep te trekken. Daewoo keerde zelfs 1 procent rente uit bij de financiering van een nieuw exemplaar.

De handballers van Aalsmeer hebben de landstitel geprolongeerd. Ze veroverden de titel door het vierde duel in de play-offs (best-of-five) tegen Bevo in winst om te zetten. Daarmee kwam de eindstand in de kampioensstrijd op een beslissende 3-1.

Inge de Bruijn ziet af van deelname aan een wedstrijd in Monaco. In de aanloop op de Olympische Spelen in Athene geeft de drievoudig olympisch kampioene de voorkeur aan een langer verblijf in Beaverton bij haar Amerikaanse coach Paul Bergen. De Bruijn ontbreekt om die reden ook deze week bij de EK in Madrid. De Bruijn (30) zal nog wel een wedstrijd in de VS zwemmen. Marathonzwemster Edith van Dijk heeft zich gisteren ook afgemeld voor de 25 kilometer, die morgen op het programma staat bij de EK in Madrid. De 31-jarige econome werd deze week geveld door buikloop.

Dat ook onkruid niet het eeuwige leven heeft bewees gistermiddag Jesús Gil y Gil, die om vijf uur definitief de geest gaf na enkele dagen eerder door een beroerte te zijn getroffen. De dienstdoend arts van de Madrileense kliniek verklaarde plechtig dat er met veel hoop en inzet voor het leven van de 71-jarige Gil was gestreden. Maar met zijn royale overgewicht en een bloeddruk van een compressietank was het bij deze patiënt al bij voorbaat een verloren strijd geweest.

Nynke Klopstra heeft op de Europese titelstrijd judo bij de lichtgewichten de bronzen medaille gewonnen. In de `kleine' finale versloeg ze de Russische Bobalova. Klopstra was via de herkansing doorgedrongen tot de strijd om de derde plaats. In de laagste gewichtsklassen van het judo heeft Nederland straks bij de Olympische Spelen van Athene geen deelnemers. De opmars van Ruben Houkes (-60 kg), Natascha van Gurp (-52) bij het EK in Boekarest kwam te laat. Bryan van Dijk, vooraf in betere positie, liet het in de Roemeense hoofdstad afweten en kwalificeerde zich evenmin.

Het Tsjechische competitievoetbal is in opspraak geraakt wegens mogelijke malversatie in de eerste divisie. Het dagblad Dnes maakte naar aanleiding van de arrestatie van de directeur sportief van FC Synot melding van grootschalige corruptie. Daarbij zouden veertien van de zestien clubs in de hoogste afdeling betrokken zijn en mogelijk ook een aantal scheidsrechters. Dnes beroept zich op een `betrouwbare bron' bij de Tsjechische politie.

Het Stedelijk Museum Amsterdam opent morgen zijn tijdelijke vestiging in het TPG-gebouw. Voor schilderkunst zijn de condities niet optimaal.

Wie in of bij het Haagse stadhuis rondwaart zal niet ontkomen aan het gevoel een nietig mens te zijn `onder' de overweldigende architectuur van Richard Meier. Het Nederlandse dans- en kunstenaarscollectief Morphodidius brengt een vergelijkbare sensatie over in de foto's die geprojecteerd worden op de twee achterwanden van de voorstelling Entropy. Tussen de gigantische Haagse bouwwerken gaat de eenzame mens schuil en door het kader van de foto's te verkleinen, `verschrompelt' de mens. Voor de projecties op de achterwanden dansen de drie dansers en choreografen Benjamin Petitjean, Isabel Ariel en Nicolas Delamotte Legrand. Ze bewegen diagonaal door de zaal, vervreemd en met ontheemde blikken die alleen in de verte lijken te focussen. Samen met de verknipte muziek- en geluidsband van Marcel Wiercks is het surrealisme compleet. Niet voor niets definieert het gezelschap zichzelf als neo-surrealistisch.

Vanaf de twaalfde verdieping, 42 meter hoog, ligt de stad Eindhoven als een overzichtelijk speelgoedje aan onze voeten. De treinen die het Centraal Station in- en uitrijden herken ik als modelbouw uit mijn jeugd. Maar een stad is ook een slapend monster, stenen landschap, een plaats vol eenzame uithoeken. Het Eindhovense gezelschap Jong Hollandia brengt een reeks voorstellingen uit over de veelheid van de stad. Gaf Stad1 een beeld van talloze wensvoorstellingen die een mens in de stad projecteert, Stad2 is harder en grimmiger.

Er hebben zich al meer dan honderd architecten gemeld voor de verbouwing en nieuwbouw van het Stedelijk Museum in Amsterdam. Het zoeken naar een nieuwe directeur blijkt lastiger. Volgende week plaatst het museum een vacature op het web.

Hoeveel regisseurs zijn er die het festivalpubliek van Cannes aan het lachen kunnen krijgen door een man een inktvis levend te laten opeten, terwijl de tentakels houvast zoeken op zijn gezicht??

Wielrenner Alessandro Petacchi heeft de eerste week van de Ronde van Italië gedomineerd. Gisteren behaalde de Italiaanse sprinter zijn derde dagzege. Hij versloeg aan het einde van de zesde rit de Duitser Olaf Pollack in de massasprint. De leiderstrui blijft in bezit van de Italiaan Gilberto Simoni.

Joris Roelofs heeft de Deloitte Jazz Award 2004 gewonnen. De 20-jarige saxofonist/klarinettist versloeg in de finale in het Amsterdamse BIMhuis tenorsaxofonist Tom Beek en pianist Erik van der Luijt. Die kregen beide een stimuleringsprijs ter waarde van 2.500 euro. Roelofs ontving een cheque ter waarde van 20.000 euro. Het is de derde keer dat deze prijs voor jong jazztalent wordt uitgereikt. Juryvoorzitter Krom noemt Roelofs een lyrisch en swingende speler, die zich de traditie goed eigen heeft gemaakt en eigentijdse invloeden hier smaakvol mee weet te verweven. Eerdere winnaars waren Oene van Geel en David Kweksilber.

Op 14 april 2004 vroeg ik mijn bank of het verstandig is om mijn hypotheek (6,7 procent tot juli 2004) om te zetten naar een lagere rente. Dezelfde vraag stelde ik in februari 2003. Toen bedroeg de boeterente ongeveer 13.000 euro. Vandaag moet ik 22.000 euro boeterente betalen. De bank geeft de huidige lagere rente de schuld. Maar een lagere nominale rente zegt niets over de reële rente die de bank ontvangt. Immers, vorig jaar was de inflatie hoger dan dit jaar. Een voorbeeld: hypotheekrente (nominaal) 6,7 procent bij 3 procent inflatie levert een reële rente van 3,7 procent voor de bank. Daalt de inflatie naar 1,8 procent (Europa 18 april 2004), dan resulteert een reële rente van liefst 4,9 procent. Het lijkt alsof de boeterente een soort speculatiewinst is van de bank. Kortom, waarom moet ik (meer) boeterente betalen wanneer de reële rente voor de bank min of meer constant blijft, bij een dalende nominale rente en een dalende inflatie?

(J. Z.)

De Nederlandse dirigent Hans Vonk (61) is benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Vonk, nu dirigent van het Nederlands Radio Symfonie Orkest, was in een bijna 40-jarige carrière verbonden aan o.a. de Nederlandse Opera, het Radio Philharmonisch Orkest, het Residentie Orkest, de London Philharmonic, de Staatskapelle Dresden, de Saint Louis Symphony Orchestra en het orkest van de Westdeutsche Rundfunk Köln.

De kruidenierszoon Günter Netzer is een van de meest talentvolle én controversiële spelers in de Duitse voetbalhistorie. Deze klassieke Spielmacher met schoenmaat 47 – een tikje traag en voorzien van een prachtige pass – leidde die Mannschaft in 1972 naar de Europese titel. In 1974 was hij bankzitter tijdens het WK in eigen land, waar West-Duitsland weer de titel won maar dit keer zonder brille. Netzer was gepasseerd ten faveure van Overath, onder meer omdat hij de opkomende libero Beckenbauer in de weg zou lopen. Nog steeds geldt de ploeg van 1972 als maatstaf van sportieve schoonheid – Netzer maakte het verschil. De middenvelder met de extravagante levensstijl leidde met zijn blonde manen en mooie vriendin het leven van een popster. Hij paste niet in de gedisciplineerde selectie van Kaiser Franz en de zijnen. Als speler heeft hij zich altijd een halve Hollander gevoeld. Hij speelde in clubverband voor Borussia Mönchengladbach, Real Madrid en Grashoppers. Daarna werd Netzer succesvol manager van HSV. Tegenwoordig is hij mede-eigenaar van een media-imperium dat handelt in uitzendrechten. Daarnaast is hij tv-commentator. Hij leverde vorig jaar na een 0-0 tegen IJsland ongezouten kritiek op het spel van het Duitse elftal, waarna bondscoach Völler hem voor de camera de huid vol schold. Netzer bleef bij zijn standpunt, zonder de boze trainer van repliek te dienen. Hij is en blijft een paradijsvogel, zoals hij zichzelf ooit betitelde.

Het begint ermee dat een bureaulade nog maar half open wil. Iets onzichtbaars heeft zich schrap gezet. Brute kracht helpt niet. Het is een lineaaltje of een portretlijstje dat u een paar jaar geleden wilde bewaren. Toen u het een paar maanden geleden nodig had, kon u het niet meer vinden. Al die tijd zat het achterin deze lade die u dusdanig hebt volgepropt dat het zich diagonaal heeft opgericht. Bekijk de vondst. Zonde om weg te gooien. U bergt het in een andere lade. Daar kan het nog wel bij.

Omstreden, zelfs diep gehaat, was The Icarus Line na de release van hun debuut in 2001, vooral in punkkringen, waar ze toch hun publiek zochten. The Icarus Line leek de vleesgeworden nachtmerrie uit Hollywood. Pathetiek, schrille schreeuwlelijkerij, hotseknotsebegonia-composities die niet leken te kunnen kiezen tussen hardcore en glamrock. Neem daarbij de ouderwetse punk-geist die de heren predikten en je schoot vaak onwillekeurig in de lach. Ook op het podium was de band een chaos, en met concerten wisten ze vrijwel nooit nieuwe zieltjes te winnen. Het tweede album van deze omstreden grapjurken, Penance Soiree, is dan ook een prettige verrassing. De meeste songs, nog meer dan voorheen drijvend op riffs uit de metalpunk, klinken niet alleen coherent, maar weten je zelfs aan de haren mee te sleuren, en dat is een enorme stap voorwaarts. Op Penance Soiree is The Icarus Line uitgegroeid tot een band die trots de wetten van de LA punk eerbiedigt zonder aan psychotische oorspronkelijkheid in te boeten. Een enkele uitglijder richting `now wave' vergeven we ze dan ook graag.

Het mediabedrijf Endemol ligt in Frankrijk in de clinch met de televisiezender M6. Het Franse persbureau AFP meldde gisteren op basis van zegslieden van justitie dat drie medewerkers van Endemol zijn aangehouden op verdenking van het stelen van programma-ideeën van M6. De arrestaties volgen op een klacht van de zender na het overstappen van een van zijn topfunctionarissen naar de Franse dochter van Endemol. Een woordvoerder van Endemol kon het verhaal niet bevestigen. Wel erkende hij dat de verstandhouding tussen beide bedrijven ,,niet optimaal'' is. ,,Half maart deed de Franse politie op verzoek van M6 een inval op ons hoofdkantoor in Frankrijk. Daarbij werd niets gevonden'', aldus de zegsman. Inmiddels heeft Endemol een zaak aangespannen tegen M6. ,,Het M6-programma Les Colocatoraises lijkt namelijk verdacht veel op Big Brother.''

Bert van Marwijk (51) neemt morgen afscheid van Feyenoord na het thuisduel tegen FC Zwolle. De langstzittende trainer in de clubhistorie won de UEFA Cup, maar geen landstitel. ,,Sommige fans komen van de Wadden om mij te bedanken.''

