Sluit menu
Binnenland
Buitenland
Economie
Den Haag
Cultuur
Wetenschap
Sport
Opinie
Columnisten
Tech en Media
Boeken
Leven
Slim leven
In Beeld
Carrière
Klimaat
Recht
Podcast
Archief
Luister naar
Commentaar
Ombudsman
Puzzels
Magazine
Service
Webwinkel
Familieberichten
Over NRC
Service
Bezorgservice
Onderbrekingsservice
Verhuisservice
Mijn gegevens
Mijn abonnementen
FAQ Digitaal Lezen
Nieuwsbrieven
Veelgestelde vragen
Mijn leeslijst
Digitale krant
Wachtwoord vergeten
Menu
NRC
Mijn nieuws
Podcasts
Digitale krant
Mijn NRC
Terug
Lees meer
Inloggen
Neem een abonnement
Mijn nieuws
Mijn leeslijst
Mijn geschiedenis
Digitale krant
Nieuwsbrieven
Ik ben abonnee
Neem een abonnement
Instellingen
Weergaveopties
Uitloggen
Hoe kunt u ons bereiken?
Vanwege het coronavirus werken onze medewerkers thuis.
Service
Privacy-instellingen
Notificaties
Lichte weergave
Donkere weergave
Volg instellingen van mijn apparaat
Bezorgservice
Vakantieservice
Verhuisservice
Mijn gegevens
Mijn abonnementen
Abonnement delen
Gedeeld abonnement
FAQ Digitaal Lezen
Veelgestelde vragen
Wachtwoord vergeten
Alle jaren
2001
April
Het nieuws van zondag 8 april 2001
Grote fusie in zuivelsector VS
De Amerikaanse zuivelverwerker Suiza Foods neemt zijn concurrent Dean Foods over. Daardoor ontstaat een concern dat circa eenderde van de Amerikaanse melkmarkt beheerst.
Diamanthandel in Antwerpen ligt stil
De diamanthandel in Antwerpen ligt momenteel zo goed als stil, omdat grote luchtvaartmaatschappijen geen waardetransporten meer willen uitvoeren via de Brusselse luchthaven…
Ahold verkoopt theeproductie
Ahold verkoopt de bedrijfsonderdelen wijn en thee van dochteronderneming Marvelo, producent van eigen-merk-artikelen van Albert Heijn.
Bridger Tammens vrijgesproken
Topbridger Kees Tammens, onlangs bestraft voor het moedwillig weggeven van punten op het ING Bank Topcircuit, is door de Commissie van Beroep van de Nederlandse Bridge Bond…
`Plagiaat museum Libeskind'
Het onlangs geopende Australische nationale museum in Canberra is een exacte kopie van het joodse museum in Berlijn. Dat zegt de architect van het Duitse museum Daniel Libeskind.
Kröller-Müller trotseert MKZ
De bezoekersaantallen van museum Kröller-Müller op de Hoge Veluwe zijn met tientallen procenten gedaald als gevolg van de mond- en klauwzeerepidemie, maar toch wordt er vandaag…
Anti-homodemo bij Amerikaans concert KCO
Een kleine groep demonstranten heeft voor een optreden van het Koninklijk Concertgebouworkest (KCO) donderdagavond in de Amerikaanse stad Kansas City geprotesteerd tegen het…
HILLARY
Hillary Clinton wil niet alleen in 2004 geen president van de Verenigde Staten worden, maar evenmin in 2008 of later.
EU onderzoekt chipmaker Intel
De Europese Commissie verdenkt de Amerikaanse chipproducent Intel van oneerlijke handelspraktijken. Medewerkers van Europees commissaris Monti (Mededinging) hebben de Amerikaanse…
Vier jaar geëist voor steken klant
Voor de rechtbank in Amsterdam is gisteren vier jaar cel geëist tegen een 36-jarige kapper die in april vorig jaar in zijn zaak aan de Albert Cuypmarkt met een schaar instak op…
Van Aartsen praat `taalruzie' uit
Minister Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) heeft het `taalrelletje' uitgesproken met de Vlaamse minister-president De Wael.
Sigaretten
De douane in Rotterdam heeft begin deze week dertien miljoen gesmokkelde sigaretten in beslag genomen.
Wolters Kluwer breidt uit in VS
Uitgeverij Wolters Kluwer neemt het Amerikaanse SilverPlatter Information in Boston over. SilverPlatter, met een omzet van 70 miljoen dollar (170 miljoen gulden) en 170…
Bankiers weg bij ING Barings
ING Barings, de zakenbanktak van de ING Groep, heeft gisteren bekendgemaakt dat vier Aziatische zakenbankiers zijn opgestapt bij het kantoor in Hongkong.
Fugro koopt branchegenoten
Ingenieurs- en adviesbureau Fugro heeft branchegenoten Geologic en Spectra overgenomen. Bij het Leidse Geologic behalen de veertien werknemers een jaaromzet van 2 miljoen gulden.
Sappencentrum in haven Rotterdam
Kloosterboer, logistiek dienstverlener in geconditioneere producten als vruchtensap-concentraat, vis en fruit, heeft in het Rotterdamse Eemhavengebied een nieuw centrum in…
CAO-kleinmetaal `achterhaald'
De CNV Bedrijvenbond wil in gesprek met bonden en werkgevers over de CAO voor de kleinmetaal. Volgens de bond is een grote CAO voor de 400.000 fietsenmakers, installateurs…
Boeing krijgt boete van 3,8 mln
Boeing betaalt een boete van 3,8 miljoen dollar (9,3 miljoen gulden) voor het overtreden van exportregels aangaande hoogwaardige technologie.
Liever tofu dan kip
De levens van individuele dieren tellen niet, zegt de omstreden bio-ethicus Peter Singer. Dat deugt niet, vindt hij, we moeten ons handelen veranderen. Hij is daarom zelf veganist. `Als je die dieren nu op grote schaal gedood ziet worden, kun je bijna van euthanasie spreken.'
EVOLUTIE IN DE REAGEERBUIS LEVERT VERBETERDE EIWITTEN
Wie willekeurig aminozuren aan elkaar knoopt, heeft een kans van één op de honderd miljard om een werkend eiwit te krijgen. Tot die verrassende conclusie komen moleculair biologen van het Massachusetts General Hospital (Nature, 5 april). Daarnaast kan de werking van een natuurlijk eiwit snel en efficiënt worden verbeterd met behulp van een nieuwe DNA-shuffle techniek (Nature Biotechnology, april). Beide experimenten tonen aan dat de evolutionaire technieken in de reageerbuis steeds geavanceerder worden en dat onderzoekers dus steeds beter toegerust zijn om de natuur te verbeteren. De methodes vergroten de diversiteit van de gesynthetiseerde eiwitten, maar bieden geen oplossing voor de grootste bottleneck bij evolutionaire technieken in de reageerbuis: het eruit pikken van de beste eiwitten.
Snellius in de min
Natuurkundigen van de Universiteit van Californië in San Diego zijn erin geslaagd een samengesteld materiaal te maken met een negatieve brekingsindex. Microgolven (van het type dat de politie bij snelheidscontroles gebruikt) die door een prisma van dit materiaal werden gestuurd knikten bij de overgang naar lucht de verkeerde kant op (Science, 6 april). Mogelijke toepassingen van het effect zijn lenzen die stukken scherper afbeelden dan gewone materialen klaarspelen.
Spraak & lach
Zelden of nooit gaat het in deze rubriek over de Mens. Althans niet als het zijn handelen of gedrag betreft. Beschouwingen over het menselijk optreden, met alle bedoelde en onbedoelde effecten, worden algauw een beetje oeverloos. Alles kan maar niets moet, dat is het meestal. Tot onweerlegbare zekerheden leidt het zelden.
Energiek wiel
Een lijnbus die voor drie tientjes diesel een hele dag rondrijdt. Het geheim: vier elektrische wielen.
VERBODEN TOEGANG...
De mond- en klauwzeercrisis in Nederland treft niet alleen de landbouw maar heeft ook vèrstrekkende gevolgen voor de wetenschap. Veldonderzoekers moeten nu lijdzaam toezien dat een jarenlang zorgvuldig gevolgd onderzoeksobject plotseling in verboden gebied ligt.
Gewiekste zaadjes
Na de drooglegging van de Lauwerszee zag de kalkrijke bodem binnen de kortste keren roze en wit van de orchideeën. Orchideeën zijn voor hun zaadverspreiding echte windspecialisten. Ze produceren duizenden piepkleine zaadjes per plant, die tientallen kilometers kunnen wegwaaien, bijvoorbeeld van Schiermonnikoog naar het Lauwersmeer. Orchideezaad is zo fijn en licht, dat het wel stofzaad wordt genoemd. Het soldaatje heeft het fijnste zaad: een zaadje weegt nog geen duizendste milligram.
NA DE GROTE INSLAG HERSTELDE HET LEVEN ZICH IN 10.000 JAAR
Bij de wereldomvattende catastrofe op de grens tussen Krijt en Tertiair, omstreeks 65 miljoen jaar geleden, stierven zeer grote aantallen planten- en diersoorten uit. De – indirecte – reden was de inslag van een meteoriet of komeet; de directe reden voor het massale uitsterven was, hoewel ongetwijfeld veel individuen direct de dood vonden, gebrek aan voedsel. De inslag bracht zoveel stof in de atmosfeer dat de aarde voor enkele jaren verduisterd was. Plantengroei was toen vrijwel onmogelijk, waardoor planteneters onvoldoende voedsel vonden en de jagende dieren op hun beurt geconfronteerd werden met een gebrek aan prooidieren.
