Ze zijn niet gaan hockeyen omdat dat bij de maatschappelijke status van hun vader en ooms paste. Ze zijn niet op tennisles gegaan, hoewel hun moeder tennis niet zo ordinair, dom en agressief vond als foeballen. Ze zijn gaan voetballen omdat iedere gewone Hollandse jongen gaat voetballen. Pa zat op voetbal, ome Jan zat op voetbal en de vriendjes op school gingen ook voetballen, omdat iedereen voetbalde. Voetballen omdat altijd de televisie aanstond wanneer er voetballen op was. Ze zijn gaan voetballen in de tijd dat iedereen over Cruijff, Keizer, Van Hanegem en Rensenbrink sprak.
Kinderen uit de jaren zeventig. Dennis Bergkamp werd geboren in 1969, het jaar dat Ajax in zijn eerste Europa Cupfinale met 4-1 van AC Milan verloor. Zijn vader, een scorende spits bij een Amsterdamse amateurclub, was nog vol van Denis Law, de aanvaller van Manchester United, de club van George Best en Bobby Charlton, de club waar iedereen in Nederland toen van hield. Daarom werd de jongste zoon van Bergkamp Dennis genoemd, naar Denis Law, een Brit, een buitenlander.
Waarschijnlijk niemand van de huidige generatie Nederlandse voetballers heeft Cruijff zien schitteren op het wereldkampioenschap van 1974. Ze hebben van horen zeggen - van hun vader? - wat Cruijff, Keizer, Rensenbrink en Van Hanegem konden. Wim Jonk is de oudste, van 1966. Laten we aannemen dat hij wél eens deze mythologische figuren van nabij heeft gezien. Maar het heeft er veel van weg dat deze telg uit een Volendams vissersgeslacht zich in zijn jeugd veel meer vereenzelvigde met de balvaardigheid van de plaatselijke grootheden Karregat, Zwarthoed, Tol, Veerman, Mühren én Jonk.
Zou een van die Nederlanders wel eens de moeite hebben genomen de talenten van Pelé, Garrincha, Rivelino, Eusebio, Matthews, Puskas, Kocsis, Di Stéfano, Gento, Seeler, Libuda, Charlton en Best te analyseren? Zoals menig jongetje geboren in de jaren veertig, vijftig en zestig graag zo wilde voetballen als deze uitverkoren mannen. Jaap Stam, wat zou hij nu vinden van Georg Schwarzenbeck? En Edwin van der Sar van Gordon Banks? Marc Overmars, wat zou hij nu vinden van René van de Kerkhof? Edgar Davids, heeft hij wel eens Nobby Stiles zien spelen? Je hoort er zo weinig over. Deze generatie lijkt weinig respect te hebben voor het verleden. Kijk, voor Ronaldo bestaat maar één voetballer, dat is Zico. Dat is de voetballer aan wiens talenten hij zich optrekt. Een inspirerend voorbeeld dus.
Wie het sociogram van de Nederlanders analyseert, komt bijna alleen maar inspiratieloze voetballers tegen. Jongens uit het kleine landje aan de zee. Jongens uit een welvarend land, waar sport leuk is om te doen, maar zelden een manier om armoe, ellende of gewoon verveling te ontvluchten. Vader is bakker of timmerman, kantoorbediende of monteur. Maandinkomen verzekerd, autootje voor de deur, warm water uit de douche, televisie, video en magnetron binnen handbereik, bloeiende plantjes voor het raam. Nederlandse voetballers laten zich bijstaan door een eigenaar van een snackbarimperium. Voetballen we nog ter meerdere eer en glorie van vette kroketten en maagbedervende frikadellen of domweg voor geld?
Waarom zouden ze wereldkampioen willen worden? Gewoon, omdat elke Nederlandse jongen wereldkampioen voetballen wil worden. Het enige dat nog telt in het leven van de Nederlandse middenklasjongen is wereldkampioen voetbal worden. Zonder een kick is het leven van een jongen uit een klein en onooglijk, grijs landje, geen leven. Wanneer ze niet winnen, is er altijd nog de veiligheid van welvaart en harmonie van een doorsnee Hollands gezin.
Neerlands hoop tijdens het wereldkampioenschap is gevestigd op de onorthodoxe manier van leven en voetballen van types als Davids, Bogarde en Kluivert. Compromisloze jongens, die de weelde van het harmonieuze gezin nauwelijks gekend hebben. Zwart, omdat hun vader en moeder in Suriname opgroeiden. Bereid om zichzelf een dienst te bewijzen. Hun enige manier om geaccepteerd te worden is winnen tegen wil en dank. Ze gaan over lijken, omdat fatsoen voor hen een andere betekenis heeft dan beter zijn dan een ander. Meer zijn dan een ander, anders zijn dan een ander. Bewijzen dat ze ook Nederlander zijn.
