Het nieuws van zaterdag 2 oktober 1999

Sylvia Hsu en Ginneke de Jager hebben tijdens de wereldkampioenschappen trampoline springen een gouden medaille behaald op het onderdeel synchroon.

Louis van Gaal heeft in zijn voortdurende strijd met de Spaanse media een verrassende zet gedaan. De trainer van FC Barcelona heeft enkele sportjournalisten uitgenodigd hun…

De wereldvolleybalbond FIVB heeft voor de World Cup ook geen wildcard over voor het Nederlandse vrouwenteam.

De Italiaanse voetbalbond heeft de Rus Igor Sjalimov voor twee jaar geschorst. De oud-speler van Napoli werd op 16 mei na de thuiswedstrijd tegen Lecce betrapt op het gebruik van…

Terwijl de krontjong-muziek van de belendende pasar malam tot in de speelzaal doordrong, hield Mia Audina in de Bossche Maaspoort de Nederlandse eer hoog bij de Dutch Open.

Het dodental van de aardbeving van donderdag in Mexico is opgelopen tot twintig. De kans dat dit aantal verder zal stijgen is volgens de Mexicaanse overheid groot, aangezien de…

Zwitserland had zich ten tijde van de apartheid beter kunnen houden aan het internationale embargo tegen Zuid-Afrika.

Australische autoriteiten vrezen voor gevaarlijke planten, insecten en andere ziekte-overbrengers, nu vliegtuigen af en aan vliegen naar Oost-Timor.

Bij een bestorming van een tempel van shi'itische moslims in de Pakistaanse havenstad Karachi hebben gewapende mannen vrijdag negen mensen gedood en tientallen anderen gewond.

Provinciale Staten van Limburg zullen akkoord gaan met de koop van achthonderd hectaren van het in totaal drieduizend hectare grote gebied de Maasplassen van het bedrijf Aqua…

Flatbewoners in Den Haag worden met ingang van maandag beloond als zij de deur niet open doen. De Haagse politie hoopt met een belactie mensen ervan bewust te maken dat zij het…

Bij elk vermoed geval van wiegendood moet standaard sectie worden verricht door de kinderarts en de patholoog.

De Zandvoortse Monique Fasel heeft deze week via diverse Amerikaanse televisiestations haar ex-man Christopher opgeroepen hun kinderen Celine en Stephanie (13 en 10 jaar) bij…

Hoe zou Nederland eraan toe zijn zonder lidmaatschap van de Europese Unie? Dat was de vraag die NRC Handelsblad op 11 september aan zijn lezers stelde naar aanleiding van het aantreden van de nieuwe Europese Commissie.

ALS ER EEN `wetenschap van de eeuw' verkiezing werd gehouden, zouden wetenschapshistorici de natuurkunde als winnaar aanwijzen. Want hoe anders was ons wereldbeeld vóór de relativiteitstheorie en de quantummechanica. En hoe anders was de wereld zelf geweest zonder atoombom en televisie. Maar de fysica heeft inmiddels concurrentie gekregen. Je hoeft niet helderziend te zijn om te voorspellen dat over honderd jaar de moleculaire biologie tot wetenschap van de eeuw zal worden uitgeroepen. Wetenschappers noemen de `molecularisering' van de biomedische disciplines nu al een revolutie in de wetenschap. En we staan nog maar aan het begin. De toepassing lonkt – of dreigt.

Biotechnologen hadden al een groen fluorescerend eiwit uit een kwal geïsoleerd, nu hebben ze ook rood en geel fluorescerende eiwitten uit koralen gehaald.

Vijfenveertig jaar na dato toch `Kruimeltje' gelezen. Of liever gezegd: voorgelezen. Al die jaren gedacht: het kan niks zijn, omdat het destijd min of meer stilzwijgend werd verboden, en nu moeten constateren: ze hadden gelijk, wat een vervelend ventje is dat, met die scheve pet en dat hart op de juiste plaats en toch die onbedwingbare neiging om katten het leven zuur te maken. Een geluk dat Pietje Bell niet in de kast staat.

Amerikaanse celbiologen hebben een moleculair motortje ontdekt dat in tegenstelling tot alle nauw verwante motoreiwitten in tegengestelde richting beweegt. Ze kwamen tot hun ontdekking door de genetische code van een aantal verschillende motoren – de zogeheten myosines - met elkaar te vergelijken. Elk onderdeel van de motor wordt gecodeerd door zijn eigen stukje DNA, zodat het selecteren van een motor met een afwijkende constructie betrekkelijk eenvoudig was. Nu is aangetoond dat die zich ook anders gedraagt, is de relatie tussen vorm en functie van deze fascinerende bewegende moleculen weer wat duidelijker geworden (Nature, 30 september 1999).

Tweeduizend jaar geleden begon bij Tiel een Bataafse gemeenschap te bloeien. De Bataven weigerden zich cultureel door de Romeinen te laten platwalsen. Ze hielden er een bijzondere grafcultuur op na.

Ileen Montijn: Over de Tijd. Uitgeverij Contact. ƒ12,50. Uitgave in het kader van de Wetenschap- & Techniekweek, 9 t/m 17 oktober, die dit jaar `tijd' als thema heeft. Meer informatie over deze week: tel. 030 2727.300 of www.weten.nl

Bram buunk, academisch columnist, hing vorige week zaterdag mismoedig aan de doorleefde toog van het wetenschapskatern van de Volkskrant. Op aandrang van de boys had hij zijn oude vriendin aan de dijk gezet, en de nieuwe beviel niet. Zo erg niet, dat hij er inmiddels van overtuigd was dat het kreng, dat de aanminnige naam Kleinzacht Woord droeg, een travestiet was. Een man. Zo nukkig, zo bazig, zo onhandelbaar en zo weinig meegaand was immers geen vrouw. En alleen een vent zou zich zo volgehangen met oogverblindend dellerige opsmuk durven vertonen als Kleinzacht Woord. Bitter starend in zijn biertje, dat bij zoveel zelfmedelijden op slag verschaalde, bekende hij zelfs het nu en dan 's nachts alweer stiekem te doen met zijn ex, de oude, vertrouwde Woord Volmaakt, die zo lekker kaal oogde en zo openhartig was. Tja, met die vrouw had hij tenminste kunnen lezen en schrijven! Bekocht, bedrogen, verraden voelde Bram zich.

Er worden wel verjongende en anti-depressieve eigenschappen toegeschreven aan het door de bijnierschors geproduceerde dehydro-epiandosteron (DHEA). De concentratie ervan in het bloed daalt namelijk met de leeftijd. Maar of dat gunstig of ongunstig is, en wat de werkelijke rol is van dit zwak-androgene hormoon is nog onopgehelderd. Toch is er nu een belangrijke toepassing van ontdekt. Vrouwen met een slecht functionerende bijnierschors die dagelijks - naast hun gebruikelijke medicatie - 50 milligram DHEA kregen toegediend, voelden zich beter, waren minder uitgeput, depressief en angstig, en hadden een beter seksleven dan vrouwen die een placebo kregen toegediend. Dat bleek uit een dubbelblind onderzoek bij 24 vrouwen met bijnierschorsinsufficiëntie, alternerend uitgevoerd in twee perioden van vier maanden, met een pauzemaand ertussen. Een maand nadat het medicijngebruik was gestaakt, waren de effecten weer verdwenen (New England Journal of Medicine, 30 september).

Hoezo scheikunde niet leuk? Zelf aardolie kraken is geweldig. En met een nieuw lespakket heb je er niet eens zware branders voor nodig. Met dossieropdrachten door de zware chemie.

Vorige week besteedde ik aandacht aan het verschijnsel dat leraren een sterk verdeelde beroepsgroep vormen. Een leraar die me hierover aansprak, meende dit als volgt te kunnen verklaren. Wij hebben, zo hield hij me voor, de afgelopen jaren heel wat bittere pillen te slikken gekregen. Maar dat niet alleen: het bijzondere was dat dit voor verschillende categorieën leraren telkens heel verschillende pillen waren. De arbeidsvoorwaarden voor part-timers en jonge leraren verslechterden en kwamen schril af te steken tegen die van hun oudere collega's. Dat schept verdeeldheid. Sommige leraren zagen hun beroep veranderd van vakleraar in maatschappelijk begeleider van probleemjongeren. Anderen moesten les gaan geven op een ander niveau dan ze gewend waren en weer anderen zagen hun vak onherkenbaar veranderen. Het ontbreken van gemeenschappelijkheid maakt dat er weinig gedeeld wordt, dat iedereen zijn eigen ongenoegens heeft en van die ongenoegens ook zijn eigen, persoonlijke verhaal breit.

Hé, wacht effe, ik heb wat gevonden', zegt Henk. De eerstejaars Commerciële Economie (CE) aan de HEAO Windesheim in Zwolle zijn al drie kwartier aan het discussiëren over de vraag of een schrijffout op een reclamebord bij de slager nu wel of niet betekent dat je als klant je vlees voor die kennelijk te lage prijs mag kopen. Henk leest hardop voor uit het Burgerlijk Wetboek. ``Weet je zeker dat dit de oplossing is?' vraagt docent Herman Boxman, die tutor (begeleider) is van de klas. ``Dat weet u toch wel?' reageert Kevin. Daarmee raakt Kevin de kern van het `probleem gestuurd onderwijs' dat dit schooljaar is ingevoerd in de propedeuse van de opleiding. Er is geen docent meer die het goede antwoord geeft, de klas moet zelf tot een oplossing komen. ``Wij trainen studenten te leven met onzekerheid, want in het bedrijfsleven is er ook niemand die je het antwoord geeft', verklaart Boxman.

Ik behoor tot degenen die van Leo Prick (W&O, 25 september) de vraag voorgelegd kregen in hoeverre bepaalde administratieve taken van leraren kunnen worden afgestoten. Hij stond in Pricks tweede enquête over het welbevinden van leraren, voorgelegd aan alle scholen die meedoen aan een project dat hij leidt. In het algemeen ben ik een tevreden mens. In de enquête heb ik dat ook laten weten. De eerste schooldag, het is toch net of je in een lekker warm bad stapt! Een klas met jonge honden, die je uitproberen omdat ze een goede leraar eisen, fantastisch toch? Een personeelsvergadering onlangs, de eenheid kon niet groter onder de huidige benarde omstandigheden.

Van de vierdeklassers in het voortgezet onderwijs maakt 18 procent vervelend seksueel gedrag mee op school. Dit concluderen de onderzoekers Greetje Timmerman en Cristien Bajema van het Universitair Centrum Genderstudies van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). De `lastigvaller' blijkt over het algemeen een man te zijn. Bijna driekwart van de lastigvallers is een medeleerling en één op de vier iemand van het schoolpersoneel. Het ongewenst seksuele gedrag kan verbaal zijn (seksuele opmerkingen), non-verbaal (bijvoorbeeld over een leerling heen hangen), of fysiek (een leerling op een seksuele manier aanraken).

Al dertig jaar is de Maastrichtse kunstenaar Gerard Caris in de ban van de regelmatige vijfhoek. Onlangs ontdekte hij een manier om de ruimte te vullen met twee soorten romboëders, lichamen begrensd door zes ruiten. `Dit werk schreeuwt om acceptatie.'

