Het nieuws van 18 mei 1996

Een mogelijk tracé voor de Noordtak van de Betuwelijn loopt dwars door de Achterhoek, parallel aan een nog aan te leggen autoweg. Het verzet organiseert zich.

UTRECHT, 18 MEI. Bij de Rabobank komen er dit jaar 600 banen bij. Dit is vooral een gevolg van de CAO-afspraken die vorig jaar gemaakt zijn voor de duur van drie jaar. De bonden zagen af van loonsverhoging in ruil voor het invoeren van een 36-urige werkweek. Gedwongen ontslagen bij de banken, die steeds meer automatiseren, moesten zo worden voorkomen.

HANNAH PAKULA: An Uncommon Woman. The Empress Frederick701 blz., geïll., Weidenfeld & Nicolson 1996, ƒ 63,-

DAN E. MOLDEA: The Killing of Robert Kennedy. An Investigation of Motive, Means and Opportunity342 blz., Norton 1995, ƒ 54,20

Honderd jaar na zijn overlijden geniet William Morris niet alleen in de Engelse Vereniging van Plattelandsvrouwen een grotere populariteit als ontwerper van bloemrijke wandkleden en behangselpapier dan bij zijn leven, hij bloeit ook weer op als inspirator van het 'artistiek socialisme' in de socialistische beweging.

MARK HEIRMAN: Het verloren Millennium. De vergeten wortels van het Moderne Europa240 blz., Hadewijch 1996, ƒ 39,90

DIRK NOORDMAN: Economie en filosofie in de Vroege Middeleeuwen 750-1250409 blz., Verloren 1996, ƒ 72,-

ANDRÉ HAAKMAT: Herinneringen aan de toekomst van Suriname202 blz., De Arbeiderspers 1996, ƒ 29,90

THEO BOITEN: Blenheim Strike320 blz., geïll., Air Research Publications 1995, ƒ 44,40

WILHELM VALENTINER en JEAN MARTIN CARCOT: Multipele Sclerose. Diagnostiek en verloop; een 19de-eeuwse beschrijving200 blz., Wrede Veldt (imprint Candide) 1996, vert. J. van Parijs, M. Stoltenkamp en E.P.J. Brand, met een Ten Geleide van prof.dr. J.C. Koetsier, ƒ 35,-

JOANNA BOURKE: Dismembering the Male. Men's bodies, Britain and the Great War336 blz., Reaktion Books 1996, ƒ 63.-

BERT HIDDEMA: Cruijff! Van Jopie tot Johan. De opkomst van de beste voetballer aller tijden237 blz., Luitingh-Sijthoff 1996, ƒ 27,50

ZANA AZIZA ETAMBALA: Het Zaïre van Mobutu176 blz., Davidsfonds/Tirion 1996, ƒ 22,50

RENÉ BOOMKENS: De Angstmachine. Over geweld in films, literatuur en popmuziek168 blz., De Balie 1996, ƒ 29,50

In de recensie van Tim Duyff van Kees Volkers’ boek Het verzwegen Oranje, over Nederlandse voetballers in nazi-Duitsland (boekenbijlage 4 mei) wordt het brengen van de…

Gerry Mullins (samensteller): Dorothea Lange's Ireland 120 blz., Aurum Press 1996, ƒ 62,85

H. COENDERS: Standaard Handwoordenboek Engels-Nederlands, Nederlands-EngelsGebonden, van ƒ 62,50 voor ƒ 29,95. Scheltema Amsterdam; Donner Rotterdam; Broese Utrecht

EPIKTETOS: Zakboekje95 blz., SUN, ƒ 24,50

ARYEH LEVIN: Envoy to Moscow. Memoirs of an Israeli Ambassador 1988-92320 blz., Frank Cass Londen 1996, ƒ 63,60

MARTIN MEVIUS, LENNART BOOIJ, ERIK VAN BRUGGEN (red.): Hier: De Partij van de Arbeid! Vijftig jaar geschiedenis in interviews246 blz., Jan Mets 1996, ƒ 25.-

FRANÇOIS MITTERRAND: Mémoires Interrompus246 blz., Editions Odile Jacob 1996, ƒ 53,60FRANÇOIS MITTERRAND: De l'Allemagne, de la France247 blz., Editions Odile Jacob 1996, ƒ 53,60FRANZ-OLIVIER GIESBERT: Le veil homme et la mort147 blz., Gallimard 1996, ƒ 32,40

Gine Vredeveld (41) is sinds drie jaar directeur van het Asielzoekerscentrum Crailo. In het kader van een uitwisselingsprogramma van het Nederlands Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en de Noorse zusterorganisatie Norsk Folkehjelp (NPA) is ze van 1 mei tot 1 juni tijdelijk directeur van een opvangcentrum in Klemetsrud (in de buurt van Oslo). Haar Noorse collega werkt in die tijd in Crailo. Gine Vredeveld woont in Emmeloord, is co-ouder van vier kinderen en hecht bevriend met Freek Nijhuis.

De bewoonsters van het Amsterdamse Begijnhof hebben last van de toeristen. Van heinde en ver komen ze naar het middeleeuwse binnenplaatsje en doen wat toeristen altijd en overal doen: gewapend met hun videocamera's en fototoestellen nemen ze het in beslag.

Naar aanleiding van het Hollands Dagboek van Annemieke Roobeek van zaterdag 4 mei jl. doe ik u hierbij de invulling van een. willekeurige werkdag toekomen.

Onder druk van Europa en de VS heeft de Marokkaanse overheid sinds een paar maanden de oorlog verklaard aan de drugshandel. Maar omdat hasj Marokko's belangrijkste exportproduct is, lijkt de kans op een overwinning miniem. Hennepboeren verdienden praktisch niets meer, terwijl drugshandelaren op alle niveaus van de Marokkaanse samenleving hun medewerkers vinden. 'Ze moeten gewoon van onze hasj afblijven.'

Amerika leeft zijn goklust uit. In bijna alle staten is een of andere vorm van gokken gelegaliseerd, al spreekt men liever over 'spelen' - dat klinkt minder zondig. Jaarlijks vloeit er veertig miljard dollar via blackjack-tafels, casinoboten en videopokerschermen naar indianenreservaten, schatkisten van deelstaten en partijkassen in Washington. Ondertussen neemt het aantal gokverslaafden hand over hand toe. Van zonde tot verzetje.

Het zijn voze tijden voor Europa. De mensen hebben er geen zin meer in en je kunt ze geen ongelijk geven: toen het er echt op aan kwam, in Bosnië, bleef er van de Europese eenheid niets over, diplomatiek niet, militair niet en humanitair ook niet. Eigenlijk zou de hele Europese Unie voor straf ontbonden moeten worden.

Bij Morele Herbewapening schudden de fabrikant, de vakbondsman en de politicus elkaar de hand. Al vijftig jaar streeft de beweging van de Amerikaanse predikant Frank Buchman naar vrede op aarde. Als partijen naar elkaars argumenten leren luisteren dan komt alles goed. De Koude oorlog is voorbij, maar de idealen leven nog.

Hardnekkig als Jehova's-getuigen moeten zijn aanhangers campagne voeren: in Suriname maakt Desi Bouterse zich op voor de Surinaamse verkiezingen. Zijn Nationale Democratische Partij spreekt vooral arme zwarte creolen aan. Weegt de misère van hun dagelijks leven zwaarder dan 'Bouta's' wandaden? Bouterse als de mythische Anansi: de spin die iedereen te slim af is.

De laatste jaren hebben in de Randstad een aantal nieuwe bridgecentra het levenslicht gezien. Zo kent Zoetermeer sinds een paar maanden zijn magnifieke bridgehome. Tal van belangrijke bridge-evenementen vinden daar nu al plaats. Deze week is er bovendien een permanente tentoonstelling geopend van een aantal realistische sportschilderijen van Angelique van den Born; zelfs bridge bracht zij treffend in beeld.

Waar was Kamsky bang voor, toen hij van de wereldschaakbond eiste dat die zijn veiligheid in Rusland tijdens zijn match tegen Karpov zou garanderen? Een van zijn zorgen schijnt de Russische dienstplicht te zijn geweest.

Toen ik uit het eetkamerraam keek en een miniatuurversie zag schemeren van het lotusbassin van het Zomerpaleis in Peking besefte ik dat de tijd was aangebroken om iets te gaan doen met de vijver. Deze vijver, rond en van cement, hadden we enkele jaren geleden gedempt; hij lekte en ook als hij leeg was vielen er kinderen in. Maar dat dempen hadden wij altijd als tijdelijk gezien; op een dag zou hij weer uitgegraven worden, we zouden er folie in leggen en lotussen in kweken.

Zijn of azijn. Dat blijft de vraag.' Aldus de treurigste dichter van Nederland, Lévi Weemoedt in de bundel Van harte beterschap. Wie in de meimaand buiten komt, wordt overvallen door de nieuwe lente. Deze week vragen wij u nogmaals naar het bijbehorende levensgevoel. De bevrijding en de monarchie zijn gevierd, de doden herdacht. De zon begint te schijnen over de rode pannendaken van Nederland.

Maakt virtual reality een einde aan de literaire verbeelding? Volgens George Steiner zullen nieuwe technologieën het wezen van de roman - zijn duurzaamheid - vernietigen. Dat is geen ramp. Het ene genre komt op, het andere gaat ten onder. 'Er wacht ons een opwindende tijd, waarin de literatuur zelf opnieuw zal moeten onderzoeken wat geletterdheid is.'Deze lezing, die eerder in het Engelse tijdschrift Prospect verscheen, werd uitgesproken ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Publishers' Association.

Kroonprins Willem-Alexander treedt tijdelijk in dienst bij de KLM als co-piloot. Daarmee volgt hij zijn vriendin, Emily Bremers, die ook emplooi heeft gevonden bij de koninklijke luchtvaartmaatschappij.

