Het nieuws van zaterdag 14 december 1996

LUIK, 14 DEC. Jong Oranje is gisteren in Luik tegen een Belgische muur opgelopen. Uiteindelijk deed het niet echt pijn. De Nederlandse talenten pakten in Luik een punt: 2-2.

Niet bekend

SITTARD, 14 DEC. Fortuna Sittard heeft zich versterkt met de 25-voudig Noord-Ierse international Philip Gray. De 28-jarige spits tekende een contract met een duur van 2,5 jaar.

UTRECHT, 14 DEC. De vroegere zwemofficial Sieb Bolman is donderdag op 65-jarige leeftijd overleden. Hij fungeerde onder meer chef d'equipe van de Nederlandse zwemploeg tijdens de…

ROSTOCK, 14 DEC. Marcel Wouda en Carla Geurts hebben gisteren tijdens de Europese titelstrijd zwemmen kortebaan in Rostock goud veroverd.

BASTIA, 14 DEC. In het kader van de vrijwel onafgebroken aanhoudende cyclus van geweld op het Franse eiland Corsica is gisteravond een bom ontploft bij een politiebureau in Bastia.

DEN HAAG, 14 DEC. Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht krijgen ieder voor de komende twee jaar 2,5 miljoen gulden om oude wijken en industrieterreinen weer aantrekkelijk te…

LEIDSCHENDAM, 14 DEC. De buitenlandse toerist mijdt Nederland wegens het stringente parkeerbeleid. Daardoor verdient de Nederlandse toeristenindustrie jaarlijks tientallen…

HAARLEM, 14 DEC. Ex-meesteroplichter A. Olivier en uitgeverij Het Spectrum moeten de Amerikaanse bestseller-auteur J. Robinson een schadevergoeding betalen wegens plagiaat.

Tijdens het bewind van communistisch dictator Hoxha telde de hoofdstad van Albanië één restaurant. Nu worden legerbunkers tot café verbouwd, rijden er Mercedessen en is de Albanese economie de snelst groeiende van Europa. Maar het systeem veranderde niet - het land heeft weer de contouren van een nieuwe eenpartijstaat, waar de regerende Democratische Partij almachtig is. 'Albanië is nog steeds zwart-wit: wie niet voor ons is, is tegen ons.'

Dinsdag om elf uur praat een kabinetsdelegatie onder leiding van premier Kok met de Algemene Rekenkamer. Aanleiding voor de ontmoeting is het Rekenkamer-rapport 'Financiële relaties met grote ondernemingen' waarover eind oktober veel commotie ontstond. 'Wereldvreemd en suggestief' noemde minister Wijers het rapport. Profiel van de 'beste vriend van de belastingbetaler' aan de vooravond van een pittig gesprek tussen kabinet en het hoge college van staat.

BRUSSEL, 14 DEC. De Europese ministers van Verkeer hebben gisteren steun gegeven aan plannen van de Europese Commissie voor het behoud van een gezonde maritieme sector in de Unie.

SINGAPORE, 14 DEC. Op Sentosa, een tropisch vakantie-eiland voor de kust van Singapore, werd gisteravond in een decor van vuurwerk en champagne de eerste officiële conferentie van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) afgerond.

ZÜRICH, 14 DEC. De Zwitserse nationale bank (BNS) heeft haar beleid gedurende de Tweede Wereldoorlog voor de handel in goud met het nazi-regime gerechtvaardigd met de noodzaak om Zwitserland voor een eventuele invasie door nazi-Duitsland te behoeden.

VEENDAM, 14 DEC. Het Japanse fijnchemiebedrijf Kyowa Chemical Industry gaat voor zeventig miljoen gulden een fabriek bouwen in Veendam. Er zijn circa vijftig arbeidsplaatsen mee gemoeid. Kyowa vestigt zich in Veendam naast Nedmag Industries Mining and Manufactering, die de grondstof magnesiumchloride gaat leveren.

DEN HAAG, 14 DEC. Minister Borst (Volksgezondheid) mag vijftig miljoen gulden extra besteden om knelpunten in wachtlijsten in de gezondheidszorg aan te pakken. Dat maakte vice-premier Dijkstal gisteren bekend na afloop van de ministerraad.

WASHINGTON, 14 DEC. De Amerikaanse president, Bill Clinton, heeft gisteren zijn keuzes bekendgemaakt voor een aantal belangrijke ministersposten in zijn nieuwe kabinet. Het Democratische lid van het Huis van Afgevaardigden Bill Richardson, uit New Mexico, benoemde hij tot nieuwe Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties.

Uraniumoxide (UO) kan als katalysator een belangrijke rol spelen in de verwijdering van vluchtige organische stoffen (VOS) en organische chloorverbindingen uit industriële afvalgassen.

Data-compressie bij grote computer- bestanden lukt het best met wavelets: signaal- analyse op basis van kleine golfjes. Ook de fysiologie profiteert.

Het materiaal waarmee je van de PC een televisietoestel, een videorecorder en zelfs een tv-studio maakt, wordt steeds goedkoper. Het installeren vereist wel enig doorzettings- vermogen.

VORIGE WEEK GING het over de uitzichtloze positie van het onderdrukluchtschip. In het rekenwerk zat een fout: de overdruk in gangbare helium-luchtschepen is weliswaar 50 (tot 100) millimeter waterdruk, maar dat is slechts 0,005 bar en niet 0,05 bar. Want 1 bar (ruwweg de oude atmosfeer) komt overeen met de druk van een waterkolom van 10 meter en niet van 1 meter. Voor het betoog maakte het niet uit.

Het Noorse verpakkingsbedrijf Elopak heeft samen met het Instituut voor Elektronica en Cybernetica van SINTEF (het Noorse TNO) een sorteermachine ontwikkeld voor kartonnen verpakkingen.

Overleden telgen van de familie Van Nassau zijn door een verfijnde balsemtechniek goed bewaard gebleven. Zo goed dat vrijwel vast staat dat een voorvader van Willem van Oranje een van de eerste syfilisgevallen in Europa is geweest.

Onder de Nederlandse polders ligt een berglandschap waarover nog te weinig bekend is. De Rijks Geologische Dienst boorde onder Noordwijk 450 meter diep op zoek naar de oertijd.

Op 28 november verdedigde H.J.T. Weerts met succes zijn proefschrift Complex Confining Layers aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Het vormde de afsluiting van een onderzoek naar de architectuur en hydrologische eigenschappen van de bovenste afzettingen (de zogeheten deklagen) in de Rijn/Maas-delta. Specifiek onderzocht hij in detail een aantal locaties bij Schelduinen, Velddriel, Elst (Betuwe) en Cabauw.

EVEN TIJD voor werkelijk belangrijke zaken: voetbal. Hét feest van het jaar is de deconfiture van Sport7. Uitgezonderd John de Mol, Jos Staatsen, Jan Timmer en Koos Postema rolde 'tout' Nederland deze week gierend van de lach vol leedvermaak uit zijn stoel bij het schouwspel van de val die volgde op de hoogmoed. De Leeuw had zich niet door dat stel grootgrutters in zijn hempie laten zetten!

Dat met het rapport 'Klassenverkleining' het wettig en overtuigend bewijs is geleverd dat verkleining van klassen in het basisonderwijs een noodzakelijke voorwaarde is voor beter basisonderwijs, heb ik alleen een schoolleider horen zeggen op een symposium.

DE ELFJARIGE Paul en de zevenjarige Niels zitten knus tegen elkaar over het boekje 'Een trol met veel haar' gebogen. Niels gaat met zijn vingertje langs de regels en leest aan zijn oudere leesmaatje vlot het verhaal van de trol voor.

DAT DE krant er voor is om de mens van nieuws te voorzien, dat is onzin. Dan liever radio en tv. Achtergrondartikelen? Achtergrond voor de zondagochtend vooral. In de tuin staren is net zo zinvol, misschien zelfs beter in deze jachtige tijd. Nee, de krant is er voor de ontspanning, niet alleen voor de lezer, ook voor de schrijver.

De kinderen van de Zeister School Vereniging gaan vrijwel allemaal naar het Havo of VWO. Als ze tenminste niet voortijdig het advies krijgen over te stappen naar een minder veeleisende basisschool.

Onderzoekers van de universiteiten van Oklahoma en Mississippi hebben in het elektrisch 'rustige' milieu boven een gebied met onweerswolken enkele stoten röntgenstraling waargenomen.

Lang voordat we kunnen praten zijn we als kind druk doende met taal. Maar volgens welk mechanisme? Veel theoretici, onder wie Noam Chomsky, hechten een beperkt belang aan ervaringsleren bij taalverwerving. In plaats daarvan leggen ze de nadruk op aangeboren, ervarings-onafhankelijke structuren in onze hersenen.