Diep in het inwendige van de planeten Uranus en Neptunus zou zich diamant kunnen bevinden. Dat concluderen Amerikaanse onderzoekers na experimenten waarbij in het laboratorium het gedrag van methaan onder zeer hoge druk en temperatuur werd bestudeerd.

In een grot in het Rhônedal, bij Moula-Guercy zijn sterke aanwijzingen gevonden voor kannibalisme onder Neanderthalers (Nature, 1 oktober). In een laag in de bodem van de grot die gedateerd wordt op 100.000 à 120.000 jaar oud zijn botten van ten minste zes Neanderthalers (Homo Neanderthaliensis) gevonden die op precies dezelfde manier behandeld en verspreid waren als de eveneens aanwezige botten van herten. De snijsporen op de botten wijzen op ontvlezing en breukvlakken wijzen erop dat geprobeerd is het merg uit de botten te eten. In de tijd dat deze mensen en dieren geslacht werden, leefden er in Europa alleen Neanderthalers en geen Homo Sapiens of de oudere Homo Erectus. Bij het onderzoek zijn Franse en Amerikaanse archeologen betrokken, onder wie Tim White van de University of California, Berkeley.

Moleculair biologen uit Gent hebben met vernuftige genetische manipulaties een vaccin ontwikkeld dat muizen beschermt tegen meerdere varianten van het griepvirus. Gevaccineerde muizen bezweken slechts bij uitzondering aan dodelijke hoeveelheden virus.

Normaal verdwijnt de stofschijf van sterren 400 miljoen jaar na het ontstaan van de ster. Een kleine minderheid van taaie sterschijven houdt het echter veel langer vol.

Wie zijn toch die filosofen die beweren dat feiten niet bestaan? De enige die Vincent Icke (W&O van 11 september) met name opvoert is Jules de Corte, die in zijn stuk model staat…

Laatst is het AMC erin geslaagd om een muisje te genezen met gentherapie, of althans een aanzet tot gentherapie. Dat muisje had een lelijke leverziekte die ook bij mensen voorkomt. Muizen kunnen oud worden met deze leverziekte, maar mensen niet. Mensen gaan zonder levertransplantatie dood, maar ook mét transplantatie is hun leven moeizaam door alle geneesmiddelen die ze moeten slikken om afstoting van hun nieuwe lever te voorkomen. Het zou daarom mooi zijn als de muizentherapie ook bij mensen zou werken. Dat zou ook een opsteker zijn voor de gentherapie, die tot nu toe vooral hype voor onderzoekers heeft opgeleverd en weinig hulp voor patiënten.

De oudste antidepressieve medicijnen zijn de tricyclische antidepressiva. Ze zijn in de jaren vijftig ontdekt.

Prozac is niet het gehoopte wondermiddel tegen depressie gebleken. Eén op de drie depressieven reageert niet op Prozac of soortgelijke antidepressiva.

Karel Baarspul (46) studeerde rechten en is sinds 1 januari 1987 als treasurer direct betrokken bij het middelenbeheer van de Provincie Zuid-Holland. Drie weken geleden werd hij geschorst, omdat hij een hoofdrol zou hebben gespeeld in de Ceteco-affaire. Gisteren verscheen het rapport van de commissie Van Dijk, die het bankieren van de Provincie onderzocht. Baarspul woont met partner in een bovenhuis in het centrum van Gouda.

The Lexus and the Olive Tree is de titel van een boek geschreven door Thomas Friedman, de reiscolumnist van The New York Times. Lexus is de naam van de auto waarin de grootsten der aarde zitten, de ultiemsten, meestal niet achter het stuur. Wat destijds de Cadillac was, of de Lincoln, en daarvoor de Rolls Royce en heel vroeger de Spyker en de Minerva. De olijfboom, die het oudst kan worden van alles wat leeft, staat voor de traditie, de overlevering, het blijvende. Het boek is interessant, maar een beetje opgewonden geschreven. Je zou het een manifest kunnen noemen, zij het dat het met zijn bijna 400 pagina's voor een manifest wat dik is. In ieder geval heeft het voortdurend de toon van een manifest, het `Opzij, hier komen Wij'. De Wij zijn de kinderen van The Fast World. De computer is hun altaar, de software hun gebedenboek, de planeet waarop alle mensen in het WereldWijdeWeb verbonden zijn is hun heilstaat, en Bill Gates hun profeet. Tot zover het signalement; dit is geen bespreking.

Het debat dat in 2001 in ons land oplaaide over het lidmaatschap van de Europese Unie leidde tot een omwenteling in het partijpolitieke spectrum. De PvdA en het CDA braken beide in tweeën. In beide partijen ontstond een `Europese' vleugel en een `thuisland'-vleugel. Ondanks heftig verzet van Europeaan Frits Bolkestein nam de VVD de leiding in een coalitie met deze thuislandvleugels, die dankzij de steun van de SP, de SGP en een groot deel van Groen Links een meerderheid in de Kamer kreeg voor uittreding uit de Unie.

De jongste Eurotop in Parijs heeft een voor Nederland nadelige beslissing opgeleverd: de EU is niet bereid Nederland aan te sluiten op het Europese hoge-snelheidsnet. De argumentatie berust op het afnemend belang van de haven van Rotterdam (ten gunste van Antwerpen) en van luchthaven Schiphol.

Terwijl het Nederlands elftal in een kolkend Stade de Franse een verdiende ereronde liep – in een zinderende wedstrijd waren de Fransen in eigen huis verslagen met 3-2, goals van Kluivert, Bergkamp en Overmars – verzuchtte de Nederlandse premier tegen een vertrouweling naast hem op de VIP-tribune dat deze overwinning waarschijnlijk een van de weinige voordelen was van het niet aangesloten zijn bij de EU.

Lubbers poetste zijn leesbril en keek naar de foto die tegenover hem aan de muur hing. De foto was gemaakt op een regenachtige namiddag in het Londen van de Tweede Wereldoorlog en de drie heren probeerden gewichtig in de lens te kijken. Het waren de ministers van Buitenlandse Zaken Spaak (België), Bech (Luxemburg) en Van Kleffens (Nederland), kort nadat ze op 5 september 1944 in Londen de Benelux hadden opgericht. Hij zuchtte en richtte zijn aandacht weer op de ontwerptekst van het verdrag.

Nederland zonder de EU. hoe zou dat eruit hebben gezien? Natuurlijk is het heel gemakkelijk om te verwijzen naar de economische afhankelijkheid van Europa, waardoor is geprofileerd van de Europese eenwording. Met z'n allen zouden we een stuk armer zijn. Aan de andere kant zouden we ons dan minder zorgen hoeven te maken om een verantwoorde uitbouw van Schiphol en de toekomstige verbinding vanaf de Rotterdamse haven naar het economische achterland. Voor de huizenbezitter zou de eventuele verdwijning van aftrekposten inclusief de hypotheekaftrek in het kader van Europese harmonisering niet langer de gemoederen bezighouden. We hoeven ons ook niet meer druk te maken over de dans om de Europese gelden, waarbij voor het gemak wordt vergeten dat bijvoorbeeld de Nederlandse landbouw en de provincie Flevoland volop hebben meegeprofiteerd. Politiek gezien hadden we in Nederland nog in onze maag gezeten met een bont politiek gezelschap, dat in de afgelopen jaren een dankbaar exportartikel richting Europa is gebleken. In plaats van gemeentelijke herindeling, had de tegengestelde beweging zijn intrede gedaan om deze politieke veteranen van een functie te voorzien.

Een bok, jawel, zo'n beest met sik,

4.30 uur Mijn deur zwaait open, ik draai me om. ,,Kat, kat!''Hij doet het licht aan, ik knipper met mijn ogen. Voor me staat mijn huisgenoot in een vies jasje. Ook op zijn broek zit modder. ,,Wat heb jij gedaan?'',,Gevallen.'' Hij vertelt een verhaal over een barkruk, bier en ruzie. Ik snap er niets van. Hij stommelt mijn kamer uit, ik slaap verder.

Wat zijn de eigenaardigheden die Nederlanders Nederlands maken? Het bloemetje voor bezoek? Spaarzegels of schoolmelk? Pindakaas of prakken? Een vademecum voor het land van met de deur in huis vallen en doei maar weer.

Episode 1: Waarin Daan Schrijvers niet alleen terug van weggeweest blijkt, maar eveneens als voormalig sterreporter tot het Hogere wordt geroepen.

Hij sloeg op de vlucht voor de nazi's en de communisten. Na meer dan veertig jaar ballingschap werd hij de eerste Tsjechische minister van Cultuur. Pavel Tigrid is kosmopoliet uit noodzaak en komt dat komende week in Nederland uitleggen.

Waarom ik geen kinderen heb, wordt me wel eens gevraagd. Enigszins besmuikt, want vrouwen zonder kinderen zijn vast een beetje zielig. Tot ongeveer mijn vijfendertigste heb ik me suf gepiekerd over kinderen krijgen, om uiteindelijk te besluiten dat het niet kon. Betaalbare kinderopvang was niet voorhanden, dus de enige oplossing was geweest dat ik stopte met werken, met als gevolg financiële afhankelijkheid en mentale verkommering. Spijt heb ik nooit gehad van mijn zelfgekozen kinderloosheid, maar een zekere mate van nieuwsgierigheid naar hoe het geweest zou zijn, als..., heb ik er wel aan overgehouden. En boosheid over een van de ergste maatschappelijke misstanden in het na-oorlogse Nederland: het ontbreken van voldoende kinderopvang. Elk streven naar gelijkheid en gelijkwaardigheid tussen vrouwen en mannen staat of valt nu eenmaal met de mogelijkheid werk en kinderen te combineren.

In het interview met Anita Jansen (Z 18 sept.) over anorexia nervosa mis ik ‘tbenoemen van de ernstige schade van de opvoeding in de vroege kindertijd.

Het is altijd pijnlijk om een klassieke schaaklegende te vermoorden met banale feiten, maar soms moet het gebeuren.

Sinds jaar en dag vecht de bridgewereld om toelating tot de Olympische Spelen. Waarom? Ach de redenen liggen voor de hand: geld en prestige. Als Olympische tak van sport sta je in het middelpunt van de publieke belangstelling en mag je rekenen op subsidies van overheidswege en sponsoring door het bedrijfsleven. Zoals het er nu naar uitziet zal tijdens de Winterspelen van 2002 in Salt Lake City bridge als demonstratiesport zijn intrede doen. Om de IOC bazen alvast te laten wennen aan de denksportcultuur mogen in het hol van de leeuw, het Olympisch museum in Lausanne, een aantal van de sterkste bridgelanden hun kunstjes laten zien. In 1998 wonnen Brazilië en China ex aequo de eerste versie van deze IOC Grand Prix Prix. Half september van dit jaar vond de tweede editie plaats. De hoofdprijs was inmiddels aangedikt met de Trofeo Angelini, ter beschikking gesteld door de Angelini Group, een industrieel conglomoraat, met ondermeer het grootste farmaceutische concern van Italië aan boord. Of het allemaal de bedoeling was van managing-director Francesco Angelini, zullen we wel nooit te weten komen, maar hij speelde het natuurlijk wel slim, ,belasting gezien'. Hij omringde zich met zijn vier huurlingen, de wereldkampioenen Versace-Lauria en Buratti-Lanzarotti, deed zelf mee met zijn vaste partner Sementa en won op die manier zijn eigen trofeo. Het zestal versloeg in een eenzijdige finale Brazilië met 140-85. Dus, grootverdieners opgelet. Je sponsort een bridgetoernooi, je trekt de kosten af in eigen land en de prijs die je wint zet je vast op een Zwitserse bank of in een museum.

