Sluit menu
Binnenland
Buitenland
Economie
Den Haag
Cultuur
Wetenschap
Sport
Opinie
Columnisten
Tech en Media
Boeken
Leven
Slim leven
In Beeld
Carrière
Klimaat
Recht
Podcast
Archief
Luister naar
Commentaar
Ombudsman
Puzzels
Magazine
Service
Webwinkel
Familieberichten
Over NRC
Service
Bezorgservice
Onderbrekingsservice
Verhuisservice
Mijn gegevens
Mijn abonnementen
FAQ Digitaal Lezen
Nieuwsbrieven
Veelgestelde vragen
Mijn leeslijst
Digitale krant
Wachtwoord vergeten
Menu
NRC
Mijn nieuws
Podcasts
Digitale krant
Mijn NRC
Terug
Lees meer
Inloggen
Neem een abonnement
Mijn nieuws
Mijn leeslijst
Mijn geschiedenis
Digitale krant
Nieuwsbrieven
Ik ben abonnee
Neem een abonnement
Instellingen
Weergaveopties
Uitloggen
Hoe kunt u ons bereiken?
Vanwege het coronavirus werken onze medewerkers thuis.
Service
Privacy-instellingen
Notificaties
Lichte weergave
Donkere weergave
Volg instellingen van mijn apparaat
Bezorgservice
Vakantieservice
Verhuisservice
Mijn gegevens
Mijn abonnementen
Abonnement delen
Gedeeld abonnement
FAQ Digitaal Lezen
Veelgestelde vragen
Wachtwoord vergeten
Alle jaren
2000
Juni
Het nieuws van zaterdag 17 juni 2000
EK 1960
Slechts zeventien landen verschenen aan de start van het eerste EK. Nederland en België behoorden niet tot dat selecte gezelschap.
Thomson Multimédia wil nieuwe emissie
De Franse staat is bereid haar meerderheidsbelang in Thomson Multimédia te laten schieten. De staat bezit nu nog 51,7 procent.
Wodkafraude Rusland
De Russische regering heeft er genoeg van dat de miljarden die met de productie van wodka worden verdiend in de zakken van gouverneurs verdwijnen.
Sara Lee schrapt banen
De multinational Sara Lee (consumentenproducten) gaat de Nederlandse vleeswarendochters reorganiseren.
Handboogploeg
De handboogschutters mogen naar de Olympische Spelen in Sydney. De mannenploeg, bestaande uit Fred van Zutphen, Henk Vogels en Wietse van Alten, dwong op het onderdeel recurve…
Barel en Looze naar Zomerspelen
De triatleten Rob Barel en Dennis Looze mogen naar de Olympische Spelen. De commissie topsport van sportkoepel NOC*NSF heeft hun voordracht door de triatlonbond gehonoreerd, om…
Raboformatie met zes Nederlanders
Rabobank vertrekt met zes Nederlanders in de Ronde van Frankrijk. Dat heeft de ploegleiding gisteren bekendgemaakt.
Neptunus in finale van EC honkbal
De honkballers van Neptunus hebben zich goed hersteld van de nederlaag in de laatste groepswedstrijd en toch de finale bereikt van het toernooi om de Europa Cup voor…
Krajicek in Halle naar halve finale
Richard Krajicek heeft de halve finale van het tennistoernooi van Halle bereikt. De Nederlander, door zijn blessure afgezakt naar de 70ste plaats op de wereldranglijst, versloeg…
Boogerd alweer uit leiderstrui
Wielrenner Michael Boogerd is na één dag alweer uit de leiderstrui van de Ronde van Zwitserland gereden. Hij raakte gisteren in Verbier zijn koppositie kwijt aan Pascal Hervé.
Popov breekt wereldrecord op 50 m vrije slag
Alexander Popov heeft in Moskou het wereldrecord op de 50 meter vrije slag verbeterd. De Russische zwemmer, wereld- en olympisch kampioen op de dubbele afstand, tikte aan in…
Vanderhaeghe
Yves Vanderhaeghe, middenvelder van België, heeft gisteren zijn vrije dag benut om zijn belastingformulieren in te vullen.
Tomasson krijgt Fair Play-prijs
Jon Dahl Tomasson, spits van het Deense nationale elftal, heeft gisteravond voor het duel tegen Nederland de Fair Play-prijs van de Europese voetbalbond UEFA in ontvangst genomen.
Barcelona past prijs van Figo aan
FC Barcelona heeft de transfersom van Luis Figo opgeschroefd nu bekend is geworden dat Lazio Roma aast op de Portugese middenvelder.
Gokkers geloven niet in Duitsers
De Duitse gokkers hebben weinig vertrouwen in de eigen nationale ploeg. Bij de grote bookmaker Intertops, gevestigd in Salzburg, levert winst voor Duitsland maar net iets meer op…
Positieve gevallen blijven uit bij dopingcontroles
Alle dopingcontroles die voorafgaand aan het EK voetbal en na de eerste ronde van de groepswedstrijden zijn afgenomen, hebben een negatief resultaat opgeleverd.
31ste Poetry International
De Russische dichter Jevgeni Rijn opent vanavond het 31ste Poetry International Festival in de Rotterdamse Schouwburg.
Foute muzikanten
Niets is minder waar dan de door Jan Vollaard getrokken conclusie dat ,,de combinatie van goede muzikanten en foute denkbeelden zeldzaam is'' (NRC Handelsblad, 8 juni).
Brand in Cyprus
Een multinationale brandweermacht is er gisteren in geslaagd een van de grootste bosbranden in Cyprus in tientallen jaren onder controle te krijgen.
Schijven Los Alamos gevonden
De twee harde schijven van de computer in het atoomlaboratorium in Los Alamos met uiterst gevoelige informatie over kernwapens die meer dan zes weken geleden waren kwijtgeraakt…
Aantal soldaten van VN groeit
Het aantal militairen en politiemannen dat in dienst van de Verenigde Naties in de wereld de vrede bewaart, is de afgelopen drie maanden bijna verdubbeld, van 21.700 eind…
Afvallig verklaard om publicatie
Islamitische geestelijken in Jemen hebben de hoofdredacteur van de krant Al-Thaqafiyah, Samir al-Youssefi, als afvallige bestempeld. Daarop staat in feite de doodstraf.
Tae Bo
Sportscholen mogen de naam Tae Bo gebruiken voor hun op vechtsport gebaseerde aerobics-trainingen, heeft de rechtbank van Breda gisteren bepaald.
Bankoverval in Purmerend
De Fortisbank in Purmerend is gisteren overvallen. Een ongeveer 35-jarige blanke man stapte rond twee uur de bank binnen en bedreigde het bankpersoneel met een vuurwapen.
Brandweer vindt auto met lijken
Een duikteam van de brandweer in Arnhem heeft gistermiddag in de Rijn bij toeval een auto met menselijke resten gevonden.
Korthals: Extra geld voor rechters
Minister Korthals (Justitie) stelt 3,5 miljoen gulden beschikbaar voor uitbreiding van het aantal rechters dat strafzaken behandelt en 1,5 miljoen gulden voor uitbreiding van de…
Monfort: Derde zelfmoordpoging
De verdachte van de moord in mei vorig jaar op twee Nederlandse stellen in het Zuid-Franse Monfort heeft gisteren voor de derde keer geprobeerd zelfmoord te plegen.
Actiegroep tegen porno vervolgd
M. Vervloesem van de werkgroep Morkhoven wordt vervolgd omdat hij te lang digitale kinderporno in zijn bezit heeft gehad.
Kabinet stemt in met verpleegsters uit Zuid-Afrika
Ziekenhuizen, verpleeghuizen en inrichtingen mogen buiten Europa personeel gaan werven. Het zal daarbij vooral gaan om middelbaar en hoger opgeleide verpleegkundigen en…
Lakers verliezen
In de finalereeks om het Amerikaans basketbalkampioenschap hebben de Indiana Pacers hun rivaal Los Angeles Lakers een zware nederlaag toegebracht: 120-87.
`Nieuw begin' Duitse relatie met Rusland
De Duitse bondskanselier Gerhard Schröder heeft aan het eind van het tweedaagse bezoek van de Russische president Vladimir Poetin aan Duitsland een ,,omvangrijk nieuw begin'' van de Duits-Russische betrekkingen aangekondigd.
Wachten op het kanaal
Met een hoogte die de Dom van Utrecht evenaart en de oppervlakte van een smal uitgevallen voetbalveld is de betonnen constructie bij het Belgische Strépy-Thieu uit esthetisch oogpunt niet direct een aanwinst te noemen. Het gaat hier om de grootste scheepslift ter wereld, die onlangs is voltooid na een door geldgebrek geteisterde bouwperiode van 18 jaar. Dat is ruim 13 jaar na de oorspronkelijke opleveringsdatum. De dubbele scheepslift, die 1,27 miljard gulden gekost heeft, is de kroon op het moderniseringsproces van het Belgische vaarwegennet, een proces dat al in 1957 begon. In dat jaar besloot de regering dat de belangrijkste binnenwateren geschikt moesten zijn voor schepen van 1350 ton. Alle kanalen zijn inmiddels aangepast, behalve het 7 kilometer lange gedeelte van het Canal du Centre tussen La Louvière en Thieu in de `groene' provincie Henegouwen. Hier kunnen alleen schepen van maximaal 300 ton passeren.
LASERLICHT SPOORT SUPERSNEL ZELFS DE KLEINSTE LEKKEN OP
Binnen enkele seconden de kleinste lekken waarnemen en lokaliseren, het kan met een nieuwe techniek die gebruik maakt het foto-akoestisch effect. Bij dit verschijnsel, in de 19de eeuw ontdekt door Alexander Graham Bell, wordt er geluid geproduceerd door licht. Wanneer een wolkje gas dat via een lek is ontsnapt getroffen wordt door een laserbundel, kan het gas verhit raken en in zo'n hoog tempo expanderen dat er geluidsgolven ontstaan die het lek verraden. De foto-akoestische techniek, ontwikkeld door fysici van de Universiteit van Michigan, is eerder deze maand in Atlanta gepresenteerd op een bijeenkomst van de American Acoustical Society.
Pinksterwonder
FIJN FIETSEN met Pinksteren om het frisse jonge groen uit alle twijgen te zien breken en en passant eens een blik op de pinksterbloemen te werpen. Maar zover de blik reikte was er geen pinksterbloem meer te bekennen, je kon niet eens zien waar ze gestaan hadden. Boter-, paarde-, koekoeks- en zelfs zwanebloemen te kust en te keur, madeliefjes, gele lis, noem maar op, maar geen pinksterbloemen.
Elastisch koolzuur
Superkritisch kooldioxide is een nuttige stof. Textiel verven, kleding reinigen, vliegas zuiveren: aan toepassingen geen gebrek.
Tegenpool van Dijksterhuis
De in 1994 overleden wetenschapshistoricus Reyer Hooykaas is altijd wat in de schaduw gebleven van zijn illustere collega E.J. Dijksterhuis. Dijksterhuis heeft met zijn befaamde boek De mechanisering van het wereldbeeld een monument opgericht waarnaast het werk van de overige Nederlandse wetenschapshistorici verbleekt.
GROTE KANS OP BORSTKANKER IS VAAK REDEN VOOR AMPUTATIE
Iets meer dan de helft van de vrouwen die door een genmutatie een grote kans (55 tot 85%) hebben om voor hun 60ste borst- of eierstokkanker te krijgen laten uit voorzorg beide borsten en hun eierstokken operatief weghalen. Dat blijkt uit onderzoek van klinisch genetici en oncologen van de Erasmusuniversiteit, de Daniel den Hoedkliniek en het Academisch Ziekenhuis Dijkzigt in Rotterdam (The Lancet, 10 juni). De vrouwen konden kiezen tussen preventieve amputatie of regelmatige controle op tumoren.