Ook vissen zorgen dat ze klaar zijn voor de winterse kou. Begin dit jaar werd aangetoond dat karpers in kouder water de samenstelling van de membranen rond hun lichaamscellen veranderen. De verzadigde vetzuren waar deze voor een groot gedeelte uit bestaan, zijn namelijk bij kamertemperatuur al vrij star. Door ze om te zetten in onverzadigde vetzuren, die veel langer vloeibaar blijven, houden vissen de membranen ook bij lagere temperaturen soepel.

Dr. Ari Wesseling heeft als medewerker aan de uitgave van de verzamelde werken (Opera omnia) van Erasmus zojuist een editie voltooid van het laatste deel van de Adagia. Een en ander wordt hierin verantwoord en nader toegelicht.

Deze week verschenen bij uitgeverij Bert Bakker van William Hardy McNeill twee vertalingen: 'Mensen en hun plagen. Een ziektegeschiedenis van de mensheid' en de bundel 'De excentriciteit van het wiel en andere wereldhistorische essays'. Beide kosten ƒ 39,90.

In 1931 werden bij het plaatsje Ngandong aan de Solo rivier op Java schedel-resten gevonden van twaalf primitieve hominiden. De ouderdom hiervan is, met schattingen die uiteenlopen van 400.000 tot 100.000 jaar, altijd onzeker gebleven.

'IS DAT NU alles? Zijn 6.000 genen voldoende om een gistcel te maken?' Die vraag werd mij in een televisieprogramma gesteld en mijn antwoord was ja, uiteraard. Als je de genen kent, kun je in principe reconstrueren hoe zo'n cel in elkaar steekt en hoe zo'n cel werkt.

Graag zou ik iets willen toevoegen aan het zeer lezenswaardige artikel van Marion de Boo in W&O van 23 november: ‘Magere Grazers, beheer van de Oostvaardersplassen vergt kunst-en…

Nog altijd is men op weg naar een fusiereactor die geen energie kost, maar deze juist oplevert. Deze maand is de presentatie van het ontwerp van ITER, een internationaal project. Maar doet hij het?

Lage-rugpijn is meestal geen reden meer om het bed te houden. Blijf actief en verbijt desnoods de pijn, propageert de richtlijn waarnaar de huisartsen handelen.

Een schilderij van Jan Steen waar de mensen al drie eeuwen niet op uitgekeken raken, heet Soo voer gesongen, soo na gepepen. De voorstelling omvat tien mensen en een hond.

Martin Witteveen en Fred Teeven zijn de officieren van justitie in het proces tegen Johan V., bijgenaamd de Hakkelaar. Witteveen (39) werkte als stafjurist bij de Raad van State en is sinds 1989 officier van justitie. Hij is getrouwd en heeft drie kinderen. Teeven (38) werkte van 1980 tot 1990 als rechercheur bij de Fiscale Recherche van de FIOD te Haarlem. Hij is getrouwd en heeft twee kinderen.

Sinoloog Jonathan Spence over de verwarring van China De Verenigde Naties, Washington en Amnesty International zien het verkeerd: China heeft wel degelijk recht op een eigen…

Het Duitse parlement gaf gisteren toestemming voor deelname aan een VN-troepenmacht in voormalig Joegoslavië. Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog kunnen Duitse soldaten nu zo nodig militair ingrijpen in het buitenland. Maar willen zij dat wel? Het Duitse is nu 'misschien het minst militaristisch' van alle Europese legers heeft zulk gebrekkig materieel dat maar de helft van de voertuigen inzetbaar is. Befehl is geen Befehl meer.

Het was tegen vieren dat het vliegtuig landde, maar de schemering was al ingevallen. Het mistte en miezerde op weg naar de stad, langs zacht wenende voorsteden, een buitengordel van uitgehuilde arbeiderswijken en een druilend stadscentrum waar voetgangerszones werden ingesloten door parkeergarages. Ik had het kunnen weten. Maar toen de uitnodiging mij bereikte was het nog volop zomer geweest, december was nog leeg en daar kon voor de afwisseling nog wel een reisje in.

Ooit leek het zo eenvoudig: je had een veld, je had een bal en je had 22 spelers. Voetbal is snel ingewikkeld geworden en de commercie heeft er een vaste greep op gekregen. Begin dit jaar lieten de clubs zich het hoofd op hol brengen door het contract met Sport7. Tot de omroep deze week failliet ging. Gesprek met een voetbalvoorzitter: 'De clubs worden uitvergroot tot ze imploderen'.

Iedereen heeft een kans van een op honderd om schizofreen te worden. Te genezen is de ziekte niet, maar een tijdige behandeling kan veel ellende voorkomen. Omdat jongeren de kwetsbaarste groep vormen, geven Australische scholen al voorlichting over psychosen. Het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam hoopt op een kliniek waar riskante symptomen vroegtijdig kunnen worden opgespoord. Wanneer is iemand rijp voor de psychiater? Een kwestie van pillen en praten.

Eind november vonden in San Francisco de Fall Nationals plaats. Heb je een pc en ben je aangesloten op het Internet, dan haal je zo'n toernooi rechtstreeks de huiskamer in.

De theaterzaal van het culturele centrum van de Canarische Spaarbank, waar het toernooi gespeeld wordt, is mooi, maar indrukwekkender nog is de kamer van de technici.

Een onverwachte bijwerking van het ophouden met roken, aldus Diana Ross in Hortus (No 39, Herfst 1996), is dat je ook ophoudt met slakkenkorrels gebruiken.

Suzanne Slesin, Guillaume Pellerin, Stafford Cliff, Daniel Rozensztroch: Garden Tools. Abbeville Press 1996, ISBN 0-7892-0087-2. Importeur Nilsson & Lamm. ƒ 62,90.

Politici die acteur worden zijn meestal mislukt in hun politieke carrière. Acteurs die aan een politieke loopbaan beginnen zijn doorgaans geslaagd in de toneel- of filmwereld, maar worden zelden een belangrijk politicus.

Door Marten Toonder 5527 Aandachtige lezertjes zullen zich herinneren, dat ook Tom Poes een pasmunt bezat.

Als u voor de Kerst iets speciaals wil proberen, beveel ik u deze heerlijke cake aan van Craig Claiborne, een van Amerika's meest geliefde culinaire schrijvers.

Maar misschien is daarmee ook wel alles gezegd. 30 Minuten. Zondagavond. Ned.3, 22.08-22.42u.

Thomassen International (energiecentrales, turbines en compressoren) te Rheden heeft de resultaten in het vroegtijdig afgesloten boekjaar januari 1996 tot september 1996 duidelijk zien verbeteren. Ook is de onderneming erin geslaagd aanzienlijk meer orders te boeken.

AMSTERDAM, 14 DEC. Bankiers en effectenhandelaren - ook die buiten de Verenigde Staten en Groot-Brittannië - zijn zeer vertrouwd met Engelse begrippen, maar het woord exuberance hebben ze toch maar even opgezocht. Het woordenboek spreekt van overdaad en weelderigheid en geeft voor exuberant de begrippen overvloedig, uitbundig en overdreven.

Het computergebruik in het bedrijfsleven is met veel vallen en opstaan gepaard gegaan. Voor omvangrijke administratieve processen zoals die bij banken voorkomen, bleek de computer al gauw een geweldig hulpmiddel.

DARMSTADT, 14 DEC. De Duitse justitie heeft onvoldoende bewijs gevonden dat het bedrijf Volkswagen zelf betrokken is geweest bij de bedrijfsspionage, waarvan zijn ex-medewerker José Ignacio Lopez wordt beschuldigd.

SUNNYVALE, 14 DEC. Nadat we hebben vastgesteld dat we geen familie zijn gaat Adriaan Ligtenberg voor in een rondleiding door zijn bedrijf Storm. Twee maanden geleden beleefde het bedrijf voor digitale fotoverwerking een succesvolle beursgang aan de Nasdaq.

FRANKFURT, 14 DEC. De timing had niet beter kunnen zijn. Tijdens de uiteindelijk succesvolle onderhandelingen op de Europese Top in Dublin over de precieze voorwaarden waaronder straks in de Economische en Monetaire Unie de begrotingsdiscipline van de deelnemende landen moet worden afgedwongen, zag gisteren het toekomstige Europese bankbiljet het licht.

AMSTERDAM, 14 DEC. Twee partijen voeren nu al een kwart eeuw een bikkelhard juridisch gevecht met als inzet de Exota-miljoenen. In 1971 zagen kijkers een fles Exota-limonade ontploffen tijdens het tv-programma van ombudsman Marcel van Dam. Nu pas lijkt de juridische stoelendans om een schadevergoeding door de VARA tot een einde te kunnen komen. Maar even gemakkelijk kan de Exota-affaire zich voortslepen tot diep in de 21ste eeuw.