Diep nadenken over waarheid
Synthese. An international journal for epistemology, methodology and philosophy of science Volume 126 [2001] dubbelnr 1-2 Kluwer [Dordrecht-Boston-London]. Verschijnt maandelijks. Jaarabonnement ƒ1122,–.
BOUWEN AAN JE NETWERK
Tegelijk met je eindexamen atheneum een erkend diploma computernetwerk-bouwer halen, dat kan sinds dit schooljaar op het Berlage Lyceum in Amsterdam. Shanaz (14) en Niki (14) zitten in klas drie en volgen vanaf januari het programma dat opleidt tot `Cisco Certified Network Architect' (CCNA). Allebei vinden ze het `wel leuk', hoewel Shanaz geen `o, yes gevoel' kreeg, vertelt ze vanachter de computer. En of ze later een baan in de IT ambiëren weten Niki en Shanaz ook nog niet. ``Maar'', zegt Niki wijs, ``dit is een kans die je moet grijpen, want het is een extra diploma en je kunt er later veel geld mee verdienen.''
Hoog van de toren
Twee weken geleden betoogde Frank Kalshoven in de Volkskrant, dat onderwijs de afgelopen decennia niet te klagen heeft gehad over gebrek aan geld, aangezien de uitgaven aan onderwijs gunstig afstaken bij andere overheidsuitgaven. Ter ondersteuning van zijn stelling produceerde hij vervolgens cijfers die het tegendeel aantoonden. De week daarna gooide hij het over een andere boeg, namelijk de ontwikkeling van de reële uitgaven per leerling, die de afgelopen 20 jaar nagenoeg gelijk zijn gebleven. Vorige week heb ik uitgelegd waarom die cijfers juist duidelijk maken hoe zeer er is bezuinigd.
MENSELIJKE MAAT
Staat u mij toe kort te reageren op de brief van mevr. De Vries, lerares Frans in de bijlage W&O van 31 maart jl. waarin zij reageert op een eerder interview met mij (`De menselijke maat is weg', 24 maart).
`SCHAALVERGROTING IS ERG'
De ideeën van de minister zijn wel goed, maar de praktijk deugt niet. Zegt cda-Kamerlid Ross-van Dorp. Het vierde deel in een serie gesprekken met onderwijs-specialisten.
GOUD EN PLATINA WERDEN CREËERD TIJDENS GAMMAFLITSEN
Onderzoekers van de universiteit van Leicester en van Basel hebben een nieuwe manier gevonden om efficiënt zware metalen zoals goud en platina te maken. De onderzoekers – geen alchimisten maar astronomen – maakten dat op 5 april bekend tijdens de National Astronomy Meeting in het Britse Cambridge. Van vele lichte elementen is bekend dat zij door kernfusie in het inwendige van zware sterren worden geproduceerd en in de ruimte belanden wanneer zulke sterren uiteindelijk als supernova exploderen. Langs deze weg kunnen alle elementen tussen helium en ijzer worden gecreëerd.
LEGKAKEL WIJST HAAN EROP DAT HET EVEN NIET DE TIJD IS OM TE PAREN
Een kip die net haar ei heeft gelegd geeft een opvallende kakel ten beste. Het lijkt soms op opluchting over het klaren van een moeizaam karwei. Wilde boshoenders, de Aziatische stamouders van de gebruikskip (Gallus gallus), laten dezelfde roep horen, en ook sommige andere hoenders verkondigen zo'n `post-ovopositionele' boodschap. De begrepen betekenis van dit signaal is door nieuw onderzoek 180 graden gedraaid.
BEHANDELINGSKEUZE PROSTAATPATIËNT MAAKT VOOR WELZIJN NIETS UIT
De ontdekking dat iemand prostaatkanker heeft, heeft aanzienlijke gevolgen voor de kwaliteit van leven. Die gevolgen zijn voor patiënten die geopereerd zijn ongeveer even groot als voor patiënten die zijn bestraald. Een operatie heeft weliswaar andere effecten op het welbevinden van de patiënt dan een bestraling, maar als alle aspecten van de kwaliteit van leven worden meegenomen, zijn de verschillen klein. Ook maakt het, zolang de tumor maar vroeg is gevonden, geen verschil of deze ontdekt is in het kader van een bevolkingsonderzoek of via een bezoek aan de dokter naar aanleiding van klachten. Dat blijkt uit een onderzoek van de afdelingen Maatschappelijke Gezondheidszorg en Urologie van het Erasmus Medisch Centrum Rotterdam in vier ziekenhuizen in de Maasstad (Journal of Clinical Oncology, 15 maart).
Strijd om een schedeldak
Het was hem gelukt! Eugene Dubois vond in 1891 het schedeldak van de missing link. Maar zijn leven werd er niet gemakkelijker op, blijkt uit een nieuwe biografie.
COMPLOT VAN DEN EN PADDESTOEL KOST SPRINGSTAART DE KOP
Zaailingen van de Weymouth-den (Pinus strobus) blijken een bijzondere, vleesetende symbiose aan te gaan met het netwerk van schimmeldraden van de Tweekleurige fopzwam (Laccaria bicolor), om op die manier aan extra stikstof te komen. De stikstof is afkomstig van de vertering van springstaarten, minuscule bodeminsecten. De springstaarten worden vermoedelijk bewelmd door een gifstof uit de schimmeldraden, waarna deze het lichaam van het diertje binnengroeien en de voedingsstoffen die bij de vertering vrijkomen opnemen. Het bestaan van deze opmerkelijke ecologische relatie werd onlangs bij toeval ontdekt door de botanici John Klironomos en Miranda Hart van de universiteit van Guelph in Canada (Nature, 5 april).
Qi hocus-pocus
Acupunctuur wankelt op de grens tussen alternatief en regulier. Er zijn deskundige dokters die het apekool vinden, oude Chinese apekool in de jaren zestig opgewarmd op een maoïstisch vuurtje. Er zijn ook dokters die denken dat acupunctuur echt werkt. Dat geldt bijvoorbeeld voor een groep dokters die in 1997 bijeenkwam in de National Institutes of Health (NIH) in Amerika. Hun conclusie was dat acupunctuur werkt tegen pijn en misselijkheid, maar dat die werking niet is aangetoond bij een groot aantal andere kwalen, waarbij acupunctuur wordt ingezet. Zo'n NIH-consensusrapport, dat klinkt imponerend. Daarbij komt een tweede rapport vorig jaar van de British Medical Association (BMA), die ook overtuigd is van de werkzaamheid van de acupunctuur, althans bij pijn en misselijkheid.
BRIEVEN
De wetenschapsbijlage van 10 maart doet onder de titel ‘Blinde ziend’ verslag van een grootscheeps experiment dat op twee plaatsen (Japan en de VS) wordt uitgevoerd.
Humorloos lachen
Mensen lachen om een band te scheppen. Wie spreekt lacht vaker dan zijn toehoorder. Daarmee is de oude theorie dat we lachen om humor van de baan.Maar een eenduidige nieuwe theorie van de lach is er nog niet.
Hollands Dagboek: Jo Coenen
De Maastrichtse architect Jo Coenen (51) is hoogleraar aan de TU Delft en is sinds oktober rijksbouwmeester. Deze week presenteerde hij het winnende ontwerp voor de renovatie van het Rijksmuseum. Coenen en zijn vrouw Marlies hebben een zoon, Camiel (9).
Hutje-bij-mutjehuizen
In de Rotterdamse wijk Pendrecht zorgde de welvaart voor de inflatie van de openbare ruimte. Het wijkzwembad maakte plaats voor koopwoningen met carports en patio's, de gemeenschap voor het individu. Maar het buurtgevoel is niet helemaal verdwenen. `We kennen elkaar van de inbraken.'
De geur van de angst
Professor Baud verwijst in zijn rapport veelvuldig naar de verhalen die Frits Abrahams eind jaren zeventig als verslaggever voor de Volkskrant over Argentinië schreef. Hoe kijkt Abrahams zelf terug?
Leugentjes om Máxima
Is alles nu bekend over Jorge Zorreguieta, de toekomstige schoonvader van Willem-Alexander? `Het zou kunnen dat er nog iets naar voren komt', zegt historicus Michiel Baud. En: `Ze hebben er toch een hele tijd rekening mee gehouden dat het niet tot een verloving zou komen.'
Kinderzitjes
Elfjarige meisjes zijn even groot als volwassenen, menstrueren vaak al maar van de Europese Commissie moeten ze achterin de auto nog worden ingesnoerd in kinderzitjes. Tot twaalf jaar, per 2003. Een taxi bestellen met een gezin? Dat worden twee taxi's, anders krijgt de chauffeur een bekeuring wegens een tekort aan zitjes. De Europese Ministers van Verkeer hebben dat Commissie-voorstel goedgekeurd. Het kinderzitje achterin is resultaat van een Europese risico-berekening waar de domme burger toch niets van begrijpt, laat staan dat daarover enig parlement kan meepraten.
