Goede Raad is duur

Boekhouden was saai, nu is het een groeimarkt. Schandalen stimuleren de omzet: nieuwe regels, meer gebruikers. Enron, Worldcom, Ahold. Manipulatie van cijfers kan kolossale kapitalen tevoorschijn toveren en weer laten verdwijnen. Elke boekhouder is een Harry Potter in de dop.

Wolters Kluwer is in Nederland (exclusief) uitgever van de richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving, die is belast met het opstellen van de boekhoudregels. Deze Raad is een particulier gezelschap, waarin volgens de beste Nederlandse tradities het bedrijfsleven, de vakbonden, de accountants en de financiële analisten participeren. Wie wil weten hoe het moet en wat de Raad verandert, wordt doorverwezen naar Kluwer, waar de gebruiker tegen betaling de gewenste teksten kan krijgen. Informatie die gratis in het publieke domein behoort te zijn, is mooie koopwaar.

Kluwer had vroeger ook het copyright op het jaarverslag van De Nederlandsche Bank, maar dat heeft de centrale bank, een volledige dochteronderneming van de Nederlandse Staat, sinds 1990 in eigen hand.

De regels voor modern boekhouden uitgeven is één ding, maar hoe ver gaan de openheid en de toelichting van Wolters Kluwer zelf? Het gisteren verschenen persbericht met een netto halfjaarverlies van 115 miljoen euro hanteert zo zijn eigen begrippen. De 115 miljoen euro verlies staat niet in de tekst, maar alleen in een cijferopstelling. In de hoofdlijnen van het eerste halfjaar rapporteert het concern een zogeheten `graadmeter gewone netto winst' van 120 miljoen euro. Dat begrip kent de Raad voor de Jaarverslaggeving noch de Nederlandse wet. Het is een eigen Wolters Kluwer-vinding.

Het verschil tussen de winst en het verlies zit vooral in een afwaardering van eerder overgenomen bedrijven. Kosten: 155 miljoen euro. Om welke bedrijven gaat het? Het persbericht gelezen. Niets. Zeker te snel gelezen, het verlies zat er immers ook in verstopt. Nogmaals gelezen. Weer niets. Helaas, die informatie geeft Wolters Kluwer niet.

Met de nonchalance van de echte kenner vermeldt de uitgever wel dat de cijfers met terugwerkende kracht worden aangepast aan RJ 270 en RJ 271. Dan weet u het wel, niet? (Het zijn nieuwe richtlijnen voor de kosten van pensioenen). De aanpassing kost 127 miljoen euro, dat gaat van de reserves af, niet van de winst.

De reactiesnelheid van Wolters Kluwer is verbluffend. De Raad voor de Jaarverslaggeving heeft de tekst van RJ 271 pas op 21 juli gepubliceerd.