ROTTERDAM, 14 DEC. Genetisch gemodificeerde maïs, zoals die op het ogenblik op grote schaal wordt geteeld in de Verenigde Staten, moet worden geweerd uit Nederland en Europa. Dat stelt de Consumentenbond, die eerder dit jaar wel akkoord ging met de toelating van genetisch gemodificeerde soja uit de VS.

ROTTERDAM, 14 DEC. Shell bereidt zich voor op een omvangrijke uitbreiding van het aanbod produkten bij benzinestations. De oliemaatschappij is daardoor begonnen met de werving van een tiental specialisten in detailhandel. Zij moeten de bestaande winkels opwaarderen tot kleine supermarkten

Sinds voorzitter Alan Greenspan van de Fed, het stelsel van centrale banken in de VS, zich vorige week afvroeg of op de torenhoge financiële markten geen sprake is van…

VANDAAG Dinsdag praat een kabinetsdelegatie onder leiding van premier Kok met de Algemene Rekenkamer.

De eerste officiële interland tussen Nederland en België dateert van 30 april 1905. Oranje won in Antwerpen na verlenging met 4-1. Nederland versloeg België in totaal 53 keer, verloor 39 keer en 25 keer eindigde de 'Derby der Lage Landen' in een gelijkspel.

AMSTERDAM, 14 DEC. De 18-jarige Peter Wessels is al een paar jaar Nederlands grootste tennistalent. De afgelopen weken maakte hij ook naam buiten Nederland door 25 wedstrijden op rij te winnen. Bij een satelietcircuit op de Griekse eilanden Rhodos en Kreta was hij vier weken de sterkste en ook op het Europees kampioenschap voor landenteams won hij twee enkelspelen.

Vanavond wordt in Brussel de 118de Derby der Lage Landen gespeeld. Cor van der Hart (68) voetbalde twaalf keer mee. De imposante stopperspil verloor nooit van de Belgen. “Die wedstrijd mocht je niet verliezen.”

AMSTERDAM, 14 DEC. Het Stadion Amsterdam Arena gaat in hoger beroep tegen het besluit van de rechter dat het de naam Arena niet langer mag voeren.

MONTE CARLO, 14 DEC. De Internationale Amateur Atletiek Federatie (IAAF) heeft de Amerikaan Michael Johnson en de Russin Svetlana Masterkova uitgeroepen tot atleten van het jaar 1996.

BRUSSEL, 14 DEC. Bij de laatste training van het Nederlandse A-elftal voor de wedstrijd van vanavond tegen de Belgen deden zich geen problemen voor.

ROTTERDAM, 14 DEC. Het afblazen van de bijeenkomst die een twaalftal clubvertegenwoordigers vandaag zou hebben in Eindhoven maakt duidelijk dat verdeeldheid en opportunisme momenteel regeert in het betaald voetbal.

ZEIST, 14 DEC. De Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (KNVB) heeft de bondsafgevaardigden van de clubs gisteren pas op de hoogte gebracht van het overleg tussen een bondsdelegatie en medewerkers van minister Wijers van Economische Zaken, dat twee dagen eerder plaats had. De KNVB noemt dat overleg in het schrijven aan de clubs “constructief”.

In Italië wordt het profvoetbal over één of twee jaar mogelijk in zijn geheel op zaterdag afgewerkt. Sociologen en bisschoppen juichen het plan toe: de zondag kan weer aan het gezin worden gewijd. Is het ook een idee voor Nederland?

Ivo Niehe heeft er alles aan gedaan, maar het wordt vanavond geen kraker in Brussel. De Derby der Lage Landen is niet meer tot leven te wekken. Of de wedstrijd zou gespeeld moeten worden in Sarajevo. IJskoud stadion, sjaaltjes van sneeuw, bevroren tenen, Mahler in de omliggende bergen. Dan misschien.

Massale steunbetuiging is van alle tijden. Ook en vooral tijdens manifestaties waarin de massa zich vereenzelvigt met de duellerende mens in het strijdperk.

Geboren in Duitsland, getogen in Nederland en in de nadagen van zijn loopbaan als voetbaltrainer in België. De 63-jarige George Kessler, eens bondscoach van Nederland, is nu de kasteelheer van de vervallen Hel van Deurne. Een nieuw stadion herrijst in Antwerpen onder zijn leiding. Dat kan bijna geen toeval zijn.

KINDERARBEID EN COMPUTERS vormen de uitersten van de hedendaagse mondiale economie. In ongezonde werkplaatsen, mijnen of ateliers verrichten Derde-Wereldkinderen het smerigste werk.

Hij staat op een verhoging en werkt aan zijn Guernica. Op de vloer onder hem vliegen twee vrouwen elkaar letterlijk in de haren. Bij het zien van de filmscène kwam onweerstaanbaar de gedachte in me op - hoe grillig kunnen associaties immers zijn - aan een cartoon van Yrrah.

In NRC Handelsblad van 12 december stond een aantal onjuistheden vermeld inzake mijn betrokkenheid bij de affaire-Diekstra. Ik had veel liever niet over deze affaire geschreven, omdat het een zeer gênante is en omdat ik vind dat het onderzoek naar plagiaat zo veel mogelijk binnen de beslotenheid van de commissie-Hofstee behoort plaats te hebben. Maar nu er onduidelijkheid bestaat over mijn rol, moet ik toch het een en ander rechtzetten.

De Europese films verliezen steeds meer terrein aan hun Amerikaanse concurrenten. Volgens Michael Kuhn is dit proces te keren als er bij de produktie marktgerichte mechanismen worden ingevoerd, gecombineerd met een garantiefonds van de overheden.

In de Leidse Pieterskerk werd gisteravond voor de 25 ste keer de Huizinga-lezing gehouden. Reden voor de spreker van dit jaar, de historicus H.L. Wesseling om de rede aan Huizinga zelf te wijden. Zoekt professor Huizinga eigenlijk niet zichzelf, was indertijd de vraag. Een aanzet tot het antwoord.Dit is een bekorte versie van de Huizinga-lezing van prof. H.L. Wesseling.

PRIJS — De Hugo Boss-prijs, een nieuwe Amerikaanse prijs voor een kunstenaar die met zijn of haar werk ‘een nieuwe ontwikkeling in de hedendaagse kunst vertegenwoordigt’ is deze…

ENSCHEDE, 14 DEC. De eerste editie van De zee op de heide, een nieuw literair festival, ging gisteravond in Enschede van start zoals je dat van een eersteling zou kunnen verwachten; een 'rampenfax', waarin presentator Marcel Möring op het laatste moment liet weten wegens ziekte verhinderd te zijn, zette de toon.De zee op de heide. Een literair weekend vol dubbeltalenten. Enschede, diverse locaties t/m 15/12. Inl. 053-4311089.

Voorstelling: Russische Opening/Bos bij Moskou van Heiner Müller door De Wetten van Kepler. Vertaling: Marcel Otten; decor, licht: Simon Haen; regie: Wim Berings; spelers: Herman van de Wijdeven, Romijn Conen e.a. Gezien 11/12 Theater Bis, Den Bosch. Te zien t/m 28/12. Inl.: 073-6131363.

Concert: Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Riccardo Chailly. M.m.v. Sarah Leonard, sopraan, leden van het Praags Philharmonisch Koor. Werken van Bach/Webern, Varèse en Wagemans. Radio-uitzending: vandaag, 14.00 u.

AMSTERDAM, 14 DEC. In zijn woonplaats Amsterdam is donderdag de filmjournalist en festivalorganisator Hans Saaltink op zijn 68ste verjaardag aan een hartaanval overleden.

Tentoonstelling: Collectie Arnulf Rainer, t/m 16 feb. in Museum De Stadshof, Blijmarkt 18-20, Zwolle. Di t/m vrij 10-17u, za en zo 13-17u. Catalogus: ƒ 49,50.

Vanavond gaat De twaalf gezworenen in première, geregisseerd door de bijna 70-jarige André van den Heuvel. De cast die hij heeft samengesteld bestaat voor het grootste deel uit oudgedienden. Die weten volgens Van den Heuvel nog wat acteren is.De twaalf gezworenen door het Noord Nederlands Toneel is t/m 17 dec. te zien in de Stadschouwburg Groningen. Tournee t/m 28 maart. Inl: 050-5711612.

ANKARA, 14 DEC. De moslim-fundamentalistische premier van Turkije, Necmettin Erbakan, zal vanavond in Dublin niet aanzitten aan een speciaal diner van de regeringsleiders van de 15 lidstaten van de Europese Unie (EU) en het geassocieerde lid Turkije aan het slot van de tweedaagse EU-top.

