Beelden tonen Europa's vele vormen

Europa is een rekbaar begrip. Dat blijkt wel uit de beeldententoonstelling Sculptuur Den Haag die deze zomer voor de vijfde keer wordt gehouden, onder de linden van het Lange Voorhout. Een enorme neon-gele lintworm, een kerkje, foetussen, een wieg, een hond, vrouwenfiguren, acrobaten – allemaal staan ze voor het motto van dit jaar `Europa in Beeld, Mythe & Realiteit', al zal dat niet voor iedere bezoeker meteen duidelijk zijn. In elk geval komen de kunstenaars uit alle vijftien lidstaten van de Europese Unie. Er zijn bekende kunstenaars als Armando, Maillol, Muñoz en Penck en minder bekende.

In totaal zijn er ruim veertig beelden. Een houten kerkje met piepschuimornamenten die van taaitaai lijken gemaakt, torent hoog op bij de kruising met de Parkstraat. The Importance of Swedish Poverty is de titel van dit recente werk van de Zweed Peter Johansson (1964). Hij zoekt zijn onderwerpen in zijn geboortestreek, die volgens hem door het toerisme is `verkitscht'. Mythe én realisme zijn vertegenwoordigd in een figuratief werk uit 1990 van de Fransman Claude Lalanne. Hij beeldde Zeus uit die vermomd als stier met de Fenicische koningsdochter Europa aan de haal gaat voor een avontuurtje. Ook van Carl Milles (1875-1955) is er een Europa en de stier, uit 1926. Dat is daarmee een van de oudste sculpturen op de expositie. Vrouwenfiguren zijn rijkelijk vertegenwoordigd aan de lange kant van het L-vormige Voorhout, van een zelfbewuste Afrikaanse vrouw tot een liggende vrouw met pantermotief omringd door kleine pantertjes, een groep die de verrassende titel Tiger Family meekreeg. En echte blikvanger is een bijna vier meter hoog roestig paard van Troje waarmee de Spaans-Franse Xavier Mascaró (1965) een somber toekomstbeeld schetst. Zelfs aan de mooiste dromen komt een ellendig einde, is zijn boodschap voor Europa.

De afgelopen jaren kampte de organiserende stichting Den Haag Sculptuur nog met schulden, maar dankzij de gemeente en sponsors zijn die volgens de stichting nagenoeg gesaneerd. Den Haag Sculptuur richt zich op een breed publiek en de keuze valt daarom vooral op herkenbare objecten. Dat heeft de afgelopen jaren geleid tot kritiek waaraan gedeeltelijk is tegemoet gekomen met een groter aandeel van jonge, innovatieve kunstenaars. Ook is er dit jaar een prijs ingesteld voor talentvolle, hedendaagse beeldhouwers. Een jury heeft vijf kandidaten geselecteerd uit België, Luxemburg, Nederland, Frankrijk en Finland. De winnaar wordt in september bekendgemaakt.

Veel bekijks was er voor een van de kandidaten, de jonge Finse kunstenares Piia Ollikka (1975), die in Nederland woont en werkt. In een vitrine zweven delen van een vrouwenlichaam boven een laagje water zodat het lijkt alsof daar iemand drijft. Houdt ze het hoofd nog net boven water, of kwam hulp te laat? Volgens Ollikka zelf weerspiegelt haar werk de verwarring die ze ondervindt bij het zoeken naar haar identiteit als vreemdeling in een ander Europees land. Vervreemding en (gebrek aan) communicatie is ook een van de thema's van de uit Suriname afkomstige Remy Jungerman (1959), een van de kandidaten voor de nieuwe prijs. Hij bouwde een houten stellage met microfoons, spotlights en een onduidelijke vlag. Het geheel lijkt klaar te staan voor een geïmproviseerde persconferentie van een rebellenleider.

Een mobiele bouwkeet vormt de overgang naar de korte kant van het Voorhout, dat is gereserveerd voor de meer vernieuwende kunst. Die keet is een bijdrage aan Den Haag Sculptuur van het Atelier van Lieshout, dat deze CASTmobiel heeft gemaakt als een `nomadische tentoonstellingsruimte'. De catalogus, die nog niet af is, zal er worden verkocht. Verderop, in plastic vliezen verpakt en in rijtjes opgesteld, liggen gelijkvormige, larve-achtige foetussen. Het werk, Little Bodies (2001) van de Belgische Chantal Grard (1970), verwijst naar het moederschap en dat is uiteraard op heel Europa toepasbaar.

In het Atrium aan het Spui, vorig jaar het onderkomen van een metershoge spin van Louise Bourgois, staat nu een enorme obelisk van Gordana Andelic uit Mostar ter nagedachtenis aan de burgerslachtoffers van de oorlog in voormalig Joegoslavië. Drie kwetsbare beelden van Muñoz, Penck en Kirkeby staan veilig in de etalage van een winkel. Want de beelden buiten moeten wel tegen een stootje kunnen gezien de enthousiaste kinderschare die ze al op een van de eerste dagen weinig zachtzinnig beklauterde, betastte en beklopte.

Den Haag Sculptuur. `Europa in Beeld, Mythe & Realiteit'. Lange Voorhout, Den Haag. T/m 9 sept. Open: hele dag, 's avonds en 's nachts verlicht. Toegang gratis. Info 0628 347278 of

www.denhaagsculptuur.com