Afspraken met getuigen in strafzaken zijn in sommige, ernstige zaken noodzakelijk. Ook kan het middel misdrijven die het leven of de rechtsstaat ernstig bedreigen helpen voorkomen of beëindigen.

Parlementariërs van de Oekraïense oppositie hebben de procureur-generaal gevraagd het strafblad van premier Viktor Jankovitsj te bekijken, omdat ze hem verdenken bijzonderheden over zijn criminele verleden te verbergen nu er parlementsverkiezingen aankomen. Jankovitsj heeft twee keer in de gevangenis gezeten, veroordeeld tot drie en later twee jaar gevabngenisstraf. Niemand weet echter om welke misdrijven hij is veroordeeld. President Koetsjma verdedigt hem met het argument dat hij nooiit lid van de communistische partij had kunnen worden als hij een serieus misdrijf had gepleegd.

De bekerfinale tussen Jong-Ajax en Jong-Feyenoord wordt op een geheime locatie gespeeld. De spelers krijgen pas in de bus te horen waar ze naar toe gaan. De KNVB wenst geen enkel risico te nemen. Pers en publiek worden niet toegelaten.

Het Hooggerechtshof van Malawi heeft gisteren gelast dat de presidents- en parlementsverkiezingen van volgende dinsdag een week worden uitgesteld. Dat gebeurde na een klacht van een oppositiecoalitie over de kieslijst die onlangs overhaast werd aangepast. Het aantal kiesgerechtigden werd bij die herziening met bijna een miljoen verlaagd. De nationale verkiezingscommissie heeft onmiddellijk aangekondigd tegen het besluit van het Hooggerechtshof in beroep te gaan. Volgens de commissie kan het armlastige Malawi zich het uitstel niet permitteren en is op de herziening van de kieslijst niks aan te merken.

De Japanse premier Koizumi gaat volgende week naar Noord-Korea om te onderhandelen over Japanners en hun verwanten die tijdens de Koude Oorlog door Noord-Koreaanse agenten zijn ontvoerd. Koizumi was in september 2002 ook al in Pyongyang om over de kwestie te praten. De Noord-Koreaanse leider Kim Jong Il gaf toen toe dat in de jaren zeventig en tachtig dertien Japanners waren ontvoerd, van wie acht zijn overleden. De vijf anderen mochten naar Japan terugkeren, maar hun familieleden moesten in Noord-Korea achterblijven. Koizumi wil dat Noord-Korea hun toestaat ook naar Japan te vertrekken.

Een poolse rechtbank heeft een voormalig lid van de Poolse Senaat tot acht jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens verduistering en miljoenenfraude, gepleegd met de verkoop van sigaretten aan buitenlanders. Aleksander Gawronik stak het geld dat hij met de fraude verdiende, 2,4 miljoen dollar, in zijn winkel in Slubice, op de grens met Duitsland. Hij heeft al twee jaar in voorarrest gezeten.

De door de NAVO geleide vredesmacht in Bosnië heeft gisteren in de stad Sokolac een vermeende bondgenoot opgepakt van de voortvluchtige Bosnisch-Servische ex-president Radovan Karadzic. Het gaat om Milovan Bjelica, oud-burgemeester van de Bosnisch-Servische plaats Pale. De zakenman Bjelica wordt verdacht van steun aan voortvluchtige oorlogsmisdadigers als Karadzic. De banktegoeden van Bjelica werden vorig jaar al bevroren nadat hij werd aangewezen als de belangrijkste contactpersoon van Karadzic. De ex-president is door het Joegoslavië-tribunaal in Den haag aangeklaagd wegens genocide, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden. Tot nu toe heeft hij gevangenschap altijd weten te ontlopen. Bjelica is de vierde Bosnische-Serviër die dit jaar door SFOR, de vredesmacht van de NAVO, is opgepakt onder verdenking van steun aan Karadzic. Allen werden na enkele dagen ondervraging weer vrijgelaten.

De politie heeft de afgelopen nacht een man aangehouden die ervan wordt verdacht gistermiddag voor het NS-station van Den Helder een 20-jarige man te hebben doodgeschoten. Volgens de politie heeft de man bekend, zo meldt de internetsite politie.nl. Over de arrestatie, de identiteit van de verdachte of zijn motief doet de politie geen mededelingen.

De Amerikaanse justitie in New York heeft leden van een gewelddadige straatbende aangeklaagd op grond van de antiterrorismewetgeving. Het is de eerste keer dat deze wet wordt gebruikt tegen een straatbende. Het gaat om negentien leden van de St. James bende uit de wijk The Bronx die op basis van de antiterreurwet tot levenslang kunnen worden veroordeeld. Volgens de aanklagers is toepassing van de antiterrorismewetgeving gerechtvaardigd omdat de benden ,,de intentie had om de burgerbevolking te intimideren en te onderdrukken'',

Een hoge ambtenaar van het Oekraïense ministerie van Defensie heeft zelfmoord gepleegd, waarschijnlijk wegens de recente explosies in een Oekraïens munitiedepot waarbij vijf doden zijn gevallen. De explosies, veroorzaakt door rokende soldaten, hielden vijf volle dagen aan. Er moesten zevenduizend mensen worden geëvacueerd. De man, kolonel Aleksandr Soendakov, chef van de afdeling logistiek van het ministerie, was belast met de liquidatie van overtollige munitie in het depot. Hij sprong woensdag uit een raam op de tiende verdieping van zijn flat.

De Europese Commissie komt naar verwachting eerder met haar cruciale rapport over Turkije dan tot nu toe werd aangenomen. Bovendien zal de Commissie zich in het rapport onthouden van een politiek oordeel over de mogelijke Turkse toetreding tot de Europese Unie, aldus direct betrokkenen.

De Haarlemse burgemeester Pop vindt dat het kabinet met een strengere aanpak van coffeeshops alleen probeert het buitenland te plezieren.

Er zijn sterke aanwijzingen gevonden dat mitochondriaal DNA (mtDNA) ook bij de mens kan recombineren. Dit mtDNA staat los van het kern-DNA, waarin de meeste erfelijke informatie zich bevindt. Het mtDNA bevat uitsluitend informatie die van belang is voor de mitochondriën, organellen in de cel die verantwoordelijk zijn voor de energievoorziening. Wegens de geringe omvang van het mtDNA-genoom èn de overtuiging dat dit mtDNA niet zou recombineren wordt mtDNA veel gebruikt bij genetisch onderzoek naar de evolutie van de mens. Bij recombinatie worden genen afkomstig van vader en moeder gemengd (Science, 14 mei).

De sfeer in de coalitie wordt er door de discussie over onze jongens in Irak niet beter op. Het zijn vooral externe factoren die CDA, VVD en D66 dwingen elkaar te blijven omarmen.

Nederlands eerste levertransplantatie kwam 25 jaar geleden voor rekening van Ruud Krom. Met zijn multidisciplinaire aanpak oogstte hij ook in Amerika succes. `Ze dachten eerst dat ik een sissy was.'

De Combinatie Berging Tricolor (CBT) hervat vandaag de bergingsoperatie van het gezonken vrachtschip Tricolor. Dat heeft Smit Salvage, onderdeel van CBT, gisteren laten weten. De Tricolor zonk in december 2002 in Het Kanaal op een zeer drukke vaarroute na een aanvaring met een containerschip in dichte mist. Vorig jaar heeft de CBT het wrak met zaagkabels in negen stukken gezaagd. Vijf daarvan zijn toen geborgen in de haven van Zeebrugge en tot schroot verwerkt. De bergers moesten de operatie aan het eind van het jaar staken wegens het onstuimige weer. Op de zeebodem liggen nog vier delen van het schip. De Tricolor vervoerde 2862 auto's. Tot nu toe zijn slechts 330 wagens geborgen.

De NAM wordt voor veel meer schade aansprakelijk gesteld dan het bedrijf werkelijk aanricht. Dat zeggen experts die betrokkenen zijn bij de vaststelling van de schade die ontstaat door aardbevingen en bodemdaling na aardgaswinning.

Sinds 1 mei telt is de Europese Unie 25 landen. Deel 12 van een serie familieportretten. Het verhaal van de Deense familie Nielsen. ,,Een verenigd Europa is de enige remedie tegen oorlog.''

Onderzoekers van het Erasmus MC in Rotterdam hebben een methode ontwikkeld waardoor artsen kunnen vaststellen of kinderen met een ernstige, verstandelijke handicap pijn hebben. Deze kinderen kunnen vaak niet vertellen of ze ergens last van hebben. C. Terstegen promoveert woensdag aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op haar proefschrift `Het beoordelen van pijn bij kinderen met een zeer ernstige verstandelijke handicap; De ontwikkeling van de Checklist Pijngedrag (CPG)'. Ook al maakt ieder kind op een eigen wijze duidelijk of het pijn heeft, toch blijkt dit niet betrouwbaar genoeg voor hulpverleners. Volgens de onderzoeker blijkt het mogelijk vooral post-operatieve pijn bij verstandelijk gehandicapte kinderen op een accurate manier te beoordelen met behulp van een gedragsobservatieschaal, de CPG. Ook helpt de CPG bij alledaagse of chronische pijn en kunnen artsen zo de medicatie beter bepalen.

Nederlanders krijgen een uniek persoonsnummer, het zogenoemde burgerservicenummer. Daarmee wordt de dienstverlening door de overheid eenvoudiger.

De politie in Den Bosch heeft een man aangehouden voor betrokkenheid bij een schietpartij in café 't Bossche Huukske in Den Bosch. De 33-jarige Bosschenaar meldde zich gisteravond bij de politie. Dat zegt een woordvoerder van de politie. De man wordt verdacht van betrokkenheid bij een schietpartij op 9 mei. Toen werd Leon Marcé (31) uit Den Bosch gedood. Marcé zou een andere Bosschenaar hebben beschuldigd van betrokkenheid bij de moord op crimineel Hans Verspeek in januari 1999. Marcé schoot Verspeek toen dood in 't Bossche Huukske, hetzelfde café als waar hij vorige week zelf werd doodgeschoten. Verspeek wordt gezien als een van de daders van de viervoudige moord in Hilvarenbeek. Die kostte het leven aan de broers Taminiau, nadat zij getuigen waren van een liquidatie op twee Limburgse drugscriminelen.

Tijdens opnames voor de rolprent van de film Ocean's Twelve op het treinspoor in Haarlem werd gisteren de bovenleiding kapot getrokken. Voor de opnames van het vervolg op Ocean's Eleven was donderdag in Haarlem een speciale Thalys aangekomen om er de hele dag shots op te schieten. Tegen vijf uur ging het mis. Toen brak de bovenleiding op het punt waar verscheidene bovenleidinggroepen samenkomen. Veel reizigers raakten in de problemen, omdat ook op andere sporen de spanning wegviel. Om 19.00 uur was het probleem verholpen.

De nieuwe Poolse premier Marek Belka heeft gisteren niet het vertrouwen gekregen van het parlement. Daarmee duurt de politieke crisis voort in Polen, vandaag precies twee weken lid van de Europese Unie.

Met tanks en bulldozers is het Israëlische leger gisteren begonnen met de sloop van tientallen appartementengebouwen in het Palestijnse vluchtelingenkamp Rafah. Daarbij zijn twee Israëlische soldaten en drie Palestijnen gedood en drie Israëliërs en tientallen Palestijnen gewond geraakt.

Het kabinet trekt 400 miljoen euro uit voor extra rijstroken op snelwegen. Geld voor geluidsschermen tegen het toenemende lawaai is er niet. Wel voor een ecoduct.