BOEKAREST, 14 DEC. De afgezette en geëxecuteerde Roemeense leider Nicolae Ceausescu, die zichzelf uitriep tot het Genie van de Karpaten, maakte tijdens lange zittingen van de communistische eenheidspartij uit verveling kleine tekeningen in zijn notitieboekje.

PARIJS, 14 DEC. Het Algerijnse, fundamentalistische Front van Islamitische Redding (FIS) heeft in bedekte bewoordingen de Verenigde Staten gewaarschuwd voor de aangezegde uitwijzing van Anwar Haddam.

NICOSIA, 14 DEC. De Grieks-Cyprische autoriteiten hebben gisteren onthuld dat zij onderhandelen over de aankoop van Russische S-300 raketten, dit ondanks het feit dat Ankara tegen een dergelijke transactie van zware wapens is.

BEIROET/BAGDAD, 14 DEC. Een Iraakse oppositiegroep heeft gisteren de verantwoordelijkheid opgeëist voor een poging tot moord op de oudste zoon van de Iraakse president Saddam Hussein, Uday. Deze werd donderdag in Bagdad gewond toen het vuur werd geopend op zijn auto.

WASHINGTON, 14 DEC. Een Boeing 747 van de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij TWA die 17 juli kort na het opstijgen uit New York explodeerde en neerstortte, is hoogstwaarschijnlijk verongelukt door een explosie van de brandstoftank in de middenvleugel.

ROTTERDAM, 14 DEC. Kofi Annan, de man die gisteren officieel werd voorgedragen als secretaris-generaal van de Verenigde Naties, is de eerste VN-chef die een lange carrière in de VN-bureaucratie zelf achter de rug heeft.

NEW YORK, 14 DEC. De recent gevormde multinationale troepenmacht voor humanitaire interventie in Oost-Zaïre houdt over twee weken weer op te bestaan.

DUBLIN, 14 DEC. De Europese staats- en regeringsleiders hebben gisteren tijdens hun topbijeenkomst in Dublin nog eens herhaald dat zij de herziening van het Verdrag van Maastricht volgend jaar juni in Amsterdam willen voltooien.

OSLO, 14 DEC. In Noorwegen is voor de tweede keer sinds de zomer opschudding ontstaan over mogelijk illegale acties van de geheime dienst.

WASHINGTON, 14 DEC. De Verenigde Staten hebben de beslissing van Israel om joodse kolonisten op de Westelijke Jordaanoever hun financiële voorrechten terug te geven, gisteren “zorgwekkend”' genoemd.

Eén van de naaste en meest vertrouwde medewerkers van koning Hussein van Jordanië is zijn broer, kroonprins Hassan Bin Talal. Beiden waren de gangmakers van de vrede met Israel. En ondanks de sinds 1989 ingevoerde democratisering bepaalt Hussein in samenspraak met Hassan in feite de gang van zaken in Jordanië. Maar er is sprake van een rolverdeling: soms spreekt de kroonprins uit wat de koning niet publiekelijk kan zeggen. Op uitnodiging van de organisatie Global Panel European Research Center bezocht kroonprins Hassan dezer dagen ons land.

leder jaar biedt de commissie ‘Lezers van NRC Handelsblad! financiële hulp aan mensen in moeilijke situaties of regelrechte nood.

DE BILT, 14 DEC. Op een bewaakte spoorwegovergang bij het NS-station van Bilthoven is gisteravond een 18-jarig meisje tegen een trein gelopen en overleden.

ARNHEM, 14 DEC. De 29-jarige Bobby B. is door het gerechtshof in Arnhem vrijgesproken van medeplichtigheid aan de gewelddadige roofoverval in mei 1990 op een Albert Heijn-filiaal…

DEN HAAG, 14 DEC. Met het akkoord in Dublin is voorkomen dat de drugs het Nederlandse EU-voorzitterschap negatief zouden beïnvloeden, stellen de grote politieke partijen in Nederland vast.

Den Haag kampt met groeiende criminaliteit, en de boefjes worden er steeds jonger boeven. In Transvaal krijgen bewoners ondanks drugs, etnische segregatie en armoede langzaam meer greep op de buurt.

DEN HAAG, 14 DEC. Het partijbestuur van de PvdA heeft gisteravond unaniem besloten dat het wenselijk is dat er een nieuw beginselprogramma komt. De PvdA zal pas na de verkiezingen van 1998 gaan werken aan het opstellen daarvan.

ROTTERDAM, 14 DEC. Het openbaar ministerie in Haarlem gaat de Surinaamse ex-guerrillaleider Ronnie Brunswijk vervolgen wegens cocaïnehandel. Volgens direct betrokkenen bij het onderzoek heeft justitie “een ronde zaak” tegen Ronnie Brunswijk.

Prof. dr. R. de Borst (38) heeft de Max Planck Research Award gekregen. Deze prijs bestaat uit een geldbedrag van 250.000 Duitse mark.

HET WEER De komende dagen trekken lagedrukgebieden van west naar oost over Schotland naar Scandinavië.

GRONINGEN, 14 DEC. Vrijgevestigde oogartsen zitten door het huidige stelsel van maximumtarieven in een “absurde financiële wurggreep”. Vijf praktijken zijn al failliet en een aantal andere is gesloten om een faillissement voor te blijven. Het aanbod van kwalitatief en kwantitatief verantwoorde oogheelkundige zorg is niet langer gegarandeerd.

DEN HAAG, 14 DEC. Het kabinet zal de groep mensen die geen aanvullende verzekering voor een kunstgebit kunnen betalen, voorlopig niet compenseren.

DEN HAAG, 14 DEC. Minister Jorritsma (Verkeer en Waterstaat) wil stapsgewijs de vaste ritprijzen en het vergunningstelsel voor taxi's afschaffen. Zij presenteerde haar plan om de taximarkt te liberaliseren na afloop van de ministerraad.

1 Honderdduizenden bunkers staan nog in Albanië. Nu de dictatuur van Enver Hoxha voorbij is, worden ze verbouwd tot café. Maar democratisch is het land nog steeds niet.

FRANKFURT, 14 DEC. Als de Economische en Monetaire Unie in 1999 daadwerkelijk van start gaat, betalen de burgers van de deelnemende Europese landen elkaar vanaf het jaar 2002 voortaan in euro's.

TEL AVIV, 14 DEC. Israel is gisteren voor de eerste maal sedert het in april de militaire operatie 'druiven der gramschap' tegen de Libanese moslim-fundamentalistische organisatie Hezbollah lanceerde, weer onder vuur van katjoesja-raketten komen te liggen.

DUBLIN, 14 DEC. Het Frans-Nederlandse conflict over een gemeenschappelijk drugsbeleid in de Europese Unie is voorlopig van zijn scherpe kanten ontdaan. Dat staat vast nu president Chirac gisteren, op de eerste dag van de EU-top in Dublin, zijn voorbehoud ten aanzien van het twee weken geleden bereikte ministersakkoord over zo'n action commune heeft opgegeven.

NEW YORK, 14 DEC. Kofi Annan wordt de nieuwe secretaris-generaal van de Verenigde Naties. Hij volgt Boutros Boutros-Ghali op, tegen wie de Verenigde Staten hun veto uitspraken en die eind van dit jaar vertrekt als chef van de VN.

Weersverwachting voor zondag, opgemaakt door onze weerkundige medewerker om 6 uur: Veel bewol- | king en af en toe regen of motregen. Middagtemperatuur rond 6 graden.

DEN HAAG, 14 DEC. Minister Jorritsma (Verkeer en Waterstaat) wil stapsgewijs het vergunningstelsel voor taxi’s en de vaste ritprijzen afschaffen.

WASHINGTON, 14 DEC. Een Boeing 747 van de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij TWA die op 17 juli kort na het opstijgen uit New York explodeerde en neerstortte, is…

ROTTERDAM, 14 DEC. Het openbaar ministerie in Haarlem gaat de Surinaamse ex-guerrillaleider Ronnie Brunswijk vervolgen wegens cocaïnehandel.

EINDHOVEN, 14 DEC. Het spoedberaad van de voorzitters van twaalf voetbalclubs is vanmorgen niet doorgegaan. Initiatiefnemer H.

DUBLIN, 14 DEC. Duitsland en Frankrijk hebben gisteren na lange onderhandelingen een meningsverschil over de Economische en Monetaire Unie (EMU) bijgelegd. Daarmee is een belangrijk obstakel voor de totstandkoming van de gemeenschappelijke Europese munt, de euro, uit de weg geruimd.