De lijst van popmusici die voortijdig en op het hoogtepunt van hun roem overleden is lang. Elk van hen heeft een zwanezang, een laatste veelbetekenend nummer. Vandaag 'Love Will Tear Us Apart' van Ian Curtis, die precies zestien jaar geleden overleed.

Documentaire over de stem — het meest intieme en tere instrument waarover een musicus kan beschikken — van mezzo-sopraan Jard van Nes.

Achterop een verkreukelde benzinebon in mijn tas stond iets gekrabbeld in donkerblauwe eyeliner. Geheugensteuntjes schrijf ik vaak op de meest onmogelijke snippers papier en kom ze dan weken later bij toeval weer tegen. Deze aantekening betrof een zure verzuchting van een slager waar ik wel eens een praatje mee maak.

De enkele honderdduizenden Nederlanders die met behulp van een satellietschoteltje naar de commerciële stations RTL4, RTL5, SBS6 en Veronica kijken, hebben het dezer dagen hard te verduren.

Niet voor niets heeft het Nederlands Fonds voor de Film besloten de eerste oeuvreprijs van 100.000 gulden - een onderscheiding die voortaan tweejaarlijks wordt uitgereikt - toe te kennen aan Bert Haanstra.

Bij Philips in Brugge verdwijnen 321 banen, waarvan ruim driekwart in de produktie van tv-toestellen. In totaal telt de fabriek in Brugge 1278 arbeidsplaatsen. Philips wil er de produktie efficiënter en goedkoper maken. Verder wil het concern het aanbrengen van componenten op printplaten verplaatsen naar Philips-fabrieken in lage-lonenlanden.In Brugge fabriceert Philips de duurdere tv-toestellen, waaronder breedbeeld-tv. De elektronicareus kampt met felle prijsconcurrentie.

SPECIAL SURVEY ' Werelds grootste archipel, Indonesië, strekt zich uit over een gebied van bijna 2 miljoen vierkante kilometer en bestaat uit wel 13.667 eilandjes.

Eind 1995 verzocht minister Van Aartsen (Landbouw, Natuurbeheer en Visserij) aan de burgemeester van Rotterdam, A. Peper, een advies op te stellen over de kennisinfrastructuur in de landbouwsector. “De minister moet in een korte tijd grote veranderingsoperaties doorvoeren.”

DEN HAAG, 17 MEI. De Landbouwuniversiteit Wageningen en de Dienst Landbouwkundig Onderzoek van het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij zouden moeten worden samengebracht in één Kenniscentrum Wageningen. Dit centrum zou grote kansen hebben om tot wereldniveau uit te groeien, als de twee hoofdfuncties, wetenschappelijk onderwijs en onderzoek, ieder een eigen dynamiek krijgen. Dat stelt de Rotterdamse burgemeester dr. A. Peper in een advies aan minister Van Aartsen van landbouw.

De Nederlandse kledingbranche wordt geteisterd door een diepe malaise. Piet Zoomers is eigenaar van een kledingketen die tegen de verdrukking in wèl groeit. Zoomers, ooit het enfant terrible van de Nederlandse modebranche, vindt dat grootwinkelbedrijven als C&A, Peek en Cloppenburg en De Bijenkorf de hand in eigen boezem moeten steken. “Ik train mensen aardig en vriendelijk tegen de klant te zijn.”

LIMA, 18 MEI.De oliemaatschappijen Shell en Mobil hebben gisteren met de regering van Peru een 40 jaar durende overeenkomst getekend voor de exploratie van één van de grootste gasvelden ter wereld: het gasveld Camisea in de zuidelijke provincie Cusco.

“Joegoslavië heeft nog niet bepaald wat het eigenlijk wil: zich aansluiten bij het Westen, of mèt Noord-Korea het pad van de dictatuur opgaan.” Dat zei dinsdag Dragoslav Avramovic, gouverneur van de Joegoslavische Nationale Bank, in het parlement in Belgrado.

PARIJS, 18 MEI. Air France Europe, de volle dochter van Air France die vroeger Air Inter heette, gaat binnen twee jaar failliet tenzij nu drastisch wordt ingegrepen. Onrendabele lijnen dicht, 950 ontslagen, verlaging van de loonsom met 12 procent, massaal aangemoedigde vervroegde uittreding en de opening van pendeldiensten van Parijs naar Toulouse, Marseille en Nice. Dat is in steno het 'laatste reddingsplan' van de directie.

JAKARTA, 18 MEI. Door de beëindiging van de gijzelingszaak in Irian Jaya viel de aandacht wat weg, maar minister Wijers bracht deze week een succesvol bezoek aan Jakarta. Hij was gastspreker op een internationaal congres, belegd door minister Hartarto, Indonesië's coördinerende bewindsman van produktie en distributie, en de International Herald Tribune. Daar hield hij als enige Europese politicus een voordracht voor ministers en zakenlieden uit binnen- en buitenland. Hartarto had Wijers persoonlijk uitgenodigd, een gebaar dat veel zegt over de huidige verstandhouding tussen beide landen.

NEW YORK, 18 MEI. Achttien van de grootste geprivatiseerde Russische ondernemingen hebben interesse om in de Verenigde Staten kapitaal aan te trekken. Dit heeft de voorzitter van de effectenbeurs van New York (NYSE), Richard Grasso, gisteren gezegd bij zijn eerste bezoek aan Rusland.

RILLAND, 18 MEI. H. Eversdijk, lid van de Eerste Kamer voor het CDA (en voormalig lid van de Tweede Kamer), woont vlakbij het Verdronken Land van Zuid-Beveland, een uit schorren en slikken bestaande uithoek van de Oosterschelde. De Zeeuwse politicus loopt de dijk af en plukt een paar planten van de drassige bodem: “Dit is zeeaster of, zoals wij in Zeeland zeggen, lamsoor, een spinazie-achtig gewas, en dat is zeekraal met van die korrelige blaadjes, allebei even zilt van smaak.” Hij zet er gretig zijn tanden in: “Lekker toch?”

DEN HAAG, 18 MEI. Nederland telt ruim een kwart miljoen langdurig werkloze werkzoekenden. Dat zijn mensen die al meer dan een jaar aangewezen zijn op een WW- of bijstandsuitkering en geacht worden hun best te doen om een baan te vinden. Dat laatste valt kennelijk niet mee, want sinds begin jaren '80 is de harde kern van langdurig werklozen tamelijk stabiel. Werkgevers blijken niet bereid te zijn om 2.184 gulden per maand (exclusief vakantiegeld) of meer neer te tellen voor iemand die weinig of geen toegevoegde waarde oplevert.

ROTTERDAM, 18 MEI. Smit Internationale voert verkennende gesprekken met mogelijke partners over strategische samenwerking op verschillende terreinen. Dat heeft het Rotterdamse sleep- en bergingsconcern gisteren gemeld.

ROTTERDAM, 18 MEI. Philips heeft een financiële meevaller van nog onbekende omvang doordat zijn pensioenfonds zoveel vermogen heeft dat Philips een unieke kortingsregeling heeft gekregen op de pensioenpremie die aan het fonds betaald moet worden.

ROME, 18 MEI. Richard Krajicek werd gisteren tijdens het tennistoernooi in Rome behandeld als een soort Popeye the Sailorman. Dit naar aanleiding van de opslagsnelheid van 220 km per uur, die de Nederlander in de tweede set van zijn gewonnen partij voor de halve finales tegen de Zweed Stefan Edberg bereikte, een nieuw persoonlijk record.

ROTTERDAM, 18 MEI. Gaston Taument blijft bij Feyenoord. De 25-jarige aanvaller bereikte in de Kuip overeenstemming over een verlenging van zijn contract met één jaar. “Met tenminste één jaar”, benadrukte voorzitter Jorien van den Herik meer dan eens. “Het betekent niet dat hij automatisch weggaat in 1997. Maar dat hij daarna weer bijtekent, is evenmin zeker.”

MADRID, 18 MEI. Hij heeft twee kleine kraaloogjes naast een merkwaardige schoenlepel-neus. In momenten van voldoende vleierij tovert zijn gezicht een engelachtig glimlachje te voorschijn. Zijn meer dan honderd kilo wegende lichaam gaat bij voorkeur gehuld in safarihemden die tot diep aan de opbollende buik openstaan. Hij is de man die iedereen op gezette tijden wel wil zijn: de ongelikte beer die alles zegt wat hem in het hoofd opborrelt en precies doet waar hij zin in heeft. Wegens zijn grenzeloze brutaliteit en ambitie die letterlijk over lijken gaat, wordt hij door veel Spanjaarden als Het Beest op aarde gezien. Met dat verschil dat de drie zessen niet op zijn voorhoofd zijn getatoeëerd, maar simpelweg als een vergelijkbaar miljoenenbedrag op zijn bankrekening staan.

KERKRADE, 18 MEI. Ellen van Langen straalde. Ze was moe, maar ze bleef lachen. De Olympische kampioene had al bijna twee jaar geen wedstrijd meer gewonnen. Bij de seizoensopening in Kerkrade was het gisteravond meteen raak. “Het is een heerlijk gevoel dat ik weer kan winnen.”

Nog 62 dagen Vandaag, TWEEENZESTIG, dagen voor het begin van de Olympische Spelen, wordt het olympisch stadion in Atlanta in gebruik genomen.

THAME, 18 MEI. Golfer Rolf Muntz heeft zich voor de negende achtereenvolgende keer geplaatst voor de finaleronden van een wedstrijd voor de Europese Tour.

ZALTBOMMEL, 18 MEI. Anthony Theus heeft de eerste etappe van Olympia's Ronde van Nederland gewonnen. De Nederlandse wielrenner was na de rit over 158 kilometer, met start en finish in Zaltbommel, de sterkste in de massasprint. Wilco Zuijderwijk houdt de leiding in het algemeen klassement.

