Het nieuws van zaterdag 10 april 1999

Het kabinet heeft gisteren besloten het aantal gemeenten in West-Overijssel tot negen te beperken. Dit zijn er nu nog twintig.

Als Schotland geheel onafhankelijk zou zijn, zou het land op den duur een sterkere economie hebben dan nu het deel uitmaakt van het Verenigd Koninkrijk.

Otto Baric wordt de nieuwe bondscoach van Oostenrijk. De 65-jarige Kroaat is de opvolger van Herbert Prohaska die vorige week opstapte na de blamerende 9-0 nederlaag tegen Spanje.

John de Wolf mag tot 1 augustus geen aanvoerder meer zijn van zijn club Helmond Sport. De voetbalbond strafte de 36-jarige verdediger wegens het bedreigen van scheidsrechter Vink…

Het NK dammen in Huissen blijft spannend tot de laatste speelronde, die vandaag op het programma staat.

De Canadese ijshockeyer Eric Lindros heeft een levensgevaarlijke operatie ondergaan in een ziekenhuis in Philapelphia. Artsen hebben gisteren een bloedprop in de borst verwijderd.

De overname van Manchester United door mediatycoon Rupert Murdoch is van de baan. De Britse regering heeft de plannen van het betaaltelevisiestation BskyB gisteren geblokkeerd.

PSV heeft in de strijd om kwalificatie voor de Champions League twee dure punten verspeeld. De Eindhovense club kwam gisteravond in stadion De Geusselt niet verder dan een 1-1…

De Verenigde Staten zien voorlopig af van een plan om vluchtelingen uit Kosovo op te vangen in de marinebasis Guantánamo Bay in Cuba.

De politierechter in Alkmaar heeft een bioloog uit IJmuiden veroordeeld tot een boete van 500 gulden en een schadevergoeding van nog eens bijna 500 gulden.

Dat pinnen tijdens de collecte in de kerkdienst mogelijk wordt, is volgens ds. H.J.J. Radstake niet erg waarschijnlijk.

Na de landing op Schiphol is gisterochtend rookontwikkeling ontstaan in het landingsgestel onder de linker vleugel van een F-100 passagierstoestel van KLM/UK uit East-Midlands.

In algemene en academische ziekenhuizen met een psychiatrische afdeling moet nu ook een `patiëntenvertrouwenspersoon' worden aangesteld.

President Ibrahim Baré Maïnassara van het West-Afrikaanse Niger is gisteren doodgeschoten door militairen. Pantserwagens en zwaarbewapende soldaten patrouilleren in de straten van de hoofdstad Niamey.

Korrels vertonen wonderlijk en vaak onbegrepen gedrag. Fysici krijgen er steeds meer inzicht in.

Op dit moment zijn vogels nog energiek en glansrijk met hun plannen voor het broedseizoen bezig. Over enige tijd zien ze er alweer, na het grootbrengen van een nest hongerige jongen, verslonsd uit. Afgepeigerd en daardoor ook nog eens vermagerd, zo lijkt het. In de loop van het broedseizoen neemt het gewicht van oudervogels met in het nest blijvende jongen inderdaad flink af. Het lijkt een geval van voortplantings-stress: vooral bij vrouwelijke zangvogels is er na het uitkomen van de eieren kenmerkend gewichtsverlies.

Hoe onbekend kan een heel gewone waarneming zijn? Daarover gaat het stukje van vandaag, dat eindigt in een oproep aan vroedvrouwen, verloskundigen, kraamvrouwen en moderne vaders. Het initiatief komt van de Groninger experimenteel oogheelkundige Pek van Andel die voor de meeste lezers geen onbekende is. Van Andel is ook een vaste toeleveraar aan de AW-rubriek maar de kwestie die hij nu oprakelt valt daar eigenlijk buiten. Anderzijds moet worden voorkomen dat hij nog meer literatuur opstuurt.

Onderhoud van ruimteraketten kost veel tijd en geld. De `Roton' vergt pas na veel vluchten een grote beurt. De nieuwe ruimtependel is een kruising tussen een eentrapsraket en een helikopter.

WAT IS HET stralend hoogtepunt van de evolutie? Waar is heel het Grote Plan uiteindelijk op gericht? Nee, niet de mens, dat is een hoogmoedige vergissing. Het is de struisvogel. Wij mensen zijn een soort losse flodder, het resultaat van een verkeerd genomen afslag op de weg die bij de trotse Struis had moeten uitkomen. Dat neemt niet weg dat we, zo goed en zo kwaad als dat gaat, ons best doen om zo struisig mogelijk te zijn. Omdat we ons hoofd maar moeilijk letterlijk in het zand kunnen steken, doen we des te beter ons best om dat figuurlijk te doen: wat onplezierig is wordt straal genegeerd, wat ons slecht uitkomt zo gauw mogelijk vergeten. Tot nog maar kort geleden hielpen de omstandigheden daarbij flink mee. Papier, dat grimmige medium waarop herinneringen en gegevens de tijd konden trotseren, verging, verbrandde of raakte domweg zoek, net als alle andere bestaande opslagmedia. Ging dat niet snel genoeg, dan hielpen we de natuur wel een handje, door opzettelijke vernietiging en gewiekste retouche. Bovendien groeide datgene wat wel bewaard werd al gauw uit tot een ontoegankelijke wirwar die we `archief' noemden. In de muffe krochten van zulke archieven trof je vooral mensen aan die je eerder als muizig dan struisig kon omschrijven.

ZE SNAPTE er werkelijk niets van. Zo'n tien jaar geleden was Maria Milicich bezig om de ecologie van rifbaarsjes op het Great Barrier Reef te bestuderen. Het leek allemaal zo simpel: bij elke volle maan kwamen de larven uit het ei en zwommen weg om precies negentien dagen later volgroeid terug te keren. Milicich wilde weten welke factoren van invloed waren op het aantal larven dat terugkeerde. Op het eerste gezicht zou je een regelmatig patroon mogen verwachten, maar de ene maand waren haar netten zo goed als leeg, terwijl ze ze ook een keer bijna kwijt was omdat ze door het gewicht van duizenden visjes naar de bodem waren getrokken. Met geen enkel model was er in die chaos enig inzicht in te krijgen. Totdat ze in Nature las over het werk van een collega die een soortgelijk probleem met behulp van niet-lineaire vergelijkingen had opgelost. Wat daar uitkomt is niet evenredig met wat er oorspronkelijk inging. Bovendien vertonen ze vaak terugkoppeling, waarbij de uitkomsten weer als input worden gebruikt.

Britse en Japanse onderzoekers hebben een gen ontdekt dat een rol speelt bij het zorggedrag van vrouwelijke muizen. Een fout in dit zogeheten Peg3-gen leidt tot afwijkend gedrag. De moeder verzorgt haar jongen zo slecht dat het merendeel snel sterft. Opvallend genoeg treedt deze afwijking alleen op als de fout zit in het Peg3-gen dat de pasbevallen muis van haar vader heeft gekregen. Als de fout in het maternale gen schuilt vertoont de muis dat gedrag niet (Science, 9 april).

Door hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten ontstaan beschadiging-en van de witte stof in de hersenen. Die zijn de voorbode van geheugenverlies en de ziekte van Alzheimer.

Vorige week attendeerde ik u op een artikel in Socialisme & Democratie waarin Marleen Barth de invoering van de middenschool bepleit. Zij schrijft daarin zich te realiseren dat haar standpunt zal stuiten op verzet. Zij verklaart dit uit de hekel die scholen hebben aan beleid omdat vernieuwingen nu eenmaal steevast tot doel hebben `het vergroten van het emanciperend vermogen van het onderwijs en daarmee van sociale mobiliteit in de samenleving.' Daar heeft men, weet Barth, in het onderwijs weinig mee op, vooral als het gaat om etnische minderheden: `Dat hun ouders ooit voor on- of laaggeschoold en slecht betaald werk naar Nederland zijn gehaald, tempert de ambities van leraren met de volgende generatie.'

Of je dankzij Frans op de basisschool beter Nederlands leert is onwaarschijnlijk, maar Frans leer je wel. En de kinderen worden sociaal vaardiger, denkt de onderwijzer.

Een onderwijzer heeft veel macht in de klas. Maar als hij lesstof en kennis beschouwt als zijn persoonlijk eigendom, zal hij zijn leerlingen nooit inspireren.

Op 23 maart promoveerden aan de Vrije Universiteit van Amsterdam drie Hongaren (Péter Szafián, László Lenkey en Gábor Bada) op onderzoek van het Pannoonse Bekken (geografisch ruwweg overeenkomend met de Hongaarse laagvlakte) en de omringende gebergten (Oostelijke Alpen, Hoge Tatra, Karpaten, Dinariden). De drie promoties vonden plaats in het kader van het Tempusproject, waarin geologen van de VU en de Eötvös Universiteit van Boedapest samenwerken.

Om zich te kunnen vermenigvuldigen, maken virussen gebruik van de moleculaire machinerie in de gastheercel die ze infecteren. Maar ze deinzen er ook niet voor terug om elkaar te exploiteren. Een serie experimenten van biologen van de universiteit van Maryland toont aan dat ze zich daarbij gedragen als deelnemers aan het Prisoner's Dilemma (Nature, 1 april).

Eén op de vijf meisjes met een aangeboren afwijking sterft voor ze vijftien is. Van de meisjes die wel volwassen worden heeft ruim de helft op haar dertigste één of meer kinderen. Vergeleken met leeftijdgenotes is dat laag, want van de vrouwen zonder aangeboren afwijkingen heeft tweederde kinderen. De kans dat moeders met aangeboren afwijkingen kinderen met dezelfde afwijking krijgen is ruim anderhalf keer zo groot vergeleken met de kinderen van de overige moeders. Frappant is dat zij dan vrijwel altijd dezelfde afwijking hebben als hun moeder.

Waarom bezetten zo weinig vrouwen posities met macht of prestige? In haar Duijkerlezing van afgelopen donderdag besprak de Amerikaanse psychologe Virginia Valian de redenen voor de langzame vooruitgang van vrouwen in allerlei beroepsgroepen en in de academische wereld. Grootste boosdoener: sekseschema's.

Er zijn in Nederland op dit moment meer dan 400 kunstgaleries, die samen tussen de 70 en 80 miljoen gulden per jaar omzetten en op meer dan 3500 exposities ruim 50.000 kunstwerken verkopen. Dat zijn grote getallen, maar het komt er op neer dat gemiddeld een galerie in Nederland nog geen twee ton omzet heeft en gemiddeld twee keer in de week iets verkoopt. Het gemiddelde is hier heel bedrieglijk, omdat nog geen 20 procent van de galeries verantwoordelijk is voor bijna 70 procent van de omzet. Er zijn enkele galeries met omzetten van zelfs meer dan twee miljoen gulden per jaar, maar het merendeel moet het doen met vaak veel minder dan een ton per jaar. Dat dekt vaak nog niet eens de kosten, laat staan dat er sprake kan zijn van een reëel inkomen voor de galeriehouder. Wie voor dat vak kiest, zal over behoorlijk wat eigen geld moeten beschikken of een beroep moeten kunnen doen op een goed verdienende levenspartner. Als dat er allemaal niet is, blijft alleen gemakkelijk verkopende kunst als basis over, of de combinatie met bijvoorbeeld een taak als adviseur van een bedrijfscollectie.