Rob Knoppert (Het Vak, W&O 23 november) vroeg een hoogleraar natuurkunde wat diens aankomende studenten zouden moeten weten en kreeg als antwoord: “Eigenlijk niets, we beginnen toch van voren af aan”.

Louise Fresco spaart de kool en de geit in haar stuk in W&O van 23 november over de Wereldvoedseltop in Rome. Om de honger de wereld uit te helpen moet de tegenstelling tussen harde technocraten en de irreële romantici worden opgelost.

Graag zou ik iets willen toevoegen aan het zeer lezenswaardige artikel van Marion de Boo in W&O van 23 november: 'Magere Grazers, beheer van de Oostvaardersplassen vergt kunst- en vliegwerk'.

Het Duitse concern Schmalbach-Lubeca verkoopt zijn activiteiten op het gebied van kunststof verpakkingen voor 160 miljoen mark (180 miljoen gulden) aan de Britse RPC Group.

De Hugo Boss-prijs, een nieuwe Amerikaanse prijs voor een kunstenaar die met zijn of haar werk 'een nieuwe ontwikkeling in de hedendaagse kunst vertegenwoordigt' is deze week…

De Verenigde Naties, Washington en Amnesty International zien het verkeerd: China heeft wel degelijk recht op een eigen interpretatie van de mensenrechten. En het bloedbad van '89 in Peking vormt geen beletsel voor een positief oordeel over partijpatriarch Deng Xiaoping. Een gesprek met Jonathan D. Spence, gerenommeerd sinoloog en Yale-professor, auteur van het onlangs verschenen (foto)boek De eeuw van China.De eeuw van China, Jonathan D. Spence en Annping Chin. Uitgeverij Anthos, ISBN-nummer 9041401199 (ƒ 89,50)

De wetenschap valt in specialismen uiteen. Maar niet overal. Op het Sociologisch Instituut in Amsterdam leeft het visioen van de Totale Geschiedenis.

Het laten zien hoe mooi de kleuren van een nieuwe televisie zijn tijdens een televisie-reclame, is alleen zinvol als men al zo'n televisie heeft, en dus zinloos. D.J.

BELGRADO - Studenten schreeuwen eisen tijdens een nieuwe protestdemonstratie tegen de Servische president, Slobodan Milosevic.

Foto: AMSTERDAM - A. Radzjin, curator van het Anatomical collection of Kunstcamera pakt preparaten uit, afkomstig uit de collectie van de tsaar Peter de Grote.

Prof. dr. R. de Borst (38) heeft de Max Planck Research Award gekregen. Deze prijs bestaat uit een geldbedrag van 250.000 Duitse mark. De Borst is hoogleraar Toegepaste Mechanica aan de faculteit Civiele Techniek van de Technische Universiteit Delft.

ANKARA, 13 DEC. Er komt geen parlementair onderzoek naar een 'geheime kas' van de moslim-fundamentalistische Welvaartspartij in Turkije.

WASHINGTON, 13 DEC. Professor Joseph Stiglitz, voorzitter van de Raad van Economische Adviseurs van president Clinton, wordt chef-econoom van de Wereldbank.

PARIJS, 13 DEC. Zuid-Korea is gisteren officieel als 29-ste lid toegetreden tot OESO, de club van rijke industrielanden. (AFP)

STRAATSBURG, 13 DEC. Het Europees parlement heeft gisteren zonder veel enthousiasme de Europese begroting voor 1997 goedgekeurd.

STOCKHOLM, 13 DEC. Svenska Handelsbanken heeft gisteren een bod van 23 miljard Zweedse kroon (5,85 miljard gulden) uitgebracht op de hypotheekbank Stadshypotek.

CLEVELAND, 13 DEC. Nwankwo Kanu heeft gisteren de Cleveland-kliniek in Ohio verlaten. De Nigeriaanse aanvaller van Internazionale uit Milaan onderging in de Verenigde Staten een…

WAVRE, 13 DEC. Dennis Bergkamp en Ronald de Boer zijn fit voor het WK-kwalificatieduel van morgen tegen België.

De historicus H.L. Wesseling houdt vanavond de 25ste Huizinga-lezing. Op verzoek van NRC-Handelsblad, een van de organisatoren van de lezing, herlas Hans Ree de lezingen van Wesselings 24 voorgangers, 12 Nederlanders en 12 buitenlanders die zich bogen over een cultuurfilosofisch of -historisch vraagstuk. Alleen de lezingen van Rudy Kousbroek, over ethologie, en Karel van het Reve, over literatuurwetenschap, bleken polemisch. De laatste tien jaar gaat het vaak over God en vrijwel alle sprekers waren pessimistisch. “Peter Schat voorspelde dat er nooit meer oorlog zou komen. Maar vaker werd de ondergang van veel dat ons dierbaar is verkondigd. Het schuitje van de Westerse cultuur maakt water.“Een bekorte versie van de 25ste Huizinga-lezing door H.L. Wesseling verschijnt morgen in NRC Handelsblad.

DEN BOSCH, 13 DEC. De Provinciaal Noordbrabantse Energie Maatschappij (PNEM) bouwt volgend jaar twee kleine energiecentrales die worden gestookt op hout. Staatsbosbeheer levert de brandstof die afkomstig is van snoeihout uit de bossen.

ANKARA, 13 DEC. De politiek in Turkije raakt steeds verder verstrikt in de gevolgen van een auto-ongeluk begin vorige maand in Susurluk aan de westkust van het land, waarbij een mafialeider, een hoge politiefunctionaris, een schoonheidskoningin en een parlementariër betrokken waren.

NGARA, 13 DEC. Tienduizenden Rwandese Hutu-vluchtelingen die hun opvangkampen in het noordwesten van Tanzania hebben verlaten, zijn vandaag door Tanzaniaanse troepen naar de grens met Rwanda gedreven.

James Carroll: An American Requiem. God, Vietnam and the struggle for my father's soul. Houghton Mifflin, 279 blz. ƒ 54,-David Harris: Our War. What we did in Vietnam. And what it did to us. Time Books, 160 blz. ƒ 47,-Paul Hendrickson: The Living and the Dead. Robert McNamara and five years of a lost war. McKay and Co., 432 blz. ƒ 67,-

Philip Jones Griffiths: Dark Odyssey. Aperture, 192 blz. ƒ 107,80De begeleidende expositie Dark Odessey is van 12 december t/m 2 maart 1997 te zien in het National Museum of Wales in Cardiff (Catthays Park, info: 00 44 1 222 397951).

Abel Posse: De passie volgens Eva. Vertaald door Mieke Westra. Meulenhoff, 336 blz. ƒ 45,-Tomás Eloy Martínez: Santa Evita. Vertaald door Harriët Peteri. Anthos, 369 blz. ƒ 49,90Eva Perón: In mijn eigen woorden: Evita. Vertaald door Saskia Otter. Met voorwoord van Joseph A. Page. Element, 135 blz. ƒ 32,50

Varlam Sjalamov: Verhalen uit Kolyma. Vertaald door Marja Wiebes en Yolanda Bloemen. Bert Bakker. 232 blz. ƒ 34,90

Jelte Rep: Atjeh, Atjeh! De Prom, 179 blz. ƒ 27,50

H.M. Vos: Filosofie van het geluk. De werkelijkheid van de geluksidee. Het Spectrum, 260 blz. ƒ 34,90

Benno Barnard: Door God bij Europa verwekt. Atlas, 206 blz. ƒ 39,90 De schipbreukeling. Gedichten. Atlas, 62 blz. ƒ 25,- Het mens. Toneel. Atlas, 47 blz. ƒ 16,90. Gedichten in melk geschreven. Tekeningen Jan Vanriet. Herik, Landgraaf, 26 blz. (Bibliofiele uitgave)

Piet Meeuse: Schermutselingen en andere verhalen. De Bezige Bij, 189 blz. ƒ34,50

Margaret Mahy: Fortuin gezocht. Vertaling: Nan Lenders, illustraties: Mance Post. Vanaf 9 jaar. Querido, 83 blz. ƒ 22,90Gevangen in de stilte. Vanaf 12 jaar. Vertaling: Nan Lenders, Querido, 191 blz. ƒ 32,50

Alessandro Baricco: Land van glas. Vert. Manon Smits. De Geus, 238 blz. ƒ 39,90

Richard Huelsenbeck: De ondergang van Dr. Billig. Met illustraties van George Grosz. Vertaling: Angela Adriaansz, nawoord: Ton Naaijkens. IJzer, 127 blz. ƒ 32,50

Jean-Pierre Ostende: La province éternelle. l'Arpenteur-Gallimard, 165 blz. ƒ 36,90

Patrick Besson: Haldred. Maren Sell/Calmann-Lévy. 112 blz. ƒ 29,65

Barbara Gowdy: We koesteren de liefde zo zelden. Vertaling: Anneke van Huiseling. De Bezige Bij, 203 blz. ƒ 39,90

De koks haatten de obers. De obers haatten de runners. De runners haatten de afwassers. De afwassers haatten de obers, de runners en de koks. De gastheer haatte de obers, de runners, de afwassers en de koks. De managers haatten de gastheer. De leveranciers haatten de managers. En iedereen haatte mij.

