Het nieuws van dinsdag 26 oktober 1999

Regisseur Steven Spielberg, Microsoftpionier Paul Allen en de producenten van de film `Apollo 13' richten samen een Internetbedrijf op: POP.com.

De ministers van sport van de Europese Unie (EU) hebben gisteren in het Finse Vierumaki `in principe' hun goedkeuring gegeven aan het internationale antidopingbureau.

Na felle kritiek op de toewijzing van tickets voor de Olympische Spelen in Sydney heeft het Australische organisatiecomité (SOCOG) een half miljoen kaarten extra ter beschikking…

De Congolese president Laurent Kabila moet terecht staan voor misdaden tegen de menselijkheid. De leider van de rebellenregering in Congo, Emile Lunga, zei dat gisteren in…

De Koninklijke/ Shell Groep en haar partners in Nigeria gaan in de tweede fase van een groot olie- en gasproject 1 miljard dollar (ruim 2 miljard gulden) investeren.

De handsorteerder keert voorlopig terug bij PTT Post om de problemen bij de postverwerking het hoofd te bieden.

Het ingenieursbureau Fugro staat op het punt twee bedrijven in te lijven die actief zijn in de geofysica vanuit de lucht.

De Nederlandse zaalvoetbalploeg is in de voorronde van de WK in 2000 ingedeeld in groep vijf. De andere landen zijn Finland, Joegoslavië, Wit-Rusland en Israël.

Triatlete Silvia Pepels is tijdens een wedstrijd in Holambra (Brazilië) vierde geworden. Het betrof een triatlon over de olympische afstand (1,5 kilometer zwemmen, 40 km fietsen…

Wielrenner Jans Koerts heeft gisteren zijn tweede overwinning behaald in de Australische Commonwealth Bank Cycle Classic.

Sjeng Schalken heeft gisteren de tweede ronde van het tennistoernooi in Stuttgart bereikt. De Limburger won met 7-5, 7-6 van de Fransman Arnaud Clément.

Vier Japanse geologen en hun Kirgizische tolk, die twee maanden geleden in Kirgizië werden ontvoerd door islamitische fundamentalisten, zijn gisteren op de grens met Tadzjikistan…

Zes weken na het formele begin van de Israelisch-Palestijnse onderhandelingen over een definitieve vredesregeling heeft premier Ehud Barak gisteren Oded Eran, de huidige…

De Albanese premier, Pandeli Majko, is afgetreden in verband met het recente congres van zijn eigen Socialistische Partij.

Kopieerfabrikant Océ is bereid de zelfstandigheid op te geven wanneer de strategie daar om vraagt. De nieuwe bestuursvoorzitter Rokus van Iperen zegt niet principieel tegen een overname van het AEX-fonds te zijn.

Asielzoekers die in de tijdelijke noodvoorziening in het Utrechtse Elst worden gehuisvest, moeten om half twaalf 's avonds binnen zijn. De avondklok is ingesteld om het gevoel van onrust bij de bevolking weg te nemen.

Minister De Vries en staatssecretaris Verstand (Sociale Zaken) hebben de Tweede Kamer er niet van kunnen overtuigen dat alleenstaande ouders in de bijstand verplicht geheel of gedeeltelijk moeten gaan werken.

Verbs has to agree with their subjects.

In het toneelstuk De dienstlift van Harold Pinter zitten twee huurmoordenaars in een kale kamer te wachten op een nieuwe opdracht. Om de tijd te doden leest een van hen steeds absurde en gruwelijke berichten uit de krant voor. Dat gaat zo.

In het dorp deden geruchten de ronde, want er stond een bruiloft op stapel en er zou gedanst worden op het plein bij de kerk. Dat laatste werd er steeds bij gezegd – bij de kerk – wat als plaatsbepaling geheel overbodig was, want het dorp heeft maar één plein. Een heel klein pleintje, maar groot genoeg voor de gasten en het complete inwonertal tezamen, want er zullen niet veel meer dan zestig huizen in Fanghetto staan.

Er zijn mensen die elk jaar een nieuw bankstel kopen. Ik heb dat nooit begrepen, niet zozeer uit overwegingen van zuinigheid als wel uit een overmaat aan hechting: aan spullen, en daarmee aan mensen, want spullen zijn vaak verbonden met mensen. Het opruimen van het ouderlijk huis, ooit prachtig beschreven door Nicolaas Matsier, lijkt me ook nauwelijks te doen, en ik tel dagelijks de zegening dat dit nog niet aan de orde is. Hoe mensen erin slagen hun spullen waarmee ze toch van alles meegemaakt hebben op een onthechte manier van de hand te doen, is me een raadsel. En maakt enigszins afgunstig, want de staat van opgeruimdheid die hiervan het gevolg is, is benijdenswaard; een staat waarin de spullen op orde zijn, overzichtelijk, niet te veel en wat er is in het gelid van ordner en kast. Maar ik besef tegelijkertijd dat dit hoort bij andere mensen met een daadkrachtiger omgang met spullen en hun geschiedenis. De indruk van lichte wanorde die mijn huis misschien wekt moet ik maar op de koop toenemen. Tot nu toe kan ik wat echt nodig is altijd wel op tijd vinden. Bovendien is het huis het eigen grondgebied waar de ogen van de buitenwereld niet hoeven binnen te dringen. Dat is de betekenis van huis, van thuis: een veilig gebied, beschermd tegen de monsterende blikken van buitenstaanders.

WEER De laatste oktoberweek verloopt grotendeels droog. Pas in het weekeinde gaat het weer af en toe regenen. Verder blijft het zacht met middagtemperaturen vaneen graad of 15.

In het land dat de grootste chocoholics ter wereld herbergt, Amerika, kreeg ik vorig jaar als after dinner knabbeltje deze chocolate dipped pretzel twists gepresenteerd: in witte…

De reeks Home Alone-films illustreert precies het misverstand over wat kinderen leuk vinden. Natuurlijk vinden ze Home Alone leuk, want ze willen allemaal wel eens alleen thuis blijven, zeker als ze daar volgens hun ouders nog te jong voor zijn. En al helemaal als ze vervolgens in hun eentje met behulp van klappertjespistolen en huis-tuin-en-keukenapparatuur een hele bende dieven onschadelijk kunnen maken. Kevin (Macaulay Culkin) had er toch al niet zo'n zin in om met de kerstdagen met zijn ouders naar Parijs te gaan (`Jek, Parijs', hoor je de makers al denken. Cultuur? Eiffeltoren? Nee, wij blijven ook liever op de bank) en kan zijn geluk niet op als hij ontdekt dat zijn ouders dat waarschijnlijk ook niet willen, want hij wordt thuis vergéten (!).

Het beste theateraffiche van het afgelopen seizoen is als reclamecampagne mislukt. De door het Theater Instituut ingestelde Theaterafficheprijs 1999 is gistermiddag uitgereikt aan het Amsterdamse ontwerpbureau Laboratorivm, makers van de affiches waarmee het Holland Festival de afgelopen zomer naar buiten trad. ,,Een briljante serie posters'', aldus het juryrapport, dat verder vooral de `cosmopolitische uitstraling' en de `bijzondere fotografie' prijst. Uit de serie van tien koos de jury de foto met de voorbijlopende muzikanten als de allerbeste.

In snoepwinkels wekken de felste kleuren als eerste begeerte, maar meestal vertrek ik met een degelijke zak drop. Zo vergaat het me ook bij de schappen met tijdschriften, waar de glossy's verlokkend glanzen. Het blijft uiteindelijk bij wat bladeren, dan heb ik het wel gezien. Omdat de tekst begraven is onder de uitbundige vormgeving, is de neiging groot om zulke bladen te bekijken in plaats van te lezen.

Er zijn van die factoïden die mij niets zeggen omdat ik me er niets bij kan voorstellen. Eén op de tien vrouwen wordt structureel mishandeld. Bijna elke minuut wordt er in de VS een kind misbruikt. Vergezeld van de steevaste waarschuwing dat ,,het zich in alle kringen voordoet''.

Door de vele webcams hoeft zelfs de meest doorgewinterde reiziger in principe zijn of haar huis niet meer uit. Veel plaatsen ter wereld zijn immers via het net te bekijken. Dat geldt natuurlijk vooral voor plaatsen die in historisch of religieus opzicht belangrijk zijn. Een voorbeeld is de webcam die op de Klaagmuur in Jeruzalem staat gericht (www.thewall.org). Iedere zestig seconden verandert het beeld, zo belooft de site. In werkelijkheid kan het wel eens langer duren.

De rente was vanmorgen, bij gebrek aan inspiratie, de enige factor die het Damrak beheerste. Per saldo kwam er op de Amsterdamse beurs toch nog een lichte winst uit de bus. Akzo steeg flink.

De Bouw- en Houtbond FNV gaat in zijn looneis verder dan de overkoepelende vakcentrale FNV. De bond wenst een loonsverhoging van minimaal 3,5 procent, bij een onderhandelingsruimte van minimaal 5 procent. De vakcentrale FNV stelt een looneis van 3 procent, plus een half procent voor verbetering van overige arbeidsvoorwaarden. De bondsraad van de Bouw- en Houtbond besloot gisteren tot de aanscherping.

