Het nieuws van 11 mei 2002

Dat de leden van P.O.D. er een christelijke levensovertuiging op na houden, is aan hun concert net zo min af te lezen als aan de navels van de leden van Destiny's Child. Of het zou de gemeenschapszin moeten zijn waarmee zanger Sonny Sandoval de inhoud van zijn flesjes mineraalwater deelt met de voorste, zwetende en springende rijen.

Iedereen maakt zijn eigen cd, de consultant, de zaalvoetballer en de huisschilder. Voor de lol hoor, vertellen ze Monique Snoeijen. Al hopen sommigen stiekem op het grote succes. `Zet onze cd's bij het Kruidvat en ze vliegen weg.'

Joyce Roodnat wandelt door Nederland en de rest van de wereld. Deze week twee dagen in de Waalse Ardennen in België.

Jarenlang speelde Eddie ten Hoedt basgitaar in bandjes, maar in 1999 begon hij op de Keltische harp een nieuw muzikaal leven. New life heet daarom de eerste cd van het straatmuziekduo Sunflower, waarin ook gitariste Margôt Limburg speelt. Zoals de naam doet vermoeden, staat Sunflower voor engelachtig tinkelend samenspel in immer zoete en zonnige instrumentale nummers. Het totaal doet New Age aan, maar is hoorbaar met liefde gespeeld. Zó vroom, onthaast en tijdloos klinkt het snarenspel op New Life, dat bewondering en verwondering bij het luisteren in elkaars verlengde liggen.

In Cannes begint woensdag het filmfestival. Niet iedereen kan er als een ster door het leven, maar een zak geld helpt wel, ontdekte Freek Staps.

Onder grote belangstelling is in Rome afgelopen weekend het Museum van Rome heropend, een museum over de geschiedenis van de hoofdstad, gehuisvest in het Palazzo Braschi, in de 18e eeuw gebouwd door paus Pius VI. De collectie omvat schilderijen en beeldhouwwerk uit de 17e en 18e eeuw, vergezichten van de stad, alsmede portretten en huisraad van rijke Romeinse families. Na een brand in '87 werd het museum om veiligheidsredenen gesloten.

Het Utrechtse Swamp Chicken is niet de lollige cajunband die de groepsnaam doet vermoeden, maar een bloedserieuze poging om Amerikaanse georiënteerde `roots rock met een swampy groove' te maken. Hun demo-cd gaat ondanks de authentiek Amerikaanse zang van Eric Kerns gebukt onder typisch Hollandse imitatiedrang. De muziek van Little Feat stond in alle opzichten model en Swamp Chicken laat vakkundig maar soms ook ergerlijk braaf horen dat ze een caféband bij uitstek zijn.

Het Amerikaanse Holocaust Memorial Museum wil samen met Polen een nieuw monument realiseren op de plaats van het voormalige vernietigingskamp Belzec, in Polen, vlakbij de grens met de Oekraïne. Belzec is historisch van belang, omdat het de plaats is waar de nazi's voor het eerst gaskamers gebruikten. Vertegenwoordigers van het Holocaust Memorial Museum, gevestigd in Washington, hopen dat met de overeenkomst over het monument een einde kan komen aan de controverses van de laatste jaren over de behandeling van voormalige concentratiekampen in Polen. Na een rel over de plaatsing van kruizen rond Auschwitz mag in Polen in de buurt van concentratiekampen sinds 1999 niet meer worden gebouwd.

In het interview met Jeroen Wester komt de ondernemer P. Fentener van Vlissingen sympathiek over (NRC Handelsblad, 27 april). Toch voel ik me geroepen bij één van zijn uitspraken enkele kanttekeningen te plaatsen. Het gaat over het bevolkingsvraagstuk. De geïnterviewde zet vraagtekens bij de houding van iemand die hem enthousiast komt vertellen van de geboorte van zijn vijfde kind. Fentener van Vlissingen zegt: ,,Laten we (...) proberen het aantal kinderen per gezin op één, maximaal twee te houden.'' En: ,,Ik durf (zelfs) de stelling aan dat een kinderrijk gezin asociaal is.''

Mezenvrouwen van dominante mezenmannen zijn geneigd tot vreemd gaan, als hun mannetje een zangduel verliest. Dat concluderen Canadese onderzoekers, die Amerikaanse zwartkopmezen (Poecile atricapillus) observeerden als die de op geluidsband opgenomen zangwedstijden tussen mannetjesmezen afluisterden (Science, 3 mei). De vrouwtjes kiezen een partner op basis van zijn zangprestaties.

De Noorse zangeres Mari Boine ontdekte rond haar 20ste haar Laplandse roots. Ze verdiepte zich in taal en cultuur en presenteert zich sinds '89 op cd's waarin trance-folk gekruid wordt met rock en jazz.

Voor Nederlanders, liefhebbers van klein proza en fijne ironie, is de Belg Willem Elsschot een `honorary Dutchman', stelt Pieter Steinz in deel 19 van zijn stoomcursus literatuur.

De Amerikaanse r&b-zangeres Ashanti haalde onlangs een riant record. Ze stond tegelijkertijd met drie singles in de Amerikaanse top-10 (waaronder nummer 1 en 2), en met haar debuut-cd op de eerste plaats van de albumlijst. Dat belooft wat. Ashanti is een jonge zangeres die ook kan dansen en acteren. Een multitalent kortom, zoals dat alleen in Amerika bestaat.

De films Romeo + Juliet en Moulin Rouge zijn verschenen op dvd. Dana Linssen genoot van de vele extra's die regisseur Baz Luhrmann aan zijn werk heeft toegevoegd.

Meisjes voelen er niets voor de paspop van hun moeder te worden, schrijft een moeder over de vraag of kinderen zelf mogen bepalen welke kleren ze aantrekken.

Het is bij de nieuwe plaat van Bonnie Raitt een beetje zoals met haar kapsel: je kunt het ook overdrijven. Raitt heeft een bos rode krullen die zo groot is dat hij je het zicht op haar gelaat ontneemt, en op haar nieuwe cd, opnieuw geproduceerd door Mitchell Froom, is het de overdadige instrumentatie die de kracht en doorleefdheid van Raitts vocale kunnen verdoezelt.

Ook in de cybercommunity zoeken mensen elkaar op om gezamenlijk de moord op Pim Fortuyn te verwerken. Marie-José Klaver zag de virtuele grafmonumenten die zij voor hem maakten.

Bezoekers van het kindermatinee in de Amsterdamse bioscoop Tuschinksi geven hun mening over Ice Age, best bekeken film van de afgelopen week.

Het artikel `Geplaagde Talen' van Berthold van Maris (W&O, 27 april) wordt voorafgegaan door de opzienbarende onderkop `Twisten tussen veldwerkers en theoretici kenmerken taalkunde'. Hier had achter gemoeten: `in Leiden'. Immers, nergens anders in Nederland (of elders in de wereld) is genoemde tegenstelling zo op de spits gedreven als in Leiden. Er is geen sprake van dat een en ander kenmerkend voor de taalkunde zou zijn.

ACTUALITEITEN

2 Vandaag. Reportage over veiligheidsmaatregelen voor politici en een gespek met Danny Yatom, voormalige chef van de Israelische inlichtingendienst Mossad en belangrijkste adviseur van premier Barak in Camp David. Hij praat over Arafat, de oorlog tussen Israël en de Palestijnen en zijn plannen het vredesproces weer op de rails te krijgen. Ned.2, 17.35-18.55u.

Terzake zaterdag. Herhaling van een op 2 mei met de Belgische televisie opgenomen gesprek met de afgelopen maandag doodgeschoten politicus Pim Fortuyn. Canvas, 20.00-20.40u.

Niet in een gewone discussie en niet in een discussie binnen een democratie. Een andere is het zichzelf aanjagende proces dat nu gaande is. De wereld lijkt te zijn vergaan, Fortuyn lijkt een martelaar op het altaar van de democratie. De ene na de andere parlementariër, psycholoog of anderszins expert spreekt zijn of haar doemgedachten uit over de toekomst van Nederland. Hoe kon dit in Nederland gebeuren.

Sommige bladluissoldaten weten een naburige kolonie binnen te dringen en groeien dan versneld uit tot volwassen luis. Ze gedragen zich als koekoeksjongen in een vreemd nest (Trends in Ecology and Evolution, mei).

Pim Fortuyn was een slimme man die met behulp van een flamboyante stijl, onorthodoxe debatteertechniek en simplificerende formuleringen heeft kunnen inspelen op gevoelens van onvrede. Hij stelde voor artikel 1 van de Grondwet af te schaffen, elke moslim de toegang tot het land te ontzeggen, en de doodstraf her in te voeren. Hij weigerde inhoudelijk op kritiek in te gaan, trok uitspraken even gemakkelijk in als hij ze gedaan had, en is niet in staat gebleken een lijst samen te stellen met kandidaten die zonder zijn leiding iets voorstellen. Dat hij vermoord is, is te erg voor woorden, maar laten we in vredesnaam geen martelaar van hem maken.

Een drukbezochte opening. Bezoekers drommen samen voor de reconstructie van een enorm schilderij, grotendeels in zwart-wit, hier en daar een kleurfragment. Een expert legt uit wat erop te zien is: rechts de geallieerde soldaten, links de Duitse. Bloemen, een baby, een priester, een skelet. In het midden een gekruisigde soldaat met een gasmasker op. Het doek is een aanklacht tegen de oorlog, een `inversion of worship', in een super-realistische, meer dan levensechte stijl.

Als ik de reacties hoor en lees van de grauwe politieke figuren in Den Haag, dan kan ik alleen maar woedend worden over zoveel schijnheiligheid. Dat uitgestreken gezicht van Kok, die er nu de nadruk op legt hoezeer hij de vermoorde Fortuyn waardeerde en hoogachtte. En wat Melkert betreft, ik hoop dat dit onaangenaam mens naar behoren en terecht wordt afgestraft bij de komende verkiezingen. Wij krijgen hoop ik een uitslag die die foute politici verdienen.

Vanuit mijn woonplaats in Spanje blijkt maar weer eens dat de pers zijn werk heeft gedaan, want ook hier wordt gemeld dat hij ultrarechts was, wat onjuist is. Of denk je dat de allochtone mensen op zijn lijst daar zouden staan als hij ultrarechts was? En dat er bovendien ook een hoop allochtonen zijn die op hem zouden stemmen omdat ze bepaalde dingen meer dan zat zijn in Nederland. Ik woon in Gijon, wat een grote stad is, maar mijn vrouw kan hier midden in de nacht veilig over straat.

Een klap in het gezicht van de democratie, welke nog eens duidelijk maakt hoe slecht het met de veiligheid in Nederland gesteld is. En nu maar hopen dat Justitie dit keer géén vormfout maakt en de dader levenslang zonder optie tot vervroegde vrijlating krijgt. Maar gezien de coulantie van de rechterlijke macht met de moordenaars van Meindert Tjoelker zit dit er vermoedelijk niet in. (..) Extremisme is intolerabel en dit geldt mijns inziens ook voor milieu-extremisme.

Niet alleen ben ik geschokt door de moord van Pim Fortuyn, ik heb ook met verbijstering gereageerd op de mensen die media en bepaalde politieke partijen medeplichtig achten aan deze moord. Het verbijstert mij dat dit niet slechts het geluid van een geëmotioneerde enkeling is. Met gekken kun je geen rekening houden en gekken laten zich ook niet beïnvloeden. Het is toch onbestaanbaar dat door menigeen beweerd wordt dat door het neerzetten van Pim Fortuyn als een extreem-rechts politicus deze moord gecreërd zou zijn.

De aanslag op Pim Fortuyn is een grote slag voor onze democratie. Er lijkt een sfeer te ontstaan dat dit voor de gevestigde politieke partijen nog niet genoeg aanleiding is om de gevoerde politiek te veranderen. Mijn ervaring is echter anders: de politieke partijen proberen al langer uit te zoeken wat er anders moet.

Correspondent Victor Frölke bericht eens in de twee weken over zijn leven in New York.

Hoe reageren de kiezers die vorige week van plan waren op Pim Fortuyn te stemmen? Een groot deel gaat terug naar zijn `oude' partij; wie bij LPF blijft, zegt dat te doen voor de ideeën.

Ook op de basisschool werpt zelfstandig leren zijn vruchten af. Blijkt uit onderzoek van Bernadet de Jager. Het werkt het beste met de slimste leerlingen

Het is vreselijk dat iemand doodgeschoten wordt. De steeds weer herhaalde beelden roepen onzekerheid, verdriet, woede op.

In zijn artikel `Het was toch het nazisme' over de verklaring voor de Holocaust beschreef André Gerrits het historisch onderzoek naar Holocaust. Hij komt tot de conclusie dat er niet veel schot in zit. Ook de vergelijking met de Goelag levert niet veel nieuws op.

Waar blijft de reactie van het Koninklijk Huis? Tot nu toe vind ik het zeer ongepast en onbeschoft dat er geen reactie is gekomen van onze koningin. Het maakt mij nog pissiger en verdrietiger dan ik al ben...

Bij het artikel Van der G.'s advocaat is geen prijsbokser (10 mei, pagina 3) is de verkeerde foto afgedrukt. De advocaat van Van der G. is mr. A.A. Franken, de advocaat op de foto is mr. J. Franken.

