Daarnaast signaleert de Nationale Ombudsman dat hij steeds meer klachten van burgers snel kan oplossen door een interventie van zijn kant. In 2000 was dat in bijna negen van de tien zaken het geval. Een uitgebreid onderzoek blijkt dan niet meer nodig. De overheidsinstanties lijken meer bereid aan de interventieaanpak mee te werken, waardoor de toegevoegde waarde van de Ombudsman als externe klachtvoorziening steeds meer blijkt uit het doen van onderzoek `uit eigen beweging' naar structurele problemen bij de overheid.
De Ombudsman wil daarom de komende periode hiervoor meer capaciteit inzetten. De wet op de Ombudsman van 1981 stelt, ,,dat er behoefte bestaat aan een bijzondere voorziening tot onderzoek van de wijze waarop de overheid zich in een bepaalde aangelegenheid jegens de burger heeft gedragen''. De wet laat dus open wat de aanleiding tot dat onderzoek is.
Tot dusver is hoofdzakelijk onderzoek gedaan op verzoek van individuele burgers of instanties als Bureaus Rechtshulp of advocaten, zegt hij in het jaarverslag.
Inmiddels zijn in 2000 vier onderzoeken uit eigen beweging gestart, waaronder het in de Tweede Kamer sterk bekritiseerde onderzoek naar de opvangomstandigheden in de aanmeldcentra voor asielzoekers.
Daarnaast loopt er een onderzoek van de Ombudsman naar de uitvoering van het Verdrag Nederland-Marokko inzake de overbrenging van Nederlandse gedetineerden uit Marokko.