Het kabinet wil afzien van aanleg van de Noordtak van de Betuwelijn. Coevorden ziet zijn kans schoon en lanceert zijn onderbenutte railterminal als alternatief. Onze industriekern moet ontdekt worden, aldus burgemeester Jansema.

Het vertrouwen van Nederlandse consumenten is in de maand september onverminderd hoog gebleven. Dit heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vanmorgen gemeld.

Rokus van Iperen is na het mysterieuze vertrek van Jan Hovers de nieuwe sterke man bij Océ. Na meer dan 25 kwartalen met winstgroei heeft het kopieerconcern plotseling de wind tegen. ,,Maar de lijn gaat spoedig weer omhoog.''

De Nederlandse economie zal dit jaar bijna een half procentpunt sneller groeien dan het kabinet-Kok voorziet. Dat blijkt uit de prognose die het Internationaal Monetair Fonds (IMF) gisteren heeft gepubliceerd in het kader van de jaarlijkse evaluatie van de Nederlandse economie.

Morgan Grenfell betaalt 2,75 miljard gulden voor een belang van 50 procent in Formula One, het bedrijf van Bernie Ecclestone dat eigenaar is van de Formule-1 autosport en onder meer de televisierechten beheert. Dat heeft de zakenbank, onderdeel van Deutsche Bank, vanochtend bekend gemaakt. De bank zal een deel van dat belang doorverkopen aan andere investeerders en heeft afspraken gemaakt met Ecclestone over een beursgang van het bedrijf.

De Britse luchtvaartmaatschappij Virgin Atlantic gaat in beroep, nadat een Amerikaanse rechter een klacht van Virgin tegen concurrent British Airways (BA) gisteren niet ontvankelijk verklaarde.

De Britse bierproducent Wolverhampton & Dudley Breweries (W&D) neemt branchegenoot Mansfield Brewery over voor 253 miljoen pond sterling (868 miljoen gulden).

In de sector van de elektronische handel is een strijd om patenten uitgebroken. Tot de hoofdrolspelers behoren Amazon.com en Microsoft. ,,In commercie via Internet zijn de inzetten en de risico's groter en is de invloed van patenten belangrijker dan ooit tevoren.''

De organisatie van olie-exporterende landen (OPEC) streeft naar een gemiddelde prijs voor olie in de periode 2000 tot 2020 die kan fluctueren tussen de 16,70 en 22,50 dollar per vat. Dat verklaarde het hoofd van de afdeling marktanalyse van OPEC, Javad Yarjani, gisteren op een conferentie in Abu Dhabi, de hoofdstad van de Verenigde Arabische Emiraten.

De Japanse telefoongigant NTT (Nippon Telegraph & Telephone) wil 20.000 banen schrappen. Dit heeft het bedrijf meegedeeld in zijn prospectus voor de emissie volgende maand van bijna een miljoen aandelen, zo heeft de Wall Street Journal vanmorgen gemeld.

De Japanse autofabrikant Mitsubishi wil het personeelsbestand met 12.000 mensen terugbrengen. De vermindering moet de komende vier jaar haar beslag krijgen, zo heeft Mitsubishi vanmorgen bekendgemaakt. Bij Mitsubishi werken nu nog zo'n 90.000 mensen.

De Belgische regering schaft het experiment van de dienstencheques af. De vorige minister van Arbeid Smet wilde met de cheques werkgelegenheid scheppen. Haar opvolgster, minister van Werkgelegenheid Onkelinx, vindt het systeem te duur. De kosten liepen in vier maanden tijd op tot 400 miljoen frank (22 miljoen gulden), terwijl extra banen achterwege bleven.

DIE WOCHEHans Eichel, de Duitse minister van Financiën, blijft trouw aan het sociaaldemocratische beginsel dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen, maar dat principe mag niet buiten de realiteit staan. Zo beschrijft Die Woche de reactie van de minister op de voorstellen van een SPD-werkgroep om de rijken te verplichten tien procent van hun vermogen af te staan ter financiering van de eenwording.

Door meer te controleren probeert de overheid de veiligheid in het verkeer te vergroten. Neveneffect van de radarpalen langs de weg is dat de inkomsten uit verkeers- boetes in vijf jaar tijd zijn verdubbeld naar een half miljard gulden. Heeft justitie het gedrag van de weggebruiker ontdekt als bron van inkom- sten, zoals critici beweren?

De aanwas van leden bij de vakcentrale FNV is minimaal. Voorzitter Lodewijk de Waal is de laatste tijd opvallend assertief.

Door de verkoop van Mojo aan het Amerikaanse SFX kunnen Nederlands muziekfestivals als North Sea Jazz, Dynamo en Lowlands ook de rest van Europa veroveren. ,,Het wordt nog leuker'', zegt Leon Ramakers van Mojo.

ING trekt zich terug uit het consortium dat het Rotterdamse containeroverslagbedrijf Europe Combined Terminals (ECT) overneemt. Dit is vanochtend bevestigd door een woordvoerder van het financiële concern.

Mojo, verreweg de grootste organisator van pop- en jazzconcerten in Nederland, komt in Amerikaanse handen. Tachtig procent van de aandelen in Mojo zijn verkocht aan het Amerikaanse SFX Entertainment. De omzet van Mojo bedraagt ongeveer 100 miljoen gulden. De overnameprijs is niet bekend gemaakt.

Dezer dagen heeft Leo Beenhakker mij vreselijk aan het lachen gemaakt. Ik houd trouwens van mensen die dat kunnen. De wereld zit te vol met chagrijnige types, die geen slak kunnen passeren zonder het zoutvaatje boven de kop van het lieve beestje om te kieperen.

Payne Stewart was een van de meest stijlvolle en kleurrijke golfers ter wereld. Door zijn flamboyante manier van kleden was de Amerikaan over de hele wereld bekend; ook bij veel niet-golfers. Stewart was van jongsaf een kledingfreak. In het begin van zijn carrière speelde hij al in plusfour, soms zelfs in combinatie met overhemd en das, zoals golfers zich aan het begin van deze eeuw kleedden. Stewart noemde zijn opzichtige manier van uitdossen ,,mijn eigen, kleine bijdrage om de tradities van het spel in ere te houden.''

Amerika is in de ban van de World Series honkbal. De fans van de New York Yankees dromen zelfs van een `sweep', een 4-0 zege, op de Atlanta Braves. Vannacht vindt in New York het derde duel plaats in de best-of-seven serie.

Bij een vliegtuigongeluk in de Amerikaanse staat South Dakota is gisteren de Amerikaanse profgolfer Payne Stewart omgekomen. Nadat de luchtdruk in zijn privé-jet was weggevallen vloog het toestel op de automatische piloot nog urenlang door tot het boven South Dakota neerstortte. De spookvlucht werd begeleid door F16-vliegtuigen van de Amerikaanse luchtmacht en was live te volgen op CNN.

Tienkamper Chiel Warners is geplaatst voor de Europese indoorkampioenschappen atletiek, van 25 tot en met 27 februari 2000 in Gent.

In het hooligan-proces tegen de vier Duitse mannen die vorig jaar tijdens het WK in Frankrijk de agent Daniel Nivel ernstig hebben mishandeld, heeft de officier van justitie van…

Veel hedendaagse beeldende kunst is zelfs voor de ervaren museumbezoeker moeilijk te doorgronden. Probeer maar eens aan een `ongeletterde' vriend uit te leggen wat de artistieke waarde is van een op de museumvloer omgekieperde stofzuigerzak of met spelden aan de muur geprikte vakantiekiekjes?

Dichter Ezra Pound zal geen plaats krijgen in de Poet's Corner van de Cathedral of St. John the Divine in New York. Deken Harry S. Pritchett Jr.

Het archief van een van de zonen van Johann Sebastian Bach, dat in augustus in Kiev werd ontdekt door de Amerikaanse professor Christoph Wolff, blijkt al langer bekend te zijn. Volgens Wolff waren de werken uit de collectie van vijfhonderd manuscripten nooit eerder gepubliceerd of uitgevoerd.

Het extreme vibrato brengt iedereen in verwarring. Is dit een hoogbejaarde dame of een knul die de baard nog in de keel moet krijgen? Bezoekers van het laatste Crossing Border weten inmiddels: hier zingt Jimmy Scott, een androgyn ogende heer van 74.

Jazzlegenden worden niet meer gemaakt. De meeste `vogels met heldenstatus' stammen uit de jaren veertig en vijftig en kwijnen nu weg in morsige bejaardentehuizen, of zijn al decennia geleden ten onder gegaan. Als er dan toch nog één blijkt te zijn die nog actief is en hij doet Amsterdam aan, loopt het Concertgebouw meteen vol.

Hans Teeuwen staat, de handen gevouwen, in een warmgeel spotje en bidt tot God om bijstand voor de voorstelling die hij gaat spelen. En door de manier waarop hij zijn scharminkelige gestalte kaarsrecht houdt, en de serieuze toonhoogte van zijn stem, roept hij al meteen een raar soort spanning op. Dit is niet het prototype van de guitige cabaretier, van wie we wel weten dat hij een grapje maakt. Hij is onvoorspelbaar – en hij blijft dat. Bijna twee uur lang sleurt hij de zaal met zich mee, en bijna nooit weten we welke kant hij opgaat.