Het verbaast me dat iedereen de oorzaak van deze laffe moord bij anderen dan Pim Fortuyn zoekt – de schuld ligt uiteraard bij de moordenaar. Natuurlijk was de campagne veranderd in agressie: de oorzaak hiervan lag evenwel voor een groot gedeelte bij Pim Fortuyn zelf. Het verbaast me ook dat iedereen doet alsof de democratie ten onder gaat. Democratie is toch niet dat de handigste prater gelijk heeft (Van 't Hek, ook zo'n handige prater, lijkt dit wel te vinden). We doen met zijn allen net zo verongelijkt als de VS na 11 september. Ook daar hadden natuurlijk geen duizenden mensen mogen sterven. Maar arrogantie roept agressie op en dan zijn er altijd wel wat idioten in de buurt...

Waarom denken mensen opeens bijna allemaal hetzelfde over een persoon, een blikje cola of een standpunt? Alleen de chaostheorie kan helderheid in deze hypes brengen, denkt Jaap van Ginneken.

Ik ben ervan overtuigd dat links Nederland geen enkele blaam treft. Wij leven in een open democratie, hebben allemaal een mening en dat is ons goed recht. Niet alleen hadden de linkse partijen (maar niet alleen zij) kritiek op Pim Fortuyn en zijn gedachtegoed, ook Pim had op zijn beurt kritiek op de gevestigde partijen. De strijd was fel, maar er stond ook nogal wat op het spel. Natuurlijk verdedig je met man en macht je standpunt als je partij op (flink) verlies staat. En natuurlijk verdedigt Pim op zijn beurt zíjn standpunten. En hoe harder hij riep, hoe meer zetels hij leek te behalen.

Misschien gaat de moord op Fortuyn nog wel het meest over het verschil tussen dapperheid en lafheid. Uw columnist Youp van 't Hek weet dit verschil uitstekend te illustreren met zijn In Memoriam van 7 mei in deze krant. Ik vraag me af of hij zich nog herinnert hoe hij Fortuyn maandenlang als ongedierte heeft afgebeeld en of hij in staat is zich te realiseren hoe gepast het zou zijn als juist hij nu zijn mond zou houden.

Sommige reacties op de moord zijn welhaast misselijkmakend. Neem Barend en van Dorp. Men herinnere zich de manier waarop Fortuyn door de heren werd bejegend toen hij de eerste keer hun gast was. Het werd alras duidelijk dat men zich had voorgenomen hem koste wat kost te laten afgaan. Alles werd in de strijd geworpen. En tot mijn verbazing werd in dit kader door het progressieve tweetal zijn seksuele geaardheid op een kwaadaardige manier uitgebuit. Nu wordt bij de vooraankondiging van hun avondprogramma de koosnaam `Pim' gebruikt. Alsof zij de grootste vrienden waren. Of Youp van 't Hek. Lange tijd heeft hij in zijn columns op grove wijze een bijna persoonlijke vete uitgevochten. De teneur van zijn column op 7 mei was een heel andere: Eigenlijk een fijne vent. Wat al deze heren het meest wordt kwalijk genomen is de onintelligente en doorzichtige wijze waarop zij menen de waarheid te kunnen verdraaien. De onderschatting van de kijker/lezer, die zich al het voorgaande toch niet meer kan herinneren.

Politici wassen hun handen in onschuld. Verontwaardiging van links tot rechts. Maar hoe oprecht is die verontwaardiging? Vooral enkele kopstukken van de PvdA en GroenLinks hebben bij herhaling hun diepe afkeer laten blijken van de heer Fortuyn. Sterker, zij lieten duidelijk blijken Fortuyn als een bedreiging te zien voor de samenleving. Mensen als Melkert, Rosenmöller en Marcel van Dam acht ik medeverantwoordelijk voor het scheppen van de sfeer, waarin de mogelijkheden voor deze moord zijn gecreëerd. Het zou een ultieme schande zijn, als hun partijen ook maar een extra stem zouden krijgen. In naam van onze democratie, zou ik mensen die links willen stemmen, aanraden hun stem uit te brengen op de SP van de heer Marijnissen, die zich nooit heeft verlaagd tot insinuerende opmerkingen naar en over de heer Fortuyn. Zelf stem ik op de Lijst Pim Fortuyn. Als postuum eerbetoon aan een erudiete en vooral moedige man, die zijn leven heeft gegeven voor zijn idealen.

Na de moord heeft de `gevestigde politiek' zich uitgeput in beleefdheidsfrasen om toch vooral de gunst van de kiezers niet te verliezen. Maar toen hij nog leefde is er door al die gevestigde politici en niet alleen die van links ten aanzien van Fortuyn onbeschoft op de man gespeeld. De afgelopen dagen zijn al die aantijgingen herhaald. Daarbij blijft tot nu toe buiten schot de telkens terugkerende geringschattende opmerking van politici en media, dat de aanhang van LPF zou bestaan uit laag opgeleide mensen van 25 tot 50 jaar. Als dat al zo zou zijn dan hebben politiek en journalistiek de ernst van de situatie onderschat.

Met stijgende verbazing las ik in de krant van 7 mei de column Woorden van Youp van 't Hek. Als er iemand is die de afgelopen jaren op een goedkope manier heeft afgegeven op de heer Fortuyn, dan is dat Youp van 't Hek wel. De column die hij op 7 mei meende te moeten schrijven is tegen die achtergrond gezien, wel het toppunt van huichelarij.

Ooit, heel lang geleden alweer, was hij een man van naam en faam. Een man die ondanks zijn guitige oogopslag ontzag inboezemde. Al was het maar omdat hij, Rudi Lubbers uit Heerhugowaard (1945), oog in oog had gestaan met de grootste bokser aller tijden. En dat niet alleen: hij was ook nog eens op de been gebleven, twaalf ronden lang, in zijn heroïsche tweestrijd met Muhammad Ali. Wie kon hem dat nazeggen?

De Duitse wielrenner Jan Ullrich doet door een knieblessure niet mee aan de komende editie van de Tour de France. Gaat zijn Amerikaanse concurrent Lance Armstrong daardoor zeker de Tour winnen?

Lukas Keijser bezocht een Amsterdamse champagnebar. Het publiek is er niet gehaast hip, maar klassiek en wat ouder.

Andre Agassi toonde gisteren weer eens zijn topvorm. De Amerikaan versloeg in de kwartfinale van het Masters-toernooi in Rome de Spanjaard Alberto Costa, 6-2 en 6-2. Op het Italiaanse gravel vermorzelde hij zijn opponent met een mix van agressie en finesse. Vandaag stuit hij op de Tsjech Jiri Novak die de Amerikaan James Blake nipt versloeg: 3-6, 7-6 en 6-4.

Op zijn 22ste heeft Mike Skinner een zeldzaam fris debuutalbum afgeleverd. Het UK garage-geluid, dat vooral in Londen flink bloeit, krijgt van deze jongeman een interessante injectie, waarbij het de puristen van deze stijl maar matig zal bevallen dat Skinner uit Birmingham komt.

Op de Home and Garden Fair ging Juliette Berkhout op zoek naar de countrydracht in Holland.

Wat te doen na de monsterzege van LPF op 15 mei? Er zijn helaas uitsluitend onheilscenario's denkbaar. Bijvoorbeeld deze: LPF wordt na 15 mei de grootste partij, waarna woordvoerder en zesde man op de lijst Mat Herben wordt benoemd tot formateur. Naar de wens van Fortuyn wordt de PvdA niet bij de onderhandelingen betrokken en wordt er een LPF-VVD-CDA-kabinet geformeerd, waarbij de grootste partij de premier levert. Juist. Maar wie moet er dan premier worden? Mat Herben zelf? Joep van den Nieuwenhuizen? Ferry Hoogendijk? Janssen van Raay? En op welke ministersposten zal LPF verder aanspraak maken? Toch zeker die van Binnenlandse Zaken of Justitie, van waaruit de vol is vol-doctrine tot beleid zal moeten worden omgevormd.

Op internet stroomden de afgelopen week de reacties binnen op de moord op Pim Fortuyn en de gevolgen daarvan voor de verkiezingen van aanstaande woensdag. Ook op de site van NRC Handelsblad (http://tegenspraak.nrc.nl/Aanslag) gaven velen hun mening.

Ruim twee weken geleden ondervroegen verslaggevers van NRC Handelsblad 603 stemgerechtigde Nederlanders in dertig buurten over politieke opvattingen en hun plannen voor de Tweede-Kamerverkiezingen op 15 mei. De resultaten daarvan zijn verschenen in het Zaterdags Bijvoegsel van 4 mei.

at ik niet begrijp is de bijna Messiaanse rol die Pim Fortuyn door zijn aanhangers wordt toegedicht. (..) Mensen huilden om een man die ze een paar maanden geleden nog niet kenden. Wat bezielt deze mensen om binnen zo'n korte periode zo kritiekloos achter een bepaald persoon aan te lopen. Voelen deze mensen zich werkelijk zo onveilig, zo in de steek gelaten door een regering die ze zelf hebben gekozen? Ik hoorde op televisie een historicus vertellen dat mensen bijzonder veerkrachtig zijn. Om deze stelling kracht bij te zetten refereerde hij aan de aanslagen van 11 september jl. Na deze aanslagen beweerde men dat de wereld nooit meer zo zou zijn als voor die tijd. Inmiddels, zo sprak de historicus, doet iedereen weer gewoon wat in hem of haar opkomt. Ik vraag me juist af of de onwaarschijnlijke populariteit van Fortuyn binnen zo'n korte periode had kunnen plaatshebben in een wereld zonder 11 september. Tot gisteren heb ik nooit het idee gehad dat er iets fundamenteel mis is in dit land. En eerlijk gezegd denk ik daar, ondanks 6 mei, vandaag nog precies zo over.

De zo geroemde democratie in Nederland is allang verworden tot de terreur van de kleinst mogelijke `meerderheid', al even onaangenaam als het alternatief van dictatuur: de terreur van de kleinst mogelijke minderheid. Is er verschil? De minachting voor de stem van het volk laat in beide gevallen geen verschil zien.

De redactie ontving talloze brieven van lezers naar aanleiding van de dood van Fortuyn. Een greep:

Een DNA-computer heeft een logisch probleem kunnen oplossen, waarvan de berekening praktisch niet meer met de hand te doen is. Met moleculair biologische technieken wisten Amerikaanse onderzoekers de enige combinatie van twintig logische waarden (`waar' of `onwaar') te vinden die aan vierentwintig vooraf bedachte voorwaarden voldeed (Science, 19 april).

In mijn in memoriam van porno-actrice Linda Lovelace schreef ik dat het met de andere sleutelfiguren van de beruchte pornofilm Deep Throat, onder wie de mannelijke hoofdrolspeler Harry Reems, genadig is afgelopen. De heer Anton Bierens vond dit in een vorige week gepubliceerde ingezonden brief een merkwaardige opmerking. Volgens hem is Harry Reems overleden aan aids. Dit is niet juist. Vermoedelijk verwart de heer Bierens Harry Reems met John Holmes, die ándere legendarische porno-acteur uit de jaren zeventig en tachtig. Holmes overleed aan aids, dat hij opliep door intraveneus druggebruik. Harry Reems, die vóór Deep Throat acteerde in toneelstukken van Bekcett en Osborne, speelde nadien nog in honderden pornofilms, maar stopte begin jaren negentig met acteren. Reems liep in zijn pornojaren geen hiv op. Hij herstelde van een alcoholverslaving en sloot zich aan bij de kerk van de Amerikaanse Methodisten. Tegenwoordig is hij makelaar in Park City, Utah.

Anna de Goede-Bakker (55) uit de wijk Valthermond in Borger-Odoorn: ,,De verkiezingen hadden een paar maanden moeten worden uitgesteld. Nu zullen toch meer mensen op Fortuyn gaan stemmen, uit medelijden. Ikzelf zal niet op zijn partij stemmen. Ik stem op de PvdA''

Er kan van alles over de man worden gezegd. Eén ding staat uitdrukkelijk en met groot gewicht aan de debetkant van zijn persoonlijkheid; een man die zijn nek uitstak, recht-door-zee zijn mening gaf en niet schroomde om verantwoordelijkheid te nemen. De media en de bestaande politieke elite, van VVD tot aan GroenLinks, hebben Fortuyn tijdens zijn weg naar de verkiezingen schandalig geafficheerd van pleefiguur tot aan rechts-extremist. Geen van de zittende figuren heeft het echter voor elkaar gekregen om in zo'n korte tijd zo'n grote groep mensen aan te spreken die zich uitdrukkelijk scharen achter een man die het fundamenteel oneens is met een bepaalde gang van zaken in dit land. Waar de politieke elite de arrogantie vandaan haalt om Fortuyn zo te vloeren. Wrang is het Radio 1-lijsttrekkersdebat van afgelopen zondag in dit verband. Waar Fortuyn zegt dat er `no-go zones' zijn in Rotterdam loopt Rosenmöller te beweren dat daar absoluut geen sprake van is. Fortuyn kreeg een dag later helaas het gelijk aan zijn zijde en moest het bekopen. Rosenmöller c.s. zou daar eens eerlijk over moeten zijn en de signalen van Fortuyn niet moeten bagatelliseren. De man is niet gek namelijk. Dat is gebleken helaas...