Van Vysńová naar Brussel
Tsjechisch dorpje leefbaar gemaakt met Europese sebsidies Op het eerste gezicht is Vyshová een dorpje zoals er in Oost-Europa duizenden zijn. Vergeten en vervuild.
`Ik wil van het platteland geen landbouwmuseum maken'
Met ethische gelegenheidspolitiek wil Nederland de crises in de landbouw bestrijden, zegt commissaris Franz Fischler. Een gesprek over mond- en klauwzeer, gekkekoeienziekte en de landbouw van de toekomst: `We moeten de technische mogelijkheden van wetenschap en industrie optimaal benutten.'
De geest van Rob Stolk
Een paar weken nadat kroonprinses Beatrix haar verloving bekend had gemaakt met Claus von Amsberg verscheen op 12 juli 1965 het eerste nummer van Provo, een blaadje dat de deftige, politieke ondertitel `Jongerentijdschrift ter vernieuwing van het anarchisme' droeg. Een van de oprichters, tevens een van de organisatoren van allerlei ludiek bedoelde protesten tegen het huwelijksvoornemen van de kroonprinses, was Rob Stolk. Provo en Het Huwelijk, daar zat een onlosmakelijk verband tussen.
De hoefijzerkrab
Het is bewezen. Wie door een SUV wordt aangereden, heeft minder kans het er heelhuids van af te brengen dan wie door een niet-SUV wordt geraakt. SUV is de afkorting van Sports Utility Vehicle. Sports wil zeggen dat je ermee kunt rauzen; in de Utility ligt de rechtvaardiging besloten. Nuttig rauzen. Ik schat dat de eerste SUV's een jaar of tien geleden op de weg zijn verschenen. Veredelde jeeps, van binnen comfortabeler en van buiten meer macho, hoger op de wielen en met bredere banden. Al de eerste SUV stelde de eigenaar in staat zich vervaarlijker aan de wereld te vertonen en toch lekker achter het stuur te blijven zitten terwijl hij zich nuttig maakte. Geen wonder dat er meer en meer SUV's zijn verschenen, terwijl door voortgaande vervolmaking de functies steeds beter tot hun recht zijn gekomen. De jongste generatie staat nog hoger op de wielen, ziet er nog meer uit als een glanzende pantserwagen voor het luxe straatgevecht. Wie achter het stuur van een niet-SUV zit, op gewone hoogte dus, en de van links komende SUV geen voorrang geeft, wordt door de bumper in milt en nieren geraakt. De statistiek toont aan dat dit meer voorkomt dan we denken.
BRIEVEN
Mooi van S. Montag (Overpeinzingen 1084) om het radioprogramma over de fictieve invasie van Marsbewoners op te voeren als een klassiek voorbeeld van paniek om niets.
De toekomst van de sociale zekerheid
Een eeuw geleden introduceerde minister Lely in de Tweede Kamer de Ongevallenwet, die arbeiders beschermde na letsel op het werk. Daarmee was de eerste steen gelegd van het bouwsel van de sociale zekerheid in Nederland. In samenwerking met het CTSV (College Toezicht Sociale Zekerheid) organiseert NRC Handelsblad een prijsvraag onder lezers over de toekomst van de sociale zekerheid, die in de loop van die eeuw onder zware druk is komen te staan.
Column
Vee
Dolende conducteurs en machinisten, kinderen die hun geitje zien vermoord worden, steeds legere weilanden die bekeken worden vanuit steeds langere files en veehallen waarin getennist wordt. Het publiek, veel vreemder dan de gekste koeien, doet lekker gek. Uitgedost gek. Bewaar de beelden. Zo ging het volk tekeer op het moment dat hun veestapel werd afgemaakt. Als je ziet hoe de gemiddelde tennishooligan er uitziet, denk je soms aan ruimen. Preventief ruimen.
JAMAICA
Phileas Fogg ging in 80 dagen de wereld rond, Bob Marley in 80 concerten. De Achterpagina gaat in 80 hits de wereld rond. Vandaag de 41ste bestemming: het Jamaica van Bob Marley.
Ik kan repareren
Er zijn mensen die meer van de wereld hebben gezien dan reizigers die in alle continenten zijn geweest. Het zijn de mensen die de binnenkant kennen van het koffiezetapparaat, de vaatwasser en de remnaaf. Die weten wat er achter de knoppen van de afstandsbediening zit en die de grillige weg van de draden in een strijkbout hebben gevolgd. Avonturiers, die de moed hebben gehad een apparaat dat het niet meer deed open te maken. Soms werden ze beloond met een overwinning: een strijkbout die weer warm werd, of een zaklantaarn die weer licht gaf. Vaak lukte het niet, of was het apparaat nog kapotter dan tevoren. Dat gaf niets, want er kwam ervaring voor in de plaats.
Bambi
Toen ze vorige week vrijdag een beetje verlegen naar beneden kijkend achter dat tafeltje zat en plots omhoogkeek en ik die grote stralende ogen zag, wist ik het zeker. Dit is geen kind van Zorreguieta, maar een schepsel van Walt Disney. Bambi, Mowgli, Simba, 101 Dalmatiërs en Máxima.
Ederveen toont karakters
Arjan Ederveen is uniek. Niet alleen in Nederland, maar nergens ter wereld is een andere acteur te vinden die zo achteloos en veelzijdig het ene na het andere tv-hoogtepunt produceert. Van het waanzinnige Theo en Thea tot de fijnzinnig gedetailleerde miniaturen in 30 Minuten.
Een nuttig debat over een toegankelijk koningshuis
Hij moest vorige week een traantje wegpinken, tijdens de tv-toespraak van prins Claus. ,,Zéér indrukwekkend. Het definitieve bewijs dat het koningshuis geen gesloten sekte is'', zegt Felix Rottenberg. Máxima vindt hij ,,een prima huwelijkskandidaat''. Ze lijkt hem sterk en evenwichtig. ,,Ik ben misschien geen principieel voorstander van de monarchie, maar ik zie er wel degelijk de voordelen van in.'' Rottenberg presenteert het NPS-programma Het Schaduwkabinet. Als alles volgens plan verloopt ontketent deze ,,simpele monarchist'' zaterdagavond een ,,nuttige discussie'' over het Nederlandse koningshuis. Titel: Koning Willem IV.
Avonturen in een toverhuis
Stel je voor: je ouders zijn gescheiden en je verheugt je op een lange zomervakantie bij je vader in zijn nieuwe huis in Wales. Helaas heeft hij ook je nichtje en neefje uitgenodigd, en loopt zijn nieuwe vrouw zwanger rond.
Journalisten met feestogen
Hoe bekwaam deden de media verslag van het debat rond de verloving van Willem-Alexander en Máxima Zorreguieta? Een rondvraag.
Euforie op Wall Street van korte duur na cijfers
De euforie op Wall Street heeft maar een dag geduurd. Nadat donderdag forse koerswinsten werden geboekt, was het gisteren weer helemaal mis. Oorzaken van de beursellende waren tegenvallende werkloosheidscijfers en nieuwe winstwaarschuwingen. De Dow-Jonesindex van dertig toonaangevende fondsen uit de 'oude' economie leverde 1,28 procent in op 9791,09 punten. Technologie-index Nasdaq ging nog harder onderuit: min 3,63 procent op 1720,29 punten.
Beurs gooit technologie op één hoop
Telecom en technologie worden door beleggers vaak op één hoop gegooid. Maar de AEX heeft geen twéé technologiebedrijven die precies hetzelfde doen.
Diagnose recessie anders dan anders
Merrill Lynch en Robeco voorspellen dat de beurs weer gaat stijgen. Koersen lopen vaak zo'n zes maanden vooruit op de ontwikkelingen in de economie. Wie dus nu al weer optimistisch is over de beurs, is ook optimistisch over herstel van de Amerikaanse economie voor het eind van het kalenderjaar. Dat is helaas nog niet zo zeker. De diagnose van de recessie is dit keer anders dan anders: een combinatie van overcapaciteit in technologie, zware verliezen op de beurs en een pas op de plaats van verliesgevende dotcoms en telecombedrijven. De overcapaciteit in de technologiesector verdwijnt snel genoeg, want er komen steeds nieuwe uitvindingen op de markt.
Bijsluiter achterhaald
In Nederland voltrekt zich een financiële ramp. In diepe stilte, want alle aandacht gaat uit naar het mond- en klauwzeer, de spoorwegstakingen en de Verloving. Niemand bekommert zich om de slachtoffers van de gedaalde beurskoersen. Mensen die begin vorige jaar een of meer ton stopten in beleggingsfondsen actief in de toen modieuze internet- en telecombedrijven. Net op het hoogtepunt van de markt. Die optimisten hikken nu aan tegen verliezen van 50 procent en meer, blijkt uit hun reacties. Nog slechter af zijn beleggers die geld leenden om hun goklusten bot te vieren en nu zitten met verliezen tot 90 procent van hun investering. De beurs kent geen mededogen.
Een doe-het-zelf-rechtzaak
Arbitrage leek een toverwoord in het arbeidsconflict bij de NS. De sportwereld, geschillencommissies en `rijdende rechter' werken er mee. Toch kennen weinigen de mogelijkheden voor particulieren om via arbitrage snel en goedkoop van huis-tuin-en-keuken conflicten af te komen.
