Het nieuws van zaterdag 21 april 2001

FNV Bondgenoten wil dat alle zieke uitzendkrachten voortaan volledig het loon krijgen doorbetaald. De bond deed dit voorstel gisteren bij aanvang van de CAO-onderhandelingen voor…

Justitie in Frankrijk is een onderzoek begonnen naar betrokkenheid van voormalig minister Charles Pasqua van Binnenlandse Zaken bij de illegale verkoop van wapens aan Angola.

De Taiwanese oud-president Lee Teng-hui krijgt inderdaad een visum van Japan om daar een medische behandeling te ondergaan en een van de VS om er een reünie van zijn universiteit…

Het vertrouwen van de Esten in de Europese Unie en hun eigen regering daalt snel. Volgens een peiling zou op dit moment 46 procent van de Esten tegen toetreding tot de EU stemmen…

Het gerechtelijk vooronderzoek tegen de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Joschka Fischer, wegens meineed in het proces tegen ex-RAF-lid Hans-Joachim Klein wordt gestopt.

Groningen Airport Eelde krijgt een nieuwe dagelijkse luchtverbinding met Schiphol. Trans Travel Airlines (TTA), een Nederlandse luchtvaartmaatschappij met regionale lijndiensten…

De gemeente Lichtenvoorde heeft het Dynamo Open Air Festival verboden in verband met de mond- en klauwzeerepidemie.

President I. Afewerki van Eritrea brengt volgende week een bezoek aan Nederland. Hij spreekt met premier Kok en minister Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) over de VN-vredesmissie…

Officier van justitie F. Oosterhuis heeft gisteren voor de rechtbank in Haarlem gevangenisstraffen van vier jaar geëist tegen vier leden van een bende.

De Brabantse gedeputeerde P. van Vugt heeft gisteren een debat in Provinciale Staten over een fors duurder uitgevallen renovatie van het provinciehuis overleefd.

Burgemeester J. Cohen van Amsterdam is voor de komst van een stadsdeelraad in de binnenstad, waar woensdag een referendum wordt gehouden.

Door een scheur in een hoofdkabel van het glasvezelnet van KPN kon gistermiddag in delen van Rotterdam en Eindhoven niet mobiel worden gebeld.

De consument kan in de toekomst in verschillende soorten Albert Heijn-winkels dezelfde producten tegen uiteenlopende prijzen kopen.

Formule-1-coureur Jos Verstappen heeft op het circuit van Vairano op zijn start geoefend. Nu vanaf de volgende Grand Prix, 29 april in Spanje, elektronische systemen als…

Voor FC Utrecht blijft Europees voetbal lonken. De ploeg van trainer Frans Adelaar zette gisteren in de Galgenwaard betrekkelijk eenvoudig Willem II opzij, 1-0.

Een lijk onder de Zeelandbrug brengt de politie in 1998 op het spoor van de Chinese maffia in Nederland. Moord en illegaal gokken gaan hand in hand met mensensmokkel. Ook is er een relatie met de Dover-zaak, die volgende week voor de rechtbank wordt afgehandeld. Vrouwen spelen een hoofdrol in het smokkelmilieu. De doopceel van een Rotterdamse `slangenkop'.

Internetadressen voorzien van een handtekening kunnen fraude voorkomen. Door toename van e-commerce wordt de behoefte aan een dergelijk veilig syteem steeds groter.

Het survivalseizoen staat voor de deur. Bij een winkel als Carl Denig liggen de survival-gidsen alweer hoog opgetast. Of om precies te zijn: daar liggen weer stapels van de `SAS Survival Guide' van John Wiseman, chief survival instructor van de Britse Special Air Service. Wisemans wijsheden hebben, zegt men, ontelbare onbedoeld neergestorte Britse piloten en opzettelijk gedropte luchtcommando's behoed voor verkommering in de vrije natuur.

De eerste fatsoenlijke quantumcomputer zal nog vele jaren op zich laten wachten, maar dat weerhoudt informatici er niet van listige rekenvoorschriften te ontwerpen die de voordelen van zo'n machine ten volle uitbuiten. Deze week publiceert Edward Farhi van het Massachusetts Institute of Technology in Cambridge (VS) samen met collega's in Science een nieuwe klasse van quantumalgoritmes die notoir lastige problemen fundamenteel sneller oplossen dan gewone computers voor elkaar krijgen. Dat wil zeggen: als een simulatie van beperkte omvang niet bedriegt.

Japanse onderzoekers hebben een optische transistor ontworpen, waarbij ze de versterking van een laserbundel kunnen aansturen met een andere laserbundel (Applied Physics Letters, 23 april). Hiermee is het werkingsprincipe aangetoond van de licht-transistor, een essentieel onderdeel voor schakelingen die alleen licht gebruiken als signaaldrager.

Onder de wetenschappelijke instrumenten die met het veilinghuis van Anton Mensing in verband staan bevinden zich tientallen vervalsingen. Het Mensing-project zoekt uit welke dat zijn.

Voorbij de planeet Neptunus strekt zich een ijsgordel uit waartoe ook Pluto behoort. De meeste van deze klonters aan de rand van het zonnestelsel zijn inmiddels weggeslingerd.

Tijdens het Devoon (410-363 miljoen jaar geleden) daalde het gehalte aan koolzuurgas (CO2) in de atmosfeer zeer sterk, met wel 90 procent. Volgens Britse onderzoekers is dat de verklaring voor het ontstaan van bladeren bij landplanten (Nature, 15 maart). Bladeren verhogen de efficiëntie van de fotosynthese. Landplanten – die omstreeks 400 miljoen jaar geleden ontstonden – stelden het aanvankelijk echter tientallen miljoenen jaren zonder bladeren. Dat kan dus kennelijk zonder grote problemen, mits de samenstelling van de atmosfeer zich daarvoor leent.

Ouderen die geregeld een borreltje, een pilsje of een glas wijn drinken hebben minder kans op het ontstaan van hartfalen. En mensen die al eens een hartinfarct hadden, kunnen matig alcohol drinkend de kans op een dodelijk tweede infarct drastisch verminderen. Dat blijkt uit een tweetal artikelen in The Journal of the American Medical Association van 18 april. Te veel alcohol heeft echter het tegenovergestelde effect: het verhoogt de bloeddruk en leidt tot schade aan de hartspier.

Hoe overleef je als vrouw de `hanencultuur' in het hbo-management? Uit onderzoek van het Landelijk Steunpunt Emancipatie HBO (LSE) blijkt dat vrouwelijke leidinggevenden vaker dan mannen voortijdig vertrekken uit hun functie. De belangrijkste reden hiervoor is de `macho'-bestuurscultuur in het hbo. Vrouwen voelen zich kennelijk niet thuis in de top van het hbo en dat is verontrustend, want binnen enkele jaren zal eenderde van de managers met (vervroegd) pensioen gaan en in de krappe arbeidsmarkt is het niet eenvoudig opvolgers te vinden. Dus is het tijd voor een cultuuromslag. Maar dat is niet zo eenvoudig, zo blijkt uit de ervaringen van Mary Franken, voormalig voorzitter van het College van Bestuur van de Hogeschool Delft.

In de bijlage van 31 maart schrijft u op de onderwijspagina een mooi artikel over drie collega-directeuren basisonderwijs die een reis naar Amerika hebben gemaakt en vol lof terugkeren over de uitwerking van de ideeën van Peter Senge.

Minister Hermans is een verademing, zegt Kamerlid Clemens Cornielje (vvd). Deel vijf in een serie gesprekken met onderwijswoordvoerders.

De informatie- en communicatietechnologie, ofwel ict, zal een belangrijke rol spelen bij de ontwikkelingen in de toekomst op vele terreinen. Om dat te constateren, hoef je geen ziener te zijn. Maar om te weten in welke richting die ontwikkelingen zullen gaan, daar kunnen ook zieners maar weinig bij helpen.

De Nederlandse mkz-bestrijding met noodvaccinaties jaagt theoretisch gezien veel meer dieren de dood in dan wanneer direct wordt geruimd. Dat blijkt uit rekenmodellen van Britse epidemiologen.

Kuddes Afrikaanse olifanten die worden aagevoerd door een oud wijfje weten zich met meer succes voort te planten dan kuddes onder leiding van jongere olifantkoeien. De oudste vrouwelijke leiders (matriarchen) hebben meer levenservaring kunnen opdoen, en kunnen die aan hun kudde overdragen. Met hun spreekwoordelijke olifantengeheugen blijken zij in staat om al op afstand aan de roep van andere olifanten te herkennen of dit een bekende of vreemde is. Op deze manier kunnen veel conflicten, waarbij ook kalfjes gevaar lopen, worden voorkomen. Dit blijkt uit een onderzoek van Britse en Kenyaanse onderzoekers waarin zij 21 kuddes olifanten binnen het Amboseli Elephant Research Project in Kenya gedurende zeven jaar bestudeerden (Science, 20 april).

Vrouwtjes van de sluipvlieg Ormia ochracea kunnen tot op twee graden nauwkeurig horen uit welke richting een geluid komt. Een topprestatie, omdat haar oren slechts een halve millimeter van elkaar liggen. Er zijn dan ook twee biologische versterkers nodig, zo blijkt uit een onderzoek aan Cornell University. Eén van de onderzoekers is ingenieur en ontwerpt momenteel een minuscule stereomicrofoon voor gebruik in gehoorapparaten, op basis van het wonderlijke gehoor van deze sluipvlieg (Nature, 5 april).

De biologische appelteelt is economisch net zo profijtelijk als de traditionele appelteelt, levert smakelijker fruit op en belast het milieu minder. Ook verbruikt het minder energie (Nature, 19 april). Het nieuws contrasteert scherp met een opiniestuk van de bioloog Anthony Trewavas dat Nature op 22 maart publiceerde.

ACUPUNCTUUR De column van Piet Borst getiteld ‘Qi hocus pocus’ (W&OÒ, 7 april) vraagt om een reactie.

De wachtlijsten in de gezondheidszorg zijn misschien wel onvermijdelijk, hoeveel geld en personeel daar ook extra tegenover wordt gezet. Dat concluderen twee artsen van het University Hospital in Nottingham in Nature (5 april) op grond van een statistische analyse van wachtlijsten van een groep dermatologen. Gedurende een periode van zes jaar bepaalden ze elke maand hoeveel tijd was verlopen tussen het moment dat de patiënt zich aanmeldt bij de arts en zijn eerste bezoek. Het is niet zo verbazingwekkend dat die tijd van maand tot maand fluctueert, maar wat wel opviel was dat de fluctuaties verre van willekeurig waren. Grote variaties (zowel naar boven als beneden) kwamen veel vaker voor dan je op grond van het toeval zou mogen verwachten.