Wetenschappelijke feiten komen vaak slecht over bij het grotere publiek. Saul Kripke noemt in zijn ‘Naming and Necessity’ het voorbeeld van Einstein, die bij velen bekend staat…

EEN LOEP, goeie ogen en volharding. Dat zijn de eerste vereisten om mossen te determineren. Want hoe zijn bijvoorbeeld Geklauwd platmos en Gerimpeld platmos uit elkaar te houden? En waarin schuilt het verschil tussen het Hartbladig nerf-puntmos en Gewoon puntmos? Daarvoor blijkt het nodig om onder andere het fijne nerfpatroon van de twee centimeter grote bladeren te analyseren. Kortom, de onlangs verschenen Veldgids Mossen is vooral interessant voor de geduldige natuurliefhebber. ``Je moet al wat kennis hebben van planten'', zegt Jan van der Wiel, die de tekeningen voor de gids maakte. ``Een volslagen leek zal deze gids niet aanschaffen.'' In het voorwoord van de gids staat ook dat het boekwerk bedoeld is voor de beginnende bryoloog (mossendeskundige).

Volgens de heersende theorie zouden de eerste Amerikanen zo'n 12.000 jaar geleden vanuit Siberië de Nieuwe Wereld over land hebben gekoloniseerd. Inmiddels wijzen archeologische, genetische en taalkundige gegevens op een eerdere datum en dient de westkust zich nadrukkelijk aan als een alternatieve invalsroute.

Luitenant-admiraal Luuk Kroon voerde jarenlang het bevel over de Zeestrijdkrachten. Sinds een jaar is hij als chef Defensiestaf de belangrijkste informatiebron voor minister De Grave (Defensie). De oorlog om Kosovo is Kroons eerste oorlog als chef Defensiestaf. Hij is getrouwd met Annie Bouquet.

Het was in de tijd dat je op straat in Manhattan nog struikelde over de bedelaars, soms letterlijk, want er waren er veel die op de stoep zaten, benen gestrekt, het kartonnen bedelbekertje naast zich. Ik kon ze geen ongelijk geven. Bedelen moet al geen pretje zijn; de hele dag lopend bedelen houdt geen mens vol.

Het was wennen voor Henny Mans- holt, toen Sicco minister van Land- bouw werd in 1945. Ze verhuisden van het platteland naar de stad, gingen op de thee bij de koningin. Zijn top- ambtenaren noemden hem `boer op het departe- ment'. Als Eurocommissaris in Brussel bleef hij onverstoorbaar en autoritair.Hoe Europa tot stand kwam ten koste van een huwelijk. Een voorpublicatie uit De graanrepubliek van Frank Westerman.

Na een lijdensweg van ruim anderhalf jaar werd Dick de Boer in december ontslagen als trainer bij voetbalclub Volendam. Al die tijd was de coach door zijn dorpsgenoten geterroriseerd. `Mijn zoon werd in elkaar geslagen, omdat zijn vader geen punten pakte met Volendam.' Het verhaal van een karaktermoord.

In de Stadsschouwburg van Utrecht beroofde Anna Karenina zich woensdagavond op spectaculaire wijze van het leven. We hoorden het snerpende geluid van een aanstormende trein, zagen Anna in het donker verdwijnen en toen het licht weer aan ging, was – achter op het toneel – in een flits nog een glimp van haar bloedrode jurk te zien. Daarna volgden nog wat flarden van een gesprek dat al snel overstemd werd door muziek. `Wij in de stad krijgen de laatste tijd niets anders te horen dan over de oorlog in Servië', ving ik op. Nog helemaal in de ban van de verdoemde passie tussen Anna en Wronski, meende ik iemand op het toneel te horen betogen dat burgers als het oorlog betreft afstand moeten doen van hun persoonlijke wil en in zulke aangelegenheden de verantwoordelijkheid aan de regering moeten laten.

De Russin Olga, de Serviër Milos en hun dochter Dea brengen sinds 24 maart hun nachten door in de schuilkelder onder hun huis aan de Lindelaan in Belgrado. Ze schrijft tot haar vertrek naar Moskou dagelijks over onaangekondigde bombardementen, God en de schaamte van Miloševic. `Het is krenkend om hier in de kelder te zitten en schuldig te zijn.'

Een wisseling van de wacht levert altijd problemen op, dat wist Elco Brinkman wel. Maar de problemen binnen het CDA waren makkelijker, want rationeel, te verklaren dan zijn confrontatie met een ernstige ziekte. `Ik ben dartel, ontspannen en ambitieus aan mijn tweede jeugd begonnen.'

Waarom speelt de een nou beter bridge dan de ander? Is het aanleg, intelligentie of een wiskundeknobbel die het verschil uitmaakt? Het zal wel een combinatie zijn. Eén eigenschap speelt so-wie-so een rol: een optimistische natuur. Aan de robbertafel zeggen ze niet voor niets dat passen tot verlies leidt. Trouwens, zo erg is het niet om (te) hoog te zitten. De tegenpartij moet eerst maar eens goed zien uit te komen. Daarbij, perfect tegenspelen is voor de goden. Soms heb je niet eens een foutje nodig, maar moet je hopen op een specifiek (gunstig) zitsel. Spelen op een aanname heet dat. Een schoolvoorbeeld daarvan deed zich voor tijdens de Ballarini Viertallen Marathon die dit Paasweekeinde in Utrecht werd gehouden.

De treurnis van mevrouw A.G. Korvinus (Z 20 maart), krachtens prestatie en positie te herkennen als een intelligente juriste en carrièrevrouw, geeft duidelijk aan hoezeer het…

De tentoonstelling Aardse paradijzen 2: De tuin in de Nederlandse kunst 1770-2000 in het Frans Halsmuseum in Haarlem is niet de plaats voor iemand die tuintips zoekt. Maar het was een opwindende ontdekking dat ik in mijn volkstuin de Jacob van Looy-look vorige zomer al had: een schilderij vol Oost-Indische kers, oranje en rood, in waanzinnige overvloed, die zijn hele tuintje aan de Rustenburgerstraat in Amsterdam moet hebben gevuld. Toen hij het huis betrok, schreef Van Looy dat het ,,een klein tuintje had waar ze [zijn toekomstige vrouw Titia] naar hartelust kan zaaien''.

De man naar wie we het nieuwsgierigst waren, Alexander Morozevitsj, kwam niet opdagen. Hij reisde nog wel naar het Spaanse plaatsje Dos Hermanas, maar na aankomst meldde hij zich ziek en zag hij van deelname aan het toernooi af.

Twee Libiërs werden deze week overgevlogen naar Kamp Zeist. Ze zullen er terechtstaan voor hun aandeel in de ontploffing en crash van een PanAm Boeing boven het Schotse Lockerbie, tien jaar geleden. Hieke Jippes was destijds als verslaggever ter plaatse. Deze week keerde ze terug naar een zwijgzaam dorpje. `Het praten erover is nu wel genoeg geweest.'

De Courtey's uit de buurtschap La Borie zijn de laatste telgen uit een boerengeslacht dat misschien al tien generaties lang op deze plek woont. Aan hen moet ik vragen of de gedrochtelijke boom die ik aantrof in de wijngaard op de heuvelrug inderdaad zo'n arbre sorcier (heksenboom) is waar de boeren voorheen hun pluimvee offerden aan de bosgeest. En of die plek nu nog wordt gevreesd en gemeden, zoals ik heb gelezen. Het loopt tegen het middaguur, wanneer ik de woonkeuken van de hoeve binnenstap.

Een dagje rijden in een Porsche 911 Cabriolet. Op een parkeerplaats langs de A1 gaat na zachte druk op een van de talloze knoppen de linnen kap omhoog en achterwaarts, verstopt zich als een boeienkoning onzichtbaar achter het achterbankje.

Deze versie van cobbler (een gebaksoort die bestaat uit een fruitlaag en een stevige deegsoort die op of onder het fruit ligt) wijkt af van de voor mij vertrouwde versie.

WEER Vandaag is het nog zacht. Morgen wordt het een stuk koeler, maar ter compensatie breekt dan de zon flink door. Na het weekeinde is lenteweer voorlopig ver te zoeken.

Wat is het vorige millennium toch heerlijk begonnen. Aan het begin van de jaartelling werd Rome een keizerrijk en stierf Jezus Christus aan het kruis. Militaire macht, beschavingsbloei, decadente corruptie èn een snel groeiende religie van zonde en liefde: over die krachtige combinatie gaat de dramaserie Anno Domini die de EO de komende weken op zaterdag uitzendt. Iedereen die van christelijke en Romeinse geschiedenis houdt – en van gedramatiseerde verfilmingen – moet er naar kijken. De serie is geschreven door Anthony Burgess en dat staat garant voor historische verantwoordelijkheid, cynische humor en sterke dramatiek. Natuurlijk, de serie is indertijd – 1984 – voor groot publiek gemaakt en mist de rauwe absurditeiten van Burgess' romans. Maar de ruim zeven uur zijn heel goed te beschouwen als een verfilming-vooraf van Burgess' roman The kingdom of the wicked (1985). Hele stukken dialoog zijn letterlijk in dat later verschenen boek terug te vinden. En die dialogen zijn erg goed. In de discussies van de leerlingen van de wijze rabbijn Gamaliel zijn vlijmscherp de passies van de vele joodse secten te herkennen. Aforismen te over. Over de vele mensen die keizer Tiberius liet terechtstellen als moordenaars van zijn zoon zegt hij bijvoorbeeld: `Onschuldig? Nee, ze waren schuldig aan het feit dat ze verdacht waren.' En Saulus (pre-Damascus) fulmineert heerlijk tegen `al maar over liefde pruttelende Nazareners'.

Het vorige weekeinde in Gelderland had hij er, met dat heerlijke weer, nog niet zo'n erg in gehad. Maar afgelopen dinsdag dacht hij voor het eerst: `Hee, ik hoef niet weg'. Jos Brink (1942) is gestopt met zijn dagelijkse middagmagazine Jos op 1 en voor een workaholic als hij is dat best wennen. ,,Ik heb even naar de redactie gebeld om te vragen of het ze goed gaat. En ik heb wat televisieklussen gedaan. Zo Moeder zo Zoon, C Majeur. Dus op die manier bouw ik het wat af.'' Maar eigenlijk werkt hij liever. Zijn hele leven al zo'n honderd uur per week. Theatershows, de revue, columns, televisiewerk, boeken schrijven; en preken op zondag, `binnenkort mag ik weer een kindje dopen'. En oh ja, hij schildert. ,,Om mij heen wordt druk gevut. Dat merk ik wel. Maar wat dan? Moet ik thuis gaan zitten? Na twee avonden vrij wordt het weer tijd om iets te gaan doen.''

John Ford, John Ford en John Ford, noemde Martin Scorsese ooit als zijn voorbeelden. Hij heeft er natuurlijk veel meer, zoals blijkt uit de serie die hij samen met Michael Henry Wilson samenstelde onder de wat prozaïsche titel A Personal Journey with Martin Scorsese Through American Movies. King Vidor, Vincente Minnelli, Howard Hawks, Raoul Walsh en vele andere namen uit het canon der filmgeschiedenis, waar hij nog een talloze onbekendere aan toevoegt: Byron Haskin, Delmer Daves, Bud Boetticher, Ida Lupino.

Wie op grond van de titel Female Perversions denkt met een lekkere, ja wat voor film eigenlijk? te maken te hebben, wordt nog voor de begintitels teleurgesteld.

Boeken zijn niet stoffig, boeken hebben gevoel. Je zoekt ze met een emotiedatabase.Dat is de op `emotionele codes' gebaseerde catalogus (in wording) van de Nederlandse Libris-boekverkopers. Niks geen bibliotheek, niks geen stoffigheid: dit is internet, dit is hip.

Ten opzichte van de maand februari noteerden de meeste indexen over de maand maand betere resultaten. Vooral bij de fondsen die beleggen in aandelen in het Verre Oosten was er een beter resultaat voor de Morgan Stanley Captal International index (MSCI):15,5 (vorige maand 1,3).