Is Harvey Pitt een slechte toezichthouder? Onder het toeziend oog van de voorzitter van beurswaakhond SEC (Securities and Exchange Commission) is het Amerikaanse ondernemingsbestuur in een zware geloofwaardigheidscrisis verzeild geraakt. Duivelse boekhoudpraktijken bij bedrijven als Enron en op straat terechtgekomen conflicten binnen het onderzoeksapparaat van Wall Street geven beleggers de indruk dat het er op de kapitaalmarkten eenvoudigweg niet eerlijk aan toegaat.

Waarschijnlijk gaat de halve Nederlandse bevolking nu geheel impulsief op LPF stemmen. Harry Mens heeft ons echter met nadruk verteld dat juist niet te doen. De LPF was slechts een opstapje voor Pim. De groep bestaat uit een stelletje ongeregelde loopjongens van Pim Fortuyn. Dat die lijst nu na zijn dood de grootste partij wordt, betekent dat Nederland er helemaal aan gaat. Pim Fortuyn was een groot en begaafd man, maar in zijn partij, nu zonder hem, heb ik in het geheel geen vertrouwen. Ik hoop dat Nederland gewaarschuwd wordt. Zeker nu de Lijst Pim Fortuyn rekent op emotionele stemmen. Pas op!

De na de verkiezingen in 1996 naar Brussel vertrokken oud-VVD-lijsttrekker Bolkestein heeft een week geleden Nederland nog gewaarschuwd voor Pim Fortuyn. Met hem naast Chirac, Schröder e.a. zou Nederland een pleefiguur slaan. Welnu, voor die vrees is geen aanleiding meer nu Pim Fortuyn in het politiek correcte Nederland met voorbedachten rade lafhartig is neergeschoten. Nederland staat nu op een afschuwelijke wijze internationaal te kijk als een land waar men niet terugschrikt voor moord. De hetze tegen Fortuyn heeft een klimaat bevorderd, waarin fanatici gewelddadig durven te scoren. Zoals nu de uit extreemlinks milieu afkomstige verdachte Fortuyn doodschoot, zo werd in 1986 de latere mevrouw Janmaat zwaar letsel toegebracht door de brandstichting in het hotel in Kedichem.

Triest en geschokt door deze aanslag die behalve een persoonlijk drama, ook een aanslag is op onze democratie. Gevolgen van verkiezingsuitstel zijn speculatief, maar het zou de overige politieke partijen net zo goed in de kaart kunnen spelen om de verkiezingen uit te stellen tot de kalmte terug is. In de geest van Pim Fortuyns terechte agitaties tegen de gevestigde orde zou het op z'n plaats zijn deze door LPF verder uit te dragen en vooral vorm te geven, te concretiseren. Dat laatste is een mogelijkheid die Pim Fortuyn is ontnomen. We zullen helaas nooit weten of de terechte kritiek door hem zou zijn omgezet in praktisch functionerende wijzigingen. At his service!

Regeringen en verzekeraars in de Westerse landen denken ten onrechte dat mensen de komende decennia gemiddeld niet ouder worden dan 85 jaar. Het betekent dat pensioenfondsen en levensverzekeraars verkeerd plannen, dat overheden te weinig geld reserveren voor gezondheidszorg en ouderenwoningen en dat de westerling een verkeerd idee heeft over wanneer hij met pensioen kan.

Zal Bouygues eindelijk korte metten maken met zijn conglomeraat-structuur? De beslissing om dochteronderneming Bouygues Offshore, die actief is in de oliewinning, aan het Italiaanse Eni te verkopen, lijkt daarop te wijzen. Maar beleggers moeten hun vreugde temperen. Het Franse conglomeraat zal waarschijnlijk nog wel even een onhandelbaar allegaartje blijven. Het probleem met Bouygues is niet alleen de structuur, maar vooral het feit dat het concern niet genoeg financiële middelen heeft om al zijn ontelbare activiteiten uit te bouwen tot sterke mondiale posities.

Het n-woord werd niet gespaard, gisteravond in de Heineken Music Hall. Hier was de Amerikaanse rapper Busta Rhymes aan het werk: ,,Black niggers, white niggers, I wanna hear you scream, all my niggers!'' Zijn uitspraken wierpen een nieuw licht op de nu spelende discussie over het gebruik van het n-woord: nigger betekent dus gewoon `mens'. In ieder geval bij rapconcerten.

Veel van wat is gezegd over de verschrikking dat iemand in Nederland om zijn mening is vermoord, onderschrijf ik. Eén beschuldiging mag volgens mij absoluut niet blijven staan, de beschuldiging dat Melkert en Rosenmöller een sfeer zouden hebben gecreëerd, waardoor deze daad mogelijk werd. Uiteraard hebben Melkert en Rosenmöller in duidelijke bewoordingen gezegd waarin zij het niet eens waren met de meningen van Fortuyn, zoals dat hoort bij een verkiezingsstrijd. Een woordenstrijd, waarin Pim Fortuyn zich overigens ook niet onbetuigd liet.

Ik ben geschokt. Juist in Nederland had ik nu zo'n politieke moord niet verwacht. En het is bijzonder naar dat deze moordenaar in belangrijke mate de geschiedenis van Nederland heeft bepaald, net zoals dat bij ons met de moord op Rabin is gebeurd.

De moordaanslag op lijsttrekker Pim Fortuyn zal grote gevolgen hebben voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer, die woensdag worden gehouden. Verslaggevers van NRC Handelsblad gingen terug naar de dertig buurten die ze vorige maand bezochten en vroegen de bewoners of ze nu anders gaan stemmen.

Wat Pim Fortuyn te zeggen had over de zelfgenoegzaamheid van veel politici en bestuurders, de niet aflatende stroom van regels en protocollen en over de verstikkende bureaucratie, was terecht. Dit land verloedert. Het gaat daarbij niet alleen om sectoren als onderwijs en zorg.

Na een serie loodzware selectiewedstrijden in Polen en Rotterdam is het Nederlands team bekend. Over 372 spellen betoonde het team van de Lombard (Van Eijck-Westra en Muller-De Wijs) zich het sterkst. Als derde paar mogen Jansma-Verhees mee naar Italië, waar volgende maand het EK voor landen wordt gehouden.

De moord op Pim Fortuyn heeft in Europa veel aandacht getrokken. Buitenlandse media rukten uit naar Rotterdam, leiders spraken hun afschuw uit over de aanslag in het als tolerant getypeerde Nederland, geprezen om zijn poldermodel. Beschouwt het buitenland de aanslag als een interne zaak, als een aanslag op de Nederlandse democratie? Of zien andere landen het, breder, als een aanslag op de West-Europese democratie? Bestaan ook daar politici die met succes de gevestigde politieke orde bestrijden? Kortom, stemt de moord op Pim Fortuyn ook andere landen tot nadenken? Een inventarisatie.

Enige malen heb ik Pim Fortuyn in zijn Groningse tijd persoonlijk ontmoet, waarbij ik hem heb leren kennen als een – in mijn ogen – onaangenaam mens. Het afgelopen halfjaar heeft hij zich als een politicus van twijfelachtig allooi ontpopt. Als hij gewoon was overleden of met zijn protserige auto was verongelukt, had ik er geen traan om gelaten. Maar deze moord is vreselijk. Het is niet te verteren dat iemand om zijn politieke denkbeelden wordt vermoord. Als dat inderdaad het motief voor de moord is, want dat is nog niet bekend. Er moet alles aan worden gedaan om dit soort gewelddadig gedrag dat nu ook de politiek is binnengedrongen, weer uit onze samenleving te bannen. Nu op de Lijst Pim Fortuyn stemmen maakt de zaak alleen maar erger. Dit zijn volgelingen van de man die manipuleerde met onderbuikgevoelens en die terecht vergeleken is met Haider. De echte martelaar die vermoord is, is de Nederlandse democratie. Pim Fortuyn is slachtoffer – en dat is erg genoeg – van onbegrijpelijk geweld. Ik heb er geen woorden voor.

De aanslag op Pim Fortuyn is een verschrikkelijke daad. Ik ben diep geschokt, maar laten we het in godsnaam niet dramatischer maken dan het is.

De Verenigde Staten hebben deze week een stap teruggezet op het terrein van de landbouwpolitiek. Het Congres heeft ingestemd met een nieuwe farm bill, landbouwwet 28-141, die de komende jaren miljarden en miljarden dollars extra subsidies garandeert voor de Amerikaanse agrarische sector. ,,Dit is er een voor het Amerikaanse platteland'', zei de voorzitter van de landbouwcommissie van het Huis van Afgevaardigden. De landbouwstaten, die een doorslaggevende rol kunnen spelen bij de congresverkiezingen in november, kunnen de oogst binnenhalen.

De Opinieredactie van NRC Handelsblad heeft de afgelopen dagen honderden brieven ontvangen naar aanleiding van de moord op Pim Fortuyn.

De campagnes voor de Tweede-Kamerverkiezingen worden definitief niet hervat. Hiertoe hebben de lijsttrekkers van de politieke partijen gistermiddag in meerderheid besloten.

De katholieke kerk in Amerika verkeert in crisis na seksschandalen die in de doofpot waren gestopt. Ook in Nederland worden priesters die verdacht worden van seksueel misbruik vaker overgeplaatst dan aangeklaagd en berecht.

De implicaties van 6 mei 2002 zijn nu absoluut niet te overzien. Of LPF zal overleven hangt af van het talent dat beschikbaar komt om Pim Fortuyn te vervangen. Bram Peper zei het 6 mei: `er zit veel aanhang achter LPF' dus de kans is groot dat de LPF-ideeën voort zullen leven. Zoals Wim Kok zegt, is kalm blijven nu aan te bevelen. (..) Ik hoop dat het manen tot kalm blijven ook gaat gelden als er straks weer iemand gedemoniseerd wordt. De volgende hervormer die de democratie weer van Den Haag probeert los te weken weet in ieder geval waar ie rekening mee zal moeten houden.

Elf leden van het uitvoerend comité van de wereldvoetbalbond FIFA hebben een officiële klacht ingediend tegen voorzitter Sepp Blatter wegens ambtsmisbruik en mismanagement.

In de dependance van het Rijksmuseum op Schiphol, die eind dit jaar opengaat, komt een nog nader te bepalen schilderij van Rembrandt. In het filiaal komen ook werken van Pieter de Hooch, Melchior d'Hondecoeter, Jan Steen en Jacob van Ruijsdael te hangen.

Bij de ontsporing van een snel rijdende Britse trein zijn gistermiddag acht mensen omgekomen en bijna honderd gewonden gevallen, van wie een deel levensgevaarlijk.

Marcel Knotter (37) en Peter de Bruijn (33) hebben gisteravond omstreeks negen uur als eerste Nederlanders de magnetische Noordpool bereikt. Knotter en De Bruijn hadden er 41 dagen voor nodig om de tocht te voltooien. Vanuit het Canadese Cape Reid startte het tweetal op 30 maart de 680 kilometer lange expeditie.

De winst van veertien grote Nederlandse bedrijven valt samen 778 miljoen euro lager uit als zij de waarde van aandelenopties voor managers en medewerkers als personeelskosten boeken. Bedrijven die optiekosten niet van hun winst aftrekken geven volgens directeur J. Frijns van pensioengigant ABP een ,,vals beeld''.

Zevenendertig mensen zijn gisteren voorgeleid aan de rechter-commissaris in Rotterdam in verband met de rellen na de finale om de UEFA-Cup. Dinsdag staan 25 van hen terecht.

In het artikel Verdachte moord Fortuyn had adres andere leden LPF (10 mei, pagina 1) staat dat de verdachte van de moord op Fortuyn ook beschikte over adresgegevens van Harry Smolders, nummer 26 op de kandidatenlijst van LPF. De juiste naam is Harry Smulders.

Na drie jaar stilte bracht de tegendraadse Amerikaanse zanger Tom Waits deze week twee cd's uit, Blood Money en Alice.

Bij de ontsporing van een snel rijdende Britse trein nabij Londen zijn gistermiddag acht mensen omgekomen. Bijna honderd mensen raakten gewonden.

Het kabinet stelt een onafhankelijke commissie in die moet onderzoeken hoe het ministerie van Binnenlandse Zaken de laatste maanden is omgegaan met de beveiliging van Pim Fortuyn. Dat heeft premier Kok gisteravond bekendgemaakt.

Vrouwen kijken op dinsdagavond samen naar Amerikaanse soaps over ,,akelig dunne vrouwen die alles hebben en toch niet gelukkig zijn''. Ally McBeal verdwijnt in juni, maar Net 5 houdt `ladies night' in ere, schrijft Eveline Stoel.

Over de doden niets dan goeds, luidt het gezegde. Maar dit moet in het geval van Fortuyn misschien toch enigszins worden bijgesteld. Begrijp mij goed: ik was net zo geschrokken en ontzet als iedereen die het bericht over de moord op Fortuyn hoorde. Maar er kwam in de media, op straat al snel een neiging op gang om hem min of meer heilig te verklaren, en zijn politieke tegenstanders als de boemannen, zelfs medeverantwoordelijken af te schilderen. Op mij kwam Fortuyn over als een machtsbeluste, ijdele man met dubieuze, soms doelbewust kwetsende opvattingen (over de islam bijvoorbeeld), die bovendien elk moment weer van opvatting leek te veranderen, als hem dat opportuun leek. Een populist, en naar mijn mening vooral daarom vergeleken met mensen als Le Pen en Haider. Hoe vriendelijk en innemend hij ook bij televisieoptredens kon zijn.

