De omgangsvormen en de spelregels in het politieke discours zijn met de komst van Pim Fortuyn veranderd. Het debat van gisteren heeft laten zien dat de vertegenwoordigers van de `oude' politiek in tegenstelling tot twee weken geleden iets beter raken ingespeeld op de gewijzigde omstandigheden. Nieuwkomer Fortuyn deelde niet alleen uit, maar moest ook incasseren. Bij dat laatste toonde hij ook zijn kwetsbaarheid. Een scherpe analyse van GroenLinks-lijsttrekker Rosenmöller over zijn wijze van optreden, beantwoordde Fortuyn met het verongelijkte gedrag van een slecht verliezer.
Dat neemt niet weg dat de lijsttrekkers van de gevestigde partijen nog een lange weg hebben te gaan om hun eigen speelveld te herwinnen. Ook gisteren domineerde Fortuyn weer op diverse momenten het debat. Hij kan dat blijven doen in zijn positie als niet-gecommitteerde buitenstaander. Het probleem voor de oude politiek is dat het inhoudelijke verhaal aanzienlijk moeilijker aan het grote publiek is over te brengen dan de boutades van Fortuyn.
Toch zal het debat op de inhoud gevoerd moeten blijven worden. Wat dat betreft was het eerste begin er, maar dat er nog een lange weg valt te gaan, werd eveneens duidelijk. Het Fortuyn-effect blijft onvoorspelbaar en daarmee het verloop van de verkiezingsstrijd ook.