Als het goed is hebben de meeste Nederlanders hem inmiddels ontvangen en indien uitstel gekregen opgestuurd: de blauwe envelop met het aangiftebiljet voor de inkomstenbelasting. Populair is hij niet, maar het heeft weinig zin de papierbundel terzijde te schuiven: vroeg of laat hangt er een belastingambtenaar aan de lijn. Wie weinig genot beleeft aan het spel om de duiten, doet er goed aan hulp te zoeken bij een expert die de mazen der wet goed kent. Dat kan een professionele adviseur zijn, maar ook een `diehard' bij de vakbond, of een jonge, idealistische student. Bij wie kunt u, in welke situatie het beste terecht?

Het is fiscaal aftrekbaar en stopt uw geld in beleggingsfondsen: de beleggingsverzekering. De populariteit van dit type polis groeit nog steeds. Een onderzoek zet vraagtekens bij het nut en de doorzichtigheid.

Een alleenstaande zestiger uit Papendrecht voelt zich verdwaald in de jungle van de financiële wereld, omdat hij geen greep op zijn situatie kan krijgen. Hij is sinds kort met vervroegd pensioen en ontvangt tot zijn 65ste jaar 70 procent van zijn laatst verdiende salaris. Om zijn pensioentekort aan te vullen sloot hij tien jaar geleden een koopsompolis om op zijn 65ste een lijfrente (periodieke uitkering) te kopen. Bovendien gaf zijn laatste baas hem een dergelijke verzekering mee.

Futloos. Lage omzetten. Typische vrijdagsfeer. Handelaren komen woorden te kort om de huidige stemming op de Amsterdamse effectenbeurs elke dag weer origineel te benoemen. Terwijl Wall Street de 10.000-puntengrens achter zich laat, de Londense beurs records aan elkaar rijgt en de Japanse beurs de eerste tekenen van herstel vertoont, gebeurt er op het Damrak bitter weinig.

Na de val van de Berlijnse muur en de Duitse hereniging tien jaar geleden leek Duitsland een eldorado voor bouwers. Ook veel Nederlandse bedrijven dachten van die vetpot te profiteren. Voor het gros werd het een grote deceptie.

De kennis onder Nederlanders over de euro is de afgelopen maanden aanzienlijk verbeterd. Zo weet ongeveer driekwart van de consumenten de waarde van de euro, de omschakelingsdatum voor de chartale euro en dat de Amsterdamse effectenbeurs de koersen in euro's vermeldt.

Van het totaal oppervlak van de Nederlandse appelboomgaarden is de afgelopen vijf jaar 12 procent verdwenen. In Gelderland, van oudsher het belangrijkste centrum van de fruitteelt, is de afname naar verhouding minder dan in andere delen van het land. Dat blijkt uit een onderzoek dat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over de afgelopen vijf jaar heeft gedaan naar de ontwikkelingen in de Nederlandse fruitsector.

Frankrijk zal het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank vragen een speciale bijeenkomst te houden over economische steun aan Balkan-landen die zwaar zijn getroffen door de Kosovo-crisis.

De prijzen van Franse wijnen dalen op het ogenblik sterk, nadat ze drie jaar lang steeds duurder zijn geworden. De daling wordt toegeschreven aan de crisis in Azië.

Geen nieuws, goed nieuws? Niet op de financiële markten. Nieuws is nodig om op te kunnen reageren, om de koersen te laten bewegen, posities in te nemen. En natuurlijk hopelijk om geld mee te verdienen. Dat nieuws gaat niet alleen over de jongste bedrijfscijfers of de stroom van statistische gegevens uit de macro-economie. Het gaat ook over politiek. En de Kosovo-crisis is een welkome bron van impulsen.

Waterbedrijven zitten niet gecompliceerd inelkaar. Ze leveren maar één ding en fluctuaties in de vraag zijn zelden verrassingen. Maar toch zijn ze al geruime tijd, en grondig, bezig zich voor te bereiden op de jaarwisseling als zich het 99/00-probleem voordoet. Voor alle zekerheid zetten ze dan alle kranen maar helemaal open – voor fijnregeling is het niet het goede moment. Waar zijn moeilijkheden te verwachten?

De Europese Unie moet snel opnieuw onderhandelingen openen in het bananenconflict met de Verenigde Staten. Zo kan `onnodige schade' worden voorkomen aan bedrijfstakken in lidstaten van de Europese Unie die getroffen worden door Amerikaanse strafheffingen.

`Illustere' parttime-vegetariërs hebben het blad Sla – ,,lekker eten zonder vlees'' – van de ondergang gered. Samen met nog vier nieuwe aandeelhouders pompen antroposoof Eckhart Wintzen en de in Rusland actieve uitgever Derk Sauer ongeveer een half miljoen in het vernieuwde blad.

In het dossier van het beursfraude-onderzoek passeren vele dubieuze transacties de revue. Toch twijfelen juristen over de hardheid van de bewijslast tegen Eddy Swaab, de spin in het web van Nederlands' grootste beursfraudezaak.

De Robecogroep is er nog steeds niet in geslaagd haar belang van 20 procent in het effectenkantoor Financial Trading & Consultancy (FTC) van de hand te doen. FTC is het bedrijf waar E. Swaab, een van de hoofdverdachten in de beursfraudezaak, directeur is. Volgens een woordvoerder van Robeco is het ,,zo goed als onmogelijk' om een koper voor FTC te vinden. Robeco wil al geruime tijd van FTC af, vooral na de negatieve publiciteit rondom de beursfraude.

Bijna de helft van alle Nederlandse huishoudens (45,5 procent) spaart Air Miles. Vanaf de start van het programma, in oktober 1994, hebben zij samen ruim twee miljard Air Miles gespaard. In totaal wisselden de spaarders ongeveer 600 miljoen Air Miles in voor reizen, geschenken of verblijf in bungalow- of attractiepark.

Bedrijven krijgen veel te gemakkelijk vergunningen om met genetische gemoficeerde planten op proefvelden te werken.

Het Australische golffenomeen Greg Norman is uitstekend begonnen bij het toernooi van de Masters in het Amerikaanse Augusta. Niemand die hem dit weekeinde de groene kampioensblazer misgunt.

Richard Krajicek is uitgeschakeld in het toernooi van Hongkong. Hij verloor gisteren in de kwartfinales in drie sets van de Duitser Hendrik Dreekmann: 6-3, 3-6 en 6-3. Krajicek klaagde na afloop over zijn slechte voetenwerk. Hij heeft naar eigen zeggen te veel getennist en hij wil daarom een rustpauze inlassen.

De Nederlandse wielerploeg Rabobank heeft gisteren in de Ronde van Baskenland voor de tweede keer een dagprijs gewonnen. Na de ritzege van Koos Moerenhout volgde gisteren een overwinning van Michael Boogerd. Hij was de sterkste in het eerste gedeelte van de vijfde en laatste etappe. De Fransman Laurent Jalabert won de afsluitende tijdrit en daarmee de Ronde van Baskenland.

De Finse autocoureur Mika Hakkinen was gisteren de snelste in de vrije training van de Grote Prijs van Brazilië.

Het bestuur van hockeyclub Den Bosch en coach Eric-Jan Pennock hebben in onderling overleg besloten met onmiddellijke ingang uit elkaar te gaan.

Als lid van het raceteam van Michael Bleekemolen nemen de activiteiten van schaatser Rintje Ritsma als autocoureur serieuze vormen aan. De Beer van Lemmer in de Tarzanbocht.

Zelfs bij het keurige Sparta kan het behoorlijk onrustig zijn. Trainer Jan Everse moest gisteravond na de desastreuze 1-0 nederlaag tegen RKC onder politiebegeleiding naar buiten worden gebracht. Hij had zich ruim een uur met zijn spelers in de kleedkamer verschanst. Voor de deur eisten de meest fanatieke aanhangers van de 111-jarige club zijn hoofd. ,,Everse oprotten!', klonk het dreigend en ook het bestuur kreeg er van langs. Everse noemde dergelijk gedrag na zijn `bevrijding' ,,heel triest''.

Oud-Ajacied Marco van Basten speelde deze week in de Amsterdam Arena even mee in de erewedstrijd van Johan Cruijff. Hij scoorde ook nog. Was San Marco weer een lust voor het oog?

In de Via Zarotto in Milaan is een van de beroemdste schermzalen ter wereld gevestigd. Circolo della Spada Mangiarotti heet het instituut, genoemd naar de legendarische schermfamilie. Vader Giuseppe begon in 1909 een schermschool in de Via Chiosetto, waarna hij verhuisde naar de Via della Passione, vervolgens naar de Via Solferino en tenslotte naar het huidige adres. De geschiedenis van de Mangiarotti's is heel bijzonder. In totaal behaalde leerlingen van de zaal 29 olympische medailles, 43 wereldtitels en 39 Italiaanse titels. Giuseppes zoon Dario behaalde drie olympische medailles. Hij won zilver in 1948, en goud en zilver in 1952. Succesvoller was de andere zoon, Edoardo, die op de Spelen van '36, '48, '52, '56 en 1960 op floret en degen zesmaal goud won, vijfmaal zilver en tweemaal brons. Hij veroverde liefst dertien wereldtitels en schreef een fraai schermboek, La vera scherma. Opvallend was dat vader Giuseppe zijn rechtshandige zoon Edoardo met links leerde schermen. Edoardo wordt door zijn triomfen en vooral zijn stijl beschouwd als de beste linkshandige schermer aller tijden. Edoardo en Dario zijn nu eigenaar van Circolo della Spada. Het instituut beschikt over negen wedstrijdlopers met een aluminiumondergrond, ontworpen door Edoardo. Gevoegd bij de bijzondere lichtval en de vele spiegels heeft de schermzaal daardoor veel weg van een lichtpaleis.

Zonder het totalitaire kapitalisme van de Arena zou het feestje nog mooier zijn geweest. Maar alla, bij elk graf, hoe pompeus ook, huilt de geschiedenis.

De Belg Johan Museeuw keert morgen terug in de `Hel van het Noorden'. Precies een jaar na de valpartij die bijna een eind maakte aan zijn wielerloopbaan. Zijn verzorger Dirk Nachtergaele heeft gebeden om de terugkeer van de `Leeuw van Vlaanderen'. ,,Johan is een halve God voor mij.''

Hoewel Carlos Ward in de afgelopen dertig jaar het podium deelde met grootheden als John Coltrane, Carla Bley en Don Cherry en hij met zijn eigen band ondertussen alweer toe is aan een derde cd, hebben de samenstellers van `jazzbijbel' The Penguin Guide to Jazz hem geen aparte vermelding gegund. De altsaxofonist/fluitist moet zich al zijn hele leven tevreden stellen met een plaatsje tussen de kleine lettertjes waarin de begeleiders van deze of gene grootheid worden weergegeven. Zelfs in de aankondigingen van Wards eigen concerten deze week in Nederland wemelde het van de bekende namen waar de blazer in het verleden mee samengewerkt heeft.

De galerievloer van het Brusselse Gemeentekrediet lijkt te trillen onder de voeten. Oorlogsgedruis is zó indringend nagebootst dat het hinderlijk is. Totdat de bezoeker beseft dat de tentoonstelling Het Front in kleur, 1914-1918 ook wil verwijzen naar de échte ervaringen van de soldaten in de Eerste Wereldoorlog. De uniformjasjes die keurig gestreken in de vitrines liggen, waren ruim tachtig jaar geleden meestal nat, modderig en misschien wel bloederig. Het bundeltje speelkaarten, de pijp, het eerstehulpsetje, de stalen helmen en de uit oorlogskoper gezaagde prullaria worden schrijnend als je je bedenkt hoeveel van dit soort intieme voorwerpen in de zompige vlakten rond de IJzer zijn verdwenen. De Grote Oorlog, zoals de Belgen zeggen, eiste in vier jaar negen miljoen levens.

