Het nieuws van 7 februari 2003

Klinkt dit erg braaf? Lone star is een genuanceerd portret van een multi-etnische samenleving. Ja hè?

John Miksic (red.): Geschiedenis van Indonesië. Gebonden, Uniepers 1998, van €45,– voor €19,50. Steven Sterk Utrecht

Grondig overzichtswerk, geschreven door een groep Indonesische (kunst)historici en archeologen, `bijgestaan door een prominent team van internationale collega's'. De nadruk ligt op de oude geschiedenis van Indonesië: vanaf de prehistorie tot aan het begin van de twintigste eeuw, toen de laatste autonome gebieden hun onafhankelijkheid verloren. Enkele onderwerpen: de oudste bouwwerken van Indonesië (waaronder ook de Borobudur), de Sumatraanse koninkrijken in de vroeg-klassieke periode, en – meer recent, en zelfs weer actueel geworden – de opstand van de Chinese bevolking in 1740.

Onlangs ontving ik een brief van God. God schreef mij het volgende:

Na de strijd tegen drugs en tegen het terrorisme, staan de Verenigde Staten nu aan de vooravond van de `War on Fat'. Overgewicht is een van de grootste bedreigingen voor de volksgezondheid, blijkt uit twee spraakmakende aanklachten tegen dik Amerika. Maar de `supersize-maatschappij' is niet alleen een Amerikaanse nachtmerrie.

De Koerden in Noord-Irak dromen nog steeds van een Groot-Koerdistan. De werkelijkheid dwingt hen echter realistisch te zijn.

Timo de Rijk: Het elektrische huis. Paperback, Uitgeverij 010, van €29,50 voor €8,99. De Slegte

De handelseditie van een proefschrift over de `vormgeving en acceptatie van elektrische huishoudelijke apparaten in Nederland'. De eerste straalkachels en stofzuigers werden in de jaren twintig van de vorige eeuw ontworpen en verkocht door grote elektriciteitsbedrijven. Pas daarna kwam het roer in handen van Nederlandse fabrikanten als Inventum en Philips, hoe duur hun producten soms ook waren (maar liefst 275 gulden voor een `vloerwrijver-stofzuiger-combinatie' van Erres in 1939). Aardig boek, met een heldenrol voor de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen.

Carel Weeber: Het versteende tentenkamp. Paperback, Uitgeverij 010, van €17,92 voor €6,50. De Slegte

`Wie meent dat architectuur berust op oorspronkelijkheid is ongeschoold, onwijs en soms wethouder', staat er bij wijze van ondertitel op de voorkant van dit boek, een bundeling van de columns die Weeber tussen 1994 en 1998 publiceerde in het Blad van Nederlandse Architecten. Goed en geestig geschreven stukken, waarin Weeber vaak genadeloos uithaalt naar de Nederlandse en buitenlandse architectenwereld. Ook bij De Slegte: Josep M. Jujol van Vincent Ligtelijn en Rein Saariste, een studie over de Catalaanse, enigszins aan Gaudí verwante architect Jujol (1879-1949). Van €17,92 voor €6,99.

Hans Richter (met een introductie van Sir Herbert Read). Gebonden, Éditions du Griffon 1965, van €50,– voor €20,–. Roelants Nijmegen

`Richter's name will always be associated with the origins of the modern movement,' schrijft Herbert Read in zijn introductie over Hans Richter (1888-1976), de Duitse schilder, graficus en filmregisseur die zich in 1916 aansloot bij de dadaïstische beweging in Zürich, en in latere jaren contact onderhield met De Stijl-groep. In dit bijzondere boek – bijna veertig jaar oud – vertelt een 77-jarige Richter over zijn leven en werk en de sterke politieke motivatie die hem altijd dreef. `Good old' Herbert Read zou een jaar later de Erasmusprijs krijgen en in 1968 overlijden.

Ooit, ik schat zo rond het jaar 2012, zal het ministerie van VWS op het idee komen om een reünie te houden van alle wetenschappers en leden van maatschappelijke organisaties die tussen 1987 en 2012 hebben meegewerkt aan de vele nota's en rapporten over de stelselwijziging en het basisverzekeringspakket die in die periode zijn geschreven. Een creatieve ambtenaar zal een aantrekkelijk ochtendprogramma in elkaar draaien met voordrachten van prominente ex-commissieleden (cardioloog Ad Dunning, ethica Inez de Beaufort, ex-WRR-raadslid Louise Gunning, ex-staatssecretaris Simons, ex-Philips-topman Wisse Dekker). De middagsessie wordt begonnen met een lezing van een beleidssocioloog die zal proberen te verklaren waarom in het onderwijs de ene na de andere zinloze en/of vreselijke stelselwijziging voortvarend werd doorgezet (de Mammoetwet, de basisvorming, het studiehuis, de samenvoeging van mavo en lbo, de tweefasenstructuur, de wet Modernisering Universitair Bestuur, de bachelor-masterstructuur), terwijl de bijna objectief noodzakelijke stelselwijziging in de gezondheidszorg nimmer is gerealiseerd. Vervolgens zal een wetenschapsdynamicus in een fascinerend betoog uiteenzetten hoe de opeenvolgende rapport-producerende commissies fungeerden als wetenschappelijk netwerk: wie leerde wie waar kennen, en tot welke coproducties en nieuwe onderzoeksgroepen hebben die contacten geleid? Een sombere ambtenaar zal aan het eind van de dag onthullen hoeveel manuren er zijn gaan zitten in de deliberaties over het stelsel en het pakket.

Georges Simenon is wereldberoemd geworden met de avonturen van de logge, aardige politieman Maigret. Toch zijn het vooral Simenons andere, `echte' romans die nu in de belangstelling staan. In zijn honderdste geboortejaar worden in Frankrijk en België nu verwoede pogingen gedaan Simenons werk in te lijven bij de wereldliteratuur.

Paul Oliver: Conversation with the blues. Gebonden, Cambridge University Press 1997, van €35,10 voor €15,–. De Boekenmarkt Den Haag

Tweede druk van een uniek document uit 1965 over de geschiedenis van de blues. Aan het woord komen tientallen blueszangers, zowel bekende (Muddy Waters, Lightnin' Hopkins) als onbekende, die aan het begin van de jaren zestig nog actief waren op het platteland in het zuiden van de Verenigde Staten of in de grote steden in het noorden. Boek gaat vergezeld van een heruitgave op cd van een befaamde, `much sought-after' LP die in 1960 door Decca werd uitgegeven: een mix van bluesmuziek en aangrijpende levensverhalen.

Désanne van Brederode benadrukt in haar bloemlezing van de negentiende-eeuwse filosofie de verhouding tussen wijsbegeerte en kunst. Dat is zinvol en interessant, maar niet als vrijwel ieder antagonisme tussen beide partijen onder het tapijt wordt geschoven.

John Davies: The Celts. Gebonden, Cassell & Co 2000, van €31,10 voor €16,–. De Boekenmarkt Den Haag

Fraai verzorgd boek dat hoorde bij een televisieserie die twee jaar geleden door het Welshtalige station S4C werd uitgezonden. Auteur John Davies opent met de hoogtijdagen van de Kelten in de eerste eeuwen na Christus, toen hun beschaving vrijwel heel Europa besloeg (van Ierland tot aan de Zwarte Zee), en eindigt met de huidige Keltische `restculturen' in Ierland, Wales en Bretagne. Rijk geïllustreerd, met een voorkeur voor foto's van desolate ruïnes, woest berglandschap en dreigende wolkenluchten.

Telkens weer moet hij het nog kloppende, bloederige hart van een maagd bemachtigen om te veranderen in een koene ridder. Maar dat heeft Heer Halewijn er graag voor over. Want van zichzelf is hij lelijk en met wat slagkracht in zijn ledematen en een aantrekkelijk hoofd kan hij wraak nemen op de wereld die hem altijd heeft uitgelachen.

J.A. Dèr Mouw (Adwaita): 'K ben Brahman. Maar we zitten zonder meid. Paperback, Ooievaar 2000, van €8,51 voor €3,50. Steven Sterk Utrecht

`'K ben Brahman. Maar we zitten zonder meid./ Ik doe in huis het en'ge dat ik kan:/ 'K gooi mijn vuilwater weg en vul de kan;/ Maar 'k heb geen droogdoek; en ik mors altijd,' luidt het complete vers waaraan de titel van dit boek (eerste druk in 1980) ontleend is. De bundel bevat een ruime keuze uit het werk van Johan Andreas Dèr Mouw (1863-1919): de classicus, filosoof, wiskundige en sanskritist die pas op zijn vijftigste, in 1913, aan zijn grootse oeuvre begon. De samenstelling was in handen van Gerrit Komrij.

Ook bij Steven Sterk: Proeven van bekwaamheid van Petra Berendrecht, een proefschrift over de `vader der Dietsche dichteren' Jacob van Maerlant (1230-1296), toegespitst op zijn vier hoofdwerken waaronder Alexanders geesten. Boek maakt deel uit van de mooie reeks `Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen'. Van €26,50 voor €12,50.

Onder de Nederlandse biografen neemt Harry G.M. Prick een volstrekt unieke plaats in. Zijn onderwerp is een uitzonderlijke persoonlijkheid – de schrijver Lodewijk van Deyssel, het pseudoniem van K.J.L. Alberdingk Thijm (1864-1952). Van Deyssel wordt traditioneel tot de literaire beweging gerekend die we de Tachtigers noemen, de groep dichters en schrijvers rond het roemruchte tijdschrift De Nieuwe Gids, die rond 1890 inderdaad iets nieuws in de Nederlandse letteren teweegbrachten, dat gek genoeg pas doordrong toen een van de boegbeelden van de `oude' letteren, de criticus J.N. van Hall, hun werk ging propageren.

Dit boek, over Dante, begint met de volgende regels. `Louie deed zijn beha uit en gooide hem op de doodskist. Er zat zaad aan zijn hand. Hij haatte dat. Hij stak zijn hand uit naar de enige slet die nog op haar knieën zat. Ze sloot haar ogen en likte het geil van zijn hand.'

'Onze premier Balkenende lijkt op Harry Potter.' Iedere keer als ik dat lees, word ik weer kwaad. Want het is helemaal niet waar. Balkenende ziet eruit als een ontzettende nerd, een stuut, het braafste jongetje van de klas. Als hij zou kúnnen toveren zou hij het niet eens doen. Omdat het niet hóórt. En het geeft zo'n rommel, vindt zijn vrouw. (Die met haar parelketting trouwens best op Harry's Tante Petunia lijkt.)

In informatieve kinderboeken gaat al gauw van alles mis. Soms zijn de illustraties te saai, dan weer is de tekst bloedeloos en veel te volwassen gesteld. Of de plaatjes of de woorden, of allebei, vallen juist veel te lollig uit. Het non-fictieboek voor kinderen vanaf een jaar of tien maakt de laatste tijd een bescheiden revolutie door. Behalve Bas Haring, bekroond voor zijn speelse Kaas en de evolutieleer, waren er andere auteurs en illustratoren die de juiste toon wisten te treffen. Zij schreven onder meer over koeien en over beeldende kunst.

In het artikel `Files kunnen wel degelijk worden opgelost' (NRC Handelsblad, 23 januari) stelt prof.dr Rappeneau dat op termijn de samenleving meer is gebaat met een goed georganiseerd op het individu gericht autosysteem, dan met een openbaar vervoer dat zich richt op het gelijktijdig transport van groepen mensen.

Twee jaar vóór het duizelingwekkende genie Dave Eggers was er al Tristan Egolf: jong, hip, Amerikaans, en debuterend met dynamiet. Anders dan Eggers speelde Egolf (1971) geen postmoderne spelletjes met het genre van de autobiografie. Zijn Lord of the Barnyard (Heer onder het gepeupel) was opgezet als een pseudo-biografie, met gebruikmaking van documenten en krantenberichten. Wat niet wegnam dat het verhaal van een door het lot getarte boerenzoon uit het Midden-Westen zich liet lezen als een absurdistische wraaktragedie – geschreven met een enorme vaart en in een taal die de lange zin en de barokke scheldkanonnade niet schuwde.

Truus Bronkhorst en Marien Jongewaard maken een eigen versie van `Le sacre du printemps'. Met pornobeelden en een Marokkaanse maagd.

International Film Festival Rotterdam heet het Rotterdamse filmfestival sinds een paar jaar, International met één a, niet met twee. Deze week werd bekend dat de directeur van dit festival, Simon Field, er volgend jaar mee ophoudt. In 2004 is hij acht jaar directeur geweest, waarvan de laatste twee samen met Sandra den Hamer. Over Fields directeurschap lijken weinig klachten te bestaan; niemand betwist zijn verdiensten voor het festival. Er schemert in de berichtgeving over zijn vertrek maar één minpuntje door. Field sprak geen Nederlands.

Een paar jaar geleden was het deze krant opgevallen, dat Nederland geen dichter had, op wie bij grote nationale gebeurtenissen een beroep kon worden gedaan om die te bezingen. De Britten hebben al eeuwen zo'n talent, de Poet Laureate. Waarom wij niet, terwijl we, literair gesproken, toch meer een volk van dichters dan van schrijvers zijn. Juist in die tijd had een onderzoek aam het licht gebracht dat hier meer dan een miljoen mensen in hun `vrije tijd' gedichten maken. De bewijzen liggen op straat. Mensen die vaak papier oprapen, weten dat één op de 23 keer zo'n vodje een fragment van een afgekeurd gedicht bevat. In ieder geval, de krant schreef een prijsvraag uit. Die werd gewonnen door Gerrit Komrij. In 2000 werd hij voor vijf jaar benoemd tot Dichter des Vaderlands. Het volk heeft geen spijt van zijn keuze gehad. Dat hij goed werk heeft gedaan, wordt bovendien bewezen door het feit dat DdV een nationaal begrip is geworden.

Op zoek naar het ideale modebeeld voor 2003 krijgt de bezoekster van `Woman by' tegenstrijdige antwoorden.

