Gevaarlijke volmachten

De machtiging, heel wat mensen hebben er reserves bij. Makkelijk bij het besparen van administratief werk, maar het gevoel de regie over de eigen geldzaken kwijt te zijn, staat veel mensen tegen. Je weet maar nooit wat een ander met jouw `toestemming' uithaalt.

Neem nou software-ontwerper Wim Houtzager uit Hilversum. Op 4 juni werd hij verrast door een `spookafschrijving'. Het bedrijf Teledirekt, leverancier van computerapparatuur en software, had 111 euro van zijn rekening afgeschreven, zonder dat Houtzager iets besteld had. Hij nam contact op met de Postbank, met het verzoek het geld terug te storten, maar dat ging niet. De Postbank kon als uitvoerder van de overschrijving niet beoordelen of deze betaling wel of niet terecht was gedaan, en raadde Houtzager contact op te nemen met Teledirekt.

,,Onmogelijk'', was het antwoord van Teledirekt toen Houtman beweerde niets te hebben besteld. ,,Er moet besteld zijn, anders zou er nooit geld van uw rekening zijn afgeschreven.'' Maar Houtman hield voet bij stuk en vroeg om het bestelformulier waarop hij de machtiging zou hebben verleend. Die faxte Teledirekt hem toe, en toen werd de zaak duidelijk. Inderdaad had Houtman voor 248 gulden aan software besteld, en hij had betaald per eenmalige machtiging. Alleen, dat was gebeurd in november 1999 en Houtman was de bestelling allang vergeten. ,,Een vergeten betaling'', concludeerde Teledirekt. Houtmans bestelling zou een van de vele niet-betaalde artikelen zijn, en tijdens een grote schoonmaak van nog openstaande vorderingen was het bedrag alsnog afgeboekt. Alleen als Houtman kon aantonen dat de software destijds wél betaald was, zou Teledirekt de 111 euro terugstorten. Gelukkig had hij zijn afschriften goed bewaard, zodat hij kon aantonen dat Teledirekt in december 1999 een bedrag van 248 gulden van zijn rekening had afgeschreven. Teledirekt ging akkoord en stortte de 111 euro terug, met excuses.

Behalve de les dat het de moeite waard is om bankafschriften te controleren en te bewaren - vijf jaar is overigens verplicht - blijft het de vraag hoe een eenmalige afschrijving tweemaal kan worden gebruikt. De Postbank noch Teledirekt heeft daar een antwoord op. ,,Een automatische afschrijving is een gentleman's agreement tussen twee partijen. Daar staan wij in principe buiten'', zegt een Postbank-medewerker. De bank komt alleen in actie als er regelmatig klachten binnenkomen over onterechte machtigingen of als een bedrijf hogere bedragen afschrijft dan afgesproken.

Teledirekt kan ook geen helderheid verschaffen over het incident. ,,Een foutje'', concludeert de IT-leverancier. ,,We waren bezig met het innen van oude, openstaande rekeningen, en dan kan zoiets gebeuren. Maar we hebben het keurig met meneer Houtman opgelost.''

De Consumentenbond kwam vorig jaar tot een opmerkelijke conclusie. Maar liefst een kwart van haar vaste ledenpanel had ooit te maken gehad met een spookafschrijving. Het merendeel betrof onterechte eenmalige machtigingen. De Consumentenbond is geen voorstander van machtigingen. ,,De consument moet kunnen kiezen tussen verschillende betalingswijzen'', aldus de woordvoerder. ,,Is die keuze er niet, dan moet hij zelf een afweging maken: een machtiging uitschrijven of een andere leverancier zoeken.'' Als recent voorbeeld noemt ze internet-provider Planet Internet, dat het inbelnummer voor haar leden veranderde. Maar met het installeren van het nieuwe inbelnummer op de computer gaf de klant automatisch een machtiging af voor de abonnementskosten. Niet zo netjes, vindt de bond, al had Planet Internet wel in een brief vermeld dat ze op automatische betaling zou overstappen.

Wie niet voor vervelende verrassingen wil komen te staan, hoeft maar één ding consequent te doen: brieven goed lezen en afschriften controleren. Duikt er een te hoge afschrijving op, dan kan die met een `gele kaart' (verkrijgbaar op het postkantoor) worden teruggeboekt. Voor het intrekken van een machtiging is er de `rode kaart'. Gaan de afschrijvingen daarna nog door, dan kunt u de bank om een incassoblokkade verzoeken. Deze kaarten gelden alleen voor doorlopende machtigingen. Bij problemen met eenmalige machtigingen is er de klantenservice van de bank, die verdere stappen kan ondernemen als klant en gemachtigde er samen niet uitkomen.