Belgische rechter is uitgegroeid tot volksheld

De zaak-Connerotte houdt België al dagen in zijn greep. Gespannen werd uitgekeken naar de uitspraak van het hoogste rechtscollege, het Hof van Cassatie, rond half vier vanmiddag.

Onderzoeksrechter Connerotte wordt partijdigheid verweten, omdat hij een 'spaghetti-avond' heeft bezocht ten bate van slachtoffers van Marc Dutroux. De advocaten van Dutroux en van medeverdachte Jean-Michel Nihoul hebben de procedure tegen de onderzoeksrechter aangespannen. Het gewraakte feest werd georganiseerd door de stichting Marc et Corinne, die opkomt voor slachtoffers van kinderontvoerders. Connerotte kreeg een bord spaghetti en een vulpen ter waarde van vijftig gulden.

Gisteren demonstreerden duizenden sympathisanten vóór de onderzoeksrechter. Er werd opgeroepen tot een algemene staking, revolutie of zelfs oorlog als het Hof Cassatie zou beslissen Connerotte van de zaak-Dutroux te halen. De sfeer was grimmig op de demonstraties waar geen ruimte was voor afwijkende meningen. In Brussel werd een petitie met ruim 300.000 handtekeningen neergelegd voor de poorten van het Paleis van Justitie. Bij het Antwerpse gerechtshof demonstreerden zo'n zevenhonderd mensen en hield een vijftigtal een nachtwake. In Neufchâteau, de thuisbasis van Connerotte, trokken honderden demonstranten langs het gerechtsgebouw. Voorop liepen de oud-strijders van het regiment van de Ardense Jagers, die dreigden een nieuwe oorlog te ontketenen.

Connerotte, die de afgelopen maanden resultaat boekte in het onderzoek naar verdwenen meisjes, is uitgegroeid tot een volksheld. Als één van de weinige Belgische magistraten, in een justitie-apparaat dat falend 'doofpottenbeleid' wordt verweten, geniet de onderzoeksrechter uit Neufchâteau nog het vertrouwen van de publieke opinie. Het zou de tweede keer zijn dat Connerotte van een ophefmakende zaak wordt gehaald. In 1994 zat hij in het onderzoek naar de moord op de socialistische leider André Cools op het spoor van gestolen aandelen. Het Hof van Cassatie besliste echter dat de zaak-Cools moest worden gebundeld in Luik.

Politici riepen het Hof van Cassatie dit weekeinde op tot “creativiteit” bij zijn beslissing. Partijleider Louis Tobback van de Vlaamse socialisten, die het “angstzweet in de schoenen” stond, zei te hopen dat het Hof een legale oplossing vindt om Connerotte te handhaven. Zo niet, dan vreest hij een vertrouwensbreuk tussen bevolking en justitie. De christendemocraten en de Waalse socialisten zijn dezelfde mening toegedaan. De Franstalige liberalen echter laten een ander geluid horen: zij vinden dat politici Cassatie niet moeten zeggen wat te doen en dat het rechtscollege de wet moet toepassen. Vorige week al adviseerde de procureur-generaal van het Hof van Cassatie, Eliane Liekendael, dat Connerotte van het onderzoek moet worden gehaald onder het motto dura lex, sed lex (het is een strenge wet, maar het blijft de wet).

Eminente juristen leveren kritiek op Connerotte die beter had moeten weten. De onderzoeksrechter zou zijn ingegaan tegen het Europees Verdrag voor de rechten van de Mens, dat rechterlijke onpartijdigheid voorschrijft. Andere juristen menen dat hij er met een blaam van af moet komen. Volgens de gerenommeerde grondwetspecialist André Alen is de kans minimaal dat de België in deze zaak zou worden veroordeeld door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.

De demonstranten vóór het Brusselse justitiepaleis hielden zich niet bezig met juridische haarkloverij. Volgens hen liet Connerotte het menselijke gezicht zien dat justitie vaker zou moeten tonen. Als de onderzoeksrechter van de zaak-Dutroux wordt gehaald, zou dit geïnterpreteerd worden als een poging het zoveelste onderzoek in de doofpot te stoppen. Daarmee zou het toch al grote wantrouwen jegens de rechtsstaat nog verder worden aangewakkerd. Het Hof van Cassatie hoeft niet vandaag een uitspraak te doen. Het kan ook beslissen zijn oordeel uit te stellen, om eerst de betrokken partijen te horen. De advocaat van Dutroux' echtgenote, Michèle Martin, vindt overigens dat Connerotte moet aanblijven.

Onderzoeksrechter Connerotte riep vrijdag op alle informatie over daders en organisaties van seksueel misbruik van kinderen bekend te maken. Zijn opriep leidde tot honderden telefoontjes bij de Belgische rijkswacht. Connerotte, die de gratis telefoonlijn al in augustus opende in verband met de zaak-Dutroux, wil volgens een rijkswachter “nagaan of pedofilie inderdaad diep in onze maatschappij ingebakken zit”. Volgens de krant De Morgen is de onderzoeksrechter een tweede pedofielennetwerk op het spoor, dat al 25 jaar bestaat en waarin “gruweldaden te erg voor woorden” plaatsvonden. Connerotte zou overwegen een onderzoek te openen naar dit netwerk, als hem de zaak-Dutroux wordt ontnomen.

Procureur Michel Bourlet van Neufchâteau heeft gisteren een onderhoud gehad met minister van justitie Stefaan de Clerck. Over de inhoud van het gesprek is niets naar buiten gekomen. Bourlet zou ermee gedreigd hebben ontslag te nemen, als hij van het onderzoek wordt gehaald. In het onderzoek naar de verdwenen en vermoorde meisjes heeft Dutroux' medeverdachte Jean-Michel Nihoul bekend dat hij seksfeesten heeft georganiseerd. Hij ontkent dat daarbij minderjarigen aanwezig waren. Bronnen bij justitie beweren dat hij namen heeft genoemd van hooggeplaatsten die de feesten bezochten, maar Nihouls advocate ontkent dit.