Op naar het bordes

Hoewel de drie fracties volgende week ongetwijfeld nog met wijzigingsvoorstellen komen, is de toetsing vooral een formaliteit. De afgelopen weken zijn de fracties voldoende bijgepraat door hun onderhandelaars. Zodoende is de totstandkoming van het eerste kabinet-Balkenende aanstaande.

Nu al kan worden geconstateerd dat de aanloop naar dit kabinet gepaard gaat met een uitermate soepele kabinetsformatie. Dat is des te opvallender, gezien de spectaculaire verkiezingsuitslag en de turbulente campagne die daaraan voorafging. De combinatie CDA, LPF, VVD lag op grond van de uitslag voor de hand, maar zoals de recente parlementaire geschiedenis van Nederland leert hoeven vanzelfsprekendheden niet te leiden tot snelle formaties. Integendeel. Zo kostten in 1998 de onderhandelingen om te komen tot het massaal door de kiezers gewenste tweede paarse kabinet nog altijd bijna drie maanden.

De aanstaande coalitiepartners CDA, LPF en VVD kunnen terugzien op een redelijk ontspannen onderhandelingsronde. Hoewel het finale stuk van informateur Donner nog moet komen, is al duidelijk dat alle partijen `iets' aan hun achterban kunnen laten zien. De uitkomst van de laatste onderhandelingsronde is illustratief. Het CDA kan pronken met een fiscaal vriendelijker behandeling van gezinnen met kinderen; de LPF heeft het `kwartje van Kok' geëlimineerd en de VVD kan zeggen de afschaffing van een deel van de onroerendezaakbelasting te hebben binnengehaald.

De totstandkoming van het centrum-rechtse kabinet verloopt in goede harmonie. Die sfeer is een eerste indicatie voor de stabiliteit van het nieuwe kabinet. Veel zal nu afhangen van de personen die het beleid moeten gaan uitvoeren. Wie worden de nieuwe ministers en staatssecretarissen? Wat dat betreft breekt nu niet alleen een interessante, maar ook een cruciale fase in de formatie aan.