HELMOND, 18 MEI. Na een lange en succesvolle loopbaan van vijftien jaar is Berry van Aerle gestopt als profvoetballer. De 33-jarige ex-international van Helmond Sport ziet om medische redenen af van een nieuw seizoen in de eerste divisie. Van Aerle, sinds eind januari uit de roulatie, is tijdens zijn hele carrière geplaagd door blessures. Vooral zijn knieën gaven veel last. De voormalige steunpilaar van PSV onderging in totaal zeven operaties aan beide gewrichten.

INDIANAPOLIS, 18 MEI. Bij een training voor de Indy 500 is de Amerikaanse coureur Scott Brayton verongelukt. Brayton sloeg na een explosie van het rechter achterwiel met hoge snelheid tegen de omringende muur.

DEN HAAG, 18 MEI. Monique van der Lee hoefde gisteren op de EK judo in Den Haag maar één partij te winnen om zich te verzekeren van een plaats in de halve finales.

UTRECHT, 18 MEI. FC Utrecht heeft zich versterkt met twee voormalige Ajacieden. Aanvaller Michael Mols en verdediger Dick van Burik tekenden in stadion Nieuw-Galgenwaard een contract bij de eredivisieclub. Gelijktijdig verlengde trainer Ron Spelbos zijn verbintenis met twee jaar.

Het lot heeft bepaald dat Ajax komende woensdag de finale van de Champions League tegen Juventus in het eigen, vertrouwde rood-witte tenue mag spelen. Een psychologisch voordeel voor de titelverdediger?

Geld blijft de hoogste macht en dus won PSV de Cupfinal. Ik had het graag anders gezien. Niet dat Dick Advocaat het succes niet verdient, maar nu het voetbal zich op Arena-schaal aan het verglitteren is, zou de beker voor Sparta een warme dissonant zijn geweest. Het bewijs ook dat traditie niet te koop is.

De Koninklijke Haagse Cricket en Voetbalvereniging heeft al bijna honderd jaar domicilie in het Benoordenhout. De Koninklijke H.C. & V.V. begon haar activiteiten als een cricketclub in mei 1878. De toenmalige rood-witte kleuren die de club voerde, zijn nog steeds herkenbaar bij het clubhuis en de kleedkamers.

Gianluca Vialli is geen wondervoetballer. Wel een wonderbaarlijke, onvermijdelijke voetballer. Door zijn verschijning, zijn gedrag, zijn uitspraken en zijn doelpunten. Het gevaar van Juventus komt voor Ajax van een extreme man, gelouterd door het leven als stervoetballer.

'Verbreek de ketting niet'. Bezweringsformule uit je jeugd. Eén kind een prentbriefkaart sturen, een kopie van de brief die je kreeg naar vier nieuwe kinderen sturen, met je eigen naam onderaan en binnen de kortste keren zou je zelf 256 kaarten krijgen! En hoe je vader en moeder ook probeerden uit te leggen waarom het systeem niet zou werken, en zeiden dat je gerust die ene kaart mocht sturen maar niet moest rekenen op zo'n massa post, je bleef vol van goed vertrouwen wachten op het wonder in de brievenbus. Tevergeefs. Maar het geloof is onuitroeibaar. Zelfs eenmaal volwassen geworden, zijn er mensen die met kettingbrieven doorgaan.

De zorg voor de geestelijke gezondheid blijft ver achter bij die voor de lichamelijke gezondheid. Willen we op een moderne manier omgaan met geestelijke gezondheid, dan is volgens A. van Dantzig een omslag in onze cultuur nodig. Maar de weerstanden daartegen zijn groot.Dit is de tekst van een lezing die hij onlangs hield in politiek-cultureel centrum De Balie in Amsterdam bij het debat 'Wanna talk about it?', over psychologisering en geestelijke gezondheidszorg.

WAT HEEFT RUSLAND bij de presidentsverkiezingen over precies vier weken nodig? Volgens de politicus Vladimir Zjirinovski een nieuwe tsaar. “Rusland is een imperium en kan dus geen vernederd republiekje zijn met een rotte democratie, een ontredderde economie en een zwak leger.” Volgens de Oscar-winnaar Nikita Michalkov een echte 'moezjik'.

Bastiaan Bommeljé spreekt in zijn gastcolumn van 1 1 mei getiteld “Schone kunsten, vuilen handen’, zijn twijfel uit over het subsidiebeleid in de kunstwereld.

'Kinderen krijgen is nu eenmaal geen universeel mensenrecht' (René Hoksbergen, 10 mei). Bravo, het werd hoog tijd dat iemand het onderwerp eens aansneed, maar ik vind dat Hoksbergen niet ver genoeg gaat. Waarom zouden alleen aanvragen voor kunstmatige bevruchting van oudere mensen speciaal moeten worden beoordeeld? Ook voor jongere aspirant-ouders geldt: we gaan hier een smak geld uitgeven, dus laten we zorgvuldig beoordelen of dat geld ook goed besteed wordt.

De onmogelijkste mensen krijgen kinderen. Gevoelsarme mensen, egoïsten. Mensen die alleen zwanger worden om hun partner aan zich te binden of de eenzaamheid te verdrijven. Types die iemand een kinderleeftijd lang kleineren, of juist doodknuffelen. Mensen aan wie een steekje los is.

Elk meisje krijgt het een keer: het verpleegsters-setje met kapje, schortje, en spulletjes die na verloop van tijd altijd zoek zijn. Om de verpleegster hangt, althans voor kleine meisjes, een mooie glans. Die ebt later meestal weg, en het visioen van de zachte stem bij het nachtlampje wordt vervangen door dat van dienend rondsjouwen met volle po's, waar veel minder betovering van uitgaat. Verpleegkundige worden, dat is niet iets waar heel veel jonge mensen van dromen.

De eerste en meteen de zwaarste klap is uitgedeeld in het noodlijdende vervoerbedrijf van Amsterdam. Deze week bleek dat van de 400 banen die bij het GVB zullen verdwijnen, het trambedrijf er 280 moet inleveren. De tram zal alsnog boeten voor te geringe kostenbesparingen.

Het kabinet kiest voor aanleg van de Hogesnelheidslijn door het Groene Hart. Om het gebied tussen Hoogmade en Benthuizen te sparen, trekt het 900 miljoen gulden uit voor aanleg van een tunnel. Het kan een prachtig gebied worden, zeggen deskundigen.

WASHINGTON, 18 MEI. De Amerikaanse jazz-expert Willis Connover is vrijdag op 75-jarige leeftijd aan kanker overleden. Connover presenteerde veerig jaar lang het muziekprogramma Music USA voor de radiozender Voice of America.

PHILADELPHIA, 18 MEI. De Amerikaanse violist Edgar Ortenberg is donderdag op 96-jarige leeftijd aan kanker overleden. Ortenberg werd geboren in Odessa, studeerde aan het conservatorium in Moskou en vertrok in 1927 naar Berlijn. In 1933 vluchtte de joodse Ortenberg naar Amerika. Samen met andere vluchtelingen vormde hij daar het Budapest Kwartet.

ANTWERPEN, 18 MEI. In Mortsel bij Antwerpen is zangeres Patricia Maessen op 44-jarige leeftijd aan de gevolgen van een hersenbloeding overleden. In de jaren zeventig vormde zij samen met haar zussen Bianca en Stella de groep Hearts of Soul. Daarmee deden zij in 1970 voor Nederland mee aan het Eurovisie-Songfestival

HILVERSUM, 18 Mer. De Faecaliendrama’s van Oostenrijkse schrijver Werner S:hwab zijn voor de radio bewerkt. Le eerste drie delen zijn binnenkortals hoorspel te beluisteren.

LOS ANGELES, 18 MEI. Het J. Paul Getty Museum heeft een belangrijk Stilleven met Appels van de Franse schilder Paul Cézanne verworven. Volgens een woordvoerder van het museum is het 63 bij 81 cm metende doek afkomstig uit een particuliere collectie. Over het aankoopbedrag van het schilderij en de naam van de verkoper wil het in Malibu gevestigde museum niets kwijt.Cézanne schilderde het doek in Aix-en-Provence in 1893-1894. Op dit moment hangt het stilleven in het Philadelphia Museum of Art, waar het deel uit maakt van het Cézanne-retrospectief dat onlangs in Londen en daarvoor in Parijs te zien was. (Reuter)

LONDEN, 18 MEI. De Amerikaanse architect Daniel Libeskind heeft de prijsvraag gewonnen voor de uitbreiding van het Victoria and Albert Museum in Londen. De uitbreiding, een nieuw gebouw van dertig meter hoog, met een 'anarchistische' vorm, zal de historische façade van het aan decoratieve kunsten gewijde museum domineren. Door het museum wordt de ingreep van Libeskind vergeleken met de glazen piramide van I.M. Pei voor het Louvre in Parijs.

TOKIO, 18 MEI. De Amerikaanse bluesmuzikant Johnny 'Guitar' Watson is vrijdag tijdens een concert in Japan aan een hartaanval overleden. Watson was 61 jaar. De gitarist was aan een come-back bezig. In 1993 bracht hij voor het eerst sinds dertien jaar weer een album uit, Bow Wow. Watsons gitaarstijl heeft veel muzikanten beïnvloed, onder wie Jimi Hendrix, Eric Clapton en Frank Zappa. Tot zijn grootste hits behoren 'A Real Mother for Ya' en 'The Gangster of Love'. Watson gaf op 19 april nog een concert in Amsterdam.

Aviv Geffen treedt op 19 mei, om 14u, op tijdens het Sjalom Salaam Festival. Muziekcentrum Vredenburg, Utrecht. Inl 030-2314544.

Tentoonstelling: tot 5/6 dag (beh. Pinksterdagen) 10-17u, op de beide concertdagen tot 23u. Musis Sacrum, Arnhem. Openingsconcert: 19/5 15u.Het Gelders Orkest o.l.v. Roberto Benzi m.m.v. Angelina Ruzzafante en Birgit Remmert met Mahlers Tweede symfonie: 29/5, 2/6 Musis Sacrum Arnhem; 31/5 De Vereeniging Nijmegen.