Het moment waarop voetballers besloten dat ze groot en verstandig genoeg waren voor een zelfstandig bestaan is zowel in Groot-Brittannië als Nederland fundamenteel geweest voor de ontwikkeling van deze sport. In den beginne werkten de Britse rugbyers en voetballers samen, maar de meningsverschillen werden steeds groter, vooral over de spelregels. In 1863 doken de voetballers onder in hun eigen club: de Football Association. Eenzelfde verschijnsel deed zich in Nederland voor, maar hier kregen de voetballers bonje met de atleten om vooral financiële reden. Het was het einde van de Nederlandsche Voetbal & Athletiekbond NV&AB.

Filosofen vragen zich al sinds Plato af waarom we lachen. Het lijkt wel of de lach steeds aan hun redeneringen ontsnapt. Alle filosofische verhandelingen over dit fenomeen kenmerken zich door hun eenzijdigheid; ze zijn alleen toepasbaar op de categorie humor waar de filosoof het meest vertrouwd mee is. Bovendien worden die verhandelingen vaak ontsierd door flauwe grappen. Zo vertelt Kant in de Kritik der Urteilskraft (1790) over een indiaan die geconfronteerd wordt met een biertje, en zich afvraagt hoe ze al dat schuim ooit in die fles hebben gekregen. `We lachen hier hartelijk om', schrijft Kant, `niet omdat we ons slimmer achten dan deze onwetende, maar omdat onze gespannen verwachting plotseling in het niets verdwijnt'.

Oud-voetballer Lothar Matthäus (41) daagt Bayern München voor de rechter. Matthäus, Duits recordinternational en inmiddels trainer van Partizan Belgrado, eist 500.000 euro van Bayern. Dit geld zou hij tegoed hebben voor zijn afscheidswedstrijd op 26 mei 2000. Sinds 1984 speelde Matthäus 302 competitiewedstrijden voor Bayern.

In Utrecht komt de mode van de catwalk af, de winkeletalages in. Wie in de natte sneeuw nog weet te verleiden, mag zichzelf een meester noemen.

In Reigers in Caïro, de verhalenbundel waarmee Rashid Novaire in 1999 op negentienjarige leeftijd debuteerde, staat een prachtig kort verhaal over een vader en een zoon die iedere zondag uit vissen gaan in het Amsterdamse bos. Na drie jaar zegt de zoon: `Ik wil wel eens naar de vogeltjesmarkt'. De wereld van de vader stort in: hij meende een zwijgende verstandhouding met zijn kind te hebben, rustend op het fundament van hun zondagse visroutine. Nu blijkt dat waar hij dacht dat zij met z'n tweeën aan een half woord genoeg hadden, er in werkelijkheid een misverstand bestond. Zijn zoon wil liever niet vissen. Om de jongen de achtergrond van hun viszondagen uit te leggen, vertelt hij hem sterke verhalen over zijn eigen vader. Bijvoorbeeld de anekdote hoe die, werkend als pianist, aangesteld op een boot in het Kattegat, zo mooi speelde dat een meisje in de golven verdween. `Ja, jouw grootvader heeft mythes gebaard', constateert de vader aan de Bosbaan. Waar het zwijgend vissen de band tussen vader en zoon niet kon smeden, moeten verhalen dat doen.

De Spaanse voetbalclubs hebben een totale schuld van een miljard euro. FC Barcelona neemt met 230 miljoen euro daar bijna een kwart van voor zijn rekening. Vorig seizoen boekte de club een tekort van 95 miljoen euro, dit jaar kan dit naar verwachting tot 16 miljoen euro worden beperkt, zo heeft het Spaanse tijdschrift Mercado De Dinero gisteren gemeld. Valencia is met 180 miljoen euro een goede tweede op de schuldenlijst. Real Madrid zou op een schuld van 200 miljoen euro zijn uitgekomen als het zijn trainingscomplex niet had verkocht. Tenerife, een club uit de tweede divisie, heeft een schuld van 40 miljoen euro.

Het Nederlandse Davis-Cupteam treedt vanaf vanmiddag in Arnhem aan tegen Zwitserland. Kopman van de Zwitsers is de 21-jarige wereldtopper Roger Federer.

Voetbalclub FC Utrecht heeft voor de korte termijn een oplossing gevonden voor zijn acute financiële problemen. Huisbankier Rabobank en hoofdsponsor AMEV zijn bereid de club, die kampt met een miljoenenschuld, een kortlopend krediet te verschaffen waardoor FC Utrecht althans tot mei aan zijn verplichtingen kan voldoen. Ze stellen wel als voorwaarde dat de schuldeisers bereid zijn tot 1 mei hun vorderingen van voor 1 januari te bevriezen. De club heeft inmiddels de gemeente benaderd met het verzoek of deze het stadion wil kopen. Deze besloot eerst de financiële situatie bij de club te onderzoeken.

Sander Westerveld is terug in de selectie van het Nederlands elftal. De doelman van Real Sociedad, koploper in de Spaanse competitie, is door bondscoach Dick Advocaat opgeroepen voor het oefenduel met Argentinië, volgende week woensdag in Amsterdam. Westerveld vervangt Edwin van der Sar, die nog revalideert van een botbreuk in zijn rechtervoet.

De wereldrecordhouder op de 100 meter, Tim Montgomery, beëindigt zijn samenwerking met de omstreden Canadese coach Charlie Francis. Hij was trainer van sprinter Ben Johnson die op anabolengebruik werd betrapt. Francis kreeg een levenslang verbod op het coachen van Canadese atleten. Er ontstond afgelopen maanden ophef toen bekend werd dat drievoudig olympisch kampioene Marion Jones en haar vriend Montgomery met Francis trainden. Jones ontsloeg gisteren Francis onder druk van onder meer haar sponsor.

De directie van sanitairfabrikant Sphinx ziet af van het inschakelen van een bemiddelaar om uit de impasse rond de stakingsactie van het personeel te komen. Eerder kwam Sphinx-directeur R. van Brug met deze suggestie, maar nu de bonden dit idee van de hand wijzen, ziet hij ervan af. Het personeel van Sphinx wil een betere afvloeiingsregeling voor de 120 medewerkers die bij de huidige reorganisatie hun baan verliezen.

IT-investeerder Newconomy krijgt een lening van maximaal 3,46 miljoen euro van kapitaalverschaffer NMB Heller. Newconomy gebruikt 3 miljoen voor de versterking van zijn kaspositie en voor de recente overnames van ExplainerDC en Citee. Met de overige 0,46 miljoen euro probeert Newconomy een participatie die nu nog in handen is van NMB Heller, te verwerven.

De beurs van Amsterdam had vanmorgen moeite met het bepalen van richting. Op het Damrak liepen de koersen aanvankelijk op, maar later in de ochtend moesten de winsten weer worden ingeleverd. Rond het middag uur noteerde de AEX-index, graadmeter van 24 hoofdfondsen, 0,71 procent lager.

Het overleg tussen vakbonden en werkgevers over een nieuwe CAO voor de kinderopvang is stukgelopen. De FNV-bond Abvakabo vindt dat het eindbod van de werkgevers niet aan de minimumeisen voldoet, aldus onderhandelaar J. Dieten vrijdag. De bond overlegt daarover de komende tijd met de leden. Als die het bod afwijzen, komen er nieuwe onderhandelingen. De Abvakabo is de grootste vakbond onder de kinderleidsters, met 11.000 leden onder 30.000 werknemers.

Copaco, leverancier van computers, heeft vorig jaar minder omzet gedraaid, maar daar wel meer mee verdiend. Volgens voorlopige cijfers kwam de omzet uit op 395,8 miljoen euro tegen 413 miljoen in 2001. De winst klom naar 8,3 miljoen euro, waar een jaar eerder nog 5,7 miljoen in de boeken kwam.

De aandelenmarkt trakteerde automatiseringsbedrijf Logica-CMG vanochtend op een forse koerswinst nadat het bedrijf een eerder afgegeven winstprognose herhaalde. Het bedrijf, vorig jaar onstaan uit een fusie tussen het Britse Logica en het Brits-Nederlandse CMG, stelde vanochtend voor opening van de beurs dat het nog steeds rekent op een jaarlijkse fusiebesparing van 60 miljoen pond (91 miljoen euro).

John de Mol heeft een belang van 30 procent genomen in autofabrikant Spyker uit Zeewolde. Met het merk geeft De Mol de Nederlandse sportauto een centrale rol geven in zijn investeringsbedrijf; Spyker is het eerste merk waar De Mol een belang in heeft.

Koninklijke/Shell leek gisteren zo tevreden met de eigen resultaten, maar beleggers reageerden afkeurend. De onzekerheid over de prestaties van het megaconcern lijkt alleen maar groter te worden.

De Amsterdamse beurs Euronext heeft oliemaatschappij Petroplus een schriftelijke waarschuwing gegeven na een onderzoek van de adviescommissie fondsenreglement. Het Rotterdamse Petroplus heeft nagelaten een winstwaarschuwing te geven na de magere resultaten van het eerste kwartaal van 2002. Volgens Euronext had de maatschappij uiterlijk 15 mei vorig jaar, toen slechtere resultaten bij de raad van commissarissen bekend waren, een winstwaarschuwing moeten afgeven.

De verhuurder van winkelcentra Eurocommercial Properties heeft over de eerste zes maanden van het gebroken boekjaar 2002/2003 een nettowinst geboekt van 20 miljoen euro. Dat is 2 miljoen meer dan dezelfde periode een jaar eerder. Het beursgenoteerde bedrijf heeft winkelruimtes in Frankrijk, Italië en Zweden. Het verhuurt ook het kantoor van de Belastingdienst in Amsterdam-Sloterdijk, met een contract tot 2009.

De Nederlandse hockeysters hebben zich geplaatst voor de halve finales van het wereldkampioenschap zaalhockey. De ploeg versloeg vanmorgen Frankrijk met 4-2 en bleef daarmee als enige in de poule ongeslagen. Bij de rust was het 1-1. Bij de mannen verging het Nederland minder. De ploeg verloor gisteren met 5-3 van Frankrijk en staat vierde in de poule. Na twee nederlagen is Nederland vrijwel kansloos voor een plaats bij de laatste vier.

Het Franse conglomeraat Lagarde heeft de omzet in 2002 zien dalen met 0,6 procent naar 13,2 miljard euro. De cijfers waren, ondanks de daling, veel beter dan analisten hadden verwacht. De verkopen werden vooral opgekrikt door de mediadivisie van het bedrijf. Lagarde zei dat de markt voor advertenties in het begin van 2002 nog zeer slecht was, maar dat er vooral in de Verenigde Staten een opleving te zien was in de tweede helft van het jaar.

Fred Ebb schreef zangteksten in `hardboiled'-straattaal, John Kander schiep een heksenketel van koper voor de glitter van de misdaad.

Hun werk laait opnieuw op in de verfilming van `Chicago'.

De regering van Taiwan wil eind deze maand 5 procent verkopen van haar aandeel in Chunghwa Telecom, het grootste telecombedrijf van het land. Dit heeft een hoge functionaris van het ministerie voor Post en Telecommunicatie gisteren gezegd. De overheid heeft nu een aandeel van 82 procent in Chunghwa. In december verkocht de Taiwanese overheid al een aandeel van 13,5 procent in het bedrijf.

De serie Vocaal in de Grote Zaal van het Concertgebouw heeft als nadeel dat de Grote Zaal vaak erg ruim is voor de tijdens een liedrecital gewenste intimiteit. Voor de Amerikaanse bas-bariton Samuel Ramey is de omvang van een zaal echter nooit een probleem. Ramey bezit een diep ronkend, vaderlijk stentoraal timbre, dat hij in heden en verleden met veel succes benutte voor rollen als Verdi's Attila of Moessorgski's Boris Godoenov en duistere, duivelse types als Mefisto (La Damnation de Faust, Faust en Mefistofele) en Stravinsky's Nick Shadow (The Rakes Progress).

De nationale Zwitserse luchtvaartmaatschappij Swiss heeft gisteren gezegd dat het binnenkort komt met een plan om de vloot te verkleinen en het aantal routes waarop het vliegt terug te brengen. De maatschappij, die vorig jaar ontstond door het samengaan van Crossair en Swissair, heeft momenteel een vloot van 132 toestellen en 10.000 werknemers. Volgens analisten moeten er tien tot twintig toestellen verdwijnen eer Swis winstgevend wordt. Deze maatregel zou tweeduizend banen kosten. Analisten verwachten dat het bedrijf komende maand een verlies van 370 miljoen dollar over 2002 bekend zal maken.

De Bank van Japan waakt er met miljardenaankopen voor de yen te laten stijgen. De Amerikaanse dollar heeft meer tegen dan alleen de dreigende oorlog in Irak. Zodat de euro vanzelf zegevierend boven komt drijven in een wedstrijd die niemand wil winnen.

Het modeconcern Polo Ralph Lauren heeft de winst in het derde kwartaal, dat eindigde op 28 december, zien dalen met 6,1 procent naar 42,8 miljoen dollar. De omzet echter steeg met 13 procent naar 639 miljoen dollar. De winstdaling werd veroorzaakt door een eenmalige kosten voor een herstructurering in Europa. Deze reorganisatie moet ervoor zorgen dat sommige kleding uit de schappen verdwijnt, zoals sportkleding voor vrouwen. De reorganisatie zal dit kwartaal worden afgerond.

Van de 48.000 middelbare scholieren die in Amsterdam wonen, is 65 procent van allochtone afkomst. Dat wil zeggen dat zij of hun ouders in het buitenland zijn geboren. Dit blijkt uit onderzoek van het bureau Onderzoek en Statistiek, gelieerd aan de gemeente.

Het gebruik van windenergie in de Europese Unie neemt sterk toe. Afgelopen jaar steeg de totale capaciteit met bijna 34 procent vergeleken met 2001. Dat blijkt uit cijfers van de Europese Windenergie Associatie (EWEA). De investeringen stegen met 5,8 miljard euro. Duitsland, Spanje en Denemarken beschikken over 90 procent van de opwekkingscapaciteit van windmolens. In Duitsland draag windenergie al voor 4,7 procent bij aan de stroombehoefte. Nederland is een goede vijfde, na de drie eerder genoemde landen en Italië. Frankrijk haalt naar verhouding erg weinig groene energie uit de lucht. Vorig jaar ging de capaciteit wel met meer dan een derde omhoog, maar toch blijven de Fransen ver achter bij andere lidstaten.