Een ballad, zoals een langzaam nummer in de popmuziek is gaan heten, is een moeilijk genre en laat nooit onverschillig. Een mislukte ballad is larmoyant en onuitstaanbaar, maar er gaat weinig boven een geslaagd langzaam, liefst droevig nummer.

Rupa Lucian uit Roemenië vertelt het trots: hij is geboren in 1971, op de eerste dag van het staatsbezoek van het echtpaar Ceausescu aan China. Even straalt acteur Carlo Scheldwacht, om dan in te gaan op minder `fortuinelijke' feiten van zijn geboortedag. Achtste kind in een straatarm gezin, een vader in de gevangenis voor een klein vergrijp. Nietsontziend brengt theatergroep Wederzijds opnieuw, na enkele jaren terug de beroemd geworden voorstelling Mirad, een jongen van Bosnië, geëngageerd jeugdtheater voor de bovenbouw van de basisschool.

De Duitse componist Peter Ruzicka adviseert het Koninklijk Concertgebouworkest over het repertoire. ,,In Amsterdam zijn traditie en vernieuwing beide mogelijk,'' vindt hij.

EEN VAN DE VIER laureaten die gisteren de publicatieprijs van de Stichting maatschappij, veiligheid en politie in ontvangst namen was professor H.G. van de Bunt. Het bekroonde werk was het onderzoeksrapport over georganiseerde criminaliteit dat het kwartet had geschreven voor de parlementaire enquêtecommissie opsporingsmethoden, de commissie-Van Traa.

OORLOG EN PROPAGANDA zijn als twee kruinen op één hoofd. Ze kunnen van oudsher niet zonder elkaar. In de Eerste Wereldoorlog is deze dubbelslag voor het eerst op massale schaal geleverd. Sindsdien is er weinig veranderd. Informatie en desinformatie hebben een tweevoudige betekenis, in politieke én militaire zin: het zijn middelen om de vijand in de luren te leggen en tegelijkertijd de eigen bevolking voor de `goede zaak' te winnen. De oorlog om Kosovo is daarop geen uitzondering. De suggestie eergisteren van de Franse chef-staf om de televisiestations en zendmasten in Servië te bombarderen – eveneens uitgedragen door een woordvoerder van de NAVO, maar inmiddels niet bevestigd – is daarvan een recente illustratie. De logica achter dit voornemen is helder. Sinds de bombardementen heeft Belgrado de pers stap voor stap gelijkgeschakeld. De radio en televisie zijn nu grotendeels opgenomen in de Servische oorlogsvoering en aldus een militair doelwit geworden, althans voor de NAVO makkelijker te vinden dan de tanks van het reguliere leger.

De stad Luik, net over de Belgische grens, heeft nu een 24-uurs vliegveld. Economisch was Luik nogal achteruit gegegaan en dus besloot het gemeentebestuur om maar wat lawaai te accepteren in ruil voor duizenden extra banen. Logistieke dienstverleners strijken neer in het Luikse en de Sociale Dienst kan klanten uitschrijven omdat die weer een baan hebben. Ook Brussel biedt een behulpzaam vliegveld. Voorspelbaar resultaat: op Schiphol is even de groei eruit. In totaal wordt de winst van Luik en Brussel al gauw een verliespost in de orde van 50 miljoen gulden per jaar voor ons land. Zet de trend zich door wanneer Schiphol onverhoopt de reputatie zou krijgen van een vliegveld waar wat minder kan, dan worden de verliezen natuurlijk veel groter.

Het staatsbezoek van koningin Beatrix, prins Claus en kroonprins Wilem-Alexander aan China vindt plaats tegen de achtergrond van onder meer verslechterde Amerikaans-Chinese betrekkingen. Juist daarom moet Europa de dialoog met China opvoeren, vindt Willem van Kemenade.

De recente crisis in de Europese Commissie kan ertoe leiden dat Parlement en Commissie minder afhankelijk worden van de lidstaten, meent W.T. Eijsbouts.

Op Goede Vrijdag heeft uw correspondent in Spanje ons willen vertellen wat in mijn land en met name in mijn stad van herkomst, Sevilla, zich rond de herinnering van het lijden…

De Joegoslavische deelrepubliek Montenegro houdt zich buiten de oorlog met de NAVO. Dat wordt steeds moeilijker. Door onze redacteur PETRA DE KONING PODGORICA, IO APRIL.

Hoeveel Kosovaren zijn inmiddels naar het buitenland gevlucht? Bijna 520.000 telde de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR er gisteren: 304.000 in Albanië, 122.200 in Macedonië, 60.000 in Montengro, 24.300 in Bosnië, 8.061 in Turkije.

Tussen de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties (UNHCR) en de NAVO-commandant in Macedonië groeit een conflict over de dagelijkse verantwoordelijkheid voor de vluchtelingenkampen in de grensstreek met Kosovo.

Na zestien dagen bombarderen is onduidelijk hoeveel militaire schade het Milosevié-bewind heeft geleden. Maar de Serviërs staan weer pal achter de leider.

Onze huisbaas komt terug en wil in zijn appartement. Dat is zijn goed recht, het staat in het contract. We moeten voor de derde keer een ander onderdak vinden.

De beoogde voorzitter van de Europese Commissie, de Italiaanse oud-premier Prodi, kan niet meedoen aan de verkiezingen voor het Europese Parlement. Die eis stelt de grootste, socialistische fractie van het Europarlement.

Toen de Italiaanse oud-premier Romano Prodi werd benoemd tot voorzitter van de Europese Commissie, vroegen velen zich af waarheen hij Europa wil leiden. Een gisteren verschenen boek van zijn hand valt te lezen als Prodi's programma.

Eigenlijk heette hij Ibrahim Maïnassara Baré, maar toen deze voormalige chef-staf van de Nigerese strijdkrachten in juli 1996, zes maanden na zijn staatsgreep, presidentsverkiezingen uitschreef, besloot de campagnecommissie de volgorde van zijn initialen te veranderen in IBM. Deze verwijzing naar een reus uit de elektronica-branche moest Baré's aandeel op de kiezersmarkt vergroten. Misschien heeft het gewerkt, maar zijn politieke tegenstanders noemde IBM's overwinning een ,,electorale coup''.

Heeft Boris Jeltsin het gezegd, of niet? Worden er weer als vanouds kernkoppen op Westerse hoofdsteden gericht, of was dat loos alarm? Het Kremlin zegt dat Jeltsin, in zijn onvaste televisietoespraakje van vrijdagavond, alleen heeft gezegd dat als Rusland ,,tot militaire actie wordt gedwongen, dat minstens tot een Europese, misschien zelfs een wereldoorlog kan leiden''.

Gemaskerde aanhangers van de Mexicaanse Zapatista-rebelle n roepen leuzen tegen de regering in San Andres Larranizar ‚in de zuidelijke deelstaat Chiapas.

Een passagiersboot heeft gisteravond de spoorbrug over de Singelgracht in Amsterdam geramd. Daardoor hebben tijdelijk geen treinen gereden tussen de stations Amsterdam CS en…

De maximumstraf voor verboden vuurwapenbezit gaat omhoog van negen maanden naar vier jaar cel. Voor illegale wapenhandel kan maximaal acht jaar gevangenisstraf worden gegeven.

Het kabinet onderzoekt of er minder bezuinigd kan worden dan de 4,8 miljard gulden die minister Zalm (Financiën) volgend jaar extra had willen snoeien. Dit zei minister-president Kok gisteren na afloop van de ministerraad. Dit zou mogelijk zijn nu de inflatie hoger lijkt uit te vallen dan waar eerder van was uitgegaan. Als de inflatie toeneemt, stijgen de belastinginkomsten van de overheid.

Een 29-jarige arrestant uit Den Haag is gisteravond op weg naar het politiebureau overleden. De man werd onwel terwijl hij geboeid op de achterbank van de politieauto lag en overleed daar. Dit heeft de politie Haaglanden bekendgemaakt.

Koningin Beatrix begint maandag een negendaags staatsbezoek aan China. In politiek opzicht is het evenement een pechbezoek, maar het kan hoe dan ook niet mislukken.

De 118.000 ambtenaren van de rijksoverheid krijgen op 1 juni een loonsverhoging van 2,9 procent, en in december eenmalig 0,5 procent van hun jaarsalaris bovenop de structurele eindejaarsuitkering van 0,3 procent.

Minister Hermans (Onderwijs) wil onbevoegde leraren laten lesgeven. De leraren, die een tijdelijke aanstelling krijgen, moeten wel een opleiding op een hogeschool of universiteit hebben afgerond. Bovendien moeten ze toezeggen binnen twee jaar hun lesbevoegdheid te halen.

Na jaren toont het bedrijfsleven animo voor deelname in de aanleg van de Betuweroute. Maar minister Netelenbos toont niet de minste geestdrift.

Chocoladebruine meisjes maken de huishoudbeurs `uitdagend voor mannen'. Want geld moet rollen, en kan een vrouw wel alleen beslissen over de aanschaf van een stofzuiger?

In het artikel Europese Unie wil Kosovaren ‘adopteren’ (in de krant van donderdag 8 april, pagina 5) staat dat Frankrijk en Duitsland zich verzetten tegen opvang buiten de regio.

De NOS schetst een somber beeld over de toestand van de publieke omroep. Drastische maatregelen zijn nodig voor een scherpere profilering van de drie netten.

Prins Pieter Christiaan, derde zoon van prinses Margriet en mr. Pieter van Vollenhoven, is per 1 april 1999 bevorderd tot reserve-majoor bij het Wapen der Koninklijke Marechaussee.

Ondernemer Rob Lubbers heeft eind vorig jaar, mede namens een aantal grote Nederlandse bedrijven, een plan ingediend bij minister Netelenbos (Verkeer en Waterstaat) voor de private financiering en exploitatie van de Betuweroute.

LONDEN, 10 APRIL. De overname van Manchester United door mediatycoon Rupert Murdoch is van de baan. De Britse regering heeft de overnameplannen gisteren geblokkeerd. • Pagina 13

Directeur Dercon van Museum Boijmans in Rotterdam mag de opbrengst van eventuele verkoop van een schilderij van Mark Rothko niet gebruiken voor nieuwbouw.

KRIMPEN A/D IJSSEL, 10 APRIL. Ondernemer Rob Lubbers heeft eind vorig jaar, mede namens een aantal grote Nederlandse bedrijven, een plan ingediend bij minister Netelenbos…

DEN HAAG, IO APRIL. Minister Hermans (Onderwijs) wil onbevoegde leraren voor de klas toestaan. De leraren, die een tijdelijke aanstelling krijgen, moeten wel een opleiding op een…

DEN HAAG, 10 APRIL. De 118.000 ambtenaren van de rijksoverheid krijgen op 1 juni een loonsverhoging van 2,9 procent en in december eenmalige toeslag van 0,5 procent van hun…

,,Ik ben de vierde zoon van prins Oscar, Oscar was de vijfde zoon van keizer Wilhelm II'', zegt prins Wilhelm-Karl von Preussen, een buitengewoon aardige, gepensioneerde zakenman. Een vriendelijke dorpsvilla, in de woonkamer een paar achttiende-eeuwse vorstenportretten, dat is alles wat is overgebleven van het trotse beeld van de keizer, marcherend met zijn vijf zonen. Hij vertelt hoe de familie in 1945 alle landgoederen in Oost-Pruisen verloor, hoe hij hier na veel avonturen per fiets terechtkwam – zijn vader vluchtte te voet – en hoe hij hier een nieuw bestaan opbouwde in een internationaal familiebedrijf voor kleur- en smaakstoffen.