Frank McLynn: Carl Gustav Jung. A Biography Bantam Press, 624 blz. ƒ 76,50

Harry Mulisch: Het beeld en de klok. Gebonden, De Bezige Bij 1989, van ƒ 29,50 voor ƒ 8,95. Het Martyrium.

Niet bekend

Het feuilleton van Arnon Grunberg. Pagina 3. Duizend woorden over H.C. ten Berge. Ramsj, zojuist verschenen, brieven. Anone over de maakbaarheid van de maan. Pagina 2.

In Italië is de nieuwe vaandeldrager van de generatie na Calvino en Levi opgestaan: Alessandro Baricco. Het proza van Richard Huelsenbeck doet schrikken.

Vietnam is nog steeds niet voorbij. Voor de anti-oorlogsgeneratie is nu de tijd rijp voor een postume afrekening met de jaren tachtig.

Geen dictatuur zonder volk. In Argentië was Evita de hoop van de ‘hemdlozen’ die hun lot hadden gelegd in de handen van haar man, de dictator Peron.

Benno Barnard, ontworteld, zoekt naar zijn identiteit in een genealogische autobiografie. Lichtvoetige cultuurkritiek in de verhalen van Piet Meeuse. Kinderboek. Pagina 5.

Redactieadres Paleisstraat 1 IOI2 RB Amsterdam Carl Gustav Jung (1875) was wereldberoemd toen hij in 1961 stierf, zo beroemd dat zijn discipelen het geen toeval vonden dat twee…

Een Nederlandse van Duitse afkomst liep onlangs in Keulen de grote boekhandel Buchhaus Gonski binnen. Ze vroeg de vriendelijke jongeman die haar hielp of hij haar een paar namen van belangrijke jonge Duitse schrijvers kon noemen. Daar moest hij lang over nadenken. Of er dan helemaal geen nieuw talent gesignaleerd was? Eindelijk kwam het antwoord: 'Zelf lees ik liever Leon de Winter...'

Stuur ook een tekening of verhaal naar de Kinderpagina! Als we je tekening afdrukken, krijg je een grote doos kleurpotloden, als we je verhaal plaatsen, sturen we je een houten…

Met het laken strak over z’n benen en het hoofdkussen als ruggensteun zat de Boze Theepot ongeduldig op zijn ontbijt te wachten.

De hond van Ken is bang voor de sterren

Er zijn er die 's morgens bij het ontbijt het liefst meteen in een knapperig broodje kaas bijten. Bij anderen worden de tanden wat langzamer wakker en die beginnen liever met iets dat zacht is en niet zoveel lawaai maakt. Meer als een dekentje en ook een beetje zoet. Maar met precies genoeg calorieën erin om op naar school te wandelen. Of te fietsen.

Speelgoed-en Blikmuseum, Brink 47, Deventer. Di t/m za 10-17u, zo 14-17u. Tel. 0570-693786

De avonturen van Dim Dim Heb je wel eens de pitten van appels of sinaasappels in de grond gestopt? Als je héél lang wacht komen er bomen uit. Of iets heel anders.

Op een ochtend zat de eekhoorn op de tak voor zijn deur. Het was een grijze dag in het midden van de herfst. Hij was juist van plan om naar binnen te gaan toen de wind een brief bezorgde. “Voor mij?” vroeg de eekhoorn verbaasd, want hij verwachtte geen brief.

De 21ste Klap op de Vuurpijl. Het familieconcert met Toby Rix (29/12 Frascati 14u) is uitverkocht. Er is een cd van het Willem Breuker Kollektief en Toby Rix verkrijgbaar: Metropolis (BVHAAST CD 8903).

De Belgische popgroep dEUS maakt muziek die alle kanten uitgaat: van jazz via jaren zeventig disco naar jaren negentig rock. “Ik kijk ook op naar mensen die gewoon een mooie popsong in elkaar kunnen zetten”, zegt zanger Tom Barman.Optredens: Oosterpoort, Groningen, 16 dec. Melkweg, Amsterdam, 18 en 19 dec. Nighttown, Rotterdam, 20 dec.

Toer van Schayk mist de passie op het toneel. De dansers zijn veranderd, zegt de choreograaf, die sinds 1965 is verbonden aan Het Nationale Ballet. Ze voeren alle bewegingen met ironie uit. Clint Farha is een uitzondering. Hij danst de hoofrol in Van Schayks 'Notenkraker en Muizenkoning', dat vanavond in première gaat. “Ik heb hem nodig, al zijn er nog een paar die een steun zijn hoor. Die nog emotie tonen.”Notenkraker en Muizenkoning. Het Muziektheater, Amsterdam, 13 t/m 30 dec. en 17 t/m 23 maart; Lucent Danstheater, Den Haag, 5 en 6 maart; Stadsschouwburg, Utrecht, 8 en 9 maart.

“We zijn bezig zo ongeveer vanuit het niets iets prachtigs neer te zetten”, zegt Alexander van Grevenstein, directeur van het Bonnefantenmuseum in Maastricht. Hij werkt aan een expositie van zestien jonge kunstenaars. En aan de opbouw van een basiscollectie, met werk van grondleggers als Joseph Beuys en Marcel Broodthaers. Voor dat laatste krijgt hij weinig steun. Om meer subsidie voor kunstaankopen te krijgen, is Van Grevenstein een gerechtelijke procedure tegen de Mondriaanstichting begonnen.Op 26 januari opent in het Bonnefantenmuseum 'Spiral Village', met zestien jonge kunstenaars, onder wie Jake & Dinos Chapman, Maurizio Cattelan, Gabriel Orozco, Sam Taylor-Wood en Rirkrit Tiravanija.

Vorige maand werd ik de trotse eigenaar van alle 34 groen-goud-zwarte delen van The Dictionary of Art. De 6700 kunsthistorici die de teksten voor dit gigantische naslagwerk schreven, werden in de gelegenheid gesteld de Dictionary te bestellen voor een lage intekenprijs waarvan bovendien nog eens de dubbele waarde van hun honorarium werd afgetrokken.

Rik Meijers. De Nederlandse Bank, Westeinde 1, Amsterdam. T/m 3 jan. Ma t/m vr 9-17u. Prijzen 1850 tot 6000 gulden.

Het schilderen van de zee was in de zeventiende eeuw een apart genre. Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam wijdt er binnenkort een tentoonstelling aan. Ook nu bestaan er nog zeeschilders. “Veel varende mensen tekenen, ze kijken heel precies, missen geen enkel patrijspoortje”, zegt Louk van Meurs, bestuurslid van de Vereniging van Zeeschilders. Van Meurs en haar man Geert Jan maken ook sculpturen over de zeevaart.

Een huwelijk dat langer dan vijf jaar duurt wordt sleets, vindt Eduard, hoofdpersoon uit de film Les affinités électives van de gebroeders Taviani. De film is gebaseerd op Goethes roman Die Wahlverwandtschaften. Eduard en zijn vrouw nodigen een vriend en een ongetrouwde vriendin uit om de passie op te rakelen. “Wat begon als sensueel spel in de fantasie, eindigt onvoorzien desastreus.”Les affinités électives. Regie Paolo en Vittorio Taviani. De film is gisteren in première gegaan en is te zien in: Rialto, Amsterdam; Lantaarn/Venster, Rotterdam; Haags Filmhuis, Den Haag; Cinemariënburg, Nijmegen. De Nederlandse vertaling 'Natuurlijke verwantschap' door Pim Lukkenaer is alleen antiquarisch verkrijgbaar.

Deze week hebben de kranten in een kort bericht gemeld: AKO staakt sponsoring literaire prijs. Het deed me denken aan een prachtig nummer van de cabaretier Henk Elsink waarin hij een oppas speelt, die de familie, van vakantie teruggekeerd, de dood van oma en de kat moet melden.

Het Museumplein in Amsterdam is zó groot dat het wel lijkt alsof het hele land eromheen woont. Bijna iedere Nederlander heeft een mening over wat er moet gebeuren met de grasvlakten tussen nationale instituten als het Rijksmuseum en het Concertgebouw, met het Van Gogh Museum en het Stedelijk Museum terzijde. Wat is Nederland? Nederland is de buurt rond het Museumplein.