Eerlijk gezegd begrijp ik de ophef niet zo over de vondst van tot kettingen geregen schelpjes van 77.000 jaar oud (`Volledig modern', W&O 1 mei). Ze tonen hetzelfde aan als de al eerder gevonden staaf oker met lijnpatroon uit diezelfde periode, en nog veel oudere sporen van het gebruik van pigment: versieringen komen in de hele midden steentijd al voor. Daarvoor is taalgebruik niet eens een voorwaarde: mannelijke prieelvogels versieren hun hofmakersnesten; dolfijnen tooien zich met stukjes zeewier. Voor het maken van de gevonden decoraties en sieraden is zeker een behoorlijke handvaardigheid nodig. Maar om dit symbolisch gedrag te noemen gaat te ver.

Spreiding van allochtone leerlingen om de segregatie in het onderwijs tegen te gaan, zal in Nederland niet werken. De scheiding tussen allochtone en autochtone kinderen zal er juist door toenemen.

De nog jonge internist dr. Chris van Duin zat in zijn auto, op weg naar huis. Hij zat te piekeren, zich vreselijk op te winden zelfs.

Inademing van industrieel stof vergroot de kans op mutaties (spontane genetische veranderingen) in mannelijke geslachtscellen. Althans bij laboratorium-muizen. Een Canadese onderzoeksgroep onder aanvoering van bioloog Christopher M. Somers van de McMaster University in Hamilton (Ontario) meldt deze ontdekking in Science (14 mei).

Maartje Duin leidt haar ouders door het land van de overconsumptie: de top van de Amerikaanse supermarkthiërarchie.

FC Den Bosch is gisteravond verrassend kampioen geworden van de eerste divisie en keert na twee jaar afwezigheid terug in de eredivisie.

Minister Zalm mag dan soberheid voor de Europese begroting prediken, Nederlandse gemeenten zien dat niet zo zitten. Soberheid brengt immers gesubsidieerde projecten, zoals dat van de Spaanse Mariangeles Nogueras, in gevaar.

In het artikel `Zonnetjes schieten' (W&O, 8 mei) staat commentaar op een passage uit Holms handboek betreffende twee aardbevingen, waarvan de gegevens echter niet juist zijn. De vermelde verwoestende aardbeving bij Lissabon (waarbij ook effecten in Amsterdam werden waargenomen) vond plaats op 1 november 1755. Met de genoemde beving die daarna in Amsterdam zou hebben plaatsgevonden in 1754 wordt waarschijnlijk de beving op 18 februari 1756 bij Düren (Duitsland, tussen Aken en Keulen) bedoeld. Deze beving was namelijk zo krachtig (geschatte magnitude 6.1 op de schaal van Richter) dat er effecten in geheel Nederland werden waargenomen, ook in Amsterdam. Deze beving was sterker dan de beving bij Roermond op 13 april 1992, die ook in het gehele land door de bevolking werd waargenomen.

Al maanden erger ik me aan de kwaliteit van de stukjes van uw wetenschapsjournalisten, vooral op het gebied van DNA, gentechnologie en alle aanverwante wetenschapsgebieden en dat zijn er nogal wat. Uw mensen kunnen niet schrijven of althans, het interesseert hun blijkbaar niets of de lezers er iets van snappen.

Mannen worden overbodig. Spunk-columnist Renske de Greef (20) zou ze wel missen. Vooral hun oksels.

President Bush heeft spijt van de mishandelingen. Maar spijt helpt niet als niemand verantwoordelijk is.

Personen die binnen vijf jaar twee keer eenzelfde ernstige verkeersovertreding maken zullen harder bestraft worden. Ook zal de hoogte van verkeersboetes aangepast worden aan de ernst van de overtreding. Dat heeft het kabinet op voorstel van de minister Peijs (Verkeer) en Donner (Justitie) besloten. Excessieve hardrijders en personen die onder invloed verkeersongevallen veroorzaken raken hun rijbewijs bij recidive kwijt. De strengere straffen passen in de plannen van het kabinet een puntenrijbewijs in te voeren. Het kabinet wil tevens strenger gaan controleren op hardrijden, de politie krijgt daartoe nog dit jaar twintig extra auto's met videosurveillance.

De Amerikaanse strijdkrachten zullen zich na 30 juni terugtrekken uit Irak als dat de wens is van het nieuwe interim-bestuur. Dat heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Powell gisteren gezegd.

Op de dovenschool Guyot in Haren spreken de leerlingen én leraren sinds vijf jaar gebarentaal. Tot die tijd begrepen ze elkaar nauwelijks.

Paul Steenhuis over de lust tot tuinieren, seks en het tuinmarktenseizoen.

De tv-serie Dunya en Desie van de NPS over twee pubermeisjes wordt verfilmd. Dat hebben scenarist Robert Alberdingk Thijm en regisseur Dana Nechustan bekendgemaakt. De film over meisjes uit verschillende culturen pakt de draad op twee jaar na het einde van de laatste serie afleveringen op de televisie. Desi (Eva van de Wijdeven) raakt in verwachting van haar rij-instructeur. Haar moeder raadt een abortus aan. Desi gaat met haar vriendin Dunya (Maryam Hassouni) in Marokko op zoek naar haar eigen vader om zijn kant van het verhaal te horen. De NPS zoekt nog financiers voor de productie die meer dan twee miljoen euro gaat kosten. De bedoeling is dat de film midden volgend jaar wordt gemaakt.

De Turks-Cyprische president Rauf Denktas zal zich niet herkiesbaar stellen bij de presidentsverkiezingen van volgend jaar. Dat heeft hij gisteren gezegd tegen het Turks-Cyprische persbureau TAK. Daarmee lijkt een einde te komen aan een lang hoofdstuk in de geschiedenis van het eiland.

In het artikel `Kinderkans' (W&O, 8 mei) wordt een overzicht gegeven van de zwangerschapspercentages bij de Nederlandse IVF-centra. Het is een goede zaak dat de prestaties in de gezondheidszorg steeds meer worden gemeten en ook openbaar worden gemaakt. Het is echter zeer van belang dat deze overzichten op correcte wijze worden gepresenteerd en geïnterpreteerd.

De Webster van 1964 van J.B. Baurdoux uit Soest vermeldt het woord serendipity kennelijk niet (W&O, 8 mei). Ik wil u laten weten dat mijn exemplaar uit 1963 het wél vermeldt. Dit is de Webster's Seventh New Collegiate Dictionary, based on Webster's third new international dictionary (1961).

In jeugdgevangenissen zitten steeds meer lastige jongens zonder strafblad, voor wie nergens anders plaats is, in afwachting van behandeling. Hoe handhaven zij zich tussen de jonge criminelen? En worden zij er slechter van? Een hulpverlener: `Je haalt ze er echt niet uit.'

Twaalf Nederlandse wandelaars en hun gids gingen op 5 mei de Spaanse Sierra Nevada in. Studievoorlichter Tini van Baar (57) uit Delft en yogalerares Isabelle Plomp (38) uit Rotterdam keerden halverwege om. Gelukkig, bleek achteraf, want drie anderen overleefden de tocht niet.

Met belangstelling las ik het interview met Richard Dawkins (`De mythe van de onbuigzame genen', W&O, 8 mei). Ofschoon ik het, met permissie, hier en daar in detail niet eens ben met Dawkins heb ik op één punt een tegenwerping die door velen gedeeld zal worden en met feiten kan worden gestaafd.

Eens per maand kregen mijn ouders het tijdschrift in een grote, gesloten wikkel in de bus: Sextant, het orgaan van de NVSH, de Nederlandse Vereniging voor Seksuele Hervorming. Het maakte in die jaren vijftig en zestig deel uit van het progressieve gedachtegoed. Behalve op de Sextant hadden mijn ouders een abonnement op de VARA-gids en Het Vrije Volk en waren ze lid van de PvdA. Kortom, ze maakten deel uit van de Rode Familie. Als ze weg waren, bladerde ik het blad als dertien-, veertienjarige steevast door. Op zoek naar afbeeldingen van schaars geklede of blote vrouwen. Als ik ze vond, waren ze altijd heel decent, als uit een biologieboek. Ze stonden er niet in om mijn lust op te wekken maar om condooms, pessaria en glijmiddelen aan te prijzen. Maar dat maakte de foto's er voor mij niet minder opwindend op.

Het artikel in NRC Handelsblad van 10 mei `Fraude met herstel maagdenvlies' is suggestief en voor mij en mijn beroepsgroep beledigend.

Een vies gezicht trek ik niet zozeer bij hoofddoekjes of minaretten, maar toch zeker bij de wijze waarop Rien Vroegindeweij in deze krant van 11mei het debat daarover meent te moeten voeren. Zijn valide argumenten zo moeilijk te vinden, dat hij tot het besmeuren van Sørensens naam moet overgaan via het oorlogsverleden van diens vader? Of het gemelde waar is of niet men heeft bij de ten toon gespreide geniepigheid het volste recht zelfs daaraan te twijfelen het is in elk geval volkomen irrelevant. Een fout oorlogsverleden is niet erfelijk, evenmin als een vader die verzetsman was, zoals dat ook voor mij geldt, iemand in een moreel-politieke adelstand zou verheffen. Integendeel, als je een opponent daarmee in een bepaalde hoek probeert neer te zetten, ben je juist zelf fout.

In het artikel `Olie de achilleshiel van de industrielanden' (NRC Handelsblad, 8 mei) noemt Herman Frijlink waterstof in het rijtje alternatieven voor olie. Frijlink citeert het blad Die Zeit, waarin auto's die op waterstof rijden worden voorgesteld als mogelijke oplossing voor onze olieverslaving. Dat is echter een helaas wijdverbreid misverstand. Waterstof is geen energiebron, het is een energiedrager, net als elektriciteit. Een handige manier om energie op te slaan, om het vervolgens te gebruiken, bijvoorbeeld voor transport of verwarming.

,,Mevrouw De Kreu Kroiter, ik probeer u een e-mail te sturen, maar hij komt steeds terug. Kunt u me nog één keer vertellen hoe ik uw naam moet spellen?'' Wie in Brussel woont en een `lastige' naam heeft, krijgt dit soort telefoontjes soms wel een paar keer per week. Als je op een receptie binnenkomt, zeggen mensen: ,,Caroline de, eh, hoe zei u?'' Je naam wordt constant verhaspeld, naamplaatjes voor conferenties zijn onvindbaar omdat je ondanks de nodige voorzorgen bij de D of de CH bent opgeborgen, en restaurants hebben een tafel gereserveerd onder een naam die in de verste verte niet lijkt op datgene wat je die ochtend door de telefoon zo geduldig voor ze had uitgespeld.

De krant van 5 mei bracht een aardig artikel onder de kop `Teufelsbraten in de slag met Heimat'. De eerste alinea deed mij de wenkbrauwen fronsen: ik ben benieuwd hoe de correspondent er toe komt om `moeilijk' te vertalen als `hart' en `saai' als `dröge'.

Afgelopen weken waren regelmatig gruwelijke beelden te zien in alle media. Het is verschrikkelijk waartoe mensen van welke partij ook in staat blijken te zijn.

Niet omdat de massavernietigingswapens niet zijn aangetroffen. Niet omdat het eigenlijk over oliebelangen ging. Niet omdat blijkt dat op grote schaal volstrekt onschuldigen zijn opgepakt en opgesloten. Niet omdat (vermoedelijk in opdracht van meerderen) op grote schaal is gemarteld. Niet omdat mensen op grote schaal zonder vorm van proces zijn vastgehouden. Niet omdat op grote schaal burgers (zelfs kinderen) per abuis zijn vermoord.

Na alle discussies die gevoerd zijn rond het gladde ijs waarop coalitiepartners van Amerika zich begeven door hun aanwezigheid op Iraakse bodem, staart men zich blind op de body bag van de onlangs gedode sergeant Dave Steensma. Deze body bag is slechts één van de wrange vruchten van Bush' machtspolitiek.

Joyce Roodnat wandelt door Nederland en de rest van de wereld. Deze week langs de Waver.

Vrouwen kiezen vaker een jongere partner. Niet alleen in films, hoort Renate van der Zee. Ze praat met ervaringsdeskundige vrouwen: `Jongere mannen nemen makkelijker zorgtaken op zich.'