De Braziliaanse luchtvaartmaatschappijen Varig en TAM hebben besloten te fuseren. Met de fusie willen de bedrijven hun grote schuldproblemen aanpakken. Het plan, dat gisteren bekend werd gemaakt, zal leiden tot een luchtvaartonderneming met een omzet van 4 miljard dollar, 26.000 werknemers en 218 vliegtuigen. In Brazilië wordt het de dominante partij met een marktaandeel van 70 procent. Varig is al de grootste luchtvaartmaatschappij van Zuid-Amerika, maar heeft enorme financiële problemen. Enkele dagen geleden werd nog een toestel van Varig in Parijs aan de grond gehouden, omdat het bedrijf niet aan de leaseverplichtingen had voldaan.

Amsterdammers die iets van hun tuin, balkon of gevel willen maken gaan naar Tuincentrum Osdorp. Om de massale toeloop in goede banen te leiden zijn er grote parkeerplaatsen, een inpandig restaurant en een speelhoek voor kinderen.

Helaas willen oneerlijke mensen ook een leuke tuin. Terwijl sommige winkeliers een kooi in hun zaak bouwen voor gesnapte winkeldieven, koos Tuincentrum Osdorp voor een pragmatische aanpak. Sinds kort hangt bij de ingang het bordje: `Bij diefstal berekenen wij vijftig euro administratiekosten.' De calculerende burger kan nu zelf uitrekenen hoe hij het voordeligst uit is.

Al tien jaar lang verkeert de Japanse economie in een deplorabele staat. Uitzicht op verbetering is er niet. Toch melden, ook deze week weer, grote Japanse concerns superwinsten. Wat is er met Japan aan de hand?

De Amerikaanse bierbrouwer Adolph Coors heeft gisteren gezegd dat de winst in het vierde kwartaal met 27 procent is gestegen naar 20,2 miljoen dollar. Ondanks deze stijging waren analisten teleurgesteld over het resultaat. De omzet steeg naar 1,3 miljard dollar vergeleken met 652 miljoen dollar in het vierde kwartaal van 2001. De stijging kwam vooral door een hogere afzet in Europa waar Coors vorig jaar het Britse merk Carlings kocht. In de VS daalde de bierverkoop echter van 5,26 miljoen vaten naar 5,23 miljoen vaten.

De 64 debutanten op het Wiener Ball in Noordwijk wagen zich vanavond niet aan de moeilijke Linkswalzer. ,,Ze zouden duizelig worden'', zegt danslerares Mitzi Wesseling.

`Ik houd erg van Edward Lear' zei Jan Hanlo in mei 1954, toen hij nog niet zo heel erg bekend was, in een gesprek met Adriaan Morriën. Behalve van Lear hield Hanlo ook van Morgenstern, nog zo'n lichte en speelse geest met een gezonde hang naar nonsens. En van Noordstar. En van de vroege poëzie van de experimentelen, uit de tijd van Braak en Blurb, toen ze nog grappig waren. `Ik kan alleen iets lezen wanneer het gemengd is met humor. Hanlo was ook erg gesteld op Engelse nursery-rhymes. Hij gaf als voorbeeld dit rijm over de koekoek die in de maand mei nog de hele dag zingt, in juni stilvalt en in juli alweer vertrekt:

Valt pardoes in onze mand met recente publicaties een boek over de rol van de Belgische adel in het verzet onder de Duitse bezetting. Wie had dat nog verwacht, meer dan 200 jaar na de Franse Revolutie? Dat ook de aristocratie haar deel nog zou opeisen van de verdienste die daarmee samenhangt? Maar het is waar. Het wordt overvloedig geïllustreerd in Voor koning en vaderland. In de Tweede Wereldoorlog kozen de Belgische edellieden voor de democratie, ze hadden een relatief bekeken fors aandeel in het verzet.

Welke zekerheid biedt Shell nu eigenlijk? Vorig jaar waren het overnames. Europa's grootste olieconcern gaf 16 miljard dollar uit aan een reeks aanwinsten, maar geeft nu toe dat de kapitaalopbrengst daardoor is verwaterd. Dichterbij een erkenning van topman Phil Watts dat hij te veel heeft betaald voor Enterprise Oil zul je nooit komen. Enigszins gelouterd belooft Watts nu dat hij zijn leven zal beteren. Volgens hem zal Shell zijn doel van een kapitaalopbrengst van 13 tot 15 procent – waar die nu 12 procent bedraagt – zo niet dit jaar, dan toch zeker wel volgend jaar halen. Maar het is enigszins merkwaardig dat het concern daarbovenop de olie- en gasproductie met 3 procent per jaar wil laten groeien, terwijl concurrent BP die doelstelling juist heeft losgelaten nu groei uit de mode is.

Wie het idee wil verdedigen van een democratische westerse identiteit die wordt gedeeld tussen Europa en de VS, moet een brug slaan tussen het `oude' en het `nieuwe' Europa, vindt Ezio Mauro.

Fiscale maatregelen die investeringen in energiebesparende technieken moeten bevorderen, leiden nauwelijks tot een lagere uitstoot van broeikasgassen. Dat staat in het rapport Effectiviteit energiebesparingsbeleid in de glastuinbouw, dat de Algemene Rekenkamer gisteren presenteerde. Voor energiebesparing en herstructurering van de tuinbouw is tot 2010 280 miljoen euro beschikbaar.

De Belgische minister Rik Daems (Overheidsbedrijven) mag aanblijven, ondanks verklaringen tegenover de parlementaire enquêtecommissie inzake de ondergang van luchtvaartmaatschappij Sabena ,,die niet stroken met de waarheid''.

De overheid blijkt niet meer in staat het onderwijs zo te organiseren dat abituriënten die natuurwetenschappen willen gaan studeren een voldoende ingangsniveau hebben (NRC Handelsblad, 29 januari). Dat betreft zowel de hoeveelheid leerstof als de diepgang. Tegelijkertijd wil de overheid de ouders meer invloed op de scholen geven. De oplossing is betrekkelijk eenvoudig. Er bestaat het internationaal hoog aangeschreven `international baccalaureate', een wereldwijd toelatingsexamen voor de universiteiten. Tot nu toe mogen in de leerplichtige periode alleen kinderen wier ouders uit het buitenland komen de opleidingen voor dit examen volgen.

De vijver is bevroren,'' zegt Rintje. ,,We kunnen schaatsen!''

In haar artikel `Auteursrechten versus burgerrechten' (NRC Handelsblad, 13 januari), spreekt Marie-José Klaver de angst uit dat de aanpassing van de Auteurswet van 1912 teveel gestoeld zal worden op de Amerikaanse Digital Millenium Copyright Act (DMCA). Het gevolg hiervan zou zijn dat consumenten en wetenschappers zeer beperkt worden in hun gebruik van en onderzoek naar digitale producten. Als voorbeeld wordt onder meer het werk van cryptografiedeskundige Niels Ferguson aangehaald, die zijn werk niet in het Engels publiceert omdat publicatie van onderzoek naar het omzeilen van kopieerbeveiligingen volgens de Amerikaanse wet strafbaar is. Dat is betreurenswaardig, omdat dergelijk onderzoek nu juist dient om tekortkomingen in beveiligingssystemen aan te tonen en dus tot betere beveiliging van digitale producten moet leiden.

Het was weer zo ver: NRC Handelsblad slaat ons met traditionele, afgesleten man-vrouwbeelden om de oren. De kop boven het artikel over Lousewies van der Laan meldt dat zij een `dochter van een diplomaat' (uiteraard de vader) is en het onderschrift bij de foto is een betuttelende quote van haar moeder (NRC Handelsblad, 3 februari). Waarom niet gewoon een interessante tekst van Lousewies zélf? Aan de column over `Ayaans moeder' op pagina zeven ben ik niet eens begonnen. Ik had mijn buik reeds vol.

Hypocrieter kan het haast niet. De zorgverzekeraars klagen steen en been dat ze zo verschrikkelijk worden opgelicht. Het is al decennia algemeen bekend dat de financiële administratie van de zorg druipt van de fraude. Omdat iedereen inclusief de verzekeraars – daar aan mee doet, is het ook algemeen geaccepteerd geraakt. Het is gebruikelijk dat de verzekeraars gefingeerde ligdagen vergoeden aan ziekenhuizen voor patiënten die gewoon thuis waren (weekeinden).

Een militair die `waardig een rol heeft gespeeld die niet anders dan miserabel kon uitvallen', zo heeft historicus H.W. von der Dunk opgemerkt over generaal H.G. Winkelman, opperbevelhebber van de land- en zeemacht tijdens de meidagen van 1940. Winkelman had op 6 februari 1940 – hij was toen 63 jaar en al zes jaar met pensioen, het opperbevel aanvaard voor de weinig benijdenswaardige taak ons land tegen een vrijwel zekere Duitse aanval te verdedigen. Het was ook voor hem een onverwachte benoeming geweest. Hij had, zo zei hij na de oorlog, `zijn uniformjasjes al versneden tot tuinjasjes'.

Dit weekeinde worden in Gotenburg de WK allround gehouden. Nederlandse schaatsers waren in het verleden vaak succesvol in de Zweedse stad. Kees Verkerk beleefde er zijn `mooiste huldiging'.

Deutsche Bank heeft in laatste kwartaal van vorig jaar onverwachts verlies geleden. In het vierde kwartaal van 2002 boekte het concern een negatief nettoresultaat van 105 miljoen euro.

Het artikel `Octrooi bijna uitgeteld' (NRC Handelsblad, 3 februari) behoeft nuancering. Bij lezing ontstaat de indruk dat octrooien door de verlenende instanties wegens tijdgebrek blindelings worden verleend. Bovendien zouden deze – vaak onterecht – verleende octrooien worden misbruikt. Als onderbouwing voor deze stellingen worden diverse voorbeelden aangehaald, die vrijwel alle afkomstig zijn uit Amerika. De hieruit afgeleide stellingen gelden echter niet zonder meer voor Nederland. Het Nederlandse systeem wijkt op veel punten af van het Amerikaanse.

De boeken van Harry Potter zijn niet gevaarlijk voor kinderen. Dat heeft de paus maandag laten weten. Waarom is dat belangrijk? Nou, de paus in Rome is het hoofd van de katholieke kerk en veel gelovigen zijn bang voor Harry Potter. Door te toveren zou Harry de kinderen op het slechte pad brengen. Want toveren is eigenlijk een kunstje van de duivel. En wie lol heeft in toveren kan niet ook nog geloven in God. Maar zo erg is het allemaal niet. De bezorgde ouders zijn gerustgesteld. Wie de boeken van Harry Potter leest, komt niet in de hel.

Sneeuw mooie sneeuw je bent

Het Rotterdamse gemeentebestuur nam Museum Boijmans in 1949 flink te grazen. Het gelastte de verwijdering van twaalf naakten, geschilderd door Kees van Dongen (1877-1968). Het volk had er een `ongezonde belangstelling' voor: korte metten met al die vlezigheid. De censuurmaatregel ontaardde in een landelijke rel en de schilder wakkerde het vuurtje aan met de in die dagen pijnlijke opmerking `Ik dacht dat de Duitsers weg waren, maar ik zie: ze zijn er nog'. De Rotterdamse schrijfster Anna Blaman reageerde anders: `Niets is in zijn drijfveren en in zijn effecten zo immoreel als het kleinzielig bewaken van de moraliteit.'

Vorige week was het nationale gedichtendag voor de vierde keer. In iedere klas van onze school (klavertje vier) is een wedstrijd gehouden. De twee kinderen die het mooiste gedicht hadden gemaakt mochten het voorlezen in de aula. Mijn broertje en Sander waren de beste van groep 3 en ik en Kelly waren de beste van groep 5. Hier komen de gedichten van mijn broertje en mij.

De raadsman van de van hoogverraad beschuldigde Zimbabweaanse oppositieleider Morgan Tsvangirai heeft de kroongetuige van het openbaar ministerie een chronische oplichter genoemd. Volgens advocaat George Bizos heeft Ari Ben-Menashe in zijn getuigenverklaring deze week een reeks onwaarheden gedebiteerd.

De kinderen van groep 7 van de Notenkraker in Amsterdam zijn naar een voorstelling geweest: `Met handen en voeten' van het Internationaal Danstheater voor de Jeugd. Ze schreven er recensies over.

Met de roman De patriot heeft schrijfster/beeldend kunstenares Dirkje Kuik opnieuw gezocht naar een vorm om haar onuitputtelijke kennis van de Napoleontische tijd te etaleren. Al sinds haar poëziedebuut 45 gedichten (1969), toen nog onder de naam William D. Kuik, geeft ze blijk van haar bewondering voor Napoleon, een fascinatie die na haar transformatie tot vrouw eind jaren zeventig onveranderd is gebleven. Haar verhalenbundel Piranesi & zijn dochter (1994) getuigde daarvan, evenals de roman Broholm (1998) die werd bekroond met de Multatuliprijs. Ze liet een groot inlevingsvermogen en een aanstekelijke vertelkunst zien.

De Amerikaanse skiër Bode Miller is gisteren in St. Moritz wereldkampioen geworden op het onderdeel combinatie (afdaling en slalom). Eerder deze week werd Miller tweede op de Super G. Het is de eerste wereldtitel voor de Amerikaan.

Terwijl de autoverkoop in Europa in 2002 met 2,9 procent daalde, beleefden de acht Japanse merken een comeback met een stijging van 6,6 procent, goed voor een met één procentpunt tot 11,4 procent gestegen marktaandeel. De laatste jaren leverden de Japanners nogal in door de ongunstig hoge koers van de yen. Bovendien hadden ze verzaakt om na het opheffen, in 1998, van de vrijwillig overeengekomen importquota in Europa (tot gezamenlijk marktaandeel van 10 procent) te reageren met nieuwe modellen. Toyota kapitaliseerde zijn inspanningen het beste met een stijging van 13 procent, Honda noteerde eenzelfde groei en ook Mazda deed het goed. Suzuki profiteerde van tijdelijke fiscale voordelen in Nederland en Italië. Nissan en Mitsubishi verloren echter, omdat hun nieuwe modellen (de net gelanceerde Nissan Micra en de toekomstige compacte Mitsubishi van NedCar) pas in 2003 en 2004 een rol gaan spelen. Grote zorgen maken analisten zich over het bestaansrecht (in Europa) van de kleine merken Daihatsu en Subaru.