Nog maar een half jaar geleden, toen de politiek in Nederland nog tamelijk overzichtelijk was, werd er serieus rekening mee gehouden dat de 59-jarige Hans Dijkstal de volgende premier zou worden. Niet dat de beminnelijke liberaal uit Wassenaar zich plotseling anders was gaan opstellen of zelfs maar had gezegd dat hij minister-president wilde worden, maar zijn partij deed het voortreffelijk in de opiniepeilingen.

Het woord `demonisering' is door Fortuyn diverse malen uitgesproken in de richting van met name een deel van de media en de PvdA. De NOS en de VARA hebben zich daaraan inderdaad schuldig gemaakt. VARA- en PvdA-coryfee Marcel van Dam liep daarin voorop. In Het Lagerhuis werd hij een half jaar geleden door Van Dam betiteld als een onmens. Andere negatieve kwalificaties als malloot, de Le Pen en de Haider van Nederland, werden regelmatig in de media genoemd, terwijl Fortuyn zelf even zovele malen probeerde duidelijk te maken niet met ultrarechtse partijen zoals het Vlaams Blok geassocieerd te willen worden. Fortuyn was geen racist of fascist.

Fortuyn hield van klinkende oplossingen, wel hier is er een. Niet mijn idee. Dat zoveel kiezers aanlopen achter een programmaloze schreeuwer zonder veel krediet, maakt de gevestigde partijorde nog niet beter dan ze nu is... Wakkere mensen gevraagd!

Woensdag kreeg Robert Anker de Libris Prijs 2002 voor zijn roman Een soort Engeland. De hoofdpersoon, David Oosterbaan, is een succesvol acteur die tobt met liefdes en vele levensvragen. Hij verlangt terug naar het dorp en de vriendschappen van zijn jeugd.

Een onafhankelijke commissie moet onderzoeken hoe het ministerie van Binnenlandse Zaken de laatste maanden is omgegaan met de beveiliging van Pim Fortuyn. Het kabinet heeft besloten tot de instelling van deze commissie. Dat heeft premier Kok gisteravond bekendemaakt.

De eigen woning tegen diefstal beveiligen doe je niet alleen om je eigendommen te beschermen – het gaat er vooral om dat een vreemde niet zomaar je huis binnendringt en je spullen overhoop haalt. Het is erg vervelend als je zaagmachine wordt gestolen uit de kelderbox, maar een leeggegooide kleerkast in de slaapkamer voelt als een bedreiging waarvan je wekenlang slecht slaapt.

Met applaus en gezang en nam het volk gisteren afscheid van Pim Fortuyn. Op de autosnelwegen ontstonden kijkfiles. ,,Pim gaf mij het gevoel dat hij opkwam voor mijn belang. Via de media had ik er een vriend bij gekregen.''

De moord op Pim Fortuyn is natuurlijk vreselijk, maar mijns inziens een extreme uiting van wat er bijna dagelijks plaatsvindt in Nederland. Het lijkt er tegenwoordig wel op dat wanneer je het ergens niet mee eens bent of er gebeurt iets wat je niet zint, je je ongenoegen met geweld mag tonen. Als de trainer niet bevalt, dan breken we het stadion af. Dat er onschuldige toeschouwers verwond raken, is jammer. We worden kampioen, maar geen feestje in de stad, afbreken de boel. We vervelen ons een beetje, afbreken die hangplek. Geen kaartjes voor de wedstrijd, steek de trein in brand. Iemand maakt een opmerking over wangedrag, hij wordt doodgeslagen. Te lang linksrijders wordt op een agressieve wijze duidelijk gemaakt dat we dat niet kunnen toleren. Hardrijders krijgen een vinger, vernielde flitspalen worden lachend ontvangen. De moordenaar van Pim schijnt een milieu-activist te zijn. Iemand afknallen op een parkeerterrein, doen we met beesten niet eens.

Ook na de lafhartige moord op Pim Fortuyn wordt de unieke en hedendaagse politicus in Europa nog steeds als een rechtse extremist afgeschilderd. De gevestigde politieke orde, binnen en buiten Den Haag, heeft hier in belangrijke mate schuld aan. Nederlanders hebben bij de verkiezingen van 15 mei de mogelijkheid én de plicht om dit onrechtvaardige beeld van onze held sterk te corrigeren. Politieke oproepen om rekening te houden met wat er met dit land gebeurt als LPF de grootste wordt, en met de rationaliteit zijn volkomen ongepast. De oproepen illustreren net als in het tijdperk waarin Pim nog in leven was, dat de gevestigde orde haar inschattingsvermogen en realiteitsbesef volkomen kwijt is. Stem met het hart en voor Nederland: Lijst 15, Pim Fortuyn!

Onderbroekenlol is plat maar voetballol is erger. Want dat is seksistisch en macho tegelijk. Ged'MM uit Eindhoven laat horen dat het wel weg weet met dubbelzinnigheden als `Frontaal op de paal nemen', of `De bal vol in het kruis jagen'. Dit gezelschap zingt evergreens van Pet Shop Boys en U2 met eigen teksten. Gelukkig liep er tijdens de opnamen zoveel drank in de man dat de meeste jolijt niet meer te verstaan is.

Ook in Hongkong is de katholieke kerk ernstig in opspraak geraakt door de manier waarop zij gevallen van seksueel misbruik van minderjarigen in de doofpot heeft gestopt. De zaak kwam aan het rollen door een bericht in de lokale krant de South China Morning Post, die vorige week berichtte dat de kerk via intern onderzoek weliswaar had vastgesteld dat drie van haar priesters schuldig waren aan seksueel misbruik van minderjarigen, maar dat die de politie vervolgens niet van dat misbruik op de hoogte stelde. De krant baseerde zich op een verklaring van kardinaal John Baptist Wu Cheng-chung, het hoofd van de kerk in de voormalige Britse kroonkolonie en de kerk heeft het verhaal inmiddels ook bevestigd.

Derde speelfilm van Paula van der Oest is een zeer vrije bewerking van Tsjechov, met een knipoog naar Woody Allen. De Drie zusters zijn Amsterdamse dertigers geworden met een gefragmenteerd bestaan en een verlangen naar het Portugal van hun jeugdvakanties.

Prins Charles heeft grote bezwaren tegen het themapark Dracula waarmee de regering van Roemenië vanaf 2003 jaarlijks een miljoen bezoekers hoopt te trekken naar de middeleeuwse stad Sighisoara. Prins Charles, volgens een verdrag beschermheer van de stad, vindt dat zo'n pretpark het plaatselijke karakter van de stad zou vernietigen. In Sighisoara werd in 1431 Vlad Tepes geboren, een prins die Turkse gevangenen op houten stokken liet spiezen. Mede dankzij zijn bloeddorstige reputatie stond prins Vlad model voor de roman Dracula.

Het hoofdartikel in deze krant van 6 mei spitste zich in het tweede gedeelte toe op Pim Fortuyn. Door hem in één adem te noemen met xenofoben en rascisten, illustreert deze krant hoe verachtelijk en verwerpelijk zij Fortuyn vond. In het Duits heet zoiets `Rufmord'. Men moest er niet aan denken dat Fortuyn t.z.t. de kranslegging op de Dam zou moeten verrichten. Welnu, u werd op uw wenken bediend! Op het moment dat Nederland dit insinuerende hoofdartikel las, werd Fortuyn vermoord, niet met woorden maar met zes kogels. Direct medeverantwoordelijk voor moord bent u weliswaar niet, maar met linkse politici die Fortuyn met Le Pen en Haider vergeleken en zelfs Anne Frank erbij haalden, heeft ook deze krant mede een klimaat geschapen waarin deze politicus, iemand die voor het eerst de echte maatschappelijke problemen benoemde en bespreekbaar wilde maken, vogelvrij werd verklaard.

Het hoofdredactioneel commentaar in deze krant van 6 mei bevatte een misplaatst, bijna huichelachtig 4/5 mei-sentiment met als ultieme boodschap Pim Fortuyn er aan willen herinneren dat in dit land voor racisme en xenofobie geen plaats was. Afgaande op de vermoedelijke dader van de moord, moeten we de onverdraagzaamheid dezer dagen in een geheel andere hoek zoeken. Twintig jaar lang was de dreiging van de beschuldiging `racist/fascist' voldoende om iemand de mond te snoeren die in het publieke domein openlijk zaken wilden bespreken die iedereen dagelijks kon waarnemen. Nu was die dreiging door de komst van de charismatische Fortuyn niet voldoende meer, dus moest hij worden vermoord.

Nederland is op weg naar de meest onwezenlijke Tweede-Kamerverkiezingen in de parlementaire geschiedenis. Over vier dagen kunnen ruim tien miljoen mensen naar de stembus. Maar de meest markante kandidaat is doodgeschoten en inmiddels begraven. De andere kandidaten hebben zich als gevolg van de omstandigheden onzichtbaar gemaakt. En dat zal zo blijven tot de verkiezingen. De betrokken partijen hebben besloten de verkiezingscampagne niet (op sobere wijze) te hervatten, ook niet nu Fortuyn is begraven.

Een groot en vooral moedig Nederlander ging van ons! Hij had veel kunnen betekenen en losmaken in de Nederlandse politiek. Het enerzijds/anderzijds werd doorbroken. De man verwoordde wat velen dachten en niet durfden te zeggen. Respect verdient hij door zijn moedig optreden. Hypocriete politici werden ontmaskerd en zaten met hun handen in het haar. Hopelijk is door dit voorval het begin van het einde van de democratie een feit geworden. Al zijn niet al zijn standpunten de mijne, in veel had Fortuyn gelijk.

Zoals Jehova's getuigen menen dat het lezen van de Bijbel vanzelf tot de juiste inzichten leidt, zo denkt Leo Wetzels dat taalkundigen met andere opvattingen zijn favoriete theorieën onvoldoende bestudeerd hebben (W&O, 27 april). Het probleem is nu juist dat theoretisch gerichte taalkundigen niet bereid of in staat blijken om zich in andere standpunten te verplaatsen en veelal proberen om hun leerlingen tegen afwijkende meningen te beschermen.

De moord op de politicus Pim Fortuyn leidde de afgelopen week tot een lange reeks aanpassingen en afgelastingen van evenementen en feestelijkheden. Een bloemlezing.

De campagnes voor de Tweede-Kamerverkiezingen worden definitief niet hervat. Hiertoe hebben de lijsttrekkers van de politieke partijen gistermiddag in meerderheid besloten na afloop van de uitvaartmis voor Pim Fortuyn.

Enkele duizenden mensen hebben gisteravond meegelopen in een tiental stille tochten ter nagedachtenis aan de maandag vermoorde Pim Fortuyn. In Utrecht werd een `luide tocht' gehouden.

Zevenendertig mensen zijn gisteren voorgeleid aan de rechter-commissaris in Rotterdam in verband met de ongeregeldheden na de finale om de UEFA-Cup tussen Feyenoord en Borussia Dortmund van woensdag in Rotterdam. Twee van hen zijn op vrije voeten gesteld, 25 staan dinsdag terecht voor de politierechter.

Het Israëlische leger heeft zich gisteravond volledig teruggetrokken uit de Palestijnse stad Bethlehem op de Westelijke Jordaanoever. Troepen liggen nu rond de stad.

Vanuit Duitse optiek waren de Nederlanders tot maandagavond een volk dat zich door niets uit balans laat brengen. Met de moordaanslag op Pim Fortuyn kwam een einde aan het cliché van de op consensus gebouwde Noordzee-idylle. Tot beschouwingen over het eigen land leidde de dood van Fortuyn en zijn immense populariteit vrijwel niet.

Op de Nederlandse Antillen en Aruba is dit jaar meer animo om te stemmen voor de Nederlandse Tweede-Kamerverkiezingen dan vier jaar geleden. In 1998 maakten 299 mensen op de Antillen gebruik van hun stemrecht. Dit jaar hebben 518 personen aangegeven te willen stemmen. Op Aruba hebben 340 personen een stembiljet gekregen. Een forse toename vergeleken met de honderd stemmers van vier jaar geleden.

Gestaag groeit de opstand tegen `het bedrog' van de rooms-katholieke gezagsdragers in Amerika. Zelfbewuste gelovigen willen de kerk helpen.

Een Britse rechtbank heeft gisteren bepaald dat een in Engeland woonachtige Algerijn die wordt verdacht van terroristische activiteit, mag worden uitgeleverd aan de Verenigde Staten. De VS verdenken de 37-jarige Makhlulif ervan deel uit te maken van een netwerk dat eind 1999 een aanslag heeft beraamd op de luchthaven van Los Angeles. Hij zou in direct contact hebben gestaan met terroristenleider Osama bin Laden en leden van zijn terreurgroep naar Canada hebben gesmokkeld om de aanslagen van 11 september voor te bereiden.

Toen Marcel van Dam Pim Fortuyn een Untermensch noemde en Paul Rosenmöller opriep tot een demonstratie voor het huis van Pim Fortuyn, was de moord op de persoon al gepleegd: niet in Hilversum maar in Den Haag. Melkert zei na de aanslag dat Nederland zijn onschuld verloren had. De politici en de journalisten die de persoonlijke aanval op Pim Fortuyn hadden ingezet, hadden deze onschuld al lang verloren.

De aanhang van de Lijst Pim Fortuyn (LPF) slinkt. Dit blijkt uit gesprekken met zeshonderd stemgerechtigde Nederlanders in dertig buurten die verslaggevers van NRC Handelsblad afgelopen woensdag hebben gevoerd. De geïnterviewden vormen een goede afspiegeling van het electoraat.