Naar aanleiding van het artikel `Ophef over betaalde reis van CDA'ers' (NRC Handelsblad, 10 mei) over de reis van Kamerleden en hun partners naar Taiwan het volgende:

De manier waarop Vroegindeweij het verleden van de vader koppelt aan het heden van de zoon laat bij mij, geen sympathisant overigens van de partij van Sørensen, een vieze smaak in de mond achter: gezocht en onnodig grievend en niet een stijl die lezers lokt.

Over een jaar of zes, zeven. Dan valt voormalig bestuursvoorzitter Cees van der Hoeven van Ahold volgens zijn woordvoerder weer te interviewen. Jammer voor de maakster van de VPRO-documentaire `De graaicultuur', Bregtje van der Haak. Zij kreeg in 1999 nog wel zoveel medewerking van Van der Hoeven en Ahold, dat destijds als `groeidiamant' werd beschouwd. Geen wonder dat zij nu nul op het rekest kreeg. Van der Hoeven weet justitiële en beursautoriteiten uit Nederland en de VS op de hielen, elk woord kan tegen hem worden gebruikt. Jammer ook voor de kijker. De voormalige Ahold-topman had immers als geen ander kunnen vertellen hoe het zover is gekomen. Inmiddels is sprake van een stroom aan boekhoudschandalen (naast Ahold ook Shell, Worldcom, Parmalat en Enron) en kwam een fel publiek debat over topsalarissen en megabonussen op gang.

In het artikel `Verantwoording blijft vooral bij kreten' (11 mei) wordt de indruk gewekt dat Lousewies van der Laan Europese vergoedingen heeft aangewend ten behoeve van haar Nederlandse campagne. Dit zou gebeurd zijn door het aanstellen van een communicatiecoach, nadat zij kandidaat werd voor de Tweede Kamer. Dat is onjuist. Zoals ik ook aan de verslaggever heb uitgelegd, gebruikte mevrouw Van der Laan de diensten van de genoemde communicatiecoach al vanaf januari 2001, dus ver voordat zij kandidaat was voor de Tweede Kamer, ver zelfs voordat er sprake was van verkiezingen.

Het was tussen 30 april en 9 mei j.l. soms erg slecht weer in de Sierra Nevada, toen ik er met een groepje een rugzaktrekking met tenten maakte. Van ons oorspronkelijke plan om de hoofdkam met de Mulhacén (3.500 meter) te kruisen, zagen we af. Het was af te lezen aan de sneeuwgrens die op circa 1800 meter begon. Dan is meteen duidelijk hoe het er op 3.000 meter uitziet. Landschap, lucht, wind en temperatuur vormen een continu veranderend weerbericht en in de bergen lees je dat af per hoogtezone. Verrast werden wij niet zozeer door slecht weer, als wel door de plotseling optredende zon en dat was aangenaam. Ook om op zo'n moment te besluiten iets anders te gaan doen.

In de jaren tachtig gaven muziekcritici graag bijnamen. Prince was `His Purple Highness' en de Britse zanger Morrissey ging door het leven als `The Prince of Pain'. De pijn in het oeuvre van Morrissey was een typische jaren tachtig-mix van Weltschmerz en veredelde verveling. Het was eerder een soort chagrijnigheid – die niets te maken had met de existentiële pijn van bijvoorbeeld Kurt Cobain. Morrisseys pijn was ook grappig. De voormalige zanger van The Smiths, die in 1988 aan een solo-carrière begon en inmiddels toe is aan zijn zevende plaat, schreef teksten vol dandy-eske observaties over de teloorgang van de Engelse gentleman.

Euro-ambtenaar en nieuwbakken politicus Van Buitenen mag zich in de handen wrijven. Het artikel `Europees geld op privé-rekening Peijs' (NRC Handelsblad, 11 mei) over het voormalige Europarlementslid en onze huidige minister van Verkeer en Waterstaat, Karla Peijs, en nog wat voormalige en nog bestaande Europarlementsleden, is ontluisterend. Die mensen zijn meer bezig met hun privé-financiën dan met hun werk, lijkt het wel. Peijs vindt dat de zaak naar behoren is opgehelderd. Naar behoren! Ja, nadat deze krant haar in het nauw had gedreven. Leuk, zo'n minister die ook vindt dat je met je kilometervergoedingen mag sjoemelen. Leuk, zo'n minister die vindt dat haar echtgenoot helemaal niks met de bouwfraude van doen heeft gehad, terwijl hij zelf wel enige malen mea culpa had laten horen. Aftreden? Ben je gek, Rumsfeld blijft toch ook zitten? Mijn stemadvies bij de aanstaande verkiezingen: Europa Transparant van Van Buitenen!

Het Britse dagblad The Independent wordt vanaf maandag nog uitsluitend in tabloid-formaat gemaakt. Tot vandaag konden veel Britten nog kiezen uit twee edities: het traditionele broadsheet-formaat, waarin de krant aanvankelijk landelijk werd verspreid, en het half zo grote tabloid-formaat waarin de krant in Londen en andere grote steden tevens te koop was. De zaterdagkrant werd al sinds januari alleen in het compacte formaat gemaakt en doordeweeks was de broadsheet-versie sinds deze maand niet meer te koop in de regio.

Heel journalistiek Nederland valt over minister Donner heen. Donner mag dan wat ouderwets aandoen en tot generaliseren uitgedaagd zijn, hij heeft wat betreft de persvrijheid een punt. `Donner verwijt media gebrek aan feitelijkheid' (NRC Handelsblad, 4 mei).

De 150 leden van het webcongres van NRC Handelsblad reageerden op de stelling: Nederland moet na 30 juni zijn troepen uit Irak terugtrekken. Hier was 46 procent het niet mee eens.

Met hulp van de lezers gaat de Achterpagina op zoek naar klassieke popmuziek voor pubers.

President-commissaris K. Storm van Laurus (Super De Boer, Edah, Konmar) stapt op als de Hoge Raad in cassatie bevestigt dat er bij het supermarktconcern sprake is geweest van wanbeleid.

Rypke Zeilmaker beleeft boven het strand van het Oostvoornse Meer zijn luchtdoop als deltavlieger bij een van de tien Nederlandse zeilvliegclubs.

De kosten voor de Amerikaanse militaire operatie in Irak lopen snel uit de hand. Voor dit jaar moet worden gerekend op 112 miljard dollar en de schatting voor 2005 bedraagt 66 miljard – als het aantal militairen in Irak althans beperkt blijft tot 135.000 man en de kosten voor de wederopbouw niet worden meegerekend. Dat is veel meer dan bij de eerste prognoses vóór de Amerikaanse-Britse inval in Irak.

De vraag hoe we zouden willen dat Nederland er over vijftig jaar uit ziet, wordt niet gesteld in de Nota Ruimte van het kabinet-Balkenende. Wel wordt het onwankelbare geloof in groei beleden.

Mamma Mia! en The Lion King wonnen elk drie Musical Awards. Simone Kleinsma kreeg voor haar rol in Mamma Mia! de prijs voor de beste hoofdrolspeelster. Mamma Mia! is gebouwd rondom de hits van Abba. Muziek van Benny Andersson en Björn Ulvaeus, tekst van Catherine Johnson.

FC Den Bosch keert na twee jaar afwezigheid terug in de eredivisie. De ploeg won gisteravond met 3-2 van Veendam.

Vijfde editie van de alternatieve, anarchistische kunstbeurs op het terrein van de Westergasfabriek in Amsterdam. Er zijn vijftig kunstenaarsinitiatieven te zien, variërend van beroemde instellingen als het Utrechtse Casco tot het onbekende de Chiellerie.

Populaire bordspelen als Mens-erger-je-niet, Pim Pam Pet en Stratego worden binnenkort geproduceerd in Azië. De noodlijdende spelletjesfabrikant Jumbo verplaatst de productie van zijn bekendste spellen naar lagelonenlanden.

Nog goed herinner ik me de heilige verontwaardiging van de Israëlische meester Moshe Czerniak tijdens het zonetoernooi van Vraca 1975, toen een van de andere deelnemers liet merken dat hij heel tevreden was met de korte remise die hij had gemaakt. Hij had zwart gehad, dus remise was genoeg. ,,Zwart of wit, wat maakt het uit?'' foeterde Czerniak. ,,Geel, groen, blauw of rood, je kan altijd schaken.''

Jesus Gil y Gil, de omstreden eigenaar van de Spaanse voetbalclub Atletico Madrid, is gisteren op 71-jarige leeftijd overleden. Hij was zondag in het ziekenhuis opgenomen na een beroerte.

Bij de eerste zonnestraaltjes haalt iedereen de bijpassende bril weer tevoorschijn, zagen Chantal Keizer (foto's) en Willy Bakker (tekst).

Spektakelfilm geïnspireerd door Homerus' Ilias van de Duitse regisseur Wolfgang Petersen. Met Brad Pitt als Achilles en verder Eric Bana, Orlando Bloom en Peter O'Toole.

President-commissaris K. Storm van Laurus (Super De Boer, Edah, Konmar) stapt op als de Hoge Raad in cassatie bevestigt dat er bij het supermarktconcern sprake is geweest van wanbeleid.

Spreiding van allochtone leerlingen om de segregatie in het onderwijs tegen te gaan, zal in Nederland niet werken. De scheiding tussen allochtone en autochtone kinderen zal er juist door toenemen. Dat concludeert het Utrechtse onderwijsbureau Sardes.

Dresdner Bank verliest geen geld meer, maar heeft nog een hele weg te gaan voordat zijn kapitaalkosten gedekt zijn – de kerndoelstelling van Allianz voor volgend jaar. En de groeiende onzekerheid over het vermogen van de Duitse verzekeraar om dat doel te bereiken is een van de redenen voor de koersdaling van 20 procent dit jaar.

De bridgewereld werd vorige week opgeschrikt door het plotselinge overlijden van Ellen Bakker, een voormalige vrouweninternational. Bakker werd 46 jaar. Een paar jaar geleden leek zij de strijd tegen kanker nog in haar voordeel te hebben beslecht. Ellen Bakkers bridgecarrière kenmerkte zich door een aantal belangrijke successen. Met het Nederlandse vrouwenteam won zij zilver op het EK en in de Venice Cup (WK vrouwen). Samen met haar echtgenoot Han Begas behaalde Bakker eveneens zilver op een EK gemengd viertallen en met Ine Gielkens, haar vaste damespartner, veroverde zij zelfs het goud op het EG kampioenschap voor vrouwenparen. In 1989, tijdens de wereldkampioenschappen in Perth (Australië), trok Bakker de aandacht met een fraai afgespeelde deelscore. Nederland-Canada:

De nieuwe Poolse premier Marek Belka heeft gisteren niet het vertrouwen gekregen van het parlement. Daarmee duurt de politieke crisis voort in Polen en komen nieuwe verkiezingen dichterbij.

Reckitt Benckiser is 2004 begonnen met een geweldige sprong voorwaarts. De producent van huishoudelijke artikelen, met de Nederlander Bart Becht aan het roer, zag zijn winst in het eerste kwartaal – bij gelijkblijvende wisselkoersen – met 12 procent groeien, waardoor de doelstelling van 5 procent groei ver voorbij werd gestreefd. Het bedrijf profiteerde weliswaar van behoeftige consumenten die in drommen zijn griepmiddeltjes en insectenspuitbussen kwamen kopen, maar Reckitt's nieuwe producten bleven het goed doen en het verhoogde marketingbudget lijkt vruchten af te werpen. De vraag is of er na de sterke prestaties van het afgelopen jaar nog veel rek zit in de aandelenkoers.