Er zijn dertien keer zoveel probleemdrinkers als junks in Nederland. Maar als minister Borst de Drankwet ietsje wil aanscherpen, trapt het parlement direct op de rem. Hypocriet vinden de echte drankbestrijders dat. Ze sterft uit, de blauwe beweging, maar de harde kern is nog vol idealisme.

Peter Bakker: ,,Die foto is door Nico van der Stam gemaakt bij zo'n seksbioscoop op de Nieuwendijk. Ik was heel ijdel. Ik droeg een bril met zwart montuur en leek daardoor een beetje op Peter Asher van het Engelse duo Peter and Gordon. Sta ik een keertje in een platenwinkel, komen er twee meisjes naar me toe: `Are you Peter, from Peter and Gordon?' `Yes', zei ik. Ze wilden een handtekening! Ik geloof dat ik die nog gegeven heb ook.

Alkmaar (NH), Mient 6, hoog op de gevel een ronde versierde steen: `In dit huis is A.L.G. Bosboom-Toussaint op 16 september 1812 geboren'.

In het paleisje van keizerin Elisabeth in het iets buiten Boedapest gelegen plaatsje Gödöllö hangt een mooi Breitnerachtig schilderij: de vorstin verlaat Gerbeau, waar ze zojuist taartjes heeft gegeten. Café Gerbeaud, waar ook Franz Liszt vaste klant was, werd in 1858 gesticht en het behoort, met Konditorei `Ruszwurm' dat sinds 1827 bestaat, tot de beroemdste plaatsen in Europa waar je taartjes kunt eten. Op het menu staat `Douwe Egberts kávékülönlegességek' – bij Gerbeaudtaart drinkt men koffie en thee van DE. Omdat niet alle soorten taartjes op de kaart passen is het inspecteren van de vitrines van Gerbeaud en Ruszwurm aan te bevelen. Wat een Csokoládétorta is valt te begrijpen, maar wat te denken van lúdlábtorta, gyümölcstorta, oroszkrémtorta, mogyorótorta, málnatorta, képviselöfánk, gyümölcspapucs, bécski kocka, meggyespite of somléi kocka?

WEER Na het weekeinde wordt het niet alleen overdag kouder, ook de warme nachten zijn voorbij. De temperatuur zou vanaf maandag hier en daar in het binnenland wel eens tot 5…

Je hebt de vijfde colonne, de georganiseerde misdaad, kwaadaardige aliens en vanaf zondagavond ook de Babyboomers. Een generatie die geboren werd tussen 1945 en 1960 en volgens de oorlogsverklaring van de VPRO `alle belangrijke posities in de samenleving bezet. Uit niets blijkt dat ze van plan zijn deze macht op te geven. Ze zijn rijk, hoog opgeleid en met zo velen'. En wie beslist er straks over het uitbetalen van de exorbitante bedragen waarover de pensioenfondsen beschikken? Precies; de babyboomers.

Natuurlijk had het allemaal ook anders kunnen gaan. Een kabinet met een open, vooruitziende blik had tien jaar geleden een wettelijk raamwerk voor commerciële televisie klaar kunnen hebben, waarin ook voor inhoudelijke voorwaarden een plaats was geweest. Als hier hetzelfde regime zou bestaan als in Engeland, zou de commerciële televisie ook kwaliteitsdrama en kwaliteitsdocumentaires moeten maken. Dan had men zelfs, zoals kortgeleden de ITV, toestemming moeten vragen voor een verschuiving van het belangrijkste avondjournaal naar een later tijdstip.

,,Het goed vertellen van een spannend, onderhoudend filmverhaal staat voorop'', meldt regisseur Bram van Splunteren in een toelichting bij de zesdelige serie Family Plots die de VPRO de komende weken uitzendt. ,,Aan het familiethema moet niet te zwaar getild worden, dat diende zich min of meer toevallig aan'', vervolgt hij, en de serie kan met zijn `enigszins Amerikaanse verteltrant' opgevat worden als `een soort poldervariant op de genrefilm'.

Het gaat over een oliedomme buschauffeur en een slinkse putjesschepper in de jaren vijftig; en is al vijf jaar mateloos populair op de Nederlandse televisie. ,,Op zondagavond kijken drie intellectuelen naar de VPRO, de rest van Nederland kijkt naar Toen was Geluk heel gewoon'', wist Jules Deelder bij de 100ste aflevering van de KRO-comedy, begin dit jaar. Afgelopen maand werd de serie bij de Academy Awards uitgeroepen tot beste comedy. En aanstaande vrijdag loopt hij ernstig het risico de Televizierring te winnen.

Dit weekend neemt het bij kinderen immens populaire duo Carlo Boszhard en Irene Moors afscheid van Telekids. ,,Ik vind de VPRO heel goed, maar de kinderen kijken naar óns.''

Het energieverbruik van de gemiddelde Nederlander is de afgelopen veertig jaar verdrievoudigd. De overheid trekt met premies ten strijde.

We schrijven 1963. De auto doet zijn intrede in veel Nederlandse huishoudens. Henk Bemboom, winkelier in Slagharen ziet knarsetandend toe hoe zijn dorpsgenoten hun vertrouwde kruidenier inruilen voor supermarkten in de omgeving. Wat te doen? Bemboom koopt een stuk landbouwgrond en laat 24 vakantiehuisjes aanleggen. `Ponypark Slagharen' noemt hij het recreatieoord, dat aanvankelijk maar een attractie heeft: een Shetland pony met wagentje, bij ieder huisje een.

Staatssecretaris Vermeend probeert met de voorgestelde belastingwetgeving alle fiscaal gestuurde belastingproducten te ontmoedigen. Beleggen wordt eenvoudiger: het gaat weer over risico en rendement.

Een lezer zorgt goed voor de (studie)toekomst van zijn drie kleine kinderen. Voor twee sloot hij ooit een `belastingvrije spaarconstructie' van 50 gulden per maand. Voor de derde neemt hij deel in een aandelenbeleggingsfonds, sinds zijn ontdekking dat zelf beleggen – met een vast bedrag per maand (middelen) – op termijn meer oplevert dan zo'n constructie, vanwege de lagere kosten.

De Socialistische Partij (SP) wil van minister Korthals van Justitie weten waarom hij afgelopen maandag in antwoord op Kamervragen schreef, dat het `beursfraudeonderzoek' (`Operatie Clickfonds') ,,de fiscus zo'n honderd miljoen gulden aan boetes en naheffingen vanwege belastingontduiking heeft opgeleverd''. Een dag later bleek uit cijfers van het ministerie van Financiën dat de feitelijk geïnde fiscale opbrengsten uit het Clickfondsonderzoek tot nu toe 7,9 miljoen gulden bedragen. Er is voor 88 miljoen gulden aan aanslagen opgelegd, waarvan volgens Financiën een ,,substantieel deel'' voorlopig, terwijl er tegen verschillende aanslagen bezwaar is aangetekend. Voor 19,4 miljoen zijn fiscale boetes opgelegd. De SP wil weten hoe deze feiten zijn te rijmen met antwoorden van Korthals op eerdere vragen uit de Kamer.

De Franse regering lijkt voorlopig vast te houden aan de boycot van Brits rundvlees hoewel Parijs daarvoor door de Europese Commissie kan worden gestraft. Volgens een Franse keuringscommissie is het Britse vlees nog steeds onveilig, aldus een gisteren gepubliceerd rapport. De studie leidt bijna zeker tot een voortzetting van de boycot.

,,Als je vraagt hoe we die koopzondag voor elkaar hebben gekregen, dan lijkt het alsof we iets wilden waar allerlei mensen tégen waren. Alsof we er een enorme inspanning voor hebben moeten leveren. Dat is niet zo. Hoe ging het dan wel? Laat ik dit zeggen. Er zijn allerlei maatschappelijke ontwikkelingen – in de economie, in de politiek, in de demografie – en die zorgen met elkaar voor een beweging. Sommige mensen noemen dat trends en die doen daar heel gewichtig over. Wat onzin is. Als jij en ik met een paar mensen even achteroverleunen, kunnen wij zo voorspellen welke kant het volgend jaar uitgaat.

Langzamerhand kropen deze week twee belangrijke gebeurtenissen in het collectieve bewustzijn van de internationale aandelenbeurzen. Komende dinsdag vergaderen de Amerikaanse centrale banken over het rentebeleid, en de donderdag daarop komt het bestuur van de Europese centrale Bank bijeen.

De Europese Commissie is gisteren akkoord gegaan met de overname van het Electriciteitsbedrijf Zuid-Holland (EZH) door het Duitse PreussenElektra, eigendom van Veba.

`Welkom in het Muppet-laboratorium, waar de toekomst vandaag wordt gemaakt.' Niet alleen Jim Hensons poppen Dr. Honeybee en zijn onzalige assistent Beaker maakten in de jaren zeventig de toekomst al vandaag, op de financiële markten wordt dagelijks niet anders gedaan. Kijk naar woensdag deze week: de driemaands interbancaire rente schoot op één ochtend omhoog van 2,62 procent naar boven de 3 procent om daar te blijven hangen. Reageerde de geldmarkt op een verwachte renteverhoging door de Europese Centrale Bank? Nee, de 1-maands interbancaire rente deed hoegenaamd niets. De reden voor het sprongetje is dat driemaands-rentecontracten voor het eerst afliepen in het jaar 2000. Onzekerheid over de omstandigheden op de geldmarkt stuurde de verwachte rente omhoog. De toekomst was vandaag.

Nederland was in 1898 het eerste land ter wereld dat een nationaal nummerbord introduceerde. De zorg voor de kentekens berustte lange tijd bij de provincies.

Om de grootscheepse fraude met kentekenplaten te verminderen, begint 1 februari de verplichte invoering van een nieuw model nummerplaat voor auto's. Althans, als aanstaande dinsdag de Eerste Kamer met het betreffende wetsvoorstel akkoord gaat. Over de kosten voor de Nederlandse automobilist en de fraudebestendigheid lopen de meningen sterk uiteen.

Bouwer HBG is in Boston bezig met een prestige-klus. Drie tunneldelen moeten door de grond `geduwd' worden naar hun plaats van bestemming. HBG hoopt zo een visitekaartje af te geven op een miljardenmarkt aan infraprojecten.

Het zou de grootste, en ook de meest rechtvaardige bezuiniging aller tijden worden. Voor het eerst zouden de dik betaalde Braziliaanse ambtenaren iets gaan bijdragen aan hun eigen al even dikke- pensioenen (gemiddeld 7000 gulden schoon per maand).

Scandinavië telt verhoudingsgewijs de meeste gebruikers van Internet. Recordhouders zijn de Finnen. Bijna een kwart van hen maakt geregeld gebruik van het medium, zo blijkt uit een peiling begin vorig jaar van de Amerikaanse Computer Industry Almanac. Naast Finland kennen nog tien landen een bevolking waarvan meer dan 10 procent regelmatig op Internet verkeert. Volgend jaar zullen dat naar schatting 25 landen zijn.

In de eerste negen maanden van dit jaar zijn 2933 faillissementen uitgesproken en 4103 schuldsaneringen. Dat is maar liefst 75 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Het plan van het kabinet de vestigingseisen voor startende ondernemers te schrappen, zorgt voor een enorme toename van het aantal faillissementen en schuldsaneringen.