Veel Hollywoodfilms spelen in Parijs. Voor het construeren van de decors werden in de jaren twintig en dertig in Parijs zo sfeerloos mogelijke foto's gemaakt. De foto's worden nu in Den Haag geëxposeerd. “Het zijn juist die opzettelijk sfeerloze foto's die zoveel sfeer hebben - of is het dat ik die sfeer zelf toevoeg uit de bodemloze reserves van mijn geheugen?”Gilbert Salachas: Le Paris d'Hollywood. Foto's van de Gebroeders Séeberger. Caisse nationale es monuments historiques, Parijs 1994. Tentoonstelling in Atrium van het stadhuis, Spui 70, Den Haag. T/m 31 dec. Ma t/m za 8-19u. 25 en 26 dec. gesloten. In het Haags Filmhuis draait nog een aantal Franse films over Parijs. Inl. 070-3459900.

De Belgische kunstenaar Georges Vantongerloo stond in de jaren twintig pal voor de rechte hoek en de rechte lijn. Hij besteedde vier jaar aan de wiskunde om een 'mathematisch verifieerbare kunst' te kunnen scheppen. Maar in de laatste 25 jaar van zijn leven ontdekte Vantongerloo 'de ritmiek van de oneindigheid' en liet hij alles vrijuit slingeren en bewegen. Doordat de erfgenamen van Vantongerloo zijn weerzin tegen Nederland overnamen, bleef deze visionaire, door De Stijl gevormde vernieuwer hier onbekend. Op een overzichtsexpositie brengt de Antwerpse Galerie Ronny van de Velde nu zo'n 200 werken van Vantongerloo bijeen.Georges Vantongerloo. Galerie Ronny van de Velde, IJzerenpoortkaai 3, Antwerpen. 15 dec t/m 31 mrt. Di t/m zo 10-18 u. 25 dec. en 1 jan. gesloten. Catalogus, 240 blz. prijs ƒ 80,-.Van de natuurkundige dr. H.J. Vink verscheen de studie De kleurentheorieën van Vantongerloo. Prijs ƒ 32,-. Te bestellen bij het Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, tel. 00-32-32-387809.

Het is net donker op het Amsterdamse Rembrandtsplein. Het regent, het waait, en het is weer lang wachten op de diensten van Nederlands ziekste vervoersbedrijf, in het bijzonder lijn 4.

De Lesse stond hoog. Het pad langs de rivier was op veel plaatsen onbegaanbaar, en we moesten hoger op de helling een weg langs water, modderpoelen en omgeknakt oeverbos zoeken.

In dit stukje wil ik trachten het debacle van Sport7 te verklaren aan de hand van J.H. Donners theorie van het seautoscopische zien. Dat zal om verschillende redenen niet eenvoudig zijn.

Door Marten Toonder 5526 Heer Bommel droeg de geldbuidel met sidderende handen naar de tafel en zette hem zachtjes neer, zodat de inhoud rinkelde. ‘Pasmunt!’ prevelde hij.

Te oordelen naar de jammerbrieven over de tarte Tatin die ik de afgelopen jaren ontving van lezers van deze rubriek, is het laatste woord over deze op zijn kop gebakken Franse appeltaart nog niet gesproken.

Nog acht weken, dan weten we wie Jessica Costello heeft vermoord.

DEN HAAG, 13 DEC. Voor de Nederlandse kust kan nog voor het jaar 2000 een windturbinepark worden aangelegd met een capaciteit van 100 megawatt, goed om 100.000 huishoudens van elektriciteit te voorzien. De aanleg vergt een investering van ongeveer 350 miljoen gulden.

De Belgische walserij Usines Gustave Boël (UGB) wil 787 van de ruim 2000 banen kwijt om een combinatie te kunnen aangaan met de Nederlandse staal- en aluminiumgigant Hoogovens. Dat heeft de Boël-directie gisteren aan de ondernemingsraad gemeld.

AMSTERDAM, 13 DEC. De Amsterdamse effectenbeurs dook vrijdagochtend opnieuw door de psychologisch belangrijke 600 punten-grens. De forse koerscorrectie op Wall Street en de stijgende rente duwden de aandelenkoersen op het Damrak zo'n 2 procent omlaag.

De markt voor call centers groeit jaarlijks met twintig procent. Vooral de regio Amsterdam profiteert daarvan. Voor marketingmanagers is de telefoon een nieuw en krachtig instrument. Het is zowel een communicatie- als distributiekanaal met een zeer groot en tegelijkertijd zeer gericht bereik.

Ondernemers is niets menselijks vreemd. Op de vraag of zij voorstander zijn van meer concurrentie, zullen ze met een volmondig 'ja' antwoorden.

DEN HAAG, 13 DEC. Nederlandse bedrijven reageren gematigd positief op het tijdens de WTO-conferentie in Singapore bereikte akkoord over de afschaffing van invoerheffingen voor informatie-technologie en tal van high techprodukten. Er zijn ook produkten uitgezonderd van het akkoord, waaronder televisietoestellen en computerschermen die als tv kunnen worden gebruikt.

SINGAPORE, 13 DEC. Even na middernacht las en herlas staatssecretaris Van Dok van Economische Zaken in haar hotelkamer een tekst die zij een paar minuten eerder van haar Bengaalse collega had ontvangen.

ROME, 13 DEC. De Italiaanse werkgevers beschuldigen het kabinet-Prodi ervan zowel de problemen in de aanloop naar de Economische en Monetaire Unie als de economische malaise in het land te onderschatten.

In totaal bestaat de acht pagina's tellende slotverklaring van de WTO uit twintig paragrafen. Over de inhoud van vijftien van die paragrafen is niet opnieuw onderhandeld.Van de overige vijf paragrafen leverden die over arbeidsnormen en de informatie-technologie de felste discussies op. Hieronder een overzicht van de voornaamste nieuwe afspraken:

MÜNCHEN, 13 DEC. Siemens-topman Heinrich von Pierer begrijpt niets meer van de beurs en van de beleggers. Begin november, op de dag dat het elektro- en elektronicaconcern een recordwinst van bijna 3 miljard mark bekendmaakte, zakte de koers van het Siemens-aandeel zo'n 9 procent in.

BRUSSEL, 13 DEC. Europese luchtvaartmaatschappijen worden verplicht om slachtoffers van vliegtuigongelukken en nabestaanden schadeloos te stellen.

LOS ANGELERS, 13 DEC. De directeur-generaal van Walt Disney, Michael Ovitz, verlaat het bedrijf per 31 januari 1997, na een jaar van herhaaldelijke botsingen met de president van Disney, Michael Eisner.

ROTTERDAM, 13 DEC. Het openbaar ministerie in het Duitse Darmstadt heeft vanmorgen het besluit toegelicht om de voormalige topman van General Motors, José Ignacio Lopez strafrechtelijk te vervolgen.

BRUSSEL, 13 DEC. De Europese ministers van Transport hebben gisteren steun gegeven aan plannen om corridors te scheppen voor het goederenvervoer per trein. De Europese Commissie gaat voorstellen voor deze freight freeways uitwerken.

Begemann-topman Deleye dreigt de Vlaamse justitie met een schadeclaim na beschulding van subsidiefraude, de KNVB claimt 180 miljoen gulden van Sport7, de sportzender overweegt op zijn beurt een claim bij de KNVB, de directeuren van het bankroete staalkabelbedrijf Verto pleegden geen wanbeleid en hoeven geen 30 miljoen gulden schadeclaim te betalen aan de curatoren, de VARA en ex-ombudsman Van Dam moeten samen zo'n 7 miljoen schadeclaim betalen aan de voormalige eigenaar van de Exota-limonade en de Amsterdamse effectenbeurs keert zijn overtollig vermogen van 275 miljoen gulden uit, maar moet daarbij rekening houden met verschillende ingediende of dreigende schadeclaims, waaronder een Begaclaim van ex-Begemann-topman Van den Nieuwenhuyzen.

DEN HAAG, 13 DEC. D66, CDA en GroenLinks willen een parlementair onderzoek naar de werking van de maatregelen waarmee gedeeltelijk en voormalig arbeidsongeschikten aan werk worden geholpen. Zij menen dat deze maatregelen falen.

WASHINGTON, 13 DEC. Eindelijk is er soelaas voor de superrijken in Amerika die een groot hart hebben. Vanaf dit jaar zal niet alleen worden bijgehouden wie het rijkst is in het land, maar ook wie het gulst geeft aan liefdadige doelen.

