Het nieuws van vrijdag 16 april 2004

Duelos y quebrantos

Don Quichote de la Mancha spendeerde driekwart van zijn geld aan eten. Volgens schrijver Cervantes at hij gestoofd vlees, fijngehakte restjes vlees, op zondag misschien wel duif, op vrijdag linzen, op zaterdag spek en eieren: duelos y quebrantos. De letterlijke vertaling van dit Castiliaanse gerecht is pijn en smarten. Cervantes vermeldt in zijn boek niet waaruit dit gerecht, dat je nog steeds in restaurants in la Mancha kunt bestellen en dat steeds weer anders is, precies bestaat. In ieder geval bestaat het uit goedkope, voedzame, troostrijke, vette kost met als basisingrediënten eieren en spek. In The Heritage of Spanish cooking wordt voor een verklaring van de naam verwezen naar een tekst van de Spaanse toneelschrijver Pedro Calderón de la Barca (1600-1681) die wel 120 stukken schreef. In een van zijn toneelstukken, misschien wel in La dama duende, wordt dit gerecht, dat volgens de schrijver op zichzelf al pijn en smart veroorzaakt, gegeten door een gekwelde, droevige en beklagenswaardige weduwe. Een veelgebruikt thema in het werk van deze tijdgenoot van Cervantes is het principe van de eerwraak. Wanneer anderen, zelfs ten onrechte, menen dat een echtgenote ontrouw is geweest, dan is de man van eer genoopt zijn overspelige echtgenote én haar minnaar te doden. Blijft er dus één zielige weduwe, die van de vermoedelijke minnaar over. In het hierboven genoemde boek zijn talrijke afbeeldingen van oude schilderijen opgenomen, zoals dat van Velazquez (1599-1680), die een oude vrouw schilderde die in een bruine aardewerken schaal eieren bakt. Ernaast staat het/een recept voor duelos y quebrantos. Het gerecht hoort in een aardewerken schaal te worden klaargemaakt, maar een koekenpan met anti-aanbaklaag is wel zo handig. Het vet waarin de eieren worden gebakken bestaat uit de in stukjes gesneden vette rand van een rauwe ham. Gebruik de randjes vet van Spaanse Serrano ham of ham van Bayonne en snijd die in stukjes. Snijd de chorizo in kleine stukjes. Leg de stukjes vet met het andere spek in de pan. Bak de spekblokjes op een niet te hoog vuur knapperig en lichtbruin. Giet dan de 6 losgeklopte eieren in de pan. Voeg de chorizo toe. Roer spek, worst en eieren door elkaar. Verdeel in vier porties en eet er lekker warm brood bij.

Rollator zonder rem

Het mes gaat er in en de premies gaan nog verder omhoog. De AWBZ, de volksverzekering voor de kosten van langdurige zorg, heeft een centrale plaats gekregen in de extra bezuinigingen die het kabinet nog dit jaar wil doorvoeren. Dat is de hoogste tijd. Geruisloos en goeddeels buiten beeld is de AWBZ de afgelopen jaren uitgegroeid tot een van de snelst oplopende uitgaves van het publieke domein. Wat de WAO met haar onbeheersbaarheid, onbespreekbaarheid en onaantastbaarheid begin jaren negentig was, is tegenwoordig de AWBZ. Het valt te wensen dat het kabinet doorzet. `De butler in witte jas' wordt de AWBZ op het ministerie van Volksgezondheid genoemd. Ooit ging het om chronische ziektekosten; met dank aan de politieke bemoeienis en belangenorganisaties is het pakket steeds verder uitgebreid. Niet alleen verblijf in verpleeghuizen, gehandicaptencentra en psychiatrische inrichtingen, maar ook ambulante psychotherapie, huishoudelijke hulp, thuiszorg, rollators en inentingen van baby's vallen onder deze collectieve zorg. Met als gevolg dat 10 procent van de Nederlandse bevolking op de een of andere manier van de AWBZ gebruikmaakt en dat de uitgaven meer dan twintig miljard euro per jaar bedragen. De uitgaven zijn verder omhooggegaan door de verruiming van het aanbod. Nieuwe particuliere zorgaanbieders bieden op grote schaal hun diensten aan en pas recentelijk wordt door de regionale indicatie-organen en zorgkantoren kritischer gekeken naar alle aanvragen voor zorg. De AWBZ is als een rollator zonder rem in een ruimte zonder toegangsdrempels.