Op twintig brieven bestemd voor de Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve, zijn deze week sporen gevonden die mogelijk de levensgevaarlijke bacterie miltvuur (antrax) bevatten. Dat heeft de bank gemeld. Enkele brieven waren gericht aan het hoofd van de `Fed', Alan Greenspan. Het is voor het eerst sinds vorig jaar aanslagen met de miltvuurbacterie werden gepleegd dat sprake is van de levensgevaarlijke poederbrieven. Vlak na de terroristische aanslagen van 11 september werden op verschillende plaatsen brieven met antrax bezorgd. Vijf mensen stierven nadat ze in aanraking kwamen met de bacterie. Een dader is nooit gevonden.

Plaatselijke overheden die meer geld van de Turkse staat wilden loskrijgen hebben ten minste 3,65 miljoen niet-bestaande inwoners opgevoerd in de landelijke volkstelling van het jaar 2000. ,,Het is vastgesteld dat 3.651.000 denkbeeldige mensen zijn geteld'', aldus de Turkse hoofd-statisticus, Sefik Yildizeli. De staat geeft de locale overheden een inkomen dat is gekoppeld aan hun bevolkingsomvang. Volkstellers registreerden indertijd 64.959.000 inwoners.

Zaterdag 20 april bezocht ik de Milieudefensie-manifestatie in de Beurs van Berlage. Er was een zeer divers programma met een veelzijdige en ludieke benadering van de milieuproblematiek in relatie tot de aanstaande verkiezingen. Verschillende politieke richtingen waren vertegenwoordigd. Bijzonder storend was echter de aanwezigheid van een groep activisten achter een lange tafel die volgeplakt was met foto's van Pim Fortuyn en teksten als `Stop de Hollandse Haider'. Het was een puur ondemocratische en op de persoon gerichte haatcampagne, die blijkbaar de goedkeuring wegdroeg van de organisatoren. Er lagen stapels anti-Fortuyn-folders en -affiches die meegenomen konden worden om zelf op te hangen, om zo de boodschap verder te verspreiden. Achteraf verwijt ik mezelf dat ik me slechts walgend afgewend heb, zonder ter plekke tegen de aanwezigheid van deze groep ophitsers te protesteren. Omdat hij mijn stem niet zou krijgen, had ik blijkbaar geen trek in de discussie.

Bij de eerste gemeenteraadsverkiezingen in het Arabische Golfstaatje Bahrein in meer dan 30 jaar zijn geen vrouwen gekozen, hoewel vrouwen voor het eerst passief stemrecht hadden. Dat is gisteren officieel meegedeeld. De verkiezingen waren donderdag. Dertig van de 306 kandidaten voor de 50 zetels waren vrouwen. Bahrein is in transformatie van een absolute naar een constitutionele monarchie met een gekozen parlement. Parlementsverkiezingen worden 24 oktober gehouden.

Na de verkiezingszege van Pim Fortuyn in Rotterdam was er in de Vlaamse media een beetje leedvermaak. Te vaak hadden Nederlandse politici en journalisten Vlamingen de les gelezen over Filip Dewinter en zijn extreem-rechtse Vlaams Blok. Sinds de moord op Fortuyn overheerst de treurnis over de `aanslag op de democratie'.

De Israëlische regering manipuleert de publieke opinie met het argument dat in oorlogstijd de vijand niet via de media de eenheid van het volk mag ondermijnen.

Alleen wanneer je de vermoedelijke dader tegenover het slachtoffer zet, lukt het iets te begrijpen van de collectieve verdwazing die na de aanslag op Pim Fortuyn over Nederland is gekomen. Na de ontstellende moord haastten zelfs zijn geestverwanten zich te verklaren dat deze moord niet rechtstreeks op het conto van zijn politieke tegenstanders geschreven mocht worden: dit was zelfs geen ultralinks complot, gewoon een gek met een pistool, het zoveelste voorbeeld van zinloos geweld. De gevestigde partijen hadden weliswaar een klimaat geschapen waarin een gestoorde op ideeën gebracht kon worden, maar de moordenaar was een loslopende psycho à la Ferdi E. – dat was beter voor iedereen.

Dennis Banen (38) uit de Molenbuurt in Almere: ,,Eerst dacht ik dat het een grapje was, de moord op Fortuyn. Ik ben meteen vanuit de sportschool naar huis teruggekeerd. Heb de hele avond voor de tv gezeten. Ik was van plan op Fortuyn te stemmen, maar zie daar nu van af. Op wie zou ik moeten stemmen? Híj was de man. Ik ben er kapot van''

Al enige tijd voor zijn gewelddadige dood, namelijk sinds het doordringen van de extreem-rechtse Jean-Marie Le Pen tot de tweede ronde van de presidentsverskiezingen op 21 april, trok Pim Fortuyn de belangstelling van de Franse media. De schaamte over het extreem-rechtse succes in eigen land was daar niet vreemd aan. Dat landen als Italië en Oostenrijk met hetzelfde fenomeen te maken hebben, zegt niet zoveel.

Mariëlle van Hees (18) uit de wijk Ruiven in Tilburg: ,,Vier jaar geleden heb ik niet gestemd. Dit keer heb ik een testje op internet gedaan en daar kwam het advies VVD uit. Nee, op Fortuyn stem ik niet, die vond ik te grof over buitenlanders''

Robert P. Hanssen, de voormalige agent van de Amerikaanse federale recherche (FBI) die meer dan twee decennia lang staatsgeheimen heeft verkocht aan Moskou, is gisteren door een federale rechtbank tot een levenslange gevangenisstraf veroordeeld.

De Indonesische regering heeft de uitzetting uit de Molukken gelast van de extremistische moslimgroep Laskar Jihad. Bovendien heeft zij opgeroepen tot ontbinding van de Molukse, overwegend christelijke afscheidingsbeweging FKM. De regering noemt opheffing van beide groeperingen ,,erg belangrijk en een van de sleutels in het blijvend oplossen van de problemen op de Molukken''. Indonesië houdt Laskar Jihad verantwoordelijk voor het bloedbad dat moslims twee weken geleden aanrichtten onder christenen in het dorp Soya. Hun leider Jaffar Umar Thalib zou dat hebben uitgelokt doordat hij twee dagen eerder moslims opriep tot een oorlog tegen de christenen. De politie arresteerde Thalib vorige week zaterdag.

De Lijst Pim Fortuyn had het deze week voor het zeggen en dus gaan de verkiezingen gewoon door.

De auteur van De geschiedenis van mijn kaalheid, Marek van der Jagt, is door onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek ontmaskerd als de schrijver Arnon Grunberg. Dat blijkt uit een computeranalyse die NRC Handelsblad-medewerker Rob van den Berg liet uitvoeren door een groep Italiaanse wiskundigen. Na alle vermoedens dat Arnon Grunberg en Marek van der Jagt één en dezelfde persoon zijn, is dit nu voor het eerst objectief vastgesteld.

Als er één musicus reden heeft om Máxima te mogen, dan is het de bandoneónspeler Carel Kraayenhof (1958), die op 02-02-02 meer bereikte dan in de 10 jaar daarvoor. Zijn versie van Astor Piazolla's Adiós Nonino sloeg zo aan dat die ook op single werd uitgebracht, tot verbazing van hen die Piazolla (1921-1992) al langer kenden, inclusief zijn Nonino van minstens een kwart eeuw geleden.

Links politiek correct Nederland zelf heeft Fortuyn groot gemaakt, door grote maatschappelijke problemen botweg te ontkennen. Problemen die iedereen in de samenleving tegenkomt. Al deze mensen worden stelselmatig genegeerd of in de extreem rechtse hoek gedrukt door de politieke correctheid. Deze mensen zijn boos en hebben het vertrouwen in de traditionele politiek verloren.

De vertrouwensbreuk tussen burger en overheid, die na de moord op Pim Fortuyn in alle scherpte zichtbaar is geworden, moet worden hersteld. Gevestigde partijen dienen zich te hervormen en leidende politici doen er goed aan bij zichzelf te rade te gaan, meent, Paul Scheffer.

In het bestuur van de Lijst Pim Fortuyn (LPF) is verdeelheid ontstaan over de vraag wie de nieuwe partijleider moet worden. Bestuurslid J. Dost heeft zich opgeworpen als nieuwe leider. Maar mede-bestuurslid P. Langendam erkent die claim niet.

Het noodlijdende Duitse mediaconcern Kirch is er tegen de verwachting in niet in geslaagd om zijn belang van 40 procent in uitgeverij Axel Springer te verkopen. Dit is gisteravond bekend geworden. Het belang in Springer komt hierdoor mogelijk te vervallen aan Deutsche Bank, die de aandelen als onderpand had gekregen voor een lening van 720 miljoen euro.

Het Rijksmuseum opent eind dit jaar een dependance op Schiphol. Er komt onder andere een schilderij van Rembrandt te hangen. Het Rijksmuseum heeft nog niet besloten welk doek het wordt.

Benjamin Herman (34) is jazzsaxofonist en leider van New Cool Collective. Op bevrijdingsdag maakte hij met zijn band een helikoptertour langs vier bevrijdingsfestivals. Herman woont in Amsterdam.

De Amsterdamse Kunstraad wil de normen verruimen, zodat ook kunstuitingen als pop, hiphop, raï en wereldmuziek in aanmerking komen voor subsidie. Dit schrijft de raad in een advies aan wethouder H. Belliot van Cultuur. Subsidies voor amateurkunst in Amsterdam gaan vooral naar autochtone en steeds ouder wordende beoefenaars van traditionele kunst, zoals operettegezelschappen en fanfares. Jonge en allochtone Amsterdammers met nieuwere kunstvormen vallen buiten de boot. De raad pleit ook voor een verhoging van de subsidies voor amateurgezelschappen in het algemeen, omdat zelfs gesubsidieerde gezelschappen de zaalhuren niet meer kunnen opbrengen.

Het licht boven Texel heeft iets zilverachtigs. Het moet dit telkens andere licht zijn, met schitter maar ook met grijzen en schaduw, dat beeldend kunstenaar en schrijver Jan Wolkers (1925) in 1987 inspireerde tot een nieuwe weg in zijn loopbaan als schilder. Een jaar later verraste hij iedereen in de Roermondse galerie Wansink met gepointilleerde, meditatieve en veelal groots opgezette doeken. Ze zijn uitbundig en tegelijk ingetogen. Ze stralen van licht en kleur. Wolkers bouwt de werken van olie op linnen op uit miljoenen stippen of kleine veegjes, aangebracht op vierkante of rechthoekige panelen die samen een eenheid vormen. Zo vinden strenge geometrie en losse toets elkaar binnen de ruimte van een schilderij. Een bloementuin of een bloeiend weiland geeft dezelfde visuele ervaring.

Ebi Smolarek is gisterochtend tijdens een individuele training opnieuw door zijn knie gegaan. De speler van Feyenoord raakte 23 maart geblesseerd aan zijn voorste kruisband en was nog steeds aan het revalideren. De Pool zal nu worden geopereerd en mist daardoor de WK. Van Smolarek werd afgelopen week bekend dat hij positief had gereageerd op een dopingtest.

Manager Walter Godefroot en kopman Jan Ullrich van de wielerploeg van Telekom hebben zich gisteren na een gesprek in Freiburg verzoend. Daarmee is de rust weergekeerd bij de wielerploeg. Een dag eerder verweet Godefroot zijn pupil nog ,,zeer onprofessioneel gedrag'' nadat deze in korte tijd twee keer negatief in het nieuws was gekomen.

Afgelopen week was een AP-foto te zien van Yao Ming, een 2,27 meter lange center uit China die op 1 mei naar de Universiteit van Loyala (Chicago) kwam voor een trainingsessie onder het oog van 150 scouts van de NBA (National Basketball Association). De plaat inspireerde lezers tot sterk uiteenlopende, en veelal aardige, onderschriften.

Deportivo La Coruña is Real Madrid gisteren gepasseerd op de ranglijst van de primera division. In de laatste wedstrijd van het seizoen had de Koninklijke een punt nodig om tweede te blijven achter kampioen Valencia. Deportivo won echter met 3-0 van Real Madrid, dat woensdag in de finale van de Champions League tegen Leverkusen speelt. Roy Makaay opende de score. Na rust beslisten Fran en Walter Pandiani de wedstrijd. Real eindigde in de rangschikking daardoor als derde en moet zich in augustus kwalificeren voor de Champions League, tenzij de ploeg woensdag in Glasgow wint.

De Franse regisseur Yves Robert is vrijdag op 81-jarige leeftijd overleden. Dit heeft zijn familie meegedeeld. Enkele van zijn bekendste films zijn La guerre des boutons (1961), Le grand blond avec une chaussure noire (1972) en Un éléphant ça trompe énormément (1976). Robert begon zijn carrière als productieassistent en acteur, voor hij in 1961 een internationale doorbraak maakte als regisseur met de kaskraker La guerre des boutons, over kinderen uit twee rivaliserende dorpen die oorlogje spelen. Critici prezen de film als parabel op de zinloosheid van de oorlog. In 1990 had hij veel succes met de Marcel Pagnol-verfilmingen La gloire de mon père en Le château de ma mère. Zijn laatste film, Montparnasse-Pondichery, dateert uit 1994.

Presentatrice Annemiek Schrijver stapte over van de radio naar de televisie. In het NCRV-programma `Copyright Mens' stelt zij haar gasten levensbeschouwelijke vragen. `Ik wil de mensen niet óp de huid zitten, maar erónder.'