Voorstelling: Lief, blind, egoïstisch licht; door het Amphitheater, Theater Adhoc en Phasis. Spel: Jan van den Berg; uitvoering en samenstelling: Jan van den Berg en Marnix Carpentier Alting. Gezien: 17/5 Amphitheater, Amsterdam. T/m 25/5 aldaar (aanvang 21u), daarna tournee. Inl. 020-6832304.

Voorstelling: De Scheepsjongens van Bontekoe door Theatergroep Wederzijds, vanaf 9 jaar. Regie: Eric Snel. Spel: Sterringa, Tammen en Van Weelden. Gezien: 14/5, Basisschool De Dukdalf, Hoorn. Inl: 020-6824854.

Concert: Tracy Chapman & Band. Gehoord: 17/5 Paradiso, Amsterdam.

“Als iets niet lukt, moet je ermee ophouden”, zegt de Amerikaanse schrijver Michael Chabon. Na een succesvol debuut begon hij aan een ambitieuze tweede roman. Vijf vruchteloze jaren duurde het voordat hij aan iets anders durfde te beginnen. Toen schreef hij de zwarte komedie Wonder Boys, die nu in het Nederlands vertaald is.Michael Chabon: Wonder Boys. Vert. Piet Verhagen. Uitg. Anthos, 286 blz. Prijs ƒ 34,90. Engelse editie (uitg. Picador): ƒ 27,70.

LUXEMBURG, 18 MEI. 'De stille man van Europa' wordt het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen wel genoemd. Nauwelijks bekend bij de burger, wordt het vaak verward met het Europese Hof voor de rechten van de mens in Straatsburg of met het Internationale Gerechtshof in Den Haag.

ANKARA, 18 MEI. Turkije heeft gisteren gemeld dat een schip van de Griekse kustwacht het vuur heeft geopend op Turkse vissersschepen in de Egeïsche Zee, waar het in januari nog bijna tot een treffen tussen de twee NAVO-bondgenoten kwam. Volgens het semi-officiële persbureau Anadolu heeft Ankara een officieel protest ingediend bij Athene. Anadolu voegde eraan toe dat het aantal Griekse schendingen van Turkijes luchtruim en wateren de laatste dagen was toegenomen. Griekenland op zijn beurt heeft ontkend dat Turkije een officieel protest heeft ingediend. Volgens Athene was er bovendien geen incident. (Reuter, AFP)

SEOUL, 18 MEI. In een nieuwe schending van de wapenstilstand die een eind maakte aan de Koreaanse oorlog (1950-'53) zijn zeven gewapende Noordkoreaanse militairen gisteren de gedemilitariseerde zone (DMZ) tussen de twee Korea's binnengedrongen en hebben daar schoten in de lucht afgevuurd. Ze vertrokken na een reeks waarschuwingsschoten van de kant van Zuidkoreaanse militairen. Vorige maand stuurde Pyongyang driemaal achtereen 120 tot 180 gewapende militairen de DMZ in, nadat het had meegedeeld het wapenstilstandsakkoord niet langer te respecteren. De stafchef van het Zuidkoreaanse leger, Yoon Yong-nam, heeft vandaag als reactie op het incident “krachtige actie” bevolen tegen “verdere grensoverschrijdingen door militairen van Noord-Korea”. De Verenigde Staten zullen er bij Noord-Korea op aandringen zich weer aan het wapenstilstandsakkoord te houden. (Reuter, AP)

PARIJS, 18 MEI. De leider van de op dit moment sterkste strijdgroep in Liberia, Charles Taylor, heeft gisteren verboden dat er nog schepen met vluchtelingen uit de haven van Monrovia vertrekken. In een vraaggesprek met het Amerikaanse CNN zei Taylor dat “sommige personen de situatie van deze schepen proberen te gebruiken om aan te tonen dat in Liberia anarchie heerst, wat niet het geval is”.

BONN, 18 MEI. De Duitse regering heeft Vietnam gewaarschuwd dat de trage repatriëring van 40.000 Vietnamezen die illegaal in Duitsland leven de bilaterale relaties kan schaden. Hanoi heeft vorig jaar beloofd alle illegaal in Duitsland levende Vietnamezen voor het jaar 2000 terug te nemen, van wie de eerste 2.500 in 1995.

LONDEN, 18 MEI. Rusland en Groot-Brittannië hebben gisteren elk vier diplomaten uitgewezen in het kader van de tien dagen geleden in Moskou begonnen spionage-affaire. Beide regeringen lijken de zaak hiermee als afgedaan te beschouwen.

Foto: JAKARTA - Adinda Saraswati barst in tranen uit bij de begrafenis van haar vriend Navy Panekenan (28), een van twee Indonesische gijzelaars die deze week door Papoea-rebellen werden gedood tijdens een gewapende interventie door het Indonesische leger.

Een beproefd recept voor ongemakkelijke momenten tijdens feestjes en partijen biedt de gast die openlijk stelling neemt tegen de gastheer. Zeker als de gastheer bij herhaling heeft laten weten niet gediend te zijn van de opvattingen van de gast.

TEL AVIV, 18 MEI. Wie had ooit kunnen denken dat Chinese arbeiders stenen zouden sjouwen in de 'Hollandse straat' van de buitenwijk in Tel Aviv waar ik woon. Zonder een woord Chinees te spreken is mijn handige buurman erin geslaagd ergens in de stad twee Chinezen te ronselen om bloembakken die met stenen waren dichtgemaakt om te bouwen, zodat we er de mooiste lentebloemen in kunnen planten.

ROME, 18 MEI. Romano Prodi, de nieuwe premier van Italië, heeft de smaak te pakken. Eerst heeft hij Silvio Berlusconi de handschoen toegeworpen en overtuigend gewonnen. Nu tart hij zelfs het lot: uitgerekend op vrijdag de 17de, een dag die in dit bijgelovige land alleen maar onheil kan brengen, presenteerde hij zijn lijst van ministers.

TAMBOV, 18 MEI. Als de naderende Russische verkiezingen een keuze bieden tussen verleden en toekomst, zoals Boris Jeltsin zegt, dan is in Tambov het verleden aan de winnende hand. In deze provinciestad op 480 kilometer ten zuiden van Moskou wappert de rode vlag met hamer en sikkel alweer op het gemeentehuis. De vlag is inzet van een verhitte strijd over symbolen, een strijd die volgens de betrokken partijen op zijn beurt symbolisch is voor de politieke situatie in Rusland.

De Tijdelijke Extra Beveiligde Inrichting (Tebi) voor zeer vluchtgevaarlijke gevangenen was bedoeld voor twee jaar. Inmiddels is hij drieënhalf jaar open. De gevangenen zijn onderworpen aan een 'onnederlands' zwaar regime.

WADDINXVEEN, 18 MEI. De politie van Waddinxveen heeft gisteravond de kermis op de Dreef gesloten nadat ongeveer zestig jongeren met elkaar op de vuist dreigden te gaan. Vijf mensen werden aangehouden.

IJMUIDEN, 18 MEI. De twee zeilers die sinds donderdagmiddag op de Noordzee werden vermist, zijn terecht. Ze zijn vrijdagochtend even na elf uur gevonden op ongeveer 15 kilometer uit de kust van Egmond. Ze hadden zich sinds donderdagmiddag vijf uur drijvend gehouden op hun omgeslagen catamaran.

VENRAY, 18 MEI. Bij de politie in Venray zijn tien aangiftes binnengekomen van seksueel misbruik door een 32-jarige leider van een scouting-groep in Venray. De politie hield de inwoner van het Brabantse Breugel twee weken geleden aan op verdenking van ontucht. Die pleegde hij vanaf 1988 vooral in zijn woning. De slachtoffers waren tussen de zeven en twaalf jaar. De man zit vast en heeft gedeeltelijk bekend.

AMSTERDAM, 18 MEI. Na een half jaar onderzoek heeft de Amsterdamse politie in samenwerking met Franse collega's deze week een crimineel netwerk opgerold dat zich bezighield met de invoer van cocaïne uit Colombia. De drugs waren bestemd voor klanten in Frankrijk. Er vonden elf arrestaties plaats, waarvan tien in Nederland en één in Frankrijk.

BEEK, 18 MEI. Minister De Boer (Milieubeheer) heeft haar verzet tegen het toestaan van nachtvluchten met personenvliegtuigen op het vliegveld Beek gisteren bij een werkbezoek aan de luchthaven iets afgezwakt. Zij heeft nog wel bezwaar tegen nachtvrachtvluchten die volgens haar niet thuishoren op een regionale luchthaven. Beek wil een nieuwe oost-westbaan aanleggen. Maar die is alleen rendabel als er ook 's nachts op de luchthaven mag worden gevlogen.

DEN HAAG, 18 MEI. Het komt steeds vaker voor dat drugskoeriers op intensive-careafdelingen van ziekenhuizen belanden. Ze worden daar opgenomen wanneer zij betrapt zijn op ingeslikte condooms met cocaïne. De smokkelaars dragen dan 150 tot 180 bolletjes in het lichaam. Als die zakjes knappen is de kans groot dat de koerier overlijdt. Onder toeziend oog van het medisch personeel moeten de bolletjes uitgepoept worden. De Inspectie voor de Volksgezondheid in Noord-Holland noemde de situatie gisteren in NOVA onaanvaardbaar.

ROTTERDAM, 18 MEI. Bisschop Van Luyn van Rotterdam heeft het diocesaan bureau voor geschillen opgericht en daarvoor drie leden benoemd. Gelovigen en katholieke instellingen binnen het bisdom kunnen zich vanaf heden tot dit bureau wenden wanneer zij zich geschaad voelen door een beleidsbeslissing van de leiding van het bisdom. Ook is een beroep op dit bureau mogelijk als de kerkelijke overheid weigert een beslissing te nemen.