De kranten iedere dag vol mond- en klauwzeer en geen televisie-avond zonder boze boeren. Een uitgelezen moment voor `een studie naar kennis, leiderschap en de rol van de overheid in de Nederlandse landbouw sinds 1945', zeker als die wordt uitgevoerd door iemand die vele jaren voor en op het ministerie van Landbouw werkzaam is geweest als beleidsmedewerker. Hij is nu zelfstandig gevestigd en over de volle hoogte van de achterflap van zijn dissertatie kijkt hij ons herboren en stralend aan. Logisch, want `Dit proefschrift levert een nieuwe kijk op het functioneren van netwerken'. Het is duidelijk, hier staat niet zomaar een tevreden onderzoeker maar ook een man met een overtuiging en een roeping. Ook voor ons is het mogelijk deel uit te maken van een `gezond' netwerk waarin mensen `samen creatief' zijn.

In de archieven van het Meertens Instituut liggen 30 duizend volksverhalen. Daarvan zijn er inmiddels 13 duizend digitaal ontsloten. Deze maand verschijnt een teksteditie van een belangrijke deelcollectie: de vijfhonderd verhalen die Cornelis Bakker rond 1900 in Waterland optekende.

Het boek Russian Silhouettes van Genna Sosonko, uitgegeven door New in Chess, Alkmaar, gaat over een verdwenen cultuur uit een land dat niet meer bestaat: de wereld van het sovjetschaak, met zijn enorme leger van spelers, trainers en organisatoren. Een wereld waarin grote menigten de schaakpartijen van hun helden buiten op straat op de grote demonstratieborden volgden als er binnen in de zaal geen plaats meer was, waar gepensioneerden zich bij twintig graden vorst in het park over hun schaakborden bogen en waar oude vrouwen geduldig wachtten op hun kleinkinderen die in het Huis van de Pioniers hun schaaklessen volgden.

In de paasweek ligt Adrianus kardinaal Simonis (69) wakker van de euthanasie- wet. Hij werd in 1957 tot priester gewijd en was achtereenvolgens kapelaan in Waddinxveen, Rotterdam en Den Haag, bisschop van Rotterdam en aartsbisschop van Utrecht.

Mond- en klauwzeer komt van vrij verkeer van personen, goederen en meeliftende virussen. Isoleren is de enige manier om besmetting te voorkomen. Maatregelen tegen de epidemie zijn dus protectionistisch. De douane is terug. Mensen worden aan de grens van Nederland gecontroleerd, niet op sigaretten maar op voedsel. Dat moet aan de hele Europese grens gebeuren, vinden de hervormers. Amerika doet het al jaren. En de virussen uit Oost-Europese kandidaat-lidstaten van de EU? Moet die dan nog wel lid worden?

Waren de Polen medeplichtig aan de jodenvervolging in hun eigen land? Zelf geven ze liever de schuld aan de Duitse bezetter. De verschijning van het boek `Buren', over de moord op honderden joden in het dorp Jedwabne, heeft het debat doen ontbranden. `Ik wil niet dat onze kinderen zich de kinderen van moordenaars voelen.'

Of er een vliegtuig neerstort of een vuurwerkfabriek ontploft – steevast schiet rampen- professor Uri Rosenthal te hulp met zijn twintigkoppige onderzoeksteam. Gemeenten denken dat ze de universiteit in huis halen. Maar de club is commercieel en krijgt een voorkeurs- behandeling van Binnenlandse Zaken. `Ze profiteren van hun wetenschappelijke imago.'

Egypte zit in een diepe economische recessie. De elite verrijkt zich en de rest van de bevolking moddert voort. Toch hoeft het dictatoriale regime van Mubarak niet te vrezen voor een revolutie. Alles is beter, zeggen de Egyptenaren, dan de boze Westerse buitenwereld.

Ayse Kabaktepe, een 20-jarige rechtenstudente, mag geen tijdelijk hulpgriffier bij de Zwolse rechtbank worden omdat zij als moslim een hoofddoekje draagt. De neutraliteit van de rechtspraak zou daardoor geweld worden aangedaan: waar een vrouw met een hoofddoek achter de tafel zit (al is het maar als veredelde secretaresse), verliest Vrouwe Justitia haar blinddoek, redeneerde de rechtbank.

Oud-actrice, oud-journaliste, oud-Tweede- Kamerlid, en oud-internet- onderneemster Guikje Roethof (44) is televisie- presentatrice geworden. `Mijn loopbaan weerspiegelt mijn karakter: ik ben wispelturig, ongeduldig en heb een hekel aan sleur.'

Koning in eigen koninkrijk, dat is het ideaal in Kootwijker- broek. De boeren in het kleine christelijke dorp op de Veluwe verzetten zich heftig tegen het ruimen van hun stallen. `Je behoort de overheid te gehoor- zamen. Maar meer nog behoor je te ge- hoorzamen aan God.'

In NRC Handelsblad van 14 april ergert Hubert Smeets zich aan de uitlatingen van de voormalig rector van de Universiteit van Amsterdam, de cultureel antropoloog Toden van Velzen…

Op het ogenblik dat u dit leest, hebben over de hele wereld gerekend duizenden of tienduizenden mensen een telefoon in hun hand. Ze melden elkaar dat ze in de bus/tram/trein/auto/op een vliegveld zitten en dat het `nog wel even kan duren'. Daar zijn we aan gewend. File, staking, bovenleiding kapot, brand in motor, passagier gek geworden – normaler kan het niet. Ik denk dat niemand er van zou opkijken als voortaan op iedere maandag een stem uit de hemel kwam, die zei: Het kan nog wel even duren! Zoals vroeger eens per maand de sirenes van het luchtalarm een minuut proefloeiden. Dat was niet simpel een test. Het was een teken uit een ver verleden: dat het weer zou kunnen gebeuren. Kijk ik uit het raam, dan zie ik het staketseltje met de sirene. Er komt al jaren geen geluid meer uit. Waarom ook wel? Er zijn nog maar weinig mensen die begrijpen wat het betekent. Naast de sirene staan twee schotelantennes voor de telecommunicatie.

Politieke opponenten binnen een gezin kunnen zorgen voor hoog oplopende spanningen. Bij de familie Rosier uit Leusden gaat het meer om het discussiëren.

Phileas Fogg deed het in 80 dagen, Fidel Castro in 80 maatpakken. De Achterpagina gaat in 80 hits de wereld rond. Vandaag de 43ste stop: Cuba.

Colin Powell, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, was op bezoek in Bosnië. Je zag hem een vertrek betreden waar een rijtje mannen stond opgesteld. Het had een rijtje lakeien kunnen zijn. Maar lakeien gedragen zich anders, lakeien is geleerd zichzelf uit te vlakken, en dat deden deze mannen duidelijk niet. Nee, dit was een rijtje notabelen, mannen die gewend waren zelf alle aandacht op zich gevestigd te krijgen als ze een vertrek betraden.

Elizabeth Taylor, een onaanraakbare vedette, de laatste ster aan een ooit zo helder firmament. Vanavond is ze te zien in een documentaire die de BBC over haar maakte.

Ziek. Gelukkig een beetje maar, zodat je overdag lekker vanuit je bed langs alle leuke programma's en tekenfilms kunt zappen.

Als foetus schopte Danny al alsof zijn leven ervan afhing. Eenmaal ter wereld, werd het er niet beter op. Danny is amper acht als hij het keukeninterieur met een schaar vernielt, het vloerkleed met een heet strijkijzer bewerkt, de cavia van zijn zus doodt en een leerkracht in het gezicht slaat. En dat alles in razend tempo. ,,We gaan van het ene rotmoment naar het andere, er zit geen pauze tussen, alles draait om Danny,'' roept zijn moeder wanhopig. Volgens zijn vader is Danny an evil little bastard. ,,Zoiets als dat kind uit The Exorcist, maar dan een jongen.''

Bob Smalhout, de clini-clown onder professoren, zat vorige week bij Bijker aan tafel te schuimen over de betekenis van Goede Vrijdag. Sindsdien ben ik helemaal voor de pil van Drion.

Voor filmmaker Josephine Hamming vormt de mierenkolonie een directe afspiegeling van de menselijke maatschappij. In haar documentaire The War of the Ants toont ze het wel wee van de rode bosmier. ,,Het zijn dan wel mieren die ik film, maar het gáát over mensen.''

De beurs van New York is gisteren lager gesloten door winstnemingen. Na de euforiestemming die het gevolg was van de renteverlaging de afgelopen week van de Fed, het Amerikaanse stelsel van centrale banken, waren de koersen flink gestegen. Maar gisteren vonden veel beleggers het tijd worden de winst te verzilveren. Door de winstnemingen moest de Dow Jones gisteren 113,86 punten inleveren op 10.579,85 punten en verloor de Nasdaq 0,87 procent op 2163,10 punten.

De Amerikaanse renteverlaging deze week leidde aan de Europese beurzen nauwelijks tot enig enthousiasme. Er is meer rust aan het front.

Dankzij de moderne communicatie- en transportmiddelen, en de welvaart niet te vergeten, lijkt de wereld een dorp. De drempel om er op uit te trekken en in een ander land te gaan wonen of werken, wordt steeds lager. Ook Nederlanders vliegen uit, tijdelijk of voorgoed, op eigen houtje of via hun werkgever. Zo'n tienduizend per jaar. Sommigen landen zijn meer in trek dan andere: België, en Spanje, inmiddels onze grootste, rijkste en warmste provincie. Daar ben je uit en tegelijk een beetje thuis, lijkt het, bingo en bridge. Maar zo eenvoudig is verkassen niet.