Staatssecretaris Van der Ploeg van Cultuur wil dat er een `participatiemaatschappij' komt die investeert in kunst- en cultuurprojecten. Dat schrijft hij in de nota Een ondernemende cultuur, die hij gisteren naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Het verst van de dirigent af bevindt zich de slagwerker, maar menige slagwerker belandt uiteindelijk vóór het orkest. Niemand denkt er meer aan dat Neeme Jarvi eens als slagwerker actief was voor de radio en televisie van Estland. Ook is allang vergeten dat Simon Rattle, de toekomstige dirigent van de Berliner Philharmoniker, al op zijn vijftiende slagwerk speelde in een Engels orkest. En ook ritmisch ongenaakbare dirigenten als Ricardo Chailly en Peter Eötvös zijn van huis uit slagwerkers.

De Zuid-Afrikaanse schrijver J.M. Coetzee heeft gisteren in Londen de Booker-prijs gekregen voor zijn roman Disgrace. Het is voor het eerst dat een auteur voor de tweede keer in zijn carrière met de meest prestigieuze Britse literaire onderscheiding wordt bekroond.

,,De ideologieën die de negentiende eeuw heeft voortgebracht, hadden intellectuele kracht. Nu zijn die ideologieën uitgeput. Er zijn nog weinig serieuze mensen die geloven dat door blauwdrukken en `social engineering' er een nieuw Utopia van sociale harmonie kan ontstaan.

Het is nog te vroeg om te juichen over de recente ontwikkelingen in Indonesië, meent Philip Bowring. De nieuwe regering zal de komende tijd een delicaat evenwicht moeten zien te vinden tussen het vervolgen van vroegere misdaden, het terugdringen van de staatsschuld en het herstellen van de economische groei.

NEDERLAND HEEFT veel buitenland. Buiten de Europese Unie zijn er zo'n 170 landen waarmee Nederland zaken kan doen en waar de staatssecretaris van Buitenlandse Handel op bezoek kan gaan om de belangen van het Nederlandse bedrijfsleven te ondersteunen. Keuze genoeg, dus. Daarom is het des te verrassender dat staatssecretaris Ybema aanstaande donderdag vertrekt voor een reisje naar Cuba.

NEDERLANDERS SLIKKEN relatief weinig pillen. In vergelijking met de buurlanden zijn de artsen hier terughoudend met recepten. Waar elders een keelontsteking wordt bestreden met antibiotica, neemt de Nederlander eerst een glas verse sinaasappelsap. Maar deze betrekkelijke soberheid neemt niet weg dat de kosten voor geneesmiddelen ook in Nederland onbeheersbaar zijn geworden, mede door de onvermijdelijke vergrijzing en een groeiend aantal migranten die een dokter pas vertrouwen als die een recept meegeeft. Omdat ziekenfondsen en andere verzekeraars toch wel betalen, is er amper een rem op het medicijnengebruik. Het gevolg is dat er geen sprake is van een vrije markt noch van een collectieve sector. Grof samengevat komt het neer op: publieke lasten en private lusten.

Tijdens de behandeling van de Klimaatnota in de Tweede Kamer zou ook de mogelijkheid van het gebruik van kernenergie aan de orde moeten komen, menen H. van Dam, T.H.J.J. van der Hagen en A.H.M. Verkooijen.

De verhouding tussen Nederland en de Antillen is zo verzuurd dat er van samenwerking pas sprake kan zijn als het wederzijds vertrouwen wordt hersteld, menen Roan Lamp en Arthur Kibbelaar Ricardo.

et is het begin van de jaren negentig. De Britse premier John Major leidt zijn ministersploeg op minder formele voet dan zijn voorganger Margaret Thatcher gewoon was, en schiet in de kabinetsvergaderingen af en toe papieren vliegtuigjes over tafel. Van dichterbij bezien blijken het geen vliegtuigjes te zijn maar papieren verborgen in couvert. Ze worden ook niet afgeschoten maar over tafel geschoven en komen precies terecht bij enkele collega's die er kennelijk op zitten te wachten. De papieren bevatten informatie die wisselende stemmingen aan de overkant van de tafel teweegbrengt. De ene keer worden er opgewekte knipogen uitgewisseld, de andere keer maakt zich een gemeenschappelijke somberheid van de ontvangers meester.

Zoudt u de lezer eens duidelijk willen maken in welke hoedanigheid de heer E.J. Bomhoff zijn columns in NRC Handelsblad schrijft?

In het Noorder Dièrenpark in Emmen is een nijlpaardtweeling geboren. Voor de medewerkers van het dierenpark kwam de geboorte, gisteren, van de tweeling als een grote verrassing.

Er moet in Nederland een kenniscentrum komen dat rechters met raad en daad terzijde kan staan over het Europees recht. Veel Nederlandse rechters schieten op dit punt tekort, waardoor sommige uitspraken geen stand houden als ze op Europees niveau worden behandeld. Dat bepleit mr. A. Meij die werkt voor het Europees Hof van Justitie in Luxemburg.

De Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen gaat er nog altijd van uit dat er een volwaardige noordoostelijke tak bij de Betuweroute komt. Dit heeft de Duitse staatssecretaris Hennerkes van Verkeer gisteren tijdens een hoorzitting over de Betuweroute in de Tweede Kamer gezegd.

De medische kosten die nodig zijn om letsel na ongevallen te behandelen, bedragen jaarlijks 2,2 miljard gulden. Dat is 3,4 procent van het totale budget van de gezondheidszorg.

De gemeente Gouda wil de groep Marokkaanse jongeren die sinds drie jaar de wijk Korte Akkeren terroriseert, harder aanpakken. De gemeente overweegt desnoods een straatverbod in te stellen voor deze zogenoemde `nachtploeg'. Burgemeester J. Boone zal onderzoeken of zo'n straatverbod wenselijk is en juridisch haalbaar.

De fractie van GroenLinks ziet een belangrijke rol voor de NAVO, het verkiezingsprogramma voorziet opheffing.

Vrijwel de gehele handel in levensmiddelen met ingrediënten van dierlijke oorsprong zou stil komen te liggen, als strikt zou worden gecontroleerd op dierorganen die de gekkekoeienziekte BSE kunnen verspreiden.

Een meerderheid in de Tweede Kamer steunt burgemeester F. IJsselmuiden van Edam-Volendam in zijn verzet tegen de uitzetting van de veertienjarige Surinaamse Latoya Rijssen, die sinds twee jaar bij haar vader in Volendam woont.

De Franse politie heeft gisteren in het Zuid-Franse Pau een terroriste van de Baskische afscheidingsbeweging ETA gearresteerd die eerder dit jaar onderhandelingen voerde met de Spaanse regering. Volgens verklaringen van de Spaanse autoriteiten stuitte de Franse politie tijdens een verkeerscontrole bij toeval op de twee ETA-activisten.

Na veertig jaar `stille burgeroorlog' maakt het geweld in Colombia weer geluid. Maar het valt niet meteen op. In de ogen van de buitenwereld is het land van García Márquez al eeuwen hetzelfde. Elke maand tienduizend mensen op de vlucht, tweehonderd mensen ontvoerd, en vijfhonderd mensen gedood. Negentig procent van de slachtoffers zijn ongewapende burgers. Dat zijn de cijfers.

Vandaag heeft de Colombiaanse president Andrés Pastrana in Brussel zijn `Plan Colombia' gepresenteerd bij het Europees parlement. ,,Colombia is niet opgedeeld in twee staten, de onze en die van de guerrilla.''

De 49-jarige hartchirurg Wouter Basson die in Zuid-Afrika de bijnaam `Dokter Dood' heeft, ontkende gisteren bij de hervatting van zijn proces dat hij schuldig is aan moord, fraude en drugshandel. In een interview zei de arts onlangs dat ze hem beter `Dokter Leven' kunnen noemen omdat hij zoveel hartpatiënten het leven redde. Tijdens het proces is hij op borgtocht vrij en tussen de zittingen door voert hij nog altijd operaties uit.

De VN-Veiligheidsraad heeft gisteravond unaniem ingestemd met het zenden van een vredesmacht van bijna 11.000 man naar Oost-Timor. De vredesmacht zal de plaats innemen van INTERFET, de internationale troepenmacht onder leiding van Australië.

De Tunesische president, Zine el-Abidine Ben Ali, is volgens de definitieve uitslag van de zondag gehouden verkiezingen met 99,42 procent van de stemmen herkozen.

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kofi Annan, heeft gisteren opnieuw – indirect – naar de Verenigde Staten uitgehaald omdat deze contracten blijven tegenhouden die…

De Israelische premier Ehud Barak heeft gisteren met een bezoek aan Turkije de relaties met dat land verder aangehaald. In de omgeving wordt deze verhouding met grote zorg gevolgd.

De rechtse televisiecommentator Pat Buchanan heeft zijn lidmaatschap van de Republikeinse partij gisteren opgezegd. Hij wil nu voor de Hervormingspartij van Ross Perot aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen deelnemen.

David Scheffer spoort als speciaal ambassadeur van Amerika oorlogsmisdaden op. Maar wanneer de Servische hoofdverdachten voor het oorlogstribunaal in Den Haag verschijnen is ook voor hem een vraag.