De overname van Sema door Atos Origin, voor 30 procent eigendom van Philips, had het concern moeten transformeren. De combinatie van de twee automatiseerders zou bijna tweemaal zo'n hoge omzet krijgen als Atos alleen. Het probleem is dat de transformatie op een fiasco lijkt te zijn uitgelopen. Toegegeven, de overname was altijd al een groot risico. Sema was een slecht geleid bedrijf en verwezenlijkte vorig jaar een operationele winst vóór belastingen van slechts 50 miljoen euro, op een omzet van 2,3 miljard euro. Maar Atos rechtvaardigde de aankoop voor 1,3 miljard euro door er op te wijzen dat het slechts 56 procent van de omzet op tafel hoefde te leggen.

De lessen van haar lagere school in het Surinaamse Moengo staan Marian Markelo (49) in het geheugen gegrift. Bijna zingend herhaalt ze de woorden die ze als kind uitentreuren moest opzeggen: `De Rijn stroomt bij Lobith ons land binnen.' En: `Ons land heeft vier seizoenen: lente, zomer, herfst en winter.' Ze lacht hard om de herinneringen die het losmaakt. Winter in de tropen? De leraar schraapte ijs uit een vrieskist: zó zag Hollandse sneeuw eruit.

Naast de Nipkowschijf voor televisie en de Reissmicrofoon voor radio kent de Stichting Nipkow sinds vorig jaar een derde onderscheiding, voor multimedia: de Zilveren Prichettprijs. Dit jaar gaat deze prijs naar de VPRO/NPS-site over de programma's OVT (VPRO-radio) en Andere tijden (NPS). Alle afleveringen van deze geschiedenisprogramma's kunnen worden beluisterd of bekeken op www.omroep.nl/geschiedenis. Maar de site biedt veel meer historisch materiaal. Sinds december vorig jaar staan er oude Polygoonjournaals op en is er een Mediabibliotheek, waar audio- en videomateriaal op thema gerangschikt is. Ook is er een webgids met links naar andere historische sites en de quiz `Netspanning', die de afgelopen twee jaar een miljoen keer werd gespeeld.

www.omroep.nl/geschiedenis, www.webbyawards.com

Terwijl de pro-Amerikaanse coalitie-regering in Irak de verschillende milities al maanden oproept de wapens neer te leggen, verschijnen er alleen maar meer gewapende groepen. Een burgeroorlog dreigt.

Twee voormalige Britse gevangenen van de Amerikaanse militaire gevangenis in Guantánamo Bay schrijven in een open brief aan de Amerikaanse president Bush dat zij welbewust zijn vernederd in de meer dan twee jaar dat ze gevangen hebben gezeten. Felle verlichting, harde rapmuziek en honden zouden zijn gebruikt om hen tot bekentenissen te dwingen. Het duo, Shafiq Rasul en Asif Igbal, schrijft ook dat ze vaak naakt moesten rondlopen als straf voor kleine vergrijpen. Amerikaanse functionarissen ontkennen de beschuldigingen.

De verbijsterende foto's uit de Abu Ghraib gevangenis doen ons denken aan de boeken van D.A.F. de Sade (1740-1814). De Sade, literator, filosoof van de duisternis stelde de vraag: waarom is het kwaad zo onnatuurlijk? De Sade infiltreert, zelfs ná zijn dood, in de hoofden van de Amerikaanse marechaussee in de Abu Ghraib gevangenis, om hen ervan te overtuigen dat het beter is zich aan de ondeugd over te geven dan zich ertegen te verzetten. Aan het begin van La nouvelle Justine ou les Malheurs de la vertu, spreekt de Sade, ongetwijfeld ook namens de Abu Ghraibs bewakers, de volgende veronderstelling uit: ,,Zullen zij niet met enig recht zeggen dat de deugd, hoe mooi ook, de slechtste keuze is die men kan maken als ze niet bij machte is het tegen de ondeugd op te nemen en het in een volkomen verdorven tijd als de onze veiliger is te doen als alle anderen?'' Hier kunnen de bewakers van Abu Ghraib protesterend tegen ons zeggen: ,,U demoniseert ons, en u begrijpt het niet. We moeten het opnemen tegen een onmogelijke en absoluut inhumane vijand die met niemand, dus ook niet met de Irakezen mededogen heeft.''

Kanker van de dikke darm moet geopereerd worden, maar het is niet altijd nodig om daarvoor grote wonden in de buik te maken. Minimaal invasieve laparoscopische ingrepen, ook wel sleutelgatoperaties genoemd, vormen een effectief en patiëntvriendelijk alternatief. Voorwaarde is wel dat ze worden uitgevoerd door een ervaren chirurg en dat andere organen in de buikholte nog niet door tumor zijn aangetast. Het belangrijkste voordeel is dat de `kleine' operatie minder belastend is voor de patiënt, die daardoor sneller en gaver het ziekenhuis uitkomt (New England Journal of Medicine, 13 mei).

Nederland heeft een naam hoog te houden in het verkeer. De overheid is erin geslaagd Nederlandse wegen tot de veiligste van Europa te maken. Net als haar voorgangers vindt minister Peijs van Verkeer en Waterstaat het belangrijk om het zo te houden en vandaar dat zelfs een kleine stijging van het jaarlijkse aantal verkeersdoden (van 1.066 tot 1.088) haar tot nieuwe maatregelen heeft aangezet. Dergelijke maatregelen krijgen meestal veel steun. Het aantal verkeersdoden is meer dan drie keer zo hoog als het aantal moorden. Vorig jaar is met name het aantal doden onder fietsers met meer dan 10 procent gestegen tot 219.

Een aardige lakmoesproef voor een Nederhop debuut is altijd weer of de rappers zo weten te overtuigen dat je ook werkelijk wilt weten wat ze allemaal in hun moerstaal uitkramen. De nedercrew VSOP weet op zijn debuut Huiswerk zoveel nog wel af te dwingen. Met de sfeer van een party crew, maar met de arrogantie van `geboren rappers', worden fijne kapsones vol zelfspot opgelepeld, en gezegd moet dat VSOP qua mc's niet zuinig in z'n talenten zit. Productioneel is het een ander verhaal. Dat de Nederhop muzikaal chronisch tien jaar achterloopt op de ontwikkelingen in de rest van de wereld, wreekt zich ook nog te vaak op Huiswerk. Oubollige strijkersbombast uit de computer, halfdroge beats die naar TMF blijven stinken, funk uit foute hoeken: het typische Nederhopse jatwerk, de horrelvoet van het genre. Jammer, want onder sommige raps op dit debuut hoor je wel degelijk de hang naar avontuur. Die kant moet het op, want de mc's van VSOP verdienen een tovenaar.

Ter gelegenheid van het Eurovisie-songfestival, vanavond in Istanbul, wijdt Pieter Steinz het twintigste deel van zijn serie over thema's in de wereldliteratuur aan muziek in het algemeen en Nick Hornby's High Fidelity in het bijzonder.

Onder het motto `elke platenmaatschappij zijn eigen Coldplay' is Keane de band waarop medewerkers van het Islandlabel hun hoop gevestigd hebben voor de kerstbonus. Bijzonder aan het trio uit het Engelse Sussex is dat Keane geen elektrische gitaren, maar alleen piano als melodie-instrument gebruikt naast de zang van Tom Chaplin, een nog dik in het babyvet zittende frontman die zowel uiterlijk als vocaal iets engelachtigs heeft. Meer nog dan Coldplay maakt Keane watjesmuziek bij uitstek, waarin zelfmedelijden en liefdesverdriet de tranentrekkende hoofdbestanddelen zijn. Debuutalbum Hopes and Fears staat bol van bombastisch puberleed, jammerteksten over wachten bij de telefoon op meisjes die niet terugbellen en verzorgde Billy Joel-pop van vroegoude bedplassers. Maar goed dat ze geen gitaren gebruiken, want anders zou de rock & roll-politie hun die moeten afpakken om ze met accordeons op tournee te sturen.

In de schaduw van bolder 43 in de Schiehaven, een nu stille zijtak van de robuuste Rotterdamse haven, schiet een donker vogeltje als een schim met vliegensvlugge vleugelslag heen en weer. Onmiskenbaar: het is de zwarte roodstaart (Phoenicurus ochruros), het mannetje. De bovenzijde is leigrijs, de vleugel vertoont de karakteristieke witte vlek. Scherp getekend kopje en dan natuurlijk de roestrode staart die hij bij elke rusteloze beweging, in de vlucht en als hij landt, opent en dichtvouwt als een waaier. Van oorsprong is de zwarte roodstaart een bergbewoner van Zuid- en Midden-Europa. Na de Tweede Wereldoorloog maakte hij de sprong in noordoostelijke richting, aangetrokken door een landschap van puinhopen. De betonnen kade met zijn kliffen en richels is voor de zwarte roodstaart een voortreffelijk rotsachtig leefgebied. In Rotterdam is hij terug in de bergen.

Achter de rug van architect Cuypers eet Joep Habets een taartje.

Lenny Kravitz was al retro voor retro in de mode was. Al vanaf het begin van zijn carrière prefereert hij oude gitaren en buizenversterkers, omdat die een mooier, warmer geluid zouden opleveren dan nieuwerwetse digitaliteit. Een paar jaar geleden leek het even of hij van zijn retro-imago af wilde. Toen klonk in zijn muziek het `moderne' geluid van elektronica door en speelden zijn clips zich af in ruimteschip-achtige decors waar hij speelde met zwevende camera's en andere futuristische gadgets. Het was Kravitz' zwakste periode: zijn geforceerde eigentijdsheid was net zo gekunsteld als het nieuwe masturbanten-imago van Britney Spears. Maar in zijn nieuwe clip, `Where are we running', is Kravitz gelukkig weer gewoon ouderwets retro. Sterker nog, hij is meer retro dan ooit: het is alsof hij Prince met zijn retro-nummer `Musicology' wil overtreffen.

Die Giuseppe Verdi! Hij was in de tweede helft van de 19de eeuw wel de beroemdste operacomponist, maar toch vooral onder de Alpen. Daarboven componeerde Richard Wagner, de meest besproken en de controversieelste operacomponist van de 19de eeuw. Daar leefde ook Johannes Brahms, de erfgenaam van Beethoven, op instrumentaal gebied de Weense muziekgod, die Beethovens strijkkwarttetten overtrof met strijksextetten.

Nieuw in Nederland: verende springschoenen die de loopklap van de jogger opvangen. Wim Köhler liep en sprong rond op kangoojumps. Het lachen verging hem niet. En dat van de voorbijgangers ook niet.

De hoofdredacteur van de Londense boulevardkrant Daily Mirror is gisteren met onmiddellijke ingang opgestapt nadat het bestuur van zijn uitgeverij hem daartoe had gedwongen.

Is zij te oud? Is zij niet hip genoeg meer? Yaël Vinckx over de tanende invloed van Barbie, de modepop.

ACTUALITEITEN

Lijn 25. De NOS reist met een bus door de Europese Unie. Vanavond vanuit het Spaanse Barcelona. Ned.2, 19.25-19.55u.

Nova. Het bezoek van Nederlandse parlementariërs aan Irak. Ned.3, 22.20-22.57u.

MEVROUW C.B. te A. heeft weer een waarneming. Ze was op vakantie geweest in een uithoek van het land om even helemaal uit te waaien. In Zeeuws-Vlaanderen: ``'t Is daar net buitenland, de mensen zien er raar uit, je verstaat ze niet, maar ze zijn allemaal even aardig. En het eten is er verschrikkelijk.''

Dierenliefde en liefde voor het boek waren deze week in het nieuws. Ellen de Bruin sprak onder meer met schrijver Harry Mulisch over zijn dierenliefde. Een weekoverzicht.

In de rubriek `uit de school geklapt' wordt de blik gericht op kleine, maar belangrijke aspecten van het schoolbestaan. Vandaag: spieken.

In de zomer komen duizenden vistoeristen naar IJsland om in de schone rivieren Noord Atlantische zalm te vangen. En die sportvissers proberen de zalm ook te beschermen. Jan Gerritsen over een prijzige hobby.