Na het debacle van het idee dat de prijs van een aandeel door slechts drie dingen wordt bepaald, namelijk groei, groei en groei (van de omzet), is de belegger nu weer terug bij les één van de cursus beleggen. Daarin staat dat de prijs van een aandeel bepaald hoort te worden door de winst die de onderneming maakt. Normaal gesproken is de koers is een veelvoud van de winst per aandeel (w.p.a. = de totale netto jaarwinst gedeeld door het aantal uitstaande aandelen). Dat veelvoud, de koers-winstverhouding (k/w) genoemd, varieert voor de meeste bedrijven globaal tussen de 7 en de 40. Als een aandeel een lage k/w kent, noemt men het meestal goedkoop. Maar `goedkoop' betekent vaak dat beleggers weinig potentieel zien voor toename van de winst per aandeel, of dat men denkt dat de winstgevendheid door veel onzekerheid is omgeven. Dat speelt bijvoorbeeld bij cyclische ondernemingen. Dat zijn bedrijven waarvan de winst zeer gevoelig is voor de golven van de conjunctuur. Dit soort bedrijven is in termen van k/w meestal goedkoop.

De heilige koe wordt voorlopig niet geruimd. De hypotheekrente op het eigen huis, als hoofdverblijf, blijft tegen het progressieve tarief in box 1 aftrekbaar. Een belangrijke beperking is dat de hypotheekrente maximaal 30 jaar aftrekbaar blijft.

De stijging van huizenprijzen en aandelenkoersen ging meer dan vijftien jaar hand in hand. Dalende rente en sterke economische groei waren drijvende krachten. Aspirant-huizenkopers die hun aandelenbezit nu willen gebruiken om een (grotere) woning te kopen, hopen dat binnenkort de huizenprijzen niet alleen minder sterk stijgen, maar ook gaan zakken. Die kans lijkt klein.

Het Japanse Mitsubishi Electric onderhandelt met het Amerikaanse Motorola over samenwerking op het gebied van mobiele telefoons, zo meldt de Japanse krant Nihon Keizai Shimbun.

Dit weekeinde spreken de Europese ministers van Financiën en de bankpresidenten voor het eerst met hun collega's van de kandidaat-lidstaten. Aftasten en subtiel de goede kant op duwen, is het motto.

EEN ZWANGERSCHAP ZAL de financiële markten zelden in beweging brengen, maar afgelopen maandag deed zich een nog grotere uitzondering voor. Op de beurs van Tokio schoten de koersen omhoog, nadat de Japanse keizerlijke hofhouding had bekendgemaakt dat kroonprinses Masako (37) `mogelijk' in verwachting is. Vooral de producenten van babyartikelen profiteerden van de verwachting dat goed voorbeeld goed doet volgen. In Japan is het staatsbelang in het geding, want na acht jaar prinselijk huwelijk is er nog geen troonopvolger.

Bedrijven in de technologiesector rapporteerden afgelopen week sterk wisselende resultaten. IBM verraste met sterke cijfers, maar bij Hewlett-Packard komen duizenden werknemers op straat te staan. Wat staat de branche te wachten?

Het Amerikaanse industriële concern Honeywell gaat 6.500 van de 125.000 banen schrappen voorafgaand aan de overname door General Electric (GE). Analisten gaan ervan uit dat die overname uiteindelijk zelfs 30.000 werknemers hun baan zal kosten.

KPN-dochter E-Plus zal capaciteit op zijn Duitse mobiele telefoonnet verhuren aan Mobilcom, een aanbieder van mobiele telefonie die deels in handen is van France Telecom.

Voorzitter Romano Prodi van de Europese Commissie heeft krachtig weersproken dat de Europese lidstaten druk uitoefenen op de Europese Centrale Bank (ECB) om de rente te verlagen. ,,De autonomie van de ECB is een echte autonomie'', aldus Prodi.

Italië is verstopt. Jarenlang is er te weinig aandacht besteed aan wegen, bruggen, waterbeheer en waterleiding. Een grootscheepse modernisering van de infrastructuur is inzet van de aanstaande verkiezingen. Voor de brug tussen het vasteland en Sicilië is deze week het licht op oranje gezet. Een echt besluit is het dus nog niet. Want Italië is het land van de zaken die nooit worden afgemaakt. Een verhaal van ,,monsterachtige vertragingen''.

De Amerikaanse vliegtuigbouwer Boeing heeft in het eerste kwartaal van dit jaar de winst bijna verdrievoudigd.

Unilever heeft zijn Spaanse olijfolieproducent La Masia verkocht aan Migasa. Financiële details zijn niet bekendgemaakt.

De Europese ministers van Financiën hebben gisteren een akkoord bereikt over een Europese energiebelasting. Volgens Euro-commissaris Bolkestein (interne markt) is er ,,consensus'' over de structuur van de Europese energiebelasting. Over mogelijke tarieven voor energiebelasting is niet gesproken. Met name Spanje heeft zich altijd fel verzet tegen een verhoging van de energiebelasting. De overige lidstaten hopen, nu Spanje de noodzaak van een eenduidige structuur heeft onderschreven, stapsgewijs ook aan een gezamenlijke verhoging te kunnen werken. De Zweedse minister en gastheer Ringholm zei dat de energiebelasting een belangrijk instrument is om het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen zoals CO-2, het zogenoemde Kyoto-akkoord, te halen.

De raad van bestuur van ABN Amro heeft vorig jaar 27,5 miljoen gulden ontvangen aan loon en tantièmes. Per saldo geldt voor de bestuurders die een vol jaar achter de rug hadden, dat hun inkomsten met zo'n 50 procent zijn toegenomen.

Het Italiaanse modehuis Prada zal volgens berichten in de pers volgende week de eerste stappen zetten naar een beursgang. Prada wil aandelen uitgeven ter waarde van ongeveer 2 miljard euro. Woordvoerders van Prada wilden geen commentaar geven op berichten van het persbureau Bloomberg. Er wordt al maanden op gespeculeerd dat Prada zijn plannen voor een beursgang, die aanvankelijk mikten op het jaar 2005, zal versnellen en nog vóór de zomer naar de beurs zal gaan.

Uitgever VNU neemt binnenkort afscheid van de Libelle en de Margriet, de wortels van het het bedrijf. Maar de nieuwe voorzitter Rob van den Bergh, die vorig jaar Joep Brentjens opvolgde, moet eerst nog een koper vinden. ,,We hebben het economisch klimaat niet mee.''

O. Hammerstein, een van de raadslieden in de fraudezaak rond het 'diamantfiliaal' van ABN Amro, bereidt een aangifte van meineed voor tegen topman R. Groenink. Ook wil de verdediging in de zaak voormalig bestuursvoorzitter J. Kalff als getuige horen.

Na drie nederlagen op rij dreigt voor Feyenoord deelname aan de Cham- pions League in gevaar te komen. Wat is de oorzaak van de sportieve terugval van de Rotterdammers?

Ik zag Louis en dacht aan Shakespeare. Maar dan ergens in het theater van de lach, in een dorp op de Veluwe. In de zaal alleen maar weduwen en wezen, verstijfd van angst voor de hoofdrolspeler. Sprakeloze wezens die het liefst herinnerd willen worden aan hel en verdoemenis. Lachen doen ze alleen nog met het mes op de keel.

Wie in Nederland naar een honkbalwedstrijd gaat waant zich in klein Amerika. Strike, ball, out, pitcher, catcher, foul, steel, infield, outfield, dug-out, come on!, play ball! De spelers, coaches, scheidsrechters en zelfs de toeschouwers op de houten tribunes achter de backstop drukken zich zonder enige gêne uit in het Engels. De liefhebbers hebben het dan ook niet over honkbal, maar spreken liever over baseball. De fascinatie voor de sport wordt doorgaans overgegeven van vader op zoon (vrouwen spelen geen honkbal, maar softbal).

Peter Post, ooit zesdaagsekeizer en uniek ploegleider, is als adviseur betrokken bij wielerploeg Domo-Farm Frites. Koersen bezoekt hij nauwelijks meer. Met zijn afstandsbediening heeft Post de wielerwereld binnen bereik.

Dieter Baumann is moe gestreden. De Duitse atleet accepteert de gerechtelijke uitspraak dat hij morgen niet mag starten in de marathon van Hamburg.

Ali Elkhattabi heeft een vijfjarig contract getekend bij AZ. De topscorer van Sparta had donderdag al de vrijheid gekregen van zijn club, nadat hij niet op een verbeterde aanbieding wenste in te gaan.

Hij won nog wel de eerste set, maar werd uiteindelijk toch uitgeschakeld. Tennisser Sjeng Schalken verloor in de kwartfinale van het Monte Carlo Masters van wereldkampioen Gustavo Kuerten. De Braziliaan verspeelde in de derde set wel bijna een voorsprong van 4-0 tegen de Limburger: 6-7 (tiebreak 1-7) 6-2 6-4.

De NOS heeft de uitzendrechten voor het WK-voetbal 2002 in Japan en Zuid-Korea verworven. Er is niet bekend gemaakt hoeveel geld met de overeenkomst is gemoeid, maar duidelijk is wel dat geen korting volgt als Oranje zich niet plaatst voor het toernooi.

Feyenoorder Paul Bosvelt ligt uit voorzorg al enkele dagen op de intensive-care van het Rotterdamse Dijkzigt-ziekenhuis. De middenvelder tast nog steeds in het duister over de oorzaak van een voetblessure. Feyenoord kan voorlopig ook niet meer beschikken over Bonaventure Kalou. Een MRI-scan moet uitwijzen hoe ernstig de kwetsuur in de enkel van de rechterspits is.

De opzet van het UEFA-Cuptoernooi wordt gewijzigd. De Champions League staat model voor de nieuwe competitie. Als de gesprekken met de clubs zijn afgerond kan het tweede Europa-Cuptoernooi in zijn nieuwe gedaante vanaf 2002 van start gaan.Het UEFA-bekertoernooi wordt nu nog volgens een knockoutsysteem gespeeld. ,,De UEFA Cup dient te veranderen'', aldus woordvoerder Lee van de UEFA. ,,We weten ook dat de meerderheid van de clubs dit ook wenst.''

Een marathon lopen betekent een aanslag op het lichaam. Desondanks onderwerpen morgen in Rotterdam 10.800 mensen zich vrijwillig aan deze vorm van zelfkastijding. Bij de wedstrijdlopers hoopt Greg van Hest (27) de pijn te verzachten met de Nederlandse titel.

Vandaag beginnen de play-offs in de Amerikaanse basketbalcompetitie (NBA). Van alle actieve basketballers speelde Karl Malone (37) de meeste duels. The Mailman, al zestien jaar actief in Salt Lake City, leidde Utah Jazz naar de play-offs en zorgde ervoor dat de ploeg thuis mag beginnen aan de reeks tegen Dallas Mavericks.