DEN HAAG, 18 MEI. De zes Papoea's die vorige week op de Nederlandse ambassade in Jakarta tevergeefs asiel probeerden te krijgen, hadden op geen enkele wijze te maken met de Organisatie Vrij Papoea, de strijdgroep die verantwoordelijk is voor de onlangs beëindigde gijzeling op Irian Jaya waarbij ook twee Nederlanders vier maanden gevangen zijn gehouden. Buitenlandse Zaken in Den Haag zegt dat de ambassade de asielaanvraag zorgvuldig heeft onderzocht, maar dat er geen enkel aanknopingspunt was om die te honoreren.

BREDA, 18 MEI. De politie in Breda heeft opnieuw twee verdachten aangehouden in de zaak van de verdwenen en waarschijnlijk vermoorde driejarige peuter Robin Bogers uit Breda.

EWIJK, 18 MEI. T. Claessen is de grote initiator van het onderzoek naar telefoonfraude. Hij is oprichter en woordvoerder van de Landelijke Werkgroep 06-gedupeerden. De werkgroep heeft een zorgvuldig geplande mediacampagne opgezet om te bewijzen dat, in tegenstelling tot wat PTT Telecom beweert, telefoonfraude wel degelijk mogelijk is.

ROTTERDAM, 18 MEI. De Landelijke Werkgroep 06-Gedupeerden heeft een ex-gedetineerde ingeschakeld om te bewijzen dat fraude met 06- en 00-nummers mogelijk is.

DEN HAAG, 18 MEI. De privé-kliniek voor esthetische en plastische chirurgie in Scheveningen heeft, ruim anderhalf jaar na de eerste operaties in Nederland om penissen te verlengen, nog twee mannen onder behandeling. En zij komen voor de nabehandeling: een nieuwe lasertechniek die de littekens op hun langere penis moet 'wegbranden'. De kliniek heeft verdere penisverlengende operaties gestaakt. De patiënten bleken, aldus algemeen directeur en chirurg R. Schoemacher, na de operaties met lichamelijke en psycho-sociale problemen te kampen. “Een grotere penis verbetert nu eenmaal niet de kwaliteit van het leven.”

HET WEER Voor het eerst sinds lange tijd is er in het hele land sprake van een kans op onweer. In een onstabiele zuidelijke luchtstroming trekken dit weekeinde enkele storingen…

Met ingang van 15 mei is drs. L. Elting benoemd tot hoofd van de Immigratie en Naturalisatiedienst van het ministerie van justitie. Sinds het vertrek van mr. H.P.A. Nawijn op 15 april vervult hij die functie al. Elting is 46 jaar. Sinds 1977 was hij achtereenvolgens verbonden aan het ministerie van onderwijs en wetenschappen en aan het ministerie van WVC. In 1992 werd Elting directeur delinquentenzorg en jeugdinrichtingen bij Justitie. Sinds 1995 is hij hoofd dienst justitiële inrichtingen.

El Al-toestel In het bericht Jorritsma: meer dan zat gegevens over ramptoestel (in de krant van 15 mei, pagina 3) staat dat een voormalig El-Al-employé gemeld zou hebben dat…

Steeds meer adoptiekinderen zoeken hun biologische ouders. Ze hebben in principe recht om te weten wie hun biologische vader of moeder is, maar ze hebben geen recht op een ontmoeting.

DEN HAAG, 18 MEI. De Franse Kamercommissie voor Europese Zaken heeft aanstaande dinsdag “geen tijd” voor de Nederlandse kamercommissie van financiën, die een bezoek brengt aan de Franse hoofdstad.

DEN HAAG, 18 MEI. Als gevolg van de sterk gestegen tarwe- en meelprijzen gaat de broodprijs in de loop van de komende weken “met vele centen” omhoog. Dat zegt F. Vlek, directeur van het gilde van samenwerkende zelfstandige bakkers Saba in Hedel. De 29 bij Saba aangesloten bakkerijen leveren naar eigen zeggen circa 40 procent van al het brood in de supermarkten.

MOSKOU, 18 MEI. De leiders van elf voormalige Sovjet-republieken hebben gisteren onomwonden de hoop uitgesproken dat Boris Jeltsin de presidentsverkiezingen in Rusland wint. Intussen heeft Jeltsin vandaag volgens het persbureau Itar-Tass gezegd bereid te zijn een coalitieregering bestaande uit vertegenwoordigers 'van alle partijen' te vormen.

Indianen in Albina wachten op Desi Bouterse, leider van de Nationale Democratische Partij, die campagne voert voor de parlementsverkiezingen in Suriname volgende week donderdag.

Met het beroepsleger doet ook het voorbereidend militair beroepsonderwijs zijn intrede: ruim tachtig scholieren volgen een vooropleiding voor beroepssoldaat die hun weerbaarheid moet vergroten.

BERLIJN, 18 MEI. Een kwart miljoen Duitse ambtenaren, houdt volgende week in tal van steden werkonderbrekingen.

Weersverwachting voor zondag, opgemaakt door onze weerkundige medewerker om 6.00 uur: Vooral in de ochtend enkele regen- en onweersbuien.

PEKING, 18 MEI. Chinese bestuurders hebben een van de grootste kloosters in Tibet afgegrendeld nadat monniken daar onlangs anti-Chinese protesten hadden gehouden. Dat hebben inwoners van de Tibetaanse hoofdstad Lhasa vandaag telefonisch gemeld.

LONDEN, 18 MEI. Groot-Brittannië is bereid 80.000 in plaats van 42.000 kalveren te slachten mits de Europese Unie besluit tot versoepeling van de internationale boycot tegen Brits rundvlees, die in maart werd ingesteld uit vrees voor de gekke-koeienziekte (BSE). Londen hoopt dat de Europese ministers maandag weer toestemming geven voor de import van bepaalde Britse rundvleesprodukten.

SANTO DOMINGO, 18 MEI. Bij de eerste ronde van de presidentsverkiezingen in de Dominicaanse Republiek heeft de sociaal-democratische oppositiekandidaat José Francisco Peña Gómez van de Revolutionaire Partij (PRD) ongeveer 46 procent van de stemmen behaald.

DEN HAAG, 18 MEI. ASN Bank heeft vrijdag de eerste 33 'groene hypotheken' aangeboden aan de eigenaren van ecologische woningen die in Purmerend worden gebouwd, waarvoor door de overheid een zogenoemde groenverklaring is afgegeven. ASN Bank kan nu goedkopere hypotheken aanbieden. De rente voor een hypotheek vijf jaar rentevast is bij ASN normaal gesproken 6,2 procent. Voor milieuvriendelijke woningen wordt dit 4,9 procent.

HEBRON, 18 MEI. Israelische militairen hebben een topman van de moslim-fundamentalistische Palestijnse beweging Hamas, die wordt verdacht van het beramen van zelfmoordaanslagen, gearresteerd. De man is volgens een Israelische televisiezender opgepakt in Hebron. Hij wordt verantwoordelijk geacht voor drie van de vier zelfmoordaanslagen in Israel in februari en maart, waarbij in totaal 59 doden vielen.

NEW YORK, 18 MEI. De leiders van Amerika en China zouden elkaar regelmatig moeten ontmoeten om de dialoog tussen beide landen te ontwikkelen. Dat heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Christopher, gisteren gezegd. De bewindsman zei dat hij de kwestie in juli met zijn Chinese ambtgenoot, Qian Qicheng, zal bespreken als hij deze in Jakarta ontmoet. Washington is er volgens Christopher op gebrand China een sleutelrol in de internationale gemeenschap te laten spelen. De Verenigde Staten en China zijn op dit moment in een ernstig handelsconflict gewikkeld, onder andere over copyrights en intellectueel eigendom. Beide landen hebben een maand de tijd voordat ze mogelijk economische sancties tegen elkaar zullen treffen.

Met belangstelling las ik de bespreking van Peter-Ferdinand Kochs boek Menschenversuche. Die tötlichen Experimente deutscher Aertze door Gerard Groeneveld (boekenbijlage 4 mei). De heer Groeneveld schrijft, naar ik aanneem het boek citerend, dat “het hersenonderzoek tot 1945 nergens ter wereld zo ver gevorderd was als in het nationaal-socialistische Duitsland”.

RUUD VELTMEIJER: Vriend en vijand. Duits-Russische betrekkingen 1939-1941283 blz., Van Gorcum, ƒ 65.-

In de recensie van Tim Duyff van Kees Volkers' boek Het verzwegen Oranje, over Nederlandse voetballers in nazi-Duitsland (boekenbijlage 4 mei) wordt het brengen van de Hitlergroet bij sportwedstrijden te berde gebracht. Zelf studeerde ik van 1937 tot augustus 1939 in Weimar. Ik was daar onder andere lid van de Weimarer tennisclub, waarvoor ik in de toenmalige Gauliga voor deze club uitkwam.

INGEBORG VAN TEESELING: Nooit genoeg. Volwassen kinderen over hun vaders176 blz., Atlas, ƒ 34,90

In de krant van 9 mei schrijft Peter Michielsen dat de Bosnisch Servische leiders in Banja Luka gunstig afsteken bij die in Pale. De Serviërs in Banja Luka zouden tot de 'vredespartij', de Serviërs in Pale tot de 'oorlogspartij' behoren.

Colin Powell deed het. Norman Schwarzkopf deed het. En nu dus onze eigen generaal Couzy. Een beetje afzwaaiende bevelhebber schrijft een boek tegenwoordig. Op 4 juli ligt het in de winkel, precies een jaar minus een week na de val van Srebrenica. Couzy zei toen tijdens een persbijeenkomst in Zagreb, dat Dutchbat geen genocide had waargenomen, later bevorderde hij Karremans tot kolonel. 'Mijn jaren als bevelhebber', zo zal het boek heten. 'Dolen in Zagreb' had ook gekund.