Volgens de peilingen kan de Oekraïense president Leonid Koetsjma de presidentsverkiezingen van zondag zonder zorgen tegemoet zien. Zijn rivalen hebben geen concept.

De Russische regering heeft een losprijs van één miljoen dollar gezet op het hoofd van de Tsjetsjeense krijgsheer Sjamil Basajev. Hij wordt door Moskou verantwoordelijk gehouden voor fundamentalistische opstanden in de buurrepubliek Dagestan en voor de aanslagen op flatgebouwen in Russische steden waarbij bijna driehonderd doden vielen.

Servië en Montenegro zijn het gisteren niet eens geworden over de toekomst van de Joegoslavische federatie. De delegaties van beide zusterrepublieken binnen Joegoslavië spraken wel af het overleg voort te zetten.

De vredesmacht SFOR heeft gisteren in Bosnië de Bosnische Serviër Damir Došen aangehouden. Hij wordt beschuldigd van oorlogsmisdaden, in 1992 gepleegd in het gevangenkamp Keraterm bij Prijedor, in het noordwesten van Bosnië.

Net als zijn afgezette voorganger krijgt de nieuwe sterke man van Pakistan, generaal Pervez Musharraf, te maken met een harde kern van moslimfundamentalisten in zijn land.

De Pakistaanse legerleider, generaal Musharraf, heeft vier burgers aangewezen die naast een aantal generaals plaatsnemen in de nationale veiligheidsraad, het orgaan dat het land voorlopig gaat besturen. Ook zijn twee burgers tot minister van Financiën en Buitenlandse Zaken en één tot procureur-generaal benoemd.

De Tweede Kamer is er niet van overtuigd dat alleenstaande ouders in de bijstand geheel of gedeeltelijk verplicht moeten gaan werken. Zie pagina 7.

De 46-jarige Mieke Koevoets uit Valkenswaard eist 100.000 gulden schadevergoeding van de gemeente Tilburg nadat zij in juni in het centrum van de stad door een uit de grond…

Het collegegeld voor het hoger onderwijs gaat het komend studiejaar (2000/2001) met 58 gulden omhoog. Daarmee komt het bedrag op 2.874 gulden.

De politie van Etten-Leur heeft gisteren een 50-jarige leerkracht van een basisschool in die plaats aangehouden.

Het advies ‘Eén helder recept’ is het eerste in een serie van drie. Eind november komt ZN, de landelijke organisatie van zorgverzekeraars, met een rapport over de aanpak van…

Niet de minister zal in de toekomstige praktijk de zorgsector sturen en controleren, maar de zorgverzekeraar. Dat is het heldere recept van de commissie-De Vries volgens de lijnen van Paars. Maar er is verzet.

De Amsterdamse politie beschikt sinds kort over een van de modernste kamers voor het horen van kinderen die slachtoffer zijn van een zedenmisdrijf.

De Groningse Dr. S. van Mesdagkliniek voor tbs-gestelden krijgt een nieuwe – voorlopige – algemeen directeur die de lopende reorganisatie op korte termijn moet afronden en de verstandhouding met ondernemingsraad en personeel moet herstellen. Dat heeft minister Korthals (Justitie) vanochtend in een brief aan de Tweede Kamer geschreven. Vorige week heeft de ondernemingsraad het vertrouwen in de directie opgezegd. Kort daarna bracht de Inspectie voor de Gezondheidszorg een vernietigend rapport uit over de gang van zaken in de instelling.

Het Nederlandse genootschap van vertalers heeft vandaag alle gerechtstolken opgeroepen het werk voor een dag neer te leggen. Volgens het genootschap komt het ministerie van Justititie om de tarieven te verhogen niet na.

Een veertienjarig meisje uit Enschede is vanochtend door de rechtbank in Almelo wegens ontucht met tientallen kleine kinderen veroordeeld tot zes maanden jeugddetentie en jeugd-tbs. De uitspraak is conform de eis.

Gisteren molesteerden jongeren op verschillende plaatsen drie personen.

Tegenover haast elke kerk in Brabant staat een café. Na de zondagse Hoogmis begaf een deel van de mannelijke kerkgangers zich vroeger naar die kroeg. Steevast. Om onder het genot van een glas bier aan de tap te `ouwehoeren'. Of om te kaarten. Biljarten was óók razend populair. Aan bijna elke gevel van zo'n etablissement hing wel een bord met de woorden `café billard' en binnen stonden soms wel twéé tafels, met groene lakens. `Piqueren en masseren verboden' en `niet roken boven het biljart' smeekte de kastelein, maar gezien de gaten in het kostbare laken trokken de biljarters zich daar niet al te veel van aan.

Driekwart van de Amersfoortse basisscholen is nog etnisch gemengd, de rest is al volledig `zwart' of `wit'. Het tij moet gekeerd.

Basisscholen in de gemeente Amersfoort willen allochtone en autochtone leerlingen onderling verdelen om segregatie te voorkomen.

ROTTERDAM, 26 OKT. Mojo, verreweg de grootste organisator van pop-en jazzconcerten in Nederland, komt in handen van het Amerikaanse SFX Entertainment. • Pagina 15

TOKIO, 26 OKT. De Japanse autofabrikant Mitsubishi wil het personeelsbestand met 12.000 mensen terugbrengen. Nu werken er nog zo’n 90.000 mensen. • Pagina 17

LONDEN, 26 OKT. De Zuid-Afrikaanse schrijver J.M. Coetzee heeft gisteren in Londen de Booker-prijs gekregen voor zijn roman Disgrace. • Pagina 10

NEW YORK, 26 OKT. De VN-Veiligheidsraad heeft gisteravond unaniem ingestemd met het zenden van een vredesmacht van bijna 11.000 man naar Oost-Timor. • Pagina6

NEW DELHI, 26 OKT. De Pakistaanse legerleider, generaal Musharraf, heeft vier burgers aangewezen die naast een aantal generaals plaatsnemen in de nationale veiligheidsraad, het…

‚Een Israelische militair kijkt naar een bus met jonge Palestijnen die over de net geopende “veilige weg’ tussen de Gazastrook en Palestijns autonoom gebied op de Westelijke…

Rijden maar, op tramlijn 28, de hele dag! Zie hoe de bestuurder als een straatridder door de oude stad kronkelt, rammelend met zijn rijhandle, de zilveren remzwengel onder handbereik als we de steilte afgaan, dan weer de kreunende elektromotor aanvurend omhoog. Daar kraken we schuin een steeg in, als een olifant rommelen we langs schoenlappers en confectiekelders, bellen rinkelen, manometers zwaaien, pompen ratelen, maar we overleven alle tijden.

Verkeersboetes zijn een steeds belangrijker bron van inkomsten voor het ministerie van Justitie. Het Centraal Justitieel Incassobureau in Leeuwarden int dit jaar ruim 600 miljoen gulden aan verkeersboetes, ruim 30 procent meer dan vorig jaar. Door `intensivering van het verkeerstoezicht' wil Justitie volgend jaar nog eens ten minste 20 procent meer binnenhalen aan boetes. Volgens de Rijksbegroting voor 2000 is het Justitiebudget van 9,3 miljard gulden voor bijna tien procent afhankelijk van boetes en transacties.

De overname van chartermaatschappij Air Holland door Schreiner Luchtvaart Groep gaat niet door. Volgens directeur Jan Röben van Schreiner bestonden op het laatste moment ,,te veel onzekerheden'' om van de overname een succes te maken.

Justitie in Utrecht zegt een serieuze verdachte te hebben in de moordzaak van begin dit jaar op de 13-jarige Sybine Jansons uit Maarn.

Om de gestaag groeiende verkeersproblemen op en rond de dwars door Maastricht lopende A2 op te lossen, moet de autoweg ter plekke enkele kilometers ondertunneld worden. De enige mogelijkheid om dit project van 450 miljoen gulden te financieren is elektronische tolheffing: één euro per passage.

Indonesië heeft sinds vandaag een `kabinet van nationale eenheid'. President Wahid en vice-president Megawati Soekarnoputri formeerden uit partijgangers, technocraten en minderheden een hervormingsgezind team.

De haven van Oudeschild op Texel wordt voor 18 miljoen gulden ingrijpend opgeknapt. De nieuwe haven krijgt een aanzienlijk langere kade en een tweede havenmond scheidt de…

FNV Bondgenoten is ongerust over het voortbestaan van de Philips lichtdivisie in Nederland. De divisiedirectie wil volgens vakbondsbestuurder J. Cuperus niet toezeggen dat de ontwikkelingsafdelingen in de verschillende fabrieken daar blijven.

Het Oosterbeekse bedrijf Trading House Morellino BV moet de domeinnaam klm-alitalia.com afstaan aan de KLM. Dat heeft de rechtbank in Arnhem gisteren in kort geding bepaald.

Stroomproducent Una krijgt van Standard & Poor's een lagere waardering van de kredietwaardigheid. Dat betekent dat de elektriciteitsproducent voortaan duurder geld zal moeten…

De inflatie in Duitsland blijft bescheiden. De index voor de consumentenprijzen is deze maand zelfs 0,1 procent lager dan in september.

Het overschot op de handelsbalans van Japan is in september ten opzichte van dezelfde maand van 1998 afgenomen met 9,7 procent tot 1,39 biljoen yen (26,8 miljard gulden).