De wedstrijd PSV-RKC (3-1) werd gisteravond overschaduwd door de onderhandelingen van het Eindhovense clubbestuur met een driekoppige delegatie van Manchester United. PSV-voorzitter Van Raaij verklaarde na middernacht dat hij de Engelse club anderhalve week de tijd geeft om over de afkoopsom van Ruud van Nistelrooij na te denken. PSV vraagt net als vorig jaar circa 65 miljoen gulden voor de spits.

Op de kerkelijke kalender is de lijdenstijd alweer een week geleden, maar de orkesten hanteren een eigen agenda. Dit jaar werd Bachs Matthäus Passion als mosterd na het Laatste Avondmaal pas op Eerste Paasdag op de Nederlandse televisie uitgezonden. Het Residentie Orkest gaat onder chef-dirigent Jaap van Zweden nog een stapje verder, en brengt dit weekend Haydns passieoratorium Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze.

Bij Springdance, het Utrechtse moderne dans-festival dat eens in de twee jaar gehouden wordt, waait een nieuwe wind. Met de Engelse historicus en programmeur Simon Dove als artistiek leider schijnt zelfs sprake te zijn van een storm die als een gesel door de gestagneerde wereld van de dans raast. Als we hem mogen geloven tenminste. Maar wat ik tot nu toe zag, is niet meer dan een briesje. De Franse, in Berlijn werkende Xavier Le Roy had de eer het festival te openen. Dat is een statement, want hij wordt wel gezien als een belangrijke choreograaf uit een nieuwe generatie van revolutionaire dansmakers.

Je hoort het voetballers na afloop van een wedstrijd wel eens vertellen: hoe de coach ze in de rust een donderpreek gaf die terug op het veld voor vleugels zorgde. Iets dergelijks moet er ook bij het Golek Quartet na de eerste set in de kleedkamer van Pompoen hebben plaatsgehad. Het viertal dat na de pauze op het podium stond leek wel een andere band dan die de eerste set speelde.

Er zijn stemmen die geboren lijken voor een specifiek soort repertoire. Voor de diepe, sensitieve bariton van Thomas Quasthoff zijn dat introverte en romantische liederen, waarin duisternis sporadisch opklaart met sprankjes hoop. Na Quasthoffs uitvoering van Schuberts Winterreise bleef het in de Grote Zaal van het Concertgebouw lange tijd stil. Datzelfde effect sorteert Quasthoff op zijn recent verschenen opname van Schuberts `cyclus' Schwanengesang, gepaard aan de Vier ernste Gesänge van Brahms. Somberte regeert, maar wat een welluidende, ronkende duisternis weet Quasthoff niet op te roepen in liederen als `Aufenthalt' of `Der Atlas', geholpen door de sensitieve begeleidingen van Justus Zeyen. De gefluisterde aanpak van het toch al zo introspectieve lied `Der Doppelgänger' geeft nieuwe intensiteit aan sleetse symboliek, en waar de lucht even opheldert ('Die Taubenpost' of `Das Fischermädchen') zet Quasthoff zijn soepele en bronzen hoogte in voor momenten van strelende mildheid.

De Nederlandse Saksia Bos zocht door de tweede Biënnale voor moderne kunst in Berlijn kunstenaars uit die zich op de buitenwereld richten.,,Ik heb bewust voor een tegendraadse aanpak gekozen'', zegt ze.

De Italiaanse dirigent Giuseppe Sinopoli is vrijdagavond in Berlijn overleden. De 54-jarige orkestleider werd onwel op het podium tijdens een opvoering van de opera Aïda in de Duitse hoofdstad. Hij overleed even later in een ziekenhuis.

RECHTERLIJKE UITSPRAKEN halen de voorpagina's – zoals deze week nog in de zaak-Mink K. – maar rond de rechtsprekende macht zelf blijft het verdacht stil. Toch is daar een ingrijpende reorganisatie aan de gang. De gerechten krijgen een nieuw bestuur en de rechtsprekende macht als geheel een nieuw bestuursorgaan, de Raad voor de rechtspraak. Er zijn al vijf `kwartiermakers' aangesteld, bedoeld als de eerste leden van de nieuwe raad, terwijl de Tweede Kamer de benodigde wetgeving nog moet aanvaarden. Men zou zeggen dat volksvertegenwoordigers die het zout in de pap enigszins waard zijn zoiets niet laten passeren. Maar de Tweede Kamer slikte het voldongen feit gedwee. Dat belooft weinig goeds voor de reorganisatie-operatie als geheel.

In de zaak van Mink K. moeten twee kwesties worden onderscheiden:

Bij het begin van ons tweede paarse kabinet in 1998 was de overheidssector in Nederland al kleiner dan gemiddeld. Onze totale uitgaven waren toen 11 miljard minder dan gemiddeld in het eurogebied. De afgelopen drie jaar is overal de overheid relatief gekrompen. Maar in Nederland sneller dan in het buitenland. Dit jaar is de Nederlandse overheidssector al 22 miljard zuiniger dan in de andere eurolanden.

De Europese Centrale Bank moet niet alleen letten op prijsstabiliteit maar ook haar tweede doelstelling – bevordering van duurzame groei – serieus nemen, vindt Alman Metten.

Opdracht 1: Wim koopt vier appels en betaalt 2 gulden. Hoeveel kost 1 appel? Uitrekenen van deze som kan elk basisschoolkind na verloop van tijd wel, maar juf, wat is in hemelsnaam een gulden?

1 Petra de Koning mixt een authentieke reportage over een Haags sociaal pension terloops met een slecht gefundeerd artikel over vermaatschappelijking.

Op de opiniepagina van 30 maart schreef ik een stuk waarin ik de hooggespannen verwachtingen in politiek Den Haag met betrekking tot de nieuwe Vreemdelingenwet temperde. Het kwam mij op een fel stuk van Maarten Huygen te staan (5 april). Uitgangspunt van mijn stuk was dat migratie slechts in beperkte mate beheersbaar is. Huygen suggereert dat ik dat toejuich, maar een constatering is geen waardeoordeel. Wie wijst op de problematische kanten van ontwikkelingssamenwerking (beperkt effect, contraproductiviteit) is niet voor hongersnood, en wie meent dat migratie beperkt beheersbaar is, pleit niet voor onbeperkte migratie.

De conservatieven staan een vorm van duidelijkheid voor die zich niet verdraagt met de Nederlandse conservatieve traditie van pappen en nathouden. Als de politiek ergens behoefte aan heeft dan is het wel om aan de prudentie weer progressiviteit te paren, meent Thijs Wöltgens.

De executie van Timothy McVeigh, ter dood veroordeeld vanwege de aanslag in 1995 op een overheidsgebouw in Oklahoma City, zal niet op internet te volgen zijn.

De commissie van de mensenrechten van de Verenigde Naties heeft Rusland gisteren veroordeeld wegens ,,buitensporig gewelddadig optreden'' van het Russische leger tegen opstandelingen in de deelrepubliek Tsjetsjenië. De commissie drong tevens aan op een serieus onderzoek naar oorlogsmidaden.

Formeel kiest de Joegoslavische deelrepbliek Montenegro morgen een nieuw parlement, maar eigenlijk gaat de strijd om onafhankelijkheid. Zusterrepubliek Servië en het Westen kijken bezorgd toe.

Na drie maanden krijgen Amerika en de wereld een steeds scherper beeld van het presidentschap van George W. Bush. En, zoals Bush het zelf zegt: ,,They misunderestimated me.''

De Turkse regering gaat het regime in de nieuwe gevangenissen wijzigen. Dat heeft minister van Justitie Türk gisteren bekendgemaakt.

Ongeveer duizend anti-globaliseringsactivisten hebben gisteren in Québec (Canada) de tijdelijke barrière bestormd die is opgetrokken rond de topontmoeting van regeringsleiders uit Noord- en Zuid-Amerika.

Precies een week na hun evacuatie kunnen de 12.500 inwoners van het Noord-Franse Vimy bij Arras en de omliggende dorpen terug naar huis.

Zoals de Chinese Muur zichtbaar is vanuit de ruimte moet Vietnam tot ver buiten zijn grenzen te horen zijn in één samengebald pôp-pôp-pôp. Het is het geluid van miljoenen zware brommers die ploffend door Vietnam krioelen. Niet alleen in de steden, maar overal in het land. Want het leven in Vietnam is pas waard geleefd te worden met zo'n zwart en door de altijd brandende zon gloeiend heet brommerzadel onder je zitvlak.

Na een ongemeen spannende slotdag kwam de overwinning van het ING Bank Topcircuit – een van de hoofdprijzen van het bridgeseizoen – uiteindelijk terecht bij Frank en Ton Bakkeren. Tweede werden Bas Drijver en Simon de Wijs. Het verschil tussen de eerste vier plaatsen van het eindklassement bedroeg slechts dertien imps. Op elk van de in totaal 150 spellen uit de finale kon dus de beslissing vallen. U ziet zo twee spellen die gunstig uitpakten voor de broers uit Oisterwijk. Frank (40) en Ton (38) Bakkeren, die vorig seizoen `slechts' Eerste Divisie viertallen speelden, zijn aan te merken als laatbloeiers. Met name voor broer Ton komt dit seizoen als de grote doorbraak. Samen met de gelouterde Huub Bertens speelde hij zich in de kernploeg van het Nederlands team. Tijdens de onlangs gehouden selectiewedstrijden werd hij met Bertens derde. Onmiddellijk na afloop van het ING vroeg Frank natuurlijk aan Ton: ,,Blieft ge nog wel met Huubke spelen?''

Zuid-Afrika moet zijn hoop niet alleen vestigen op betaalbare aids-remmers. Om te beginnen moet ervoor worden gezorgd dat patiënten hun medicijnen daadwerkelijk slikken.

In Brussel staan vier Rwandezen terecht wegens mogelijke betrokkenheid bij de genocide in hun land. Maar eigenlijk gaat het proces over de competentie van de Belgische rechtbank als internationaal tribunaal.

Scholen in het voortgezet onderwijs hebben te weinig budget om de toegenomen vrijheid in de bekostiging te benutten.

LUNTEREN, 21 APRIL. De gereformeerde synode heeft een punt gezet achter de kwestie rond de omstreden theoloog prof. C. den Heyer.

Op het grensoverschrijdende bedrijventerrein Avantis in Heerlen leven ook nu nog wilde hamsters. Dat blijkt uit verklaringen van twee deskundigen die zijn ingeschakeld door de…

Volgens hulpverlener Hans van O., beschuldigd van ontucht met hoogbegaafde pupillen, hebben hoogbegaafden andere normen. Is dat zo?