Betrouwbare bronnen
De bourgondische socialist Thijs Wöltgens en het internet, dat past bij elkaar als een vis en een fiets. Toch was het juist aan hem te danken dat er op het laatste PvdA congres, dat zich verder alleen opwond over de negentiende-eeuwse kwestie van `vrij op 1 mei', in een zijzaaltje over de toekomst van Europa werd gesproken in het licht van juist dat internet. Wöltgens mocht er, zoals hij ruiterlijk toegaf, misschien niet veel mee ophebben, hij maakte zich wel zorgen over. Telkens hoorde hij die term immers opduiken in verband met begrippen als globalisering, 24-uurseconomie, kennismaatschappij, werkdruk, continue bereikbaarheid en het vervagen van de grens tussen werk en privé. Het leek alsof elektronische snelwegen (let op, die term is alweer aan het uitsterven!) in er de ogen van regeringen, industrie en Europese instanties slechts waren om mensen zo efficiënt mogelijk uit te wringen, terwijl technische vooruitgang toch het geluk van de mens zou moeten bevorderen.
Mier met knobbel
Wanneer mieren op zoek gaan naar een nieuw nest weten ze feilloos oppervlaktes te schatten. Hun geheim: een achttiende-eeuws wiskundig algoritme van de Franse graaf George de Buffon.
Van 1 naar 4
Het is inmiddels zo'n 25 jaar geleden dat de kinderen van de gastarbeiders, zoals die toen genoemd werden, hier massaal naar toe kwamen. Nergens in de beschaafde wereld zijn de kleuterklassen zo vol als in Nederland. Toch werd van kleuterleidsters verlangd dat ze hun werk deden met kinderen die geen woord Nederlands spraken. Na 25 jaar aanmodderen komt er 40 miljoen beschikbaar voor lesprogramma's die kunnen worden gebruikt in de peuterspeelzalen en in de eerste klassen van de basisschool. Helemaal vlekkeloos zal de inschakeling van peuterspeelzalen overigens niet verlopen. Het VPRO-radioprogramma Argos deed onlangs uit de doeken dat de grote steden waar het gros van de allochtonen woont te kampen hebben met niet alleen een ontstellend gebrek aan peuteropvang maar ook met het probleem dat daar, voor zover het er wel is, van alles aan mankeert. Een van de talloze feilen: te weinig en ongeschoold personeel. Uitgerekend die op zich al gebrekkige voorziening wordt speerpunt van het beleid, zoals neergelegd in de nieuwe nota van staatssecretaris Adelmund.
GEZELLIGER DAN THUIS
`HÉ, MINGGOES!' roept een meisje met roze geverfde haren terwijl ze de ietwat verbouwereerde projectleider van tienercentrum De BBase enthousiast om zijn nek valt. Het is half drie 's middags en de eerste tieners druppelen binnen in de `huiskamer'. Tassen worden om de hoek gegooid, de televisie gaat aan en er wordt een CD-tje opgezet. Een paar meiden ploffen op de bank en beginnen giebelig met kussens te gooien. In de keuken pakt iedereen voor zichzelf wat te drinken en er wordt in de kasten gesnuffeld of er nog lekkere koekjes zijn. Ongedwongen en vrij. En dat is precies de sfeer die de jongeren aanspreekt. ``Je voelt je hier best thuis'', zegt Tamara (12).
ONEINDIGHEID IS ALLEMAAL NEGENS
Filosoferen over de oneindigheid van getallen en welk getal de baas is. Op de Pax Christischool in Bodegraven denken, praten én dromen de kinderen van groep 3/4 van juf Marijke graag over rekenen.
NIERBESCHADIGEND CHINEES KRUID IS OOK KANKERVERWEKKEND
In 1992 liepen meer dan 100 Belgische vrouwen en één man zeer ernstige nierklachten op als gevolg van een fout in de samenstelling van een Chinese kruidenmengsel dat ze gebruikten om te vermageren. Bij meer dan de helft van hen gingen de nieren verloren. De slachtoffers zijn daardoor afhankelijk van dialyse of ondergingen een niertransplantatie. Onderzoekers in Brussel en Heidelberg hebben nu aangetoond dat het kruidenmiddel ook kanker veroorzaakt (New England Journal of Medicine, 8 juni).
SUPERCOMPUTER ONTRAFELT HISTORIE MENSELIJK AIDSVIRUS
Het aidsvirus waart misschien al zeventig jaar in de menselijke populatie rond: veel langer dan men tot nu toe aannam. Een Amerikaans team van genetici en computerdeskundigen heeft aan de hand van RNA-volgordes van moderne stammen van het HIV-1 aidsvirus bepaald dat de oervorm van het retrovirus al ergens begin jaren dertig ontstaan moet zijn (Science, 15 juni).
BIJZONDER NEST WIJST OP DINOSAURIËRS IN WATERRIJK MILIEU
De vondst van een bijzonder nest met dinosauruseieren bewijst dat sommige soorten dinosauriërs hun leven deels op het land, deels in het water moeten hebben doorgebracht, op een wijze die veel overeenkomt met die van de huidige krokodillen en alligators (Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, juni 2000). Het nest werd door Spaanse onderzoekers aangetroffen in de Formatie van Tremp in de Spaanse provincie Lleida; deze gesteenten uit het Laat-Krijt (100-65 miljoen jaar geleden) zijn ook langdurig het werkterrein geweest van Nederlandse geologen. Nesten met dinosaurus-eieren zijn in betrekkelijk grote aantallen gevonden. In dit geval gaat het echter om een nest met bijzondere karakteristieken, uit een voor dinosauriërs tot nu toe onbekend leefmilieu, en met voor eieren bijzondere – aan dat milieu aangepaste – karakteristieken.
Jagers met status
Ruim zevenduizend jaar geleden kwamen de eerste landbouwers naar Nederland. De al aanwezige jagers bekeerden zich geleidelijk aan tot een bestaan van graan en vee. In zijn proefschrift noemt Leo Verhart als oorzaak de sociale dynamiek.
Altijd vlees
Dat de Neanderthalers vlees aten, was bekend. Maar hoeveel? Nieuw botonderzoek wijst uit dat er nauwelijks iets anders op het menu stond. Wat nog eens bevestigt dat het jagers waren en geen aaseters.
STEVE
EEN ONZICHTBAAR SPINNENWEB IS NUTTIG MAAR HEEFT ZIJN PRIJS
Spinnen hebben er belang bij dat hun web niet door rondvliegende insecten wordt opgemerkt. In de loop van de evolutie is hun spinsel daardoor minder reflecterend geworden voor UV-licht, een lichtsoort die insecten goed kunnen waarnemen.
Van wie zijn uw genen?
Stel dat er borstkanker in uw familie voorkomt. Drie familieleden in de eerste lijn. Dat zou best wel eens op een aanlegfactor, een genetische predispostie, kunnen berusten. Zeker is dat niet, want borstkanker komt erg veel voor in Nederland; 1 op de 11 vrouwen krijgt het in de loop van haar leven. Om meer zekerheid te krijgen wilt u weten of u één van de bekende genetische afwijkingen hebt die aanleg voor borstkanker veroorzaken.
Pechvogels
Sinds 1994 staat de steenuil op de Rode Lijst van bedreigde vogelsoorten. Vooral in de met giftig slib vervuilde uiterwaarden doen ze het slecht. `Uiterwaarden zijn een soort zwart gat, er komt niets uit.'
Afscheid
Een finale over 150 spellen vormde in het Pinksterweekend het sluitstuk van drie jaar ING Bank Topcircuit. De bank schort het krediet richting bridge voorlopig even op. Op het toppunt van hun roem namen ook Gert-Jan Paulissen en Roald Ramer afscheid. Althans als partners, want na hun prachtige winst in deze laatste ING finale, lieten zij weten dat zij volgend seizoen niet meer samenspelen. Paulissen gaat verder met Erik Kirchhoff, de huidige bondscoach. Ramer is zich aan het bezinnen.
Hollands Dagboek
Harry Been (51) is socioloog, directeur van de Stichting Euro 2000 en algemeen directeur van de KNVB. Hij houdt zich al sinds begin jaren negentig bezig met de organisatie van dit Europees voet- balkampioenschap.
Jaap, Joop en Gari
Zou Oom Jan nog leven? Sinds in 1935 Oom Jan leert zijn neefje schaken van Alb. Loon en dr M. Euwe verscheen, hebben generaties er schaken uit geleerd en een paar jaar geleden was deze klassieker nog een inspiratiebron voor de mooie kinderfilm Lang Leve de Koningin van Esmé Lammers.
Duel op 8000 meter
Zij ging door waar Himalaya-klimmer Bart Vos afhaakte, al bevroren haar voeten. De Wit-Russin Irina Vyalenkova zou de Nederlander in 1995 van de top van de Dhaulagiri hebben afgehouden. Haar verhaal tegen dat van hem. `Denk niet dat ik crazy ben. Ik ben fanatiek.'
Allemaal knap
Voor duizenden jongeren was deze week niet het voetbal de grootste bron van opwinding. Dinsdag kregen zo'n 205.000 scholieren te horen of ze geslaagd dan wel gezakt waren voor hun eindexamen. Wat een zenuwen in al die gezinnen. En wat een opluchting voor de negentig procent die het schooldiploma in de wacht sleepte.
Dubbel spel
Een dochter klaagt haar vader aan wegens geestelijke mishandeling. De vader wordt vrijgesproken. Reconstructie van een gezinsdrama aan de hand van politieverhoren, psychiatrische rapporten en een interview met de vader. `De weg naar de rechter is vrij voor iedereen met een slechte jeugd.'
Z-notities
EvenementenbierMilitaire rekruten kregen na aankomst in de kazerne kamfer in het eten. Om rustig te blijven. Inmiddels is de dienstplicht opgeheven en deed de hooligan zijn intrede. Zijn kalmeringsmiddel heet evenementenbier. Slechts half zoveel alcohol als normaal en het ideale compromis tussen de openbare orde, de drankzucht van de hooligan en het winstbejag van de horeca. De Britten hielden zich na een smadelijk verlies tegen Portugal rustig in Eindhoven. Zou er ook kamfer in dat evenementenbiertje zitten of ligt het aan de zakjes nederwiet, die, zo bleek uit chemische analyse van het Trimbos-instituut, minder sterk is dan gedacht maar meer thc bevat dan in het buitenland. Op de onrustige donderdagavond had er wel wat bij gekund.Op de `geheelonthoudigan' is ook gerekend. Die krijgt op het terras een glaasje leidingwater dat verkocht wordt onder de naam Spa. Volgens de Consumentenbond. Alles best, zolang het maar niet Belgisch is.
Maximaal geloofwaardig
Als vijf overheidsinstan- ties het Enschedese bedrijf SE Fireworks hebben gecontroleerd en goedbevonden, hoe kan het dan toch zijn ontploft? Wat zegt dat over de kwaliteit van de handhaving in Nederland?