Volkswagen (VW) heeft vanaf volgend jaar mei de beschikking over een testbaan op Groenland om zijn auto's te beproeven bij extreem lage temperaturen.

Het bedrijfsresultaat van de Zweedse vrachtwagenfabrikant Scania, die onlangs fuseerde met concurrent Volvo, is in de eerste negen maanden van dit jaar gestegen met 46 procent…

Directeur-generaal Mike Moore van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) heeft gisteren op een bijeenkomst van 25 landen in Lausanne gewaarschuwd voor het mislukken van de wereldwijde handelsronde waarvoor begin december in het Amerikaanse Seattle het startsein wordt gegeven. Volgens Moore staat een mislukking vast als de lidstaten van de WTO zich niet snel flexibeler opstellen over de onderwerpen die op de agenda moeten komen.

De nettowinst van het Amerikaanse olieconcern Exxon is in het derde kwartaal gestegen met 7 procent tot 1,5 miljard dollar (3 miljard gulden).

Het bedrijfsresultaat van het Amerikaanse telecom- en kabelbedrijf AT&T is in in het derde kwartaal gezakt met 4,5 procent tot 1,75 miljard dollar (3,6 miljard gulden).

Het Amerikaanse conglomeraat Minnesota Mining and Manufacturing (3M) heeft in het derde kwartaal de nettowinst zien stijgen met 18 procent tot 462 miljoen dollar (951,7 miljard…

De weekstaat. Onder meer een gesprek over hoe ondernemingen omgaan het hun opties en wat er op dit moment allemaal mis kan gaan. Radio 5, 21.30-22.00u.

Wie geïnteresseerd is in Japanse kunst, moet eens een bezoek brengen aan The Art of Japan. De website is verdeeld in vijf secties: origami, architectuur, tuinen, schilderijen en beeldhouwwerken. Iedere sectie bevat de geschiedenis van de betreffende kunstvorm, een uitleg over de gehanteerde technieken en een aantal fraaie foto's. Bij het item over origami staan vouwdiagrammen voor beginners en gevorderden.

ACTUALITEITEN2 Vandaag. Reportage over de verouderde kerncentrales in Rusland die al lang niet meer voldoen aan de veiligheidsnormen. Ze blijven draaien omdat miljoenen Russen afhankelijk zijn van de geleverde stroom. Ned.2, 17.35-18.43u.

Buhrmann (kantoorproducten) heeft de winstverwachting naar boven bijgesteld. Het derde kwartaal zal een bedrijfsresultaat laten zien dat ruim 30 procent hoger ligt dan in…

Multihouse heeft in het eerste halfjaar een winst geboekt van bijna 2,5 miljoen gulden, een lichte stijging ten opzichte van een jaar eerder.

Circa 1.000 werknemers van de elektriciteitsbedrijven EPZ, UNA en EZH hebben vanochtend in Den Haag gedemonstreerd tegen het kabinetsplan om centrales die kolen stoken te laten…

Het Amerikaanse concern Microsoft neemt voor 3 miljard dollar (6,2 miljard gulden) een belang van 29,7 procent in het Britse kabelbedrijf Telewest. Verkoper is MediaOne.

De Europese Commissie begint een onderzoek naar de fusie tussen de Zweedse vrachtwagenfabrikanten Volvo en Scania.

LONDENDe Europese beurzen schudden vanmorgen de koersval met 1,1 procent van New York van zich af, maar wisten slechts lichte winst te boeken na het lagere slot dat ze gisteren kenden. In Londen was, behoudens meevallende resultaten van bank Abbey National, weinig te beleven. Abbey mocht 3,3 procent omhoog. De omzet op de beurs was laag, en werd gedomineerd door handel in het staalconcern Corus en telecomgigant Vodafone Airtouch. Olie-aandelen deden het slecht, waardoor de FTSE-index weinig kon stijgen. De index nam met 24,7 punten (0,4 procent) toe tot 6.034 punten.

PC-fabrikant Dell Computer zit marktleider Compaq steeds dichter op de hielen. Compaq was het afgelopen kwartaal wereldwijd nog de beste verkoper, maar moest op de Amerikaanse…

De Japanse autoproductie is in september met 10,7 procent toegenomen in vergelijking met dezelfde maand vorig jaar.

De Belgische bierbrouwer Interbrew heeft een belang van 50 procent genomen in de Roemeense branchegenoot Efes. Het transactiebedrag is niet bekendgemaakt.

Automatiseerder Scala Business Solutions blijft rode cijfers schrijven. In het derde kwartaal kwam het verlies na aftrek van goodwill uit op ruim 22 miljoen gulden tegen 17…

Philips sluit zijn Eindhovense kunststoffabriek (PMF) die plastic lenzen, kantoorartikelen en kunststofomhulsels voor consumentenproducten maakt.

Telfort weigert in te gaan op de schadeclaim die pizzaketen Al Capone's bij het telefoniebedrijf heeft neergelegd.

Zoudt u de lezer eens duidelijk willen maken in welke hoedanigheid de heer E.J. Bomhoff zijn columns in NRC Handelsblad schrijft? Als onafhankelijk stukjesschrijver, als directeur van Nyfer of als pleitbezorger van een van zijn opdrachtgevers?

Het artikel `Artsen mogen niet het laatste woord hebben' (21 oktober) is onvolledig. Wat hebben de schrijvers te zeggen in het geval dat de patiënt of diens vertegenwoordigers…

H.J.A. Hofland slaat in zijn column `Politiek en dressuur' (13 oktober) de episode over, na het ontzet van Koeweit '91, waarin het Iraakse leger mocht optrekken tegen het Koerdische bevrijde gebied, en Kirkoek en de olie kon innemen, waardoor de dictator kon aanblijven. Twee helikopters neerhalen was waarschijnlijk al genoeg geweest.

In zijn column van 22 oktober neemt J.L. Heldring het antiracisme op de korrel. Dit fraaie beginsel dreigt ons het zicht te ontnemen op de werkelijke problemen van een zogenoemd multiculturele samenleving, waarvoor men volgens hem in een plaats als Kollum wel oog heeft.

Enige bewoners van de Bredase villawijk Ruitersbos zijn boos. Zij willen geen hospice-care-sterfhuis in hun wijk wegens de overlast van bezoekers en lijkwagens.

In het artikel van Theo Knippenberg `De antikinderarbeidlobby is failliet' (NRC Handelsblad, 19 oktober) wordt door de heer Knippenberg gesteld dat C&A ,,leveranciers waar kinderen bij de productie worden aangetroffen dwingt donateur te worden van een plaatselijke school of kinderdagverblijf''. Uit dit citaat zou de indruk kunnen worden gewekt dat C&A kinderarbeid onder bepaalde omstandigheden accepteert, hetgeen absoluut niet het geval is.

In NRC Handelsblad van 21 oktober `Stroomsector weigert kolen voor gas te gebruiken' wordt gesteld dat het een miljard per jaar zal kosten om de bestaande kolencentrales als…

De nettowinst van Deutsche Bank is in het derde kwartaal gestegen met 1,3 procent tot 77 miljoen euro (bijna 170 miljoen gulden).

Het openbaar ministerie in Amsterdam vervolgt de zes portiers en de eigenaar van discotheek iT niet. Volgens persofficier van justitie S.

Feyenoord heeft dit weekeinde in Ghana de Feyenoord Fetteh Football Academy geopend. Het opleidingscentrum voor achttien Ghanese voetbaltalenten in de leeftijd van tien tot…

Het had een nieuw beginnen moeten worden voor Mike Tyson, het werd een déjà-vu voor de omstreden Amerikaanse bokser.

Koploper Bloemendaal heeft de eerste nederlaag geleden in de Nederlandse hockeycompetitie. Na vijf zeges op rij verloor de landskampioen gisteren in Den Haag met 2-1 van HCKZ…

De Spaanse coureur Alex Crivillé heeft het wereldkampioenschap motorwegrace in de 500 cc-klasse gewonnen.

De Nederlandse schaatsbond heeft Bart Veldkamp en Vladimir Sajoetin geschorst voor het marathoncircuit.

Doelman Ronald Waterreus keert morgen terug in het elftal van PSV voor de thuiswedstrijd in de Champions League tegen Bayern München.

Peter Blangé is kandidaat voor het lidmaatschap van het Internationaal Olympisch Comité. De atletencommissie van NOC*NSF schuift de aanvoerder van de olympisch volleybalkampioen…

De New York Yankees hebben gisteravond ook het tweede duel in de finale van de Amerikaanse honkbalcompetitie gewonnen.

Pizzaketen Al Capone's dient een schadeclaim van 1 à 2 miljoen in tegen telefonieaanbieder Telfort, omdat de filialen van Al Capone's de hele vrijdagavond telefonisch…

Vliegtuigbouwer Dassault, het defensieconcern Thomson CSF, Aerospatiale Matra en de fabrikant van vliegtuigmotoren Snecma hebben voor 430 miljoen gulden een belang van 20 procent…

De Australische schilder Albert Tucker is op 84-jarige leeftijd overleden aan een hartkwaal. Een vriend van de kunstenaar heeft dit gisteren bekendgemaakt.