De viering van Koninginnedag in Meppel en Hoogeveen gaat door het MKZ-virus misschien niet door. Jammer, maar niets aan te doen, vinden veel Meppelaars. `Als het niet verantwoord is, is het niet verantwoord.'

In politiecellen in Amsterdam zitten te vaak delinquenten of illegalen die eigenlijk naar een gewone gevangenis of de vreemdelingenbewaring moeten.

Leden van de sikh-tempel in Amsterdam proberen al langere tijd af te komen van het huidige bestuur, waarvan vijf leden dinsdag gearresteerd werden op verdenking van mensensmokkel.

De Marokkaanse regering moet Nederlandse ambtenaren inzage geven in de kadasters in Marokko in het kader van onderzoeken naar bijstandsfraude.Dat zei premier Kok gisteren na het ministerberaad.

De gemeente Den Haag en vertegenwoordigers van de Vrije Molukse Jongeren (VMJ) hebben geen overeenstemming bereikt over een georganiseerde demonstratieve optocht op 25 april door het centrum van Den Haag. De VMJ heeft zich uit de organisatie van de betoging teruggetrokken.

Minister Pronk (Ruimtelijke ordening) moet volgens een advies van de VROM-Raad meer doen om open gebieden en landschappen te beschermen. Het trekken van bouwgrenzen is onvoldoende.

Ee is Oene niet. Friesland benadert de MKZ-epidemie weer net iets anders dan Gelderland en Overijssel. Het Friesch Dagblad drukte zes pagina's steunbetuigingen af.

Het Westen legt het uiteengevallen Joegoslavië op met meerdere volkeren vredig samen te leven. Maar is dat geen recept voor steeds meer oorlog?

De sterfte als gevolg van zwangerschap in Nederland neemt weer toe. Dat komt vooral door allochtone vrouwen.

Premier Kok keurt de manifestatie af, minister Brinkhorst (Landbouw) en landbouworganisatie LTO Nederland zijn er ernstig op tegen, maar dat mag de landelijke protestdemonstratie van het comité Burgers Steunen Boeren niet tegenhouden. Vandaag om 12.15 zouden zich op het Haagse Malieveld duizenden mensen verzamelen om actie te voeren tegen het mond- en klauwzeerbeleid van de overheid.

Een man van rond de twintig jaar met donkerblond haar is de vermoedelijke pleger geweest van de aanslag die afgelopen dinsdagavond werd gepleegd op de burgemeester van Stede Broec, J.W. Haanstra.

Het leger zal de politie vaker moeten bijstaan in de gebieden met mond- en klauwzeer. Dat zei premier Kok gisteren na afloop van de minsterraad.

De Zuidafrikaanse regering vestigt haar hoop op goedkope medicijnen, maar ze doet volgens critici veel te weinig om aids te voorkomen. Daarom verzorgt cabaretier Pieter-Dirk Uys de voorlichting zelf maar.

Het Openbaar Ministerie in Arnhem start een onderzoek naar de besmetting met mond- en klauwzeer (MKZ) op een kalvermesterij in Kootwijkerbroek. De Amsterdamse viroloog S. Barteling zei eerder deze week dat de besmetting mogelijk met opzet is veroorzaakt. Politie en Algemene Inspectie Dienst voeren het onderzoek voor het OM uit. In verband met de besmetting worden de dieren van ruim tweehonderd bedrijven in de omgeving vernietigd. Persofficier van justitie mr. M. van der Mark onderstreept dat niet wordt betwijfeld dat MKZ is uitgebroken op het bedrijf en dat het bloedonderzoek correct is verlopen. In het dorp doen geruchten de ronde dat de getroffen boer entstof uit België zou hebben gehaald, of illegaal geënte kalveren uit Polen, waardoor besmetting kon worden geconstateerd. Volgens Barteling is mogelijk fraude gepleegd met het virus. Justitie beschikt nog niet over concrete feiten of verdenkingen van strafbaar handelen.

Een Chinese vriendin van hoofdverdachte Gürsel Ö. van de Dover-zaak is in 1998 opgetreden als bemiddelaar in een smokkeltransport naar Dover. Deze smokkel was vrijwel identiek aan de rit waarbij vorig jaar 58 illegale Chinezen overleden. Minister Korthals (Justitie) zei eerder in de Kamer dat de politie ,,geen signaal'' had dat Gürsel mensensmokkel voorbereidde. Daarom zou ingrijpen door de politie niet nodig zijn geweest.

Binnenlandse Zaken heeft het Crisis Onderzoek Team UniversiteitLeiden (COT) de afgelopen twee jaar een voorkeursbehandeling gegeven. Het COT ontving opdrachten in strijd met de aanbestedingsregels van het departement.

MALMÖ, 21 APRIL. Voorzitter Romano Prodi van de Europese Commissie heeft weersproken dat de Europese lidstaten druk uitoefenen op de Europese Centrale Bank om de rente te verlagen.

DEN HAAG, 21 APRIL. Het leger zal de politie vaker moeten bijstaan in gebieden waar mond-en klauwzeer is uitgebroken. Dat heeft premier Kok gisteren gezegd.

EINDHOVEN, 21 APRIL. PSV heeft gisteren gesproken met een delegatie van Manchester United over de transfer van Ruud van Nistelrooij.

DEN HAAG, 21 APRIL. Het bezoek van koningin Beatrix aan Meppel en Hoogeveen op Koninginnedag gaat alleen door als er geen enkel risico bestaat op verspreiding van het MKZ-virus.

AMSTERDAM, 2I APRIL. Advocaat O. Hammerstein, één van de raadslieden in de fraudezaak rond het ‘diamantfiliaal’ in de Sarphatistraat van ABN Amro, bereidt een aangifte voor…

ISTANBUL, 2I APRIL. De Turkse regering past het regime in de nieuwe gevangenissen van het zogeheten F-type aan.

DEN HAAG, 2I APRIL. De Marokkaanse regering moet Nederlandse ambtenaren inzage geven in de kadasters in Marokko in het kader van onderzoeken naar bijstandsfraude.

Er zijn weinig dingen waar professionals en amateurs zo verschillend tegenaan kijken als tegen lijmen. Lijmen is in het huishouden plakken – een kapotgevallen voorwerpje herstellen zonder veel hoop op echte reparatie. Het kopje is weer heel, maar pak het liever niet bij zijn oor vast.

Het Duitse bakkerijconcern Kamps, in Nederland eigenaar van Bakker Bart en Quality Bakers, heeft in het eerste kwartaal de omzet zien stijgen van 299,7 tot 412,7 miljoen euro…

De gereformeerde synode heeft een punt gezet achter de kwestie rond de omstreden theoloog prof. C. den Heyer.

Het verlies van het failliete Zuid-Koreaanse autoconcern Daewoo is vorig jaar verdrievoudigd tot 13.700 miljard won (26 miljard gulden). Het resultaat was conform de verwachtingen.

Zo maar een aflevering van de Wetenschapsbijlage van NRC Handelsblad (14 april 2001). Op de voorpagina een gloedvolle beschouwing over de 600 miljoen gulden die acuut nodig zijn om Nederland op het terrein van de genomics bij te laten blijven. Het blijkt vooral de vraag of dat genoeg zal zijn, want er zijn kapers op de kust. Ik zal het U nog sterker vertellen: ook als we van die 600 miljoen zes miljard maken, zal Nederland in deze wetenschappelijke race naar de maan hooguit een trede van het landingsgestel aanleveren van waaraf een Amerikaan de grote stap voor de mensheid zal proclameren.

In `Metafysica' (W&O, 14 april) verhaalt Vincent Icke kleurrijk hoe hij de vraag van een 10-jarig meisje: `Wie was er eerder, Adam en Eva of de dinosauriërs?' behandelde. Icke associeerde de vraag met `fundamentalistische geloofssoorten' en hij begon een discussie over eerlijke en niet eerlijke vragen. Hij redt zich uit de situatie door een tegenvraag te stellen: `Wie was er eerder, Sinterklaas of de Paashaas?' Triomfantelijk meldt Icke dat toen `het dubbeltje viel' bij de vragenstelster en dat ook zij nu begreep dat je in de wetenschap eerlijke vragen moet stellen. Bij dit – op zichzelf – zeer leuke verhaal twee kanttekeningen:

Aardig bedacht, die tekening van Steve in de bijlage W&O van 14 april met als tekst `Na de eerste toerist in de ruimte, weldra de eerste postkaartjes uit de ruimte.'

De column van Piet Borst getiteld `Qi hocus pocus' (W&O, 7 april) vraagt om een reactie.

In NRC Handelsblad van 14 april ergert Hubert Smeets zich aan de uitlatingen van de voormalig rector van de Universiteit van Amsterdam, de cultureel antropoloog Toden van Velzen…

Piet Borst presteert het telkens weer te etaleren hoe ver de wetenschap van de realiteit af kan staan. Zo ook weer in zijn column `Qi hocus-pocus' van 7 april. Veel argumenten waarmee hij de positieve berichtgeving van acupunctuur probeert te bagatelliseren, gelden in veel sterkere mate voor de reguliere geneeskunde. Zo zou acupunctuur grote economische belangen kennen en zouden de onderzoekers ervan te veel geleid worden door hun enthousiasme. Een lachertje als men de economische belangen vergelijkt met die van de farmaceutische industrie, en de steeds grotere rol die deze afdwingt in het sturen van wetenschappelijk onderzoek. Verder is het een Eurocentrische gotspe om de vroege wetenschap van de Chinezen en die van de Kaninefaten puur op basis van hun ouderdom aan elkaar gelijk te stellen.

Waarom nu pas deze nationale verontwaardiging over het doden van gezonde dieren? Is de voor het `ruimen' gebruikte euthanasiemethode dieronwaardiger dan de stressvolle dood in het slachthuis, vaak na een lang transport zonder eten en drinken? Dat zou voor de meeste dieren toch de eindbestemming zijn geweest.

Flip de Kam schrijft: veel huisartsen lijden aan computerangst, zodat een project om hun voorschrijfgedrag elektronisch vast te leggen niet vooruit te branden valt (NRC Handelsblad, 12 april).

In deze krant van 9 april meent de Amsterdamse socioloog Kapteyn minister-president Kok te moeten ontmaskeren als een federalist.