Steekpenningen betalen aan buitenlandse ambtenaren wordt strafbaar. Dat is het gevolg van een wijziging in het Wetboek van Strafrecht, dat eind dit jaar zal worden aangepast aan een OESO-verdrag tegen corruptie.

In Ierland zijn nog nooit zo weinig mensen werkloos geweest als op dit moment. Volgens het Ierse bureau voor statistiek zaten in de maand september slechts 186.000 mensen zonder…

Na een rustige maar flauwe ochtend begonnen de aandelenkoersen gisterenmiddag steeds verder weg te zakken. De belangrijkste barometer AEX stond een uur voor het slot zelfs elf punten lager, om de slechte week te besluiten met een min van 8,86 op 539,08.

Cees van Rootselaar werd door bondscoach Bob Gonnen uit de Nederlandse basketbalploeg gezet. Maar Gonnen is tevens coach van zijn oude club Den Helder. Toeval of niet?

In de slotfase van de US Open wist Martina Hingis een finale tussen de zusjes Venus en Serena Williams nog te verijdelen. Maar in München rinkelt de kassa voor de Amerikaanse tennisfamilie. Op het toernooi om de Grand Slamcup struikelde de nummer één van de wereld in de halve finales wél over de 19-jarige Venus Williams. Net als in New York rekende US Open-kampioene Serena Williams vervolgens in twee sets (6-3 en 6-4) af met haar landgenote Lindsay Williams, waardoor zij in München met haar twee jaar oudere zus ruim 2 miljoen gulden mag verdelen.

De Nederlandse vertegenwoordigers in het UEFA-Cuptoernooi hebben verheugd gereageerd op de loting voor de tweede ronde. Roda JC treft volgens coach Sef Vergoossen in het Duitse Vfl Wolfsburg een attractieve tegenstander, Vitesse ziet mogelijkheden tegen Franse Lens en Hapoel Haifa uit Israel lijkt geen onoverkomelijke hindernis voor Ajax. Coach Jan Wouters was wel onder de indruk van de prestatie van Hapoel Haifa, dat Club Brugge uitschakelde.

Op de openingsdag van het WK rugby is Wales bijkans bezweken onder de immense druk die het thuispubliek de ploeg heeft opgelegd. Ten overstaan van 72.500 toeschouwers bleef het gastland gisteren in het gloednieuwe Millennium Stadium in Cardiff ternauwernood op de been in het duel met het bescheiden Argentinië, 23-18. ,,We hebben nog een lange weg te gaan'', verzuchtte bondscoach Henry na de benauwde zege in groep D.

Het ontbreken van zes basisspelers is MVV gisteravond lelijk opgebroken tegen Heerenveen. Hard werken met een half jeugdelftal tegen een zuinig spelend elftal was onvoldoende: 1-3. Heerenveen kreeg drie kansen en benutte ze alle drie.

Het schaatsteam van coach Peter Mueller test een nieuw pak, dat de luchtweerstand met 3 tot 9 procent moet verminderen.

Het Internationaal Olympisch Comité zal de voor februari 2000 voorziene vergaderingen in Salt Lake City en Colorado Springs verplaatsen. Dit voornemen heeft te maken met het eventuele verhoor van voorzitter Juan Antonio Samaranch over mogelijke omkoping rond de toewijzing van de Centennial Olympic Games aan Atlanta (1996). Het uitvoerend comité van het IOC vergadert dit weekeinde in Athene.

De beste voetballer die België al jaren kent is Luc Nilis. Een Belgisch-Limburger met een oogstrelende traptechniek en oorstrelende tongval. Hij speelt al jaren bij PSV, de Nederlandse club waar hij de liefde krijgt waarop hij bij de Belgische clubs Winterslag en Anderlecht tevergeefs wachtte.

Als gevolg van vermeende commerciële belangen van de Japanse televisiezender Fuji kreeg olympisch volley- balkampioen Nederland geen wildcard voor het toernooi om de World Cup. Gaat de invloed van de televisie niet te ver?

Zelfs Johan Cruijff deelt in de opstoot van mild fatalisme. In de Franse sportkrant l'Equipe sprak hij deze week zowaar lovende woorden voor het Barça van Louis van Gaal. 'Als deze ploeg hard blijft werken, kan ze kwalitatief beter worden dan mijn beste elftal,' berustte de Verlosser. Een compliment dat in de mond van Cruijff de proporties van een hymne aanneemt. Twee jaar lang hield de NOS-commentator vol dat Barcelona een schimmig spelletje speelde dat nog slechts bij vlagen op voetbal leek. Er zat smaak noch kraak aan het zogenaamde systeem-Van Gaal.

Heeft Ronald de Boer er goed aangedaan naar FC Barcelona te gaan? Een jaar na zijn staking bij Ajax heeft hij nog geen moment spijt gehad. Wel ziet zijn voetballeven er nu totaal anders uit in een professionelere wereld.

Het stadsbestuur van New York heeft de maandelijkse subsidie van 500.000 dollar gisteren niet overgemaakt aan het Brooklyn Museum of Art. Het op twee na grootste museum van de stad ontvangt in maandelijkse termijnen zeven miljoen dollar per jaar, ongeveer een derde van het jaarlijkse budget. De inhouding van het geld is een nieuwe stap in de controverse tussen de burgemeester, de katholieke Republikein Rudolph Giuliani, en het museum over Sensation, een tentoonstelling van hedendaagse Britse kunst. Daar is een met mest en pornoplaatjes beplakt portret van een zwarte Maagd Maria te zien, een kunstwerk van de katholiek kunstenaar Chris Ofili.

FILMStar WarsEerste deel (Episode 1, The Phantom Menace) van de tweede Star Wars trilogie van George Lucas met Ewan McGregor als Obi Wan Kenobi en Liam Neeson als zijn mentor bevat veel nieuwe digitale trucage.`Op een paar gedenkwaardige momenten na, zoals de veldslag tussen Gunga's en Droids, geduchte vechtrobots ten dienste van het kwaad, is Star Wars Episode I: The Phantom Menace een bleke formulefilm, en dus een forse teleurstelling.' Hans Beerekamp, 29 september 1999In 102 bioscopenToneelstuk van Michael Frayn, in Engeland vorig jaar uitgeroepen tot Best Play of The Year, over de geheimzinnige, tien minuten durende historische ontmoeting in 1941 tussen de atoomgeleerden Niels Bohr en Werner Heisenberg.`De gewild-kille enscenering van Peter Tuinman [...] speelt zich af in een laboratorium-achtig decor [...]. De voorstelling oogt als een steriele atoomreactor die elk moment ontploffen kan. De drie personages (zijn) klinische observators van hun eigen leven, maar toch bewogen. Het is een mooi evenwicht.' Pieter Kottman, 27 september 1999Machinefabriek, Groningen t/m 15/10. Elders t/m 25/11. Inl. (050) 311 33 88SCHILDERKUNSTRembrandtUnieke tentoonstelling waarin zeventig zelfportretten van Rembrandt van Rijn (1606-1669) zijn samengebracht. Hoe hij van jonge schilder in een oude, door het leven getekende man veranderde, is op de etsen en schilderijen te zien.`Deze man weet dat hij kan toveren en wij kunnen zien dat het waar is, griezelig waar. Al die neuzen, krullen en baretten, al de sjerpen, wapens en rimpels, en altijd maar die verwonderde, souvereine ogen, ze verbergen niets, ze tonen en wijzen naar de macht van het schilderij waarin ze zijn opgenomen. Niemand in zijn tijd kon zo goed een Beeld worden als Rembrandt.' Dirk van Weelden, 1 oktober 1999Mauritshuis, Den Haag, t/m 9 jan. Dag. 9-18u, do/vr van 9-22. Kaarten bij postkantoren of Ticket Service (0900) 300 12 50

,,Bezoekers verdwalen hier'', zegt directeur Ronald de Leeuw van het Rijksmuseum in Amsterdam. Daarom maakt hij plannen voor de grootste museale renovatie die ons land gekend heeft.

De Britse auteur T.S. Eliot (1888-1965) is een begenadigd dichter, onder andere van Four Quartets. Aan dramatisch talent schort het hem echter volop. Hij kan niet in de schaduw staan van Wilde, Shaw en Somerset Maugham, schrijvers van wie er tal van reminiscenties in zijn werk zijn aan te wijzen. Het Vlaamse gezelschap De Tijd heeft met een naargeestige uitvoering van Eliots The Cocktail Party (1949) de auteur allesbehalve een eerbetoon gegeven; de voorstelling leek op een lijkrede.

De muziek van Ocean Colour Scene is zo diep geworteld in de poptraditie van Beatles, Kinks en The Who, dat de Britse muziekpers er het neerbuigende etiket `dadrock' op plakte: muziek die zo ouderwets is dat je vader het mooi vindt. Daarmee wordt Ocean Colour Scene geen recht gedaan, want op de vierde cd One From The Modern laten ze het sixties-epigonisme van andere Britpop-acts (Oasis voorop) ver achter zich.

Het Fries Museum dreigt de Stichting Beeldrecht met een kort geding om toestemming te verkrijgen voor de publicatie van een catalogus over de Friese landschapsschilder Gerrit…

Charlotte Baines en Keith-Derrick Randolph behoren bij het Scapino Ballet Rotterdam tot de `oudere' generatie, waarmee bedoeld wordt dat ze het langst als danser aan het gezelschap verbonden zijn. Randolph vanaf 1989, Baines kwam een jaar later. Randolph combineert zijn danscarrière de laatste jaren al met het balletmeesterschap en Baines zal dit seizoen haar dansloopbaan beëindigen. Speciaal voor deze twee zich al jaren prominent manifesterende Scapinezen maakte artistiek directeur Ed Wubbe een nieuw, dramatisch geladen duet, Single Manoeuvres, dat deel zal gaan uitmaken van zijn avondvullende productie Rosary, die in februari 2000 in premiere zal gaan.

De verfilming van Annie M.G. Schmidts Abeltje door regisseur Ben Sombogaart heeft het Gouden Kalf voor de beste lange speelfilm van het afgelopen jaar gewonnen. De prijs, die eigenlijk bestemd is voor `de best geproduceerde film', werd in ontvangst genomen door producent Burny Bos, in gezelschap van de jonge hoofdrolspelers.

DE POSITIEvan de commissaris van de koningin is gewijzigd bij de jongste algehele grondwetsherziening van 1983. Hij of zij is niet langer meer de Rijkspottenkijker, de verlengde arm van Den Haag in de provincie. De regering hecht nog wel degelijk aan de `rijksfunctie' van de commissaris, die ook wordt benoemd en ontslagen bij koninklijk besluit. Maar het provinciale aspect werd in de nieuwe grondwet bewust geprofileerd.