Koersen = emotie
Als de koersen stijgen en veel beleggers profiteren ervan mee, dan neemt hun geneigdheid om te geloven dat die hogere koersen rationeel te verklaren zijn, toe. Begrijpelijk, want wie de waarde van zijn aandelenbezit in korte tijd sterk heeft zijn stijgen, gaat vanzelf op zoek naar logica. Naar argumenten die zijn zorg kunnen onderdrukken dat de stijging even snel weer tenietgedaan kan worden.
De week
NEDERLAND VERVUILT.Zwerfvuil. In de Rotterdamse wijk Kralingen krioelen ratten overdag rondom uitpuilende afvalcontainers. Bij scholen in de stad liggen de straten met blikjes, flesjes en resten junkfood bezaaid, vooral rondom maagdelijk lege vuilnisbakken die er soms in overvloed staan.
Bush krijgt voor driekwart zijn zin met belastingplan
Democraten en Republikeinen hebben een belasting-compromis bereikt. Ze claimen elk de overwinning.
Vrij worstelen na Napster
Twee grote allianties in één week. De muziekwereld maakt zich in hoog tempo op voor een leven na Napster.
Aanklacht tegen Belgacom wegens diefstal abonnees
Drie concurrenten van het Belgische telecombedrijf Belgacom beschuldigen de ex-monopolist van het stelen van internetabonnees. De drie, waaronder KPN, hebben gisteren een gezamenlijke klacht tegen Belgacom gedeponeerd bij de handelskamer van de Brusselse rechtbank.
L&H klaagt Koreaanse banken aan
Het in surséance verkerende Vlaamse spraaktechnologiebedrijf Lernout & Hauspie gaat vier grote Zuid-Koreaanse banken en de ex-topman van de Zuid-Koreaanse dochter aanklagen wegens fraude.
Als een dief in de nacht
Het Nederlandse baggerschip `Amsterdam' lag ruim vier maanden aan de ketting in Indonesië. Het conflict, dat nog steeds niet is opgelost, ging over de concessie voor zandwinning voor de Indonesische kust. De papieren zouden niet deugen. Het verhaal achteraf van een onwaarschijnlijke ontsnapping.
L&H klaagt banken aan
Door een onzer redacteuren BRUSSEL, 7 APRIL. Het in surséance verkerende Vlaamse spraaktechnologiebedrijf Lernout & Hauspie gaat vier grote Zuid-Koreaanse banken en de ex-topman…
Beurs VS daalt door toename werkloosheid
Door onze correspondent NEW YORK, 7 APRIL. Een onverwacht groot banenverlies vorige maand in de Verenigde Staten heeft opnieuw de vrees voor een recessie aangewakkerd.
In 35 minuten naar Maastricht
Treinstakingen trotseren kan door in de file te gaan staan of naar het werk te fietsen. Maar vliegen is natuurlijk ook een optie.
NS sluit centrales 9292 om kosten
De Nederlandse Spoorwegen (NS) willen de komende twee jaar drie van de vijf belcentrales voor reizigersinformatie (0900-9292) sluiten. Het gaat om de vestigingen in Den Haag, Tilburg en Arnhem. NS sluit de centrales om kosten te besparen, zo verklaart een woordvoerder van het bedrijf.
Vrouwen armer dan Eurozusters
Nederlandse vrouwen werken langer en verdienen minder dan mannen. En ze hebben ook nog minder vrije dagen. Andere Europese vrouwen zijn beter af. Het poldermodel helpt niet.
De verjaardag van de zwakke euro
Komt die langverwachte correctie op Wall Street, en wat doet de euro? Niets. En dat terwijl breed was verwacht dat de Europese munt dit jaar eindelijk zou kunnen profiteren van de zwakte van de Amerikaanse economie en beurs. Als de eurokoers al iets deed was het verzwakken tegenover de dollar, tot net boven de 0,88 dollar op dinsdag. Dat is niet zo heel erg ver boven de koers van 0,84 dollar waarop in september vorig jaar nog massale steunoperaties plaats vonden op de valutamarkt.
Stroombedrijf failliet
De grootste stroomdistributeur in de Amerikaanse staat Californië, Pacific Gas & Electric (PG&E), heeft gisteren uitstel van betaling aangevraagd. Oorzaak voor de problemen is de elektriciteitscrisis. ,,De onderhandelingen met de autoriteiten over een oplossing voor onze problemen leiden tot niets'', aldus het bedrijf.
Verzet laait op tegen plan KLM
Het technisch personeel van de KLM verzet zich tegen de samenwerking voor vliegtuigonderhoud tussen KLM en het Amerikaanse UTC. Driehonderd technici hielden gisteren een wilde actie.
Suikeroom?
Oud-voorzitter en geldschieter Bernard Tapie – in '94 afgetreden wegens een omkoopschandaal – keert als aandeelhouder en sportmanager terug bij Olympique Marseille. Moeten voetbalclubs wel in zee gaan met rijke zakenlui?
Monument
De Ronde van Vlaanderen is de bloem in het knoopsgat. De krachtige beeldspraak komt niet uit de pen van een Vlaamse dichter, maar werd dezer dagen opgetekend uit de mond van Fiorenzo Magni, de legendarische Italiaan die precies vijftig jaar geleden `Vlaanderens Mooiste' won.
Het publiek
Vaak komen ze zelf ook op de motor, de toeschouwers bij motorcrosswedstrijden. Op off-the-roads bijvoorbeeld, waarmee ze zichzelf vooral na de race ook even een motorcrosser wanen. Even dingen doen die niet mogen. Zoals scheuren door de berm, over hobbels die vergeleken bij de bulten in de crosscircuits speldeknopjes zijn. Nog nagenietend van de wedstrijd de rebel uithangen, even Marlon Brando in The Wild One zijn.
DE EENDAGSVLIEG VAN VLAANDEREN
Johan Lammerts (40) is een uitzondering op de regel dat grote koersen door grote renners worden gewonnen. De Brabantse waterdrager werd in 1984 gehuldigd als winnaar van de Ronde van Vlaanderen. Morgen keert hij terug op de kasseien. ,,In België tel ik mee'', zegt de ploegleider van Mercury-Viatel.
`Ajax is met een kwaliteitsslag bezig'
Arie van Eijden keerde vorig jaar terug van de KNVB naar Ajax. Als algemeen directeur kreeg hij de taak de club uit het slop te halen. ,,Ik heb het gevoel dat we met een kwaliteitsslag bezig zijn'', zegt Van Eijden aan de vooravond van Ajax-PSV.
Tiger Woods
Tiger Woods toonde gisteren in de tweede ronde van de Masters in Augusta zijn talent. De golfer rukte met een score van 66, zes onder par, op naar de tweede plaats achter zijn…
Verloren liefde oorzaak grauwe dressuurfinale
Door een verbroken liefde wordt de wereldbekerfinale voor dressuuruiters niet in het zonnige São Paulo maar in het grauwe Aarhus gehouden. En ook nog zonder Anky van Grunsven en andere topruiters.
Geen enkele Duitser in eerste elftal Cottbus
FC Energie Cottbus heeft een primeur in de Bundesliga. Voor het eerst in 38 jaar speelde er gisteravond in de hoogste Duitse voetbalafdeling een elftal dat geheel bestond uit buitenlanders.
Engeland is het belastingparadijs
Engeland is het belastingparadijs voor voetballers. Een onderzoek van de Arthur Andersen Sport Consulting Group uit Londen wijst uit dat de voetballers in Engeland de minste…
Dikmoet coach hockeyers KZ
Hockeyclub Klein Zwitserland heeft Franklin Dikmoet aangetrokken als coach voor de mannenploeg in het volgend seizoen. Hij wordt de opvolger van Joost Bellaart die Maurits Hendriks is opgevolgd als bondscoach van het Nederlands elftal.
FC Utrecht wint thuis van AZ
FC Utrecht heeft gisteravond in eigen stadion met 1-0 gewonnen van AZ. Bij AZ maakte de nieuwe hoofdcoach Henk van Stee zijn opwachting.
Ook bod SBS op hele pakket tv-rechten
Na de NOS eerder deze week heeft gisteren ook SBS een bod uitgebracht op het hele pakket tv-rechten van de voetbalwedstrijden van de eredivisie.
Een coach die de juiste snaar raakt
De Nederlandse tennissers beschikken over een betrokken coach, de Duitsers over een arrogante coach. Het verschil in beleving is daarmee voor een groot deel verklaard.
Tennisteam dichtbij de halve finale
De tennissers van het Nederlandse Davis-Cupteam hebben nog één punt nodig om zich voor het eerst in de historie van het landentoernooi te plaatsen voor de halve finale. In Den Bosch nam het team gisteren een 2-0 voorsprong op Duitsland.
RUDD & SHEPP
Wilde geruchten deden jarenlang de ronde over Archie Shepps afgetakelde spel. `Overdadig dopegebruik' werd er gefluisterd, `slecht passend kunstgebit' werd er geopperd. Maar of de freejazz-saxofonist nu van de naald af is en nieuwe tanden heeft of niet, anno 2001 is hij weer helemaal van de partij.
Kunst van de week
Overzicht van opvallende kunstuitingen die de afgelopen week in NRC Handelsblad zijn besproken.