Onbegrijpelijk en onverkwikkelijk zijn de fiolen van toorn die worden uitgestort over minister Borst. Zij heeft de moed gehad om op zeer genuanceerde wijze uit te leggen wat naar haar mening de betekenis is van de autonomie van de mens en diens zelfbeschikkingsrecht over eigen leven en dood. Niemand hoeft van haar de `pil van Drion' te slikken, maar evenmin hoeft iemand te bezwijken onder de tirannie van de beginselen van anderen, die met de wet in de hand hem of haar willen dwingen te kiezen voor een in eigen ogen ellendig levenseinde.

Een staaltje demagogische demografie. Zo zou ik het artikel `Bevolking van Nederland koerst naar de dertig miljoen' (NRC Handelsblad, 10 april) willen typeren. Peter van Krieken beweert daarin dat het niet nodig is de immigratie te stimuleren om de economie gaande te houden tijdens de periode van vergrijzing die Nederland te wachten staat. Hij komt tot deze `wens-conclusie' omdat hij op verschillende gronden aanneemt dat de Nederlandse bevolking toch wel zal blijven groeien.

Wethouder Korthuis van Rotterdam vraagt zich terecht af of psychiatrische patiënten wel zo gelukkig zijn met de huidige situatie.

In de afgelopen decennia zijn de opvattingen over de zorgverlening en de opvang van psychiatrische patiënten veranderd. Vroeger was het gebruikelijk dat deze mensen zo veel mogelijk opgenomen werden in ziekenhuizen en inrichtingen. Tegenwoordig duurt een opname zo kort mogelijk en gaan patiënten zo snel mogelijk weer zelfstandig wonen, met ambulante zorg. De achterliggende filosofie is dat mensen met een stoornis (fysiek, geestelijk of verslaving) zoveel mogelijk in de gewone maatschappij moeten kunnen leven.

Ik begrijp nu waar de boterberg gebleven is: op de hoofden van de politici die verontwaardigd reageren op de uitlatingen van minister Borst terzake van de pil van Drion. Toen ik van de heftige reacties op het interview van minister Borst in deze krant van 14 april kennisnam, dacht ik een ander interview te hebben gelezen. Daarom het desbetreffende stuk nog maar eens bestudeerd.

Vroege vogels. Onder meer ganzendeskundige Bart Ebbinge over de mogelijkheid dat vogels de verspreiders zijn van het mond- en klauwzeervirus en de grote demonstratie in Den Haag tegen het door MKZ veroorzaakte dierenleed. Radio 1, 8.10-10.00u.

ACTUALITEITEN2 Vandaag. Reportage over Henk Kras die na zijn werk in Brussel zijn vriendin Maria Veerman bezoekt die zwaar gewond raakte bij de brand begin dit jaar in Volendam. Ned.2, 17.35-18.43u.

Actievoerders tegen globalisering zijn gisteren in het Canadese Québec slaags geraakt met de politie.

Tema. Gesprek met een aantal deskundigen over Nederland als drugsland. Verder aandacht voor de conferentie `Werken in digitaal Nederland' en de gevolgen van de informatie- en communicatietechnologie. 747AM, 14.02-15.00u.

Volgens de Nijmeegse onderzoekers Bleijenberg en Prins blijkt dat éénderde van de mensen die lijden aan het chronische vermoeidheidssyndroom, ook bekend als ME/CVS, beter wordt door een behandeling met CGT, cognitieve gedragstherapie (`Geen puf', W&O, 17 maart). De resultaten van CGT, waarbij ervan wordt uitgegaan dat de oorspronkelijke oorzaak van de ziekte is verdwenen en dat herstel vooral wordt tegengehouden door psychologische factoren, zijn echter lang niet zo veelbelovend als de onderzoekers doen voorkomen.

Go west young man was in de vorige eeuw het parool voor de Europese nieuwkomers op het Amerikaanse continent. Het immense achterland is nu in vrijwel elke bedrijfstak de grootste markt ter wereld.

Petra de Koning mixt een authentieke reportage over een Haags sociaal pension terloops met een slecht gefundeerd artikel over vermaatschappelijking. `Het huis met de dolende geesten' (M, 7 april).

Op teksten van Ivo de Wijs werd het beroemde konijn Nijntje van de kinderprentenboeken van Dick Bruna de ster in Nijntje de Musical. Muziek Joop Stokkermans, regie Bruun Kuijt.

Wie de wijntips uit de gisteren in deze rubriek besproken nieuwsbrief (www.mybutler.nl) heeft opgevolgd en zich vandaag niet al te best voelt, kan nu de wijze raad van de makers…

ACTUALITEITENBuitenhof. Gesprek met procureur-generaal J. de Wijkerslooth naar aanleiding van de kritiek over de zaak Mink K, waarbij het OM informatie heeft doorgespeeld heeft aan de BVD. Ook een discussie met ethica Heleen Dupuis en gasten uit het buitenland over euthanasie en de pil van Drion. Ned.3, 12.07-13.00u.

De buitenlandse woede over de Nederlandse euthanasiewet is even heftig als de internationale afkeer van de Amerikaanse doodstraf. De wereld luistert mee naar mevrouw Borst over de pil die vermoeide bejaarden misschien kunnen innemen om te sterven. Afgrijzen in Duitsland, opwinding op CNN, de banvloek uit Rome.

Dat paastoeristen wegbleven, is te overkomen. Eindelijk ruimte in de dierentuin. Maar dat Madonna Nederland overslaat, is niet te verkroppen. Haar zomertournee gaat door Milaan, Barcelona, Berlijn, Parijs, Londen en zelfs naar Keulen. Dan door Amerika. New York, Miami, Philadelphia, Washington DC, noem maar op. Maar geen Amsterdam. En dan heet het nog wel Drowned World Tour.

Waar ligt nou Stede Broec? De naam klinkt als een authentiek makelaarsetiket op een geblindeerd kantoorgebouw aan de autobaan. Zet Stede vooraan, dat klinkt origineler dan Broecstate of Broecstede. Toch heeft Stede Broec geen building manager maar een echte burgemeester. Deze eersteklas-locatie moet worden opgezocht in de atlas en het ligt in Noord-Holland. Een compromis tussen de gefuseerde gemeenten Grootebroek, Hoogkarspel en Lutjebroek. Is een burger van zo'n stad Stede-spatie-Broecer of doodgewoon Stedebroecer?

Steeds meer hufters trappen met succes in de zachte onderbuik van het poldermodel. Zij pikken de compromissen niet meer.

Onder 100 chimpansees op een Keniaanse heuvel is twee keer zoveel genetische variëteit als onder zes miljard mensen. Zo weinig verschillen zijn er tussen Aziaten, blanken of zwarten. Dat is een verrassende conclusie uit een zijtak van het menselijke genoom-project. Daarin worden genen van verschillende etnische groepen met elkaar vergeleken (www.theatlantic.com/genetic). De angst van critici voor een nieuwe rassenleer is onterecht. Mensen lijken meer op elkaar dan racisten zouden wensen.

Tweede roman van de schrijver die met De passievrucht (inmiddels tweehonderdduizend keer verkocht) in 1999 de Generale Bankprijs won. Een jongen gaat op zoek naar zijn mysterieuze verdwenen geliefde en stuit op de trauma's uit haar verleden.`Lisa's adem is niet alleen een etalage van interessant klinkende oneliners, maar ook een catalogus van modieuze thema's [...] De grote woorden en dito emoties waarmee de personages worden opgescheept, grijpen de lezer niet aan [...] Het is dat Glastra af en toe verrast met een mooie zin of een goedgekozen metafoor, want anders zou je Lisa's adem zonder pardon afdoen als een doktersroman.' Pieter Steinz, 20 april 2001

Dakloosheid, verslaving en het bestaan van psychiatrische stoornissen vertegenwoordigen elk een eigen zorgdomein en vragen specifieke bemoeienis. Daarvoor is nodig dat men beschikt over wetenschap van de materie. De uitlatingen van de wethouders geven er blijk van dat het hun daaraan ontbreekt.

Met interesse heb ik in de bijlage W&O van 7 april Piet Borsts column over acupunctuur gelezen. De overgang van de summiere (maar mijns inziens wel correcte) uitleg van de werking van het meridiaan-systeem naar de conclusie dat deze geneeswijze `lariekoek' is, is echter nogal ongenuanceerd.

EADS Deutschland, onderdeel van het Europese lucht- en ruimtevaartconcern EADS, heeft samen met Thales Netherlands BV, het voormalige Thomson-CSF Signaal, een onderneming…

Van Dijk Foods Products heeft concurrent Remia gistermiddag voor de rechter gedaagd. De margarinefabrikant uit Lopik eiste in kort geding voor de rechtbank in Den Haag dat Remia…

Het Amerikaanse telecom- en kabelconcern AT&T verwacht in het eerste kwartaal 280 tot 320 miljoen dollar (697 tot 797 miljoen gulden) minder nettowinst te boeken.

Scherpe, maar niet kwaadaardige satire op het leven in een `marksistiese kommune' in het Stockholm van de jaren zeventig. Regisseur Lukas Moodysson (1969) maakte eerder de succesfilm Fucking Åmål.

Voor dit gerecht hebt u jonge, slanke, malse preitjes nodig. Deze zijn meestal tussen mei en juli te koop. In Frankrijk zag ik eens superslanke preien op de markt. Die waren ongeveer zo dik als een potlood, zo'n 40 centimeter lang en in bundels van zeker een kilo opgebonden. Helaas zaten ze dik onder de modder en was het een reuzenklus om ze schoon te krijgen, maar wat een smaak!

POTTER-SCHRIJFSTER JO Rowling werkt aan een internet-computerspel over Harry Potter. Ze doet dat samen met filmmaatschappij Warner Bros. en spelletjesmaker Electronic Arts.

Veilingwebsite Ebay boekte in het eerste kwartaal een hogere omzet, een hogere nettowinst en verwacht voor de rest van dit jaar betere resultaten dan tot nog toe werd aangenomen.

Bij het Canadese Nortel Networks, 's werelds grootste fabrikant van telecomapparatuur, verdwijnen nog eens 5.000 banen.

De verwachting dat Suriname binnen vier jaar miljarden aan extra inkomsten zou krijgen uit de oliesector, blijkt ongegrond.

Het tijdstip waarop de aandelen van Euronext verhandeld zullen worden op de eigen vloeren in Parijs, Amsterdam en Brussel, is nog onduidelijk.

Luís Figo heeft zijn neus gebroken in het Champions League-duel tussen zijn club Real Madrid en Galatasaray. De Portugees ondergaat vandaag een operatie.