De overwinning van de Duitse winnaar Olaf Pollack in de openingsetappe van de 55ste Vredeskoers werd gisteren overschaduwd door een massale valpartij vlak na de finish. De renners hadden na de finishlijn in de Tsjechische plaats Ceske Budejovice veel te weinig ruimte om af te remmen. Omdat de weg door de regen spekglad was, konden de coureurs die met een snelheid van ruim zestig kilomter per uur de streep passeerden niet op tijd stilstaan en was een massale valpartij het logische gevolg. ,,De aankomst was schandalig'', reageerde de winnaar.

Manchester United beschouwt zichzelf als een voetbalclub van de hele wereld. Een club met indrukwekkende sportieve prestaties, maar ook met een indrukwekkend sociaal programma, van korting op het busabonnement tot `vredesopvoeding'.

Schaakclub Ordina is voor de zevende keer op rij Nederlands kampioen geworden. In de finale won het Bredase team gisteren met 6 1/2–3 1/2 van HSG uit Hilversum. Door het overwicht van Ordina aan de hoogste borden werd de eindstrijd in Enschede nooit spannend. Van Wely, Sokolov, Gurevich en Chuchelov scoorden voor de Bredanaars.

Parma heeft gisteren de Italiaanse voetbalbeker veroverd. De ploeg won voor eigen publiek met 1-0 van Juventus. Die stand was al bij rust bereikt door een treffer van Junior. Hij scoorde al na drie minuten. Thuis was Juve de beste geweest: 2-1. Het in Turijn gemaakte doelpunt leverde Parma de Coppa Italia dus op.

De winst van veertien grote Nederlandse bedrijven valt samen 778 miljoen euro lager uit als zij de waarde van aandelenopties voor topmanagers en medewerkers als personeelskosten boeken. Bedrijven die optiekosten niet van hun winst aftrekken, geven volgens directeur J. Frijns van pensioengigant ABP een ,,vals beeld''.

IG Metall, de grootste vakbond van Duitsland, heeft gisteren aangekondigd dat het haar stakingen volgende week uitbreidt. Afgelopen week werden acties gehouden in Baden-Württemberg, volgende week komt daar Berlijn bij en de omliggende regio Brandenburg. Daarom zullen 10.000 tot maximaal 25.000 werknemers op 25 bouwplaatsen het werk neerleggen, drie tot zeven keer zoveel als in Baden-Württemberg. Maandag zal opnieuw het werk worden stilgelegd bij de autofabriek van DaimlerChrysler die Mercedessen produceert. De bonden willen een loonsverhoging van 4 procent over 15 maanden, terwijl de werkgevers 3,3 procent bieden.

De crisis in Argentinië heeft op de commerciële tv-zender Canal 13 geresulteerd in een show waar het niet gaat om beroemd worden, maar om het krijgen van een baan.

Patrick Lodewijks (PSV) volgt bij Feyenoord tweede doelman Henk Timmer op. Hij zal een contract voor twee jaar tekenen.

De invoering van de euro heeft de toch al hoge inflatie begin dit jaar met nog eens 0,3 procent aangewakkerd. Onlangs maakte de Tweede Kamer hierover ophef. Vervolgens beloofde minister Zalm boosdoeners in de schandblok te zetten.

De Noorse regering wil het monopolie van de Scandinavische luchtvaartmaatschappij SAS op binnenlandse vluchten doorbreken. Om voor meer concurrentie te zorgen, heeft de Noorse regering gisteren Europese luchtvaartbedrijven uitgenodigd met voorstellen te komen voor het exploiteren van regionale diensten. Het monopolie kon ontstaan doordat onder meer KLM vorig jaar haar pakket aandelen van het Noorse Braathens aan SAS verkocht.

De vakbond De Unie dreigt collegabonden buitenspel te zetten in onderhandelingen over een nieuwe CAO voor de uitzendbranche. Al eerder sloot De Unie in de kinderopvang en bij Philips een akkoord met werkgevers, nadat het CAO-overleg met FNV- en CNV-bonden was vastgelopen. ,,Vooral FNV Bondgenoten heeft een dusdanig halstarrige houding dat het ten koste kan gaan van de uitzendbranche. Tegen die achtergrond hebben we gemeend dat we contact moesten opnemen met de werkgevers'', aldus voorzitter J. Teuwen van De Unie.

De Giro d'Italia begintvanmiddag in Groningen. De Tour de France begon vier keer op Nederlandse bodem. Wat drijft een Nederlandse gemeente om een grote wielerronde in huis te halen? Meer naamsbekendheid.

US Airways overweegt surseance aan te vragen als het geen overeenstemming kan bereiken met werknemers, toeleveranciers en schuldeisers over het omlaag brengen van de kosten. De zesde luchtvaartmaatschappij van de Verenigde Staten heeft sinds de terroristische aanslagen op New York en Washington enorme verliezen geleden. Het is voor het eerst dat US Airways over een dreigend bankroet spreekt. De beurskoers van het bedrijf daalde gisteren met 23 procent tot 3,81 dollar (4,18 euro).

Moeders zullen morgen op moederdag voor een bedrag van 47,6 miljoen euro aan bloemen ontvangen. Bloemenveiling Aalsmeer heeft gisteren uitgerekend dat dat 2,7 procent meer is dan vorig jaar. De veiling FloraHolland schat dat de omzet voor moederdag 12 procent groter was dan vorig jaar. Onderzoek van Bloemenbureau Holland wijst uit dat 54 procent van de Nederlanders zondag een cadeau geeft aan hun moeder. Naast bloemen zijn parfum, bonbons en cd`s populaire presentjes.

Hoeveel kosten de opties voor Nederlandse toplieden? Zeker 788 miljoen euro zeggen bedrijven zelf, maar het kost hen geen cent winst.

De Zweedse ijshockeyers hebben in eigen land brons op de WK veroverd. Zweden was in de troostfinale met 5-3 te sterk voor Finland. De thuisploeg kwam in de eerste periode met 2-0 achter. In het begin van de tweede doorgang namen de Finse ijshockeyers zelfs een 3-0-voorsprong. Nog voor het einde van de tweede periode kwamen de Zweden op gelijke hoogte (3-3), waarna ze in de laatste twintig minuten het karwei afmaakten. Rhodin (2x), Davidsson, Weinhandl en Falk maakten de doelpunten voor Zweden. Voor Finland scoorden Kallio, Hagman en Rintanen. Vandaag strijden Slowakije en Rusland om de wereldtitel.

Morgen is het moederdag, maar wie bekommert zich om de huisman?

Ze kampen met problemen, vernam Michiel van Nieuwstadt.

ACTUALITEITEN

Buitenhof. Debat met politici over de nasleep van de moord op Pim Fortuyn. Ned.3, 12.07-13.00u.

Waar stem ik op. Live programma waarin de kijker in de gelegenheid wordt gesteld te testen welke politieke partij het meest overeenkomt met zijn eigen denkbeelden. Met o.a. marktonderzoeker Maurice de Hond. SBS6, 20.30-22.30u.

7-dagen. Over de angst, hoop en lessen na de moord op Pim Fortuyn met psychiater Frank van Ree, historicus Hermann von der Dunk en politicoloog Maarten Hajer. Ned.3, 22.10-23.07u.

Het was begrijpelijk dat Kasparov juichte na de vergadering in Praag waarin tot een verenigd wereldkampioenschap werd besloten, want hij had alles gekregen wat hij wilde. Twee matches moet hij winnen, eerst tegen Ponomariov en dan tegen Kramnik of tegen diens overwinnaar, en dan is hij weer waar hij in 1993 was, als enige en onbetwiste wereldkampioen.

Sinds iets meer dan een eeuw kennen we in het Nederlandse voetbal de bekercompetitie, die we tegenwoordig de Amstel Cup noemen. De aanloop naar de finale van morgen is roerig door de vele omstandigheden op en buiten de velden. We zullen morgen afscheid nemen van een schuimend jaar, waar we nog even over door kunnen praten. Net als in 1899, toen het Amsterdamse RAP en HVV uit Den Haag uitmaakten wie zich de eerste bekerwinnaar mocht noemen. De voetbalbond was in rep en roer.

Oude muziek van vóór 1600 heeft bij het hedendaagse publiek vaak een nóg groter imagoprobleem dan de `gewone' klassieke muziek van na die tijd, van Monteverdi tot voorbij Mozart. De `oude' musici spelen en zingen enthousiast, maar ze zien er vaak niet uit, met hun quasi-authentieke kledij, zelfgebreide omslagdoeken die mevrouw Brueghel ook vast zo heeft gedragen, gepunnikte hesjes en kabouterachtig fel gekleurd narrenschoeisel. Zo verwierf de Engelse sopraan Emma Kirkby internationale faam als `de zingende sprei'.

De rooms-katholieke kerk in Nederland houdt gevallen van seksueel misbruik stelselmatig geheim. Pedofiele affaires van geestelijken en gevallen van seksueel misbruik worden in de regel buiten de publiciteit gehouden en nooit aan het openbaar ministerie gemeld.

Bloembollen zijn voor Nederland al eeuwen gouden handel: tachtig procent van de wereldproductie is in Nederlandse handen. Maar de sector is bezorgd: ruimte wordt schaars, de regelgeving wordt strenger, en de overheid heeft haar oog op de bollenstreek laten vallen voor woningen en recreatie. `De bollenvelden zijn het decor van Nederland.'

Particulieren doen van alles om de successierechten te beperken die het gezin na hun overlijden moet betalen. Sommige constructies veroorzaken vooral problemen, betoogt adviseur Marleen Waaijer.

Het handelstekort van Groot-Brittannië is in maart verder opgelopen met 4 miljoen pond tot 2,3 miljard pond sterling (3,7 miljard euro). Het tekort met de rest van de wereld nam toe tot 3 miljard pond, ten opzichte van 2,6 miljard pond in februari, zo bleek gisteren uit cijfers van nationale bureau voor de statistiek. Met de EU-partners was er een tekort van 835 miljoen pond, tegen zo'n 500 miljoen pond in de voorgaande maand. Britse bedrijven hopen op een verbetering van de exportmarkt om uit de recessie te klimmen.

De Amerikaanse producentenprijzen zijn in april met 0,2 procent gedaald ten opzichte van de voorgaande maand, na een stijging van 1,0 procent in maart. Dat heeft het Amerikaanse ministerie van arbeid gisteren bekendgemaakt. Financiële markten hadden gerekend op een stijging van de producentenprijzen in april van 0,4 procent. De producentenprijzen waren in april 2,0 procent lager dan een jaar eerder, tegen 1,4 procent lager in maart. De afname ten opzichte van de voorgaande maand werd voornamelijk veroorzaakt door een daling van de voedselprijzen. Exclusief de sterk schommelende energie en voedingsmiddelen stegen de producentenprijzen in april 0,1 procent ten opzichte van de voorgaande maand, na een stijging van eveneens 0,1 procent in maart. Ten opzichte van een jaar eerder lagen deze 0,4 procent hoger.

Vastgoedfonds Haslemere, dat onlangs is overgenomen door de Israëlisch-Amerikaanse investeerder Brack, heeft in het eerste kwartaal van 2002 een nettowinst behaald van 27,4 miljoen euro. Dat is iets hoger dan de 26,9 miljoen euro in dezelfde periode vorig jaar. De netto huuropbrengsten daalden met 1,6 procent licht ten opzichte van een jaaer eerder. Dat komt door de verkopen van onroerend goed in het afgelopen jaar. Door de lagere rentekosten kon de winst toch stijgen. De kwartaalcijfers heeft het bedrijf donderdag bekendgemaakt.

Bouwbedrijf Heijmans wil nog deze maand door overnames zijn omzet in Duitsland uitbreiden met 300 à 400 miljoen euro. Het bouwconcern wil enkele onderdelen acquireren van het failliete Philipp Holzmann.

Zuid-Korea's grootste autofabrikant, Hyundai Motor, heeft in het eerste kwartaal een recordwinst geboekt. Het nettoresultaat steeg met 113,3 procent tot 586,6 miljard won (504 miljoen euro) ten opzichte van ee jaar eerder. De verkopen namen 8,4 procent toe tot 402,766 wagens. Volgens Hyundai is de winstexplosie te danken aan een belastingkorting van 43 procent op de aankoop van nieuwe auto's in december vorig jaar, waardoor de verkopen in Zuid-Korea explosief stegen.

Nederland

als tranendal. Maar hoe vreedzaam, nuchter en met beide benen op de grond het land kan zijn. Hier roept de vakbeweging op tot loonmatiging. In Duitsland staken de metaalarbeiders voor een forse loonsverhoging. Hier zegt de FNV dat `werkgelegenheid nog altijd belangrijker is dan een loonstijging' en `we ons met onze loonkosten niet uit de markt moeten prijzen'. In Duitsland is de werkloosheid in april tot bijna 4 miljoen gestegen. O wee.

De getallenlijn is in het rekenonderwijs een belangrijk middel om getallen voor te stellen. Voor het menselijk brein blijkt dit een natuurlijk wijze om getallen voor te stellen. In een kort artikel in Nature (9 mei) zetten drie Italiaanse neurologen uiteen dat de getallenlijn meer is dan een handige metafoor. Bij de voorstelling van de getallen schakelt het brein namelijk dezelfde hersendelen in als bij het analyseren van echte, fysieke lijnen. ``De getallenlijn zou wel eens zo efficiënt kunnen zijn omdat het gebaseerd op de manier waarop zenuwcellen in werkelijkheid getallen voorstellen'', zo schrijven ze in hun artikel.