●●●○○
Rijksmuseum Het Rijksmuseum in Amsterdam wordt voor 450 miljoen opgeknapt en…
Boerenleed bezongen
De rockgroep Normaal steekt de boeren die door de mond- en klauwzeercrisis zijn getroffen, een hart onder de riem met een speciaal lied. `Het is stil op de boerderij' heet het lied van de Achterhoekse band waarin het boerenleed wordt bezongen.
Sjostakovitsj junior naar Rotterdam
Maxim Sjostakovitsj, de zoon van de Russische componist Dmitri Sjostakovitsj, zal tijdens het Rotterdamse Gergjev Festival in september een aantal werken van zijn vader dirigeren.
Bij ons in de Jordaan
Jacques Klöters leidde gisteravond een ode aan het Jordaan-lied, maar volgens zijn nieuwe bundel Bij ons in de Jordaan heeft het zingen van dit repertoire `niets meer met de werkelijkheid te maken.'
Supersurfer op de woelige Noordknoop
Architecten moeten beschikken over een lange adem. Bouwen duurt lang, vaak jaren, en wat er aan voorafgaat, het ontwerpen, is ook tijdrovend. Voor stedenbouw is zelfs engelengeduld nodig: hierbij nemen ontwerp en uitvoering nog meer tijd in beslag.
Schoonzwemsters met okselstoppels
Mimespelers Bianca van der Schoot en Suzan Boogaerdt maken Klem, een komische voorstelling over kibbelende schoonzwemsters in onflatteuze badpakken. ,,Wat doet het met je als je in zo'n strakke vorm wordt geperst?''
De wereld een markt
EN OMHOOG GAAN ze weer, de effectenbeurzen, alsof bij toverslag de beleggers en de handelaren achter hun beeldschermen tot het collectieve besef zijn gekomen dat het ergste leed in de koersontwikkelingen verwerkt is. Het eerste kwartaal van dit jaar heeft een wereldwijde beurscrash in slow motion te zien gegeven, met enorme verliezen, maar zonder de paniek van een koersschok op één dag. In de informatie- en communicatietechnologie, de ICT van de vorig jaar nog zo bewierookte `nieuwe economie', zijn de dalingen al langer aan de gang en zijn de klappen nog groter geweest. In de Verenigde Staten hebben de beweringen over blijvende economische groei plaatsgemaakt voor gesomber over een recessie.
Vader Arafat
Veelvoudig en met eer ontvangen in Nederland. Hoewel hij daarvoor nooit heeft hoeven beweren dat hij niet op de hoogte was van de terroristische activiteiten van zijn Fatah-beweging. En evenmin heeft Arafat voor ons de moeite genomen zich als aanhanger van de democratie te bekennen. En toch een graag geziene gast bij onze premier, die op zijn beurt vorig jaar april nog een kort werkbezoek bracht aan de Palestijnse dictator om bezorgd te bespreken of de Nederlandse hulp ten behoeve van de Palestijnse haven wel goed was aangekomen.
Balkan blijft wankel, ook na arrestatie Miloševic
Met de aanhouding van Slobodan Miloševic, eindigt een treurig hoofdstuk in de geschiedenis. De verantwoordelijkheid voor het bloedvergieten in voormalig Joegoslavië rust grotendeels op de schouders van de slachter van Belgrado. Toch zijn de zorgen van de Balkan slechts ten dele weggenomen. Gerechtigheid en stabiliteit waren natuurlijk uitgesloten zolang Miloševic aan de macht was of zelfs maar openlijk in de ambtswoning van de Joegoslavische president verbleef. Maar zijn arrestatie, vermoedelijke veroordeling en uiteindelijke uitlevering naar het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag zijn slechts een noodzakelijk begin. Ook zonder Miloševic is de Balkan probleemgebied.
Euthanasie komt voort uit verheven zelfbeeld
In Nederland is euthanasie altijd een `recht' waarover met anderen wordt onderhandeld, geen recht dat vrijelijk door het individu wordt uitgeoefend, meent James Kennedy.
BRIEVEN
1 De reactie van de bestuurskundigen Svensson en Aarts in het artikel “Stemmen per internet is onzin’ (NRC Handelsblad, 23 maart), is erg stereotiep.
Conservatisme en religie gaan samen
Anders dan in Nederland heeft in Amerika het morele programma van de conservatieve beweging altijd een religieuze component. President Bush appelleert aan deze traditie wanneer hij religieuze groepen maant waarden en normen te herstellen, meent Cornelis Heesters.
Melden dierziekten verplicht
Veeartsen en veehouders worden verplicht bepaalde dierziekten en ziekteverschijnselen te melden bij de overheid. Dat is de strekking van een wijziging van de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren waarmee de ministerraad gisteren heeft ingestemd. Het voorstel, dat nu naar de Tweede Kamer is gestuurd, werd in juni vorig jaar al voor commentaar aangeboden aan de Raad van State.
Snelle -reactiemacht EU loopt forse vertraging op
De oprichting van een militaire interventiemacht van de Europese Unie heeft forse vertraging opgelopen. Staatssecretaris Van Hoof heeft gisteren gewaarschuwd dat de EU-defensie ,,een papieren tijger'' wordt als het blijft bij goede voornemens. Hij deed dit op een informele bijeenkomst van de EU-ministers van Defensie in Brussel.
Kamer wil WAO-wonder van Donner
De toekomst van de WAO ligt in handen van de commissie-Donner. De contouren van het advies tekenen zich af.
Geen akkoord begroting
Het zit er niet in dat het kabinet voor de paasdagen in grote lijnen overeenstemming bereikt over de begroting voor volgend jaar. De ministerraad heeft gisteren een eerste ,,stevige bespreking'' gehad, maar volgens premier Kok moet er er nog een ,,flinke slag'' worden gemaakt.
Communisten Moldavië erven failliete boedel
Maandag krijgt Moldavië een communist als president. Het heeft al een communistisch parlement. Maar, zegt de president, ,,wij hebben geen hoorntjes en gekloven hoeven.''
Aidspanel Zuid-Afrika komt er niet uit
Een controversieel onderzoek in opdracht van de Zuid-Afrikaanse regering over het verband tussen het hiv-virus en aids mislukt. Een deskundigenpanel, dat een miljoen gulden kostte, kwam deze week met een rapport, waarin volgens critici ,,niets nieuws'' staat.
Ex-koning Bulgarije wil parlement in
De vroegere Bulgaarse koning Simeon II gaat de politiek in. Hij kondigde gisteren, met het oog op de parlementsverkiezingen van juni, de oprichting aan van een `Nationale Beweging voor Koning Simeon II'. Simeon II (63) zal, met die beweging of aan het hoofd van een partij, deelnemen aan de parlementsverkiezingen op 17 juni.
Vietnam boos op VS na asiel aan Vietnamezen
Vietnam is woedend op de Verenigde Staten die een groep van 24 naar Cambodja gevluchte Vietnamezen asiel hebben aangeboden. De krant Nhan Dan (Het Volk) haalde gisteren in het commentaar uit naar de regering-Bush die zich schuldig zou maken aan een ,,niets ontziende inmenging'' in binnenlandse aangelegenheden. Nhan Dan is de spreekbuis van het communistische regime.
De luxe van de hulpverlener
Turkana-land in Noordwest-Kenia was ooit een verbanningsoord. De Britse kolonisten besloten er in de jaren vijftig de gevaarlijk geachte verzetsstrijder Jomo Kenyatta naar toe te bonjouren: van de zinderende zandvlakten zou hij nooit ontsnappen.
Hoofddoek verboden
Een Deens Hof van Beroep heeft een islamitische vrouw ongelijk gegeven die bezwaar had gemaakt tegen het verbod van haar werkgever om een hoofddoek te dragen.
Turkse priester gaat vrijuit
Een rechtbank in de Turkse stad Diyarbakir heeft de Syrisch-orthodoxe priester Yusuf Akbulut vrijgesproken van de aanklacht van `aanzetten tot religieuze haat'. Akbulut had zich vorig jaar voorstander verklaard van een plan van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden om de genocide onder Armeniërs in de laatste fase van het Ottomaanse Rijk te erkennen. Het Huis heeft die ontwerp-resolutie inmiddels geschrapt. In Frankrijk werd een dergelijke motie wèl aangenomen, tot grote woede van Turkije.
JERUZALEM
Een Palestijnse jongen doet het in zijn broek bij zijn arrestatie door Israëlische agenten die hij eerder met stenen bekogelde.
Chinese piloot volgens VS een cowboy
China en de VS schuiven elkaar de zwartepiet toe over de toedracht van het ongeluk met een Amerikaans spionagevliegtuig dat een Chinese piloot vermoedelijk het leven kostte.
Politiek is in Italië familiebedrijf
Veel Italianen zijn trots op hun traditie van familiebedrijven, die de economie van het land flexibiliteit en lange-termijnvisie hebben gegeven. Maar steeds meer mensen zetten vraagtekens bij de vertaling van dit model naar de politiek. Nu de kandidatenlijsten voor de parlementsverkiezingen klaar zijn, valt op hoeveel juniors daar op voorkomen. Forlani, Cossiga, Andreotti: ze hebben jarenlang de politiek gedomineerd en helpen nu hun familie op het pluche.