Alavés heeft zich geplaatst voor de finale van de UEFA Cup waarin het Liverpool treft. Na de verrassende 5-1 zege in Baskenland twee weken geleden heeft Alavés gisteren in…

Roelant Oltmans maakt het seizoen af als coach van hockeyhoofdklasser Bloemendaal. De huidige directeur van voetbalclub NAC leidde gisteren al de training als opvolger van Bert…

Een in Zwitserland gevestigde handelsonderneming, Glencore International AG, zal de VN 3 miljoen dollar betalen omdat zij een lading Iraakse olie bestemd voor de VS illegaal naar…

Dell Computers is in het eerste kwartaal marktleider geworden in de verkoop van personal computers. Voor het eerst daalden in de Verenigde Staten de verkopen van computers.

BellSouth, de Amerikaanse telecompartner van KPN, heeft in het eerste kwartaal de nettowinst zien dalen van 1 miljard naar 975 miljoen dollar (2,4 miljard gulden).

Sega wil zijn personeelsbestand verder verminderen tot 700 werknemers. De Japanse fabrikant van computerspelletjes had in januari nog bijna 1.100 werknemers.

Vier winnaars van een Gouden Palm dingen opnieuw naar deze prijs mee in het competitieprogramma van het 54ste Internationale Filmfestival van Cannes (9-20 mei).

Maria Goos heeft de Lira-prijs gekregen voor haar scenario voor de tv-serie Oud geld. De prijs wordt tweejaarlijks uitgereikt aan het beste dramascript en bedraagt 25.000 gulden.

De vier Koerdische asielzoekers in Waddinxveen en Alphen a/d Rijn zijn gestopt met hun dorststaking. De vertrouwensarts, advocaat en de vluchtelingenorganisatie Prime hebben hen…

De Haarlemse rechtbank heeft gisteren de 36-jarige M. van de P. veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf wegens de viervoudige moord in seksclub Esther.

Het percentage thuisbevallingen is in 1999 licht gestegen, van 29 procent tot 31 procent. Dat blijkt uit een nog niet openbaar gemaakt rapport van TNO.

`Johan, Johan', scandeerde de teleurgestelde Barcelona-aanhang gisteravond na het echec op Anfield Road.

Het Amerikaanse consultancybureau Accenture gaat naar de beurs. Het bureau heeft de Amerikaanse beurstoezichthouder SEC laten weten dat er voorlopig maximaal 1 miljard dollar…

De Amerikaanse autoproducent Ford heeft in de eerste drie maanden van dit jaar de nettowinst zien dalen van 2,08 naar 1,06 miljard dollar (2,6 miljard gulden).

Het grafisch concern Roto Smeets De Boer (RSDB) heeft gisteren een winstwaarschuwing gegeven. Tijdens de aandeelhoudersvergadering maakte het bedrijf bekend een zwak eerste…

De vijandige poging van een Zwitserse investeringsgroep om het Zwitserse elektrotechnische bedrijf Sulzer over te nemen, is mislukt.

In het Friese Roptazijl heeft de 48-jarige Majella Kuiken dinsdag een gezonde dochter van vijf pond gebaard.

De Japanse prins Akishino, de jongste zoon van keizer Akihito, woont 19 mei het huwelijk bij van prins Constantijn en Laurentien Brinkhorst.

De Roermondse vestiging van componentenleverancier BC Components gaat over achttien maanden dicht. Daardoor zullen 180 vaste arbeidsplaatsen en 55 tijdelijke banen verdwijnen.

Ring, het voormalige Ring Rosa, stelt de publicatie van de jaarcijfers opnieuw uit, nu voor onbepaalde tijd.

De Amerikaanse computerfabrikant Gateway heeft in het eerste kwartaal een verlies geboekt van 503 miljoen dollar (13,2 miljoen gulden), tegen een winst van 120 miljoen dollar een…

De Europese Commissie dreigt EU-lidstaten voor het Europees Hof te dagen als zij geen eind maken aan fiscale discriminatie van werknemers die in een andere dan de eigen lidstaat pensioenpremie afdragen.

Stacy Schiff: Véra (Mrs. Vladimir Nabokov). Paperback, The modern library 1999, van ƒ44,10 voor ƒ12,50. Het Martyrium Amsterdam

`Er is de laatste jaren een heuse filosofische markt ontstaan', schrijft de journalist en filosoof Antoine Verbij in Denken achter de dijken. `Op die markt worden filosofische diensten en producten aangeboden en afgenomen.' Een filosofische markt, zoiets was tien jaar geleden nog ondenkbaar: de filosofie bestond nauwelijks buiten de universiteiten. Sindsdien is er veel veranderd: in de grote steden zijn filosofische cafés opgericht die veel publiek trekken, en Filosofie Magazine groeide uit tot een tijdschrift met twaalfduizend abonnees. Op de filosofische markt bleek plaats voor velerlei diensten en producten, zoals `denkvakanties', `dilemmatrainingen' voor managers en het filosofisch consult voor mensen die worstelen met `fundamentele vragen'.

Voor menig politicus werd een vraaggesprek met journalist Joop van Tijn een afrekening. Toch kwamen ze altijd bij hem terug. Een grootmeester in een smadelijk maar mooi beroep.

Familierelaties spelen een belangrijke rol in de verhalenbundel Equal Love. Kinderen vormen daarbij een groter probleem dan de ouders, zoveel is wel duidelijk. Toch kunnen in de meeste gevallen de kinderen er net als de ouders niets aan doen dat ze een belasting zijn. De ouders zijn dement, maar op sympathieke manier afhankelijk. Bij de kinderen is het zo dat de ene keer een moeder haar kind moet afstaan aan justitie omdat ze het moederschap niet aan zou kunnen, in een ander verhaal staat de dood van een kind centraal, of gaat het over de verwachtingen rondom een nog ongeboren kind en in het ijzersterke verhaal `Cakes of Baby' gaat het over een echtpaar dat überhaupt geen kinderen kan krijgen.

Een man wiens vrouw zelfmoord pleegt slaat geen goed figuur. Zo vergaat het de hoofdpersoon in de nieuwe roman van de Zwitserse auteur Adolf Muschg, Sutters Glück. Sutter heet in werkelijkheid Emil Gycax, maar sinds hij met zijn vrouw Ruth een tentoonstelling heeft bezocht van de schilder Louis Soutter, wordt hij door haar Sutter genoemd. Je minnaar een troetelnaam geven die verwijst naar een bekend kunstenaar, is dat niet een wat onpersoonlijke liefkozing?

De Amerikaanse schrijver Daniel Menaker schreef een boek over een man die in psychoanalyse is bij een bodybuildende Cubaan. ,,Een schrijver is als een taart'', zegt Menaker. ,,Hij snijdt steeds plakjes van zichzelf af.''

Drie dikke boeken schreef Thea Beckman, de grand old lady van de historische jeugdroman, over de Honderdjarige Oorlog. Maar zelfs die trilogie was de fans niet genoeg. Want Beckman sloot deel drie (Het rad van fortuin, 1978) af in 1370, toen de strijd tussen de Engelsen en de Fransen `pas' 35 jaar aan de gang was. De grootste successen van de boerengeneraal Du Guesclin, een van Beckmans meest memorabele personages, moesten nog komen; om maar niet te spreken van de belangrijkste gebeurtenis uit de Honderdjarige Oorlog: het optreden van Jeanne d'Arc.

Op 28 januari 1996 overleed Joseph Brodsky, op 55-jarige leeftijd, in New York. Enkele dagen later werd hij daar begraven. Begraven is niet helemaal het juiste woord. Brodsky zou uiteindelijk in Venetië zijn laatste rustplaats krijgen. In afwachting daarvan werd hij tijdelijk bovengronds bijgezet in een gebouw op het oude kerkhof van Riverside. Na de afscheidsdienst werd om de houten doodskist een zinken kist gelast en deze zinken kist werd weer ingemetseld, zo schreef Kees Verheul in een herdenkingsessay. Verheul herinnerde zich hoe hij na afloop nog wat rondschuifelde in het koude en verlaten ontvangstzaaltje, samen met enkele nablijvers. Plotseling klonk er toen `een zware slag die trilde door alle muren', onmiddellijk gevolgd door `twee dreunen als met een titanenvuist, nu kort achtereen. Daarna bleef het stil.' De slagen moeten het gevolg zijn geweest van de werkzaamheden van de metselaar, maar het was op dat beladen moment en op die vreemde plek tussen doden en levenden moeilijk om er niet ook iets anders in te zien: een teken van gene zijde, een laatste groet. Verheul stelde zich voor dat er toen een tevreden glimlach op het gezicht van de overledene moet zijn verschenen. Een doffe dreun gevolgd door twee lichtere: daar zou Brodsky vast de dactylus in hebben gehoord, zijn favoriete versvoet. En hij zou dat een mooie afscheidsgroet hebben gevonden, vermoedde Verheul, die intussen ook wel wist dat hij zich daarmee op het gebied van de gevaarlijke speculatie begaf, waar toeval en goedkope troost, gesublimeerde rouw en religie dicht naast elkaar liggen. Het bracht hem bijna terloops op een rake karakteristiek van wat poëzie schrijven en poëzie lezen is: `een spel met de mogelijke zin van toevalseffecten.' Dat leek mij trouwens meteen ook een rake karakteristiek van het leven.

Wat bracht columniste en cabaretière Nilgün Yerli ertoe De garnalenpelster te schrijven, haar `autobiografie'? Aan het begin van haar boek vertelt Yerli dat ze zich twee maanden heeft teruggetrokken in Dalyan, een vissersdorpje in Turkije. Ze kijkt naar graven `uit de byzantijnse tijd' en schrijft: `Ze vertellen mij iets. Ik zit hier om mijn verleden op te schrijven. Het verleden dat ik in mij begraven heb, ga ik weer tot leven brengen.'

Als het over Ivo de Wijs gaat, gaat het altijd over de woorden. Terwijl het volgens bloemlezer Jaap Bakker net zo goed, zo niet beter over de virtuoze beelden zou kunnen gaan. De rake metaforen liggen in zijn oeuvre immers voor het opscheppen. In het voorwoord van de bundel Het gaat goed met Nederland citeert samensteller Bakker een sterk voorbeeld, over een skischansspringer die te pletter valt op de harde sneeuw: `Zoals een perzik op bazalt / Hij valt, hij valt.' Hij had ook de tekst voor Jasperina de Jong kunnen noemen over de op latere leeftijd toch weer onverwacht opduikende liefde: `als een veenbrand, als een langvergeten vuur...'