Tijdens het eerste Nationaal Galerieweekend, dat het afgelopen weekend gehouden werd, hebben de ongeveer 190 deelnemende galeriehouders drie tot vier keer zoveel bezoekers als…

Aram Adriaanse wordt per 1 januari 2000 de nieuwe artistiek leider van toneelgroep De Nieuw Amsterdam (DNA).

De Georg Büchnerprijs 1999 is zaterdag uitgereikt aan de Duitse romancier Arnold Stadler. De Büchnerprijs, waar een bedrag van 30.000 euro aan verbonden is, geldt als de hoogste…

De Duitse schlagerzanger Rex Gildo heeft zaterdagavond levensgevaarlijke verwondingen opgelopen bij een sprong uit een raam op een tweede verdieping.

Een Israelische rechtbank heeft een man uit de Amerikaanse staat Maryland gisteren tot 24 jaar celstraf veroordeeld wegens moord op een kennis in de VS.

In Boedapest is zaterdag de vroegere Hongaarse premier András Hegedüs (76) overleden. Hij stierf op de dag af veertig jaar na het begin van de Hongaarse Opstand die hem in 1956…

Israel heeft vandaag voor een van zijn oudste en grootste Palestijnse vijanden de weg vrijgemaakt naar de Palestijnse autonome gebieden: Nayef Hawatmeh, leider van het in…

Euthanasie dreigt door de recente wetsvoorstellen van het kabinet in de Nederlandse samenleving steeds normaler te worden.

Greenpeace voert vandaag in Eindhoven actie tegen genetisch gemodificeerd voedsel. Actievoerders halen uit supermarkten blikken groentesoep van Unox weg.

D66-fractieleider in de Tweede Kamer De Graaf wil dat het bedrijfsleven actief gaat bijdragen aan het terugdringen van criminaliteit.

PCM Uitgevers overweegt het lokale Amsterdamse tv-station AT5 te verkopen als binnen twee jaar geen zicht is op een gezonde exploitatie.

De berichtgeving over Internet gaat een eigen leven leiden. `E-news' wordt het al genoemd, de verslaggeving over de zakelijke, sociale en juridische aspecten van de digitale snelweg. Geen internationaal tijdschrift besteedde er geen omslagverhaal aan. ,,Internet verkoopt beter dan seks of misdaad'', verklaarde de hoofdredacteur van Fortune in de International Herald Tribune tevreden. Zijn coverstory `Dot.com Fever' was het best verkochte nummer ooit. Internet-artikelen verenigen een aantal aspecten die tot de verbeelding spreken: snelle rijkdom, nieuwe technologie, moderne creativiteit en de heraldiek van het als kleine jongen bevechten van de grootmachten. Journalisten geloven erin. De schaduwzijden – de mislukkingen, de trivialiteit en de enorme financiële offers die bedrijven zich getroosten om `erbij te zijn' – blijven onderbelicht. ,,Journalisten maken de fout dat ze uitgaan van hun eigen werk'', zegt Clifford Stroll, auteur van `Silicon Snake Oil'. ,,Internet vergemakkelijkt hun dagelijks werk, maar dat hoeft nog niet te gelden voor vertegenwoordigers, architecten, taxichauffeurs en bloemisten.''

Een echte Ajax-supporter zal ik nooit worden, besefte ik gisteravond weer eens terwijl ik in de Arena naar Ajax-FC Den Bosch (6-1) zat te kijken. In het geniep hoop ik altijd dat de bezoekende tegenstander het Ajax zo moeilijk mogelijk zal maken, zodat we een spannende wedstrijd te zien krijgen. Voor een supporter is dat een even onbegrijpelijke als verwerpelijke houding.

Paul Mijksenaar verzamelt van alles, maar zegt geen verzamelaar te zijn. ,,Ik bewaar alles waarvan ik denk dat musea het niet bewaren en dan blijk je op een dag allerlei verzamelingen te hebben', zegt hij, terwijl hij op LaGuardia Airport van een tafel met folders een Queens Bus Map pakt. ,,Ik ben gefascineerd door landkaarten', zegt hij dan, ,,en deze had ik nog niet.'

Vergelijken is leuk. Neem de Turken. Die hebben een en hetzelfde werkwoord, içmek, voor `roken', `drinken' en `soep eten'. Of kijk naar het Italiaans. Daarin heb je aan de ene kant `zien', vedere, maar alles wat er via je andere zintuigen binnenkomt – dus `horen', `voelen', `ruiken' en `proeven' – kun je uitdrukken met sentire. En wat wij Nederlanders met `leren' afkunnen, moet per se in tweeën gesplitst in bijvoorbeeld het Frans, Duits en Engels (apprendre / enseigner, lernen / lehren, learn / teach).

Natuur en voedsel mag je ruiken, maar mensenlucht is taboe. Daar komt verandering in, meldt de Franse krant Libération.

WEER Vanavond is het op de meeste plaatsen droog, maar al aan het begin van de nacht neemt de buiïgheid vanuit het westen toe.

Hilversum staat er bij zijn weten niet bij stil, maar de Haagse journalist Paul Waaijers wel. Voor de regionale zender Radio West viert hij volgende week het tachtigjarig bestaan van de radio met een rechtstreekse, twee uur durende uitzending. Zijn hoofdpersoon is de Haagse zenderbouwer ir. Hanso Schotanus à Steringa Idzerda, wiens pioniersrol in de geschiedschrijving wel wordt erkend, maar veel minder dan hij volgens Waaijers zou verdienen. ,,Ik vind het dan ook heel gek dat niemand verder iets aan die mijlpaal doet'', zegt hij. ,,Nou ja, dan doe ik het zelf maar.''

Nergens zul je zoveel mannen in dezelfde kleding tegenkomen als in het gevang. Of het moet in het leger zijn. De overeenkomsten zijn nog verder door te trekken. Net als in de cellen zitten de mannen in de barakken geïsoleerd van de buitenwereld. Ze zijn aangewezen op een eigen sociale hiërarchie en de code die daarbij hoort. De kadaverdiscipline die bij die code hoort wordt verzacht door mythologisering van het leven onder de wapenen en een grenzeloos geloof in de eigen morele superioriteit.

In de openingsbeelden van de documentairefilm De man van staal, glas en hout loopt architect Hubert-Jan Henket met iets te grote passen en in rechte lijn over een prachtig groen grasveld. Hij telt hardop, 6, 7, 8,... en als hij aan het eind van zijn meetwerk is gekomen, constateert hij: ,,Dat wordt niks. Dat kunnen wij Rietveld niet aandoen.''

Nationaal liedjescomponist Harry Bannink was bescheiden, zeiden zijn vrienden en collega's. Hij behoorde tot de zeldzame mensensoort die niet graag in beeld komt. Op een van die archieffilmpjes van afgelopen week zag ik hem zeggen dat hij niet boven het maaiveld uit wil komen. De kop wordt dan afgehakt, wil het gezegde. Typisch Nederlands is dat allang niet meer. Elke avond verdringen hele massa's zich voor de camera en zien ze hun inspanningen beloond met roem en geld.

Jennicam is een begrip op Internet. Op de site www.jennicam.com staat een, als een lemma uit een woordenboek vormgegeven, uitleg. Jennicam is: 1) een real-time blik in het leven van een jonge vrouw; en: 2) een ongedramatiseerd fotografisch dagboek voor publiek gebruik, in het bijzonder op Internet.

Zet het leger in om tijdens het EK voetbal volgend jaar de politie te ondersteunen, suggereerde afgelopen week Jaap de Hoop Scheffer. De CDA-leider had groot gelijk dat hij de knuppel in het hoenderhok gooide. Maar het merendeel van zijn collega's reageerde afwijzend.

De Nederlandse jurist J. van Rosmalen was een van de vijf leden van het Hof van Beroep dat de diskwalificatie van de Ferrari-coureurs Irvine en Schumacher ongedaan maakte en daarmee de spanning in het wereldkampioenschap in de Formule I terugbracht.

Indrukwekkend zijn de tv-beelden waarop Jorien van den Herik probeert een snelle manier van communiceren aan te smeren. Zoals hij met zachte, maar heldere stem deze handelswaar aanprijst, terwijl we hem van de ene wereld naar de andere wereld zien reizen, dat is hem ten voeten uit. Zo schijnt hij nu te zijn. Zo bedaard, zo bescheiden, zo flexibel, zo weloverwogen pratend en zo helder kijkend. Zo was hij vroeger – pakweg vijf jaar geleden – niet.

Na de voetbalclub AZ en een museum, heeft Dirk Scheringa een nieuw troetelkind: een marathonschaatsploeg. Een lang gekoesterde wens ging in vervulling.

Er werd vooraf op gerekend dat Jan Timman het VAM-toernooi in Hoogeveen in zijn eentje zou winnen. Hij stond een half punt voor op Judit Polgar en die moest zaterdag in de laatste ronde tegen Anatoli Karpov, niet meer de geweldenaar van vroeger, maar nog steeds iemand die zelden verliest.

Met een zuivere hattrick heeft Nwankwo Kanu zaterdag de Engelse voetbalderby tussen Chelsea en Arsenal beslist. De Nigeriaanse international maakte op Stamford Bridge drie doelpunten in het laatste speelkwartier. Arsenal won op vijandelijke bodem met 3-2, nadat Chelsea een 2-0 voorsprong had genomen. Manchester United verloor met 3-1 van Tottenham Hotspur. Leeds United blijft koploper na een 4-4 gelijkspel tegen Everton.