Kroaten in Bosnië slaags met SFOR
In de Bosnische stad Mostar zijn gisteren vuurgevechten uitgebroken tussen Bosnische Kroaten en militairen van de vredesmacht SFOR. Directe aanleiding vormde onenigheid over de controle op omstreden bankfilialen.
Verboden toegang: mond- en klauwzeer
Voetpaden, bossen en parken zijn gesloten. Sportwedstrijden en kerkdiensten worden afgelast, openbaar vervoer gestaakt, bibliotheken gesloten. Alles om verspreiding van het virus te voorkomen. Premier Blair begon gisteren een pr-campagne om aan te tonen dat het Britse platteland `open for business' is. Ondanks mond-en-klauwzeer blijven toeristen welkom. Het is een idee: om te zien wat `onschuldig lam' betekent moet je met Pasen in Cumbria gaan kijken.
Gedetineerden slapen buiten cel
Omdat justitie met een cellentekort te maken heeft, moeten gedetineerden op de recreatiezaal van de gevangenis slapen.
Bezoek van Zorreguieta's `niet zo handig'
Het privébezoek van het echtpaar Zorreguieta aan koningin Beatrix en prins Claus in november vorig jaar was ,,op dat moment niet zo handig'', zei hoogleraar Baud gisteravond in…
Rekening `Volendam' staat open
Het brandwondencentrum van het Martini Ziekenhuis in Groningen heeft anderhalf miljoen gulden aan onbetaalde rekeningen liggen als gevolg van de opvang van acht slachtoffers van de cafébrand in Volendam.
Demonstraties Koerden beperkt
Burgemeester Deetman van Den Haag zal Koerden niet snel meer toestemming verlenen om in het centrum van de stad te demonstreren. Dat heeft hij gisteren gezegd in een vergadering van de gemeenteraad, waar de rellen van vorige week aan de orde kwamen.
`Hier ga ik echt niet in. Dan ga ik liever fietsen'
Vanaf 2003 moeten kinderen van de Europese Commissie tot hun twaalfde in een autozitje. Waar koop je er een? En wil een twaalfjarige erin, als het al past?
`Zwerfzwangere' zoekt onderdak
Door een gebrek aan verloskundigen gaat de Nederlandse traditie van thuisbevallen op de helling. `Zwerfzwangeren' zoeken onderdak.
Kok boos over NS-stakingen
Premier Kok heeft de Nederlandse Spoorwegen en de vakbonden krachtig opgeroepen hun conflict over de nieuwe dienstregeling bij te leggen. Hij hoopt dat partijen dit weekeinde tot nieuw overleg komen, waardoor nieuwe stakingen na het weekeinde van de baan zijn.
Nederland beperkt geld voor Antillen
Nederland gaat minder geld geven aan de Nederlandse Antillen, omdat de Antilliaanse regering afspraken over inburgeringscursussen voor jongeren niet nakomt. Het gaat om een bedrag van 26 miljoen gulden.
Hoop gloort in IRT-feuilleton
Kris J., die volgens justitie het IRT hielp drugs te importeren, is gisteren tot twaalf jaar cel veroordeeld. Onverwacht succes voor het OM.
DNA-discussie in zaak-Jansons
De tweede zittingsdag van het hoger beroep in de zaak Sybine Jansons, voor het gerechtshof in Amsterdam, heeft nog geen helderheid verschaft over de vraag of een ander dan de verdachte Martin C. verantwoordelijk is voor haar dood. Vorig jaar werd C. voor de rechtbank in Utrecht veroordeeld tot twintig jaar cel en tbs wegens doodslag op Sybine Jansons (13) uit Maarn en verkrachting van twee andere vrouwen.
VU-hoogleraar victimologie
De Vrije Universiteit Amsterdam stelt per september 2001 een bijzondere leerstoel victimologie in. Het is de eerste keer dat in Nederland een hoogleraar wordt aangesteld die uitsluitend onderzoek zal doen naar de kwaliteit van de hulpverlening aan slachtoffers van geweld en verkeersongelukken.
Kindverkrachter met behulp van camera's gepakt
Met behulp van beveiligingscamera's is vorige week in de Leeuwarder wijk Westeinde een 38-jarige zedendelinquent opgespoord. De man wordt verdacht van twaalf zedendelicten in zijn woonplaats. Hij heeft bekend en zit in voorarrest.
De slinkende huwelijksvoorwaarden van de Oranjes
Máxima Zorreguieta is geen prinses en niet protestants. Een eeuw geleden zou ze geen kans hebben gemaakt om koningin te worden. Maar adel is geen voorwaarde meer, het gaat tegenwoordig om `ziele-adel'.
DEN BOSCH
Raemon Sluiter heeft in Den Bosch het Nederlands tennisteam in de kwartfinale van het Davis-Cuptoernooi tegen Duitsland op een verrassende 2-0 voorsprong gezet.
Eurocommissaris hekelt Brinkhorst
Minister Brinkhorst van Landbouw maakt zich schuldig aan een ,,niet consequent ethische'' benadering bij de bestrijding van crises in de landbouw. Dat zegt Europees commissaris voor de Landbouw Franz Fischler vandaag in een vraaggesprek met deze krant.
Senaat hakt in plan Bush
De Amerikaanse Senaat heeft het plan tot belastingverlaging van president Bush met 25 procent gekort. De Senaat gaat akkoord met een verlaging van 1.200 miljard dollar over tien jaar.
Kroes `bevrijdde' schip
De oud-ministers Bram Peper en Neelie Kroes hebben vorig jaar juni een belangrijke rol gespeeld bij het heimelijke vertrek van een baggerschip van Ballast Nedam uit Indonesië. De sleephopperzuiger `Amsterdam' lag vierenhalve maand aan de ketting in de haven van Batu Ampar, op het eiland Batam. De plaatselijke autoriteiten hielden het schip vast, omdat zij twijfelden aan de geldigheid van de vergunning van Ballast Nedam om zand te winnen in Indonesië.
Gestoorde daklozen in inrichting
Er moeten gesloten inrichtingen komen voor verslaafde psychiatrische patiënten die ernstige overlast op straat veroorzaken. Dat hebben wethouders van een aantal grote steden in gesprekken met deze krant gezegd.
Spionagevliegtuig
WASHINGTON, 77 APRIL. De Amerikaanse president Bush heeft verklaard dat Washington en Peking vooruitgang boeken bij de besprekingen over de terugkeer van het Amerikaanse…
Onbetaalde nota’s van Volendam
GRONINGEN, 7 APRIL. Het brandwondencentrum van het Martini Ziekenhuis in Groningen heeft nog anderhalf miljoen gulden aan onbetaalde rekeningen liggen als gevolg van de opvang…
Wilde actie technici KLM
ROTTERDAM, 7 APRIL. Het technisch personeel van de KLM verzet zich tegen de samenwerking tussen KLM en het Amerikaanse UTC bij het onderhoud van vliegtuigen.
Interventiemacht EU vertraagd
BRUSSEL, 7 APRIL. De oprichting van een militaire snelle-reactiemacht van de Europese Unie heeft forse vertraging opgelopen.
26 miljoen minder voor Antillen
DEN HAAG, 7 APRIL. Nederland geeft de Nederlandse Antillen 26 miljoen gulden minder steun omdat de Antilliaanse regering afspraken over verplichte inburgeringscursussen voor…
Kok roept NS en spoorwegbonden op tot overleg
DEN HAAG, 7 APRIL. Premier Kok heeft de Nederlandse Spoorwegen en de vakbonden opgeroepen hun conflict over de nieuwe dienstregeling bij te leggen.
Poes Moppie heeft de meeste rechten
De dierenarts Aflevering 2: Waarin poes Moppie laconiek haar blaassteenoperatie verwerkt en haar baasje filosofeert over de mystiek van katten.Henriëtte van den Oever (44) woont met poes Moppie (4) en kater Roekie (4) in Den Haag. Ze is vrijgezel en gedetacheerd management-assistente bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat.
EET JE WEL GOED?
Kan een overtuigde smulpaap wel gezond eten? Joep Habets probeerde het een maand. Met voedselvrees en voedselvreugde.
De bijl erin
In de internationale rechtbankserie deze maand een Zuid-Afrikaanse zaak. Een vrouw betaalt vier huurmoordenaars om haar man om het leven te brengen.Is er plaats voor vergeving?
DE NAAKTE SOLDATEN VAN HET GELOOF
In Allahabad vond begin dit jaar het twaalfjaarlijkse religieuze festival Kumbh Mela plaats. Tijdens dit heilige Feest van de Kruik nemen miljoenen pelgrims en duizenden naakte sadhu's een duik in de Ganges om al hun zonden weg te wassen. Maar waarom lopen onthechte sadhu's rond met mobiele telefoons? Een verhaal over de binnenkant en de buitenkant, hindoetrots en het rotsvaste vertrouwen in het eeuwige India.
Meisjes
Wat wil de koe, de film, niet alleen een ode maar ook een waarschuwing, werd oorspronkelijk uitgezonden op 10 maart 1996. Nog diezelfde maand brak de eerste BSE-crisis uit en daarna is het eigenlijk nooit meer rustig geworden rond het vee in ons land. Deze week gaf de actualiteit aanleiding om de hele documentaire te herhalen. Maar laten we het niet over mond- en klauwzeer hebben. Hier niet. Nu niet.