Zonder deze jongens, van wie de meesten niet zijn opgegroeid onder warme, harmonieuze omstandigheden (zonder geld, zonder huis, zonder vader) is het Nederlands elftal toch een gezelschap van jonge mannen die nooit iets wezenlijks te klagen hebben gehad. Het is aan hun manier van voetballen te merken dat ze niets anders hebben in hun leven dan voetballen. Zonder de vechtlust van Davids, Bogarde, Kluivert, Van Hooijdonk is het elftal een gezelschap vrienden, vaders en handelsmensen die niet begrijpen wat het is om de beste te zijn. Nederlanders hebben een te goed leven om recht te hebben op een wereldtitel. Een vader die zijn hele leven is verzekerd van een inkomen, is geen vader die zijn zoon duidelijk kan maken dat de wereldtitel het allerhoogste is. Passie voor sport is de meeste Nederlanders vreemd. Voetballen heeft dezelfde allure als postzegels verzamelen. Voetballen om iets te doen te hebben, niet uit noodzaak.
MICHAEL REIZIGER (verdediger)
club: Barcelona
geboren: 03-05-73, Amstelveen
aantal interlands: 26
doelpunten: 0
debuut: Noorwegen-Ned, 1-1 (12-10-94)
burg.staat: samenwonend
opleiding: Mavo
beroep vader: vliegtuigonderhoudsmonteur
beroep moeder: chiropodiste
gezin: drie broers, twee zussen
eerste club: St. Martinus
JAAP STAM (verdediger)
club: PSV, straks Manchester United
geboren: 17-07-72, Kampen
aantal interlands: 13
doelpunten: 1
debuut: Ned-Duitsland, 0-1 (24-04-96)
burgerlijke staat: getrouwd
opleiding: LTS, MTS
beroep vader: timmerman
beroep moeder: huisvrouw
gezin: drie oudere zussen
eerste club: DOS Kampen
EDWIN VAN DER SAR (keeper)
club: Ajax
geboren: 29-10-70, Voorhout
aantal interlands: 24
doelpunten: 0
debuut: Wit-Rusland-Ned, 1-0 (07-06-95)
burg.staat: samenw., een zoon
opleiding: Mavo, middenstandsonderwijs
beroep vader: kleurmaker
beroep moeder: huisvrouw
gezin: oudste kind van twee
eerste club: Foreholte
FRANK DE BOER (verdediger)
club: Ajax
geboren: 15-05-70, Hoorn
aantal interlands: 54
doelpunten: 6
debuut: Italië-Ned, 1-0 (26-09-90)
burgerlijke staat: samenwonend, twee dochters
opleiding: LTS elektrotechniek
beroep vader: stucadoor
beroep moeder: huisvrouw
gezin: derde kind van drie eerste club: Zouaven
ARTHUR NUMAN (verdediger)
club: PSV, straks Glasgow Rangers
geboren: 14-12-69, Heemskerk
aantal interlands: 28
doelpunten: 0
debuut: Ned.-Polen, 2-2 (14-10-92)
burgerlijke staat: samenwonend.
opleiding: Mavo, CIOS
beroep vader: boekhouder
beroep moeder: huisvrouw
gezin: een jongere broer
eerste club: SV Beverwijk
CLARENCE SEEDORF (middenvelder)
club: Real Madrid
geboren: 01-04-76, Paramaribo
aantal interlands: 30
doelpunten: 7
debuut: Ned-Luxemburg, 5-0 (14-12-94)
burg.staat: samenwonend, een dochter
opleiding: Mavo
beroep vader: begeleidt zoons
beroep moeder: verpleegster
gezin: twee broers
eerste club: AS 80
WIM JONK (middenvelder)
club: PSV
geboren: 12-10-66, Volendam
aantal interlands: 41
doelpunten: 11
debuut: Ned-Oostenrijk, 3-2 (27-05-92)
burgerlijke staat: getrouwd, een zoon
opleiding: LTS schilderen
beroep vader: vishandelaar
beroep moeder: huisvrouw
gezin: twee oudere broers
eerste club: RKSV Volendam
PHILLIP COCU (middenvelder)
club: PSV, straks Barcelona
geboren: 29-10-70, Eindhoven
aantal interlands: 19
doelpunten: 2
debuut: Ned-Duitsland, 0-1 (24-04-96)
burgerlijke staat: samenwonend
opleiding: Havo en VWO
beroep vader: werkt bij bank
beroep moeder: huisvrouw
gezin: een jongere broer
eerste club: DCS
PATRICK KLUIVERT (aanvaller)
club: AC Milan
geboren: 01-07-76, Amsterdam
aantal interlands: 19
doelpunten: 9
debuut: Ned-Tsjechië, 0-0 (16-11-94)
burgerlijke staat: samenwonend, een dochter
opleiding: LBS
beroep vader: postbode
beroep moeder: huisvrouw
gezin: oudere broer en zus
eerste club: Schellingwoude
RONALD DE BOER (middenvelder/aanvaller)
club: Ajax
geboren: 15-05-70 Hoorn
aantal interlands: 40
doelpunten: 10
debuut: Ned-San Marino, 6-0 (24-03-93)
