Het nieuws van vrijdag 28 juni 2002

Stijl boven alles

Van met name Amerikaanse publieksfilmers wordt vaak terecht gezegd dat in hun amusementsfilms de verpakking belangrijker is dan de inhoud of, erger, dat die inhoud er helemaal niet is. In het vijandelijke arthousekamp lopen echter ook heel wat cineasten rond die werk afleveren waarvan men hetzelfde kan constateren. De koning van de visuele bombarie zonder geestelijke voedingswaarde heet daar Peter Greenaway, Brit van geboorte, officieel filmkunstpleger van professie en controversemaker met universitair eredoctoraat. Dat Greenaway nog nooit een film heeft gemaakt waarin de non-narratieve gekunsteldheid niet op des toeschouwers zenuwen werkte, wordt opvallend vaak door het filmkritisch journaille onder het tapijt geveegd. Veel erger is echter de emotieloosheid die 's mans bewegende postmoderne plaatjesboeken transporteren: het is sinds The Draughtsman's Contract (1982) zo goed als onmogelijk een binding van welke menselijke aard dan ook te krijgen met zijn werk, dat van een bijna imposante kilheid is. Weliswaar mag het een buitengewoon oeuvre van interessante beeldexperimenten worden genoemd, maar de adjectieven bizar, esthetisch en onbegrijpelijk vormen samen nog lang geen cinema. De door elkaar gehusselde halve ideeën, aanzetten tot een structuur, pseudo-intellectuele mono- en dialogen en opzichtig verbeelde bespiegelingen over dood en leven (en het verval daartussenin) zijn bij elkaar opgeteld nog geen halve film waardig. Zoals alle kunstenaars met topzware pretenties interesseert het Greenaway weinig wat men van zijn artistieke productie vindt; minzaam glimlachend pareert hij ieder verwijt over `stijl boven inhoud' met nietszeggende antwoorden die zo door een van zijn zielloze filmpersonages hadden kunnen worden gegeven.

Voorkeur Beeldende Kunst

Carel WillinkVier keer trouwde de schilder Carel Willink (1900-1983) en al zijn vrouwen dienden als model voor zijn schilderijen. De portretten die hij van zijn echtgenotes maakte vormen de rode draad in een tentoonstelling in Het Paleis, die zijn ontwikkeling als schilder, maar ook zijn persoonlijke, soms ongewild turbulente, leven schetst aan de hand van schilderijen, brieven, foto's, tekeningen en documenten. De expositie begint bij zijn abstracte, kubistische periode in de jaren twintig en laat zien hoe hij geleidelijk een ommezwaai maakte naar realistische afbeeldingen, die hij mengde met irreële elementen. Hoewel Willink vooral bekend werd als magisch realistisch schilder van landschappen met klassieke bouwwerken en dreigende wolkenpartijen, zocht hij veel van zijn onderwerpen dicht bij huis, bij zijn vrouwen bijvoorbeeld. Bij het schilderen, zo werd na zijn dood bekend, maakte hij vaak gebruik van foto's en ansichtkaarten. Op de tentoonstelling zijn voorbeelden daarvan en het uiteindelijke resultaat op linnen naast elkaar te zien. Vooral zijn vrouw Wilma, met wie hij van 1933 tot haar dood in 1960 getrouwd was, diende als inspiratiebron voor een aantal prachtige portretten. De extravagante Mathilde die hij daarna trouwde, richtte hem geestelijk én financieel bijna te gronde, maar hij vond uiteindelijk weer rust bij Sylvia Willink, die nu zijn nalatenschap beheert en nauw betrokken was bij de voorbereiding van de tentoonstelling. Ook van haar zijn veel foto's en portretten te bewonderen.Willink in Het Paleis - de vrouwenportretten t/m 15 sept in Museum Het Paleis, Lange Voorhout 74, Den Haag. Di-zo 11-17u