ALEX VAN WARMERDAM
Tussen twijfel en geluk
Je hebt de huisman en je hebt de zorgende vader. De huisman is de zorgende vader tegen wil en dank, zoals Sammi uit de Ouder & Kind-aflevering van 10 juni. Hij werkt niet buitenshuis – wel thuis – en draagt de verantwoordelijkheid voor gezin en huishouden, terwijl hij daar niet voor heeft gekozen. De huisman heet in de sociologische literatuur over dit onderwerp `instabiel'. Zodra hij de kans krijgt, neemt hij een baan. Eén procent van de mannen met kleine kinderen is huisman. De zorgende vader daarentegen is minder gaan werken, omdat hij kinderen heeft gekregen. Hij is dus thuis uit vrije wil. Hij combineert zijn werk buitenshuis met zorgtaken en dat doet zijn vrouw ook. Een `symmetrisch arrangement' heet dat. Vijf procent van de jonge vaders noemt zich zorgvader. Vergeleken bij de zorgende vader is de huisman eigenlijk al weer ouderwets. Dat blijkt uit de reacties op de aflevering `Leven en werk van de zorgvader'. Geen van de briefschrijvers is tegen zijn wil voor de kinderen gaan zorgen. De motivatie van zorgende vaders is groot. ,,Je krijgt geen kinderen om ze meteen maar uit te besteden'', schrijft Maarten Sprenger, 40 jaar, beeldend kunstenaar en thuis als de crèche uitgaat of een van zijn twee peuters ziek is.
Kleuren van ijs, oerwoud en voetbal
Een vrouw van een jaar of veertig woonde in wat we noemen een droomhuis. Het was gebouwd op een hoge rots aan de Middellandse Zee, het had een terras, ze had een liefhebbende man die haar alles gaf wat haar hartje begeerde, en ze deed zelf wat we noemen `zinvolle arbeid'. Terwijl ze daarmee bezig was, luisterde ze naar het ruisen van de zee. Ze was gelukkig.
BRIEVEN
Met veel belangstelling heb ik het vraaggesprek gelezen van Renée Postma met Ruta Sakowska van het Joods Historisch Instituut in Warschau (Z 29 april).
Kind is koning
Amerika maakt zich zorgen over zijn kinderen. De wereld buitenshuis is vol gevaren. De cultuur lijkt een bedreiging. En wat tieners bezielt, valt steeds moeilijker te doorgronden. Amerika weet zich geen raad met zijn eigen jeugd, schrijft onze correspondent bij zijn afscheid van het land.
Column
Vip
Mijn koffer is gepakt. Maandagochtend om negen uur moet ik me melden bij het Big Brother Huis in Almere. Ik ga meedoen aan een weekje Vip-Big Brother en ben ingedeeld met Ted de Braak, Willem Duin (Mouth van Mouth en McNeal), Mimi Kok, Harrie Mens, Anton Heijboer, Marjet van Zuijlen en Fred Emmer. Vips dus. We krijgen allemaal tweeduizend gulden, behalve Harrie. Hij betaalt tweeduizend gulden om mee te mogen doen.
Gezellig toch?
,,Kijk eens naar de makers van hedendaagse kunst, er is geen engagement meer, het is bullshit'', fulmineert performance-kunstenaar, fotograaf, heiden, subjectivist, zweepjesknutselaar en sinds kort internet-entrepeneur Wink van Kempen. Samen met ontwerper, programmeur en kunstenaar Mike Quee uit Amsterdam, hoofddocent media aan de Rotterdamse Willem de Kooning-Academie, wil hij de gezelligheid in de beeldende kunst terugbrengen.
Ik kan... een auto kopen
Soms kun je zo'n grote vervoersbehoefte hebben dat zelfs de combinatie ov-jaarkaart-vouwfiets-taxi tekort schiet. Dan is er nog een laatste mogelijkheid, hoewel die duur is en vaak tot oponthoud leidt: een auto.
Veerbaas
Driekwart van de humor op deze wereld berust op de veronderstelling dat alle anderen dom zijn.
RECEPT
Warme dagen
De temperaturen gaan dit weekeinde flink omhoog. Vanmiddag al wordt het in het binnenland plaatselijk 25 graden, morgen behoort 30 graden tot de mogelijkheden.
Geen nooduitgang
Er zijn al heel wat mensen naar Alexandrië gereisd om daar in de Rue Lepsius naar de ingang van het huis van de grote Griekse dichter Konstaninos Kaváfis (1863-1933) op nummer 10 te staren. Daar wordt dan altijd gememoreerd dat het niet zo'n goede buurt was en dat er een bordeel beneden zat.
Venetië als synoniem met de dood
Een meisje rent spelend door de weelderige tuin van een Engels landgoed. Ze draagt een rood jasje. Met haar broertje is ze verdiept in een spannende zoektocht. Het jongetje fietst in haar richting. Hij rijdt dwars over een stuk glas heen. Het gerinkel verstoort de stilte. Het is niet pluis. De dreigende muziek van componist Pino Dannagio verraadt dat er iets fout gaat. Je wilt niet kijken als het meisje te dicht bij het water van een vijver komt; haar bal rolt erin.
Congo
Een pratende, Martini-drinkende aap met een rugzakje steelt de show in de ouderwetse avonturenfilm Congo (1995), een hoogst amusante miskleun die de liefhebber van slechte films zeker zal bekoren. De apin Amy – zoals het hoort gespeeld door een man in een gorillapak – is door een primatoloog opgevoed en gezegend met de tranentrekkende mimiek van E.T. ,,Amy... Jungle...'', zegt ze larmoyant, want boven alles verlangt deze vermenselijkte aap terug naar de moederschoot Afrika.
Karel zit er nog steeds
Vorig jaar had hij het ineens gehad met de talkshow. Misschien komt hij er nog wel eens mee terug, maar nu even niet ,,Ik vond mezelf erg routineus worden'', zegt Karel van de Graaf (1951). ,,Het leek of ik al die mensen al eens gesproken had. Bovendien werd het steeds moeilijker om goede gasten te krijgen met negen zenders die allemaal in hetzelfde vijvertje vissen. Eigenlijk ben ik er nóg te laat mee gestopt.''
Gezellig in de voetbalkantine
Terwijl in Engeland de slag om de voetbalkijker op kwaliteit wordt gevoerd, zoeken de Nederlandse zenders het vooral in amusement. Opvallend verschil tussen twee voetbalminnende naties.
Economie VS wacht zachte landing door hogere rente
De Amerikaanse economie staat een zachte landing te wachten, maar voor die tijd zullen investeerders de nodige turbulentie ondervinden. De meest recente economische gegevens laten zien dat zes verhogingen van de rente door de Amerikaanse centrale bank, de `Federal Reserve', de economie met succes hebben afgeremd tot een aanvaardbaar groeitempo. Van de huizenmarkt tot de verkoop in winkelstraten – alles gaat minder hard dan eerder dit jaar toen de Federal Reserve vreesde voor hoge inflatie.
Banken smaakmaker op beurs
Op de Amsterdamse beursvloer was de voorbije week een opvallende rol weggelegd voor de financiële waarden. Het gros van de Nederlandse bankaandelen dikte schijnbaar moeiteloos procenten aan, terwijl de koersbewegingen van de meeste andere hoofdfondsen op het Damrak beperkt bleven tot enkele tienden van procenten.
Wilde winkeldochters
Twee lezeressen van midden dertig bezitten ieder een spaarbankboekje waarop circa 150 duizend gulden staat. Een appeltje voor de dorst, dat ze met hard werken en sober leven bijeen sprokkelden. Maar: beide dames zijn besmet met het beursvirus. Daardoor zien ze sparen als het domweg mislopen van een hoger rendement, niet meer van deze tijd, en aandelen en opties als eigentijds. Dat schreven ze vorig jaar juli. Om de dames tegemoet te komen stond toen in deze rubriek de volgende suggestie.
Net er naast
Wie niet op lange termijn wil denken maar juist hoopt te profiteren van koersschommelingen, zal wellicht denken dat je in aandelen moet instappen als de conjunctuur aantrekt, en er uit moet als de economische groei over zijn top heen is. Voor echte industriële bedrijven is er inderdaad een verband tussen conjunctuur en koersen.
Op vakantie met gesloten beurs
Je woning een tijdje ruilen, maakt een luxe vakantie in verre landen duizenden guldens goedkoper. Wie niet durft te ruilen, is goedkoop uit met een oppasvakantie in Nederland of België.
Beleggen met een boodschap
`People, planet, profit', luidt de lijfspreuk van duurzame beleggingsfondsen. De boodschap die aandelen meekrijgen blijkt bijna altijd winstgevend. Want de ethiek van vandaag is het geld van morgen.
`Volvo verplaatst productie naar België'
Volvo gaat de productie van de S40- en V40-personenauto's verplaatsen van het Limburgse Born naar Gent in België. Ook de productie van een nieuw model, dat S60 zou moeten gaan heten, wordt ondergebracht in Gent.
SAA wil hele luchtruim Afrika
Een nieuwe Amerikaanse topman heeft binnen een jaar het verlies omgebogen in een winst. Luchtvaartmaatschappij South African heeft nu de ambitie een Afrikaanse onderneming te worden.
Nieuwe aanval op Spaanse topman
Het regeringsgezinde Spaanse dagblad El Mundo heeft gisteren frontaal de aanval geopend op bestuursvoorzitter Juan Villalonga van de Spaanse communicatiereus Telefónica. Villalonga zou zich schuldig hebben gemaakt aan handel met voorkennis in opties op aandelen van zijn onderneming. De opties zijn met een winst van bijna drie ton verkocht gedurende de onderhandelingen tussen Telefónica en de Amerikaanse combinatie MCI-Worldcom begin 1998.
Het geweten van Duitsland
IG Metall-baas Klaus Zwickel noemt hem een ,,ophitser''. Sabine Christiansen heeft de populairste talkshow op de Duitse tv en rekent hem tot haar geliefde gasten. Werkgeversspreekbuis Hans-Olaf Henkel neemt dan ook geen enkel blad voor de mond. Want het gaat volgens Henkel niet goed met Duitsland, waar collectieve CAO's werken als ,,grasmachines die alles wegmaaien - ook mooie bloemen - terwijl het onkruid blijft.''
`Klant wil goedkope pillen'
Lichte geneesmiddelen, zoals pijnstillers, moeten in de supermarkt te krijgen zijn, vinden supermarkten. Drogisten protesteren. Eén supermarkt begint alvast een prijzenoorlog. ,,Als je op kaas mag concurreren dan ook op paracetamol.''
Beleggers schrikken van Xerox
De winstwaarschuwing van Xerox heeft Amerikaanse beleggers flink doen schrikken. Ook de waarschuwingen van banken maakten hen nerveus. De Dow Jones sloot gisteren 2,48 procent lager op 10,449.30 punten.
Kinderopvang
Werkgevers worden voorlopig niet wettelijk verplicht om eenderde van de kosten voor kinderopvang van hun personeel te betalen. Maar de sociale partners moeten dan wel hun best doen om hierover in zoveel mogelijk CAO's afspraken te maken.
Belasting internet is net een loterij
De douane heeft moeite om de via internet bestelde boeken en cd's te controleren. Daardoor ontstaat bij consumenten de indruk dat er geen belasting over hoeft te worden betaald. ,,Het is een kwestie van geluk''.
Zestig jaar en nog steeds een `crazy kid'
Onder de deelnemers bij de 24 Uur van Le Mans, die vanmiddag om vier uur van start gaat, bevindt zich een levende legende: Mario Andretti. De oud-wereld- kampioen Formule I is 60 jaar maar weet van geen ophouden.
Tsjechische schlemielen mogen al weer naar huis
Met bloedend hart en een opgeheven hoofd namen de Tsjechische voetballers gisteravond afscheid van het Europees kampioenschap. De verliezend finalist van de vorige editie in 1996 beleefde in Brugge opnieuw een nederlaag in goep D. Na het dramatische verlies tegen gastland Nederland volgde een eervolle nederlaag tegen wereldkampioen Frankrijk, dat zich dankzij de 2-1 overwinning plaatste voor de kwartfinales.