De basisvorming levert geen diploma op. Er bestaat dus geen gevaar van ongelijkwaardige diploma's basisvorming. Waarom dan toch centrale toetsing (NRC HANDELSBLAD, 7 mei), bedoeld om een zekere mate van gelijkwaardigheid te garanderen? Waarom de verantwoordelijkheid voor de basisvorming niet gelaten waar die hoort te liggen, bij de school en bij de leraren?

De associatie van house music met kamermuziek berust op een oorverdovend misverstand. N.P.J. KOUSEMAKER, Universiteit van Amsterdam Net als bij een perpetuum mobile komt er ook…

De discussie (lees: hetze) die rond de werken en/of gedachten van Steiner ontstaan is, heeft zich gespleten in twee richtingen: A: het al dan niet aanwezig zijn van racisme in het gedachtengoed van Rudolf Steiner; B: het al dan niet aanwezig zijn van racisme in de lessen van de vrije scholen (in Nederland).

De argumenten tegen de EMU zijn vooral gebaseerd op traditionele machtspolitieke verhoudingen, veel critici verkeren in de overtuiging dat Nederland door middel van de gulden volledige zeggenschap heeft over de eigen economie. Traditionele (Keynesiaanse) methoden voor economische politiek zijn volmaakt uit de tijd, de laatste pogingen van Mitterand en Reagan begin jaren tachtig hebben slechts geleid tot meer overheidsbemoeienis en een hogere staatsschuld.

MARIT MONTEIRO: Geestelijke maagden. Leven tussen klooster en wereld in Noord-Nederland gedurende de zeventiende eeuw416 blz., Verloren, ƒ 59,-

Een reden tot schorsing van een mannelijke docent bij seksuele contacten met een vrouwelijke leerling, is de afhankelijkheid van die vrouwelijke leerling van de desbetreffende docent. De vraagt rijst of we nog leven in het Victoriaanse tijdperk daar er nooit gewag gemaakt wordt van een vrouwelijke docent en een mannelijke leerling!

Niet opvolgen, de suggestie van J.J. Peereboom in uw agendabijlage over de 'G van Noord-Holland' (Spelen met kentekens , 15 mei). Zelf raakt hij immers geheel in de war. Avignon en Fontaine de Vaucluse komen bij mij naar boven bij het zien van een '84', Aix bij een '13'. Bij '83' proef ikzelf de Var, met Toulon, Collo Brières en vooral: het Montagne de la Sainte-Baume. Bij Peerebooms systeem ligt straks Appeltern in Noord-Holland.

Het is niet waar dat huizen duurder worden. Huizen worden alleen maar ouder en minder waard, totdat ze bij de sloop niets meer waard zijn. Het is de grond, de locatie waar de huizen staan, die steeds in waarde toeneemt.

Bastiaan Bommeljé spreekt in zijn gastcolumn van 11 mei getiteld 'Schone kunsten, vuilen handen', zijn twijfel uit over het subsidiebeleid in de kunstwereld. Krijg je met subsidie betere kunst en dus een hogere beschaving? Zijn antwoord is nee en dat ben ik van harte met hem eens. Bommeljé wijst onder andere naar 'het gefossileerde modernisme de nos jours' zoals tentoongesteld in de excrementen van Gilbert & George.

Op 11 mei las ik in NRC HANDELSBLAD over het falen van de meldplicht voor euthanasie. Als de artsen euthanasie registreren als een natuurlijke doodsoorzaak, dan is de ethiek in de medische wereld erg diep gezonken.

Het gekrakeel rond 'God zij met ons' is weer losgebarsten. In de krant van 9 mei, vraagt 'SdJ' zich marginaal af of je straks in de hemel ook betalen kunt met euro's voorzien van het fameuze randschrift. VVD-minister Zalm blijkt er vóór om van staatswege (!) Gods hulp te blijven vragen op onze munten. Maar hoe je ook ook keert of wendt: het paarse kabinet op de barricade voor de verdediging van het SGP-erfgoed.

Het is buitengewoon stuitend te lezen dat door Ben van der Velden alle Urker vissers als fraudeurs worden aangemerkt (9 mei). Immers er staat: “De Urker vissers weten op slinkse wijze tegenslagen te pareren. Urker vissers zijn doorkneed in het omzeilen van de beperkingen die hen worden opgelegd”. “De Nederlandse vissers klagen dat de quota de afgelopen twee jaar zijn gedaald.” Maar wat dat precies betekent blijft onduidelijk zolang de vissers de plaatsen kennen waar illegaal gevangen vis zonder veel risico aan land kan worden gebracht.

Kerkhistoricus P. Raedts vindt de recente toestroom van nieuwe katholieken maar niks, want 'heel onkatholiek' (Z 27 april). Hij ziet steeds meer goed opgeleide vrijwilligers in zijn kerk, die er een kerk van deftige mensen van dreigen te maken, 'net als bij de remonstranten en doopsgezinden'. De gewone Nederlander raakt daarin zoek. Twee opmerkingen terzake:

ALEXANDER LAVRENTIEV: Alexander RodchenkoGebonden, Konneman 1995, van ƒ 125,- voor ƒ 49,50. De Slegte

Onder druk van Europa en de VS heeft de Marokkaanse overheid sinds een paar maanden de oorlog verklaard aan de drugshandel. Maar omdat hasj Marokko's belangrijkste exportproduct is, lijkt de kans op een overwinning miniem. Hennepboeren verdienden praktisch niets meer, terwijl drugshandelaren op alle niveaus van de Marokkaanse samenleving hun medewerkers vinden. 'Ze moeten gewoon van onze hasj afblijven.'

ROBERT S. SENNETT: Setting the sceneGebonden, Harry N. Abrams 1994, van ƒ 85,- voor ƒ 45,-. 't Ramsjgat, Dordrecht

Onder het interview met François Furet vorige week (Z 11 mei) werd per abuis een verkeerde datum genoemd van zijn optreden in De Balie in Amsterdam. De redactie biedt hiervoor haar oprechte verontschuldingen aan.

SIMON VESTDIJK, WILLEM PIJPER: MerlijnGebonden, Nijgh & Van Ditmar 1992, van ƒ 59,50 voor ƒ 29,50. De Slegte

DAVID BOURDON: Designing the earthGebonden, Harry N. Abrams 1995, van ƒ 85,- voor ƒ 45,-. 't Ramsjgat, Dordrecht

ALBERTINE GAUR: A history of writingPaperback, Cross River Press 1992, van ƒ 45,60 voor ƒ 16,90. Scheltema Amsterdam; Donner Rotterdam

Gebonden, Guggenheim Museum 1993, van ƒ 137,50 voor ƒ 75,-. 't Ramsjgat, Voorstraat 235 Dordrecht (078-6137623).Hij shockeerde het publiek in het begin van de jaren zestig met zijn kopieën van kunstwerken (Mondriaan, Picasso), van stripverhalen en van 'vulgaire' advertenties. Nu staat hij te boek als de voornaamste representant van de pop-art. Dit boek verscheen ter gelegenheid van een overzichtstentoonstelling in het Guggenheim Museum. Uitstekende reprodukties.

NICO SCHEEPMAKER: Over allesPaperback, Nijgh & Van Ditmar 1992, van ƒ 49,90 voor ƒ 24,50. De Slegte

In zijn artikel over Goldhagen (Z 4 mei) schrijft Henri Beunders: “...Maar opmerkelijk blijft het dat er in de afgelopen halve eeuw in Nederland slechts één historicus is geweest, P. Fontaine, die een boek heeft geschreven over Hitler...” Mag ik er op wijzen dat er in 1964, uitgegeven bij de Standaard Boekhandel te Zeist en Antwerpen, een uitstekende biografie van Hitler is verschenen, geschreven door de historicus dr J.S. Bartstra? Het boek heet Adolf Hitler.

De Amerikaanse filmster Melanie Griffith (38) is afgelopen dinsdag in Londen binnen een kwartier getrouwd met de Spaanse acteur Antonio Banderas (35), van wie zij in september een kind verwacht. Griffith, hoofdrolspeelster van films als Body Double en Working Girl, scheidde in januari van Don Johnson.

Een rechtbank in Hamburg heeft beslist dat het Duitse fotomodel Claudia Schiffer niet afgebeeld mag worden als garnituur van een hot dog.

Discuswerpster Jacqueline Goormachtigh mag naar de Olympische Spelen. Nog voor het hoofdprogramma in Kerkrade begon, gooide ze 63.44 meter. Dat was niet alleen ruim verder dan de olympische limiet van 61 meter, maar ook één meter en veertien centimeter meer dan haar persoonlijke record. “Ik schrok er zelf van”, zei de blije Goormachtigh. Ze staat met haar gouden worp zesde op de wereldranglijst van dit seizoen.

Foto: Dit jaar werd voor de vijfde keer in Cannes de Hot d'Or uitgereikt, een prijs voor porno- acteurs. De moderne afgeleide van de Palme d'Or ging naar de Amerikaanse porno-actrice Nina Hartley. De ceremonie werd bijgewoond door porno- producenten en acteurs van over de hele wereld. (Foto's Reuter en AP)

Popster Bob Geldof (41) is afgelopen week na een jarenlang huwelijk gescheiden van Paula Yates (35). Geldof, die populair werd als zanger van de punkgroep The Boomtown Rats, werd vooral bekend door zijn Live Aid-acties midden jaren tachtig ten bate van de hongersnood in Ethiopië.

Foto: Lolo Ferrari, die zich erop laat voorstaan de grootste borsten van Europa te hebben, was deze week op het filmfestival te Cannes waar zij hielp bij de promotie van de film 'Camping Cosmos' van de Belgische filmregisseur Jan Bucquoy, waar zij zelf ook een rol in speelt.

Monika Danneman, de vriendin van popzanger Jimi Hendrix die hem op de ochtend van 18 september 1970 dood aantrof, heeft vorige maand zelfmoord gepleegd.

