Mulisch: Berlijn moet Mann eren

Mulisch hield zijn pleidooi gisteravond tijdens een optreden in Berlijn in het Haus der Kulturen der Welt aan de vooravond van de Werelddag van het Boek.

Thomas Mann heeft volgens Mulisch tijdens zijn ballingschap in de Tweede Wereldoorlog geprobeerd de Duitse taal te redden. ,,Dat is hem gelukt'', zei Mulisch over de grote Duitse schrijver (1875-1955), die meesterwerken als Der Zauberberg en Buddenbrooks schreef. Mann, geboren in Lübeck, verliet Duitsland met zijn familie in 1933 nadat de nationaal-socialisten onder leiding van Adolf Hitler aan de macht waren gekomen. Aanvankelijk vestigde hij zich in Zürich. Enkele jaren later, in 1938, verhuisde de familie Mann naar de VS. Regelmatig sprak Thomas Mann de Duitsers toe via de radio. Hij uitte scherpe kritiek op de nazi's en sprak de burgers moed in omtrent een democratische toekomst.

De nazi's, zo zei Mulisch gisteravond, hebben geprobeerd alles in Duitsland te vernietigen, zelfs de taal. Maar dankzij Mann hebben ze dat niet voor elkaar gekregen, aldus Mulisch. Zo schreef Mann in ballingschap naarstig verder aan zijn oeuvre en publiceerde onder meer Doktor Faustus en Der Erwählte. Mulisch deed een beroep op bondskanselier Schröder zich in te zetten voor de realisering van het standbeeld. De Duitse schrijver Günter Grass, die net als Mulisch ook in 1927 is geboren, merkte op dat Mann gek genoeg nog altijd in eigen land als emigrant wordt beschouwd. Ook Manns ironische taalgebruik is in Duitsland steeds met scepsis bekeken, zei Grass.

Mulisch, die in Duitsland buitengewoon populair is, tracteerde de Berlijners gisteravond ook op een primeur. Hij las voor uit zijn nieuwe boek Siegfried, dat komende herfst in het Duits op de markt zal komen.