Alles wat je koopt is kapot of gaat zeer snel na aankoop kapot.E. VAN HANNEN, Katholieke Universiteit Nijmegen

Het begon ermee dat een Amerikaanse vriendin van ons vertelde wat zij op Schiphol had gezien. Zij was deze zomer op Amsterdam ingevlogen, moest drie uur wachten op haar aansluiting naar Helsinki en had een bank gevonden met uitzicht op binnenkomende vliegtuigen en op het uitladen daarvan. Het zien hoe dat toeging had haar verbijsterd. Degene die hiermee was belast en door wiens handen elke koffer ging die uit het vliegtuig tevoorschijn kwam, keilde ze vanaf ongeveer anderhalve meter hoogte (`five feet!') op het beton. Hetzij naar links, hetzij naar rechts, zodat onze vriendin ervan uitging dat het hierbij ging om de sortering `bestemming Amsterdam' dan wel `transfer'. Naar zij zei, begreep ze toen waarom koffers vaak zo gehavend uit vluchten naar Europa tevoorschijn komen. ,,En daar kwijtraken'', vulde een andere Amerikaan aan die bij ons was komen zitten. Hij had enige dagen tevoren met ongeveer twintig landgenoten in een rij gestaan bij de KLM-informatiebalie in Athene. Allemaal ingevlogen via Amsterdam, allemaal zonder bagage gearriveerd. Tijdens het wachten hadden ze ervaringen uitgewisseld. Treurige verhalen waren het. Over kapotte koffers, opengemaakte koffers en zoekgeraakte koffers. Één heer uit het gezelschap had verteld dat hij dit jaar drie keer via Amsterdam Europa was binnengekomen en drie keer was zijn bagage niet op zijn eindbestemming meegekomen en pas na enkele dagen nagezonden.

Aan de vooravond van de eeuwwisseling worden natuur, cultuur en milieu op grote schaal opgeofferd aan de verbreding van geldstromen. Arnold Heertje vreest dat Nederland door extrapolatie van deze economische ontwikkeling onleefbaar wordt. Een omslag is dan ook onvermijdelijk.

Euthanasie In NRC Handelsblad van 22 september werd aandacht besteed aan het nijpende tekort aan leraren Latijn en Grieks ten behoeve van categorale gymnasia en…

Toen Karin Adelmund nog partijvoorzitter was, stond ze voor de moeilijke taak haar achterban enthousiast te maken voor de pragmatische koers die de Partij van de Arbeid onder leiding van Kok was ingeslagen. Hoe maak je van een kale kip een smakelijk gerecht? Op iedere partijbijeenkomst moest ze haar culinaire kunsten vertonen, en, heel wonderlijk, dat lukte bijna altijd. Het geheim was een ingrediënt dat lang niet gebruikt was in de socialistische keuken. In het ideologisch kruidenrekje leed het een kwijnend bestaan tussen de potjes solidariteit, gelijkheid en emancipatie. Maar toen deze tijdens de eerste paarse rit zo goed als leeg raakten, lag het voor de hand dat oude, verweerde potje maar eens open te draaien. Er zat het kruid van de Liefde in.

Deelnemers aan het debat over het nieuwe Belastingplan verschillen van mening over de vraag of het draagkrachtbeginsel al dan niet is verlaten. Wat wel duidelijk is, is dat de voorgestelde rendementsheffing niet moet worden geassocieerd met draagkracht, meent Sijbren Cnossen.

De `first ladies' van het westelijk halfrond bespreken elk jaar hoe zij kunnen bijdragen aan het verzachten van het wereldleed. Maar hoe invloedrijk zijn zij eigenlijk?

De Portugese premier Antonio Guterres heeft de leider van de onafhankelijkheidsbeweging op Oost-Timor, `Xanana' Gusmão, financiële en technische hulp toegezegd bij de wederopbouw van het eiland.

Acht Koerdische rebellen hebben zich gisteren overgegeven aan het Turkse leger in een poging de autoriteiten te overtuigen van de goede bedoelingen van de verboden…

De nieuwe Indonesische president wordt op 20 oktober gekozen door de Raadgevende Volksvergadering. Dit heeft het officiële persbureau Antara vandaag bekendgemaakt.

De Indisch-Britse kinderoppas Manjit Basuta is veroordeeld tot 25 jaar gevangenisstraf omdat ze een 13 maanden oude baby zo hard door elkaar heeft geschud, dat het jongetje is…

De vijftienkoppige Veiligheidsraad van de Verenigde Naties is niet opgewassen tegen crises als Kosovo, Irak, Bosnië, Somalië, Rwanda en andere landen in Afrika. Een balans van de ambassadeurs van Groot-Brittannië en Frankrijk, twee van de vijf permanente leden met vetorecht, de P5.

De Israelische autoriteiten vrezen dat christelijke fundamentalisten tegen de eeuwwisseling de komst van de Messias willen versnellen door gewelddaden in Jeruzalem.

• EINDTIJD EN JERUZALEM [Joël 2:30] Ik zal wonderen geven in de hemel en op de aarde, bloed en vuur en rookwalm.

Inmiddels hadden mijn Europese vrienden al twee dagen op mijn balkon gezeten. Ze keken uit over de sloppenwijken van Rio en kregen er geen genoeg van. Die prachtige groene berg middenin de stad, waartegen krotjes als kerstversiering aangroeien.

De gijzeling in de Birmese ambassade in Bangkok vestigt opnieuw de aandacht op de junta in Birma.

Servische politie-eenheden met waterkanonnen blokkeerden gisteren de wijk Dedinje, waar president Miloševic woont. Deze stap volgde op een oproep van de oppositie om daar vanuit auto's tegen Miloševic te betogen.

Na een politie-inval wegens drugshandel was de iT drie maanden lang dicht. Gisteren ging de discotheek weer open. Nieuwe portiers en videocamera's moeten drugs buiten houden.Rond tien uur kwamen ze gisteravond binnen: vijf gloednieuwe portiers. Breedgeschouderd als hun voorgangers, maar zonder `verleden'. De gisteravond heropende discotheek iT, die na een politie-inval drie maanden dicht moest, heeft er alles aan gedaan om het imago van crimineel nest kwijt te raken. Tijdens de inval in juni van dit jaar werden grote hoeveelheden drugs aangetroffen. De politie vermoedde dat portiers betrokken waren bij handel in harddrugs. Gisteravond schudde manager E. Kollenburg een nieuw team portiers enthousiast de hand. Nee, politie verwachtte hij niet vanavond. ,,Die tijd ligt achter ons'', zegt hij. In de hal was een technicus nog bezig om videocamera's op te hangen die de gasten voortaan in de gaten zullen houden. Het is een van de maatregelen die de discotheek de afgelopen week heeft getroffen om drugshandel buiten de deur te houden. Ook hebben ze donkere, onoverzichtelijke hoeken verlicht.

De kustwacht heeft bij Sint Maarten 280 kilogram cocaïne onderschept. Twee mensen zijn gearresteerd. Dat heeft het ministerie van Defensie gisteren bekendgemaakt.

De familie van een tachtigjarige ongeneeslijk zieke man eist in kort geding dat alle medische handelingen worden verricht om hem in leven te houden.

De aandacht voor mevrouw Leemhuis-Stout in de Ceteco-affaire is volgens de commissie-Van Dijk ,,buitengewoon eenzijdig''.

Premier Kok vindt dat de commissie-Van Dijk een ,,buitengewoon hard'' rapport heeft geschreven over de bankierspraktijken van de provincie Zuid-Holland. Dit rapport is gisteren openbaar gemaakt.

In het bericht Voorlopig geen fusie theologie UvA en Kampen (in de krant van donderdag 30 september, pagina 3) is de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) verward met de Universiteit…

Over vijf jaar zullen op de Vinex-locaties 465.000 woningen zijn gebouwd. Er is veel kritiek: te krap en te duur. Maar de eerste bewoners zijn tevreden. Vooralsnog.

Internationale instellingen als de Verenigde Naties, het IMF en de Wereldbank moeten zorgen voor een betere mondiale ordening, die ontwikkelingslanden voldoende bescherming biedt tegen willekeur en instabiliteit.

De eeuw was nog maar net op gang toen de Spaanse griep toesloeg. Wereldwijd eiste die de levens van twintig miljoen mensen, meer dan er sneuvelden in de Eerste Wereldoorlog. Nederland telde in 1919 15.000 tot 20.000 slachtoffers. Het was, afgezien van de laatste twee jaar van de Tweede Wereldoorlog, de laatste grote sterftepiek in ons land.

Klasseboeken en presentielijsten: binnenkort zijn ze verleden tijd. Tenminste als het aan het Nedap ligt. Het Groenlose bedrijf heeft een chipkaart ontwikkeld waarmee de aanwezigheid van leerlingen tijdens de les automatisch kan worden geregistreerd. Over twee weken begint het Graafschapcollege in Doetinchem met een proef met het systeem.

Notarissen mogen voorlopig nog niet samenwerken met andere beroepsgroepen dan advocaten en fiscaal-juristen. Dat stelt staatssecretaris Cohen (Justitie) in een brief aan de Tweede Kamer.

Lia Zander (57), nu ambtenaar-in-ruste, maakte op 10 maart 1966 voor vijf seconden geschiedenis. Ze gooide de rookbom naar de trouwkoets van prinses Beatrix, de protestwolk die de televisieschermen even wit maakte, en die over de hele wereld de voorpagina's haalde. Ze zegt nu: ,,Ik zou het niet meer doen. Niet alleen omdat Beatrix een verstandige vrouw bleek te zijn, en Claus een fijne man, maar vooral omdat het toen een hele andere tijd was. Nu is alles veel agressiever, toen was het nog spel.''

In een atelier in Rijswijk werkt een restaurateur aan het schilderij ‘Allegorie op het huwelijk van Frederik Hendrik met Amalia van Solms’ van de zeventiende eeuwse schilder…

De ANWB keert zich tegen de manier waarop de overheid nieuwe kentekenplaten van auto's wil invoeren. De bond met 3,5 miljoen leden vindt de aanpak te duur en twijfelt aan de fraudebestendigheid.

Een tachtigjarige kankerpatiënt in het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) eist via de rechter dat het ziekenhuis ,,alles op alles zet'' om hem in leven te houden.

Het nucleaire ongeluk in de uraniumfabriek in het Japanse dorp Tokai is te wijten aan blunders van werknemers. Zij goten een veel te grote hoeveelheid hoogverrijkt uranium met een gewone emmer in een bezinktank. Vervolgens verzuimde het bedrijf JCO, eigenaar van de fabriek in Tokai, aan de brandweer te melden dat straling was vrijgekomen. Daardoor raakten brandweerlieden besmet.

Rusland is begonnen met het instellen van een `veiligheidszone' in Tsjetsjenië. De Russische premier, Vladimir Poetin, maakte gisteren bekend dat hij de Tsjetsjeense regering niet langer erkent. Gistermiddag zouden enkele duizenden Russische manschappen met pantserwagens het noorden van Tsjetsjenië zijn binnengetrokken.

AMSTERDAM, 2 OKT. Steekpenningen betalen aan buitenlandse ambtenaren wordt strafbaar. Dat is het gevolg van een wetswijziging die eind dit jaar wordt ingevoerd.

MÜNCHEN, 2 OKT. De tenniszusjes Venus en Serena Williams spelen in de finale van het toernooi om de Grand Slamcup tegen elkaar.

DEN HAAG, 2 OKT. Notarissen mogen voorlopig nog niet samenwerken met andere beroepsgroepen dan advocaten en fiscaal-juristen.

Bij een brand in hotel Werimeri in het Noord-Hollandse Wormer zijn in de nacht van vrijdag op zaterdag zeven hotelgasten gewond geraakt, van wie twee ernstig.

UTRECHT, 2 OKT. De verfilming van Annie M.G. Schmidts Abeltje door regisseur Ben Sombogaart heeft het Gouden Kalf voor de beste lange speelfilm van het afgelopen jaar gewonnen.