Kleine diesels zijn de nieuwe trend. VW heeft zijn 1.2 liter driecilinder, PSA ontwikkelde samen met Ford een 1.4 viercilinder evenals Toytota en Fiat voegt daar nu de 1.3 multijet diesel aan toe. Dieselmotoren hebben in Europa nu al een marktaandeel van ruim 50 procent in de midden- en grote klasse. In Nederland is dat wegens de hoge belastingen op dieselauto's slechts 22 procent. In de kleine klassen was dat in 1997 ongeveer 5 procent, maar nu is dat 20 en de komende drie jaar wordt een groei verwacht van 30 tot 40 procent. Fiat, de uitvinder van de moderne direct ingespoten `common rail' dieseltechniek, zegt dat de nieuwe kleine motor nu al voldoet aan `euro 4 uitlaatgasnorm', die in 2005 van kracht wordt en een halvering voorschrijft van de uitstoot van stikstofoxide en roetdeeltjes. Ook het verbruik is extreem laag. De komende kleine Fiat (opvolger van de Panda en Seicento) zal met deze diesel met gemak een gemiddelde van 1 op 20 halen, met een bijbehorende CO2 uitstoot van 120 gr/km, de limiet die de Europese industrie zich voor 2008 heeft gesteld.

Er waren eens zo'n 200 puppies die op een hondenschool zaten. De beste en leukste puppy was Wispar. Hij deed altijd goed zijn best en haalde altijd een `zeer goed'. De anderen kregen meestal een `goed' of een `voldoende'.

Zorgverzekeraars Nederland (ZN) vindt dat huisartshulp buiten de basisverzekering moet blijven als de stijgende zorguitgaven daartoe nopen. De zorg van de huisarts zou dan naar een aanvullende verzekering moeten worden overgeheveld.

Jaarlijks worden in Europa 80 miljoen banden geproduceerd voor nieuwe auto's, plus 180 miljoen voor vervanging. Met een jaarproductie van 4 miljoen is Vredestein dus geen hoofdrolspeler. Toch is men jaloers op het bedrijf, dat in 1946 met steun van het Amerikaanse B.F. Goodrich werd opgericht, maar sinds 1989 zelfstandig is. De fabrikant creëerde voor zichzelf lucratieve gaten in de markt. Nadat tien jaar geleden te zijn gestopt met leveranties voor nieuwe auto's richtte Vredestein zich op specialistische producten, waaronder winterbanden. In Europa komt 20 procent van de bandenomzet van winterbanden, bij Vredestein is dat 30 procent. Daarmee komen de Enschedeërs internationaal goed uit de bus. Drie jaar geleden nam men zelfs het unieke initiatief om de Italiaanse autodesigner Giorgetto Giugiaro te vragen voor speciale hoge-snelheidsbanden een sportief profiel te ontwerpen. Het succes is opmerkelijk: 7 procent van de Vredesteins heeft een Giugiaro-profiel en dat aandeel moet de komende drie jaar groeien met 20 procent. Bij Giugiaro staat een derde profiel op de tekentafel.

Van binnen is de nieuwe Mégane van Renault een gezellige rijdende woonkamer. Van buiten trekt, net als de Avantime, vooral het achterwerk de aandacht.

Wanneer moeten gepensioneerden meebetalen aan het herstel van de financiële positie van hun pensioenfonds? Zoveel fondsen, zoveel visies.

De Nederlandse detailhandel heeft in 2002 voor het eerst in acht jaar minder artikelen verkocht. Winkels verkochten 0,4 procent minder spullen dan in 2001. Door de hogere prijzen kreeg de detailhandel wel 4,5 procent meer geld binnen. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De daling is volledig veroorzaakt door de terugval in de winkels die geen voedsel verkopen. Supermarkten verkochten daarentegen juist meer.

Middelgrote en kleine bedrijven zullen dit jaar een keerpunt meemaken. Na de daling met 0,75 procent over 2002, volgt een stijging van 0,75 procent. Dat is de prognose van onderzoeksbureau EIM bekendmaakte. De groei tot 253 miljard euro zal vooral te danken zijn aan de export, waar het EIM een toename van 2,5 procent verwacht vergeleken met een jaar eerder. De binnenlandse afzet groeit maar licht met 0,25 procent.

Minimaal vier supermarktketens voeren dit en volgend jaar zelfscankassa's in. Hiermee rekenen klanten hun boodschappen af zonder caissière. C1000 plaatst dit voorjaar de eerste tientallen zelfscankassa's.

Het laatste kwartaal van 2002 is slecht verlopen voor Deutsche Bank. De bank uit Duitsland boekte onverwachts een verlies van 105 miljoen euro. Analisten hadden echter voor het laatste kwartaal op een bescheiden winst gerekend.

De dirigent Kent Nagano wordt vanaf 2006 de nieuwe muzikaal directeur van de Beierse Staatsopera in München. Nagano, die nu dirigent is van het Berlijns Symfonie Orkest en het Los Angeles Philharmonic Orchestra, wordt de opvolger van Zubin Mehta. Christoph Albrecht, afkomstig van de Semper Opera in Dresden, wordt de nieuwe intendant in München als opvolger van Peter Jonas.

De Staat wil het gouden aandeel in het telecombedrijf KPN toch niet afstoten. Het ministerie van Financiën meldde gistermorgen nog dat Nederland dat wel zou willen. Door een ,,interne fout'' was dit verkeerd naar buiten gebracht, aldus een woordvoerder.

Industrieel concern Stork heeft met de Britse bouwer van vliegtuigmotoren Rolls Royce een samenwerking gevormd met als doel zoveel mogelijk Fokker 100-toestellen in de lucht te houden. Dat heeft het bedrijf gisteren bekendgemaakt bij een presentatie voor potentiële klanten.

Vandaag is de AutoRai begonnen, de tweejaarlijkse autobeurs die naar verwachting een half miljoen bezoekers trekt. Meubelontwerper Jan des Bouvrie beoordeelt het aanbod. `Waarom zit in nieuwe auto's geen espresso-apparaat?'

De omzet van de Nederlandse industrie is over heel 2002 met 2 procent gedaald ten opzichte van 2001. De afname vond plaats in de eerste drie kwartalen. In de laatste drie maanden nam de omzet met 1 procent toe, de eerste stijging sinds vijf kwartalen. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) die vanmorgen zijn gepubliceerd. De omzetdaling in 2002 kwam vooral door de metaalindustrie en de elektrotechnische industrie.

De VROM-raad en Pierre Rappeneau willen de afgeschoten kilometerheffing, zij het in wat andere vorm, opnieuw van stal halen (NRC Handelsblad, 21 en 23 januari). De VROM-raad wil een variabele heffing, rekening houdend met bouwjaar, gewicht, tijdstip en locatie, terwijl Rappeneau uitgaat van het aantal inzittenden. Niet alleen wordt Nederland dan opgezadeld met een systeem, waarop de Oost-Duitse Stasi destijds jaloers zou zijn geweest, maar ook zijn beide voorstellen fraudegevoelig, ingewikkeld en duur. De miljarden die met invoering, onderhoud en incasso zijn gemoeid kunnen veel beter in de infrastructuur geïnvesteerd worden.

Volledig tegen de verwachting op de financiële markten in, heeft de Britse centrale bank gisteren haar rente verlaagd. De Europese Centrale Bank hield na haar vergadering gisteren de rente volgens verwachting onveranderd.

Gebak! Het jaarbudget van de Autoriteit Financiële Markten is gisteren met ruim 20.000 euro gestegen. De topman van een Amsterdams technologiebedrijf zal het bedrag binnenkort aan de toezichthouder overmaken.

Tien Nobelprijswinnaars Economie hebben een aanval gedaan op het economische beleid van de Amerikaanse president Bush. Afgelopen maandag stuurde Bush zijn nieuwe begroting naar het Amerikaanse Congres, die een recordtekort belooft.

In de televisieserie `Six Feet Under' zien we de familie Fisher worstelen met de doden. Hun uitvaartbedrijf is een uitdrukking van de `condition Americaine'.

Je zou ze de Venus en Serena Williams van de kunstwereld kunnen noemen, de schilderende zusjes Natasja en Iris Kensmil. Allevier zijn ze jong, zwart en veelbelovend. En zoals Venus Williams bij het tennis al enige tijd overtroefd wordt door haar jongere zusje Serena, zo is ook de jongste telg van de Surinaamse Kensmil-familie veruit de succesvolste. Natasja (1973) sleepte het afgelopen jaar de ene na de andere kunstprijs in de wacht. Iris (1970) werd weliswaar vijf keer op rij genomineerd voor de Koninklijke Subsidie voor de Vrije Schilderkunst, maar won nooit.

De Duitse schrijver Peter Härtling heeft de Duitse Boekenprijs 2003 gekregen. De Duitse vereniging van Boekhandelaren en de Leipziger Messe belonen daamee Härtlings gehele oeuvre. Ze noemen de 69-jarige schrijver ,,een van de beste, veelzijdigste en productiefste schrijvers van Duitsland''. Schrijfster Christa Wolf ontving de prijs eerder. Härtling debuteerde als dichter met Poeme und songs (1953) en had na vele andere bundels en boeken in de jaren negentig een bestseller met de biografische roman Schubert. Zwölf Moments musicaux und ein Roman (1992).

De Braziliaanse architect Oscar Niemeyer (95) zal dit jaar het paviljoen ontwerpen bij de Serpentine Gallery in Londen. Het expositiegebouw in het Hyde Park laat ieder jaar in de tuin een tijdelijke ruimte neerzetten. Niemeyer zei dat hij iets zal maken dat ,,vrij en vermetel'' is. De architect was een van de drijvende krachten achter het ontwerp van Brasilia, de nieuwe hoofdstad van Brazilië. Zijn Congresgebouw en de kathedraal aldaar gelden als zijn beste ontwerpen. Het is voor het eerst dat in Engeland iets van hem wordt gebouwd.

Eigenaren van rijksmonumenten in Groningen lopen een rijkssubsidie van 20 porcent mis. De gemeente sluit hen uit, omdat ze al fiscale voordelen hebben.

Toen topcrimineel Cor van Hout op vrijdag 24 januari in Amstelveen werd doodgeschoten, lag het nieuws letterlijk op straat. Maar dat wil niet zeggen dat zo'n gebeurtenis zich makkelijk laat navertellen. Geen enkele landelijke krant was foutloos.

In een serie over vertaalde klassieken deze week `Oorlogsroes' van Ernst Jünger (Vertaald door Nelleke van Maaren en met een nawoord van Peter Claessens. De Arbeiderspers. 346 blz. euro 24,95)

Nee, een `watje' willen ze Hugo niet noemen, in Diergaarde Blijdorp. Ze zijn in Rotterdam heel trots op het bijna twee maanden oude pantserneushoorntje. Maar echt vlot en dapper is Hugo nog niet. Hugo werd in december geboren. En er kwamen natuurlijk veel mensen kijken. En al die tijd was Hugo de Pantserneushoorn alleen maar op een tv-scherm te zien.

De Franse intellectueel Tsvetan Todorov heeft veel moeite met het `moreel correcte' denken in Frankrijk. Voor hem was de twintigste eeuw een `tussenfase'.

Alex van Warmerdam wil dat zijn acteurs niet te veel doen. Gewoon de tekst zeggen, verder niet. `Een typische Van Warmerdam? Daar hou ik me niet mee bezig.'

Eva Gerlach vindt vogels raar, kon vroeger vliegen en wordt bevolkt door doden. Ter gelegenheid van Gedichtendag verscheen vorige week haar bundel `Daar ligt het' in een oplage van 20.000 exemplaren.

Net nu de zwaarbevochten en bejubelde nieuwbouw van zijn Van Abbemuseum voltooid is, vertrekt directeur Jan Debbaut naar de Tate Gallery. `Voor het Van Abbe is het ook niet slecht dat ik nu wegga.'

Het kabinet gaat de marechaussee en het leger inzetten om Nederland te beschermen tegen eventuele terroristische aanvallen. Het demissionaire kabinet zou naar verwachting vandaag instemmen met een plan hiertoe, dat is ingegeven door de toegenomen oorlogsdreiging. Dit hebben bronnen rond het kabinet vanmorgen bevestigd. Naar het oordeel van het kabinet is de politie alleen niet voldoende toegerust om de beschermingstaken in zulke omstandigheden op zich te nemen.

De kans op een `grote coalitie' in Oostenrijk lijkt verkeken. De winnnaar van de verkiezingen, de conservatieve ÖVP, probeert het nu met de Groenen.

De cd Lord Willin' van het duo Clipse is al een tijdje uit, maar de twee rappende broers uit Virginia staan nu pas in de belangstelling, dankzij hun single Grindin'. Dat liedje is niet representatief voor Lord Willin'. Grindin' klinkt kaal, afgezien van `handclaps' en een kriebelig deuntje dat irritant maar ook onweerstaanbaar in je geheugen haakt.

De Belgisch/Nederlandse jury van de Jan Bart Klasterprijs voor de kunstkritiek heeft de genomineerden bekendgemaakt: Jan Braet (Knack), Domeniek Ruyters (Metropolis M), Anna Tilroe en Janneke Wesseling (beiden NRC Handelsblad). De prijs, die voor de vierde en laatste keer wordt uitgereikt, is vernoemd naar de in 1995 overleden kunstcriticus van Het Parool. Er is een geldbedrag (5000 euro) en een publicatie verbonden. De winnaar wordt op 28 maart bekendgemaakt.