Het Kosovo Bevrijdingsleger UÇK heeft alle weerbare mannen opgeroepen zich te melden voor de strijd.

De toenmalige kroonprinses Beatrix en prins Claus te paard in de steppen van Buiten-Mongolië tijdens een bezoek aan China in 1977.

Het Rotterdamse waterbedrijf Europoort zal zich in de millennium-nacht in zijn geheel loskoppelen van het openbare elektriciteitsnet en de eigen procesregeling tot een minimum terugbrengen. Zo wil het bedrijf zich onkwetsbaar maken voor mogelijke millenniumstoringen bij de grote elektriciteitsproducenten.

Zes op de tien Nederlanders steunen de NAVO-acties tegen Servië, en het inzamelen voor de vluchtelingen is begonnen. Maar de vraag dringt zich op in hoeverre de oorlog leeft in Nederland.

Joegoslavische grenstroepen en manschappen van het Kosovo Bevrijdingsleger UÇK hebben gisteren zeven uur lang strijd geleverd in het grensgebied van Kosovo en Albanië. Daarbij zouden zeker vier UÇK'ers zijn gedood.

In de elf EU-landen die de euro hebben ingevoerd blijft de werkloosheid stabiel op 10,5 procent. Dat blijkt uit een vergelijking van de cijfers tussen de maanden januari en…

De KLM heeft deze maand zijn afdeling die door de drie KLM Pensioenfondsen belast is met uitvoering van de pensioenregelingen en het vermogensbeheer verzelfstandigd.

Schilders-, afwerkings- en glaszetbedrijven – verenigd in de FOSAG – willen een BTW-verlaging van 17,5 naar 6 procent.

Spanje heeft opnieuw de aanval geopend op de plannen van de Europese Commissie om belasting op energie te harmoniseren.

ACTUALITEITENPlein 1. Over onder andere het lerarentekort en kinderen die er uitzien als jongens maar zich meisjes voelen. Naar schatting van de oudervereniging Berdasch heeft één op de duizend kinderen een zogeheten gen-identiteitsstoornis en is het van groot belang deze kinderen in hun ontwikkeling goed te begeleiden. Ned.2, 17.00-17.29u.2 Vandaag. Reportage over de veiligheidsmaatregelen in de Kanaaltunnel, jongeren in de WAO en de laatste ontwikkelingen in de Kosovo-oorlog. Ned.2, 17.35-18.43u.Nova. Uitgebreide reportage over de vluchtelingen uit Kosovo in Albanië. Ned.3, 22.15-22.45u.

Natuurkundigen van het Lawrence Livermore National Laboratory in Californië zijn erin geslaagd om kernen met elkaar te laten fuseren. Ze hadden daar geen enorme machine voor nodig, maar slechts een (betrekkelijk) simpele laseropstelling op een laboratoriumtafel (Nature, 8 april 1999).

Werknemers op hoge posities die met zwangerschaps-, bevallings- of ouderschapsverlof gaan, worden zelden vervangen. De flexibele opstelling van de verlofganger en haar of zijn collega's maken dat de arbeidsonderneming nauwelijks hinder ondervindt.

De 800.000 gebruikers van een mobiele telefoon zonder abonnement bij KPN Telecom kunnen sinds gisteren hun beltegoed dag en nacht direct opwaarderen.

Het artikel `Kerkelijke rechtbanken beticht van duivelskunsten' (NRC Handelsblad, 30 maart) heb ik als protestant met stijgende verbazing gelezen. Niet omdat ik sta te kijken van de bizarre atavistische rooms-katholieke `rechtbank'-praktijken, maar omdat er blijkbaar rk-gelovigen zijn die `moeite hebben met de manier waarop kerkelijke rechtbanken echtscheidingsprocedures afhandelen'. Immers, als rooms-katholiek konden zij toch weten hoe een en ander binnen hun kerk is geregeld. Lees Dr. Vlimmen (een boek uit 1936) er maar op na (in mijn uitgave van 1976, pagina 132 e.v.). Ook de sprekend opgevoerde Limburgse advocaat F. Mulders is blijkens zijn uitspraak: ,,Zoiets doet denken aan de methoden van de inquisitie'', niet helemaal in de materie ingevoerd.

ACTUALITEITENBuitenhof. Onder meer een interview met minister van Defensie Frank de Grave (VVD) over de oorlog met klein Joegoslavië en de crisis in Kosovo. Ned.3, 12.07-13.00u.Netwerk. Reportage over de medewerkers van Human Right Watch die bezig zijn met het verzamelen van bewijzen van genocide in Kosovo. Verder een portret van de voormalige leider van Joegoslavië Tito en hoe hij erin slaagde de vrede op de Balkan te bewaren. Ned.1, 20.16-20.53u.Lopende zaken. Aandacht voor o.a. de oorlog in Joegoslavië en hoe het verder moet met Kosovo als de strijd straks beslecht is. Tevens een interview met Boris Fjodorov, een van de drie liberale Russische bemiddelaars die twee weken geleden een poging deden om Milosevic om te praten. Verder de Albanese schrijver Ismail Kadare over de geschiedenis van de Kosovo Albanezen en de tot voor kort hoogste militaire man van de VN, generaal-majoor Frank van Kappen. Ned.3, 22.10-22.50u.

Het weer van afgelopen paasdagen had een ander karakter dan verwacht was, wat aanleiding gaf tot een vetgedrukt stukje onder de pakkende kop `Meteo's collectief in de fout' (NRC Handelsblad, 6 april).

De treurnis van mevrouw A.G. Korvinus (Z 20 maart), krachtens prestatie en positie te herkennen als een intelligente juriste en carrièrevrouw, geeft duidelijk aan hoezeer het totale misverstand rond de positie van het Openbaar Ministerie in de zielen van betrokkenen is ingesleten.

J.L. Heldring gaat in zijn column van 23 maart uit van de vermeende uitspraak van Jean Monnet dat `als hij het over moest doen, hij niet zou beginnen met de economische maar met de culturele integratie van Europa.' Het is wel zeker dan Monnet deze uitspraak nooit heeft gedaan, ook niet `tegen het einde van zijn leven.' Zij had ook absoluut niet gepast bij de pragmatische, institutionele aanpak van het eenwordingsproces die de `vader van Europa' voorstond.

In het interview met scheidend advocaat-generaal Korvinus wordt eindelijk eens publiekelijk aandacht besteed aan de negatieve kanten van de hervorming van het openbaar ministerie. Evenals mevrouw Korvinus verbaas ik mij over de gewilligheid waarmee het OM zich van een onafhankelijke magistratuur laat omvormen tot een hiërarchische en aan de executieve ondergeschikte organisatie.

Per 1 mei is het zover. Wij worden noodgedwongen een eenverdieners gezin. Mijn werkgever (een multinational) heeft geen parttimewerk beschikbaar en ook niet de plicht dit te creëren. Dan maar buiten de deur solliciteren. ,,Twintig uur werken? Dat wordt heel moeilijk'', klinkt het zonder uitzondering.

Naar aanleiding van het bericht `Aantal doden in verkeer daalt verder tot 1.066' (NRC Handelsblad, 26 maart), het volgende.

De Europese Commissie heeft gisteren ingestemd met de overname van het Amerikaanse high-tech communicatiebedrijf Ascend Communication Inc. door landgenoot Lucent Technologies.

Egypte blokkeert niet langer de import van rundvlees uit België, zo heeft het Belgische ministerie van Economische Zaken bekend gemaakt.

Thailand is door het economische dal heen. Uit twee nieuw geïntroduceerde economische berekeningen blijkt dat de economie weer op de weg terug is, zo heeft het ministerie van…

Mr. G.O. van Veldhuizen is benoemd tot burgemeester van de gemeente Nieuwkoop. Van Veldhuizen (36) is lid van D66.

Mr.drs. A. Borgdorff wordt burgemeester van Bodegraven. Borgdorff (44) is lid van het CDA en momenteel burgemeester van Liesveld, waar hij in 1993 aantrad.

Drs. J. van Agt wordt burgemeester van Etten-Leur. Hij volgt drs. M. van de Ven op die onlangs met pensioen is gegaan. Van Agt (56) is lid van het CDA.

Liesbeth Koenen schrijft over grappen over Japanners die `emmels flietsaus' willen (NRC Handelsblad, 29 maart). Een feit is dat Japanners juist wel de letter R kunnen uitspreken, maar Chinezen niet.

J.W. Boekhoven is benoemd tot burgemeester van de gemeente Nijefurd. Boekhoven (52) is lid van de VVD.

Op Goede Vrijdag heeft uw correspondent in Spanje ons willen vertellen wat in mijn land en met name in mijn stad van herkomst, Sevilla, zich rond de herinnering van het lijden van Christus afspeelt. Tot mijn teleurstelling laat hij een deelnemer aan de processie, Rodrigo de Zayas, musicus en schrijver en, volgens eigen woorden `overtuigd atheïst' vertellen wat de viering van de Goede Week in Sevilla inhoudt.

NRC Handelsblad van 31 maart berichtte dat minister Borst transplantaties van dierlijke organen in mensen (xenotransplantatie) tijdelijk wil verbieden. Dat lijkt een goed bericht voor de dieren (en de mensen die opkomen voor de rechten van dieren), maar eigenlijk is het een wassen neus.

De andere wereld van zondagmiddag. In het eerste uur over Nederlandse jenever in Ghana en een discussie over de reorganisatie van het Openbaar Ministerie. In het tweede uur een debat over de rol van het onderwijs als `opvoedingsinstituut'. Radio 5, 13.02-15.00u.

Wetenschappelijke feiten komen vaak slecht over bij het grotere publiek. Saul Kripke noemt in zijn `Naming and Necessity' het voorbeeld van Einstein, die bij velen bekend staat als uitvinder van de atoombom. In de bijlage W&O van 3 april lanceerde Vincent Icke een vergelijkbaar stukje wetenschapsgeschiedenis. Hij klaagde de wiskundige Brouwer (``samen met nog wat andere denkers'') aan wegens een poging ``onze taal zo te herscheppen dat geen misverstand mogelijk was'', wegens ``een complete herdefinitie van de taal door het volledig omgooien van de grammatica''. Zo'n man, meent Icke, moet wel peilloos arrogant en ontzaglijk dom zijn, en bovenal, zo'n man zal wel met draconische dwang zijn ``Diktat'' willen opleggen.

De krant van 1 april bracht het nieuws dat de PvdA-fractie in de Tweede Kamer de rol van de rechters wil beperken.

Velen gaan er van uit, dat het onderwijs in Nederland op een kwalitatief hoogstaand niveau wordt gegeven, ondanks steeds meer negatieve berichten. Helaas, op steeds grotere schaal wordt bij het voortgezet onderwijs onbevoegd les gegeven, neemt lesuitval toe door het ontbreken van docenten en is er geen geld beschikbaar voor de meest elementaire voorzieningen.

Het lezen van de krant is op het ogenblik geen sinecure. Als er dan eindelijk eens een wat opgewekter voorval plaatsvindt dat een stapje zou kunnen zijn in de goede richting, zoals de baseballwedstrijd tussen de Baltische Orioles en een Cubaanse ploeg, is het teleurstellend dat het verslag daarvan wordt gedaan door een correspondent die letterlijk geen bal verstand heeft van de wereld van deze sport. De beschrijving van Van Royen raakt kant noch wal. Weet zij niet dat wij allang voor dit artikel verscheen op de internationale televisie – vooral TVE, een verslag van de wedstrijd hebben gezien?