DEN HAAG, 2 OKT. Premier Kok vindt dat de commissie-Van Dijk een „buitengewoon hard” rapport heeft geschreven over de bankierspraktijken van de provincie Zuid-Holland in de…

In het artikel `Aartsvader' (NRC Handelsblad, 22 september) naar aanleiding van het overlijden van Henri Storck, de Belgische filmdocumentairemaker, wordt gesteld dat ik de film `Cinémafia' organiseerde en filmde.

Zoals in de krant van 18 september stond te lezen heeft de Nederlandse Bond voor Pensioenbelangen gepleit voor een millenniumcadeau van tweeduizend gulden voor iedereen die een uitkering uit een pensioenfonds ontvangt. Voor velen een aanlokkelijke gedachte. Desalniettemin vindt de Vereniging van Bedrijfspensioenfondsen (VB) het millenniumcadeau een voorstel dat op de lange termijn gepensioneerden meer kwaad dan goed doet.

,,Het nieuwe euthanasievoorstel zet de deur voor euthanasie bij dementerenden te ver open'', zegt de voorzitter van de Vereniging van Verpleeghuisartsen. Hij wijst daarbij op het wetsartikel over de schriftelijke wilsverklaring ,,[...]Indien de patiënt [...]een schriftelijke verklaring [...] heeft afgelegd kan de arts [...] aan dit verzoek gevolg geven, tenzij hij gegronde redenen heeft het verzoek niet in te willigen.'' Er staat dus niet dat de arts dan onmiddellijk tot levensbeëindiging moet overgaan. Dat kan immers pas als ook aan de overige zorgvuldigheidseisen voldaan kan worden (zoals de eis dat er sprake moet zijn van `ondraaglijk lijden').

In NRC Handelsblad van 22 september werd aandacht besteed aan het nijpende tekort aan leraren Latijn en Grieks ten behoeve van categorale gymnasia en gymnasiumafdelingen van scholengemeenschappen.

Collega C. Theeuwes, is van mening dat ten aanzien van euthanasie de wil van de dementerende belangrijker is dan de wilsverklaring afgelegd door dezelfde persoon toen deze nog goed bij zinnen was. Dit tart elke juridische zorgvuldigheid. Juist wanneer het proces van dementie begonnen is, wordt het voor de arts veel moeilijker om de wil van de patiënt te wegen wanneer deze om euthanasie verzoekt.

Als oud-gymnasiast en theoloog, die zich in zijn studietijd ook nog heeft beziggehouden met het patristisch Latijn, geef ik ook het vak `Latijn' op de VWO-afdeling van een brede scholengemeenschap.

Vreselijk. Dat gevoel bekroop mij bij het lezen van het interview van Wammes Bos met hoogleraar Anita Jansen. Typisch een interview van een mannelijk journalist met een vrouw.

Ik was blij met de column van Elsbeth Etty (Z 11 sept.), want ik was diep geschokt over opmerkingen van Minister van Aartsen met betrekking tot Oost-Timor en de media.

In het interview met Anita Jansen (Z 18 sept.) over anorexia nervosa mis ik `t benoemen van de ernstige schade van de opvoeding in de vroege kindertijd.

Het artikel 'Rusland in de etalage' (Z 4 sept.) noopt ook tot enige correcties. Onze klanten zijn nog altijd vooral slavisten en Oost-Europakenners, journalisten en anderen, naast een groeiend aantal `nieuwe' Russen (Pegasus is nu eenmaal ook de enige specialist in Russisch). Het artikel schetst deze `nieuwe' Russen als vaak van een niet zo fraai allooi en slechts belang stellend in lifestyle-bladen en ontspanningslectuur. Wij betreuren die schets van ons publiek, omdat die niet klopt met de werkelijkheid. Onze Russische klanten zijn gemiddeld net zo fatsoenlijk en divers als Nederlandse boekenlezers.

Directeur-generaal van de wereldhandelsorganisatie WTO heeft gisteren nog eens zijn steun uitgesproken voor het lidmaatschap van China van het WTO.

Het Zweedse Handelsbanken is van plan een grote Noorse bank in de lijven. De bank zal proberen de Noorse Kreditkassen/Christiana Banken in handen te krijgen door een al uitgebracht bod van de Zweeds-Finse Merita Nordbanken ter grootte van 25 miljard kronen (6,2 miljard gulden) te overtroeven. Dat heeft topman Arne Maartensson van Handelsbanken gisteren in een Zweedse krant gezegd. Kreditkassen/Christiana Banken is de tweede bank van Noorwegen. Maartensson zei dat zijn bank ook bereid is eventueel Den Norske Bank, de grootste bank van Noorwegen, over te nemen.

De Europese Commissie stemt in met de joint venture van het Duitse conglomeraat Siemens en het Japanse computerbedrijf Fujitsu, op voorwaarde dat de twee hun greep op de markt…

De Oekraïne zal de omstreden uitvoerbelasting op zonnebloemzaden niet opheffen, ondanks een eis daartoe van het Internationaal Monetair Fonds.

Kabelbedrijf United Pan-Europe Communications (UPC) blijft uitbreiden. Gisteren maakte de grootste particuliere kabelmaatschappij van Europa bekend dat zij het kabelnetwerk van…

Het Rotterdamse concern Pakhoed heeft drie terminals verkocht aan het Zaanse bedrijf Koole. De transactie was al eerder aangekondigd.

Akzo Nobel sluit op termijn de verffabriek in Sneek. Het concern wil de productie overbrengen naar Groot-Ammers. Dat heeft Akzo Nobel gisteren bekendgemaakt.

De vakbond voor journalisten NVJ gaat met een looneis van ,,een stukje boven de 4 procent'' de aanstaande CAO-onderhandelingen in.

Fortis breidt zijn belang in de Poolse bank Pierwszy Polsko-Amerikanski Bank (PPA Bank) uit. De Belgisch-Nederlandse bankverzekeraar legt ruim 95 miljoen gulden neer voor circa…

Revlon heeft gisteren Wall Street verrast met de waarschuwing dat het in het derde kwartaal in de rode cijfers belandt. Volgens het Amerikaanse cosmeticaconcern komt het bedrijfsresultaat uit op 120 tot 125 miljoen dollar (maximaal 259 miljoen gulden) negatief.

In de inleiding bij het artikel Eindeloos touwtrekken (in het Cultureel Supplement van vrijdag 10 september, pagina 32) over de kunstcollectie van wijlen Nikolaj Chardzjiëv wordt…

Prof.dr. N. Roymans zou graag een grotere financiële armslag hebben om nog enkele tientallen boerderijen van de Bataafse nederzettingen bij Tiel te onderzoeken. Kosten, afhankelijk van de uitvoering: tussen 1 en 4 miljoen gulden. Dat komt dan bovenop de 1,6 miljoen die al aan het onderzoek is uitgegeven, bijeengebracht door provincie en gemeente en aangevuld met een eenmalige rijksbijdrage.

Bij het zetten van de kaart Utrecht in 2010 na uitvoering Utrecht Centrum Project (in de krant van vrijdag 1 oktober, pagina 2) is de kleur weggevallen, waardoor er geen…

ACTUALITEITEN

De autoriteiten in de Oekraïne hebben gisteren ontkend dat het land grote problemen tegemoet gaat als het gevolg van het millenniumprobleem dat het functioneren van computers kan…

De Nederlandse Spoorwegen gaan de komende jaren zuiniger met hun energie om. In 2010 moet het bedrijf 11 procent doelmatiger omgaan met energie.

Diergaarde Blijdorp heeft onder het motto `slurfen op het net' in navolging van vele andere dierentuinen een website geopend. Daarop staan nieuwtjes over de diergaarde, een `ontdekkingsreis' langs verschillende dieren en informatie voor bezoekers van de `echte' zoo in Rotterdam. Kinderen die een werkstuk moeten maken voor school kunnen informatie en plaatjes downloaden. Ondanks de heldere navigatie maakt de site een enigszins onoverzichtelijke indruk doordat de ruimte op het beeldscherm niet volledig wordt benut. Bovendien is een plaatje van een tijger lang niet zo spannend als recht in de ogen van het echte dier kijken.

Ex-werknemers van Fokker die na het faillissement van de vliegtuigbouwer in een uitkering verzeild raakten, krijgen alsnog een hoger dagloon.

O.V.T. In de serie `De gedroomde eeuw' aandacht voor de ontzuiling na de Tweede Wereldoorlog. Radio 1, 10.04-12.00u.

Wie zijn toch die filosofen die beweren dat feiten niet bestaan? De enige die Vincent Icke (W&O van 11 september) met name opvoert is Jules de Corte, die in zijn stuk model staat voor `de sentimentelen, die de wetenschap niet kunnen velen'. Maar Jules de Corte kan toch moeilijk een filosoof worden genoemd, en dat naast Icke's artikel een advertentie staat afgedrukt waarin de Amsterdamse Geesteswetenschappen-decaan Karel van der Toorn ons voorhoudt dat feiten zonder verhaal sprakeloos zijn, heeft Icke vast niet van tevoren geweten. Toch brengt Van der Toorn me op een spoor: zou Icke misschien de filosofen bedoelen die zeggen dat feiten niet bestaan buiten de taal? Zulke denkers zou hij niet moeten verketteren, maar als bondgenoten moeten verwelkomen in zijn strijd tegen de verpapping van het onderwijs.

– In een atelier in Rijswijk werkt een restaurateur aan het schilderij `Allegorie op het huwelijk van Frederik Hendrik met Amalia van Solms' van de zeventiende eeuwse schilder…

Shell is bijna van haar Europese vinylfabrieken af. Gisteren werd bekend dat het concern ze verkoopt aan Solvay, Elf Atochem en Shin-Etsu.

Spijkers met Koppen. Hans Bauer (George Baker) over het nieuwe succes van zijn oude hit Little Green Bag. Ron Zwerver over de teloorgang van het Nederlandse volleybal. En aandacht voor de vrees van kleine musea voor de invoering van het `museumkeurmerk'. Presentatie Dolf Jansen en Felix Meurders. Radio 2, 12.00-14.00u.

Een negatief gestemde obligatiemarkt drukte vrijdag zwaar op de aandelenkoersen op de effectenbeurs in New York. De Dow-Jonesindex zakte 0,62 procent tot 10.273,00.

ACTUALITEITENNetwerk. Aandacht voor de verkiezingen in Oostenrijk. En een reportage over een geheime Joodse groepering die vlak na de Tweede Wereld Oorlog probeerde SS-ers met gif om het leven te brengen. Een lid van deze `wraakbrigade' wordt 55 jaar na dato vervolgd wegens moord. Ned.1, 20.16-20.54u.

1Met het artikel `Geen euthanasie bij dementie' (20 september) waarin C. Theeuwes, voorzitter van de Nederlandse vereniging van verpleeghuisartsen, zijn mening verkondigt, ben ik het volstrekt oneens.

Het is verheugend dat biologisch onderzoek naar misdaad uit het verdomhoekje komt en dat het sterk gepolariseerde klimaat van de jaren `70 langzaam verdwijnt (W&O, 18 september).

Verschillende hokken van de Amsterdamse dierentuin Artis gaan overmorgen, zondag 3 oktober, op een kier open. Niet om de dieren er uit te laten, maar om mensen er in te laten.