Het Amerikaanse conglomeraat General Electric neemt de Britse fabrikant van meet- en controlesystemen Druck Holdings over voor 229 miljoen pond sterling (367 miljoen euro). De twee bedrijven zijn het eens geworden over een bod van General Electric van 350 pence per aandeel, ongeveer 37 procent meer dan de gemiddelde beurskoers van Druck over de afgelopen zes maanden en ruim 17 procent meer dan de slotkoers van woensdag.

Elf leden van het uitvoerend comité van de wereldvoetbalbond FIFA zijn een jurische strijd tegen voorzitter Sepp Blatter begonnen. Dat hebben vijf van de zeven vice-presidenten van de FIFA bekendgemaakt.

Ze blijven hetzelfde werk doen op dezelfde plek, maar krijgen een andere werkgever. Kantinewerkers, administrateurs en computerspecialisten worden steeds vaker overgedaan aan gespecialiseerde bedrijven.

De Wereldbank heeft besloten om Roemenië voorlopig geen lening te geven van 300 miljoen dollar (325 miljoen euro). Als reden gaf een woordvoerder van de bank aan dat de Roemeense autoriteiten weinig enthousiast zijn over economische hervormingen. Volgens de Roemeense regering is de lening vertraagd omdat het IMF wil dat Roemenië eerst toezegt 3.100 werknemers in staatsbedrijven te ontslaan. Premier Nastase zegt dat de ontslagen sociale onrust in zijn land aanwakkert.

Lezers stellen veel lastige vragen over hypotheken, terwijl het toch zo'n eenvoudige onderwerp is. Je leent geld met je huis als onderpand en betaalt daarna jarenlang rente over het (nog) uitstaande schuldbedrag, en je lost eens of regelmatig af. Wie die schulden aflost, verarmt niet, zegt een oud Hollands spreekwoord. Maar die degelijke tegeltjeswijsheid lijkt achterhaald.

Voorzitter Alan Greenspan van het Amerikaanse stelsel van centrale banken vindt dat banken overreageren in zowel economische voor- als tegenspoed. Zij moeten volgens hem meer vertrouwen op risicomanagers, zei Greenspan gisteravond op een congres van bankmanagers. Volgens de bankpresident zijn banken te veel van vertrouwen en te gul bij het verschaffen van geld aan bedrijven in goede tijden en trekken ze zich teveel terug als de economie lijkt te verslechteren. Greenspan blijft positief over het aantrekken van de economie.

Hoe is het geregeld indien een ongetrouwd kind eerder overlijdt dan de ouder? Wat gebeurt er dan met zijn bezittingen en schulden? Mijn zoon heeft geen kinderen, één zus en zijn vader is overleden. Is het beter dat hij een testament maakt? (T.G.)

De AEX-index zakte deze week weer terug onder de 500 punten. Beleggers zijn niet gerust op een probleemloze winstgroei van ondernemingen. Bovendien: groei van wélke winst eigenlijk?

Japan Airlines (JAL) heeft in het eind maart afgelopen boekjaar een verlies geleden van netto 36,7 miljard yen (311 miljoen euro) tegen een winst van 41 miljard yen in het voorgaande jaar. De omzet van de Japanse luchtvaartmaatschappij daalde met 5,3 procent tot 1,61 biljoen yen. Volgens JAL hebben de gevolgen van de terreuraanslagen in de Verenigde Staten van 11 september voor 110 miljard yen aan omzet gekost. JAL hoopt dat de voorgenomen fusie met branchegenoot Japan Air Systems (JAS) zal leiden tot een verbetering.

De Lijst Pim Fortuyn gaat door, ook zonder Pim Fortuyn. Wat ging daaraan vooraf? Met wie moest hij woensdag de verkiezingen winnen? Over oesters, middag- slaapjes en campagne- strategieën. `Als Pim op tv komt, is hij baas in eigen brain.'

Pim Fortuyn schokte de Nederlandse politiek twee keer: bij zijn komst en bij zijn vertrek. Wat moeten de gevestigde politieke partijen met zijn erfenis? Een rondgang langs partijleden op afstand van PvdA, VVD, CDA, D66 en GroenLinks. `Het systeem staat onverhuld te kijk.'

Ik ben een weduwe van 83 jaar met getrouwde kinderen en een eigen huis van 250.000 euro, zonder hypotheek. Wanneer ik handelingsonbekwaam word, moet iemand anders mijn financiën regelen. Mijn schoonzoon, die betrouwbaar is en mij veel helpt, biedt mij aan om mijn bankrekening mede op zijn naam te zetten, waardoor hij kan handelen in geval van nood. Houdt dit risico's in? Ik heb het gevoel dat ik zo mijn doodvonnis teken. Onzin?

(M. van L.)

Ierland gaat komende vrijdag naar de stembus. Sinn Féin, de politieke tak van het verboden Ierse Republikeinse Leger, hoopt net als andere Europese protestpartijen kiezers te trekken die teleurgesteld zijn in de gevestigde orde. `Wij tappen de desillusie in de politiek af.'

Op woensdag 1 mei had ik in Ede een gesprek met Dick Stellingwerf, sinds 1994 lid van de Tweede kamer voor de ChristenUnie, en opnieuw verkiesbaar. Op dat moment, vóór de moord op Fortuyn, was dierenwelzijn een heel gewoon onderwerp, en ik hoop eerlijk gezegd dat het dat ook gauw weer zal worden. De vragen zijn dus van mij, de antwoorden van Stellingwerf.

Het plop-plop-plop van de laagvliegende helikopter kondigde aan dat de voetbalwedstrijd was afgelopen. Het tapoe-tapoe van de politieauto's stierf weg in de richting Leidseplein. Dat maakte een einde aan de onzekerheid. Ajax was weer kampioen.

Het 11-septembergevoel, noem ik het maar. Het gevoel van onheil, ravage en catastrofe, beving op de avond van 6 mei Nederland. Heel Nederland. Voor- en tegenstanders van Pim Fortuyn, bewonderaars en critici, traditionalisten en vernieuwers, autochtonen en allochtonen, rechts, links en mensen die niet meer in rechts-links-termen willen denken.

Verhalen over topsporters die ontkennen doping te hebben gebruikt, zijn zo oud als de controles zelf. De Belgische wielrenner Eddy Merckx speelde tijdens de Giro d'Italia van 1969 niet alleen de vermoorde onschuld nadat hij in zijn hotel op de hoogte was gesteld van het negatieve nieuws over de positieve urinetest. De Zwarte van Tervuren huilde.

De podiumbrede stellage vol brandtrappen doet allereerst aan West Side Story denken, maar al gauw splijt het ding in tweeën en wijkt naar achteren. En daar doemt dan de suggestie op van de resten van Romeinse bouwwerken, in het op een rimpeldoek geprojecteerde oranjerood van een ondergaande zon. Dit is Jesus Christ Superstar, het duurzame musicalsucces uit 1971 over de laatste zeven dagen in het leven van Jezus Christus – terug in Nederland met een Amerikaans ensemble, dat nu tien dagen in Carré in Amsterdam speelt en hier volgend jaar een tournee komt maken van ruim zestig voorstellingen.

Een beetje richtingloos rommelen, tot meer is het niet gekomen deze Hemelvaart. Het felle verlangen tot dauwtrappen is gedoofd maar een vervangende activiteit is nog niet gevonden. Besloten werd eens na te gaan wat het is in wijn dat wijn zo vreemd doet opdrogen. Rode wijn, om precies te zijn, want het vreemde van rode wijn ontbreekt in witte wijn.

Heel veel bekende Nederlanders worden lastig gevallen door een stalker. Wat te doen? Bij erotomanen heeft praten geen zin, bij wraakzuchtige belagers juist wel.

Voorlezen leidt bij kleuters tot beter begrip van woordbetekenis en van de verhaalstructuur dan het bekijken van de cd-rom versie van hetzelfde boek. De vele `leuke' extra's op cd-roms, zoals allerlei aanklikbare plaatjes en vooral de spelletjes, leiden het kind sterk af van de tekst waardoor de samenhang van het verhaal verloren dreigt te gaan. Dit blijkt een onderzoek onder 48 Nederlandse kleuters (van vierenhalf tot bijna zes jaar oud) uit de laagste klassen van de basisschool, die nog niet konden lezen.

Na een voor zijn doen mager jaar hoopt olympisch kampioen Mark Huizinga (28) komende week, bij de EK judo in het Sloveense Maribor, de teleurstelling voorgoed van zich af te schudden. ,,Het blijft toch een sensatie: mij zien verliezen.''

De roodgekleurde Zuid-Spaanse rivier Río Tinto bevat extreem hoge concentraties zware metalen en heeft een hoge zuurgraad (een pH van 2), maar herbergt desondanks onverwacht veel een- en meercellige organismen. Een team van Amerikaanse en Spaanse wetenschappers vond allerlei algen, schimmels en amoeben in de 95 kilometer lange rivier, die vanaf het dorpje Nerva naar de havenplaats Huelva stroomt (Nature, 9 mei). De estuaria bij Huelva staan bekend als ernstig vervuilde gebieden. Volgens de onderzoekers leven sommige micro-organismen al 300.000 jaar in de extreem zure rivier. Dit is in tegenspraak met de opvatting dat de rivier pas verzuurde nadat de mijnbouw zich in het omliggende gebied ontwikkelde, vanaf 5.000 v.Chr. Sindsdien wordt er, met name in het bovenstroomse gebied, pyriet (ijzerdisulfide) gewonnen. De Feniciërs wonnen er, omstreeks 800 v.Chr., met name koper en mengden dat met tin, afkomstig uit de mijnen van het Britse Cornwall, tot brons. Zij noemden de Río Tinto de `rivier van vuur'. Tussen 1875 en 1930 bereikte de productie van ijzererts zijn piek. In 1986 werd de koperproductie gestopt, tien jaar later kwam ook aan de goudproductie een eind. De trekkersgids The Rough Guide omschrijft de omgeving van de Río Tinto als ``een dramatisch getekend gebied van open mijnen''.

De productie van displays en beeldschermen kan veel sneller verlopen dan op dit moment gebeurt. Scheikundigen van de universiteit van Harvard ontwikkelden een techniek waarmee honderden licht-emitterende diodes (led's), na goed schudden, uit zichzelf hun goeie plek zoeken op een flexibele, plastic ondergrond (Science, 12 april).

Tropische bomen die de Krakatau-eilanden na de grote uitbarsting van 1883 hebben gekoloniseerd blijken genetisch veel diverser dan theoretisch van zo'n pioniersvegetatie valt te verwachten. Misschien gloort er hoop voor regenwoudherstel.

De verkiezingen van aanstaande woensdag beloofden reeds de meest spectaculaire uitslag ooit. En toen werd Pim Fortuyn vermoord. Sindsdien tast iedereen in het duister. Wat gaat de kiezer doen?

Bettina B.Bock Tegelijkertijd en tussendoor. Gender, plattelandsontwikkeling en interactief beleid 206 blz. Wageningen Universiteit, 26 april 2002. Promotores: Prof.dr.ir. J.D van der Ploeg, Prof.dr. J. van Doorne-Huiskes

Mijn 95 jarige moeder stierf onlangs. Net daarvoor liet een van mijn broers haar een `en/of contract' van de bank ondertekenen, zonder dat ik het wist. De bank antwoordde op mijn vraag of de handtekening van mijn niet meer scherp denkende moeder zonder meer door de bank geaccepteerd werd, dat haar handtekening bepalend is. Zij is vrij om haar rekening om te zetten in een `en/of rekening'. Een maand na haar overlijden haalde mijn broer haar spaarrekening leeg en hief deze op, zonder mijn instemming, een akte van overlijden en een verklaring van erfrecht. Dat mijn broer niet correct heeft gehandeld, begrijp ik, maar is de bank wel correct met haar geld omgegaan?

(W. te H.)

Opnieuw donkere wolken boven Aegon. Na Enron ziet de verzekeraar zo'n 220 miljoen euro aan beleggingen in de gevarenzone komen. Bij Enron is van 330 miljoen euro onzeker of het geld ooit terugkomt. Ditmaal zorgen de snelgroeiende financiële problemen van het Amerikaanse telecombedrijf Worldcom voor verhoogde waakzaamheid.

Ook mensen die niet op Fortuyn wilden stemmen, betreuren zijn gemis voor de Nederlandse politiek. Voor velen heeft hij de politiek weer doen leven.

Pim Fortuyn was een rechtse populist die met vuur speelde. Als intellectueel toonde hij herhaaldelijk zijn luiheid door goedkope etiketten te plakken op ingewikkelde vraagstukken. Sommigen van zijn opponenten toonden dezelfde luiheid toen ze hem voor nazi uitmaakten. Nu is hij dood en kunnen wij niet meer gaan stemmen om hem iedere vorm van macht te ontzeggen. Misschien dan maar thuisblijven.

In Venlo viert Joep Habets de Dag van de Eetarbeid met asperges. Was het altijd maar zo hard werken.

Ik wist niet dat de schok na maandagavond nog groter kon worden. Dierenliefde komt voort uit het diepe besef van de kostbaarheid en heiligheid van elk leven: van mens en dier.