Harde kritiek op Mannschaft laat Ribbeck koud
Duitsland en Engeland spelen vanavond in Charle- roi een beladen duel. ,,Het is alles of niets'', meent de Duitse bondcoach Erich Ribbeck.
Jan Bos schaatst bij ploeg-Kemkers
Schaatser Jan Bos traint dezer dagen in een door NOC*NSF georganiseerd trainingskamp in St. Moritz met de kernploeg van Gerard Kemkers.
OVER DE TANENDE GEDREVENHEID
Walter Meeuws (48) speelde 46 interlands voor België. Hij was een elegante libero en als speler van Ajax leerde hij de Neder- landse speelstijl doorgronden. Even was hij bondscoach van België. Nu is Meeuws trainer van Lierse SK en beoordeelt hij het EK als columnist en commen- tator.
Spelverdelers?
Tijdens het EK voetbal vielen spelverdelers als Zahovic, Zidane, Rui Costa en Figo op met fraaie acties. Is in het hedendaagse voetbal nog plaats voor pure individualisten?
Black-out
Rijkaard in een vlaag van moedeloosheid: ,,Ik loop wel eens langs de kamers als er wedstrijden op tv zijn. Dan zie ik jongens kaarten en slechts af en toe een blik werpen op het scherm.''
Zenden dankt Rijkaard voor vertrouwen
Pas in de tweede helft kwam het Nederlands elftal gisteravond op gang. Met Boudewijn Zenden op links. ,,Ik was opgelucht.''
Oranje blijft op zoek naar het juiste ritme
Goed maar nog niet geweldig. Met de 3-0 overwinning op Denemarken stapte het Nederlands elftal al voor de laatste groepswedstrijd de kwartfinales binnen. Toch was enige relativering op zijn plaats na het duel dat in de tweede helft in het voordeel van Oranje werd beslist. Nog steeds is het team niet in balans. Al gaf Rijkaard zijn spelers een dikke pluim over de uitvoering na rust. Toen bezweken de vermoeide Denen onder de extra druk die het Nederlands elftal ontwikkelde. Uiteraard hartstochtelijk aangemoedigd door het Oranje-legioen dat de latere helden na de eerste helft nog met een striemend fluitconcert naar de kleedkamer begeleidde.
Vrees voor aanslag op Frans team
De nationale veiligheidsdiensten van Nederland, Frankrijk en België vrezen tijdens het EK voetbal een terroristische aanslag op de Franse ploeg. Dat heeft het Britse persbureau Reuters gisteren uit betrouwbare bron, een zegsman bij een de veiligheidsdiensten, vernomen. Naar verluidt zou het gaan om een terreurgroep uit Noord-Afrika.
`Wie op de details let, wint met 4-0'
Johan Cruijff vindt het dom van Oranje dat de ploeg na de 3-0 tegen Denemarken niet op jacht is gegaan naar een vierde doelpunt. ,,Met 4-0 had Nederland op de eerste plaats in de poule gestaan. Nu moet je woensdag van Frankrijk winnen om de groep te winnen en in de kwartfinale weer in Rotterdam te kunnen spelen. Als je tweede wordt, moet je naar Brugge. Dat zijn details, waar je op moet letten'', zei NOS-analyticus Cruijff gisteravond bij Studio Sport.
Ego belangrijk
De bedoeling van de bondscoach om tegen Denemarken druk uit te oefenen via de flanken zag je in de eerste helft volledig mislukken. Voor deze tactiek stonden de poppetjes op de verkeerde plek. Zenden voelde zich op rechts een vreemde eend in de bijt en Overmars speelde een soort linksbinnen in plaats van linksbuiten. De opbouw vond ik net als tegen Tsjechië te voorspelbaar. De rol van Cocu is nog steeds onduidelijk. Hij pakt als controleur geen man en schuift ook niet door. Doordat het middenveld makkelijk was af te stoppen speelde Oranje rusteloos met lange ballen. Ik zou Zenden nu op links houden en Ronald de Boer of eventueel Overmars op rechts zetten.
Juventus verlengt contract Inzaghi
Filippo Inzaghi blijft bij Juventus. De spits van het Italiaanse elftal heeft het volgens algemeen directeur Luciano Moggi naar zijn zin in Turijn en knoopt er nog zeker een jaar…
Waseige eist rust rondom Mpenza
De Belgische coach Robert Waseige heeft een dringend beroep gedaan op de pers om zich niet langer te mengen in het privé-leven van Emile Mpenza.
Vincent v. Gogh Bi-annual
De zes internationale kunstenaars die genomineerd zijn voor de nieuwe prestigieuze Nederlandse moderne-kunstprijs, de Vincent van Gogh Bi-annual Award for Contemporary Art (110.000 gulden) exposeren in Maastricht.
`Landschap ongeschikt voor impressionisme'
De beeldend kunstenaar Jentsje Popma is bekend van onder meer het beeld van Anne Vondeling in Wolvega. Nu exposeert hij met landschappen. Hij maakt zich zorgen over de aantasting van de natuur.
Beethoven voor bigband fascineert
In 1980 organiseerde de Berliner Festspiele een spectaculaire manifestatie onder de titel Voor ogen en oren met objecten, installaties en performances waarin klanken een onderdeel vormen van beeldende kunst. Deze richting leek afgelopen donderdag in De Melkweg vertegenwoordigd te zullen worden door Dick Raaijmakers (1930), die op deze tentoonstelling niet had mogen ontbreken. Dit keer echter school er in zijn Konzert für... uit 1995 veel meer muziek dan was verwacht. Meestal gaat het bij Raaijmakers in de eerste plaats om een hoogst origineel concept binnen een beeldende context. Nu kon men het werk ook met dichte ogen savoureren.
Postuum kinderboek
Van cabaretier Toon Hermans, die op 22 april op 83-jarige leeftijd overleed, verschijnt binnenkort postuum een boek over `de lachende Jezus' dat hij op verzoek van de Kunsthal in Rotterdam schreef. Hij voltooide het vlak voor zijn dood.
Heaney en Enquist op Maastrichter Poetry Nights
,,Poëzie is een open deur,'' zei de Ierse dichter Seamus Heaney gisteren in de pauze na zijn voordracht in het Bonnefantenmuseum. De dichter, die tussen het signeren door bereid was een paar korte vragen te beantwoorden, doelde op de functie van poëzie als doorgeefluik: ,,Poëzie is een deuropening, er bewegen van twee kanten dingen doorheen.''
JO SPIER -
Het Stedelijk Museum in Zutphen viert de 100e geboortedag van de in 1978 overleden illustrator Jo Spier met een overzichtstentoonstelling. Van 1 juli tot en met 10 september zijn onder andere boekillustraties, reclamewerk en journalistieke tekeningen te zien.
Tournee Karin Bloemen afgelast
De komende theatertournee van Karin Bloemen en pianist Cor Bakker is voorlopig afgelast. De artieste zegt fysiek niet in staat te zijn een nieuwe show te spelen. De tournee zou beginnen in oktober.
Songfestival voor minderheidstalen in Europa
De stichting Liet 91 wil een songfestival voor Europese minderheidstalen houden. Aan de eerste editie in Leeuwarden zouden volgend jaar zeven deelnemers moeten meedoen. De organisatie zegt in het gat te springen dat het Eurovisie Songfestival laat vallen nu Engelstalige liedjes daar de boventoon voeren.
Spektakel met meccano op Terschelling
Gisteravond opende het achttiende Oerol Festival op Terschelling met de voorstelling Kronos Cortège, een surrealistische reis door de tijd. Oerol 2000 heeft als leidraad `Als het tij keert' en de veranderende vorm van het Waddeneiland.
Da Varallo schilderde het innerlijk vuur
In een land zo rijk aan topkunstenaars als Italië, ligt het misschien niet zo voor de hand om minder bekende meesters in weinig aansprekende oorden op te gaan zoeken. Maar als werken van zulke kunstenaars keurig bij elkaar – als op een presenteerblaadje – worden getoond, kan dat tot plezierige verrassingen leiden. Alleen al daarom is een bezoek aan de tentoonstelling van schilderijen van Tanzio da Varallo (1575/'80-1633) in het Palazzo Reale in Milaan, de moeite waard. Want Tanzio, die eigenlijk Antonio d'Enrico heette en afkomstig was uit Varallo, is een voorbeeld bij uitstek van zo'n kunstenaar. Ter gelegenheid van het jubeljaar 1600 heeft hij dan wel een reis naar Rome gemaakt, maar daarna is hij jarenlang blijven rondzwerven tussen Napels en in de Abruzzen aan de zuidoostkust van Italië. In 1615 keerde hij terug naar zijn geboorteplaats, in de voor-alpen van Piemonte. Veel van zijn beste werken zijn te vinden in die perifere streek tegen Zwitserland aan. Een groep schilderijen die voor de tentoonstelling is geleend uit Amerikaanse collecties, duidt er op dat de huidige waardering die Tanzio nu in eigen land ten deel valt, niet altijd zo groot is geweest.
DAVE DOUGLAS
Originaliteit gekoppeld aan bescheidenheid wordt zelden gewaardeerd, ook niet in de jazz. Terwijl generatiegenoten Wynton Marsalis, Roy Hargrove en Nicholas Payton zich met een conservatief repertoire de afgelopen jaren hebben ontwikkeld tot trompettisten met sterstatus, is Dave Douglas nog steeds relatief onbekend.
Vormgevers reageren op de digitale revolutie
Cyberspace is niet zaligmakend. In de virtuele werkelijkheid zijn objecten weliswaar te kneden tot iedere wensbare vorm, maar met de vervanging van materiaal door bits en bytes verdwijnt ook de weerbarstigheid van wol, steen, staal en papier die niet alleen beperkend maar ook inspirerend kan werken.
Nieuwe Economie vereist ook een nieuwe overheid
Het geruchtmakende vonnis in de zaak-Microsoft is meer dan alleen de voorlopige apotheose van een rechtszaak tegen een softwaregigant. Het vonnis markeert een fase in de metamorfose van de overheid, van regelgever in de oude economie tot vormgever van de nieuwe, meent Robert B. Reich.
Mea culpa slavernij heeft geen enkele zin
Op 1 juli zal een herdenkingsbijeenkomst voor de slavernij plaatsvinden. Slavernij is een trendy onderwerp. Zo pleitten Gilbert Wawoe en Gert Oostindie, leden van het Comité van Aanbeveling Nationaal Monument Slavernijverleden, in NRC Handelsblad van 28 maart voor een monument voor de slavernij als ,,eerbewijs aan de slachtoffers van de slavernij, een mea culpa van de Nederlandse natie''.
Tweedeling in de zorg
,,Bel me als jullie iets vervelends overkomt'', beloofde de gynaecoloog. ,,Ik kan wel even uitzoeken waar je dan het beste terecht kunt,'' voegde de oogchirurg er aan toe. Toch een hele geruststelling om een paar medische specialisten tot je vrienden te mogen rekenen. Zeker met de wachtlijsten in de zorg.
Casinoland
EURO 2000 heeft bij bedrijven, op internet, op straat of bij sportverenigingen geleid tot een explosie van onschuldige voetbalpoules. Veel mensen willen wel wat geld inzetten op de uitslagen van het Europese voetbalkampioenschap en op de kansen van Oranje. Zoveel is duidelijk, Nederlanders blijken graag bereid om een gokje te wagen. De overheid is zich daar al jaren van bewust. Holland Casino, de exploitant van tien staatsgokpaleizen, heeft het monopolie op de gokmarkt. Daarnaast zijn er de staatsloterij en drie particuliere loterijen `voor het goede doel'.