Karel Glastra van Loon, de winnaar van de Generale Bank Prijs 1999, is een man met een missie. Nog voordat hippe auteurs in Amerika en Engeland zich in het openbaar begonnen af te zetten tegen het relativisme van de jaren negentig, riep hij zichzelf uit tot ,,een schrijver die zich keert tegen de ironie en het cynisme'. In een interview met deze krant bestempelde hij de ironie als een maniertje (,,op een grappige manier niks zeggen') en onderstreepte hij de moraal van zijn succesroman De passievrucht. In een maatschappij waarin de wetenschap – en vooral de gentechnologie – de liefde banaal maakt, ging de hoofdpersoon uit zijn romandebuut op zoek naar de essentie van de liefde. Want als de tijdgeest de romantiek en het engagement schuwt, is hartstocht de enige remedie.

Amerikanen, vertelde Henry Kissinger op het hoogtepunt van zijn roem in de jaren zeventig aan de Italiaanse journaliste Oriana Fallaci, houden van de eenzame cowboy die orde op zaken stelt in een boevenbende en na gedane zaken tegen de zonsondergang in wegrijdt. Het verklaarde volgens hem zijn reputatie als meesterdiplomaat, na de talloze crises die hij met even behendig als koel optreden had weten te beheersen in Zuidoost-Azië, het Midden-Oosten en andere brandhaarden van de Koude Oorlog.

Karl Marx predikte het, Margaret Thatcher geloofde het en Bill Clinton bracht het als geen ander in de praktijk. De opvatting dat de economische omstandigheden uiteindelijk het politieke lot bepalen, heeft zich in de loop der tijd ontwikkeld van een van de belangrijkere marxistische leerstukken tot een wel heel praktische politieke leidraad.

In een hamburger kan het vlees van tientallen verschillende runderen zitten, is een van de verontrustende conclusies die journalist Eric Schlosser trekt in zijn studie naar de fastfoodindustrie. Die stinkt nog meer dan voorstelbaar leek.

Dankzij Spinoza is voor de Britse historicus Jonathan I. Israel de kijk op de werkelijkheid èn op persoonlijke emoties veranderd.

Voor sommige tijdgenoten was de `Querelle des Anciens et des Modernes' niet meer dan een dispuut over de vraag of in de oudheid de bomen hoger groeiden dan eind zeventiende eeuw. Een Franse bloemlezing bewijst hoe groot de verscheidenheid in het classicisme werkelijk was.

`Liefde' is het thema van de Boekenweek 2002. Dat maakte de Stichting voor de Collectieve Propaganda voor het Nederlandse Boek (CPNB) dinsdag bekend. Belangrijk detail: het gaat om liefde door de eeuwen heen. Daarom is het motto van de Boekenweek een fragment uit de oudst bekende Nederlandse tekst: `Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic enda thu wat unbidan we nu' (Hebben alle vogels nesten begonnen behalve ik en jij; wat wachten wij nu?)

Echt nieuw is het niet meer, maar nu heeft ook een Amerikaanse ex-priester het gezegd: ‘Het lijden heeft geen functie’, Bedoeld wordt: het lijden van Jezus Christus.

Het leven van de ooit razend populaire romanschrijver A.M. de Jong (1888-1943) lijkt zelf wel een roman. Geboren in een straatarm katholiek Brabants arbeidersgezin bracht hij het eerst tot onderwijzer en vervolgens tot journalist en schrijver. Zo succesvol was de geestelijk vader van onder andere Merijntje Gijzen en Bulletje en Bonestaak dat hij ruimschoots van de pen kon leven. Zijn laatste jaren sleet hij in een villa in Blaricum, hij verzamelde kunst, bereed zijn eigen paard en beschikte over een waardevolle bibliotheek. In 1943 kwam er een einde aan deze `success-story'. Twee leden van de Germaanse SS, naar Blaricum gereden door SD-chef Willy Lages, schoten hem in zijn eigen huis dood.

Selma Lagerlöf: Dagboek van de veertienjarige Selma Lagerlöf (Dagbok för Ottiliana Lovisa Lagerlöf (Mårbacka III). Vert. N.M. Wartena.Bert Bakker, 155 blz. ƒ28,50

Literatuur staat hoger aangeschreven dan ooit. Zo hoog zelfs, dat ze niet meer bevrijdt uit de werkelijkheid, maar de lezer – en de criticus – opsluit in de verbeelding.Pleidooi voor een terugkeer naar het leven.

Max en Vera hadden een plan. Het was altijd leuk om een plan te hebben, vonden ze – en helemaal als het een stout plan was, zoals dit plan. Ze gingen namelijk belletje trekken bij de burgemeester en zijn vrouw die zeven poedels had.

WAT ZIE JE op het schilderij hiernaast? Een boomgaard met ganzen, een stenen pad dat naar een lief huisje op de achtergrond leidt, en in de hoek staan een man en een vrouw die elkaar omarmen. Het hangt op een tentoonstelling voor kinderen in de National Gallery in Londen. Wat voor verhaal kun je erbij bedenken? Dit, dacht een Engels meisje: ,,Er waren eens twee mensen die heel veel van zoenen hielden. Ze waren een boer en zijn vrouw. En toen ze op een dag weer eens stonden te zoenen kregen de ganzen er genoeg van en renden ervandoor.''

Tijdens de zondvloed

EEN KERK MET een opvallend grote toren. Een gebouw met een prehistorisch dier op het dak, ronde tempeltjes, luxe villa's, een paddestoelendorp, hoge en lage gebouwen, vierkante en ronde. Ze zijn allemaal te zien in het Nationaal Keramiekmuseum Het Princessehof in Leeuwarden. Daar bouwen in totaal 26 groepen van Friese basisscholen samen een stad van klei. In totaal wordt daar 1.200 kilo klei voor gebruikt. Keramiek is gebakken klei. ,,Veel gebouwen en voorwerpen zoals wc-potten, tegels, dakpannen zijn van klei gemaakt'', vertelt Anja de Jong, die het kleiproject bedacht. In het museum was men benieuwd hoe kinderen het vinden om met klei te werken. En wat ze allemaal zouden maken van klei als ze zelf een stad mochten bouwen.

Mijn vader, geboren in 1903, hield van opgravingen. Als hij hoorde dat er in de buurt resten van een oud kasteel of een huis werden opgegraven stond hij met zijn neus vooraan. De mannen en vrouwen die speciaal daarvoor kwamen omdat ze er verstand van hadden heten archeologen. Ze lagen op hun knieën en groeven heel voorzichtig in de aarde. Misschien vonden ze wel een kruikje of een lepeltje van honderden jaren terug. Dan zou het later misschien in een museum komen te liggen.

Schrijven is baren, en nergens wordt die metafoor zo letterlijk genomen als in Hollywood. Wie niet schrijft, is impotent.

Huub Kerstens wilde weten waar het heelal eindigt en stierf een eenzame dood. Zijn collega Peter te Nuyl voltooide `Creon'. `Waarom toch Huubs halsstarrige weigering de opera in de laatste maten te laten jubelen?'

In Reuten Galerie hangt recent werk van twee vrouwelijke kunstenaars: Vanessa Jane Phaff en Desirée Palmen. Desirée Palmen (1963) wil met haar werk droogkomisch commentaar leveren op de maatschappij die haar omringt. Vorig jaar baarde ze opzien met een performance in een postkantoor in Maastricht. Palmen las dat hier nieuwe bewakingscamera's waren geïnstalleerd en dat verontrustte haar, schrijft ze in een toelichting. Er kwamen overal steeds meer camera's en zo was een mens nergens meer anoniem. Bij wijze van ludiek protest tegen deze ontwikkeling ontwierp ze een ingewikkelde combinatie van kleding, schmink en kapsel, drong met haar eigen cameraman het Maastrichtse postkantoor binnen en probeerde zich precies zo bij de deur te posteren dat het bewakingsoog haar niet meer kon zien. Dat lukte niet erg, zo blijkt uit de video van het gebeuren die ook draait in Reuten Galerie: in een hoekje van het schimmige postkantoortje staat overduidelijk een mevrouw, met rood op haar kleren en een ansichtkaart op haar gezicht getekend.

Niet theedrinkende upperclass-dames maar zwoegende arbeiders waren het onderwerp van schilder Herman Heyenbrock. Het gemeentemuseum in Helmond verwierf nieuw, onbekend werk van hem.

Jazzpianist Moses Molelekwa stond op het punt de origineelste Zuid-Afrikaanse musicus van nu te worden.Zijn dood, samen met zijn vrouw, is een raadsel.

Het Instituut Collectie Nederland beheert de rijkscollectie beeldende kunst en probeert musea meer te laten samenwerken. Afstemming van de collecties? ,,Het blijft nog teveel een papieren ideaal.''

Ook in Nederland hebben we het nieuwe generatieconflict: tussen de geboortegolvers of babyboomers, de protestgeneratie van de jaren zestig aan de ene kant en aan de andere de `verloren generatie' die na een opvoeding uit de losse pols in minder vrolijke tijden haar eigen weg moest zoeken. Ieder generatieconflict bestaat bij de gratie van een radicale veralgemening. De geboortegolvers hebben het nu voor het zeggen, zijn niet van hun zetels af te branden, en zijn hun wilde verleden vergeten. Ihr Herren die uns lernt wie man brav' lebe, und Sünd und Missetat vermeiden kann, dichtte Brecht. Zuerst muss Ihr uns was zu fressen geben! Dann könnt Ihr reden, damit fängt es an! De verloren generatie heeft niet zozeer over het eten te klagen als wel over machten invloed. Dit alles voorzover ik het begrepen heb. Ik ben geen geboortegolver en niet verloren. En zoals een andere wijsheid van lang geleden luidt: `Je moet erbij zijn geweest om erover te kunnen oordelen.' Wat niet wegneemt dat de generatiepolemiek aan me besteed is.

In deze zevende aflevering van een zoektocht naar de kern van de Nederlandse cultuur belandt Max van Rooy bij een verlaten basiliek op de geplaagde Veluwe: radiozendstation Kootwijk.

In “Was Macbeth wel een man’ (CS 30/3) verkondigt Doeschka Meijsing een aantrekkelijke theorie over de verwerpelijke wijze waarop Lady Macbeth haar echtgenoot chanteert.