In de krant van 30 maart berichtte u onder de kop `Europees geld naar kas PvdA' over het illegaal aanwenden van Europees geld.

Op de Achterpagina schrijft Max Pam over het lijden en sterven van zijn moeder. Nuchter en afgewogen vertelt hij de geschiedenis en dat is voldoende om de krachtige emotie die bij deze geschiedenis hoort, voelbaar te maken. Wie daar zo over kan schrijven, verdient respect.

Er zit beweging in de vastgelopen onderhandelingen voor een nieuwe bouw-CAO. Vlak voor het aflopen van het eerste ultimatum hebben de werkgevers gisteren laten weten dat zij weer willen onderhandelen. De bonden gaan op de uitnodiging in. Omdat de uitnodiging van de werkgevers geen inhoudelijke opening biedt, gaan de vakbonden er vanuit dat de werkgevers ook willen voldoen aan het tweede ultimatum. Dat stelt dat er uiterlijk komende maandag weer begonnen wordt met onderhandelen en dat er uiterlijk op vrijdag een CAO moet liggen.

De galerievloer van het Brusselse Gemeentekrediet lijkt te trillen onder de voeten. Oorlogsgedruis is zó indringend nagebootst dat het hinderlijk is. Totdat de bezoeker beseft dat de tentoonstelling Het Front in kleur, 1914-1918 ook wil verwijzen naar de échte ervaringen van de soldaten in de Eerste Wereldoorlog. De uniformjasjes die keurig gestreken in de vitrines liggen, waren ruim tachtig jaar geleden meestal nat, modderig en misschien wel bloederig. Het bundeltje speelkaarten, de pijp, het eerstehulpsetje, de stalen helmen en de uit oorlogskoper gezaagde prullaria worden schrijnend als je je bedenkt hoeveel van dit soort intieme voorwerpen in de zompige vlakten rond de IJzer zijn verdwenen. De Grote Oorlog, zoals de Belgen zeggen, eiste in vier jaar negen miljoen levens.

Faros. Dr. Miranda van Tilburg praat naar aanleiding van een congres in Florence over de psychopathologie van emoties. Met een eenvoudig testje kunnen verliefden van niet-verliefden door de mate van serotine worden onderscheiden. Radio 5, 16.02-17.00u.

In `Gezocht: gezicht' met de ondertitel `Richard Neave's reconstructies onder vuur' (W&O, 30 januari) zegt de Leidse anatoom George Maat grote bezwaren te hebben tegen de door mij gehanteerde methode bij gezichtsreconstructies. Hij kritiseert het feit dat daarbij onder andere de weke delen van de schedel worden gemeten, waarbij van tabellen gebruik wordt gemaakt. Die tabellen, aldus Maat, geven gemiddelden. ``Ze trekken een familie Doorsnee-hoes over de schedel.''

De man naar wie we het nieuwsgierigst waren, Alexander Morozevitsj, kwam niet opdagen. Hij reisde nog wel naar het Spaanse plaatsje Dos Hermanas, maar na aankomst meldde hij zich ziek en zag hij van deelname aan het toernooi af.

Het Nationaal Comité 4 en 5 mei wil de herdenking dit jaar nadrukkelijk koppelen aan de oorlog in Joegoslavië en de slachtoffers uit Kosovo.

Jürg Haider, de extreem-rechtse leider van de FPÖ, is gisteren gekozen tot gouverneur van de Oostenrijkse deelstaat Karinthië.

De Amerikaanse jazz-vibrafonist Red Norvo is op 91-jarige leeftijd overleden. Norvo introduceerde de vibrafoon en de xylofoon eind jaren twintig in de jazz-muziek, een paar jaar…

De Oost-Timorese verzetsleider Xanana Gusmão zal opnieuw worden opgesloten als hij niet binnen een week zijn oproep intrekt tot gewapend verzet tegen aanvallen van…

Hoewel pas negentien jaar oud vindt het Engelse voetbalidool Michael Owen de tijd rijp voor een biografie.

Het plan van de Finse diesel- en gasmotorenfabrikant Wärtsilä NSD, met Nederlandse vestigingen in Zwolle en Schiedam, om 80 tot 110 banen in Zwolle te schrappen is vrijwel geheel…

KPN heeft met de bonden twee CAO's afgesloten. Deze bieden het telecombedrijf de mogelijkheid een eigen call center bedrijf te beginnen.

De Wereldbank heeft drie leningen van in totaal 400 miljoen dollar (ruim 880 miljoen gulden) aan Maleisië goedgekeurd.

Bonden en werkgevers bij de banken zijn weer terug bij af. De FNV-leden hebben vandaag het begin maart bereikte onderhandelingsresultaat voor een nieuwe CAO in grote meerderheid…

De Nederlandse ijshockeyers hebben ook hun derde duel gewonnen bij het WK voor C-landen. In Tilburg werd China gisteren met 8-0 verslagen.

De Montenegrijnse oud-voetballer Dejan Savicevic heeft de Serviër Pedrag Mijatovic per brief opgeroepen zijn staking voort te zetten.

Hockeyhoofdklasser Amsterdam heeft Ton Wisse aangesteld als trainer-coach van de mannenploeg. Gisteren bereikte de 38-jarige oud-doelman overeenstemming met het bestuur van de…

De KRO gaat de tv-registraties van de legendarische Wim Sonneveld-shows herhalen. De grote cabaretier stierf 25 jaar geleden, iets wat dit jaar breed wordt herdacht.

De film Madelief, krassen in het tafelblad heeft op het kinderfilmfestival `Les 400 Coups' in Montreal in Canada de internationale juryprijs voor beste film gekregen.

Filmster John Travolta is aangezocht om de rol van zanger Frank Sinatra te spelen in de musical The Dean Martin Story van Martin Scorsese.

Net als Engeland en Amerika krijgt Nederland een `Poet Laureate'. Ter gelegenheid van de Eerste Landelijke Gedichtendag, op 27 januari 2000, organiseert Poetry International de…

Bij een zelfmoordaanslag in Yuksekova, in het overwegend Koerdische zuidoosten van Turkije, zijn gisteren twee doden gevallen, onder wie de dader.

De Venezolaanse president Hugo Chavez heeft gisteren gedreigd de noodtoestand uit te roepen als het Congres niet instemt met uitbreiding van zijn wetgevende bevoegdheden.

Mocht de Britse minister van Binnenlandse Zaken, Jack Straw, besluiten om Augusto Pinochet niet uit te leveren aan Spanje, dan zou de oud-dictator mogelijk in Londen berecht…

Na vijf andere steden is ook Roermond het slachtoffer geworden van een actie waarbij de neuzen van beelden een lik rode verf krijgen.

De nierdialyse verliest begin 2001 zijn beschermde status. De ziekenhuizen kunnen dan zonder vergunning een dialysecentrum beginnen.

De Verenigde Staten bereiden zich voor op hun eerste officiële contacten met Libië sinds Washington in 1981 met Tripoli brak op beschuldiging van terrorisme. Op Amerikaans verzoek organiseert de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kofi Annan, directe besprekingen tussen de VN-ambassadeurs van beide landen, waarbij naar verwachting ook Britse vertegenwoordigers aanwezig zullen zijn.

Richard E. Leakey, L.Jan Slikkerveer: Man-ape, ape-man. Gebonden, Netherlands Foundation for Kenya Wildlife Service 1993, van ƒ75,- voor ƒ24,50. De Slegte.

John Taylor is in de National Archives in Washington belast met het beheer van de dossiers van de OSS, de voorloper van de CIA. `Jarenlang waren wij een verstoft, vergeten afdelinkje in de Amerikaanse archiefwereld', vertelt hij in De zaak Goudstikker. Maar: `Sinds 1995 worden we overspoeld door onderzoekers en cameraploegen uit de gehele wereld. Brazilië, alle Europese landen, Japan, van overal komen ze hierheen. Aan hun vragen kun je exact afleiden waar de volgende kwesties aangaande joodse oorlogstegoeden over zullen gaan. Eerst waren het de banktegoeden, toen de vergeten verzekingspolissen, en ik voorspel je: roofkunst is het volgende item. (...) het is grappig dat je zo precies kunt zien wat over een paar maanden wereldnieuws zal worden.'

Over Dedalo Carasso, de Amsterdamse cultuurhistoricus die van 1968 tot aan zijn veel te vroege dood in 1995 conservator van het Amsterdams Historisch Museum is geweest, verscheen onlangs een prachtig boek, een boek om hem en om zijn werk te eren.

F.C. van Boheemen en Th.C.J. van der Heijden: Met minnen versaemt. De Hollandse rederijkers vanaf de middeleeuwen tot het begin van de achttiende eeuw. Bronnen en bronnenstudies. Eburon; bronnenboek: 842 blz. ƒ149,50 (ook op CD-Rom: ƒ65,-), bronnenstudies: 415 blz. ƒ 99,-

De negentiende eeuw liep ten einde en de twintigste werd geboren bij het begin van de Eerste Wereldoorlog, aldus een vaak gehoorde stelling. Maar er is veel voor te zeggen om onze bloedige eeuw al vijf jaren eerder, omstreeks 1909, te laten beginnen en wel toen in Wenen de moderne tijd een aanvang nam. De erosie van de verschillende waardepatronen, het liberale, het religieuze en het aristocratische in Wenens fin-de-siècle had hiervoor de grondslag gelegd. Voor wie de tekenen des tijds toen kon lezen zal de explosie van creativiteit, die in de muziek de harmonie opblies, in de architectuur het ornament, in de literatuur het schone taalgebruik en in de kunst de fraaie afbeelding, dan ook niet onverwachts zijn gekomen.

Zwemmen is gymnastiek te water. Dat mogen we opmaken uit Geurt van der Tas' Gymnastiek in het licht der Schrift, een memorabele onderkastdissertatie die ergens in de jaren dertig verscheen in het Zuid-Afrikaanse Bloemfontein. In het hoofdstuk dat Van der Tas aan zwemmen wijdt, zegt hij dat schoolslag boven borstcrawl de voorkeur verdient. De borstslag doet te veel aan de bewegingsmethode van de dieren des velds denken, terwijl God de mens immers toch naar Zijn Aangezicht schiep. Of de architect Adolf Loos ook aan gymnastiek heeft gedacht, toen hij in zijn ontwerp voor de compleet in zwart-wit gedachte Parijse villa van Josephine Baker een centraal zwembad van glas opnam, is de vraag. Wellicht aan Gods Aangezicht, we weten het niet. Loos is nooit een spraakzame man geweest. De villa werd nimmer gebouwd, maar Loos' ontwerp spreekt tot de verbeelding: de beroemde danseres, zonder enige schaamtebedekking alzijdig zichtbaar, in half-gewichtloze bevalligheid.

Waar de één een dik boek voor nodig heeft, dat zegt de ander in één enkele zin. `De natie is een ziel.' Op een goede steenworp afstand van de plaats (Versailles) waar tien jaar eerder het Duitse keizerrijk werd geproclameerd, opperde de Fransman Ernest Renan in een voordracht aan de Parijse Sorbonne (11 maart 1882) dat de natie eigenlijk vooral moest worden begrepen als een `geestelijk principe', als een `ziel'. Mocht de natie inderdaad een `ziel' zijn, en dat is Renan in vele bewoordingen nagezegd, dan kunnen nationale mythen worden begrepen als haar diepste roerselen. In Mythen der Nationen wordt de nationale mythologie van achttien Europese volkeren (en de Amerikanen) beschreven uit het perspectief van de historicus en de kunstenaar van de negentiende eeuw, de eeuw bij uitstek van de nationale idee. Het is een prachtig boek – voortkomend uit een gelijknamige tentoonstelling vorig jaar in Berlijn –, met honderden afbeeldingen (waarvan een groot aantal in kleur), een panorama inderdaad van de wijze waarop de naties van Europa zich ooit de eigen geschiedenis, en die van de buurvolkeren, voorstelden.

