Ban boeken Zuid-Afrika opgeheven

Ignatius Jacobs, de topbestuurder voor onderwijs in Gauteng waarin de hoofdstad Pretoria en Johannesburg liggen liet het afgelopen weekeinde weten `een nieuw systeem' te zullen invoeren voor middelbare scholen in plaats van een strikte voorkeurslijst, nadat vorige week bekend werd dat een onderwijsadviesraad klassieke en moderne literatuur wilde schrappen van de lijst voor scholieren om redenen van `racisme en seksisme', of omdat sommige boeken waren `achterhaald'. Jacobs zei gisteren dat het nooit de bedoeling was geweest om een raad van censuur in te stellen. ,,Ik wens te onderstrepen dat er een fout is gemaakt'', zei hij in een verklaring, ,,Er zullen geen boeken van de voorkeurslijst worden geschrapt.'' Pikant detail is dat de adviesraad uitsluitend uit blanke onderwijzers bestond.

De grootste ontsteltenis wekte de kritiek van de raad op Nobelprijswinnares Nadine Gordimer, wier boek July's People uit 1981 werd omschreven als `diep racistisch en neerbuigend'. Gordimer zelf, destijds een uitgesproken tegenstander van de Apartheid, toonde zich geschokt. De minister van Onderwijs, Kader Asmal, belde de schrijfster persoonlijk op om zijn excuses aan te bieden. Asmal noemde de betrokken onderwijzers ,,slecht geïnformeerd, pedagogisch onverantwoord en anti-intellectueel'' en beloofde nader onderzoek in te stellen. De minister zei ook niet te kunnen begrijpen hoe het werk van Shakespeare zo slecht was begrepen. Volgens welingelichte kringen in Johannesburg oefenden Asmal en president Thabo Mbeki, een groot liefhebber van Shakespeare, daarna grote druk uit op het provinciaal bestuur om de adviesraad op te heffen. Met succes.

Gordimer verwelkomde gisteren tegenover een zondagskrant het besluit de literatuurselectie voor scholen op de helling te zetten. ,,Het opheffen van het systeem van evaluatie is een democratische overwinning. Kinderen moeten voor zichzelf kunnen uitmaken wat ze willen lezen'', aldus Gordimer.

All's Well That Ends Well.