Vitesse kreeg door de 1-0 zege bij Roda JC aansluiting bij de nationale subtop. Het duel in Kerkrade bevestigde het sportieve verval van het Nederlandse clubvoetbal. ,,We zijn het Denemarken van Europa geworden'', zei Roda-trainer Vergoossen.

Na tien speelronden heeft Ajax de koppositie in de eredivisie overgenomen van PSV. De Amsterdamse club profiteerde gisteravond van het puntenverlies dat de Eindhovense club zaterdagavond had geleden. Een etmaal na het 2-2 gelijkspel van PSV tegen FC Twente won Ajax met 6-1 van FC Den Bosch. De Griek Machlas scoorde drie keer in de Arena en lijkt zijn vormcrisis te boven.

Een Deense vechtjas stond gistermiddag symbool voor de actuele situatie bij Feyenoord. Schaduwspits Tomasson miste vijf grote kansen tegen NEC. Hij schoot de bal zelfs voor open doel in de tribunes. Het Rotterdamse legioen had medelijden met de ongelukkige speler en scandeerde zijn naam. Tomasson had tenminste de mouwen opgestroopt en de meeste kansen gecreëerd. Dat weten ze in de Kuip meer te waarderen dan de halfbakken instelling van de meeste voetballers. Na vijf weken zonder overwinning behaalde Feyenoord een moeizame 2-1 zege op NEC.

De Judo Bond Nederland (JBN) heeft weer een nieuwe voorzitter. Na veel ophef werd Dolf de Vries zaterdag gekozen. ,,Mijn verstand staat stil'', zei zijn verbaasde tegenstander.

Voor Engeland kwam gisteren een einde aan het WK rugby. Titelverdediger Zuid-Afrika was in Parijs te sterk voor de ploeg die zo graag de hegemonie van het zuidelijk halfrond had willen doorbreken.

De Marokkaan Khalid Khannouchi heeft gisteren in Chicago het wereldrecord op de marathon met 23 seconden verbeterd. Hij was de eerste die onder de 2.06 liep: 2.05,42.

,,Een dubbele vrijspraak'', riep de hoofdredacteur van het journaal opgewonden. De belangrijke zaken presenteert hij altijd zelf, en zo was het ook met de speciale uitzending van TG5, van de commerciële zender Canale Cinque. ,,Vrijspraak voor (oud-premier) Andreotti in Palermo, vrijspraak voor Ferrari in Parijs.''

De Noord-Ierse Ferrari-coureur Eddie Irvine kan komende zondag in Japan toch nog wereldkampioen Formule I worden. Dat is mogelijk omdat het Hof van Beroep van de internationale autosportfederatie (FIA) Ferrari zaterdag in het gelijk stelde nadat de renstal in beroep was gegaan tegen de diskwalificatie van de coureurs Irvine en Michael Schumacher.

LONDENDe Europese beurzen hadden vanmorgen de wind in de rug. Het 1,7 procent hogere slot van Wall Street was vrijdag maar voor een deel door Europa opgepikt, zodat er vanmorgen nog wat in te halen viel.

Kwartaalcijfers van Akzo en DSM maken in de tweede helft van de week duidelijk of de dip in de chemie definitief voorbij is.

De forse koersstijging die de Amsterdamse effectenbeurs eind vorige week al boekte kreeg vanochtend een bescheiden vervolg. Won de AEX-index van 25 hoofdfonsen vrijdag al twaalf punten, vanochtend kwam daar 2,5 punt bij. TNT Post Groep en KPN Telecom waren de belangrijkste stijgers.

Slechte caravans bestaan niet meer. Het kiezen is daardoor meer een kwestie van persoonlijke smaak en bestemming geworden. Echte noviteiten zijn schaars op de Kampeer- en Caravantentoonstelling in de Amsterdamse RAI.

Banken mogen in de Verenigde Staten binnenkort ook verzekeringen en beleggingsproducten aanbieden. Na twintig jaar discussie is afschaffing van de belemmerende wetgeving uit 1933 dichterbij dan ooit.

De Britse regering staat onder toenemende druk de import van Frans vlees te verbieden. Noodlijdende Britse boeren en de Conservatieve oppositie willen daarmee de Franse boycot van Brits rundvlees vergelden. Frankrijk negeert een officiële Europese richtlijn dat Brits rundvlees niet langer een besmettingsbron van de gekkekoeienziekte (BSE) is en weigert Brits rundvlees in te voeren.

Junk bonds hebben een slechte naam. Wie leent immers geld aan een bedrijf dat verslaafd is aan kredieten? Een achterhaald imago, vindt Robeco, dat als eerste in Nederland met een `junkfonds' komt. Over een jaar hoopt de vermogensbeheerder over honderd miljoen euro te beschikken.

In de zaal staan de stoelen dubbeldik opgestapeld; daar kunnen we niet terecht. We moeten het decor in, een grijze, onopvallende tent. Acteur Dries Smits lacht elke bezoeker vriendelijk toe en hij lacht nog steeds als hij het pistool aan zijn slaap zet.

Het paradijs ligt binnenin ons en heeft daarom evenveel verschijningsvormen als er mensen zijn. Verder gaat het niet om het vinden van het paradijs, maar om de zoektocht ernaar. Deze levenswijsheden stopte kinderboekenschrijver Paul Biegel in zijn novelle Anderland (1990), een variant op de middeleeuwse Brandaanmythe, over een monnik die naar het paradijs vaart. Biegel bewerkte niet de mythe maar bedacht hoe zij tot stand was gekomen: Een drenkeling spoelt aan in een vissersdorp en vertelt aan een visser sterke verhalen over een land aan de andere kant van de zee. Theatergroep Maccus bewerkte Anderland voor toneel.

Twee Britse performance-artiesten hebben de kunstwereld gisteren even flink opgeschud. Letterlijk. Jian Jun Xi (37) en Yan Cai (43) sprongen gisteren een kwartiertje halfnaakt rond op de beslapen twijfelaar die de hoofdattractie is van de jaarlijkse Turner-prijs, totdat ze door personeel van de Londense Tate Gallery werden overmeesterd.

Pas toen bij de vorige Purper-voorstelling geen van de oerleden meer meedeed, verdween ook de gewoonte de programma's te nummeren. Het twaalfde droeg opeens een fantasietitel. En de titel van het dertiende, dat gisteravond in première ging, heeft evenmin iets met het aantal te maken. Purper XX verwijst naar het aanstaande twintigjarig bestaan, want in 1980 begonnen vier Utrechtse studenten een muzikaal-surrealistisch groepje. Het huidige Purper eigent zich die historie nu toe.

Leidse musea herbergen een schat aan objecten uit het oude Japan, verzameld door de arts Franz Von Siebold. Vanaf volgend jaar wordt hij geëerd met het Siebold Huis, een centrum voor Japans-Nederlandse betrekkingen.

Het was dubbelliefde die Karel Glastra van Loon gistermiddag ten deel viel. Voor zijn romandebuut De passievrucht kreeg hij niet alleen de Generale Bank Literatuurprijs à 100 duizend gulden, maar ook de prijs van de jongerenjury (een kunstwerk van Joost Veerkamp). De drie Vlaamse en drie Nederlandse scholieren prezen de plot en de originaliteit van Glastra's roman, waarin een onvruchtbare man op zoek gaat naar de vader van het kind dat hij dertien jaar lang als het zijne heeft opgevoed. De voorzitter van de volwassenenjury, ex-staatssecretaris Aad Nuis, roemde onder meer Glastra's `superieure persoonlijke stijl' en `psychologische fijnzinnigheid'.

21 april 1984 is een datum die door bewonderaars van de Engelse zanger Morrissey slechts met de grootst mogelijke eerbied wordt gememoreerd. Op die dag vond het enige Nederlandse optreden van Morrissey's toenmalige groep The Smiths plaats, op een besloten feestje van het tijdschrift Vinyl in de Amsterdamse Meervaart. In Engeland behoorden The Smiths tot de grootste popsterren van de jaren '80, totdat de groep in 1987 werd ontbonden en Morrissey als solist de persoonlijkheidscultus voortzette die hij met gevoelige teksten als Heaven knows I'm miserable now in gang had gezet. In het licht van zijn misantropische, wereldvreemde imago was het opmerkelijk nieuws dat Stephen Morrissey zich voor zijn huidige tournee (de `Oye Esteban Tour') zou hebben laten beïnvloeden door Mexicaanse muziek. Een platenmaatschappij voor de bijbehorende en reeds voltooide cd heeft hij nog niet gevonden, maar in zijn huidige woonplaats Los Angeles heeft de oer-Engelse zanger een onwaarschijnlijk grote aanhang onder de Latino-bevolking.

Het 32ste Internationaal Gaudeamus Vertolkers Concours is gisteren in de Rotterdamse Doelen gewonnen door de 21-jarige Nederlandse pianist Ralph van Raat, die een prijs van 10.000 gulden kreeg. De tweede prijs (5000 gulden) ging naar de 24-jarige Noorse accordeonist Frode Haltli. De derde prijs was voor de 24-jarige Poolse slagwerker Pawel Nowicki. De vierde plaats werd gedeeld door het Nederlandse Malle Sijmen Kwartet en de Franse harpiste Anne Sophie Bertrand.