De leeftijdsgrens voor reageerbuisbevruchting (IVF) moet opgekrikt worden van 40 naar 55 jaar, vindt de commissie medische ethiek van de artsenorganisatie KNMG. Deze commissie heeft geen moeite met een dubbele tegennatuurlijke situatie: kunstmatig kinderen verwekken op onvruchtbare leeftijd. Een dergelijke opvatting past kennelijk in een 'goddeloze tijd' zonder grote visies.

Was- en voedingsmiddelenconcern Unilever koopt alle nog uitstaande aandelen van Oliva, een zeepfabrikant in El Salvador. De aankoop loopt via Unisola, Unilevers Midden-Amerikaanse joint venture met de familie De Sola. Unisola had al een belang van 30 procent in Oliva. Het bedrijf telt 400 werknemers en zet jaarlijks 32 miljoen gulden om.

Niet bekend

Detailhandelsconcern Vendex International wil af van zijn belang in kledingketen P&C Groep, eigenaar van het verlieslijdende Peek & Cloppenburg. Het pakket van 25 procent wordt niet langer als strategisch beschouwd.

Vilenzo (kleding en schoenen) heeft een voorzichtige uitspraak gedaan over het resultaat in het lopende boekjaar. Vorig jaar boekte de onderneming een winst van 9,5 miljoen gulden. Ondanks de recente aankoop van schoenenfabriek Danny Westerveld (omzet 15 à 20 miljoen) zal het resultaat dit jaar, inclusief buitengewone baten en lasten, de winst over 1995 maximaal evenaren.

De fabriek waarin Droste-chocolade en Venz-hagelslag worden gemaakt komt vrijwel zeker in handen van het Duitse concern Hosta. CSM, de huidige eigenaar van de Gelderse fabriek, heeft dat bekendgemaakt. Hosta heeft aangekondigd er de komende jaren geen arbeidsplaatsen te schrappen.

Foto: De van moord op zijn ex-vrouw en haar vriend vrijgesproken football- speler O.J Simpson maakte deze week een promotietour door Groot-Brittannië. In een Britse talkshow legde hij uit dat hij na de moord op de vlucht was geslagen in een Ford Bronco omdat hij zich 'gegriefd' voelde dat de politie hem van de moord verdacht. (Foto AP)

Goudsmit (professionele diensten en detailhandel) heeft in het eerste kwartaal een netto winst van 1,5 miljoen gulden behaald, tegenover 1,35 miljoen in dezelfde periode vorig jaar. De omzet steeg met 2,4 miljoen gulden tot 27,1 miljoen. De dienstenactiviteiten, zoals het Luzac College en uitzendorganisatie Flexitime, zagen de omzet stijgen. In de detailhandel (The Society Shop) was sprake van omzetdaling.

De overslag van goederen in de Rotterdamse haven is het eerste kwartaal van dit jaar met 0,2 procent gestegen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. In totaal werd 71,9 miljoen ton overgeslagen. Vooral de aanvoer van ruwe olie steeg, als gevolg van de strenge winter.

Foto: SYDNEY - De centrale bank van Australië presenteerde afgelopen week een nieuw biljet van 100 dollar. Het kunststoffen biljet is gemaakt met een polymeren-technologie, dat vervalsing moet tegengaan. (Foto Reuter)

HILVERSUM, 18 MEI. De Faecaliëndrama's van de Oostenrijkse schrijver Werner Schwab zijn voor de radio bewerkt. De eerste drie delen zijn binnenkort als hoorspel te beluisteren. Toneelgroep De Trust, die de stukken in het theater heeft gebracht, levert ook de acteurs voor de hoorspelen. De Presidentes is op zondag 26 mei te horen, OVERGEWICHT, onbelangrijk: VORMELOOS op zondag 2 juni en Volksvernietiging, of mijn lever is zinloos op zondag 9 juni. Het vierde deel, Mijn Hondemond, wordt in oktober opgenomen en later uitgezonden. (ANP)

SOFIA, 18 MEI. De centrale bank van Bulgarije heeft een aantal kredietinstellingen technisch failliet verklaard. Dat de Bulgaarse premier Zjan Videnov gisteren in het parlement gemeld. De mededeling volgt nadat de regering van het Balkanland eerder deze week een faillissementswet voor het bankwezen had aangenomen.

Naar aanleiding van het Hollands Dagboek van Annemieke Roobeek van zaterdag 4 mei jl. doe ik u hierbij de invulling van een willekeurige werkdag toekomen. Maar eerst zal ik mij even voorstellen.

PARIJS, 18 MEI. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO ) moet voorlopig geen nieuwe landen toelaten. De club van industrielanden dient een overzichtelijke instelling te blijven. Dat is het standpunt dat Nederland zal innemen tijdens de jaarvergadering van de OESO , volgende week in Parijs.

GIBRALTAR, 17 MEI. De Britse kroonkolonie Gibraltar heeft na verkiezingen die afgelopen donderdag zijn gehouden, een nieuwe regering.

ROTTERDAM, 17 MEI. De curator van een privé-bedrijf van oprichter F. Maes van de failliete verzekeraar Vie d'Or claimt enkele miljoenen guldens van de Verzekeringskamer.

MOSKOU, 17 MEI. De Russische president Jeltsin heeft gisteren in een decreet bepaald dat Rusland in het jaar 2000 een vrijwilligersleger moet hebben. De dienstplicht moet in dat jaar zijn afgeschaft.

In de fabrieken van Duitsland/ en in België's schachten/ hoeveel jongens beulen zich daar af/ en hun moeders, ach, huilen eenzaam/ Boosdoener emigratie/ boosdoener buitenland/ je nam uit onze streken/ de beste jongens weg/ In het verre Australië/ en ginder in Amerika/ in Canada, Brazilië/ hoeveel jongens, ach, lijden ook daar/ schep moed, emigrant/ bewaar, m'n kerel, je geduld/ het schip, ach, van je terugkeer/ zal op een dag, ach, opdoemen.

Nergens tintelt het voorjaarsgevoel sterker dan in het weiland. Grutto's en kieviten, leeuweriken en piepers, eenden en zwaluwen: het kweelt, kwettert, fluit en fiept dat je er dol van zou worden. Anders dan in het bos kun je hier herrieschoppende vogels ook zién. Maar welke? 12 vogels in 6 af- leveringen. Dit is de derde.

Altijd heb ik gedacht dat het beroep van politicus alleen maar is uit te oefenen met een zekere hartstocht. Ook heb ik altijd gedacht dat het beroep van arts alleen maar is uit te oefenen met een zekere hartstocht. Een beetje politicus gaat niet en een beetje arts evenmin, zoals het eigenlijk ook onmogelijk is om een beetje kunstenaar te zijn.

Door Marten Toonder 5347 De dag spoedde zich ten einde, toen heer Ollie uitgeput huiswaarts keerde. De zon zakte toornig achter een wolkbank en een natte grondmist steeg uit het…

Dit was het nieuws, Ned.2, 22.10-22.45u.Have I got news for you, BBC2, 23.00-23.30u.

In deze tijd van het jaar zijn asperges het lekkerst. Iedereen heeft zo zijn eigen kookmethode: de schillen meekoken onder in de pan voor een sterker kookvocht (dat later voor soep of saus gebruikt kan worden), een snufje suiker toevoegen, een scheutje melk in het kookvocht, kruiden meekoken, asperges onder water of rechtop in een speciale kookpan waarbij de tere aspergekopjes boven water blijven, het kan allemaal.

De hele ochtend werd er links en rechts aan de deur met Verloren Kinderen en Gevonden kinderen geklopt en kwamen er zoekgeraakte kinderen binnen. Sommigen werden door grote mensen gebracht. In dat geval zei Bez: “Laat maar hier. Wij zorgen er wel voor dat dit arme schatje weer terechtkomt.”

Het was in Brussel, ik weet het wel zeker. Daar kwam ik een winkel tegen waar je alle broodjes van de hele wereld kon kopen. De broodjes waren hetzelfde maar wat erop zat of lag was steeds verschillend. Omdat ik dat nog nooit had gegeten kocht ik een broodje Limburg. Met asperges ertussen. Want asperges komen voornamelijk uit die provincie en alleen in deze tijd van het jaar. Aspergeseizoen noemen ze dat.Het waren koude asperges op een lauw broodje en ook de mayonaise was tussen koud en warm in. Precies goed.Broodje asperge is niet met boter maar met mayo. Mayo-speciaal zelfs. Niets is zo makkelijk als van mayo-niet speciaal mayo-speciaal maken.Ei hard koken, wie kan dat niet. Tien minuten. Eierschaal eraf en ei in brokjes snijden. In de mayo ermee. Je zult verbaasd zijn, en met jou misschien wel de hele familie. Hoeveel lekkerder zowel ei als mayo daarvan worden. Aspergesschillen en koken. Tien minuten. Tot ze zacht zijn: slierasperges noemen de Limburgers dat. Water eruit laten lekken. Anders wordt de M-speciaal te dun.Asperges en M-speciaal op of tussen broodje. Grote hap nemen en servet klaarhouden. Lang leve Limburg!

Een museum heeft een eigen verzameling kunstwerken of wetenschappelijke voorwerpen die je er altijd kunt bekijken. Een kunsthal verschilt van een museum door het ontbreken van zo'n eigen bezit. In een kunsthal zijn tentoonstellingen altijd te gast en daarom kan je er achtereenvolgens zulke verrassend uiteenlopende dingen zien als auto's, uitvindingen van Leonardo da Vinci, erotische kunstwerken of vervalste schilderijen. In Nederland zijn bijna duizend musea, maar er is maar één kunsthal en deze kan het zich dus veroorloven om gewoon Kunsthal te heten. Het platte rechthoekige gebouw staat in Rotterdam in het Museumpark en is ontworpen door de beroemde Nederlandse architect Rem Koolhaas.

