Geld maakt winnaar Kiprono niet lui

De Zuid-Koreaan Bong-ju Lee won vorige week in Boston, de Marokkaan Abdelkader El Mouaziz won gisteren in Londen en de Spanjaard Julio Rey in Hamburg. Wat is er aan de hand met de Kenianen? Niets, bewees Josephat Kiprono gisteren in de marathon van Rotterdam. Hij won in de voortreffelijke tijd van 2.06.50. Een evenaring van het parkoersrecord, dat stamt uit 1988 en werd gelopen door de Ethiopiër Benlayneh Densamo.

Josephat Kiprono redde met zijn overwinning de eer van Kenia en met zijn toptijd de positie van `Rotterdam' aan de onderhandelingstafel. De startlijst in de havenstad was dit jaar niet indrukwekkend ten opzichte van de drie concurrerende steden. In feite waren alleen de Keniaanse winnaar en Fabian Roncero uit Spanje marathonlopers uit de A-categorie. Boston en Londen hadden meer grote namen gestrikt, terwijl de Hamburgse organisatie dit jaar nadrukkelijk blijk gaf van concurrerende ambities.

Geld bepaalt in belangrijke mate de kwaliteit van het deelnemersveld. Jos Hermens, die voor Rotterdam de lopers aantrekt, weet dat hij financieel niet kan opbieden tegen kapitaalkrachtiger marathons als Boston en Londen. Naast creativiteit, inzicht en goede contacten moet de Nijmeegse manager het hebben van eergevoelige atleten.

En die zijn er nog genoeg, beweert Hermens. ,,Veel goede marathonlopers kijken eerst naar tijden, dan naar het geld'', weet hij uit ervaring. ,,Ze houden scherp in de gaten wie waar hoe snel loopt. En dan gaat de aandacht niet alleen uit naar de winnaars, maar ook naar de nummers twee en drie. Menig atleet kiest voor Rotterdam om een persoonlijk record te lopen.''

Hermens' bewering wordt gestaafd door Josephat Kiprono. Zijn komst naar Rotterdam had een speciale reden. De winnaar: ,,Ik debuteerde er drie jaar geleden met een vierde plaats in 2.09,11 en bewaar daar goede herinneringen aan. Bovendien heb ik bij voorkeur een vlak en snel parkoers. Een heuvelachtig traject ligt mij niet zo.''

Maar Kiprono zweeg over het zakelijke hoofdstuk van zijn verhaal. Toen het onderwerp geld gisteren werd aangesneden, stokten zijn woorden en verscheen een vriendelijke lach op het gezicht. De realiteit gebood te zeggen dat het in Rotterdam, door de geringe concurrentie, makkelijker winnen was dan in Boston, Londen of Hamburg. En toen de Keniaan gisteren de rekening opmaakte, moest hij vaststellen dat de netto inkomsten aan start- en prijzengeld en tijdbonussen een slordige 200.000 gulden bedroeg. Met dat bedrag kan Kiprono, in wiens spoor broer Isaac Kiprono als vijfde (2.09,59) finishte, zijn hele familie plezierig laten leven.

Maar de vader van drie kinderen en eigenaar van tien koeien wordt onrecht aangedaan door hem eenzijdig als zakenman af te schilderen. Kiprono houdt agenda en bankrekening strikt gescheiden. Hij heeft er na drie jaar marathonlopen blijk van gegeven een liefhebber én een atleet met een grote plichtsbetrachting te zijn. Geld maakt hem niet lui, in tegenstelling tot veel landgenoten, die een zoet leven kunnen leiden, zelfs als ze zijn uitgemolken door managers met een vijftien-procentsregeling.

De winnaar van de Rotterdamse marathon loopt zich niet stuk en stelt gedoseerd zijn programma samen. Bovendien beperkt hij zich tot marathons en laat hij zich niet verleiden tot het lucratieve circuit van wegwedstrijden. Ten bewijze: Kiprono is vandaag al weer huiswaarts gekeerd om pas in oktober zijn woonplaats Eldoret te verlaten voor de marathon in Chicago. Alleen uitzending naar de wereldkampioenschappen atletiek, begin augustus in Edmonton, kan dat plan nog doorkruisen. Als Kiprono wordt aangewezen voor de WK verruilt hij zeker Chicago voor Canada.

De Keniaan heeft namelijk de sportieve ambitie om grote titeltoernooien te lopen. Om die reden was Kiprono diep ontgoocheld toen hij vorig jaar werd gepasseerd voor de Olympische Spelen. Hij wordt er ongaarne aan herinnerd; een wegwerpgebaar en zijn misprijzende gezichtsuitdrukking zeiden gisteren genoeg.

Op basis van zijn prestaties had Kiprono de marathon in Sydney moeten lopen en behoort uitzending naar de WK in Edmonton een formaliteit te zijn. Maar bij de Keniaanse atletiekfederatie worden ploegen samengesteld op basis van politieke in plaats van sportieve argumenten. Bovendien heeft Kiprono het nadeel, dat hij deel uitmaakt van de groep lopers die bij het sportmerk Fila onder contract staat. En met hun Italiaanse manager Rosa onderhoudt de Keniaanse bond uitgesproken slechte contacten.

Zo kon het gebeuren dat de man die in de zeven marathons waarin hij sinds 1998 startte en altijd bij de eerste vijf finishte, uit Sydney werd weggehouden. Een loper bovendien die in Berlijn en Rome niet bepaald de minste marathons had gewonnen en ook nog eens een persoonlijke toptijd van 2.06,44 achter zijn naam heeft staan. En gisteren zorgde hij er met 2.06,50 voor dat Rotterdam de snelste voorjaars-marathon van dit jaar werd. Bij de concurrentie was de winnende tijd in Londen 2.07,09, in Hamburg 2.07,46 en in Boston 2.09,43.

Voor Kiprono zal Hermens volgend jaar de deur daarom weer wijd openzetten. Voor de Spaanse lopers is dat minder vanzelfsprekend. Die stelden namelijk teleurstel in het door Hermens gehoopte gevecht met de Kenianen. Roncero hield het lang vol in de kopgroep, tot hij nabij kilometer 35 werd geveld door kramp. Alejandro Gomez en Alberto Juzdado haalden niet eens de finish.

De enige Spanjaard met een acceptabele prestatie was Oscar Fernandez, die debuteerde met een achtste plaats in de goede tijd van 2.10,33.