Versatel verwacht dit jaar in alle opzichten te groeien. Het telecombedrijf voorspelt meer omzet en operationele winst. De eerder uitgesproken prognoses over 2002 worden gehaald of overtroffen, aldus Versatel. Op 5 maart presenteert Versatel de jaarcijfers. Nettowinst zal het bedrijf voorlopig niet schrijven. Als echter lasten als afschrijving, rente, afschrijvingen op goodwill en belastingen niet worden meegeteld, behaalde Versatel in 2002 een winst van tussen de 0 en 5 miljoen euro. In 2003 moet dat uitkomen op 40 tot 50 miljoen euro. De omzet groeide van 256 miljoen in 2001 tot 275 miljoen à 290 miljoen euro. Ondanks de zwakke en moeilijk voorspelbare markt verwacht Versatel dit jaar een omzet van minimaal 325 miljoen te realiseren.

Premier Ivica Racan van Kroatië heeft zijn afschuw uitgesproken over uitingen van fascisme tijdens de ontvangst van het Kroatische handbalteam dat onlangs wereldkampioen werd. Vijftigduizend Kroaten eerden maandagavond de ploeg in Zagreb. Daarbij riep een zanger, Marko Perkovic Thompson, een leus die in de Tweede Wereldoorlog werd gebezigd door het fascistische regime van Kroatië. Tientallen fans antwoordden met de Hitlergroet. Racan zei gisteren dat zulke incidenten ,,een schaduw werpen over de zege van de handballers.'' ,,Kroatië heeft met zijn nazi-verleden al lang geleden gebroken.'' Een organisatie van Kroatische veteranen uit de oorlog van 1991 denkt er anders over. Zij meldde gisteren dat slechts ,,een traditionele Kroatische groet'' was gebracht.

Sommigen in Vlaanderen willen oud-premier Jean-Luc Dehaene terug in de landelijke politiek.

Een Amerikaanse diplomaat heeft toegegeven Amerikaanse visa te hebben verkocht. Alexander Meerovich was tussen 1999 en 2002 verbonden aan de Amerikaanse ambassade in Praag. Hij kan voor zijn fraude een gevangenisstraf van tien jaar en een boete van een kwart miljoen dollar krijgen. Meerovich is de laatste in een rij van frauderende diplomaten. Onlangs werden vier werknemers van het Amerikaanse consulaat in Nuevo Laredo opgepakt wegens fraude met visa. In mei vorig jaar bekende een Jemeniet, werkzaam op het Amerikaanse consulaat in de Saoedische stad Jeddah, illegale visa te hebben uitgegeven. In Jeddah kregen vijftien terroristen die aan de aanslagen van 11 september 2001 deelnamen hun visa voor de VS.

Een klein vliegtuig met de Colombiaanse minister van Arbeid en Volksgezondheid aan boord wordt sinds gisteren vermist. Minister Juan Luis Londono was op weg van Girardot, ten zuiden van de Colombiaanse hoofdstad Bogotá, naar Popayan. De Colombiaanse autoriteiten vrezen dat sprake is van een ongeval, maar sluiten een aanslag door de linkse rebellen van de FARC niet uit.

Als marktpartijen bereid blijven staatsobligaties te kopen, kan de staatsschuld rustig worden doorgeschoven, betogen Steven Brakman en Arjen van Witteloostuijn.

De mensenrechten in Suriname worden nog steeds geschonden. Bovendien blijven schendingen uit het verleden te lang onbestraft. Dat concludeert Amnesty International in een vandaag verschenen rapport over Suriname. Volgens Amnesty zijn er onlangs door de politie in onduidelijke omstandigheden diverse moorden gepleegd. Bovendien is de organisatie bezorgd over de detentieomstandigheden van verdachten. De Surinaamse regering moet volgens Amnesty dringend het justitiële en gevangenissysteem hervormen en in overeenstemming brengen met internationale standaarden op het gebied van mensenrechten. Amnesty verwijt Paramaribo ook niet te voldoen aan de verplichting om verslag uit te brengen aan VN-organen, zoals het comité voor de rechten van de mens.

Eerst heeft Den Haag niet in de gaten hoe belangrijk de Europese Conventie is. Daarna maakt Nederland voortdurend verkeerde inschattingen. Er is verzuimd lering te trekken uit eerdere debacles, meent Ben van der Velden.

Gouverneur Rick Perry van de Amerikaanse staat Texas heeft laten weten dat hij een uitspraak van het Internationaal Gerechtshof in Den Haag zal negeren. Dat Hof oordeelde woensdag dat de VS de executie van drie ter dood veroordeelde Mexicanen in Texaanse gevangenschap moeten uitstellen en die van tientallen anderen moeten onderzoeken. Mexico heeft de zaak van 54 in de VS ter dood veroordeelde Mexicanen vorige maand bij het hof onder de aandacht gebracht. Volgens Mexico zijn de Mexicanen tijdens de procesvoering niet gewezen op hun recht op juridische representatie door Mexico. Het Hof heeft die aanklacht gegrond verklaard. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de uitspraak van het Hof in behandeling, maar Perry vindt dat de federale overheid geen recht heeft de Texaanse rechtsgang te beïnvloeden.

Voorzitter Valéry Giscard d'Estaing heeft gisteren na een jaar debatteren de eerste zestien ontwerp-artikelen voor een grondwet gepresenteerd aan de Conventie over de toekomst van Europa.

In een legerkamp in Hongarije worden leden van de Iraakse oppositie door Amerikanen opgeleid. Drieduizend zouden er komen. Er zijn er vijftig.

Vier gevangenen in Guantánamo Bay, de Amerikaanse basis op Cuba, hebben de afgelopen drie weken een poging gedaan tot zelfmoord. Het Amerikaanse ministerie van Defensie heeft dat bevestigd. Sinds de opening van het kamp na de oorlog in Afghanistan hebben in totaal veertien gevangenen een zelfmoordpoging gedaan. De meer dan zeshonderd gevangenen die in Guantánamo Bay verblijven zijn volgens de VS `illegale combattanten' en geen krijgsgevangenen. Om die reden is de gevangenen ieder recht, zoals vastgeled in de Geneefse Conventies voor het oorlogsrecht, ontzegd.

Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) gaat dit jaar minimaal vijf asielzoekerscentra vervroegd sluiten. Het betreft de azc's in Hasselt, Eibergen en Kollum, Leeuwarden en Sneek.

Tot woede van Vojislav Koštunica en de hele Servische oppositie komen er voorlopig geen nieuwe Servische presidentsverkiezingen. Pas na de afkondiging van de nieuwe grondwet van Servië – maar wel voor oktober – worden er weer verkiezingen uitgeschreven.

De Amerikaanse minister van Defensie, Donald Rumsfeld, heeft opnieuw verontwaardiging in Duitsland geoogst. Joeg hij het land vorige week de gordijnen in door het als onderdeel van ,,het oude Europa'' tot ,,een probleem'' te bestempelen, dit keer gooide hij olie op het vuur door Duitsland in één adem te noemen met Cuba en Libië als landen waarop de Verenigde Staten bij een oorlog tegen Irak niet hoeven te rekenen.

Bush vraagt om een nieuwe VN-resolutie voor Irak. De deadlines zijn in zicht.

De grote winnaar van de opheffing van Joegoslavië is Zoran Djindjic: belangrijke critici staan even buitenspel. En dat `even' kan nog flink uitlopen.

Het aanscherpen van de toelatingseisen voor buitenlandse partners zal vooral Nederlandse vrouwen treffen. Zij kunnen ook nu al moeilijk aan de inkomenseis voldoen, stelt B. de Hart.

De Franse kunstdief Stéphane Breitwieser is gisteren door een Zwitserse rechtbank veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf en tot ontzegging van het recht, gedurende tien jaar, om Zwitsers grondgebied te betreden.

Het Rotterdamse Ro Theater gaat de romancyclus A la recherche du temps perdu van Marcel Proust in vier delen op het podium brengen. Op 5 maart gaat Proust 1: De kant van Swann in première. Proust 2: De kant van Albertine volgt nog dit theaterseizoen. De delen 3 en 4 worden het komende seizoen uitgevoerd. Alle delen zijn ook los van elkaar als toneelstuk te genieten, aldus het Ro Theater. Op zoek naar de verloren tijd van Proust (1871-1922) geldt als een van de belangrijkste literaire werken van de vorige eeuw.

Softwarebedrijf Exact zag de omzet vorig jaar licht stijgen. De omzet in 2002 bedroeg 214 miljoen euro, een stijging van 4 procent ten opzichte van een jaar eerder. De winst kwam lager uit. De lagere winst komt volgens Exact, dat programmatuur maakt voor het midden- en kleinbedrijf, door afschrijvingen op het overgenomen bedrijf Kewill ERP. De nettowinst bedroeg vorig jaar 26,7 miljoen euro, tegenover 30,4 miljoen in 2001.

Veertig procent van de buitenlanders die hier komen trouwen huwt een Nederlandse partner. Dat betekent wennen aan afspraken in de agenda en aan grote komkommers.

Morgen presenteert Boris Dittrich zich op het partijcongres van D66 als politiek leider. Hij wil dat D66'ers een meer activistische en energieke houding krijgen.

Felix Rottenberg is weg als presentator van NOVA. Hij heeft zich ziek gemeld na een conflict met de redactie. Rottenberg wilde dat het tv-programma een talkshow zou worden, in lijn met het verkiezingsprogramma Nederland Kiest, dat in januari werd uitgezonden. Zijn mede-presentator Matthijs van Nieuwkerk blijft wel. Bij NOVA, dat sinds 27 januari is vernieuwd en dat vier nieuwe presentatoren kreeg, worden studiogesprekken afgewisseld met reportages. De redactie verloor door de eis van Rottenberg het vertrouwen in hem. De directies van de NPS en de VARA en de hoofdredactie hebben gisteren gegarandeerd dat NOVA geen talkshow wordt.

De rechter in Den Haag heeft gisteren voor de vierde keer de uitlevering van een Nederlander aan de Verenigde Staten opgeschort. Ook heeft de rechter aan het ministerie van Justitie het verzoek herhaald om meer informatie te verschaffen over de rechtsgang die Nederlandse verdachten daar te wachten staat. Sinds half november ligt de uitlevering van Nederlanders aan de VS stil. De landsadvocaat heeft hoger beroep aangetekend tegen de vonnissen, maar overweegt dat weer in te trekken, omdat het uitleveringsverkeer met de VS anders mogelijk nog langer blijft stilliggen.

De PvdA in Rotterdam groeit. Nieuwe leden ontmoeten elkaar op huiskamerbijeenkomsten. ,,Wij hebben het thema veiligheid door de vingers laten glippen.''

Roem en rock & roll, het blijft een riskante combinatie.

Ruim dertig van de zestig alleenstaande minderjarige asielzoekers (ama's) zijn gisteren weggelopen uit de campus in Vught. Volgens de politie zijn ze over de hekken geklommen na ,,een heftige woordenwisseling'' met directeur C. Wiessner van de campus. De ruzie ging over het ,,te strenge regime'' en de dreigende directe uitzetting van negen van hen.

De Amerikaanse president George Bush vraagt de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties om een tweede resolutie tegen Irak, die gebruik van militair geweld tegen het land toestaat.

Onder een spervuur van hoon en kritiek heeft de Doema deze week de wet op Russisch als staatstaal aangenomen. Die wet verbiedt het gebruik van leenwoorden, alsmede obsceen of beledigend taalgebruik in het openbaar, in de massamedia en in de reclame. Op overtredingen staan straffen van 10 roebel (0,30 euro) boete tot twee maanden strafkamp.

De maatregelen van de overheid om huwelijken met buitenlanders te bemoeilijken leiden niet tot vermindering van de `huwelijksmigratie'. De regels treffen bovendien meer autochtone Nederlanders dan wordt gedacht. Dit concludeert rechtssociologe Betty de Hart in het proefschrift Vreemdelingenrecht beter afstemmen op internationalisering, waarop ze volgende week aan de Katholieke Universiteit Nijmegen promoveert.

De snel groeiende markt voor particuliere beveiliging moet een onafhankelijke toezichthouder krijgen die controleert of deze sector zich aan de regels houdt. Dit concluderen Bob Hoogenboom en Erwin Muller van het COT, Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement, voor het onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap. Zij pleiten voor de instelling van een onafhankelijke Particuliere Beveiligingsautoriteit, die het toezicht op de `particuliere veiligheidsmarkt' moet verbeteren.

De gemeente Sluis heeft gisteravond na spoedberaad besloten de Zwingeul aan de Nederlandse zijde met een zanddam geheel af te sluiten. Aan Belgische zijde van de Zwingeul ligt sinds vorige week een zanddam die de olie tegenhoudt die vermoedelijk afkomstig is uit de gezonken vrachtvaarder Tricolor. Aan de Nederlandse zijde van de Zwingeul werd een drijvende dam gelegd, om het getijdegebied te ontzien, maar die bleek toch olie door te laten.

Een recordaantal gepensioneerden krijgt dit jaar minder of geen prijscompensatie (indexatie) van hun pensioenfonds. Dat blijkt uit onderzoek van deze krant.

Het commando van de internationale veiligheidsmacht voor Afghanistan is vanaf aanstaande maandag in handen van Duitsland en Nederland. De troepenmacht, International Security Assistance Force, werkt met een stevig mandaat van de Verenigde Naties en mag handelen volgens hoofdstuk 7 van het Handvest van de volkerenorganisatie: de militairen mogen bij het uitoefenen van hun taak geweld gebruiken. Hun bewapening is daarop ingesteld. ISAF moet de Afghaanse regering assisteren bij de handhaving van orde en veiligheid in Kabul en omgeving, zodat president Hamid Karzai en de zijnen veilig kunnen werken. In tegenstelling tot de gewraakte VN-missies van tien jaar geleden in de Balkan, is de commandolijn helder. De ISAF-leiding was aanvankelijk in handen van de Britten, werd overgenomen door Turkije en komt nu bij Duitsland en Nederland te liggen. `Om redenen van effectiviteit' staat boven de internationale troepenmacht het Amerikaanse Central Command in Afghanistan, dat zich uitsluitend bezighoudt met de uitvoering van operatie Enduring Freedom, die gericht is tegen de strijders van Talibaan en Al-Qaeda.