De 10-jarige Laura G. uit Amsterdam heeft afgelopen zaterdag meegedaan aan een feestje dat uitsluitend bestemd was voor jongens. Haar broer, de 10-jarige Oscar G.

De Rabobank heeft een kort geding over het debacle met de beleggingsclub D'n Anwas verloren. De bank moet de voormalig beleggingsadviseur van het filiaal in Doetinchem, A.

De Japanse Niigata Chuo Bank is failliet en heeft bij de regering een verzoek ingediend voor financiële herstructurering, zo bericht de Japanse krant Nihon Keizai Shimbun vandaag.

Het voormalige hightech-fonds Satcom (tegenwoordig Sun Development) heeft beroep aangetekend bij de Stichting Toezicht Effectenverkeer tegen zijn verwijdering van de Amsterdamse…

Een blinde man heeft gisteren een proces wegens discriminatie gewonnen van het SOCOG. Het organisatiecomité van de Olympische Spelen in Sydney weigerde Bruce Maguire een…

Vijf speelsters hebben besloten te stoppen bij de basketbalclub Den Helder. Carla en Lia Maas, Sonia Raaijmakers, Cynthia Bijl en Monique Kortman willen niet langer spelen en…

Het circuit van Spa-Francorchamps mag weer hopen op de organisatie van de Formule 1 Grand Prix van België.

AC Milan en Valencia hebben bij de Europese voetbalbond UEFA protest aangetekend tegen het optreden van de scheidsrechter in hun laatste Champions League-wedstrijden.

Bondscoach Frank Rijkaard heeft negentien voetballers geselecteerd voor het vriendschappelijke duel op 9 oktober tegen Brazilië in Amsterdam.

In Kazachstan is vandaag premier Noerlan Balgimbajev afgetreden en voorlopig opgevolgd door minister van Buitenlandse Zaken Tokajev.

Een aardbeving in Mexico heeft gisteren aan ten minste vijftien mensen het leven gekost. Het epicentrum van de beving, die een kracht van 7,4 op de schaal van Richter had, lag in…

In Moskou is gisteren op 92-jarige leeftijd de Russische cultuurhistoricus Dmitri Lichatsjov overleden, de humanist die wordt beschouwd als de geestelijke erfgenaam van de…

Het ruimteschip Mars Orbiter is vorige week verloren gegaan als gevolg van een spraakverwarring bij de NASA.

Extreem-linkse gedetineerden in zeven Turkse gevangenissen hebben gisteren hun gijzeling van in totaal 74 gevangenisbewaarders beëindigd.

De internationale vredesmacht in Oost-Timor is een grote schoonmaakoperatie begonnen in het grensgebied met West-Timor.

Videobeelden hebben de politie niet rechtstreeks bij de persoon gebracht die afgelopen zondag met een vuurwerkbom keeper Johan van der Werff van Dordrecht'90 heeft verwond.

De 29-jarige vrouw uit Waskemeer, die vorige week werd aangehouden op verdenking van moord of doodslag op de 1-jarige Risanne Tingen uit Appelscha, blijft nog tien dagen in…

Staatssecretaris Hoogervorst (Sociale Zaken) heeft de woede gewekt van werknemersorganisatie FNV met zijn oproep het loon van zieke werknemers niet langer volledig door te betalen.

De meest sinistere foto in Biohazard toont een vriendelijk gezelschap gewone mannen en vrouwen met hun kinderen, in een mild lentezonnetje opgesteld voor de fotograaf. Veel ballonnen, lachende gezichten. Onderwijzers van een basisschool in Almere, lijkt het. `Stepnogorsk, 1 mei 1985', staat eronder. `Anthrax wapenontwikkelaars en hun kinderen'.

Op 10 juli 1985 ontplofte een tijdbom in een schip in de haven van Auckland, Nieuw-Zeeland. Eén lid van de bemanning, de Nederlandse fotograaf Fernando Pereira, verdronk. Het schip was de Rainbow Warrior van Greenpeace, en de aanslag bleek te zijn gepleegd door de Franse geheime dienst, die wilde verhinderen dat de milieu-activiteiten zich naar Moruroa in de Stille Zuidzee zouden begeven, waar de Fransen kernproeven uitvoerden.

In deze krant vullen schrijvers voor volwassenen, zoals Rudy Kousbroek en Martin Bril, de kinderpagina. Het lijkt me niet simpel want het vergt aanpassing in stijl, woordgebruik en uitleg. Wim Köhler, goed thuis in de onderwereld van genetica en moleculaire biologie, heeft nu een bundel gemaakt van zijn stukjes op die pagina voor groep acht van de basisschool. Dat is een leeftijd waarin graag wordt gelezen en ook de nieuwsgierigheid van kinderen naar de functies van het eigen lijf groeit. Mijn kleinkinderen hebben een aanzienlijke fascinatie met wat zij `lidtekens' noemen, alle schrammen, builen en pukkels die zich door mijn Micky Mouse-pleisters uitstekend laten genezen.

Angelo Ciavarella (e.a.):The 'Cimelio' van Bodoni.

Ziekten van koninklijke hoogheden hebben hun eigen fascinatie. Ze zijn met geheimzinnigheid omgeven, er worden meer dan normaal medische fouten gemaakt en niet zelden dringen charlatans door tot het ziekbed. De koninklijke ziekten herinneren ons bovendien aan de fundamentele overeenkomst van koning en dienaar: ziekte en dood zijn gelijkmakers.

De Nederlandse beeldend kunstenaar, schrijver, publicist en proto-fascist Erich Wichman beschikte over een teugelloze dadendrang, maar veel heeft hij niet nagelaten. Wie was hij? Uit de correspondentie van dit `geïmplodeerde genie' rijst een man op van Multatuliaanse allure.

Een vrouw heeft een man nodig zoals een vis een fiets. Volgens Fay Weldon geeft deze beroemde feministische posterleuze uit de jaren zeventig blijk van een begrijpelijke, maar grove denkfout. Vrouwen en mannen hebben elkaar nodig, lees ik in haar meest recente bundel Godless in Eden. Juist nu, want mannen hebben het zwaar in deze tijden. Jonge vrouwen willen te veel. Hun ideale man is lief. Bewondert ze. Verzorgt ze. Knuffelt ze. Is goed in bed. Repareert een defecte auto. Doet zonder depressies boodschappen. Kookt ook. Verschoont de kinderen. Ze willen, aldus Weldon, een man die niet bestaat. Zoveel eisen, daar wordt een man terecht onzeker van. `Pity the poor man!' schrijft Weldon. Het is niet ironisch bedoeld.

Vorige maand nam W.L.Idema afscheid van de Leidse Universiteit, waar hij sinds 1976 de leerstoel voor Chinese taal- en letterkunde bekleedde. Met zijn vertrek naar Harvard University, het walhalla van de westerse sinologie, komt er een voorlopig einde aan het onderzoek naar klassieke Chinese literatuur in Nederland. De bijdrage van Idema aan dit vakgebied is moeilijk te onderschatten. Wie zijn naam intypt in de catalogus van de Leidse universiteitsbibliotheek vindt 66 titels, waarvan er zo'n twintig betrekking hebben op in het Nederlands vertaalde Chinese verhalen, gedichten en toneelwerken. Voor dit oeuvre ontving Idema reeds in 1991 de Nijhoffprijs. In datzelfde jaar verscheen ook zijn indrukwekkende Spiegel van de klassieke Chinese poëzie (Meulenhoff), een bloemlezing van Chinese dichtkunst die in ruim 600 bladzijden een periode van ruwweg dertig eeuwen beslaat.

De romans van de Brits-Indiase auteur Amit Chaudhuri zijn in Engeland overladen met prijzen. `De willekeurige dingen in het leven zijn belangrijker voor mij dan de zogenaamde Grote Gebeurtenissen.'

Angela's Ashes noemde Frank McCourt zijn autobiografische debuut, en uit die titel viel al af te leiden dat hij het niet bij dat ene boek zou laten. Want de Angela uit die titel verging in dat boek niet tot stof. Verre van dat. Ze was en bleef een Ierse, katholiek, echtgenote van een verdwijnende en weer verschijnende dronkelap, en moeder van zeven kinderen, drie dood, vier in leven. Aan het einde van Angela's Ashes is ze nog actief als de `Mam' van Frankie en zijn broertjes. Ze weet wat geld bijeen te schrapen voor een afscheidsfeestje voor haar 19-jarige oudste zoon die zijn geluk in Amerika gaat beproeven. En eer ze haar tranen verdrinkt in `een drupje sherry uit Spanje', laat ze zich overhalen om een afscheidslied voor hem te zingen:

Voor de laatste winteravonden van deze eeuw schreef Paul Biegel een heerlijk dik (voorlees)boek vol sprookjesachtige verhalen, een boek dat eruit ziet zoals het een sprookjesboek betaamt. Het heeft een linnen omslag, waarop de titel prijkt in gouden letters: Laatste verhalen van de eeuw. Bovenaan de evenwichtig vormgegeven pagina's staan prachtige kleine zwart-wit tekeningetjes van illustrator Fiel van der Veen. Het lijken linoleumsnedes, maar daar zijn ze te fijntjes voor. Van der Veen maakte ze met de computer. Het zijn traditionele sprookjesboekenplaatjes, die tegelijk modern zijn.

`Slechts éénmaal heb ik u gezien,' dichtte Piet Paaltjens in `Aan Rika', de weerslag van de vlammendste liefde-op-het-eerste-gezicht uit de Nederlandse literatuur. Paaltjens' hoofdpersoon zag zijn blauwogige blondine slechts een fractie van een seconde, voor (en door) het raam van een sneltrein, maar dat was genoeg voor een levenslange obsessie. De kennismaking `duurde lang genoeg, om mij,/ het eindloos levenspad met fletse lach/ te doen vervolgen. Ach! Geen enkel blij/ glimlachje liet ik meer, sinds ik u zag.'

De ouders van Anton Haakman, zo valt in literaire naslagwerken na te lezen, hadden een manufacturenzaak. Men mag gerust aannemen dat de vele winkels in zijn boeken met dit autobiografische gegeven verband houden. En verder zal hij, zoals iedere schrijver, de nodige inspiratie putten uit eigen leven en ervaringen. Zelf maakt hij veel werk, telkens in iets andere bewoordingen, van het ontkennen van overeenkomsten tussen werkelijkheid en fictie. In zijn nieuwe roman, Het filiaal, heet het nogal cryptisch dat `elke gelijkenis tussen al dan niet bestaande personen een illusie is.'

Het is jammer dat het zeven jaar geduurd heeft voor Jean Pierre Rawie weer met een dichtbundel kwam. Maar een verrassing is het niet. Zijn gedichten zijn zo vergeven van vergankelijkheidsbesef en een gevoel van ijdelheid, dat de boeken van Prediker en de klaagzangen van Jeremia er bij afsteken als een vrolijke frisdrankreclame. Wie verwacht er binnen een jaar een nieuwe bundel bij een dichter die een decennium geleden in Woelig stof schreef:

De natie reikhalst naar een verloving. Of Willem-Alexander maar snel en definitief een partner wil kiezen. Hij is tenslotte al 32 jaar oud en waarom zou hij het volk nog langer een prinses onthouden? Op dit sentiment serveerden de media vorige maand de Argentijnse Maxima Zorreguieta als niet zomaar een nieuwe vriendin, maar als de onverbiddelijke huwelijkskandidate.