GOD OP DE PLANKEN
Tien jaar geleden richtte Raoul Heertje Comedytrain op, een collectief van stand up comedians, enig in zijn soort. Café Toomler en het Comedy Café in Amsterdam zitten inmiddels avond aan avond vol. Comedy is snel, brutaal, hard en politiek niet correct. Maar de stand up is genadeloos overgeleverd aan zijn publiek. Een verhaal over de 'fear zone', over adrenaline en de bevrijdende lach.
DE VRIENDEN VAN WANDERS
Welke modeontwerpers en vormgevers zijn toonaangevend voor het begin van de 21ste eeuw? In M aandacht voor de nieuwe garde. Deze maand: Nederlands grootste trots in de designwereld vervult zijn eigen droomwensen.
ANNABEL OOSTEWEEGHEL
M vraagt elke maand beeldend kunstenaars hun droom te verbeelden in de vorm van een zelfportret.'Ik sta voor het hekje van mijn huis, dat in mijn droom nogal Amerikaans aandoet, met mijn voeten in de sneeuw.Zo te zien heb ik het koud, maar wat ik daar doe is onduidelijk. Zo zijn al mijn dromen. Je kunt ze navertellen, maar het hoe en waarom ervan ontbreekt.'
...DUIMEN DRAAIEN
De zwaarste tol lijkt de MKZ-uitbraak te eisen bij natuuronderzoeksinstituut Alterra in Wageningen. Het instituut besloot op 1 maart al om al zijn veldmedewerkers uit voorzorg terug te trekken. ``Het betreft tegen de honderd van onze mensen'', vertelt voorlichter Bert Jansen. ``Dat komt komt nu neer op een ton onderzoeksgeld per week. Maar het ergste moet nog beginnen: het veldseizoen breekt nu pas aan.''
16 HORSEPOWER
Het begint met een eenzame accordeon, nog te zacht voor het gehoor om de melodie op te vangen, in handen van zanger en multi-instrumentalist David Eugene Edwards.
Dolende geesten
M heeft deze maand een fraai voorbeeld van typisch Nederlands pragmatisme. In de jaren zestig raakte de antipsychiatrie internationaal in zwang. Het zou beter zijn voor psychiatrische patiënten om tussen gewone mensen te wonen. Inrichtingen gingen dicht, patiënten de straat op.
COOL KIDS
Wat gebeurt er als je een groep kinderen uit een oude stadswijk een eenvoudig fotocameraatje in handen geeft en zegt: ga maar de straat op? Fotograaf Jan Henderik deed het in de Rotterdamse wijk Cool. Enkele chaotische fotolessen, honderden negatieven en vele uren in de donkere kamer later was een uniek document humain geboren.De Rotterdamse schrijver / tv-maker Wilfried de Jong kroop vervolgens in het hoofd van een grotestadsjongetje en schreef een kort verhaal.
MUMMIES
Dank voor het interessante artikel van Dirk van Delft over de mummies van Xinjiang (bijlage W&O, 31 maart). Victor Mair, wiens boek in het artikel besproken wordt, had zich niet hoeven te verbazen over het Kaukasische uiterlijk van die mummies, bij de Indo-Europese Tocharen ligt dat eerder in de lijn der verwachting.
NATUURKUNDE 3
`Wie schrijft voor een breed publiek, is verplicht zich te houden aan wat wij zeker weten', aldus Vincent Icke in `Wasknijpers' (W&O, 17 maart). Kennelijk geldt deze regel alleen voor anderen, want op grond waarvan wordt Roger Penrose een `zwetser' genoemd? Als Icke zich aan de feiten wil houden, moet hij niet net doen alsof de onderwerpen die Penrose aansnijdt, al een wetenschappelijk uitgemaakte zaak zouden zijn, of dat zijn argumenten weerlegd zijn. De stelling van Penrose luidt ruwweg dat kunstmatige intelligentie onmogelijk is, wanneer deze gebaseerd zou zijn op ons huidige concept van een computer. Zoals met alle stellingen zijn ook hier de kleine lettertjes in het bewijs van belang, en er is over de hele affaire de laatste jaren veel discussie geweest.
CRIMINEEL GEDRAG 3
In de bijlage W&O van 24 maart stond onder de kop `Gesloten instituut' een interview met professor De Ruiter over de terbeschikkingstelling. ``Onbegrijpelijk'' noemde zij dat ``naar effectiviteit van de maatregel van meet af aan nauwelijks onderzoek is gedaan''. Kennelijk is haar niet bekend dat haar Van der Hoevenkliniek, ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan, bij alle patiënten die er ooit waren opgenomen (628) een dergelijk onderzoek heeft uitgevoerd. Vergelijkbare onderzoeken zijn verricht in Veldzicht (213 patiënten). Boschoord (628 patiënten) en de Mesdagkliniek (377 patiënten).
Parel
Op 23 maart vierde Viktor Kortschnoi zijn zeventigste verjaardag in Sint Petersburg, waar hij een snelschaaktoernooi had gespeeld dat de Petersburgers te zijner ere hadden georganiseerd. De verjaardagsgasten konden als ze wilden een dag later voor een nieuw schaakfeestje terecht in Moskou, waar Vasili Smislov zijn tachtigste verjaardag vierde.
Stemmen per internet 2
In hun bijdrage sommen Jörgen Svensson en Kees Aarts argumenten op waarom het stemmen via internet, wat momenteel door niet weinigen als dé politieke vernieuwing bij uitstek wordt gepropageerd, voorlopig nog niet mogelijk zal blijken te zijn.
Burgemeester Mans
In het Hollands Dagboek (Z, 24 maart) verschaft de heer Jan Mans ons inzicht in zijn `diepere roerselen' gedurende de week vanaf 14 maart.
Stemmen per internet 1
De reactie van de bestuurskundigen Svensson en Aarts in het artikel `Stemmen per internet is onzin' (NRC Handelsblad, 23 maart), is erg stereotiep. Ze zien alleen gevaren, alsof de bestaande manier van stemmen wel volledig betrouwbaar is.
Star dust
Mooi van S. Montag (Overpeinzingen 1084) om het radioprogramma over de fictieve invasie van Marsbewoners op te voeren als een klassiek voorbeeld van paniek om niets. Over de vraag hoe men toen toch zo de kluts kon kwijt raken is wel iets meer te zeggen.
Icto
Naar aanleiding van het gesprek met de heer N.J. de Jong van ons bureau in Hoogeveen (NRC Handelsblad, 4 april), de volgende (aanvullende) informatie :
Mond- en klauwzeer 3
MKZ is momenteel de plaag van de wereld, zo lijkt het. De angst zit er bij de burger goed in. Maar wat blijkt?
Mond- en klauwzeer 2
Met de MKZ-crisis lijkt de gemeenschappelijke agrarische politiek van de Europese Unie zijn grenzen bereikt te hebben. Alle lidstaten onder dezelfde non-vaccinatieregels te laten vallen doet geen recht aan de verschillende omstandigheden van veehouderij en de verschillend liggende exportbelangen van de verschillende lidstaten.
Mond- en klauwzeer 5
Boeren en politiek spraken in 1991 samen af om dieren niet meer in te enten tegen mond- en klauwzeer. Doel van die afspraak: de boeren meer laten verdienen aan export.
Mond- en klauwzeer 1
Dat wij onze landbouwhuisdieren op zo'n grote schaal vernietigen omwille van economische motieven zegt veel over het niveau van de huidige landbouw als cultuurvorm. Dat wij de landbouw niet meer als cultureel goed zien blijkt nog duidelijker uit het besluit van de rechter dat de kudde Schoonebeker schapen opgeofferd mag worden aan het economisch belang van export van vlees naar onder meer de VS.
Mond- en klauwzeer 4
Natuurlijk zal het een afschuwelijk gevoel zijn als je dieren worden `geruimd', maar is begin jaren '90 niet juist ook door de boeren, bang de boot te missen en aangevoerd door minister Brakx, aangedrongen op een non-vaccinatiebeleid? MKZ bestaat al eeuwen en was snel uitgewoed, waarbij de schade beperkt bleef. Dat is niet meer het geval, omdat de veehouderij zo intensief geworden is en er met dieren gezeuld wordt door heel Europa heen. Eén week oude kalfjes van Ierland over zee via Frankrijk naar Nederland.
Mond- en klauwzeer 6
In de debatten over MKZ, BSE etc. wordt weinig aandacht besteed wordt aan de rol van dierenartsen en landbouwingenieurs.
Selectie Televisie
ACTUALITEITENBuitenhof. Interview met oud-topman van Economische Zaken prof.dr. F.W. Rutten. Ned.3, 12.05-13.00u.
Stellingen
Men komt tot rondjes om de kerk wanneer men kans ziet om de kerk in het midden te laten.T.M. PAL, Rijksuniversiteit Groningen
Selectie Radio
Middagconcert. De Mattheus Passie vanuit het Concertgebouw. Radio 4, 12.00-16.30u.