Een Italiaans computerprogramma destilleert uit teksten de verborgen kenmerken van de maker. Marek van der Jagt blijkt een pseudoniem van Arnon Grunberg.

That's The Way van KC & The Sunshine Band, Lady Marmalade van Labelle en Sex Machine van James Brown behoren tot het ijzeren repertoire van de dansmuziek uit de jaren zeventig. Samen met nog veel meer klassiekers uit de soul, disco en funk staan ze op het repertoire van de Mother's Mega Band uit Heeze. Bands als deze zorgen voor een plezierige avond in een cafe, dorpshuis of op een bruiloft. Maar op Tequila, de live cd van de Mother's Mega Band, blijft er, zonder de hitte en bierdamp van een te krappe ruimte, weinig over van de lol. De Mother's Mega Band blijft zo dicht bij de originelen, dat hun covers die geen enkel moment kunnen doen vergeten.

In een hoekje van de Zwolse begraafplaats Kranenburg, naast de beheerderswoning, ligt een groot aantal oude grafzerken schots en scheef door elkaar. Naast een staand grafmonument in art-decostijl ligt een dikke gietijzeren plaat die ooit het graf bedekte van een Zwolse ijzergietersfamilie. Er liggen tal van kruisen in uiteenlopend vormen en kunstig bewerkte paaltjes, die vroeger de hoeken van graven markeerden. Een zerk staat op zijn kant, leunend tegen een stapel andere afgedankte grafzerken. Op de zerk een levensechte, maar donkergroen uitgeslagen schedel, de doodse grimas benadrukt door de witgeverfde tanden.

Wat Pim Fortuyn zelf reeds vreesde (,,als iets gebeurt met mij, zijn zij medeverantwoordelijk'') is gebeurd: het lijkt erop dat de demonisering door de zelfingenomen politiek correcte politiek en ook de, in dit land overwegend linkse, media zijn uitwerking heeft gehad. Niemand echter, ook Fortuyn niet, had waarschijnlijk zo'n extreme reactie verwacht. Ik vraag me af of zoiets ook had kunnen gebeuren zonder de demoniseringscampagne van met name GroenLinks, PvdA (inclusief Marcel van Dam), D66 en ook de VVD. Het lijkt me van niet, want dan had net zo goed een andere lijsttrekker het slachtoffer geweest kunnen zijn. Het ironische is dat Fortuyn werd afgeschilderd als iemand die haat verspreidde: nu is inderdaad gebleken dat haat is verpreid.

Demonisering in de politiek? In elk geval hetze op de televisie, getuige twee uitspraken van de gastheren van Barend&VanDorp. De eerste door Henk van Dorp over De puinhopen van paars: ,,het boek van Pim Fortuyn moet verbrand worden'' (dreigend blik in de camera); en de tweede door Frits Barend over Pim als kandidaat-premier: ,,zie je Fortuyn al zijn partner meenemen bij speciale gelegenheden....''(gegiechel op de achtergrond).

Nanotechnologen manipuleren individuele atomen en bouwen er nieuwe systemen voor data-opslag mee. Sinds kort gebruiken ze ook biologische bouwstenen. DNA bijvoorbeeld.

Ik deel de visie van Paul Fentener van Vlissingen dat de overbevolking van Nederland een van de belangrijkste items voor de komende Kamerverkiezingen zou moeten zijn. Nederland telt 462 bewoners per vierkante kilometer (IJsselmeer, Waddenzee en Zeeuwse wateren niet meegerekend). Daarmee is Nederland dichter bevolkt dan alle buurlanden. Frankrijk telt bijvoorbeeld 333 en Duitsland 229 mensen per vierkante kilometer.

Tot mijn verbazing las ik in het artikel `De zieke heup van Europa' in M (4 mei) dat het Medisch Centrum Alkmaar niet in staat is vacatures voor opleidingsplaatsen orthopedie te vervullen. Het kan verkeren.

Europeesrechtelijk jurist Van Schijndel wil de ,,stroom asielzoekers indammen'' en weet dat ,,meer grenscontroles asielzoekers niet tegenhouden'' (Opiniepagina, 30 april). Hij stelt dat toetsing in de regio nodig is, omdat van het Europese beleid niet veel te verwachten is.

De mogelijke moordenaar van Fortuyn noemt zich milieuactivist, en dat is niet waar. In een zelfportret op een website beschrijft de man zich als een dierenbeschermer met een voorkeur voor de activiteiten van groepen als het dierenbevrijdingsfront, een vleugel die met het milieu niet veel te maken heeft en soms agressief is. Maar het kwaad is al geschied en alom wordt de hele milieubeweging nu gedemoniseerd, alsof de dagen van de RAF en RaRa zijn teruggekeerd waar links stond voor verstoring, protesten rookbom.

Tot voor de moord op Pim Fortuyn behoorde ik tot de categorie `zwevende' kiezers. Nu weet wat ik ga doen: ik ga op 15 mei Pim Fortuyn postuum eer betonen.

Gruwelijk. Of je het nu wel of niet met hem eens bent. Maar een verkiezing is wat anders dan een steunbetuiging. Het is wel de bedoeling dat er straks 150 capabele mensen zitten die dit land vier jaar lang stabiel kunnen besturen. Wie dus alleen uit steun, woede of een andere moment-emotie op de LPF wil gaan stemmen moet zich nog eens goed achter de oren krabben of de persoon waarop hij/zij stemt volgens hem/haar inderdaad zo capabel is. Een dode is dat, hoe triest ook, niet. Dus laten we hopen dat `Den Haag' zo verstandig is de stemformulieren nog te veranderen!

`De oplossing moet worden gezocht in de afschaffing van de examens. Dat leidt tot een veel democratischer onderwijssysteem zoals we dat ook in Engeland kennen.' Aldus de opmerking van een prominent uit de sector van de lerarenopleidingen tijdens een discussie over de malaise in het onderwijs waar ik onlangs aan deelnam.

Pim Fortuyn heeft aangetoond hoe de burger weer naar de landelijke politiek kan worden getrokken. De politieke elite kan deze les maar beter ter harte nemen, vindt Gabriël van den Brink.

Over de dood heen, won Feyenoord de UEFA-Cup. Op die schimmige woensdagavond in een kolkend stadion in een stad zwaar van rouw. Te gek voor woorden.

Is er vanaf de invoering sprake geweest van onvrede over de Mammoetwet zoals Leo Prick (in `Verloedering', W&O 4 mei) ons wil doen geloven? Ik heb vanaf het begin de Mammoetwet meegemaakt als leraar. Uitgangspunt van de wet was dat de leerling vakken moest kunnen kiezen die pasten bij zijn/haar aanleg en belangstelling. Helaas is dat bij latere hervormingen totaal uit het oog verloren. Dat men in te weinig vakken les kreeg, vond zeker niet iedereen. Voornamelijk leraren die bang waren dat het werkgelegenheid zou kosten maakten bezwaar. Het oude gymnasium en de 5-jarige HBS waren niet meer van de tijd, toen leerlingen niet meer àl hun tijd aan de studie wensten te besteden. Het percentage dat zonder doubleren het HBS-diploma haalde, was zo'n 25%.

De Nederlandse Van Morrison moest zijn cd in eigen beheer opnemen. Het eindproduct heeft er niet onder geleden – het is alleen jammer dat Avondrumoer niet in alle Free Record Shops van het land te vinden is. Want Van Elten maakte een cd waarop ieder nummer verrast met zijn instrumentatie, waarin nu eens gospelkoren opduiken en dan weer droevige trompetten klinken. Joost van Elten zingt bovendien prettig ambigue, Nederlandse teksten. Opdat Borsato, Meeuwis en De Buisonj'e hiervan mogen leren hoe het ook kan.

Veel kiezers die in 1998 PvdA stemden, stappen 15 mei over op een andere partij. SP en GroenLinks zijn populair onder ontevreden PvdA'ers, maar de Lijst Pim Fortuyn is veruit favoriet.

Morgen is het Ajax-FC Utrecht, de nationale bekerfinale. Elders in Europa is dat een feest, in Nederland speelt vooral de angst voor destructie. Naast modern zinloos geweld smeulen eeuwenoude rivaliteiten. Waarom de Utrechtsman graag mag slopen.

Veel mensen zijn door de dood van Fortuyn erg emotioneel geraakt, ik ook. Mensen willen uiting geven aan hun emoties door bij de verkiezingen een proteststem uit te brengen op de Lijst Pim Fortuyn. Fortuyn is niet meer. Zijn lijst is in heel korte tijd samengesteld. Een afgerond programma was er niet. Na het overlijden van Fortuyn kun je met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid zeggen dat stemmen op de LPF niet meer is dan stemmen op een aantal individuen die na de verkiezingen nooit als een eenheid in de Kamer zullen kunnen functioneren.

Bereiding: Verwijder het blad en de harige kern van de artisjokken, snijd de bodems in dunne plakjes en smoor ze gaar in een bodempje water en wat olijfolie en groene kruiden (recept 4 mei).

Op school mag ik van meester Sjoerd vaak op de computer werken. Laatst mocht ik een gedicht maken voor de web-site van onze school (www.nutsschool.net). Dit gedicht wilde ik jullie ook graag laten lezen.

Op basis van de eerste vier maanden van dit jaar verwacht papierfabrikant Crown van Gelder (CVG) voor de eerste jaarhelft een fors hoger resultaat dan de 2,2 miljoen euro van een jaar eerder. Hoewel onduidelijk is of de groei van de afzetmarkten zich ook in het tweede halfjaar voortzet, gaat CVG toch uit van hogere jaarresultaten. CVG ziet mogelijkheden om de productiecapaciteit met 10 procent te verhogen. Dat betekent 20.000 ton extra papier.

De Amerikaanse tak van informatiespecialist Wolters Kluwer neemt Intercounty Clearance over. Deze dienstverlener op het gebied van overheidsdocumenten is vooral actief in het noordoosten van de Verenigde Staten en realiseerde in 2001 een omzet van 15 miljoen dollar (16,5 miljoen euro). Met Intercounty wil Wolters Kluwer North America zich verdiepen in de markt in overheidsinformatie. Een overnameprijs is niet bekendgemaakt.

Koninklijke/Shell Groep neemt voor 29 miljoen dollar (32 miljoen euro) een belang in de Canadese onderneming Iogen Energy Corporation, wereldleider op het gebied van technologie voor de productie van ethanol (alcohol) uit biomassa. Het is niet bekend hoe groot het belang van Shell wordt. De stap moet zorgen voor versnelde commerciële productie van deze milieuvriendelijke brandstof. Ethanol levert bij verbranding een veel geringere uitstoot van kooldioxide (broeikasgas) op dan benzine.

De man die ervan wordt verdacht Pim Fortuyn te hebben doodgeschoten, had de namen en adressen van drie partijgenoten van Fortuyn bij zich. Vier kandidaat-Kamerleden van de Lijst Pim Fortuyn (LPF) worden sindsdien zwaar beveiligd. Dat heeft een woordvoerder van het openbaar ministerie in Amsterdam vandaag bevestigd.

Het is een grillige compositie, vol kleur en beweging. Toen Vassily Kandinsky het schilderij in 1910 had voltooid, noemde hij het De Regenboog. De in elkaar overvloeiende kleurbogen zijn op de achtergrond duidelijk te ontwaren. Maar het doek kreeg een nieuwe naam: Improvisatie Nr.10. Daarmee verloor het zijn verwijzing naar de werkelijkheid en leek het een abstract schilderij.

Leonardo da Vinci maakte in zijn geschriften duidelijk dat de leerling-schilder de praktische kant van zijn vak bij een meester moest opdoen. Maar het `kunstenaarshandboek' van zijn tijdgenoot Cennino Cennini werd een tijdloze bron van onschatbare waarde.

Onder het pseudoniem M.L. Lee debuteerde Alex Boogers (1970) drie jaar geleden met Het boek Estee, een autobiografisch aandoend verhaal van een jonge jongen wiens adolescente zusje zelfmoord pleegt. De auteur van deze novelle wenste anoniem te blijven, zelfs zijn uitgever beweerde zijn identiteit niet te kennen. Zijn tweede boek, Het waanzinnige van sneeuw, publiceert Boogers wel onder eigen naam. De reden van deze coming out is onduidelijk. Ook dit verhaal gaat over de zelfmoord van Estee, het zusje van hoofdpersoon Remy, maar de schrijver is niet minder puberaal, hoogstens een paar jaar ouder geworden.

`Je wordt op een dag wakker, kijkt terug op de afgelegde weg en ontdekt dat je nergens bij hoort, geen geloof of partij, geen vlag of volk', schrijft de Vlaamse essayist Luc Devoldere in zijn bundel Wachtend op de barbaren. Dat klinkt ernstig, maar bij nader inzien blijkt het mee te vallen. Zo totaal ontheemd als dit citaat suggereert, kan Devoldere niet zijn. Vorige week is hij Josef Deleu opgevolgd als `afgevaardigd-bestuurder' en hoofdredacteur van de Stichting Ons Erfdeel – alleen al de naam wijst in een andere richting. Ook in zijn essays wordt duidelijk dat hij zich toch nog wel ergens thuisvoelt: in de literaire traditie, die bij hem (Devoldere is van huis uit classicus) reikt tot in de klassieke oudheid.

Claude Arnaud Chamfort (vertaling Edu Borger): Een biografie. Gebonden, Arbeiderspers 1999, van E35,85 voor E14,99. De Slegte (www.deslegte.com)