Het onderzoek naar de islamitische As Siddieqschool in Amsterdam heeft vertraging opgelopen. De gemeente en het bestuur van de basisschool zijn het niet eens over het instellen van een visitatiecommissie die de school moet onderzoeken. As Siddieq weigert dit vooralsnog.

De efectenbeurs van Amsterdam had vanmorgen moeite met het bepalen van richting. De opening was positief, daarna zakte de AEX-index terug. De andere beurzen in Europa balanceerden eveneens tussen een kleine winst en een klein verlies. In de AEX-index, de graadmeter van de Amsterdamse beurs, sprong LogicaCMG in het oog. De automatiseerder won na berichten voorbeurs dat de winstprognose voor de tweede helft van 2002 gehandhaafd blijft. Andere stijgers waren Wolters Kluwer, Buhrmann en Fortis.

De Nederlandse hockeysters hebben zich geplaatst voor de halve finales van het wereldkampioenschap zaalhockey. De ploeg versloeg vanmorgen Frankrijk met 4-2 en bleef als enige in de poule ongeslagen.

In het bericht Ontruiming azc's op Ameland mag (6 februari, pagina 3) staat dat het kort geding van de Amelander asielzoekers diende voor rechter V. Both. Rechter was W.K.F. Hangelbroek.

De wrakingskamer van de rechtbank in Den Bosch heeft gisteren een wrakingsverzoek van een officier van justitie afgewezen. Het gaat om een verkrachtingszaak met een vrouwelijke verdachte. De officier in deze zaak vond dat de behandelend rechters de schijn van partijdigheid op zich laadden, door zijn verzoek om nader onderzoek naar verdachte en slachtoffer ongemotiveerd af te wijzen. Volgens de wrakingskamer wijst het handelen van de rechters echter niet op partijdigheid. Rechters mogen altijd van nader onderzoek afzien als ze dit niet noodzakelijk achten, aldus de wrakingskamer. Het is zeer ongebruikelijk dat een officier de rechtbank wraakt. Meestal doen advocaten dit.

De technische commissie van het wereldkampioenschap cricket in Zuid-Afrika heeft gisteren het verzoek van de Engelse cricketbond (ECB) om de wedstrijd van Engeland op 13 februari in Harare tegen Zimbabwe te verplaatsen verworpen. Engeland is onmiddelijk tegen de uitspraak in beroep gegaan.

Ruim dertig van de zestig alleenstaande minderjarige asielzoekers (ama's) zijn gisteren na ruzie weggelopen uit hun opvang in Vught. De ruzie ging over het te strenge regime en de dreigende directe uitzetting van negen van hen.

Zeker vier supermarktketens voeren dit en volgend jaar zelfscankassa's in. Hiermee rekenen klanten hun boodschappen af zonder caissière. De invoering van zelfscankassa's kost duizenden caissières hun baan.

In Duitsland is verontwaardigd gereageerd op uitlatingen van de Amerikaanse minister van Defensie Rumsfeld, die Duitsland afschreef als bondgenoot van de VS tegen Irak en het land in één adem noemde met Libië en Cuba.

In Ivoorkust wordt het vredesproces ernstig bedreigd. De rebellen die het bewind van president Laurent Gbagbo bestrijden zijn het onderling niet eens over de vraag of de strijd moet worden hervat. Gbagbo zelf spreekt zich vanavond uit.

Vrijwel alle middelbare scholen in Amsterdam hebben gisteren ingestemd met een verbod op het dragen van een islamitische gezichtssluier. Het gaat om 80 scholen, vertegenwoordigd door 25 besturen, in alle categorieën van openbaar en bijzonder onderwijs. De scholen hanteren drie argumenten voor het verbod. De sluier hindert de communicatie in de klas, maakt identificatie en daarmee veiligheidsmaatregelen moeilijk, en staat integratie in de Nederlandse samenleving in de weg.

Een Zwitserse rechtbank heeft de Franse kunstdief Stéphane Breitwieser gisteren veroordeeld tot vier jaar en ontzegging van het recht gedurende tien jaar Zwitsers grondgebied te betreden. Breitwieser gaf diefstal toe van 240 kunstvoorwerpen en schilderijen.

Gelukkig komt er om half elf 's avonds geen kopie van Barend & Van Dorp bij de publieke omroep. Met al die talkshows wordt de publieke televisie radio in beeld. Maar de redactie van Nova wil naast studiogesprekken eigen journalistiek werk blijven presenteren. Dat is afgelopen anderhalve week ook op overtuigende wijze gebeurd met primeurs over fraude in de gezondheidszorg, overspannen gevangenisbewaarders en de internationale vertakkingen van een radicale moslimsekte. Sommige uitzendingen waarin de nadruk lag op studiogasten vond ik zwakker.

Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers gaat dit jaar minimaal vijf asielzoekerscentra vervroegd sluiten. Het betreft de azc's in Hasselt, Eibergen, Kollum, Leeuwarden en Sneek.

President Megawati heeft de bevolking van Papoea geschokt met een oud plan dat neerkomt op de beëindiging van de autonomie van Papoea.

De besprekingen over een kabinet van CDA en PvdA stonden vandaag geheel in het teken van de slechte financiële en economische vooruitzichten de komende jaren. De onderhandelaars Balkenende (CDA) en Bos (PvdA) lieten gisteren echter na de eerste echte onderhandelingsdag merken dat zij voorlopig eensgezind zijn in hun streven naar het vinden van oplossingen.

ACTUALITEITEN

Twee vandaag. Reportage over herbegrafenis van de tienkoppige bemanning van het marinevliegtuig dat in 1959, op weg van Nieuw-Guinea naar Nederland, neerstortte in Iran. Ned.2, 18.19-18.45u.

In de onlangs in deze krant verschenen serie portretten van schrijvers die net náást de Nobelprijs voor literatuur grepen, zou een artikel over de grootste schrijver van Kroatië, Miroslav Krleza, niet hebben misstaan, want ook hij heeft na de Tweede Wereldoorlog jarenlang behoord tot het illustere gezelschap van eeuwig genomineerden. Krleza (1893-1981) is de auteur van een enorm oeuvre – zijn verzamelde werken tellen meer dan vijftig delen –, waarin zo'n beetje alle literaire genres in overvloed zijn vertegenwoordigd: gedichten, toneelstukken, verhalen, romans en essays.

Vodafone-dochter Libertel vindt het bod van het Britse moederbedrijf op de aandelen Libertel te laag. Gesprekken over een volledige overname van Libertel zijn vandaag beëindigd. De directie van het Nederlandse telecombedrijf vindt dat een bod van 11 euro per aandeel ,,onvoldoende waarde (...) weerspiegelt''. De houding van Libertel is opmerkelijk omdat het bedrijf al jarenlang gedomineerd wordt door het moederbedrijf. Vodafone houdt 77,5 procent van de aandelen van Libertel.

`Ik houd erg van Edward Lear' zei Jan Hanlo in mei 1954, toen hij nog niet zo heel erg bekend was, in een gesprek met Adriaan Morriën. Behalve van Lear hield Hanlo ook van Morgenstern, nog zo'n lichte en speelse geest met een gezonde hang naar nonsens. En van Noordstar. En van de vroege poëzie van de experimentelen, uit de tijd van Braak en Blurb, toen ze nog grappig waren. `Ik kan alleen iets lezen wanneer het gemengd is met humor. Hanlo was ook erg gesteld op Engelse nursery-rhymes. Hij gaf als voorbeeld dit rijm over de koekoek die in de maand mei nog de hele dag zingt, in juni stilvalt en in juli alweer vertrekt:

De Nederlandse uitgevers hebben afgelopen maandag hun aanbod voor het voorjaar gepresenteerd. Een selectie uit de nieuwe romans, biografieën en boeken over politiek, geschiedenis en kunst.

Stork heeft met de Britse bouwer van vliegtuigmotoren Rolls Royce een joint venture gevormd met als doel zoveel mogelijk Fokker 100-toestellen in de lucht te houden. Dat heeft het luchtvaart-, machinebouw en industrieconglomeraat gisteren bekendgemaakt bij een presentatie voor potentiële klanten.

In tegenstelling tot wat de Nijmeegse hoogleraar cultuurgeschiedenis en romanschrijver Peter Rietbergen betoogt in deze krant van 5 februari, heb ik in mijn artikel niet in twijfel getrokken `dat historische kennis bestaat' (Opiniepagina, 16 januari). Integendeel, ik zet juist uiteen dat historische kennis wél bestaat, anders dan `historisch besef' waarop verontruste hoogleraren hun hoop vestigen.

Het Internationaal Energiebureau (IEA) staat klaar om de strategische olievoorraden vrij te geven als een oorlog in Irak losbarst. Zo kan worden voorkomen dat de olieprijs omhoogschiet. Dit zei de nieuwe directeur, de Fransman Claude Mandil, vandaag in de Amerikaanse zakenkrant The Wall Street Journal Europe. Het IEA beheert grote olievoorraden en kan de eerste dagen van de oorlog twaalf miljoen vaten uit de reserves op de markt brengen. De olievoorraden van het IEA bevinden zich onder meer in de Verenigde Staten, Japan, Duitsland en Frankrijk.

In het midden van Amsterdam kon je vroeger een merkwaardige man zien rondlopen. Hij was niet groot en ook niet al te mager en bovenop zijn hoofd was hij kaal. Het grijze haar wat hij nog wel had wapperde naar alle kanten. Een glimmend fluwelen jasje droeg hij en onder zijn arm had hij altijd een dikke stapel papieren. Het leek wel een professor uit een sprookje. Nicolaas was zijn naam.

CDA en PvdA zijn elkaar dicht genaderd bij het belangrijkste geschilpunt over de toekomst van de WAO.

Nog dit jaar worden de duinen bij Ter Heijde en Callantsoog versterkt. De zeewering voldoet niet meer aan de veiligheidsnormen.

Vodafone heeft nu waarschijnlijk genoeg gedaan om zijn Zweedse minderheidsaandeelhouders te overreden hun stukken in Europolitan, Vodafone's Zweedse dochter, te verkopen. Door het aanvankelijke bod van 45 naar 47 Zweedse kronen te verhogen, biedt de mobieletelefoniereus nu een min of meer aanvaardbare premie van 7 procent bovenop de slotkoers van vóór de bekendmaking van zijn plannen. Het is buitengewoon optimistisch te verwachten dat Vodafone nog verder zal gaan. Het bod wordt tenslotte geschraagd door een aanbeveling van Europolitans onafhankelijke directie en geholpen door de Zweedse beursregels, die Vodafone het recht geven een bindend bod uit te brengen zodra het 90 procent van het bedrijf in handen heeft. Het concern kan die drempel nemen als net iets meer dan de helft van de overige Europolitan-aandeelhouders zijn medewerking verleent.

Hockeyhoofdklasser Rotterdam heeft zich versterkt met de Argentijnse international María Cecilia Rognoni. De 26-jarige centrale verdedigster leidde haar vaderland twee maanden geleden in Perth ten koste van Nederland naar de wereldtitel, en werd tijdens het WK door de internationale hockeyfederatie FIH uitgeroepen tot speelster van het jaar.

Het Indiase staalbedrijf Ispat heeft vorig jaar een winst geboekt van 49 miljoen dollar (45,1 miljoen euro), tegenover een verlies van 312 miljoen dollar in 2001. De omzet steeg van 4,5 miljard dollar in 2001 tot 4,9 miljard dollar in 2002. Het staalconcern heeft in het vierde kwartaal van 2002 een nettowinst geboekt van 51 miljoen dollar. In dezelfde periode een jaar eerder werd nog een verlies geleden van 86 miljoen dollar. Dit heeft het Indiase bedrijf, dat aan Euronext Amsterdam genoteerd staat gisteren bekendgemaakt. In Amsterdam stond het aandeel vanochtend 8 procent hoger op 2,70 euro.

Sibelius

Het Koninklijk Concertgebouworkest speelt o.l.v. de Finse dirigent Paavo Berglund twee stukken van de Finse componist Jean Sibelius (1865-1957): de Vijfde symfonie en de suite Rakastava, voor het eerst bij het orkest op het programma en de laatste instrumentale gedaante van het werk, dat eerder werd gecomponeerd in verschillende versies voor koor. Tussendoor speelt de Noorse pianist Leif Ove Andsnes het Pianoconcert van de Noorse componist Edvard Grieg.

Concertgebouworkest: 12, 13, 14 febr 20u15, 16 febr 14u15 (rechtstreeks op Radio 4). Res 020-6718345.

Over enkele weken verschijnen de eerste jaarverslagen. Een pikant onderdeel wordt de paragraaf over de beloning van de bestuurders. Vooral gaat de aandacht uit naar het bonussenbeleid, dat wil zeggen het deel van de beloning dat afhankelijk is van de prestaties van het topmanagement.

Ronald Zuurmond

Schilder Ronald Zuurmond (38) begon zo'n vijf jaar geleden naam te maken met zijn lege, geheimzinnige landschappen waar de verf, in donkere aardetinten, dik en rul op was gesmeerd.

In die doeken balanceerde hij vaak op het randje van de abstractie. Maar op de tentoonstelling van zijn recente schilderijen in het Fries Museum in Leeuwarden hangen voornamelijk stillevens. Ook in die schilderijen is vaak een bijna landschappelijke ruimte te ontwaren, maar in die ruimte `drijven', zoals hij het zelf noemt, nu allerlei voorwerpen; niksige dingen en groeisels zoals twee sinaasappels in een fruitmandje van staaldraad, de bladeren en kronkelende luchtwortels van een vingerplant, een bananenschil of een niervormig jaren vijftig-tafeltje.

Hij ging stillevens schilderen omdat hij op een gegeven moment het gevoel kreeg dat hij clichés van zijn eigen landschappen aan het schilderen was.

,,Stillevens boden me de mogelijkheid om anders met het vlak om te gaan.

Bij landschappen gaat het van links naar rechts en van voor naar achter, bij stillevens gaat 't ook op en neer en diagonaal en er kruipen aan de randen dingen in het schilderij', zei hij in het Cultureel Supplement.