BRIEVEN
Bevolkingsprobleem 1 Tweede-Kamerlid Dittrich is van mening dat voorkomen moet worden, dat Nederland straks 20 miljoen inwoners telt (NRC Handelsblad, 5 juni).
Oehoes
De provincie Limburg zou `geplaagd' worden door zeldzame soorten oehoes (NRC Handelsblad, 24 mei). Daarom zou de ENCI-groeve waar de oehoe huist, als het aan de provincie ligt ,,volgestort worden met vuursteenpuin.''
Gasindustrie
De maatregelen waaraan prof. Van Witteloostuijn refereert in zijn artikel van 10 juni betreffen nieuwe fiscale initiatieven om de gasindustrie in Nederland te revitaliseren. Zij zijn aangekondigd door minister Jorritsma, op 29 mei tijdens een offshore-conferentie in Rotterdam. De nieuwe maatregelen beogen de voorwaarden, waaronder de gasindustrie in Nederland opereert, verder in balans te brengen met die van ons omringende landen, zoals het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen. Volgens cijfers van Economische Zaken genereert de gasindustrie jaarlijks ruim 7 miljard gulden aan belastinginkomsten voor de Nederlandse staat. De nieuwe maatregelen betreffen dus slechts minder dan 1,5 procent van dat bedrag. Interessant detail voor Van Witteloostuijn is dat de gaswinning in ons land juist in hoge mate afhankelijk is van geavanceerd wetenschappelijk onderzoek. Anders geformuleerd: zonder de activiteiten van een hele schare van gemotiveerde wetenschappers kan de gasindustrie nationaal en internationaal haar taak niet eens vervullen.
Van Eyck in Iran
Het citaat uit het gedicht `De tuinman en de dood' van P.N. van Eyck in het artikel `Top-recreatie Van Aartsen in Iran' (NRC Handelsblad, 31 mei) deed mij denken aan mijn…
Sierra Leone
De aanbeveling van onze ambassadeur bij de VN, P. van Walsum, Nederlandse troepen naar Sierra Leone te sturen, is een blijk van valse ambitie (NRC Handelsblad, 9 juni).
Beperking van het dualisme is haast niet te vermijden
Een zekere mate van afstemming tussen coalitiefracties en kabinet hoeft een gezond functionerende democratie niet in de weg te staan, vindt Carla van Baalen.
Van Aartsen steunde Iraanse hervormers
Met zijn optreden in Iran heeft minister Van Aartsen van Buitenlandse Zaken niet de conservatieve krachten gesteund, maar de hervormingsgezinden, vindt Geert Wilders.
De bonsai-generaal van Paraguay in het nauw
Lino Oviedo, ex-generaal van Paraguay, hoopt op politiek asiel in Brazilië. De man die in zijn land onder meer wordt gezocht wegens twee coup-pogingen wil wachten tot het moment daar is voor een definitieve overwinning.
Massahuwelijk Braziliaanse bajesklanten
Een fouillering vooraf was afgelopen woensdag onderdeel van een uitzonderlijke massatrouwerij in São Paulo. In de Carandiru-gevangenis, met 7.400 bewoners de grootste penitentiaire inrichting van Latijns Amerika, traden 120 bruiden in de echt met evenzoveel bajesklanten.
`Sommigen in Hongkong zien spoken'
Onder leiding van eerste minister Anson Chan Fang On-sang experimenteert Honkong met het Chinese model van `één land, twee systemen'. Begin volgende week is ze in Nederland.
Het ministerie kan niks en doet ook niks
Het door de Oost-Europese landen nagestreefde lidmaatschap van de EU houdt meer in dan economische hervormingen en dito cijfers: in de kandidaat-landen moet de hele samenleving op de helling. Dat geldt ook voor de milieuwetgeving – en de naleving daarvan.
`In VS geen consensus over rol in Kosovo'
Het is heel zorgwekkend dat in de VS geen consensus bestaat over de Amerikaanse rol in Kosovo, vindt Ivo Daalder, onderzoeker bij de Brookings Institution.
Bedrijf verkoopt CO2-emissie
Een Hamburgse elektriciteitsmaatschappij produceert sinds enige tijd een deel van zijn stroom met behulp van windenergie. Op zichzelf niets nieuws. Het past in het beleid om uitstoot van CO2 te reduceren. De reductie is aanzienlijk omdat de maatschappij de rest van zijn stroom haalt uit een centrale die wordt gestookt op kolen en niet op het veel schonere aardgas.
Mediamagnaat Goesinski alsnog uit gevangenis
Later dan verwacht is de Russische mediamagnaat Vladimir Goesinski gisteravond toch nog vrijgelaten. Hij mag Moskou voorlopig niet verlaten.
Bomaanslag eist dertien levens in Algerije
Bij een bomaanslag op een weekmarkt in de Algerijnse stad Mascara zijn gisteren 13 doden en 42 gewonden gevallen, aldus de Franse media.
Naar Qardaha om Assad te eren
Massaal zijn de Syriërs de afgelopen dagen gereisd naar Qardaha, geboorteplaats en laatste rustplaats van president Hafez al-Assad. ,,Jij zult altijd in onze harten blijven, o Hafez.''
De Brusselse Euroburger is niet erg geïnteresseerd in België
Tijdens een etentje met medewerkers van de Europese Commissie gaf een aantal genodigden toe dat ze zich niet konden herinneren hoe de premier van BelgiË heet. Verhofstadt, oh ja. Lezen ze Belgische kranten, deze Britten, Zweden, Italianen, Fransen? ,,Alleen als ik op huizenjacht ben of om te zien of er goede concerten zijn'', zei een hunner.
V-raad: Rwanda, Oeganda uit Congo
De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft vannacht in New York de terugtrekking ,,zonder verder uitstel'' geëist van de Rwandese en Oegandese troepen uit de Democratische Republiek Congo. De raad dreigde desnoods sancties tegen de twee landen te zullen afkondigen. Hij stelde echter geen tijdslimiet. Volgens de raad zouden andere, ongenoemde, landen zich ook uit Congo moeten terugtrekken, volgens eenzelfde tijdschema.
VN: Israel helemaal weg uit Libanon
De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kofi Annan, heeft gisteren formeel bevestigd dat Israel zich volledig uit Libanon heeft teruggetrokken conform resolutie 425 van de Veiligheidsraad van de VN.
Angsten te laat herkend
Patiënten met een gegeneraliseerde angststoornis (GA) worden vaak laat herkend door huisartsen. Dat blijkt uit een onderzoek van het NIPO onder 260 huisartsen.
`Kleine revolutie' in de trias politica
Met twee wetsontwerpen staat de rechterlijke macht een ingrijpende modernisering te wachten. Gesprek met staatssecretaris Cohen: `Het kan beter'.
HORBACH
Op het terrein Avantis tussen Heerlen Akenis infrastructuur (bestrating, een bed rijvenpark al aangelegd.
`Meer onderzoek nodig naar Tamils die asiel vragen'
Staatssecretaris Cohen van Justitie mag asielaanvragen van Tamils voorlopig niet meer in de verkorte procedure afdoen. Dat heeft de Haarlemse rechtbank gisteren besloten in de zaak van twee van de veertien hongerstakende Tamils uit het Grenshospitium in Amsterdam.
Middelburg wil af van burgemeester
Een meerderheid van de gemeenteraad van Middelburg wil dat burgemeester L. Spar van der Hoek aftreedt. De raad komt volgende week donderdag in een spoedzitting bijeen om zich uit te spreken over de burgemeester.
Limburg wil met baggeraars de Maasvallei beschermen
De provincie Limburg onderneemt een laatste poging om een consortium van aannemers en baggeraars te betrekken bij de bescherming van de Maasvallei tegen overstromingen. Lukt dat niet dan zal de provincie het zogenoemde Grensmaasproject openbaar aanbesteden. De grond, voor 40 procent al in handen van het consortium, wordt dan onteigend.
`Wij willen feesten, geen rellen'
Toeterend en hossend vierde Rotterdam vannacht de overwinning op Denemarken. `Na het eerste doelpunt kwam de macht.'
Oerol-festival
In het foto-onderschrift op de voorpagina van de krant van gisteren, 16 juni, staat dat op de website www.nrc.nl dagelijks videoverslagen van het Oerol-festival te zien zullen…
Botsing tussen trein en auto: vijf doden
Bij een botsing tussen een auto en een personentrein in het Gelderse Voorst is gistermiddag een jong gezin van vijf personen om het leven gekomen. De vrouw en de drie kinderen waren op slag dood, de man overleed korte tijd later ter plekke. Van de zestig treinpassagiers raakte niemand gewond.
Randstad te vol volgens tweederde van Nederlanders
Bijna tweederde van de Nederlanders (63 procent) is van mening dat de Randstad te vol raakt en dat een verdere bevolkingsaanwas daarom beter elders kan worden opgevangen. In de Randstad zelf is 77 procent van de inwoners die mening toegedaan.
Alleenrecht sponsors veel geschonden
Het sportmarketingbureau ISL heeft in de voorbereiding van en tijdens de eerste week van Euro 2000 ongeveer 230 gevallen geconstateerd van ambush marketing, inbreuk op de rechten van de sponsors.
Gemeenten ontzien milieuzondaars
Gemeenten zijn vaak te lankmoedig voor bedrijven die de milieuregels overtreden. Dat zegt mr. T. de Lange, landelijk milieu-officier bij het parket-generaal, vandaag in een interview met deze krant. ,,De gemeente wil te vaak milieucriminaliteit bestrijden met een kop koffie en een sigaar. Dan zegt de ambtenaar na afloop: `Ach, ze hebben nu toch dat filter om de uitstoot te verminderen.' Maar dat bedrijf is er wel drie jaar te laat mee.''
`We komen om een goeie tijd te hebben'
Charleroi maakt zich op voor de risicowedstrijd Engeland-Duitsland. `Ik ben wel een beetje bezorgd.'
Zorgen over bestrijding tbc
In Vietnam verspreidt zich momenteel een tuberculoseveroorzakende bacterie die resistent is tegen de gebruikelijke medicijnen. De nieuwe Beijing-bacteriestammen veroorzaken al meer dan 80 procent van de tb-infecties. Landen waar immigranten uit Vietnam arriveren, en daar hoort Nederland bij, zouden zich daar zorgen over moeten maken, vinden de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
Rellen in grimmig gestemd Brussel
Rellen en vechtpartijen in de Belgische hoofdstad Brussel; uitgelaten taferelen en hier en daar ook ongeregeldheden in Nederlandse steden. Dat was gisteravond en vanmorgen vroeg het beeld voorafgaand aan de beladen voetbalwedstrijd vandaag in Charleroi tussen Duitsland en Engeland en na afloop van het duel Nederland-Denemarken (3-0) in Rotterdam.
Tweederde vindt Randstad te vol
DEN HAAG, 17 JUNI. Bijna tweederde van de Nederlanders (63 procent) is van mening dat de Randstad te vol raakt en dat een verdere bevolkingsgroei daarom beter elders kan worden…
Goesinski vrijgelaten
MOSKOU, 17 JUNI. Later dan verwacht is de Russische mediamagnaat Vladimir Goesinski gisteravond toch nog vrijgelaten. Hij mag Moskou voorlopig niet verlaten.