Hoeveel afstand een eenvoudig lidwoord teweeg kan brengen, liet Charlotte Mutsaers eens fraai zien in De markiezin (1988). In de korte hoofdstukken gewijd aan de jeugd van haar heldin, voerde ze een ouderpaar op, `Pappa en de moeder' genaamd. De moeder werd in snijdende zinnetjes getypeerd als een kille, jaloerse vrouw. Alle genegenheid ging vanzelf naar de warmbloedige vaderfiguur, die het gevoelige meisje wel op juiste waarde wist te schatten. Een vaag medelijden is me altijd bijgebleven met de moeder, die het wel heel erg af moest leggen tegen de lidwoordloze Pappa met zijn hoofdletter en die zo genadeloos buiten de intieme kring van het opgroeiende meisje werd gehouden. Van Pappa is er maar één, zo meende ik uit Mutsaers naamgeving te begrijpen; de moeder is niet meer dan een nogal akelig exemplaar van de soort.

Wat zegt of voorspelt een titel? Laatste gedichten heet de bundel die René Huigen in 1994 publiceerde. De titel van het slotvers, `Mijn laatste gedicht', benadrukte dat het menens was. Onder collega's verspreidde Huigen ook zelf het bericht dat hij de poëzie de rug toekeerde. Na drie dichtbundels zou hij zijn lier aan de wilgen hangen.

Het is oorlog in Europa. In Amerika is dat te merken, veel jongens en mannen zijn weg als soldaat, er varen oorlogsschepen uit, boter is moeilijk te krijgen. Ook Lily's vader, die ingenieur is, gaat naar Europa. Om te helpen: `Achter de legers aan komen mensen zoals ik (...) Wij zijn degenen die Europa weer zullen helpen opbouwen.'

Lieve jongens behoort niet tot de meest populaire boeken van Gerard Reve. Voordat het werd opgenomen in het nu verschenen tweede deel van zijn Verzameld Werk, heeft het slechts vier drukken gekend, wat voor een schrijver als Reve weinig is. Niemand zal ook meteen naar Lieve jongens grijpen, als hij nog niets van de zelfbenoemde `volks-schrijver' heeft gelezen. Maar als dat nu eens wèl gebeurde? Wat een bizarre, wonderlijke indruk moet deze collectie sprookjesachtige bedverhalen, `revistische' fantasieën en ronduit zotte anekdoten niet maken op een onvoorbereide lezer. Met niets in onze literatuur is dit boek, dat amper een roman mag worden genoemd, te vergelijken.

De Amerikaanse schrijver Walter Mosley heeft een obsessie voor kleur die de in Amerika gebruikelijke politiek correcte preoccupatie verre overstijgt. Niet alleen loopt in zijn Easy Rawlins-reeks de gelijknamige zwarte speurder steeds weer tegen de consequenties van zijn huidkleur op, ook gaf Mosley zijn detectives steevast regenboog-titels mee als Devil in a Blue Dress of A Red Death. Daarnaast schreef hij een roman over de blues. Zijn nieuwe werk, Blue Light, gaat ook over `blues', maar van een heel andere soort. De roman is een new age-kruising tussen allegorische vertelling en hallucinerende science fiction geworden, die in niets lijkt op zijn Rawlins-boeken. Mosley maakt het behoorlijk bont.

Zijn bejaarde klanten beschouwen Barnaby Gaitlin als een man die je kunt vertrouwen. Barnaby zelf zal echter de eerste zijn om dat tegen te spreken. De held van Anne Tylers A Patchwork Planet is namelijk het zwarte schaap van de rijke, deftige Gaitlin-familie, die ooit haar fortuin vergaarde met de uitvinding van een paspop en zich sindsdien uitsluitend bezig houdt met de naar de familie vernoemde liefdadige instelling. Barnaby blijft echter, tot diepe teleurstelling van zijn familieleden, volharden in zijn ongeschoolde baantje bij Rent-A-Back, een bedrijf dat klusjes opknapt voor bejaarden, zoals tuinstoelen verplaatsen of de kerstboom optuigen. Voor zijn familie is het slechts de logische consequentie van een jeugd als inbreker met voyeuristische neigingen, een verblijf in een instituut en een nooit afgemaakte studie. Vlak voor zijn dertigste verjaardag heeft Barnaby een vervreemde ex-vrouw en een dochtertje dat hij te weinig ziet, een gehuurde kelderwoning zonder douche, en niemand om Oudejaarsavond mee door te brengen. Dan raakt hij gefascineerd door een in-keurige vrouw die hij betrapt op een goede daad: `Oh, what makes some people more virtuous than others? Is it something they know from birth? Don't they ever feel that zingy, thrilling urge to smash the world to bits?' Barnaby klampt zich aan haar vast in de hoop dat ze zijn leven zal veranderen, maar dat gebeurt op een heel andere manier dan hij in gedachten had.

`Goochelaars en leugenaars hebben dezelfde vaardigheden nodig voor hun succes," zegt Red Brandon, de hoofdpersoon van Martyn Bedfords nieuwe roman The Houdini Girl. `Het vermogen iemand recht voor z'n neus te misleiden, inzicht in de geest van je slachtoffer, acteertalent. Je laat wat echt is vals lijken, wat vals is echt.' De 29-jarige Red is een succesvolle goochelaar en beheerst alle technieken tot in de puntjes. Maar wanneer Rosa, zijn Ierse vriendin, de ultieme verdwijntruc uitvoert, en zomaar op een dag uit een rijdende trein haar dood tegemoet springt, staat hij voor een raadsel. The Houdini Girl is het thrillerachtige verslag van zijn zoektocht naar de waarheid, maar gaat daarnaast ook over de klassieke vraag in hoeverre je je naasten eigenlijk kunt kennen.

Toen de Amerikaanse auteur Michael Chabon (1963) in 1988 zijn debuutroman The Mysteries of Pittsburgh publiceerde, werd hij onmiddellijk gebombardeerd tot grote hoop van de Amerikaanse letteren. Maar onder druk van de verwachting verprutste hij vijf jaar met een onwerkbaar idee en kwam pas in 1994 met het satirische Wonder Boys. Met zijn derde boek, de verhalenbundel Werewolves in Their Youth, bewijst Chabon nu opnieuw zijn grote literaire talent.

Kaalslag is het derde deel van de autobiografische trilogie die de afsluiting vormt van het oeuvre van Bohumil Hrabal (1914-1997). Evenals de twee vorige delen, Trouwpartijen en Vita Nuova, drijft het op dezelfde verteltechnische truc: Hrabal laat het verhaal van zijn leven vertellen door zijn vrouw, die in alles van hem verschilt en die een nogal moeizame verstandhouding heeft met haar `kleinood', zoals ze hem consequent noemt.

Thomas Mann schreef boeken waar lezers om kunnen lachen, want hij geloofde, zei hij zelf, in `een verkwikkende vorm'. Zijn verkwikkendste roman was tevens zijn laatste. Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull uit 1954 gaat over een eenvoudige jongeman die zich voordoet als markies en daar intens van geniet. En je neemt automatisch aan dat Thomas Mann tijdens het schrijven ook genoot van Felix' schelmenstreken. Wat een klap om dan in Manns dagboek te lezen: `De Krull ervaar ik als ongepast en deprimerend onafzienbaar.' Spoorloos verdwenen is in dit dagboek de verkwikkende vorm: de zwierigheid heeft plaatsgemaakt voor korte, korzelige zinnen en met een verbitterde hardheid haalt de schrijver zijn eigen schrijven omlaag.

De titel wekt een misverstand, want het draait toch echt niet om bolleboosjes uit VPRO's Achterwerk die hun nood klagen over het onbegrip van hun domme klasgenoten. Het boek is geschreven voor wie zich goed opgevoed waant, maar toch aan oud zeer lijdt. Tussen andere therapeutische bestsellers (Games People Play van Eric Berne of Thomas Harris' I'm ok, you're ok, allebei uit 1967) nam Das Drama des begabten Kindes een eigen plaats in. Anders dan de vrijgevochten Amerikanen stond de Zwitserse Alice Miller (1923) bij het schrijven `geen alternatief voor de klassieke psychoanalyse voor ogen; integendeel, ik heb binnen het kader van de psychoanalyse naar een manier gezocht om de patiënt zijn vroeg verloren levendigheid, en zijn ware zelf terug te laten winnen'. Zo eindigt het voorwoord uit 1979. Wie de Nederlandse vertaling in de achttiende en volgende drukken (1995) ter hand neemt en met het oorsponkelijke Duitse boek vergelijkt, zal zijn ogen niet geloven. Op last van de schrijfster is elke verwijzing naar de psychoanalyse, tot en met de terminologie, geschrapt. Op één verweesd paragraafje na is de hele discussie over het begrip `narcisme' vervallen. Het boekje dat is overgebleven maakt een geamputeerde indruk. Millers afscheid van de psychoanalyse is met haat en nijd gepaard gegaan, zoals gebruikelijk in die kringen, en lijkt in niets op het `stabiele vermogen om te rouwen' dat zij zelf zo warm aanbeveelt.

Zelden is er in de westerse literatuur zo geklaagd en gemopperd als in de ballingschapspoëzie van de Romein Ovidius. Maar was de dichter wel serieus? Hield hij van overdrijven? Of heeft hij zijn ballingschap helemaal verzonnen?

In het gedicht van Antjie Krog (Boeken 2-4-99) stond een tikfout. “Is vol van vrede’, moest zijn ‘is vol vam vrede’: Slaapliedje voor Willem mijn kleinste kokkoboks mijn liefste…

Opnieuw wordt een boek van Salman Rushdie heimelijk verkocht. Nu echter niet uit angst voor de gevolgen van het doodsvonnis dat de Iraanse ayatollah Khomeiny op Valentijnsdag 1989 over de schrijver uitsprak, maar omdat het de marketingstrategie rondom Rushdies nieuwe roman doorkruist. Oorspronkelijk zouden The Ground Beneath Her Feet en de vertaling De grond onder haar voeten aanstaande dinsdag `wereldwijd' verschijnen. Maar die opzet is ontaard in een marketingklucht: eind vorige week was het boek in een groot aantal Nederlandse winkels te koop om een paar dagen later weer onder de toonbank te verdwijnen.

Haar boek kan beter opgevat worden als een portret van Swift dan als een biografie, schrijft Victoria Glendinning. Zij heeft geen nieuwe gegevens opgespoord over de schepper van Gulliver en zij heeft hem niet grondig anders uitgebeeld dan hij tot nu toe bekend stond. Wie alles wil weten over Swift moet de driedelige biografie (1983) van Irvin Ehrenpreis raadplegen. Wat Glendinning heeft toegevoegd is zichzelf, als verwonderde, begrijpende onderzoeker van dit steile karakter. Haar lezers zullen zich de eerstkomende jaren Swift alleen kunnen voorstellen met haar erbij. Hij heeft er voordeel van: zij brengt hem in beweging.

Marcella Baete: De wind is rood.Bert Bakker, 181 blz. ƒ29,90Nieuwe roman van de Vlaamse schrijfster Marcella Baete (1939) waarin een gescheiden opgegroeide tweeling elkaar na jaren ontmoet.Over Kasterbant schreef Elsbeth Etty: `Haar schrijfstijl is sprankelend en direct, haar taalgebruik origineel en levendig. (CS 13-5-1994).