burgerlijke staat: getrouwd, twee dochters
opleiding: LTS metaalbewerking
beroep vader: stucadoor
beroep moeder: huisvrouw
gezin: tweede kind van drie
eerste club: Zouaven
DENNIS BERGKAMP (aanvlaller)
club: Arsenal
geboren: 10-05-69, Amsterdam
aantal interlands: 57
doelpunten: 33
debuut: Italië-Ned, 1-0 (26-09-90)
burg.staat: getrouwd, een dochter
opleiding: VWO
beroep vader: elektricien
beroep moeder: huisvrouw
gezin: drie oudere broers
eerste club: Wilskracht SNL
PIERRE VAN HOOIJDONK (aanvaller)
club: Nottingham Forrest
geboren: 29-11-69, Steenbergen
aantal interlands: 11
doelpunten: 4
debuut: Ned-Luxemburg, 5-0 (14-12-94)
burgerlijke staat: samenwonend
opleiding: Mavo, Las/KMBO
beroep vader: directeur transportbedrijf
beroep moeder: huisvrouw
gezin: een jongere broer
eerste club: Welberg
JERREL HASSELBAINK (aanvaller)
club: Leeds United
geboren: 27-03-72, Paramaribo
aantal interlands: 2
doelpunten: 1
debuut: Ned-Kameroen, 0-0 (27-05-98)
burg.staat: alleenstaand, een dochter
opleiding: Mavo
beroep vader: onbekend
beroep moeder: huisvrouw
gezin: twee zussen, drie broers
eerste club: GVO
BOUDEWIJN ZENDEN (aanvaller/middenvelder)
club: PSV, straks Barcelona
geboren: 15-08-76, Maastricht
aantal interlands: 5
doelpunten: 0
debuut: San Marino-Ned, 0-6 (30-04-97)
burg.staat: vriendin
opleiding: Havo, cursus Nima A
beroep vader: directeur sportschool en (judo)-commentator
beroep moeder: in sportschool
gezin: jongere zus, oudere broer
eerste club: Leonidas
GIOVANNI VAN BRONCKHORST (middenvelder)
club: Feyenoord
geboren: 05-02-75, Rotterdam
aantal interlands: 7
doelpunten: 1
debuut: Ned-Brazilië, 2-2 (31-08-96)
burg.staat: samenwonend
opleiding: Havo
beroep vader: ambtenaar
beroep moeder: ambtenaar
gezin: een zus
eerste club: LMO
EDGAR DAVIDS (middenvelder)
club: Juventus
geboren: 13-03-73, Paramaribo
aantal interlands: 11
doelpunten: 0
debuut: Ned-Ierland, 0-1(20-04-94)
burg.staat: alleenstaand
opleiding: LBO
beroep vader: onbekend
beroep moeder: huisvrouw
gezin: een oudere broer
eerste club: Schellingwoude
ARON WINTER (midenvelder)
club: Inter Milaan
geboren: 01-03-67, Paramaribo
aantal interlands: 71
doelpunten: 6
debuut: Ned-Griekenland, 1-1 (25-03-87)
burg. staat: samenwonend, twee dochters
opleiding: Mavo en MTS
beroep vader: aannemer
beroep moeder: huisvrouw
gezin: drie zussen eerste club: SV Argonaut
MARC OVERMARS (aanvaller/middenvelder)
club: Arsenal
geboren: 29-03-73, Emst GLD
aantal interlands: 39
doelpunten: 8
debuut: Ned-Turkije, 3-1 (24-02-93)
burg. staat: samenwonend
opleiding: LEAO
beroep vader: service-monteur
beroep moeder: huisvrouw
gezin: een oudere broer
eerste club: SV Epe
WINSTON BOGARDE (verdediger)
club: Barcelona
geboren: 22-10-70, Rotterdam
aantal interlands: 13
doelpunten: 0
debuut: Ierland-Ned, 0-2 (13-12-95)
burg. staat: getrouwd, twee kinderen
opleiding: detailhandelschool
beroep vader: onbekend
beroep moeder: onbekend
gezin: acht broers, vier zussen
eerste club: Sparta (amateurs)
ED DE GOEY (keeper)
club: Chelsea
geboren: 20-12-66, Gouda
aantal interlands: 31
doelpunten: 0
debuut: Turkije-Ned, 1-3 (16-12-1992)
burg. staat: getrouwd, een zoon
opleiding: Mavo
beroep vader: chefmonteur
beroep moeder: huisvrouw
gezin: een jongere zus
eerste club: Olympia
RUUD HESP (keeper)
club: Barcelona
geboren: 31-10-65, Abcoude
aantal interlands: 0
doelpunten: 0
debuut: nog niet gespeeld
burg.staat: getrouwd, een dochter
opleiding: Havo, middenstandsdiploma
beroep vader: autoplaatwerker
beroep moeder: huisvrouw
gezin: twee broers
eerste club: FC Abcoude
ANDRÉ OOIJER (verdediger)
club: PSV
geboren: 11-07-74, Amsterdam
aantal interlands: 0
doelpunten: 0
debuut: nog niet gespeeld
burg.staat: vriendin, een zoon
opleiding: Mavo, Havo, middle management
beroep vader: ex-banketbakker
beroep moeder: werkte in bakkerij
gezin: oudere broer, oudere zus
eerste club: SDW