Philips lijkt van zijn kabelbelangen (in United Phillips Communication) af te willen, collega KPN (grootaandeelhouder van Casema) wordt er door minister Jorritsma toe gedwongen. Een aardverschuiving zal zich voltrekken op de kabelmarkt, die toch al heftig in beweging was door de omschakeling van nuts- naar commercieel bedrijf.

ROTTERDAM, 13 DEC. Philips-dochter Marantz gaat in Japan een zogeheten minidisc-speler op de markt brengen, als digitale opvolger van de conventionele geluidscassette.

AMSTERDAM, 13 DEC. De ruzie tussen banken en Belastingdienst over de verplichte melding van dividendinkomsten van hun klanten wordt heviger. De banken wijzen erop dat inmiddels drie onderzoeken aangeven dat hun kosten in wanverhouding staan tot de fiscale opbrengsten.

De VVD-fractie in de Tweede Kamer wil opheldering van minister Melkert (Sociale Zaken) over het verbod op dragen van klompen in een aantal werksituaties.

ROTTERDAM, 13 DEC. NS Cargo krijgt nog dit jaar eenmalig een bedrag van 194 miljoen gulden van het rijk. Het is bedoeld ter versterking van het eigen vermogen van het bedrijf. Dit heeft minister Jorritsma (Verkeer en Waterstaat) gisteren in een brief aan de Tweede Kamer gemeld.

De Europese ministers van Transport hebben gisteren steun gegeven aan plannen om corridors te scheppen voor het goederenvervoer per trein.

Vandaag De markt voor call centers groeit jaarlijks met twintig procent. Vooral de regio Amsterdam profiteert daarvan.

KRAAINEM, 13 DEC. De Belgen koesteren nog altijd de 1-0 overwinning die zij bij het wereldkampioenschap voetbal in Orlando op Nederland behaalden. Het was een triomf van het kleine België op het grote Holland, dat als een van de favorieten voor de wereldtitel naar de Verenigde Staten was gereisd. Het was de triomf van de verdedigende tactiek van bondscoach Paul van Himst op de tomeloze aanvalslust van de Nederlanders.

LAS PALMAS, 13 DEC. Gari Kasparov is niet iemand die zijn emoties onder een onaandoenlijk masker verbergt. Hij is de wereldkampioen rare gezichten trekken. Verschrikkelijk de blik van verachting als de tegenstander een slechte zet doet. Hartverscheurend de grimassen als hemzelf iets onaangenaams overkomt, en Russische liplezers zeggen dat de woorden die hij dan geluidloos mompelt, te schokkend zijn om voor ons te vertalen.

ROTTERDAM, 13 DEC. Nu een aantal grote clubs - top en subtop van de eredivisie - morgen bijeenkomt om te praten over de eventuele invoering van een superliga, heeft de voorzitter van een van die clubs, John Peek van NAC, de komende bijeenkomst vergeleken met een historische vergadering in 1954.

De Belgische voetbalbond heeft het contract met de abonnee-zenders SuperSport en Canal Plus over live-wedstrijden opengebroken en verhoogd van 104 naar 250 miljoen frank (13,5 miljoen gulden) voor 42 duels per jaar tot 1998.

DEN BOSCH, 13 DEC. Toon Gerbrands is benoemd als bondscoach van de Nederlandse volleyballers. Hij volgt per 1 maart Joop Alberda op die na de gouden medaille van Atlanta besloot afscheid te nemen. Gerbrands heeft een contract tot en met het jaar 2000 getekend.

ROTTERDAM, 13 DEC. De Nederlandse mannenhockeyploeg komt zondag in de finale van de Champions Trophy uit tegen wereldkampioen Pakistan. De Nederlands ploeg kwam vanochtend in India in het laatste groepsduel niet verder dan 1-1 tegen hekkensluiter Australië. Duitsland versloeg Spanje in de ochtenduren met 4-3. Pakistan plaatste zich vanmiddag voor de eindstrijd door een 3-2 overwinning op India. In de voorronde won Nederland afgelopen zaterdag het groepsduel tegen de Pakistanen met 2-0.

ROTTERDAM, 13 DEC. Excelsior en Hans van der Pluijm gaan per direct uit elkaar. De eerste-divisieclub uit Rotterdam en de trainer-coach hebben dit gisteren besloten na…

LONDEN, 13 DEC. Lezers van het Engelse voetbaltijdschrift World Soccer hebben Ronaldo uitgeroepen tot speler van het jaar. De Braziliaanse spits van Barcelona kreeg 16,56 procent van de stemmen en eindigde hiermee voor Alan Shearer (14,42) van Newcastle United en George Weah (14,03) van AC Milan.

ROTTERDAM, 13 DEC. Feyenoord en Ajax ontbreken morgen in Eindhoven wellicht bij het overleg van de grote clubs over een nieuwe opzet van de voetbalcompetitie.

DEN HAAG, 13 DEC. De Rijksdienst Beeldende Kunst (RBK) heeft een computernetwerk opgericht voor de collecties van musea. Het Netwerk Collectie Nederland (NCN) is bedoeld om het onderlinge bruikleenverkeer te bevorderen.

AMSTERDAM, 13 DEC. De in mei ontdekte aquarel Blauwe Chrysant van de Nederlandse kunstschilder Piet Mondriaan heeft bij veilinghuis Christie's in Amsterdam ruim 138.000 gulden opgebracht. Het werk kwam in handen van een Nederlandse particulier.

DEN HAAG, 13 DEC. Staatssecretaris Nuis van Cultuur gaat de aankoopbudgetten van musea onder de loep nemen. Dat zei hij donderdag in de Tweede Kamer tijdens een algemeen overleg over het cultuurbehoud.

Concert: Rotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. Valery Gergjev. M.m.v. Martin van de Merwe, hoorn. Werken van Wagner, Glière en Schumann. Gehoord: 12/12, De Doelen Rotterdam. Herhalingen: 13 en 15/12. Radio-uitzending: 29/12.

Voorstelling: Het cryptogram van David Mamet door het RO Theater. Regie, vormgeving: Peter de Baan. Spel: Geert de Jong, Joop Keesmaat, Bruno Vieyra. Gezien: 12/12, in RO Theater, Rotterdam. T/m 21 december.Inl. 010-4047070.

De Amerikaan Tony Oursler wordt beschouwd als een van de belangrijkste videokunstenaars van dit moment. In het Eindhovense Van Abbemuseum neemt hij nu deel aan de expositie 'ID'. “Een televisie is een moeilijk apparaat om kunst voor te maken.”Werk van Tony Oursler is te zien op de tentoonstelling 'ID' Van Abbemuseum, Vonderweg 1 Eindhoven. T/m 9 feb.

Open ateliers. Rijksakademie van beeldende kunsten, Sarphatistraat 470, Amsterdam. 13-16 dec. 12-19u. Za en zo kinderopvang.

ROTTERDAM, 13 DEC. De Rotterdamse Kunststichting (RKS) gaat sterk inkrimpen. Het aantal formatieplaatsen wordt teruggebracht van dertig naar zeventien en een aantal taken wordt overgedragen aan andere kunstinstellingen in Rotterdam.

Het drugsbeleid is gepolitiseerd, en dat werd tijd ook. Premier Kok ontvangt in Dublin van zijn sociaal-democratische collega's steun, terwijl de christen-democraten er nog steeds van gruwen. Rechts Frankrijk zit in het parlement behaaglijk te griezelen bij een kleurenfilmpje over weed en xtc, terwijl linkse politici er ons spuitruilprogramma uitvoeren.

IN HET KADER van het gebruikelijke halfjaarlijkse overleg heeft minister Pronk (Ontwikkelingssamenwerking) een bezoek gebracht aan Paramaribo. Deze keer had het een bijzonder karakter. Dit was het eerste bezoek van een lid van het Nederlandse kabinet sinds het aantreden van de regering van president Wijdenbosch, vertrouweling van de voormalige legerleider Bouterse tegen wie in Nederland een justitieel onderzoek loopt.

Aan de vooravond van de Europese top te Dublin zijn president Chirac en bondskanselier Kohl te Neurenberg bijeen geweest om de klokken gelijk te zetten.

Het wangedrag van de spelers op het veld is bepalend voor het gedrag van de supporters buiten het veld, meent Guus van Holland. Wanneer voetbal weer een sportief spel tussen heren wordt, lost zich het probleem vanzelf op.

Zes maanden na zijn minimale verkiezingszege op Shimon Peres in de race om het premierschap is de staat van dienst van premier Benjamin Netanyahu voor de vrede nogal bedroevend.

JOHANNESBURG, 13 DEC. De Zuidafrikaanse president Nelson Mandela heeft vandaag besloten de termijn waarop burgers amnestie kunnen aanvragen voor schendingen van de rechten van de mens ten tijde van de apartheid, te verlengen met bijna vijf maanden.