Door de laconieke titels van sommige schilderijen, de bizarre figuratie, het kleurgebruik en ook door de manier waarop hij allerlei afgedankte rommel als touwtjes en draadjes in zijn schilderijen verwerkt, doen de stillevens van Zuurmond vaak humoristisch aan.

All about nothing, recente schilderijen van Ronald Zuurmond t/m 9 mrt in het Fries Museum, Turfmarkt 11, Leeuwarden. Di t/m zo 11-17u.

WIM JANSSEN

Het oeuvre van schilder Wim Janssen (1949) is opgedeeld in duidelijk afgebakende thema's. Zo maakte hij series over notabelen, over het binnenhuis en over straatscènes. In zijn nieuwste reeks, getiteld Meutes, combineert Janssen actuele onderwerpen met historische stijlen. Het schilderij Hooligans (2002) bijvoorbeeld, een tafereel met tientallen krioelende vechtjassen, herinnert aan de jachtvoorstellingen uit de 18e en 19e eeuw. Ook zijn duidelijke verwijzingen naar de 15e-eeuwse oorlogsschilderijen van Pierro della Francesca en Ucello te herkennen.

Meutes, schilderijen van Wim Janssen. Galerie de Expeditie, Leliegracht 47, Amsterdam. T/m 1 maart, wo t/m vr 10u30-18u, za 14-18u.

Is Europa er alleen voor mensen die in God geloven? Het lijkt een wonderlijke vraag voor een duchtig geseculariseerd continent dat de scheiding van kerk en staat probeert hoog te houden, met name tegenover radicale moslimtendensen. Toch is de Conventie die een Europese grondwet moet opstellen serieus bezig met de vraag of dit document het opperwezen moet aanroepen. Conventievoorzitter Giscard d'Estaing levert een mooi voorbeeld van het dilemma. Nog onlangs verzette hij zich tegen een Turks lidmaatschap van de Europese Unie met het argument dat de cultuurverschillen te groot zijn. Een onmiskenbare buiging naar het christelijke erfgoed van Europa dat de christen-democraten onder de Duitse kanselier Kohl al in stelling brachten. Maar Giscard is ook voormalig president van een land dat het beginsel van `laïcité' (wereldlijkheid) tot grondslag van de republiek verhief.

Binnen de Ulster Defence Association (UDA), een protestantse paramilitaire organisatie, dreigt een onderlinge vete uit de hand te lopen. In de strijd tussen aanhangers van Johnny Adair, een van de leiders van de UDA die in de gevangenis zit wegens opruiing, en zijn tegenstanders zijn de afgelopen twee maanden al vier mensen omgekomen.

Moet je ingrijpen als zich op straat onaanvaardbare taferelen afspelen waar anderen of jijzelf de dupe van worden? Een oude vraag die jong blijft.

De befaamde Amerikaanse documentairemaker Ken Burns (The Civil War, Baseball) besloot als `Senior creative consultant' voor zijn serie Jazz Wynton Marsalis aan te trekken. De laatste is een begaafd trompettist en daarnaast in de jazz actief als bandleider, pedagoog, programmeur en presentator. Een goede keus dus, ware het niet dat deze Marsalis (41) er nogal strikte meningen op na houdt. Nog voor de serie echt begonnen is maakt hij al duidelijk waar deze `black American classical music' aan moet voldoen: het moet swingen en geworteld zijn in de blues, anders is het eigenlijk nep.

Tandenknarsen in de file? Bang voor lijndiensten? Het hoeft niet. Een groeiend aantal zakenlieden vliegt van afspraak naar afspraak in een privé-jet. Vandaag projectontwikkelaar TCN.

Helikopter. Heeft de watersnoodramp van 1953 er inderdaad toe geleid dat het woord helicoptère niet meer op z'n Frans maar op z'n Engels werd uitgesproken en geschreven? Daarover ging het vorige week. Een lezer vond nog een gezaghebbende bron voor het een en ander. Het gaat om de 27ste druk van Koenens handwoordenboek, uit 1974. Die druk werd verzorgd door J.B. Drewes, een van de voornaamste Nederlandse lexicografen van de 20ste eeuw. Drewes schrijft bij helikopter: ,,De vroeger gangbare, aan het Frans ontleende uitspraak en spelling helicoptère zijn, n.a.v. de door het Amerikaanse leger in de Bondsrepubliek Duitsland tijdens de Ramp van 1953 o.a. met helikopters verleende hulp, onder invloed van de massamedia vervangen door de thans gangbare uitspraak en spelling.'' En dan was er nog een populair jeugdboek dat een bijdrage aan de uitspraakverandering kan hebben geleverd, namelijk Een helicopter daalde van Aleid van Rhijn. Dit boek verscheen in 1953 en beleefde in korte tijd drie herdrukken. Voor de overige reacties zie www.nrc.nl/woordhoek/archief.html.

Een van de leukste eigenschappen van The Ex is het ongebreidelde enthousiasme waarmee men de achterban kennis laat maken met wat er nog meer in de wonderbaarlijke wereld van de muziek te doen is.

Arco 2003

Arco, de belangrijkste moderne-kunstbeurs in Spanje, wordt dit jaar voor de 22ste keer in Madrid gehouden. Van 13 t/m 18 febr tonen 277 galeries, waarvan 110 uit Spanje, hun kunstwerken die variëren van schilderijen, tekeningen, grafiek en sculptuur tot foto`s, videokunst en installaties. Eregast van de Arco (Feria Internacional de Arte Contemporánea) is dit jaar Zwitserland, dat met 18 galeries is vertegenwoordigd. In een uitgebreid programma van lezingen en debatten wordt aandacht besteed aan de Zwitserse kunst. Verder organiseert de eregast 17 exposities in Madrileense musea en kunstzalen. Enkele andere speerpunten van Arco 2003 zijn de hedendaagse avantgardisten, de eerste helft van de 20ste eeuw en een project waarvoor galeries uit New York elk één bijzonder kunstwerk hebben uitgezocht.

Arco 2003. In Parque Ferial Juan Carlos I, paviljoen 7 en 9, Madrid. 13 t/m 18 febr. Open 13 febr 14-21u, 14-18 febr 12-21 uur. Inl 0034 917225000.

In de Serie Tijdgenoten in het Amsterdamse Concertgebouw werd de maandag overleden Utrechtse componist Peter Schat geëerd door het Asko Ensemble. Het orkest droeg de uitvoering van Harrison Birtwistles Ritual fragment (1992) op aan zijn nagedachtenis. De strijdbare Schat, die nog onlangs een lezing had willen houden over de verstoorde relatie tussen uitgever en componist, zou het hebben gewaardeerd. Ook Birtwistle toont zich on-Engels strijdbaar en markant. Piano en grote trom voorop het podium geplaatst houden het ensemble in een houdgreep, al weten steeds weer enkele instrumenten te ontsnappen en naar voren te treden in korte solo's.

De Hollandse Dagbladcombinatie (HDC) komt vanaf 2 april met een gratis krant in Almere. De Telegraaf-dochter gaat de krant, 'Almere Vandaag', huis-aan-huis bezorgen. De middagkrant wordt van dinsdag tot en met vrijdag bezorgd, dat maakte HDC bekend. De advertentie-opbrengsten moeten de krant financieren. De huis-aan-huiskrant die momenteel in de regio verschijnt, gaat op in het nieuwe Almere Vandaag. De oplage wordt ongeveer 70.000 kranten.

Wesley Sneijder werd gisteravond in zijn tweede officiële wedstrijd voor Ajax 1 uitgeroepen tot de beste Ajacied. Dat zegt wel iets over het talent van de achttienjarige middenvelder. Maar zijn meer ervaren ploeggenoten mochten zich dat aantrekken. Want een spetterende hervatting van de competitie, met een half dozijn doelpunten tegen Willem II, kreeg gisteren in het bekerduel tegen Roda JC geen vervolg. Hetzelfde team dat zich zondag in Tilburg manifesteerde als een doelpuntenmachine, won voor eigen publiek met minimaal verschil. Ajax is nog niet klaar voor Feyenoord en Arsenal, de respectieve tegenstanders van aanstaande zondag en dinsdag 18 februari.

Directeur Rob van Brug van sanitairbedrijf Sphinx heeft een dringend beroep op 300 stakers gedaan het werk bij het bedrijf te hervatten. De staking kost het bedrijf volgens de directeur 250.000 euro per dag. Sphinx loopt volgens Van Brug daardoor grote risico's dat klanten weglopen omdat het bedrijf niet op tijd kan leveren. Er wordt gestaakt bij Sphinx omdat 120 van de 630 werknemers hun baan dreigen te verliezen omdat de huidige fabriek wordt verplaatst naar een andere locatie.

Het Europese luchtverkeer is in december 2002 met 9,7 procent gegroeid ten opzichte van dezelfde maand in het voorgaande jaar. Dat was kort na de vliegtuigaanslagen in New York op 11 september 2001. Over het hele jaar 2002 daalde het vliegverkeer met 4,6 procent. Dat heeft de brancheorganisatie Association of European Airlines vandaag bekendgemaakt.In december nam de capaciteit van de Europese luchtvaartmaatschappijen toe met 5,5 procent. De bezettingsgraad groeide met 2,7 procent tot 69,8%. Over het hele jaar 2002 genomen daalde de capaciteit met 8,8 procent. De bezettingsgraad steeg in 2002 met 3,2 procent tot 73,7 procent.

De Europese effectenbeurzen zijn vanmorgen over een breed front twijfelachtig begonnen. Tegen het middaguur stonden de meeste beurzen op verlies. De toonaangevende AEX-index in Amsterdam noteerde op 287,35 punten, 1,2 procent lager dan het slot van gisteren.

Valentín

De hoofdpersoon van Valentín heet Valentín en de film zou ook geen andere naam kunnen dragen. De film gaat over niets en niemand anders. Valentín is een scheel jongetje van een jaar of negen, dat tegen het einde van de jaren zestig in Buenos Aires bij zijn oma woont. Van Buenos Aires zien we vooral de straat waar Valentín woont, en dan vooral het stukje tussen zijn huis en het café. Daar speelt het leven van Valentín, die astronaut wil worden en net doet alsof hij verliefd is, zich af. Valentín laat prachtig zien wat een regisseur met een tamelijk gewoon gegeven en gewone middelen nog aan ongewoons kan doen. Valentín werd geregisseerd door Alejandro Agresti, een filmmaker die zowel in Nederland als in Argentinië werkt. Op het Nederlands Film Festival kreeg hij voor deze film het Gouden Kalf voor de beste regie.

Regie: Alejandro Agresti. Met: Rodrigo Noya, Carmen Maura, Julieta Cardinali, Alejandro Agresti. In 12 bioscopen.

Was dat grijze vlekje voor de bunker een ontsmettingswagen? Hoe ziet zo'n ding er in het echt uit? Is het een stofzuiger op wielen? Helaas had minister Powell geen tekening voorhanden. En in de volgende foto was dezelfde bunker vervaagd, in een kring van grijze vlekjes. Dat waren de wapeninspecteurs. Het ontsmettingsvlekje scheen er niet meer bij te zijn. De tweede foto leek voller dan de eerste, maar Powell zei dat alles weg was, tenten, vrachtwagens, Iraakse soldaten, zodat de inspecteurs bij een lege bunker kwamen.

De rechtbank in Kortrijk heeft gisteren de Nederlandse ex-zaalvoetballer John de Bever veroordeeld tot negen maanden cel en een boete van 4.950 euro. De rechter achtte bewezen dat hij de spil was bij de omkoping van Westerlo. De ploeg moest ter wille van het illegale gokmilieu verliezen van Kortrijk, wat na het omkopen van enkele spelers gebeurde. Twee spelers kregen zes maanden cel.

Voor de kust van Dubai worden twee enorme kunstmatige eilanden aangelegd. Kosten: anderhalf miljard euro per stuk. Nederlandse baggeraar Van Oord ACZ is dolblij met het visioen van kroonprins sjeik Al Makthoum. Of het project winstgevend wordt, maakt de sjeik niets uit.

Het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers mag de drie tijdelijke opvangcentra van 58 asielzoekers op Ameland ontruimen. Dit bepaalde de rechtbank in Leeuwarden vanmorgen in een kort geding dat het COA tegen de groep asielzoekers had aangespannen. De asielzoekers willen nog vijf maanden op Ameland blijven, zodat hun kinderen het schooljaar daar kunnen afmaken.

Bankverzekeraar ING heeft toegeslagen op de Duitse markt. Het concern koopt voor 300 miljoen euro de Duitse directbank Entrium van het Italiaanse Capitalia. Als financiële instelling haalt ING met de overname een bestand binnen van ongeveer 965.000 klanten.

De winst voor afschrijving van goodwill en bijzondere baten en lasten van uitzendketen Vedior is in 2002 met 35 procent gedaald tot 78 miljoen euro. Dat heeft bestuursvoorzitter T.Martin vandaag voorbeurs bekendgemaakt. De winst per aandeel nam in 2001 af met ruim 45 procent tot 0,46 euro. De omzet daalde vorig jaar met 9 procent tot 6,154 miljoen euro. De omzet in het vierde kwartaal bedroeg 1,507 miljoen euro, dat is 5,8 procent lager dan in dezelfde periode vorig jaar. De schuldenpositie van Vedior is uitgekomen op 680 miljoen euro.

Diervoederfabrikant Provimi heeft vandaag voorlopige geconsolideerde cijfers over 2002 bekendgemaakt. De omzet, inclusief acquisities en wisselkoerseffecten is met 2,2 procent gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar. Het bedrijfsresultaat daalde met 0,7 miljoen euro, dat is 0,7 procent in vergelijking met 2001. De nettowinst na minderheidsbelangen zal naar verwachting een dubbelcijferige groei laten zien, als gevolg van een positief effect van eenmalige posten. De definitieve cijfers over 2002 zullen eind maart worden bekendgemaakt.

Vodafone is op de vingers getikt voor het wegkapen van andersmans klanten. Maar ook andere aanbieders van mobiele telefonie bezondigen zich aan deze praktijk.