Losgeld geëist voor gijzelaars
De rebellen die op het Filippijnse eiland Jolo een groep deels westerse gijzelaars vasthouden, hebben tien miljoen gulden losgeld gevraagd voor de vijf vrouwen onder hen.
Stellingen
Wie op weg is naar de sigarenboer om een staatslot te kopen, beseft niet dat de kans om overreden te worden aanzienlijk groter is dan het winnen van de hoofdprijs.
Radio
Vroege vogels. Onder meer aandacht voor bodemerosie in Limburg; de bedreiging van de Nederlandse glasrecycling; een reportage over een varkensbedrijf en de toekomst van de Fietsersbond. Radio 1, 8.10-10.00u.
Televisie
ACTUALITEITENBuitenhof. De oud voorzitter van het college van procureurs-generaal van het OM Arthur Docters van Leeuwen praat over zijn nieuwe baan bij de Stichting Toezicht Effectenverkeer die de handel en wandel van de beurspartijen scherp in de gaten houdt. Verder minister van Ontwikkelingssamenwerking Herfkens over de oorlogen in Afrika en de selectieve verontwaardiging van het westen. Ned.3, 12.07-13.04u.
Website
De Vlaamse cartoonist Luc Zeebroeck zocht een korte, internationaal goed klinkende naam. Het werd Kamagurka en de website van Rob Stout laat er geen twijfel over bestaan:…
In Real Time
Choreografe Anne Teresa de Keersmaeker en toneelmaker Gerardjan Rijnders creëerden een groots opgezette voorstelling voor 14 dansers van Rosas en 4 acteurs van tg. STAN.
Radio
Tema. Onder andere aandacht voor een nieuwe mogelijkheid voor het bestrijden van hoogtevrees met virtuele therapie. Dankzij hoogtesimulatie op de computer hoeft de therapeut zijn cliënt niet meer mee te nemen naar een hoog gebouw. Radio 5, 14.02-15.00u.
Topsy-Turvy
Regisseur Mike Leigh maakte een 160 minuten durende film over een jaar uit het leven van de populaire negentiende-eeuwse Britse operette-auteurs W.S. Gilbert en Sir Arthur Sullivan, geestelijke vaders van het meesterwerk The Mikado.
Duitse interesse Rusland
Duitsland heeft blijk gegeven van interesse voor verdere samenwerking op economisch gebied met Rusland.
Bijdrage windenergie nihil
Windenergie heeft vorig jaar geen enkele bijdrage geleverd aan het terugdringen van fossiele brandstof als stroomopwekker.
Meer ambtenaren stress
Steeds meer ambtenaren van de gemeente Groningen hebben psychische klachten. Het ziekteverzuim in de ambtelijke organisatie steeg hierdoor vorig jaar naar 8,5 procent, tegen 7,6…
Avantis
Steun regeling tegoeden
De regeling tussen het Centraal Joods Overleg (CJO) en de Nederlandse financiële instellingen over schadevergoeding voor de onteigening van joodse tegoeden tijdens en na de…
Televisie
ACTUALITEITENNova. Onder andere een reportage over de sponsorrechten bij het EK-voetbal. Ned.3, 23.05-23.35u.
Numico sluit inschrijving op convertibles
Wegens grote belangstelling is de inschrijving op de achtergestelde converteerbare obligatielening van Numico gisteren al gesloten.
Eigen vermogen SGR op 132 miljoen
Het eigen vermogen van de Stichting Garantiefonds Reisgelden is vorig jaar gegroeid tot ruim 132 miljoen gulden.
Basf, Gazprom investeren in olieveld
Het Duitse chemieconcern Basf en het Russische staatsbedrijf Gazprom gaan samen 1 miljard dollar (2,3 miljard gulden) investeren in de ontwikkeling van een olieveld in westelijk…
Buitenlandse restaurants nemen toe
Het aantal Spaanse restaurants in Nederland is vorig jaar gestegen met een kwart tot 62. Ook de Japanse en Argentijnse keukens doen het goed.
Lehman Brothers ziet winst stijgen
De Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers heeft in het op 31 mei afgesloten tweede kwartaal de nettowinst zien stijgen met 14,5 procent tot 378 miljoen dollar (869 miljoen gulden).
Prijs van cd's op digitale snelweg varieert sterk
De prijzen van cd's bij aanbieders op internet verschillen vaak sterker dan in `normale' winkels. Wie vestigingen van Free Record Shop, Virgin en V&D inloopt vindt minder prijsvariatie dan in een half uurtje websurfen.
Kwekers telen meer aardbeien en bessen
De teelt van aardbeien en bessen in Nederland groeit. Door een grotere vraag en hogere handelsprijzen hebben kwekers de teelt uitgebreid.
Orkla koopt controlerend belang Superfish
Het Noorse conglomeraat Orkla (voeding, chemie en media) heeft een belang van 51 procent verworven in het Poolse Superfish.
Xerox komt met winstwaarschuwing
De Amerikaanse fabrikant van kopieerappartuur Xerox zal de winstverwachting voor het tweede kwartaal niet waar kunnen maken.
Verlies Alitalia dit jaar onveranderd
De Italiaanse luchtvaartmaatschappij Alitalia verwacht dit jaar een operationeel verlies te lijden dat vergelijkbaar is met dat van vorig jaar.
Barcelona past prijs van Figo aan
FC Barcelona heeft de transfersom van Luis Figo opgeschroefd nu bekend is geworden dat Lazio Roma aast op de Portugese middenvelder.
Nina Brink
Nina Brink wilde exclusief met maar twee media spreken: een krant (Z 27 mei) en een radiozender. Dat illustreert perfect de waarde van een hedendaagse e-buzz-onderneming zoals World Online (WOL): anders had ze wel het internet gekozen.
Bevolkingsprobleem
Tientallen jaren zweeg de politiek over de onrustbarende stijging van de bevolking in Nederland. Als men problemen al zag, bracht men het niet ter sprake, waarschijnlijk uit angst voor reacties van de achterban.
Ringelblum
Met veel belangstelling heb ik het vraaggesprek gelezen van Renée Postma met Ruta Sakowska van het Joods Historisch Instituut in Warschau (Z 29 april). Emanuel Ringelblum was een grote persoonlijkheid, niet alleen door zijn wetenschappelijke studies, maar vooral ook door het oprichten en organiseren van het ondergrondse Getto Archief in Warschau. Daardoor kan hij worden beschouwd als een van de belangrijkste historici van de smartelijkste periode uit de hele joodse geschiedenis. Het archief ademt de tijd zelf. Hieruit komt een beeld te voorschijn van het onvoorstelbaar tragische lot dat de joden in de getto's trof, niet alleen van Warschau maar van het hele land.
Bevolkingsprobleem
Tweede-Kamerlid Dittrich is van mening dat voorkomen moet worden, dat Nederland straks 20 miljoen inwoners telt (NRC Handelsblad, 5 juni).
Anne Frank
Maarten Huygen constateert in zijn Z-notities (Z 27 mei) dat de aandacht in Amerika voor de Holocaust het verzadigingspunt bereikte en mijn bijscholingsinstituut dus overbodig is.
Laag en hoog
De vuistregel is: hoe meer risico een belegger wil nemen, hoe hoger de beloning is die hij mag verwachten. Het feit dat aandelen een hoger rendement (kunnen) geven dan obligaties en obligaties weer meer dan deposito's, heeft inderdaad alles te maken met de verschillende graden van risico van die beleggingsvormen. Bij een deposito kan de belegde hoofdsom nooit in waarde dalen. Bij obligaties (verhandelbare stukjes lening) wordt aan het einde van de looptijd de volledige hoofdsom weliswaar terugbetaald, maar in de tussentijd schommelt de waarde onder invloed van de rente. Als de rente stijgt, daalt de obligatiekoers.
ETEN IN EEN HANDOMDRAAI
Een aardappelsalade is eigenljk geen moeite, mits vastkokende aardappels worden gebruikt die eerst in plakjes worden gesneden alvorens ze het kokende water ingaan.
Interview met Andrea Camilleri: ‘Wij Sicilianen zijn bastaards’
Een wat wereldvreemde commissaris van politie op Sicilië. Dat is de held van de Italiaanse schrijver Andrea Camilleri. Het succes van zijn politieromans – weinig bloedig geweld en een vleugje maffia – slaat nu over naar andere landen. Kennelijk trekt de mythe van Sicilië, legt hij uit in een interview.
Lekke pompen gaan aan banden
Minister Pronk (VROM) wil benzinestations die zich niet aan de milieuvoorschriften houden een dwangsom opleggen.
Tabak
In het artikel `Vernietig verbod op tabaksreclame' (in de krant van donderdag 15 juni, pagina 1) staat de zin: Als het verbod op tabaksreclame wordt geannuleerd, kan dat ook de…
Melk
Vorige week ging de rubriek `Plantjes en beestjes' op deze pagina over de moedermelk in de tepels van zoogdieren, zoals koeien en varkens.
Grand Alliance weer terug bij ECT
The Grand Alliance (GA) heeft een contract gesloten voor drie transatlantische diensten op de terminal van containeroverslagbedrijf ECT op de Maasvlakte.
Nettowinst Armani omlaag
Het Italiaanse modehuis Armani heeft vorig jaar de nettowinst zien dalen met 12 procent tot 212 miljard lire (240 miljoen gulden).
De Waltons van winkelketen Wal-Mart de rijkste familie ter wereld
De 44-jarige Bill Gates, oprichter van het softwarebedrijf Microsoft, is volgens het Amerikaanse tijdschrift Forbes de rijkste man ter wereld met een geschat vermogen van 60…
Soros ziet `Nieuwe Economie' wegzakken
De Amerikaanse financier George Soros denkt dat de koersen van de aandelen van `Nieuwe Economie' nog verder zullen dalen.
Aankoop zaken De Wilde
De platenwinkels van Muziekcentrum De Wilde worden vrijwel zeker overgenomen door VanLeest Platenspeciaalzaken, een volledige dochter van Free Record Shop.
Hersenschudding
De Belgische verdediger Nico van Kerckhoven blijkt in de met 2-0 verloren wedstrijd tegen Italië een lichte hersenschudding te hebben opgelopen.
Raúl tot 2005 bij Real Madrid
Spaans international Raúl heeft zijn contract met Real Madrid met drie seizoenen verlengd tot medio 2005. Zaakwaarnemer Ginés Carvajal van de aanvaller heeft dat bekend gemaakt.
Tevredenheid over arbitrage
De scheidsrechterscommissie van de Europese voetbalbond UEFA is na vijf speeldagen erg tevreden over het optreden van de scheidsrechters op het EK.
Gokkers voorzien winst voor Oranje
Nederlanders gokken massaal op winst voor het Nederlands elftal tegen de Denen. In totaal zet 80 procent van de gokkers in op winst voor Oranje.
Korving vierde in Helsinki
Robin Korving is gisteren bij een grandprixwedstrijd in Helsinki als vierde geëindigd op de 110 meter horden. De 25-jarige atleet liep 13,46 seconden.
Verlies Neptunus, zege voor HCAW
Nationaal honkbalkampioen Neptunus heeft gisteren in zijn derde wedstrijd van het Europacup-1-toernooi in San Marino een gevoelige nederlaag geleden.
Lammers staat op vijfde rij Le Mans
Jan Lammers begint morgen met zijn teamgenoten Tom Coronel en Peter Kox op de vijfde rij aan de 24 Uur van Le Mans.
Tiger Woods leidt in US Open
Tiger Woods gaat na de eerste ronde van de US Open aan de leiding. De nummer een in het golf had 65 slagen nodig voor de 18 holes in Pebble Beach, Californië 65, zes onder par.