In de wereld van de Grote Solisten gaat de Poolse pianist Krystian Zimerman een weg die hij door niemand anders dan zichzelf laat uitstippelen. Juist zijn individualisme maakt Zimerman uniek. Met het winnen van het Chopin Concours in Warschau begon in 1975 zijn internationale loopbaan, en zijn eerste opname van Chopins beide pianoconcerten dateert uit dezelfde periode. Toen al benadrukte Zimerman de invloed die de Italiaanse opera op Chopin uitoefende, toen ook besloot hij de pianoconcerten eens helemaal op eigen kracht te willen vertolken in de dubbelrol van pianist én dirigent.

Kinderheld Frank Groothof bewerkt al jaren beroemde opera's voor de jeugd. Een belangrijke charme van die opera's is het het tussen-de-schuifdeurengevoel; Groothof vertelt vrijwel in zijn eentje de opera na, met behulp van een paar lappen en gekke hoedjes. Dat hij doorlopend de muziek en het verhaal wijzigt, draagt juist bij aan die charme. Evenmin deert het dat Groothof niet echt kan zingen en zijn muzikanten niet kunnen acteren.

De VPRO/Boy Edgar Prijs, Nederlands belangrijkste jazzprijs, is dit jaar toegekend aan Paul van Kemenade. De Tilburgse altsaxofonist, componist, bandleider en programmeur krijgt de prijs – 25.000 gulden en een plastiek van Jan Wolkers – op 17 januari 2000 door de Tlburgse burgemeester Johan Stekelenburg uitgereikt in het BIMhuis te Amsterdam.

,,Optreden is nog steeds het leukst. Zolang je voldoende klank en zeggingskracht hebt, niet vals zingt en het voor het publiek nog prettig en boeiend is, vind ik dat je door kunt gaan, maar wel in bepaalde rollen – het jeugdige is natuurlijk uit de stem.''

Hippe meiden in de huwbare leeftijd, dringend voor het podium, dat zal Willem Breuker tijdens zijn carrière nog niet vaak hebben meegemaakt. Ook al kwamen de beauties zaterdag in de eerste plaats voor zangeres Sezen Aksu, ze toonden zich bij het uiten van lof absoluut niet eenkennig.

Een nieuwe golf jonge, onafhankelijke labels verrijkt de Nederlandse jazzscene met nieuwe muziek en nieuw elan. Het European TryTone Festival is daarvan een afspiegeling.

DE ZWITSERS HEBBEN gisteren een kleine revolutie ontketend en zijn toch aan zichzelf gelijk gebleven. Zij hielpen de (ultra)rechtse Volkspartij aan een eclatante overwinning in de parlementsverkiezingen. Die partij had campagne gevoerd voor belastingverlaging en tegen Europa en tegen vreemdelingen. Zwitsers hebben altijd al een bijzondere relatie gehad met geld en zijn notoir tegen het lidmaatschap van de Europese Unie en permanent verblijvende vreemdelingen. Zij zijn de uitvinders van de draaideur waardoor iedere gastarbeider na verloop van tijd het land weer moet verlaten. Inderdaad heeft Zwitserland dit jaar een recordaantal vluchtelingen, voornamelijk uit Kosovo, opgevangen, maar een groot aantal van hen is alweer naar het land van herkomst teruggekeerd.

Hij wil niet sterven, de man van tachtig die door de doktoren eigenlijk al is opgegeven. Hij wil meer behandelingen, hij wil gered worden, hij wil nog leven zo lang als het kan. Het bericht, alweer enkele weken geleden, zal wel bij menigeen dezelfde eerste reactie hebben opgeroepen als het bij mij deed: `Tachtig al. Waarom zou je je dan niet neerleggen bij het einde?' Waarom dan nog eisen dat de doktoren alles aan je doen, waarom zo ontevreden? Misschien denk je dan eigenlijk: waarom wil iemand nog leven als hij al tachtig is, en ziek. Een rare, bijna onbehoorlijke gedachte.

,,IK BEN SAAI, zeggen ze.'' Met deze slaapverwekkende slogan heeft Fernando de la Rua gisteren de presidentsverkiezingen in Argentinië gewonnen. De la Rua, kandidaat voor een brede alliantie van politieke partijen, heeft van zijn kleurloosheid zijn verkiezingstroef gemaakt. Na de jaren van de flamboyante, door privé-schandalen achtervolgde president Carlos Menem hebben de Argentijnen gekozen voor een ouderwets soort burgerlijkheid.

Het ontwerp van de nieuwe Vreemdelingenwet gaat ten koste van de rechtspositie van andere immigranten dan asielzoekers, meent Kees Groenendijk. De goede voornemens van het kabinet op de Europese top in Tampere lijken geheel vergeten te zijn.

Als ministers zich kunnen verschuilen achter hun ambtenaren, leidt dit tot een verdere verambtelijking van het parlement, meent Jan Drentje. Kamerleden zijn nu al gedegradeerd tot scriptbewakers van regeerakkoorden.

Vanavond houdt minister Van Boxtel een `live' spreekuur op het Internet. Burgers kunnen met hem `chatten' over het millenniumprobleem.

De rijksrecherche is een onderzoek gestart naar de dood van een 45-jarige man uit Foxhol, die vrijdag een poging tot zelfdoding deed in een politiecel in Hoogezand. De man is zaterdag overleden in het ziekenhuis.

Burgemeester F. IJsselmuiden van Edam/Volendam weigert mee te werken aan de uitzetting van een Surinaams meisje. Volgens IJsselmuiden kan justitie ,,het niet maken'' de 14-jarige Latoya Rijssen terug te sturen naar Suriname.

Een Franse rechter beslist deze week of de verdachte van de moorden in Monfort op twee Nederlandse echtparen in voorarrest blijft. Uit het dossier blijkt dat een van de slachtoffers is gemarteld voor hij werd vermoord.

GroenLinks blijft als een van de weinige partijen vasthouden aan verdere bezuinigingen op Defensie, onder meer door het schrappen van de bestaande legerkorps- en divisiestructuur voor de traditionele verdedigingstaak.

De handelsmissie van 28 oktober tot 3 november naar Cuba van staatssecretaris Ybema (Export) en 29 Nederlandse bedrijven gaat door hoewel een door de Cubaanse regering beloofde brief over de mensenrechten nog niet in Den Haag aangekomen is.

De in Bulgarije regerende centrum-rechtse partijen hebben in de tweede ronde van de gemeenteraadsverkiezingen een bittere pil te slikken gekregen: de neo-communisten hebben zich veel beter geweerd dan verwacht. Premier Kostov sprak gisteren van ,,een serieuze waarschuwing'' aan het adres van de regeringspartijen.

Mevrouw Bernadette Chirac heeft zaterdag zelfs een moment op accordeonmuziek gewalst met de Chinese president Jiang Zemin. Het was in de landelijke Corrèze, waar het Franse presidentiële echtpaar zich in de loop der jaren een buitenhuis en een politieke thuisbasis heeft verworven. Het was voor het eerst dat een buitenlandse hoogwaardigheidsbekleder daar werd ontvangen.

Slechts zestien leden van de racistische Ku Klux Klan hebben zaterdag in New York onder politiebescherming gedemonstreerd, omringd door duizenden tegendemonstranten. Een rechter bepaalde vrijdag dat `de Klan' mocht demonstreren op voorwaarde dat de gezichten van de Klan-leden – die traditioneel onder een kap verdwijnen – onbedekt zouden blijven. Sommige KKK-leden probeerden hun gezicht alsnog achter een Amerikaanse vlag te verbergen. De rechter had de KKK verboden gebruik te maken van een geluidsinstallatie. De betoging vond dus in stilte plaats. Na een uur – in plaats van de twee uur die waren toegestaan – lieten de zestien betogers zich, de nazigroet brengend, onder politiebescherming wegleiden, nagehoond door de tegendemonstranten. De KKK weet later het geringe aantal demonstranten aan het rechterlijke bevel niet gemaskerd de straat op te gaan. Doel van de KKK-demonstranten was een protest te laten horen tegen de vermeende inperking van hun recht op vrije meningsuiting.

Is Zwitserland, na buurland Oostenrijk, nu ook in de greep van extreem-rechts? Of zijn er andere redenen om het succes van de Zwitserse Volkspartij te verklaren?

De Serviërs van Kosovo hebben gisteren op een bijeenkomst van hun vertegenwoordigers in Gracanica een politieke organisatie gevormd, de Servische Nationale Raad. Die raad moet de Servische gemeenschap helpen beschermen en de voorwaarden helpen scheppen voor de terugkeer van vluchtelingen.

Miljoenen mensen hebben afgelopen weekeinde in Colombia meegelopen in vredesmarsen om te betogen voor de vrede en tegen de nu al 35 jaar durende burgeroorlog, die tot nu toe aan 120.000 mensen het leven heeft gekost.

Hoewel oud premier Andreotti is vrijgesproken, blijft `zijn politieke en morele verantwoordelijkheid' onuitwisbaar.

Israel en de Palestijnen hebben vandaag de eerste `veilige weg' geopend tussen de Palestijnse autonome gebieden op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook verbindt.