Het leek wel oorlog in het Zuiderpark. Het donkerblauw van de mobiele eenheid overschaduwde de geel-groene clubkleuren van ADO Den Haag. Agenten met honden en wapenstokken werden geassisteerd door uitzendkrachten van het type bodybuilder. Met kunst en vliegwerk hielden zij de tienduizend bezoekers in toom. De schade bleef beperkt tot charges, vernielingen en 22 arrestaties. Burgemeester Deetman beloofde spoedoverleg met ADO.

Supermarktconcern Ahold onderhandelt met de Chileense concurrent Cencosud over de verkoop van zijn 77 winkels van Santa Isabel in Chili. Dat heeft het concern gisteren nabeurs meegedeeld. Ahold heeft de supermarkten van Santa Isabel pas sinds oktober vorig jaar volledig in bezit. De winkels draaien al twee jaar met verlies.

De gesprekken tussen het Britse telecombedrijf Vodafone en de Nederlandse dochter Libertel over een volledige overname verlopen moeizaam. Vodafone, dat al 77,5 procent in Libertel bezit, voert sinds 13 januari gesprekken over het uitkopen van de resterende aandeelhouders. ,,Die gesprekken hebben nog niet geleid tot een bod'', zo maakte het Nederlandse dochterbedrijf gisteren bekend. Eerder gaf Vodafone aan een bod van 11 euro per aandeel te overwegen.

Het Nederlandse vrouwenzaalhockeyteam heeft vanmorgen op de wereldkampioenschappen in Leipzig de derde zege geboekt. Tegen Zuid-Afrika werd het 7-0.

Het Amerikaanse IBM en het Franse Dassault hebben met de Amerikaanse autofabrikant Ford een overeenkomst gesloten, die een half miljard dollar waard is. IBM en Dassault zullen software en computerapparatuur leveren voor het ontwerpen van auto's bekend als `computer-aided design' waarbij het ontwerp, de ontwikkeling en de productie aan elkaar gekoppeld moeten worden. De vijfjarige overeenkomst zou vandaag bekend worden gemaakt. Volgens analisten maakt de overeenkomst het Ford mogelijk om het ontwerpen van auto's volledig te standaardiseren en om het alle ontwerpteams in de wereld te koppelen.

Het Amerikaanse bierconcern Anheuser-Busch, de grootste brouwer ter wereld, heeft in het vierde kwartaal van 2002 de winst met 18 procent zien stijgen tot 269 miljoen dollar (ruim 240 miljoen euro). Dit heeft de producent van onder meer Budweiser en Bud Light gisteren bekendgemaakt. De winst van omgerekend 32 cent per aandeel was een tegenvaller voor de analisten, die een winst van 36 cent per aandeel hadden geraamd. Op de beurs van New York daalde het aandeel dan ook met vier procent. Anheuser-Busch zag de omzet in het laatste kwartaal met 7 procent toenemen tot 2,89 miljard dollar. Voor geheel 2002 kwamen de winst en de omzet uit op respectievelijk 1,93 miljard en 13,57 miljard dollar. Het concern bedient nu bijna de helft van de Amerikaanse thuismarkt met een marktaandeel dat met een half procent is toegenomen tot 49,2 procent.

Thailand heeft de opening van zijn 800 kilometer lange grens met Cambodja, die dit weekeinde werd gesloten na ernstige rellen in het buurland, op het laatste moment uitgesteld. De regering van Thailand zou vandaag de grens openen. Vanmorgen lieten regeringsfunctionarissen echter weten pas op zaterdag in staat te zijn weer op een normale manier mensen door te laten. Honderden Cambodjanen werden aan de grens weer teruggestuurd. Zaterdag vanaf zes uur in de ochtend zal het Cambodjanen `om humane redenen' worden toegestaan om voedsel en consumentenproducten te kopen in Thailand, op voorwaarde dat zij dezelfde dag terugkeren.

Delta Air Lines, de in omvang derde luchtvaartmaatschappij van de Verenigde Staten, wil de salarissen van zijn werknemers bevriezen. De leidinggevenden krijgen zelfs een salariskorting, van 8 tot 10 procent. Dit heeft Delta's personeelschef gisteren gemeld aan zijn werknemers. Volgens hem staat de malaise in de luchtvaartsector geen enkele loonsverhoging toe. Om het goede voorbeeld te geven, leveren de concerndirecteuren ieder 8 procent van hun beloning in en bestuursvoorzitter Mullin en president-commissaris Reid zelfs 10 procent. Delta lijdt hevig onder de daling van het aantal passagiers, die vooral na de aanslagen van september 2001 veel minder zijn gaan vliegen. Vorig jaar boekte Delta een verlies van 1,27 miljard dollar (1,14 miljard euro), na een een verlies van 1,22 miljard in 2001.

Oorlog en terrorisme zijn de woorden die bepalend zullen zijn voor de resultaten van het olieconcern Shell dit jaar.

Door de malaise op de effectenbeurzen hebben de aandelen vorig jaar over de hele wereld 13.000 miljard dollar (11,7 miljard euro) van hun waarde verloren. Dit blijkt uit een onderzoek van de bank ABN Amro en de London Business School, dat gisteren is gepubliceerd. Omgerekend betekent deze koersval een verlies van 2.000 dollar voor elke inwoner op aarde. Sinds het hoogtepunt in december 1999 is de helft van de waarde van de aandelen verdampt. Hoewel de beurzen al drie jaar achtereen zijn gedaald, is er een grote kans dat de beleggers dit jaar weer geld verliezen met aandelen. Toch zijn aandelen volgens het onderzoek een goede belegging, met sinds 1990 een jaarlijks rendement van 5,4 procent. Obligaties doen het veel slechter, waarbij de staatsleningen van België, Italië, Frankrijk en Duitsland over een eeuw gerekend zelfs verlies opleveren.

Het Swissair-drama heeft vannacht nog een slachtoffer geëist. De voormalige Swissair-dochteronderneming Air Lib, de tweede Franse luchtvaartmaatschappij, staat aan de grond omdat de vliegvergunning is ingetrokken. De Nederlandse investeerder Erik de Vlieger met beleggingsmaatschappij Imca is niet met de Franse staat tot een akkoord gekomen over overname van Air Lib. De maatschappij en zijn 3.000 werknemers wacht nu het faillissement. De overeenkomst met De Vlieger ketste af op de onwil van vliegtuigbouwer Airbus om Air Lib toestellen te verkopen voor dezelfde prijs als Easyjet wordt berekend. De Vlieger had van Air Lib een prijsvechter willen maken. Het bedrijf heeft een schuld van 120 miljoen euro, waarvan 30 miljoen aan de EU.

Het Zweedse concern Ericsson, producent van mobiele telefoons en netwerksystemen, krijgt een nieuwe topman. Het is Carl-Henric Svanberg, die de huidige bestuursvoorzitter Kurt Hellström (60) tijdens de jaarvergadering in april officieel zal opvolgen, dat heeft het concern vandaagbekendgemaakt. Hellström gaat met pensioen. Svanberg is nu nog topman bij Assa Abloy, actief op de markt voor sluitwerk en beveiliging. Ericsson leed vorig jaar een verlies van 1,6 miljard euro, waarbij de resultaten over het vierde kwartaal aanzienlijk lager waren dan verwacht. De koers van het aandeel Assa Abloy daalde vanmorgen op de beurs van Stockholm met 14 procent.

Venezuela heeft de handel in buitenlandse valuta aan banden gelegd. President Hugo Chávez heeft vandaag de koers van de bolívar, de Venezolaanse munteenheid, aan de dollar laten koppelen. Verder heeft hij een speciale commissie in het leven geroepen die toezicht zal houden op de deviezenhandel en wil hij controle op de prijzen van basisproducten.

De Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank heeft Argentinië een lening van 1,5 miljard dollar verstrekt. Het geld is bedoeld om een programma ter verbetering van de sociale omstandigheden te financieren. De lening heeft een looptijd van vijf jaar, waarvan de eerste drie vrij van aflossing zijn.

Wonen in zuidoost-Engeland moet betaalbaarder worden met de bouw van honderdduizenden extra woonhuizen op vier controversiële locaties rond Londen.

De Belgische Kamer behandelde gisteren het rapport van een parlementaire enquête naar het faillissement van Sabena. `List en bedrog' leidden naar de afgrond.

De voorgenomen joint venture van ABN Amro en Delta Lloyd, op het gebied van verzekeringen, staat onder druk. De meerderheid van de zeshonderd medewerkers van ABN Amro, die `vrijwillig' over zouden moeten gaan naar de nieuw combinatie, wil niet. De overstap zou hen 15 procent van het salaris kosten.

Supermarktonderneming Laurus heeft het grootste deel van zijn belangen in België verkocht aan het Belgische Colruyt. Over het resterende aantal winkels is Laurus nog in gesprek met twee overnamekandidaten. Dat heeft de supermarktonderneming gisteren nabeurs gezegd. De verkoop heeft geen gevolgen voor de 2.500 personeelsleden.

De inflatie is in januari gedaald tot 2,5 procent. Het inflatiecijfer is aanzienlijk lager dan de 3,2 procent van december. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) die vandaag zijn gepubliceerd. Vooral prijzen van voedingsmiddelen, kleding, schoeisel, energie en in de horeca, stegen. Over het jaar 2002 bedroeg de inflatie in de Eurozone gemiddeld 2,2 procent. In Nederland was dat 3,9 procent. Het CBS waarschuwt dat het onzeker is of de daling van de inflatie blijvend is omdat de reële afname met 0,5 procentpunt deels het gevolg is van de hoge prijzen in januari 2002, na de invoering van de euro.

België moet de arbeidsmarkt hervormen en doorgaan met het verkleinen van de staatsschuld. Dit schrijft de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) in een studie die vanmorgen is gepubliceerd. De OESO is tevreden over de sanering van de overheidsfinanciën waarmee België al geruime tijd bezig is, maar de staatschuld moet verder omlaag. De schuld bedraagt nu 105 procent van het bruto binnenlands product, terwijl die volgens het Verdrag van Maastricht op 60 procent moet liggen. Om de werkloosheid thans 7 procent te bestrijden moet de belasting op arbeid omlaag, vooral voor mensen met een laag inkomen.

De leiding van pvc-fabrikant EVC heeft vandaag een verdeeld advies uitgebracht over het overnamebod van meerderheidsaandeelhouder Ineos. De directie werd min of meer tot deze maatregel gedwongen door de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

Shell bereidt zich voor op een oorlog in Irak, maar over de gevolgen van het mogelijke conflict tast het olieconcern in het duister.

Bankverzekeraar ING heeft toegeslagen op de Duitse markt. Het concern koopt voor 300 miljoen euro de Duitse directbank Entrium van het Italiaanse Capitalia. Als financiële instelling haalt ING met de overname een bestand binnen van ongeveer 965.000 klanten.

De Europese effectenbeurzen zijn vanmorgen over een breed front aarzelend begonnen. Rond het middaguur stonden de meeste beurzen echter op verlies.

Tegen Jean-Claude Trichet, gedoodverfd opvolger van Wim Duisenberg als president van de Europese Centrale Bank, is gisteren `ten minste' tien maanden voorwaardelijke gevangenisstraf geëist.

Nokia gaat de concurrentie aan met de GameBoy van Nintendo. De Finse fabrikant van mobieltjes presenteerde gisteren een telefoon waarmee geavanceerde computerspellen kunnen worden gespeeld. Het apparaat komt later dan verwacht op de markt. In het vierde kwartaal van dit jaar moet de N-gage, zoals de speltelefoon is gedoopt, in de winkel liggen. Nokia gaf geen verklaring voor de vertraging.

De Nederlandse Staat wil zijn vergaande belang van 31,4 procent in het telecombedrijf KPN opgeven, maar niet in het postbedrijf TPG (34,7 procent). Aldus reageerde vanmorgen een woordvoerder van het ministerie van Financiën op de mededeling dat de Europese Commissie er op aandringt om afstand te doen van het zogenoemde gouden aandeel in KPN en TPG.

In het bericht Voltallige bestuur van kabelbedrijf UPC treedt af (4 februari, pagina 16) staat dat toplieden van United GlobalCom het UPC-bestuur vervangen. Vervanger is de vennootschap New UPC. De UPC-bestuurders krijgen een nieuwe functie bij New UPC.

Demissionair minister Kamp (Defensie) heeft vanmiddag van de hand gewezen dat het kabinet zich onvoldoende zou bekommeren om de risico's voor Nederlandse troepen in Kabul.

De Zuid-Koreaanse schaatsster Back Eun-bi is betrapt op het gebruik van het verboden epinéphrine. Dit gebeurde bij de Aziatische Winterspelen in Japan. Volgens Zuid-Koreaanse officials is het middel toegediend door haar tandarts.

Automatiseerder Getronics is er niet in geslaagd overeenstemming te bereiken met de schuldeisers over een nieuw reddingsplan. Het bedrijf had eerder gesteld op 5 februari een aangepast bod te presenteren nadat ruim driekwart van de schuldeisers het eerste bod van half januari afwezen.

Bij het Britse chemieconcern ICI is de winst voor belastingen, bijzondere posten en afschrijving van goodwill over 2002 met 400 miljoen pond sterling (604 miljoen euro) vrijwel gelijk gebleven aan het resultaat over 2001. De omzet verminderde met 5 procent tot 6,1 miljard pond ICI verscherpt een lopende reorganisatie omdat beoogde besparingen niet worden gehaald. Als gevoel daarvan worden nu 1.450 in plaats van 1.300 banen geschrapt.

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft vandaag voor het eerst in zijn bestaan een bestuurder van een Nederlands beursgenoteerd bedrijf publiekelijk een boete opgelegd. Bestuursvoorzitter Th. Raman van het Amsterdamse softwarebedrijf TIE moet 21.781 euro betalen voor het overtreden van de Wet Toezicht Effectenverkeer. De topman meldde 21 privé-transacties in aandelen TIE te laat bij de toezichthouder. De AFM spreekt van een ,,ernstige overtreding van de meldingsplicht''.

Den Uyl was de lievelingsboeman van dwarse bazen. Wordt Wim Kok de favoriete commissaris van de BV Nederland?

Bij ernstige overtredingen van Europese regelgeving voor voedselveiligheid moeten strafrechtelijke sancties volgen. Dit stelt de Europese Commissie voor.