Ze was al 67 jaar toen Nederland haar leerde kennen als lid van de Buena Vista Social Club. Dat is al weer zeven jaar geleden maar op haar nieuwe cd Flor de Amor klinkt zangeres Omara Portuondo opnieuw leeftijdsloos. Dat komt doordat ze het anders dan bijvoorbeeld Célia Cruz niet moet hebben van kracht en `doorgaan', maar het zoekt in andere zaken. Een intieme voordracht en gevoel voor nuance, dat zijn de kwaliteiten waarmee deze kleine `grande dame' ook dit keer bekoort. Met dank aan de firma World Circuit die zorgde voor de passende kaders. Er spelen op deze cd een heleboel musici maar het volume is omgekeerd evenredig: de strijkers en de koortjes prediken uitsluitend liefde en vrede en zelfs de slagwerkers houden zich gedeisd. Het resultaat is een cd die je even doet vergeten dat de wereld `eigenlijk' een hel is. Op 19 mei staat Omara Portuondo met een 16-koppig orkest in het Amsterdamse Concertgebouw.

Er is een nieuw psychologisch fenomeen ontdekt bij jonge kinderen. Rond twee jaar blijken peuters oprecht moeite te doen om (onmogelijke) handelingen uit te voeren op miniatuurobjecten. De psychologen die over het fenomeen rapporteren in Science (14 mei) verklaren de vergissingen uit een onvermogen waarneming en beweging precies op elkaar af te stemmen. De identificatie van het voorwerp (een stoeltje, een autootje) roept een motorische planning op die niet meer gestopt wordt, ook al blijkt al snel dat het voorwerp veel te klein is om op te zitten of om in te klimmen. De actie is heel goed te onderscheiden van spel: doen alsof je op dat stoeltje gaat zitten. Het betreft hier een serieuze poging.

De inslag van een meteoriet voor de huidige noordoostkust van Australië heeft 250 miljoen jaar geleden mogelijk een groot deel van het leven weggevaagd (Sciencexpress, 13 mei). Het doet denken aan de inslag in Mexico die 65 miljoen jaar geleden een einde maakte aan het tijdperk van de dinosauriërs. Tegen het einde van het Perm zijn 80 procent van de soorten op het land en 90 procent van de soorten in zee uitgestorven. Trilobieten (geleedpotige zeedieren) behoorden tot de bekendste slachtoffers.

In plaats van de oprichting van zwarte scholen te frustreren werpt onderwijswethouder Pierre Heijnen liever een drempel op tegen nieuwe witte scholen in Den Haag.

Nieuwe metingen aan quasars tonen aan dat de zogeheten fijnstructuurconstante in de loop van de tijd niet is veranderd (Astronomy & Astrophysics 417 (III), april). De fijnstructuurconstante is een van de natuurconstanten die wetenschappers gebruiken voor het verklaren en beschrijven van de fysica van het heelal. Drie jaar geleden werd in vakbladen en ook in deze krant gesuggereerd dat deze constante in de loop van de kosmische tijd mogelijk iets was toegenomen. Als dat inderdaad het geval is, heeft dat heel belangrijke gevolgen voor zowel onze kennis van de fysica als die van de evolutie van het heelal.

Met een toneelvoorstelling rond de extroverte `Kriebeltje' wil Ornay Gabay Nederlandse schoolkinderen helpen om hun emoties te uiten.

Veel grappen over de Masai in de koekhapreclame die tegenwoordig op de tv te zien is, bij deze foto van inderdaad, Masai-stamleden. Vlnr poseren op deze AP-foto Peter Toroke, Jackson Oreteteyo, Joseph Ole Munge en Joseph Miaron in Kenia, Nairobi. Ze staan op het punt om naar Amerika te gaan, om daar van cowboys tips over het bedrijfsvoering op de ranch en veeteelt te krijgen.

De aanscherping van het coffeeshopbeleid van het kabinet is vooral bedoeld voor de Tweede Kamer en voor het buitenland. Een echte aanscherping van het huidige coffeeshopbeleid zal tot meer overlast en een vermenging van softdrugs en harddrugs leiden. Dat zegt de voorzitter van de commissie Veiligheid van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Haarlemse burgemeester J. Pop, in een vraaggesprek met deze krant.

Inzender Tent (W&O, 8 mei) is verstoord dat ik ``vereuropeanisering'' gebruik om de bureaucratisering van ons wetenschapsbeleid te omschrijven. Hij vraagt mij een ``concreet businessplan voor het Europese onderzoeksbudget''. ``Helaas'', schrijft Tent, zal mijn antwoord wel weer luiden: ``laat het (management) over aan de wetenschap en alles komt goed.'' Goed geraden! De National Institutes of Health in Amerika, de meest succesvolle onderzoeksorganisatie ter wereld, wordt gerund door onderzoekers en daar kan Europa een voorbeeld aan nemen. Dat lijkt nu ook te gebeuren. De Europese Commissie heeft op 14 januari 2004 laten weten dat er ook Brussels geld naar basaal onderzoek mag stromen en de Commissie steunt de oprichting van een Europese Research Council (voor en door serieuze onderzoekers!), die dat onderzoeksgeld gaat verdelen. Met het komende voorzitterschap van Nederland in Europa krijgt Balkenende een gouden kans om geschiedenis te schrijven: onze premier die als een ware Hercules de Europese Research Council van de grond tilt, ondanks alle tegenwerking van de Brusselse bureaucraten. We zullen zien.

Verloopt de Europese besluitvorming over de Turkse kandidatuur op een voor het publiek bevredigende manier? Staatssecretaris Nicolaï oordeelt van niet en spreekt van salamitactiek. Zijn partijgenoot Van Aartsen vindt dat onzin.

WAT WAS ER vóór de oerknal? Voor de leek een brandende kwestie, maar geen kosmoloog die er zich druk om maakt. Zinloze vraag, zal hij zeggen, zoiets als op de Noordpool staan en naar het noorden willen. We leven in een uitdijend heelal. Draai de film van de kosmos terug en de uitkomst zal zijn dat alles, van sterrenstelsels tot intergalactisch stof, 13,7 miljard jaar geleden uit één punt ontsproten is. Die singulariteit markeert het begin van ruimte en tijd. Daarvoor en daarbuiten, aldus de heersende opvatting, hebben we niets te zoeken.

Metingen van een groep Nederlandse natuurkundigen (in Delft en Leiden) hebben duidelijk gemaakt waarom zonnecellen op basis van plastic halfgeleiders een veel minder hoog rendement hebben dan `klassieke' zonnecellen gemaakt van bijvoorbeeld silicium. Invallend (zon)licht blijkt in halfgeleidende plastics nauwelijks een elektrische stroom op te wekken, maar produceert voornamelijk tegengesteld geladen deeltjes die samen optrekken en daardoor niet bijdragen aan de geleiding. Grootschalige toepassing van dit soort plastic zonnecellen is dan ook nog onmogelijk.

,,Het verdriet is er, maar in de strijd in Irak gaat het om vrede, stabiliteit en de betrokkenheid van de internationale gemeenschap.''

Premier Balkenende, 12 mei

De pluimveehouderij zit klem tussen welzijn en kosten. Mensen willen meer aandacht voor dierenwelzijn, maar bij slager en supermarkt kiezen ze vooral voor `goedkoop'. Daarom zoekt de industrie met genetische technieken naar een robuuste kip.

ACTUALITEITEN

Buitenhof. Maarten Engwirda, lid van de Europese Rekenkamer, over de uitbreiding van de EU en het gevolg daarvan voor geldstromen in Brussel. En een gesprek met de Kamerleden Nebahat Albayrak (PvdA) en Hans van Baalen (VVD) over hun ervaringen in Irak. Ned.3, 12.08-13.00u.

Dit elegante visgerecht keek ik af bij een kok in Baskenland. Het recept is voor 2 personen. Koop twee korte, dikke stukken kabeljauw met het vel er nog aan, weiger lange dunne stukken. Leg de paprika's op een stuk aluminiumfolie in de voorverwarmde oven met een temperatuur van 250 graden. Draai de paprika's na 7 minuten om. Na een minuut of 15 verschijnen kleine zwarte plekjes. Prik met een vork in de paprika's om te controleren of ze zacht zijn. Leg de paprika's in een kom en sluit die af. Na ongeveer een kwartier laten de velletjes van de paprika zich makkelijk verwijderen. Snijd de paprika's in de lengte door. Verwijder kapje, zaadjes en zaadlijsten.

Voor wie ook maar een beetje vertrouwd is met de werkelijk oeverloze hoeveelheid onderzoeksliteratuur over depressie, is dit een ambitieus proefschrift. De ondertitel `a multifactorial social approach' verraadt dat al. Niet het zoveelste kleine onderzoek naar een groep patiënten of een eenmalige meting van verschijnselen van depressie in een steekproef uit de bevolking, maar een poging tot synthese en integratie van al die verschillende manieren om greep te krijgen op wat al de belangrijkste bevolkingsziekte van de eenentwintigste eeuw genoemd wordt.

Bij patiënten met plotselinge erge buikpijn denkt men al snel aan een blindedarmontsteking. Maar het kan ook iets goedaardigs zijn: een vetinfarct. Radioloog Adriaan van Breda Vriesman van het Rijnland Ziekenhuis in Leiderdorp schrijft in zijn proefschrift (waarop hij afgelopen dinsdag in Amsterdam promoveerde) dat zo'n vetinfarct, hoewel het weinig bekend is, vaak voorkomt. Van Breda Vriesman heeft vastgesteld dat het om een aandoening gaat die niet behandeld hoeft te worden: de klachten verdwijnen spontaan, in de regel binnen negen dagen.

Ooit gehoord van Wukei, huis clos of PV? Nee, het gaat niet over de laatste sciencefictionfilm, maar om de Europese Unie, zo blijkt uit het onlangs uitgegeven eurocratisch zakwoordenboek Van Arrestatiebevel tot Zero tolerance.

Aan het eind van het vierde millennium voor Christus duikt het wiel op. In Mesopotamië, aan de Indus, in de Kaukasus, maar ook in onze contreien. Het idee dat Noord-Europa achteraan hobbelde klopt niet.

Door de kleine vraag kunnen prijzen voor vliegvakanties naar bestemmingen rond de Middellandse Zee in juni en juli halveren vergeleken met de prijzen in de reisgidsen. Dat zei directeur W. van den Hoogen van reisbureau D-Reizen vanmorgen. Op dit moment ligt het aantal boekingen naar die bestemmingen ruim 10 procent lager dan vorig jaar. Mensen boeken volgens Van den Hoogen minder reizen als gevolg van het Europees kampioenschap voetbal in Portugal en de Olympische Spelen in Griekenland. Verder gaan toeristen verder weg nu de sars-epidemie voorbij is en verre bestemmingen relatief goedkoop zijn door de lage koers van de dollar.

De gemeenteraad van Emmen is afgelopen nacht akkoord gegaan met een reddingsplan voor eerstedivisieclub Emmen. Het plan bestaat onder meer uit een gemeentelijke lening van 2,35 miljoen euro tegen 2,75 procent rente aan de noodlijdende voetbalclub. Ook gaat de gemeente er van uit dat derden geld op tafel leggen. In totaal moet er 7,65 miljoen euro aan financiering op tafel komen. Gedeputeerde Staten van Drenthe hebben gisteren een gift van een half miljoen euro toegezegd en een lening van 1,5 miljoen euro aan de gemeente. Verder hebben bedrijven en supporters toezeggingen gedaan over kwijtscheldingen, giften en garantstellingen. Voorwaarden voor de financiële steun zijn dat het huidige management opstapt, de begroting volgend seizoen sluitend is en een gemeentelijke toezichthouder op het financiële beleid toeziet. Verder eist de gemeenteraad dat op 27 mei honderd procent zekerheid is over de 2 miljoen euro die de `derden' hebben toegezegd.