Oerol vanavond van start
Vanavond gaat op Terschelling het tiendaagse cultureel festival Oerol van start, met als thema `Als het tij keert'.
Sir Paul McCartney
De ex-Beatle Sir Paul McCartney (l) werd gisteravond omhelsd door de nu 72-jarige funkpionier James Brown, nadat de laatste was opgenomen in de Songwriters Hall of Fame in New…
Moeder Akihito overleden
Vanochtend is in Tokio op 97-jarige leeftijd keizerin-weduwe Nagako overleden, de moeder van de huidige Japanse keizer Akihito.
Vredesverdrag Ethiopië-Eritrea
Ethiopië en Eritrea zullen zondag in de Algerijnse hoofdstad Algiers een vredesverdrag tekenen waarmee een einde moet komen aan hun twee jaar geleden uitgebroken en recentelijk…
Verslaafden dood door bacterie
Britse en Amerikaanse wetenschappers hebben de oorzaak ontdekt van de ziekte die de afgelopen weken aan ten minste 35 heroïneverslaafden in Schotland, Engeland en Ierland het…
Moordenaar agenten extreem-rechts
De 31-jarige Michael Berger die woensdag in Dortmund drie politieagenten doodschoot, een agent zwaar verwondde en daarna zelfmoord pleegde, had banden met extreem-rechtse…
Extra geld voor kinderopvang
Voor de kinderopvang is dit en volgend jaar ruim acht miljoen gulden extra beschikbaar. Staatssecretaris Vliegenthart (Welzijn) wil het geld gebruiken voor verbetering van het…
Windmolenpark langs Afsluitdijk
De ministeries van Economische Zaken en Landbouw werken mee aan een onderzoek naar de oprichting van een windmolenpark langs de Afsluitdijk.
Geen apart geld voor medicijnen
Ziekenhuizen krijgen geen apart budget voor dure medicijnen. Volgens minister Borst (Volksgezondheid) zou dat een goede afweging van de beste behandeling in de weg staan.
VEB: actie justitie tegen Vanenburg
De `beurswaakhond' Stichting Toezicht Effectenverkeer (STE) moet aangifte doen bij justitie tegen Vanenburg Group, de beleggingsmaatschappij van de broers/oprichters van softwarebedrijf Baan, wegens verdoezeling van verkopen van aandelen Baan.
Schiphol niet in luchthavens Rome
Schiphol heeft de strijd om de overname van het Italiaanse staatsbedrijf Aeroporti di Roma (AdR) verloren. AdR, dat de Romeinse luchthavens Fiumicino en Ciampino exploiteert, is gisteren verkocht aan Gemina. Dit consortium, onder leiding van voormalig Fiat-topman Cesare Romiti, betaalt 1,3 miljard euro (bijna 2,9 miljard gulden) voor het Italiaanse vliegveldbedrijf.
Tekort aan jonge wetenschappers
Universiteiten en onderzoeksinstellingen slagen er niet in jonge wetenschappers en onderzoekers voldoende carrièreperspectieven te bieden om ze vast te houden. Hierdoor dreigt de kwaliteit van onderwijs en onderzoek in gevaar te komen.
Blauwhelmen kunnen ook niet alles
De korte Brits-Frans-Israelische invasie aan het Suezkanaal was de aanleiding voor het eerste optreden van blauwhelmen in de geschiedenis van de mensheid. Daarvoor waren er vredesmissies geweest van de Verenigde Naties, maar die beperkten zich tot waarnemerteams langs overeengekomen bestandslijnen. De blauwhelmen die in 1956 moesten toezien op de ontruiming van de Sinaï door Israel vormden een georganiseerde, zij het lichtbewapende strijdmacht. Overigens paste hun optreden geheel in het patroon van `peace keeping'. De oorlogvoerende staten hadden ingestemd met de aanwezigheid van de VN in het betrokken gebied. Joegoslavië was een belangrijke partner in die eerste vredesmacht. De onderneming ging roemloos ten einde toen secretaris-generaal Oe Thant in 1967, aan de vooravond van de oorlog tussen Israel en zijn Arabische buren en onder druk van Egypte, het vredesleger naar huis zond.
Een houdgreep uit het Stenen Tijdperk
Fidel Castro houdt het al negen Amerikaanse presidenten vol. Maar na de stopzetting van de Sovjethulp raakte het land in crisis. Twee boeken over de toekomst van Cuba.
Ramsj
Mark Wahlgren Summers:The press gang; newspapers & politics 1865-1878. Ingenaaid, The University of North Carolina Press 1994, van ƒ52,50 voor ƒ19,50. Roelants Nijmegen.
Van pijp tot pepperspray
In welk Sherlock Holmesverhaal speelde Irene Adler – `the Woman', in de woorden van de grote speurder een hoofdrol? Wanneer verscheen Meet the Tiger het eerste (en volgens mij beste) Saintverhaal van Leslie Charteris, waarin Simon Templar er een interessante, onafhankelijke vriendin op na houdt? Hoe ontdeed Agatha Christie zich van Hercule Poirots sidekick, de in kwaliteitstweed gehulde doch weinig slimme Captain Hastings, en wat was toch de naam van Poirots consciëntieuze secretaresse? Wie schreef de Mister Motoboeken? Wanneer overleed Graham Greene? Klopt het KGB-beeld van James Bond? En hoe heette die valse graaf in Wilkie Collins' klassieker The Woman in White ook weer?
Dino verdween niet met een dreun
Vraag iemand hoe de dinosauriërs aan hun einde zijn gekomen, en het antwoord zal luiden: een reuzenmeteoriet. Geen wonder. Dinosauriërs zijn de bekendste en meest tot de verbeelding sprekende dieren uit de prehistorie, en in de afgelopen twintig jaar is er zo op gehamerd dat hun `plotselinge' verdwijning door een kosmische ramp werd veroorzaakt dat het bijna een dogma is geworden. In het heldere en nuchtere Evolutionary Catastrophes laat de Franse geofysicus Vincent Courtillot echter zien dat het om veel meer ging dan alleen één grote klap.
Een dosis strychnine voor schoonmoeder en -zuster
Andrew Motion, Ted Hughes' opvolger als Engels Poet Laureate, heeft naast zijn dichtbundels drie biografieën op zijn naam staan, waarvan die van Philip Larkin het meest gelezen is. Nu verrast hij zijn lezers met een nieuw soort werk: een pseudo-autobiografie onder een bedrieglijke titel. Thomas Griffiths Wainewright (1794-1847) heeft misschien nooit iemand vergiftigd. Sommige van zijn tijdgenoten dachten van wel, en van latere onderzoekers heeft een meerderheid de indruk gekregen dat het vermoeden juist kon zijn. Andrew Motion hoort tot de minderheid. De lezer die hem volgt zou denken dat er niet alleen geen bewijs is van vergiftigingen, maar zelfs geen redelijk vermoeden. Het is niet volmaakt onmogelijk, dat is het enige wat ook hij moet toegeven, dat Wainewright zijn schoonzuster en zijn schoonmoeder, en misschien enkele anderen, met strychnine heeft omgebracht.
Een meer van bloed
Nogal wrang vind ik het dat de Amerikaanse schrijfster Kathryn Harrison vooral bekend is geworden door haar autobiografische boek The Kiss (Verleiding), waarin ze de incestueuze verhouding met haar vader beschrijft. Het maakte haar een paar jaar geleden tot mikpunt van literaire critici die plotseling hun buik vol hadden van bekentenisliteratuur en naar aanleiding van Harrisons veelbesproken boek voor de autonomie van de zuivere verbeelding pleitten. En dat terwijl de schrijfster in haar overige werk nu juist almaar minder realistisch werd; in haar laatste roman Poison (Gif) had ze het herkenbare New York uit haar vroege romans ingeruild voor het zeventiende-eeuwse Spanje, een subliem getekend decor voor een inktzwart verhaal vol rauwe heftigheid en sprookjesachtige personages.
Onvervulbaar Deens verlangen
De Deense dichter Henrik Nordbrandt en de Nederlandse dichter Slauerhoff hebben elkaar nooit ontmoet; Slauerhoff overleed in 1936 en Nordbrandt werd negen jaar later in Kopenhagen geboren. Toch zouden ze elkaar herkend hebben; het zijn verwante zielen. Slauerhoff had een levenslange voorliefde voor het mediterrane gebied, vooral Portugal en Spanje. De Deen Nordbrandt, even rusteloos als Slauerhoff, verliet zijn geboorteland al snel om zich voorgoed buitenslands te vestigen; hij woonde in Turkije, Griekenland en Italië. Zijn poëzie is doortrokken van het licht van de Middellandse Zee, de architectuur van Griekenland, de kleuren van het antieke landschap. Hij schreef, behalve talloze dichtbundels, een roman en een Turks kookboek. In 1966, op eenentwintigjarige leeftijd, debuteerde hij met een bundel die eenvoudig Gedichten heette.
Leven vol dingen en feiten
``Mijn nieuwe roman, The Biographers Tale, is een soort anti-Possession'', kondigde de Britse schrijfster A.S. Byatt aan in een interview met deze krant (CS 17.12.99). Bewonderaars van Possession kunnen echter gerust zijn: er zijn opvallend veel overeenkomsten te ontdekken tussen Byatts bekendste roman, waar ze de Booker Prize voor ontving, en het nu verschenen The Biographers Tale. Ook hier vinden we een literatuurwetenschapper die geobsedeerd raakt door het leven van zijn studieobject, Victoriaanse personages, flarden pastiche, verhalen-in-verhalen, een berg wetenschappelijke feitjes en vooral een stortvloed aan intellectuele ideeën, theorieën, analogieën en verwijzingen die als een wirwar van rode draden door de roman heenlopen. Bovendien, vertelde Byatt, wilde ze in deze `anti-biografie', net als in Possession, `kritiek leveren op wetenschappers die dermate geobsedeerd zijn door andermans levens dat ze helemaal niet meer aan hun eigen leven toekomen'. Maar waar Possession de ondertitel `A Romance' droeg, is The Biographers Tale veeleer een intellectueel spelletje.
Nooit meer ergeren
`Arresteer de gebruikelijke verdachten' moet de jury van de Gouden Strop 2000 hebben gedacht. Alle vijf de schrijvers die voor de belangrijkste Nederlandse thrillerprijs genomineerd zijn, stonden eerder op de shortlist; Appel, Rippen en Thijssen wonnen de Strop zelfs al een keer. De rechtvaardigheid gebiedt dat de Strop dit jaar naar de vier keer eerder genomineerde Peter de Zwaan gaat, maar de recensies op deze pagina suggereren anders. Het is Apotheker of Rippen die de 25 duizend gulden verdient, of anders opnieuw Thijssen. Zijn `Isabelle' werd door Hester Carvalho (Boeken 20-8-99) al geprezen om het beheerste plot, de personages van vlees en bloed en de soepele stijl. De Gouden Strop wordt op 22 juni uitgereikt in de Rode Hoed in Amsterdam.
Alles in een karaf whisky
Chris Rippen heeft heel wat uit te leggen in zijn vierde misdaadroman,Baltische connecties: het heeft een ingewikkeld plot over de dood van een ex-buurman en een Oost-Duitse baggerzwendel. Maar het boek leest nooit alsof Rippen iets uitlegt. De feiten woren prettig onnadrukkelijk gepresenteerd, de lezer moet goed opletten en veel zelf invullen. De terloopse beschrijving van een karaf whisky kondigt bijvoorbeeld het drankprobleem van het slachtoffer aan: `Zeker twaalf jaar oud en afkomstig uit zo'n dorpje waarvan alleen de naam al je tong dubbel deed slaan. Een van de weinige terreinen waarop Wessels autoriteit onbetwist was.' Zelfs het woord `whisky' weet Rippen te vermijden.