Conservatisme
Het betoog van lijsttrekker Kars Veling van de ChristenUnie over het conservatisme is helder en overtuigend (NRC Handelsblad, 23 maart). Het kernbegrip is inderdaad: bewaren. En terecht stelt Veling de vraag naar de norm waaraan het bewaren getoetst moet worden. Veling illustreert zijn inleiding over de misplaatste autonomie van de mens met behulp van de figuur Faust en van de filosoof Nietzsche. De constatering dat de duivel Faust komt halen, gaat voor het volksboek over Doktor Faustus op, maar niet voor de literaire verbeelding die het beeld van Faust het duurzaamst heeft bepaald, namelijk Goethes `Faust'. Aan het einde van het eerste deel van de tragedie heeft de duivel zijn deel van het pact met Faust niet weten waar te maken. Aan het einde van deel twee meent de duivel dat dit wel het geval is. Maar, Mephistopheles vergist zich. De engelen voeren het `onsterfelijke' van Faust ten hemel onder het zingen van: `Wer immer strebend sich bemüht, den können wir erlösen'.
Raemon Sluiter wint
COACH pagina 13
Selectie Televisie
ACTUALITEITENNova. Onder meer aandacht voor de correspontie tussen de KNVB, het ministerie van Buitenlandse Zaken en de Nederlandse ambassade in Buenos Aires over hoe in 1978 tijdens het Wereldkampioenschap voetbal met het dictatorsregime moest worden omgegaan. Ned.3, 22.13-22.45u.
BLINDE ZIEND
De wetenschapsbijlage van 10 maart doet onder de titel `Blinde ziend' verslag van een grootscheeps experiment dat op twee plaatsen (Japan en de VS) wordt uitgevoerd. In de enorme, honderden tonnen wegende detectoren laat men bepaalde subatomaire deeltjes op elkaar botsen en registreert men de gevolgen van die botsingen.
FILM
Dertig jaar na dato wordt de `director's cut' uitgebracht van `The Exorcist' van William Friedkin, de geruchtmakende film over twee priesters (van wie er één in geloofscrisis verkeert) die met hulp van antieke rituelen de duivel moeten bannen uit het lichaam van een pubermeisje.
Geweld Israël
Een Palestijnse jongen doet het in zijn broek bij zijn arrestatie door Israëlische agenten die hij eerder met stenen bekogelde.
CRIMINEEL GEDRAG 2
In het vraaggesprek van Harm Visser met C. de Ruiter (`Gesloten instituut', W&O, 24 maart) las ik dat bij psychopaten het brein anders op emotionele prikkels reageert dan het brein van een normaal persoon. Ook zou blijken dat psychopaten niet goed in staat zijn een dominante gedragsrespons bij te stellen op basis van nieuw binnengekomen informatie. Dus, zo wordt gesteld, is er geen twijfel mogelijk dat bepaalde functionele en structurele defecten in het brein een rol spelen bij het ontstaan van crimineel en gewelddadig gedrag.
TONEEL
De Theatercompagnie speelt onder regie van Theu Boermans het stuk van Frak Wedekind Lulu, een tragedie over een weergaloze verleidster, een vrouw wier aantrekkingskracht mannenlevens ontwricht. Met Halina Reijn (Lulu) en Jan Decleir (haar vader en pooier).
Toren van Pisa rechter gemaakt
PISA– De scheve toren van Pisa gaat in november na elf jaar weer open voor het publiek. Men heeft de wegzakkende toren sinds 1990 iets minder scheef gezet.
Hard en hoog
Het belangrijkste onderdeel van de onlangs gehouden Spring Nationals in Kansas City vormde de Vanderbilt Knockout Teams. Deze hoofdprijs van het Noord-Amerikaanse bridge werd gewonnen door een Pools-Russische formatie, die in de finale het team van George Rosenkranz versloeg. In de eindstrijd deed zegge en schrijve nog maar een Amerikaan mee. Op zich al opmerkelijk, maar de meeste aandacht ging toch uit naar de inmiddels 85-jarige Rosenkranz. De levende legende uit Mexico Stad kreeg donderdag uit handen van de Mexicaanse president Vincente Fox een hoge staatsonderscheiding. Maar dan niet voor zijn (imposante) bridgecarrière, maar voor zijn bijdrage aan de wereldgezondheid. Dr. Rosenkranz is (mede-) uitvinder van de anti-conceptiepil en ontwikkelde tevens een industriële methode voor de distributie van cortisone (een ontstekingsremmer).
Bifteck vacciné
Nederland vaccineert runderen die misschien mogen blijven leven. Nu ook in Duitsland mond- en klauwzeer is geconstateerd willen ze daar ook vaccineren.
Decadent rijden
Amerikaanse automobilisten zijn verveeld geraakt met energiebesparing. Ze kopen massaal grote jeeps om de jungle van de stad te trotseren. Dankzij honderden miljoenen aan verkiezingsbijdragen van de auto-industrie zijn ze uitgezonderd van milieuwetgeving. Dergelijke Incredible Hulk-cars met vierwielaandrijving zijn twintig procent van de auto-aankopen. En daarmee is alle energiebesparing tenietgedaan. Door de jeep is het gemiddelde brandstofgebruik van Amerikaanse auto's teruggevallen tot het niveau van 1980, toen de straten nog waren gevuld met zacht wiegende acht-cilinders.
Baaldagen
De FNV heeft deze week een wereldprimeur gehaald: een staking tegen verveling. Conducteurs en machinisten willen door het hele land kunnen reizen voor de afwisseling. Eindelijk heeft de FNV die eis erkend en verbrak het een akkoord met de directie. Dagelijkse afwisseling voor machinisten en conducteurs is wel extra vertraging waard. Zelfs twee dagen zonder trein. Ook de sleur van de treinreiziger werd doorbroken. Die hoefde niet zijn rondje om de kerk te maken.
Is fout wel goed?
Naar Nederlandse maatstaf was Jorge Zorreguieta fout als staatssecretaris voor Landbouw voor de Argentijnse junta, concludeert prof. dr Michiel Baud in zijn rapport voor de regering. Maar deugt die Nederlandse maatstaf wel, vraagt hij zich tegelijkertijd af: ,,Voor dergelijke gedragingen zijn geen algemeen aanvaarde juridische normen beschikbaar. Dat staat morele oordelen niet in de weg maar die zullen altijd tenminste betwistbaar en omstreden zijn''.
Dokters zijn gezond
Nederland is lang niet meer het gezondste land van Europa, blijkt uit studies van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu en van de organisatie van de rijkste landen, OESO. De levensverwachting van mannen boven de 65 en vrouwen tussen 45 en 70 jaar is lager dan het Europese gemiddelde, stelt het RIVM in het rapport Lang leven Nederland. Het Rijksinstituut wijst op de favoriete zondebok van minister Borst: roken. Nederlandse vrouwen roken meer dan buitenlandse en daarom zijn ze wat minder gezond dan gemiddeld. Eigen schuld dikke bult.
ARCHITECTUUR
Het Rijksmuseum in Amsterdam wordt voor 450 miljoen opgeknapt en zal na de verbouwing van 2003 tot 2006 als het Nieuwe Rijksmuseum bekend staan. Zeven internationale architecten werden uitgenodigd hun plannen en maquettes te presenteren: een Spaans ontwerp won.
Selectie Radio
Opera aan de Amstel. Slot van een serie hoorspelen op basis van de bundel Les soirées d'orchestre van Hector Berlioz behandelt de opera Dialogues des Carmélites van Francis Poulenc en de rol van de dood in de opera. 747AM, 15.02-16.00u.
...UITWIJKEN...
``We hebben een vijftal doctoraalstudenten naar huis moeten sturen en het beïnvloedt het werk van zeker een dozijn mensen. Ze moeten uitwijken naar de Waddeneilanden, naar Duitsland en ironisch genoeg ook naar Engeland – daar is een bos in eigendom van een universiteit, dus nog steeds toegankelijk. Ook ons onderzoek naar het gedrag van boerenzwaluwen ligt nu helemaal op zijn gat'', aldus Van Noordwijk.
SPINAZIESALADE MET KROKANTE VIS
Les mots de la cuisine et de la table van Colette Guillemard (Collection le Français retrouvé. Belin. Paris) is niet alleen een handig verklarend woordenboek. Het is ook een boek om in te lezen, omdat er allerlei citaten in staan en verwijzingen naar boeken, schrijvers, films en dergelijke. Bij sauce Hollandaise wordt vermeld dat dit geen Hollandse saus is, maar dat het een verwijzing is naar de uitstekende melkproducten van ons land. Prosper Montagné gaf deze saus liever de Normandische naam `sauce Isigny'. Bij paner (paneren) worden verschillende methodes opgenoemd. Panure à la milanaise betekent dat er geraspte kaas aan te pas komt. Panure à l'anglaise is eenvoudiger: bloem, losgeklopt ei en paneermeel. Deze manier wordt vandaag gebruikt voor de krokante vis.
Markt heeft gelijk
Er is dus wel degelijk ook veel voor te zeggen dat de markt uiteindelijk altijd gelijk heeft.
HET HUIS MET DE DOLENDE GEESTEN
In Huize Cornax in de Haagse stationsbuurt wonen 35 schizofrene mannen. Het vervallen pension, gerund door een oer-Haagse familie, voldoet aan geen enkele eis, maar wordt gekoesterd door de gemeente. De mannen kunnen nergens anders heen.Vermaatschappelijking. Zo heet het overheidsbeleid om psychiatrische patiënten buiten de muren van een inrichting te laten wonen. Het is deels ideologie, deels geldgebrek. Maar niet alle patiënten kunnen daarmee leven.
7 april 2001
9 april 2001