Jongeren in Nederland tussen de 13 en 29 jaar hebben last van de recessie. Dat blijkt uit onderzoek van bureau Qrius in samenwerking met muziekzender MTV. Dit werd gisteren bekendgemaakt tijdens het congres Trends in Jongerenmarketing te Kaatsheuvel. Jongeren blijven langer op school omdat ze geen baan kunnen vinden of besteden minder geld omdat ze in inkomen achteruitgaan. Directeur P.Sikkema voorspelt dat de arbeidsmarkt de komende jaren moeilijk zal blijven maar daarna een groot aantal werknemers met pensioen zal gaan waardoor er enige ruimte ontstaat voor de jonge werkzoekenden. Zij moeten volgens hem wel werkervaring opdoen omdat anders de nieuwe generatie deze banen zal bezetten.

Een spray met kokosnotenmelk als voornaamste bestanddeel moet eraan bijdragen dat voetbal eerlijker en aantrekkelijker wordt. Bij het jaarlijkse jeugdtoernooi in Terborg gebruiken de scheidsrechters volgende week bij enkele wedstrijden een spuitbus, waarmee ze bij een vrije trap precies kunnen aangeven waar het muurtje van de verdedigende partij moet staan.

China's steden groeien en bloeien, maar hoe is de situatie in het achterland? Onze correspondent gaat er twee weken per auto op uit. Vandaag een ontmoeting met mijnwerkers die een paar goede handschoenen zouden willen.

De tuchtcommissie van de KNVB heeft Ajax vanmorgen een onvoorwaardelijke geldboete van 30.000 euro opgelegd voor de ernstige rellen bij het duel Jong Ajax-Jong Feyenoord op 15 april in Amsterdam.

De Nederlandse Apparatenfabriek Nedap rekent op een omzet- en winststijging van 20 tot 30 procent in de eerste helft van dit jaar, in vergelijking met dezelfde periode van 2003. Dat meldde een woordvoerder van het bedrijf gisteren. De groei wordt met name toegeschreven aan de levering van elektronische stemmachines voor de verkiezingen in de Ierse Republiek. Nedap boekte vorig jaar een nettowinst van 10,7 miljoen euro. Dat was 20 procent meer dan in 2002. De omzet steeg in 2003 met 6 procent tot 124 miljoen euro.

Het Azteca-stadion van de Mexicaanse voetbalclub America, de club van de Nederlandse coach Leo Beenhakker, is voorlopig gesloten voor het publiek. De politie in Mexico-Stad wil een onderzoek afwachten naar de ernstige rellen van afgelopen dinsdag tijdens het thuisduel tegen het Braziliaanse Sao Caetano. Door een 1-1 gelijkspel werd America uitgeschakeld in de tweede ronde van de Libertadores Cup, de Zuid-Amerikaanse versie van de Champions League. Spelers en officials gingen met elkaar op de vuist, waarna furieuze fans het veld bestormden en ook slaags raakten. De poorten van het stadion gaan pas weer open voor het publiek, als de veiligheidsmaatregelen zijn verbeterd. Het Azteca-stadion was in 1970 en 1986 strijdtoneel van de WK-finale.

Het ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft te weinig gedaan om de hoge ticketprijzen op de vliegroute tussen Nederland en Suriname te onderzoeken. Daarmee helpt het ministerie bij het instandhouden van de dure vluchten. Dat stelde de Nationale Ombudsman vandaag. De luchtvaartmaatschappijen KLM en SLM hebben samen het monopolie op de route Amsterdam-Paramaribo. Het is bekend dat de tarieven erg hoog zijn, aldus de ombudsman. Ook de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) is na onderzoek tot die conclusie gekomen.

DSM gaat in 2005 zijn antibioticaproductie in Delft met meer dan 50 procent vergroten. Aanleiding zijn de toegenomen concurrentie van met name China en India op de antibioticamarkt en de gedaalde penicillineprijzen. Met de uitbreiding ontstaat de grootste productiefaciliteit voor de stof 7-ADCA in de wereld. Het concern verstrekt uit concurrentieoverwegingen geen nadere financiële details.

De FIFA beslist morgen waar het wereldkampioenschap voetbal van 2010 wordt gehouden. Zuid-Afrika is favoriet.

Toezichthouder Opta heeft veel tijd nodig de nieuwe telecomwet in de praktijk te brengen. De concurrentie zegt dat Opta deals maakt met de KPN om tijd te winnen.

Uitgeverij Wolters Kluwer heeft in de eerste drie maanden van dit jaar zijn resultaat zien verbeteren op een 6 procent lagere omzet. De cijfers waren beter dan analisten hadden verwacht.

Het beursbedrijf Euronext heeft het eerste kwartaal van 2004 een omzet gehaald van 236,7 miljoen euro. Dat is 10,5 procent meer dan in het eerste kwartaal van 2003. Dat heeft het bedrijf vandaag bekendgemaakt. De omzet van de handel in derivaten steeg met 17,1 procent. Bij de handel in effecten liep de omzet daarentegen iets terug. Dat komt doordat de gemiddelde tarieven hiervoor zijn gedaald.

De nieuwste trend onder bedrijven die iets voor de maatschappij willen betekenen, is het gratis beschikbaar stellen van hun expertise. Fortis-managers hielpen acht organisaties met hun bedrijfsplan.

Landbouwcoöperatie Cehave Landbouwbelang heeft in 2003 een nettowinst geboekt van 6,7 miljoen euro. Een jaar eerder noteerde de coöperatie een verlies van 28 miljoen. Het bedrijf heeft dat gisteren bekendgemaakt. De omzet daalde fors van 971 tot 751 miljoen euro. Dat is vooral het gevolg van het afstoten van een aantal niet-kernactiviteiten en de gevolgen van de vogelpest. De winst is afkomstig van de mengvoerders in Nederland, België en Polen. Dit onderdeel zal verder worden uitgebreid. De pluimveeslachterij van Cehave Landbouwbelang was verliesgevend.

De winst van de Amerikaanse computerfabrikant Dell is gestegen van 598 miljoen dollar in het eerste kwartaal van 2003 tot 731 miljoen dollar in het eerste kwartaal van dit jaar. Het winstcijfer komt overeen met de verwachtingen. De omzet van Dell groeide in diezelfde perioden van 9,5 miljard dollar naar 11,5 miljard dollar. Dat maakte het concern gisteren na beurs bekend. Het bedrijf zette met name in China, Japan en Frankrijk meer af. Bovendien verkocht Dell meer nieuwe producten.

Het Duitse staal- en machinebouwconcern ThyssenKrupp heeft in het tweede kwartaal van het op 1 oktober 2003 begonnen boekjaar een winst geboekt van 249 miljoen. Dat is vrijwel gelijk aan de winst in dezelfde periode van 2002. De omzet steeg met 7 procent tot 9,8 miljard euro. Topman Ekkehard Schulz verwacht voor het gehele boekjaar een omzet van 38 miljard euro en een winst voor belastingen van een miljard dollar, tenzij de economie afzwakt en de financiële en grondstoffenmarkten te veel schommelingen laten zien.

Vragen en twijfels omgeven de zwemcarrière van Chantal Groot. Zoals deze: moet de 21-jarige sprintster haar persoonlijke start in Athene opofferen omwille van de estafetteploeg?

Het Amerikaanse farmaceutische concern Pfizer heeft met de autoriteiten in de Verenigde Staten een schikking getroffen. Het bedrijf betaalt 430 miljoen dollar omdat het in de jaren negentig de marketingregels overtrad. Daardoor werd het product Neurontin, bedoeld voor epilepsie-patiënten, ook voorgeschreven tegen hoofdpijn of depressies. Zo stond het medicijn alleen niet geregistreerd. Neurontin is een product van de Pfizer-divisie Warner-Lambert dat oorspronkelijk geen onderdeel was van Pfizer.

Het Amerikaanse detailhandelsconcern Wal-Mart heeft in het eerste kwartaal van zijn gebroken boekjaar 2004/2005 zijn omzet, ten opzichte van een jaar geleden, met ruim 14 procent verhoogd tot 64,8 miljard dollar. Wal-Mart boekte een nettowinst van 2,2 miljard dollar tegen 1,9 miljard dollar in de vergelijkbare periode vorig jaar. Bij de presentatie van de kwartaalcijfers zei topman Lee Scott gisteren bezorgd te zijn over de gevolgen van de stijgende olie- en gasprijzen voor de consumentenbestedingen.

De Europese Unie geeft Zwitserland en Luxemburg de garantie dat hun bankgeheim blijft bestaan. Daarmee wordt de uitvoering mogelijk van het akkoord over belasting op spaartegoeden.

Corruptie heeft de Wereldbank tussen de 26 miljard en de 130 miljard dollar gekost. Deze schatting is afkomstig van de Amerikaanse senator Richard Lugar tijdens een hoorzitting in de Senaat over ontwikkelingshulp. Tussen de 5 en de 25 procent van de 525 miljard dollar die de ontwikkelingsbank sinds 1946 aan leningen heeft verstrekt, is verdwenen door corruptie, aldus Lugar. Hij baseerde zich op schattingen van ontwikkelingsdeskundigen. De Wereldbank zou ,,heel vaak passief'' hebben meegewerkt aan het wegsluizen van 100 miljard dollar ontwikkelingsgeld. Een woordvoerder van de bank verklaarde dat de Wereldbank zich bewust is van het probleem.

Basketbalcoach Ton Boot heeft met Groningen verrassend de finale van de play-offs bereikt door een zege op Amsterdam.

De Duitse Postbank krijgt, zoals de bedoeling was, de komende maand een notering aan de effectenbeurs in Frankfurt. Dit heeft Deutsche Post, waar de bank onder valt, gisteren gezegd. Hierover bestond onzekerheid omdat Deutsche Bank belangstelling zou hebben voor de Postbank. De besprekingen over de overname zouden met beider instemming zijn stopgezet. De Postbank wil op 21 juni naar de beurs. Het wordt een van de grootste beursintroducties in Europa van dit jaar. Deutsche Post houdt minimaal 50 procent plus een aandeel. De winst verdubbelde in het eerste kwartaal van 2004 tot 353 miljoen euro.

De Italiaanse internetaanbieder Tiscali heeft in het eerste kwartaal van dit jaar een bedrijfsresultaat geboekt van 23,9 miljoen euro. In dezelfde periode vorig jaar was dat 15,6 miljoen euro. Dat meldde het bedrijf gisteren. De omzet is met 26 procent naar 267,1 miljoen euro gestegen. Het aantal klanten met ADSL ging met 400.000 omhoog naar 1,24 miljoen. Het bedrijfsresultaat is in vergelijking met het laatste kwartaal van vorig jaar lager door hoge marketingkosten.

De Duitse minister van Financiën Hans Eichel (SPD) heeft in de discussie over de toekomst van het Europese Stabiliteitspact opnieuw uitgehaald naar zijn Nederlandse collega Gerrit Zalm. In een vraaggesprek tijdens het actualiteitenprogramma Heute Journal zette hij donderdag Zalm te kijk als een apostel van het Stabiliteitspact, die nu zelf in problemen zit.

Staatssecretaris Wijn (Financiën) voelt wel voor het Frans-Duitse plan. ,,We hopen dat andere Europese lidstaten zich ook aansluiten'', aldus de woordvoerder van Wijn.

Met de uitbreiding van de EU vrezen Duitsland en Frankrijk voor het wegtrekken van bedrijven naar landen met een lagere vennootschapsbelasting. Een voorstel van de landen om de tarieven te gelijk te trekken krijgt weinig steun.

Slechts één op de drie Amerikanen in het buiten- land maakt gebruik van zijn stemrecht. Ook Tracy Metz voelt zich aangesproken.

Niet iedereen is blij met de uitbreiding van de EU. Volgens het Tsjechische dagblad Pravo zijn prostituees in het Tsjechische grensgebied hun nering zo goed als kwijtgeraakt nu de grenzen open zijn en er geen lange wachtrijen met vrachtwagens meer zijn.