De dominee krijgt ervan langs
Een dominee in een kleine Nederlandse dorpsgemeente die een affaire begint met een vers uit de stad geïmporteerde `brocanterie'-houdster. Zij heeft rood haar en vrijgevochten manieren, hij een gezin. Dit zou moeiteloos het uitgangspunt voor een ouderwetse Nederlandse film kunnen zijn; met broeierige blikken van de ongetwijfeld `achterbakse' dorpsbewoners, en hete nachten tussen het antiek.
Multicultureel straatrumoer
Straatrumoer, realistische karakter- en milieuschetsen, multiculturele drama's op stads- en buurtniveau: wie deze ingrediënten mist in de moderne Nederlandse literatuur moet ze elders zoeken, in een ander genre bijvoorbeeld, zoals de misdaadromans van de Arnhemse schrijver Henk Apotheker (1956). Met De Vrije Singel, na Zelfverdediging zijn tweede boek, spelend in de Arnhemse kraak-scene, sleepte hij in 1995 een nominatie voor de Gouden Strop in de wacht en hetzelfde is hem nu, opnieuw terecht, overkomen met zijn derde thriller De Turkenflat.
Ontdekkingen over je moeder
Het eerste jeugdboek van Cyrille Offermans, De vogelman (1996), ging over Lot, het tweede, Dossier Simon N. (1997), over haar broer Freek en zijn vriend Simon, het derde over Roosje, Lots vriendin. Offermans bouwt gestaag voort aan zijn `jongerenomniversum'. Het is alsof hij uit een jubileumfoto van een hele middelbare school een paar piepkleine hoofdjes licht, om te laten zien wat erin omgaat. En het zijn niet de makkelijkste hoofdjes.
De monkelcavalcade bij de dagkriek
In het meinummer van De Gids stond een beschouwing van René Puthaar, dichter, over de Nederlandse poëzie en de twintigste eeuw. Het was een lang stuk waarin van alles aan de orde werd gesteld, met wat polemiek hier en wat aarzeling daar, besloten door een hele serie stellingen over poëzie en het poëziebedrijf – maar ik herinnerde me na afloop toch vooral die enkele terloops gemaakte opmerkingen over het werk van Herman Gorter en J.H. Leopold. Puthaar rekent hen met zoveel woorden tot `de bijzonderste dichters uit onze taalgeschiedenis.' Dat laatste woord, taalgeschiedenis, is meteen al verrassend, want meestal worden dichters tot de literatuurgeschiedenis gerekend. Puthaar denkt dat `hun vrije en virtuoze bewegingen in het Nederlands' onmogelijk waren geweest zonder hun vertrouwdheid met het Grieks – Gorter en Leopold waren allebei classicus. Wie de Homerus-vertalingen van Leopold leest, ziet volgens hem dezelfde dichterlijke geest als in de poëzie en de Sophokles-vertalingen van Hölderlin: de geest van grammaticale en semantische revolutie, van vernieuwing van woordvolgorde en werkwoordfuncties. Helaas ontbreekt hem de tijd voor een adequate taalkundige toelichting op zijn beweringen, maar de gedachte blijft verrassend, en aanstekelijk: dat de vreemde schoonheid van de poëzie van Gorter en Leopold een aanwijsbare oorzaak heeft in het grillige samenspel met de grammatica van een heel andere taal, het Grieks.
Therapeutisch trippen
LSD rukte in het Nederland van de de jaren zestig op als therapeutisch middel. De psychiater Bastiaans werd beroemd, en later berucht, met zijn LSD-therapie voor mensen met een kampsyndroom. De medische geschiedenis van een psychedelisch paardenmiddel.
Er is geen vrouw die niet deugt
Vergeleken met de eerste helft van de twintigste eeuw (en daarvoor) beschikken vrouwen nu over ongekende vrijheid, macht en ontplooiingskansen. Toch is er geen sprake van gelijkheid tussen de seksen. Topposities in het bedrijfsleven, technische en fysiek zware beroepen kennen een oververtegenwoordiging van mannen en ook in het gezinsleven worden de taken niet gelijk verdeeld. Al wordt de kloof smaller, hij blijft hardnekkig, reden om opnieuw in de biologie te duiken. Wat is het precies, na aftrek van de wet gelijkberechtiging, de kies-exact-campagne en de positieve discriminatie, wat een vrouw tot een vrouw maakt en een man tot een man?
Gezondheid als nieuwe plaag
De schrijver van Rise and Fall is medicus en bekend Londens journalist. Zijn boek beschrijft de medische geschiedenis vanaf de Tweede Wereldoorlog tot vandaag en eindigt met een paradox. Waarom heeft een geneeskundige ontwikkeling ons in zo korte tijd zoveel goeds gebracht en heerst er onbehagen bij patiënten die steeds meer verwachten, artsen die teleurgesteld of opgebrand zijn in hun werk, is er een vlucht in alternatieve geneeskunde en een groei van kosten met geringe of dubieuze baten?
`Krabbé is een wielrenner met hersens'
Herman Kuiphof, sportjournalist sinds 1946, versloeg voor de Nederlandse televisie alle belangrijke voetbalwedstrijden gespeeld tussen 1961 en 1978.
Baldadig gekakel in 's Gravenhage
Theo van Doesburg propageerde zowel dada als de geometrische abstractie. Op het eerste gezicht lijkt er een wereld van verschil te bestaan tussen de zeer ordelijke ernst van `De stijl' en de montere chaos van dada. Maar `Does' wist dat kundig te combineren.
UIT HET LOOD: Berichten uit de branche
Juryvoorzitter adviseert zichzelf`Vier keer kreeg oud-journalist Peter de Zwaan een nominatie voor de Gouden Strop, de jaarlijkse prijs voor de beste Nederlandstalige misdaadroman. Het moet gek lopen als hij met zijn nieuwe thriller Het alibibureau niet onder de genomineerden is voor de Strop 2000. En het mag niemand verbazen als hij dit jaar eindelijk met de prijs van 25.000 gulden naar huis gaat.' Met deze aanprijzing begon Menno Schenke op 5 mei zijn bespreking van het laatste boek van Peter de Zwaan in het Algemeen Dagblad.
De man die niet kon lachen
Wat ben ik blij dat ik Max de Jong niet gekend heb! Max de Jong (1917-1951) was de vroeg gestorven dichter en vertaler, die in sommige kringen tot cultfiguur uitgroeide. Hij was een snob, een roddelzieke opportunist, een misantropisch charlatan met trekjes van een stalker, een verongelijkte quasi-belezen profiteur, een rancuneuze, overgevoelige misogyne tobber met een veelzijdige belangstelling voor zichzelf.
Pas verschenen
Iain Banks: In zaken (The Business). Vert. Robert Vernooy,Luitingh Sijthoff, 351 blz. ƒ39,90
Het aanzicht van Amerika
Het oeuvre van de Amerikaanse fotograaf Walker Evans (1903-1975), is al jarenlang goed voor het ene na het andere postume boek. Verrassende inzichten leveren ze al lang niet meer op. Evans' beste werk is en blijft bestaan uit de foto's die hij in de jaren dertig maakte van wat je het aanzicht van Amerika zou kunnen noemen: de gevels en straten, de winkelinterieurs en uitzichten. Ook de foto's die hij in opdracht van de Farm Security Administration maakte van het leven van kleine keuterboeren in het door droogte geteisterde Zuiden, maakten onderdeel uit van die inventarisatie. Die foto's werden nadien uitgegeven onder de titel Let Us Now Praise Famous Men, met tekst van de schrijver en journalist James Agee.
Toga's aan het front
De Nederlandse universiteiten hebben na jaren tobben hun trots hervonden. Dat blijkt onder meer uit de zelfbewuste renaissance van de universitaire geschiedschrijving. De eerste eeuw van de Leidse universiteit was een oorlogsgeschiedenis: snelle besluiten, getrokken pistolen en belastingvrij bier.
OVERZICHT & KRITIEK
16
|
6
|
2000 Redactieadres Paleisstraat 11012 RB Amsterdam boeken@nrc.nl Het begon met hanengekraai, hondengeblaf en andere onzin op een dadasoirée in Den Haag.
Voorpret
Max en Vera hadden een valkuil gegraven. De bedoeling was dat de burgemeestersvrouw er in zou vallen. Zij liet twee keer per dag haar acht poedels uit op het grasveld bij Max en Vera voor de deur. De honden poepten dan en de burgemeestersvrouw keek de andere kant op. Alsof er niets gebeurde. Het leek Max en Vera goed als ze eens iets anders meemaakte. In een valkuil lopen bijvoorbeeld. Maar hoe mooi hun valkuil ook was, de burgemeestersvrouw liep er niet in. In plaats daarvan viel Max in de kuil.
Broodje verstand
De eerste mensen die op de aarde rondliepen hadden het makkelijk. Ze plukten wat van de boom en als het lekker was plukten ze nog wat van de boom. Als ze er ziek van werden keken ze die boom nooit meer aan. `Ongezonde boom', zeiden ze tegen elkaar.
IJsberen zwemmen achter glas in Ouwehands
Je kunt neus aan neus komen te staan met een zwemmende ijsbeer vanaf deze week in Ouwehands Dierenpark in Rhenen. Want daar hebben ze een grote glazen wand in het vernieuwde ijsberenverblijf gezet, zodat je de vijf ijsberen daar kunt zien zwemmen en duiken. Samen met de dierentuin organiseert de Kinderpagina een tekenwedstrijd met de titel `Neus aan neus met een ijsbeer.' Maak een tekening waarop je jezelf neus aan neus met ijsbeer tekent, dan kan je een dagje `achter de schermen' van de dierentuin winnen. je gaat mee met verzorgers in de hokken en dergelijke, onder andere in de roofdierenhokken. Je moet ook mesten en eten voor de dieren klaar maken. Als je jonger bent dan 7 en je wint, dan krijg je een aangepast programma, want dan mag je de roofdierenhokken nog niet in. Overigens hoef je niet in de dierentuin geweest te zijn om mee te doen. Je mag gewoon tekenen wat je fantasie je ingeeft bij de opdracht `neus aan neus met een ijsbeer'. Alle tekeningen worden tentoongesteld in Ouwehands Dierenpark.
Girafjes geboren in Artis en Blijdorp
IN ZOWEL ARTIS als Blijdorp zijn kleine girafjes geboren de afgelopen tijd. Het girafje in Artis is geboren terwijl het onweerde en het loopt nu bij goed weer al buiten.
De voetbal-hangplant
Geen idee wat je je vader geven moet overmorgen met vaderdag? Of helemaal vergeten dat het zondag 18 juni vaderdag is? Of vinden je vader en moeder het maar onzin, vaderdag, dus doen jullie er niks aan?
Piekeren, vrijen, piekeren
Niet Jeff Koons maar de taal speelt een hoofdrol in het stuk van schrijver Rainald Goetz, dat De Trust nu opvoert.
Lang leve het vendelzwaaien
In Brabant heeft men het graag over gezelligheid en katholieke traditie. De aandacht en de liefde voor die traditie zijn echter van recente datum, zegt de onlangs benoemde bijzonder hoogleraar Arnoud-Jan Bijsterveld.
De ontbrekende miljoenen
Het Stedelijk Museum mist nog altijd 65 miljoen om het `beste museum ter wereld voor de moderne kunst' te worden. En de wethouder heeft geen haast.
16 juni 2000
18 juni 2000