9 | 4 | 1999 Redactieadres Paleisstraat 1 IO12 RB Amsterdam boeken@nrc.nl Opnieuw een vertaling van de “Tristia’ van Ovidius. Gedichten geschreven in ballingschap.

Tien jaar geleden veroordeelde de Iraanse geestelijk leider ayatollah Khomeiny Salman Rushdie ter dood wegens zijn boek `The Satanic Verses'. In vroom islamitische ogen zou het boek blasfemisch zijn. Vorig jaar probeerde de nieuwe Iraanse geestelijk leider Khamenei dit religieuze vonnis (fatwa) te verzachten.

Hou je van kauwgom? Dan is dit weekeinde je kans om je eigen kauwgomkauwsel tot kunst te laten maken. Want in het Rotterdamse museum Boijmans van Beuningen wordt morgen vanaf 10 uur voor kinderen en volwassenen een `sierkauwwedstrijd' gehouden.

Vaders en moeders weten wat lekker is. Dat hebben ze geleerd van hun vaders en moeders. Ook lezen ze wel eens een krant waarin staat dat bepaalde dingen lekker zijn. Of ze horen het van de buurvrouw of van iemand anders. Het zijn altijd aardige mensen en leuke kranten die je vertellen van iets wat je ook eens moet proberen. mensen die niet aardig zijn weten daar niets van. Die eten allemaal dingen die niet lekker zijn.

Aangezien de vijf nieuwe Deense leeuwen in de Amsterdamse dierentuin voornamelijk liggen te slapen, wendde onze 11-jarige correspondent in Artis zich tot een dier dat in de lente druk bezig is.

Lim Jun Pei en Lynette Govinden, twee tienermeisjes van de Raffles Girls' School uit Singapore, hebben een antwoord op al deze vragen verzonnen.

In het fascinerende boek A History of God van Karen Armstrong stuitte ik op een intrigerend zinnetje: sommige Israëlieten dachten dat Jahweh een vrouw had, net als andere goden. Archeologen hebben onlangs inscripties opgegraven met de opdracht: `Aan Jahweh en zijn Asjera.'

In Middelburg is te zien dat overtreding en wellust net zo bij het mishandelde kind horen als klagen en protesteren.

Heske de Vries (45) schildert huizen, onder andere de huizen van de straat waar zij in woont, de Valeriusstraat in Amsterdam-Zuid. Zonder bomen, zonder auto's of mensen: alleen de gevelrijen en de straat ertussen, in eenvoudige vormen, aan het einde perspectivisch samenkomend, en afgesloten door de huizenrij die er dwars op staat. Stilte en eenvoud bepalen deze stadsbeelden. Ze komen vooral tot leven door de kleuren.

Na de disco kwam de house en daarna de clubs. Uitgaan is een cultuur, met eigen mode, eigen drugs, eigen codes.

Kunst bewaren is niet genoeg. Er moet ook iets gedaan worden om het levend te houden. Deel 14 van Bas Heijne's serie in het laatste jaar van het millennium.

In Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam is een crisis uitgebroken omdat directeur Chris Dercon een schilderij van Rothko wil verkopen.Hij is geen uitzondering.

Op de dodenmasker- expositie in Kleef krijg je neiging om de gelaatstrekken aan te passen aan wat je weet van de beroemde doden.

Optredens in Brussel en Amsterdam zijn leuk, maar het werkelijke doel van de Brits-Belgische zangeres Natacha Atlas is het Midden-Oosten.

Het toneelstuk van Wim T.Schippers, Going to the Dogs, zou één keer worden opgevoerd, maar de belangstelling was overweldigend zodat het is herhaald. Het is een halve generatie geleden, schat ik. Er zijn lezers die er nooit van hebben gehoord. Daarom nog even een samenvatting. Als het doek op gaat voor het eerste bedrijf, zien we een gezellig ingerichte huiskamer waarin vijf honden, gewone herders. Na een vijf kwartier - het kan ook langer zijn geweest - gaat het doek neer. De hele voorstelling hebben ze zich voorbeeldig gedragen, ze zijn op de bank gaan liggen, hebben op een stoel gezeten, heen en weer gelopen, af en toe wat geblaft, en een van de acteurs heeft een open doekje gekregen toen hij een plasje tegen een tafelpoot deed. Geen van hen heeft zich zich schuldig gemaakt aan circusachtig gedrag, is niet door een hoepel gesprongen, zelfs niet mooi gaan zitten. Hond bleef hond en werd beloond met een ovatie. Er is nog serieus sprake van geweest dat Going to the Dogs naar Broadway zou gaan, daar had het zeker furore gemaakt, maar het is er niet van gekomen. Het kan zijn dat Schippers zijn tijd vooruit was.

Internetboekhandels azen op kennis van de smaak en de wensen van hun publiek. Hoe bedreigend is dat voor klanten, boekhandels en uitgevers?

Het beste lied van deze eeuw is Yesterday van de Beatles. Nu ja, Yesterday van Paul McCartney eigenlijk, want de andere Beatles kwamen er niet aan te pas. Het nummer was een solo van McCartney, wiens angelieke zang quasi-klassiek werd begeleid door een klein groepje strijkers. Hij schreef het ook zonder tussenkomst van de anderen. Vaak heeft hij nadien verteld hoe hij een dag lang met het melodietje rondliep in de overtuiging dat het allang bestond, dat hij het vervolgens de werktitel Scrambled eggs gaf en er daarna pas de woorden bij bedacht die we allemaal kennen: dat het leven gisteren zo veel mooier was dan vandaag, omdat zijn liefje gisteren nog bij hem was.

Brieven het Supplement (max.300 woorden,) met vermelding van naam en woonplaats) sturen naar: Paleisstraat |, 101 2 RB Amsterdam.

In de hoofden van oudere toneelmakers zitten talloze herinneringen en anekdotes. Het Theater Instituut Nederland verzamelt die op video.

Trisha Brown wil met haar dans ontroeren, ondanks haar mathematische ordening en zonder dat precies te zeggen valt waardoor.

De neushoorn in diergaarde Blijdorp had zich duidelijk ontuchtig vermaakt, en was daarna gaan slapen. Luid snurkend lag hij in het stro.

Van de schrijvers die ik bewonder zijn er drie die stelselmatig publiciteit, gericht op hun persoon, mijden. Het zijn J.D. Salinger, Frida Vogels en Marie Kessels. Het is zeer ongewoon gedrag in dit mediatijdperk, waarin de commercie grote druk op schrijvers uitoefent om zoveel mogelijk op de voorgrond te treden.

WEL PRIJS – De Amerikaanse acteur Charles Bronson heeft een akkoord bereikt met Nancy Koeper, de zus van de Amerikaanse Audrey Jean Knauer. De in 1997 overleden Knauer had haar hele vermogen aan Bronson had nagelaten. Zij was een grote fan van Bronson en bepaalde in haar testament, dat ze in 1996 op een boodschappenlijstje had neergekrabbeld, dat haar vermogen van 292.000 dollar naar Bronson moest gaan. In december 1998 begon Koeper een rechtszaak tegen Bronson, omdat haar zus niet toerekeningsvatbaar zou zijn geweest toen ze haar testament schreef.

Een toekomstvoorspelling die zeker uitkomt: de eerste baby van de komende eeuw zal geboren worden in Nieuw Zeeland. Door de internationale datumgrens beleeft Nieuw Zeeland als eerste land het nieuwe millennium.

Toen mijn moeder was overleden, was daar het huis. Het begon al bij de deur. De onwennigheid met vreemde sleutels, de opluchting als je de greep te pakken hebt. De omzichtigheid waarmee je de deur opent, want het was de eerste keer dat ik zonder aan te bellen binnenstapte.

RECEPT Dit gemengde rijstgerecht is een belangrijke pijler onder de Surinaamse keuken. Zoutvlees, ge-droogde garnalen, bakkeljauw (ge-zouten en lichtgedroogde kabel-jauw), bonen…

WEER De zon laat de komende dagen vrijwel verstek gaan. Morgen en ook overmorgen nog niet, maar daarna neemt de bewolking de overhand.

De introductie van de Game Boy Color luidde het tienjarig bestaan van de Game Boy in. Dit apparaatje is inmiddels zo gewoon dat niemand er nog bij stilstaat dat het de populairste spelcomputer aller tijden is.

De verwarring die de filmtitel Topless Women Talk about Their Lives tijdens serieuze festivals als Locarno 1997 veroorzaakte, moet de debuterende Nieuw-Zeelandse regisseur Harry Sinclair als muziek in de oren hebben geklonken. De titel helpt bovendien om aandacht te krijgen, al resulteerde het niet tot een roulement in de Nederlandse bioscopen en beleeft de low-budget 16mm-film nu bij de VPRO zijn nationale première.

Het is echt geen jeugdserie. Nee, het is nog nooit voor half negen 's avonds uitgezonden. En nee, er komt geen vervolg. Dat kan gewoon niet, want die hele klas is van school.

Merknamen mag je niet noemen op de publieke televisie. Maar de Amerikaans-Indiase wonderdokter Deepak Chopra heeft gisteren een fantastische commerciële slag geslagen. Twintig minuten gratis reclame op de veel bekeken TV Show op Reis van Ivo Niehe. En geen woord kritiek. Dat vinden de kijkers volgens Niehe te moeilijk, zeker als het om beroemde buitenlanders gaat. Chopra kan alvast extra zendingen smeerseltjes, kruidenextracten en bestsellers voor Nederland laten klaar maken.

LONDENDe Britse effectenbeurs keek vandaag naar Wall Street waar voor de tweede achtereenvolgende dag een record werd geboekt. De FTSE100-index stond tegen het middaguur met een winst van 71,2 punten (1,11 procent) op 6509,1.Volgens handelaren ontbrak het de markt aan belangrijke impulsen, ondanks de forse renteverlagingen in Europa en Groot-Brittannië op donderdag. Er was weinig nieuws over bedrijven en de economische gang van zaken. Beleggers wachtten op New York voor nieuwe richting.

Het detailhandelsconcern Vendex-KBB en kopieergigant Océ waren vanochtend de grote sterren op een vriendelijk gestemde effectenbeurs. Vendex stond tegen het middaguur op een winst van ruim 4 procent op 22,75 euro. Beleggers gaan blijkbaar uit van gunstige jaarcijfers die aanstaande dinsdag bekend worden gemaakt.

Als alles meezit verrijst dit jaar bij Lelystad een grote hangar voor de fabricage van luchtschepen. Het consortium Rigid Airship Design, een initiatief van de Schot Ian Alexander, heeft de bouwvergunning al aangevraagd. De onderneming, waarin naast Alexander ook Joep van den Nieuwenhuyzens RDM Aerospace, Stork, Caransa en participatiemaatschappij Greenfield Capital Partners deelnemen, wil eind 2001 een eerste prototype van haar 180 meter lange luchtschip, genaamd RA-180, klaar hebben voor testvluchten. Dat eerste exemplaar wordt dan aan de Rijksluchtvaartdienst aangeboden voor certificering. De procedure voor het verkrijgen van een luchtwaardigheidcertificaat kan enkele jaren in beslag nemen. Als dat certificaat er is wil Rigid Airship direct met de serieproductie beginnen. Het bedrijf hoopt een grote aanbieder te worden van luchtschepen. Uit haalbaarheidsonderzoeken is volgens Rigid gebleken dat er de komende 20 jaar wereldwijd zeker een markt is voor 1000 luchtschepen voor het vervoer van vracht en passagiers. Vliegen met een luchtschip is veilig en schoon door het gebruik van het branddempende heliumgas en zeer geluidarme en energiezuinige motoren, zegt het consortium.