De afronding van een rechtszaak over fraude bij Aegon heeft vertraging opgelopen. De voorzitter van de meervoudige strafkamer in Almelo werd vandaag weggestuurd, nadat hij zich te kritisch had uitgelaten richting de verdachte, de Twentse zakenman Herre T. De zaak wordt vrijdag 4 juni hervat, met een nieuwe rechtbankvoorzitter.

De kilometers lange rijen vrachtwagens voor de Duits-Poolse grens zijn verdwenen, nu Polen lid is van de EU. Het wordt nu voor transportbedrijven nog aantrekkelijker om vrachtwagenchauffeurs uit Polen in te huren.

De slagzinnen zijn altijd kek, op het ranzige af. `Ich bin doch nicht blöd' (Ik ben toch niet gek) van elektronicaketen MediaMarkt is in Duitsland alom bekend. De slogan `Geiz ist Geil' (Gierigheid is geil) van zusterbedrijf Saturn was een regelrechte voltreffer. Het reclamebureau Jung von Matt uit Hamburg ving eind 2002 in drie woorden het onderbuikgevoel van de natie: wij Duitse consumenten zijn bang voor de toekomst en bang om geld uit te geven. Anno 2004 is de Duitse consument nog steeds pessimistisch: `Geiz ist Geil' is inmiddels een ingeburgerd begrip. Een demonstrant bedacht de leus ,,Geiz ist Geil, maar stageplaatsen zijn geiler''. Een krant kopte: ,,Geist ist Geil.''

Managementgoeroe Peter Drucker redigeerde een bloemlezing van zijn eigen werk van de afgelopen zestig jaar. Voor hem is het bedrijf meer een sociale dan een economische organisatie.

Bij de spelletjes- en puzzel-fabrikant Jumbo wordt bijna 40 procent van de arbeidsplaatsen geschrapt. Hierdoor verliezen 47 werknemers in Nederland hun baan en 23 medewerkers in het buitenland. Het personeel is daar gisteren over geïnformeerd, aldus tijdelijk directeur R. Pieters van het moederbedrijf Hausemann & Hötte. Volgens Pieters moet Jumbo terug naar de basis en spellen ontwikkelen en uitgeven in plaats van maken. Daarom wil Jumbo de fabriek in Wognum verkopen. De productie wordt naar het Verre Oosten verplaatst. Het aantal Jumbo-artikelen wordt gehalveerd tot 600.

Postorderbedrijf Wehkamp schrapt 175 van de 1.300 banen. Dat heeft het bedrijf vandaag bekendgemaakt. Ongeveer 130 functies zijn de afgelopen maanden al door natuurlijk verloop komen te vervallen. Het restant verdwijnt binnen 2,5 jaar, aldus een woordvoerder van Wehkamp. Het bedrijf sluit gedwongen ontslagen niet uit. Reden voor de inkrimping is de dalende omzet. Klanten besteden minder.

Van martelingen in Iraakse gevangenissen is veel bekend. Hoe is de behandeling van gevangenen in Koerdische gevangenissen in Noord-Irak? Het Rode Kruis zwijgt, maar Human Rights Watch niet.

Ministers van Handel en andere betrokkenen bij het wereldhandelsoverleg hebben zich in de marge van hun bijeenkomst bij de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) gisteren en vandaag in Parijs optimistisch uitgelaten over de kans op een akkoord in de zogenoemde Doha-handelsronde. Maar de ronde heeft teveel vertraging opgelopen voor een definitieve overeenkomst dit jaar.

De organisatoren van de Fanny Blankers-Koen Games in Hengelo op 31 mei hebben de Marokkaanse wereldtopper Hicham el Guerrouj gestrikt voor de 1.500 meter. De Afrikaanse atleet beheerst al jaren internationale wedsrijden op de middenafstand. Vorig jaar veroverde hij op de 1.500 in Parijs de wereldtitel. In de Franse hoofdstad mislukte zijn poging ook de wereldtitel op de 5.000 meter te veroveren.

Nederlandse bedrijven hebben in maart 5 procent meer handel met het buitenland gevoerd dan in dezelfde maand in 2003. De invoer kwam uit op 19,2 miljard euro. De uitvoer bedroeg 22,1 miljard euro en was daarmee 6 procent hoger dan in maart vorig jaar. Dat blijkt vandaag uit voorlopige cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De invoer uit landen buiten de Europese Unie steeg met 8 procent tot 8,5 miljard euro en de uitvoer bedroeg 5,6 miljard euro. De invoer uit Rusland en China steeg met respectievelijk 54 en 25 procent.

In vijf jaar tijd heeft MediaMarkt, onderdeel van het Duitse Metro-concern, een groot deel van de Nederlandse markt voor consumentenelektronica in handen gekregen. De concurrenten beven, want het einde van de expansie is nog lang niet in zicht. ,,Wij durven.''

AMSTERDAM/ BERGISCH GLADBACH/ BONN. Voor het eerst sinds 1994 was ik op 4 mei in de stad en hoewel ik geloof dat herdenkingsbijeenkomsten een futiele ceremonie zijn geworden, ging ik om half acht naar een klein monument in Amsterdam-Zuid waar een Duitse jood is gefusilleerd. Vroeger kwam ik daar met mijn vader.

Het bedrijfsresultaat van tankopslagbedrijf Vopak is in het eerste kwartaal met 6 procent gedaald tot 35,8 miljoen euro. Na aftrek van de reorganisatiekosten behaalde Vopak een 4 procent hogere operationele winst dan in het eerste kwartaal van vorig jaar. De verkoop van bedrijfsonderdelen bracht 222 miljoen euro op. Vopak handhaaft de verwachting dat het dit jaar 150,2 miljoen euro met de kernactiviteiten verdient. Vooral in Singapore heeft Vopak weer aanzienlijke investeringen gedaan.

De Australische wielrenner Robbie McEwen heeft gisteren de vijfde etappe gewonnen in de Ronde van Italië. Hij was in finishplaats Spolete de snelste in de eindsprint. De Italiaan Gilberto Simoni bleef in het bezit van de leiderstrui.

Uitgeverij Wolters Kluwer heeft in de eerste drie maanden van dit jaar zijn resultaat zien verbeteren op een 6 procent lagere omzet. De cijfers waren beter dan analisten hadden verwacht.

De salarissen van de top van overheidsbedrijven en non-profitinstellingen zijn vorig jaar gestegen. 44 procent van deze bestuurders verdiende ten minste 5 procent meer dan het jaar ervoor.

Vanaf vanavond kan Rotterdam weer dansen en feesten. Club Now en Wow opent na anderhalf jaar op een nieuwe locatie. Organisator Langebach: ,,Hee jongens, niet te veel ontwerpen hè!''

Jazz-archeologie hoeft niet te resulteren in keurige maar bloedeloze reconstructies.

Jeroen van der Veer, topman van de Koninklijke/Shell Groep, heeft over 2003 een voorwaardelijke bonus gekregen bestaande uit 63.000 aandelen Koninklijke Olie. De bonus – die in 2006 wordt uitgekeerd als Shell bepaalde financiële doelen heeft gehaald – is niet aangemeld bij toezichthouder AFM, terwijl dit mogelijk wel had moeten gebeuren.

Het Oerol Theater Festival op Terschelling heeft van de Stichting Nationale Evenementen de Grand Prix 2004 gewonnen. ,,Oerol heeft een uitstraling die ver over de landsgrenzen reikt'', aldus de Stichting. ,,Het festival vormt een combinatie van topcultuur en toplocatie.'' De prijs is gisteren in Dordrecht uitgereikt en is een initiatief van de Stichting Nationale Evenementenprijzen en het Nationaal Bureau voor Toerisme. Op 11 juni begint het Oerol Festival 2004. Vorig jaar ontving het North Sea Jazz Festival de onderscheiding.

Soms ligt het geheim van een goed kunstwerk helemaal aan de oppervlakte. Neem de ruwe beelden van Folkert de Jong. Als je die ziet, zoals nu bij de Upstream Gallery in Amsterdam, is het verleidelijk om ingewikkelde vertogen te gaan houden over de desintegratie van de werkelijkheid, de relatie tussen beeld en massacultuur of het tonen van de dingen die anders ongezien blijven. Maar toch, het belangrijkste en eerste geheim van De Jongs werk ligt in zijn materiaal. Al sinds zijn doorbraak, begin van deze eeuw, maakt De Jong (1972) beelden van styrofoam en purschuim. Dat zijn materialen die voornamelijk in de bouw worden gebruikt, in het bijzonder voor isolatie – materialen dus, gemaakt om onzichtbaar te blijven. Dat is meteen de eerste slimme omkering van De Jong, want als toeschouwer ben je al snel verbaasd dat je deze spullen niet wat vaker ziet. Zo heeft het styrofoam, vederlichte platen en blokken met het soortelijk gewicht van piepschuim, een ijle, licht-hemelsblauwe kleur. En het purschuim, wat bekender, is gezegend met een prettige, licht obscene geel-variant die ergens het midden houdt tussen kots, urine en custardvla.

Toegeven dat je fout zit is nooit leuk. Publiekelijk boetedoening afleggen is pijnlijk.

Bij veilingen van moderne kunst in New York zijn zowel bij Sotheby's als bij Christie's vele recordprijzen gehaald. Bij veilinghuis Christie's, dat een omzet van 102 miljoen dollar haalde, werden onder andere hoge bedragen betaald voor kunstwerken van de in Nederland wonende Zuid-Afrikaanse Marlene Dumas en van de Amerikaan van Nederlandse afkomst Willem de Kooning. Het schilderij The Dance uit 1992 van Dumas bracht omgerekend 547.000 euro op. Het beeld Staand figuur uit 1984 van De Kooning haalde een bedrag van omgerekend bijna 3 miljoen euro. Topstuk was Number 12 uit 1949 van de Amerikaanse schilder Jackson Pollock, dat voor iets meer dan 10 miljoen euro van de hand ging. Bij Sotheby's werden recordprijzen betaald voor 13 kunstenaars, onder wie Ellsworth Kelly, Jasper Johns, Clyfford Still, Maurizio Cattelan, Yoshitomo Nara en Takashi Murakami, die steeds hogere prijzen haalt. Het duurste stuk daar was Roy Lichtensteins Step-On Can with Leg dat ruim 5 miljoen dollar opbracht.

,,Een falende communicatie'' en het ,,ten onrechte niet voorleggen van plannen''. Dat waren de conclusies van de commissie Cultuur van de Amsterdamse gemeenteraad op het optreden van de wethouder van Cultuur, Hannah Belliot. Haar ambtenaren onderzoeken wat fout ging in de communicatie met de Kunstraad.

Freek de Jonge wordt op 30 augustus zestig dus gaat hij harder werken dan ooit. Vanaf zondag 5 september zal hij vijftien weken lang iedere week een tv-programma van ongeveer een uur voor de VPRO gaan maken. ,,Ik verheug me er erg op.''

Een voorkeur voor gederailleerde personages kan Michael Kumpfmüller niet worden ontzegd. Zijn vier jaar geleden verschenen debuutroman Hampels Fluchten handelt over de duizelingwekkende avonturen van beddenverkoper en rokkenjager Heinrich Hampel (de Nederlandse vertaling heet Lotgevallen van een beddenverkoper), die verstrikt raakt in een web van financieel verraad en erotisch bedrog. Hij ziet geen andere uitweg dan vluchten naar de communistische DDR.

De Amerikaanse zanger en liedjesschrijver John Whitehead is woensdag op straat doodgeschoten. Hij schreef samen met Gene McFadden een reeks hits voor groepen als Harold Melvin and The Blue Notes (Wake Up Everybody) en The O'Jays (Back Stabbers). Hun grootste hit was Ain't No Stopping Us Now, dat in 1999 door de Spice Girls werd opgenomen, en waarvan Luther Vandross er tien jaar geleden ruim 8 miljoen verkocht. Whitehead en McFadden begonnen hun carrière als achtergrondzangers bij Otis Redding.