Het was een spelletje voor kerkelijk ingewijden in de tijd dat de radio nog niet door de televisie was verdrongen. Als het toestel werd aangezet en er klonk een kerkdienst of meditatie uit de luidspreker proberen te raden welke kerkelijke denominatie aan het woord was. Gebruikte de spreker het woord `Heere' voor de Almachtige, dan moest je in de orthodoxe, reformatorische of bevindelijke hoek zoeken. Werden er gezangen gezongen dan had je te maken met `gewone' gereformeerden of `lichte' hervormden. Werd er uit de bijbel gelezen in de uit 1637 daterende Statenvertaling en klonken er alleen psalmen in de berijming van 1773 dan was je bij de Gereformeerde Bond of de christelijke-gereformeerden.

De beste historische studies lezen als goede romans: ze zijn mooi geschreven, de hoofdpersonen worden zo levendig neergezet dat het is alsof je hen al jaren kent en het verhaal bevat voldoende drama om het in een ruk te willen uitlezen. Niet zelden vloeit geschiedschrijving die tot de verbeelding spreekt dan ook voort uit de pen van niet-professionele historici, zoals de schrijver A. Alberts, de Duitse journalist Sebastian Haffner en de Amerikaanse `huisvrouw' Barbara Tuchman. Hun boeken zijn staaltjes van doorwrocht historisch onderzoek en literair vernuft. Hoezeer zij ook onder vuur werden genomen door academische historici, onverlet blijft dat zij in staat waren het verleden inzichtelijk en levend te maken.

Hij heeft de tweehonderd dagboeken uit de oorlogstijd die bij het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie lagen niet gelezen, maar hij zou verbaasd zijn als er één tussen te vinden was dat zo puur, intelligent en zo humaan was als het dagboek dat hem toevallig in handen was gekomen en dat hij net ademloos in een keer uitgelezen had. Aldus de historicus Jan Romein in Het Parool, in april 1947. Dat dit getalenteerde joodse kind gedeporteerd en vermoord kon worden was voor hem het bewijs dat `we de strijd tegen het beest in de mens verloren hebben'. Als enige remedie zag de politiek links georiënteerde Romein een `actieve, positieve, totale democratie'.

De Duitse schrijver Günter Grass heeft de laatste Nobelprijs voor Literatuur van deze eeuw gewonnen. Toepasselijk, want in zijn laatste boek beziet hij `zijn eeuw' door de ogen van honderd personages, van bejaarde tot punker. Maar wat hebben die ons te zeggen? Het oeuvre van een auteur die zich heeft overgeleverd aan zijn vertellers, for better or worse.

Willem Otterspeer, die deze week als officiële biograaf van W.F. Hermans werd aangewezen, is vooral gekozen om zijn stijl en zijn eruditie. Dat zegt de directeur van het W.F. Hermans instituut, Raymond Benders. Een vijftal gegadigden had zich bij het instituut gemeld voor de meest begeerde biografenopdracht van Nederland. Otterspeer was aangezocht op voorspraak van Robbert Ammerlaan, directeur van de Bezige Bij, die het boek gaat uitgeven.

Hendrik Marsman, de vitalistische dichter die `groots en meeslepend' wilde leven, sprak in het voorwoord van zijn essaybundel De lamp van Diogenes als credo uit dat hij de mens in de dichter en de dichter in de mens zocht. Uiteraard haalt literatuurwetenschapper Jaap Goedegebuure deze woorden aan in de inleiding van zijn Marsman-biografie. Wat is tenslotte een mooiere doelstelling voor de biograaf van een dichter dan een verband te leggen tussen mens en dichter, tussen leven en werk?

Jan Brokken, Jungle Rudy.Atlas, 270 blz. ƒ39,90

Eindelijk is er een moderne Nederlandse vertaling van de bekendste kroniek van de Spaanse annexatie van Mexico, geschreven door een medestrijder van de grote conquistador Hernán Cortés. Maar wie was deze auteur en waarvan was hij getuige: een verovering of een genocide?

Welke video-clip ANN bedoneredeoe Ader Rss ord jij Le eukste? Toy Box met hun Sa1-B dor Song, of de nieuws vaii de Back Street Boys, Larger Than pe be deeman scin Se wat jij de…

Jip en Janneke, de twee kleuterhelden uit de boeken van Annie Schmidt en Fiep Westendorp, staan niet alleen op de deze week uitgekomen Kinderpostzegels.

De politie in Spanje heeft vorige week 100.000 namaak Teletubbies uit de winkels in Madrid gehaald. Ook zijn pakhuizen met duizenden nep-Donald Duck- en Mickey Mouse -poppen en…

Max en Vera hadden van fietswielen, lego en landbouwplastic een raket gebouwd. Het was een hele klus geweest, maar het was gelukt. Nu stond de raket klaar om naar de maan te gaan.

Sommige honden Kunnen heel goed Vragend blaffen. Maar hoe je ook luistert: Wat ze nu eigenlijk vragen, Daar kom je niet achter.

WAT MERKT JOUW DIER VAN Het is maandag, 4 oktober, werelddierendag. 1’ , Wat merkt jouw dier daarvan?

DE VROLIJKE KEUKEN Wil je astronaut worden? Of banketbakker? Of geheim agent? Astronaut zijn is heel spannend maar erg vervelend wanneer je trek hebt in taart.

Karl (39) en Radja (36) en hun dochter Katja (2) zijn pas geleden verhuisd van Rotterdam naar Apeldoorn. Ze hebben nu een grotere tuin dan vroeger. Toch spelen ze niet vaak buiten. Ze vinden de tuin te eng, denken hun verzorgers.

Halverwege de zesde eeuw ontving de Japanse keizer een boeddha-beeld en begon spontaan te dansen. In Keulen zijn boeddha's uit Japan te zien. Wat doen ze de toeschouwers aan?

Kunstenaars zijn niet langer de geweldenaars die ze ooit waren. In deze eeuw zijn de verwachtingen over kunst veranderd. Hoe, dat is te zien op een reuzententoonstelling in Berlijn.

DUBLIN/NEW YORK – Twee dagen was ik in Dublin om mijn Ierse identiteitskaart op te halen. Het had lang geduurd, maar nu was het zover. De Ierse identiteitskaart was een grijs vodje met een foto van mij waarop ik eruit zag als een verloederde Franse chansonnier.

John Leerdam is een theatermaker die vanzelf altijd over politiek praat. Hij maakte een stuk met een groep zwarte jongeren uit achterstandswijken.

De Italiaanse schrijver Roberto Calasso is gefascineerd door Griekse en Indiase mythen. ,,Zelfs mensen die geloven dat ze niets met mythe te maken hebben, komen in aanraking met die laag van het bestaan.''

De wereld mag uiteenvallen, dat betekent niet dat er geen plaats is voor idealisme. Deel 39 in Bas Heijnes serie in het laatste jaar van het millennium.

De onkreukbaar zingende Whitney Houston is vaak een robotmens genoemd. Nu klinkt ze voor het eerst doorleefd.

In alle vroegte parkeerden er een paar geweldige vrachtauto's en een hijskraan op de Dam. Er werd een tent opgericht en daarin een langgerekt podium gebouwd. Dat gebeurt iedere week. Met man en macht en de grootste voorzichtigheid werd een zwaar, rond en lang ding op het podium getakeld. In de tent verspreidde zich een lucht die het meest aan lysol met oude vis deed denken. De zeildoeken werden weggetrokken; het publiek mocht naar binnen. Het wist niet wat het zag. Het kadaver van een walvis, maar wat voor één. Ze lag half op haar kant, bruin als een aardappel, ingezakt waar geen beenderen de zware huid steunden, gaten waar de ogen waren geweest, in geur en aanblik een tafereel van bederf, vergankelijkheid, dood. Buiten klonk het gedruis van het verkeer, een draaiorgel. In de tent was het stil. Uit stof was ze geboren en nu zichtbaar bezig tot stof weder te keren.

,,Deze man weet dat hij kan toveren en wij kunnen zien dat het waar is, griezelig waar.' Dirk van Weelden bezocht de tentoonstelling van Rembrandts zelfportretten in het Mauritshuis.

Meesters en juffen in kinderboeken werden, op enkele uitzonderingen na, steeds aardiger en gewoner, maar helemaal gewoon worden ze nooit.

In 1966, toen in Rotterdam het Concertgebouw De Doelen in gebruik werd genomen, was er opeens `het Doelen-effect'. Sinds de ondergang van de oude Doelen bij het bombardement van 1940 hadden de Rotterdamse muziekliefhebbers alleen nog concerten gehoord in kerken, schouwburgen, de toenmalige Ahoy' en in de Rivièrahal van de diergaarde Blijdorp. Door de nieuwe Doelen explodeerde de publieke belangstelling voor klassieke muziek. Het Rotterdams Philharmonisch Orkest moest extra concerten geven. Rotterdam was weer `een muzisch centrum', zo constateerde in 1968 het boek Muziek aan de Maas.

De Sint Pieter en veel andere gebouwen in Rome worden gerestaureerd in nieuwe, `historische verantwoorde' kleuren. Daarmee wordt Rome zijn geschiedenis afgenomen, vinden de critici.

Geveltekst op café te Worpswede (bij Bremen):

De blauwe reiger is ook in de stad alomtegenwoordig. Vier, vijf tegelijk aan een Amsterdams grachtje, dat is geen ongewoon gezicht. Er is in de Jordaan een gracht waar elke middag omstreeks half vier een reiger op het dak van een personenauto komt zitten. Hij gaat pas weg als iemand hem vanaf de tweede verdieping wat voedsel heeft toegeworpen.

SPION – Na alle toestanden rond de voogdij van haar kind laat de Italiaanse voormalige pornoster en huidig parlementslid Cicciolina eindelijk weer eens van zich horen. Zondag onthulde Cicciolina alias Ilona Staller in een televisie-interview dat ze tijdens haar jeugd in Hongarije als spionne fungeerde voor de communistische partij. Ze werkte in een hotel toen ze werd gerecruteerd. ,,Drie goedgeklede mannen benaderden me op een dag'', zo vertelde de 47-jarige, ,,ze vroegen me of ik meer geld wilde verdienen en ik zei ja.'' Ze kreeg vervolgens geen speciale training, maar hoorde slechts welke hotelgasten ze wat moest vragen. Of er ook lichamelijk contact bij kwam kijken, werd niet duidelijk uit het interview. Ook bleef in het vage wat de verdiensten waren en of ze werkelijk staatsgeheimen heeft weten te ontfutselen. Wel bekend is dat Staller spionne bleef totdat ze enkele jaren later naar Italië emigreerde.

Gek is het wel, maar ik zit er niet mee, met zo'n tweede leven. Ik bedoel dat je opeens de vader van Laura bent in plaats van jezelf.

Omdat ook wij enige jaren geleden een huis hebben gekocht, volg ik met belangstelling de discussie over de aftrek van de hypotheekrente. Ik ben niet economisch onderlegd, maar ik proef nogal wat politieke demagogie in de argumenten en daarom geloof ik dat de toekomst van de huizenbezitter er helemaal niet zo rooskleurig uitziet. Men houdt het nog stil tot na de verkiezingen, maar dan zal hij (of zij) worden aangepakt. Het masseren van de publieke opinie heeft al een aanvang genomen.