Er bestaat een spiegelbeeld van de aarde. Niet ergens op een planeet in het heelal, maar op de aarde zelf. Jammergenoeg is er steeds maar een klein stukje van te zien.

“Nu niet klimmen”, zei de olifant tegen zichzelf, op een middag, toen hij onder de populier stond. Er zaten grote bulten op zijn achterhoofd, zijn rug en zijn neus.

Natasha Gerson: Plaatstaal. Uitg. Van Gennep, 428 blz. Prijs ƒ44,90.

Koen Peeters: Het is niet ernstig, mon amour. Uitg. Meulenhoff, 186 blz. Prijs ƒ 32,50

Bram Hulzebos en Erik Nieuwenhuis: 050 - Nieuw Nederlands talent uit Groningen. Uitg. Contact, 240 blz. ƒ 29,90.

Joan Brady: Death Comes for Peter Pan. Uitg. Secker & Warburg, 308 blz. ƒ 39,40. Vert. als Een daad van liefde door Kathleen Rutten, Uitg. De Geus, 315 blz. ƒ 49,90

I.A. Boenin: Verzamelde werken deel II. Verhalen 1913-1930. Vert. Margriet Berg en Marja Wiebes. Uitg. Van Oorschot, 597 blz. Prijs ƒ 95,-.

TSL 20. 79 blz.ƒ11,50. Spuistraat 210, 1012 VT Amsterdam.De Gids 5, mei 1996. Meulenhoff, 81 blz.ƒ16,90.

Joseph Brodsky: On Grief and Reason. Uitg. Farrar Straus Giroux, 490 blz. Prijs ƒ 41,90

De Russische immigrant Andrej Makine (38) is met zijn Testament Français een literaire sensatie in Frankrijk. Het boek volgt de geschiedenis van een jongeman die, geboren in Siberië, droomt van het fin de siècle-Frankrijk waar zijn grootmoeder opgroeide. Zonder een politiek document te zijn, vertelt de roman de geschiedenis van deze Russische eeuw. Schrijven in het Frans vindt Makine een bevrijding. “Frans geeft me afstand en diepgang. Russisch is een heidense taal.”Op donderdag 23 mei verschijnt Le Testament Français in het Nederlands bij uitgeverij De Geus, 352 blz., prijs ƒ 49,90. Het is de eerste van 22 buitenlandse vertalingen.

Het moet in 1936 zijn geweest. Op een avond stond op de voorpagina van de NRC het volgende berichtje: 'Naar wij uit het ochtendblad De Voorwaarts vernemen is hedennacht brand uitgebroken in de kantoren van de Nieuwe Rotterdamsche Courant aan de Witte de Withstraat. Volgens de laatste berichten is men de brand meester'. Hier vallen drie dingen op: de soevereine minachting voor het nieuws van een brandje; de bescheidenheid die de krant ertoe bracht zijn lezers niet met eigen ongeluk lastig te vallen, en het fatsoen van de verslaggever die zijn bron vermeldde.

Euripides Hekabe/Trojaanse vrouwen Vert. Gerard Koolschijn, Uitg. Athenaeum-Polak & Van Gennep, 136 blz., ƒ 29,90

Dichters gaat het vooral om vrouwen, zegt Rob Schouten. Met zijn in 1934 verschenen dichtbundel Vrouwendienst, brengt Simon Vestdijk een eerbetoon aan de vrouw en de liefde. “Ik kon me precies vinden in de omslachtige toenaderingspogingen van Vestdijk tot de vrouw, die toch geen sjoege gaf. Dat meisje, die Ina Damman van ons allemaal, liet je gewoon stikken.” Rubriek over boeken die ten onrechte in de ramsj zijn geraakt.S. Vestdijk, Vrouwendienst, uitg. Nijgh & Van Ditmar, ƒ 10,- te koop bij Boekhandel de Slegte

De roman Infinite Jest ('Eindeloze Grap') speelt in de nabije toekomst. Het meer dan duizend pagina's tellende boek lijkt te lijden onder de vernielzucht van de manische knutselaar. Wat de lezer op de been houdt, is de kracht van de taal: het denderende Amerikaans van junkies en alcoholisten, de verhalen van de personages. Wie na pagina 1079 het boek dichtklapt wil meer.David Foster Wallace: Infinite Jest. Uitg. Little Brown US, 1079 blz. Prijs ƒ 60,50.

De schrijver kijkt nurks. Hij zegt dat hij 'zijn vader haatte en blij is dat hij dood is'. Maar moet daarom iedereen die oud of ziek is, dood? Een gesprek met Gerard Reve is een gevecht. “Natuurlijk is het baldadigheid, geeft de schrijver toe, maar men moet niet denken dat hij halfzacht is.”

In Rotterdam komt waarschijnlijk naast de Kunsthal nog een kunsthal: een kunsthal voor kinderen. Omdat het de eerste kunsthal voor kinderen in Nederland wordt, kan hij gewoon de…

Natasha Gerson: Plaatstaal Koen Peeters: Het is niet ernstig, mon amour Theo Verhaar: Het badwater van de fotograaf Saskia van Rijnswou: Snoer Marilyn French: Mijn zomer met…

Negen jaar geleden kwam Andrej Makine in Parijs aan als Russische vluchteling. Vorig jaar won hij de Prix Médicis en de Prix Goncourt, de belangrijkste literaire prijs van…

In ‘Infinite Jest’, het derde boek van de Amerikaan David Foster Wallace, speelt een gruwelijke film een belangrijke rol.

Fotograaf Ger Dekkers werkt alleen in door mensen vervaardigde landschappen waar de horizon glad is, zoals de IJsselmeerpolders. Zijn werk moet aantonen dat monotonie in dat nieuwe land niet bestaat. “De camera is een Hasselblad met een vijftig millimeter lens. Die vijftig millimeter komt het dichtst bij het bereik van het menselijk oog.”

Steve Buscemi speelde in een groot aantal onafhankelijke Amerikaanse films, waaronder Reservoir Dogs van Quentin Tarantino. Op het filmfestival van Cannes is hij in drie films te zien. Een daarvan is Trees Lounge, zijn autobiografische debuut als regisseur. De hoofdpersoon is een werkloze automonteur uit Brooklyn. “Ik wilde laten zien hoe het had kunnen aflopen als ik niet verhuisd was.”

De Nederlandse bas Robert Holl woont sinds vijf jaar in Wenen. Vanaf 1975 treedt hij daar al op met dirigenten als Haitink, Karajan en Leinsdorf. Sinds kort organiseert Holl ook concerten waarop vooral werk uit de Romantiek wordt uitgevoerd. “Schubert gebruikt wel kneuterige teksten, maar hij verheft ze met zijn muziek op een ongelooflijk plan.”

De opera 'A King, Riding' van componist Klaas de Vries is gebaseerd op de roman 'The Waves' van Virginia Woolf. Om recht te doen aan de structuur van Woolfs verhaal maakt De Vries voor het eerst in zijn werk gebruik van elektronica en computergestuurde geluidsmodules. Rob Zuidam, oud-leerling van De Vries, sprak met hem. “Virginia Woolfs slaagde er niet in om de personages werkelijk simultaan aan het woord te laten. Dat is in het theater eenvoudig realiseerbaar.”A King, Riding van Klaas de Vries is in het kader van het Holland Festival te zien op 2, 3 en 4 juni in Carré, Amsterdam. Aanvang 20u.

Nadat Vincent van Gogh had gefaald als kunsthandel-bediende, onderwijzer en boekverkoper adviseerde zijn broer Theo hem zich volledig aan het schilderen te wijden. Van Gogh begon met tekenen en gebruikte Franse handboeken om te leren hoe hij 'diepte & juiste perspectief' kon aanbrengen. “Godzijdank heeft hij die nuttige foefjes nooit helemaal in zijn vingers gekregen.”Vincent van Gogh; de tekeningen van het Van Gogh Museum, het vroege werk. T/m 15/9. Paulus Potterstraat 7, Amsterdam. Ma t/m zo 10-17 u. Cat. ƒ 85,-.

Galerie Stelling, Kruisstraat 1b Leiden, open do t/m zo 13-17u. Prijzen: 600 tot 6000 gulden. T/m 2 juni

“Natuurlijk kneep ik 'm toen ik die Gogo-danseres ging vragen hoe het is om mannen geld in je reet te laten steken. Het moest, ik kon dat gegeven niet laten voor wat het is in een film over een vrouwenhotel”. Netty Rosenfeld maakte haar nieuwe film over Hotel Martha Washington. Al haar films gaan over recht en onrecht, vindt ze, maar wie verder kijkt, ziet dat angst haar thema is.

Woedend was Julie Andrews, en gretig legden de opgetrommelde camera's en micrfoons vorige week - na afloop van een matinee van de mede door Joop van den Ende geproduceerde Broadway-musical Victor/Victoria - haar woede vast. Zojuist waren de nominaties voor de jaarlijkse Tony Awards bekendgemaakt, de theaterprijzen die niet alleen een artistiek eerbetoon betekenen, maar ook (net als de Oscars) een financieel succes des te groter kunnen maken. En wat bleek? Victor/Victoria was vrijwel geheel genegeerd; zelf was Julie Andrews weliswaar genomineerd in de categorie beste musical-actrices, maar verder had de produktie geen enkele nominatie binnengehaald. Welnu, als de zaken zo stonden, wilde zij absoluut niet voor een prijs in aanmerking komen. Wat dachten ze wel, zomaar de meest succesvolle Broadway-voorstelling van dit moment te kunnen afschepen met slechts één nominatie?

Brieven aan het Cultureel Supplement (max. 300 woorden) sturen naar: Paleisstraat |, 1012 RB Amsterdam Het artikel van Benno Barnard over het Jiddisj in Antwerpen, waaraan het CS…

George Michael zoekt op zijn nieuwe cd naar troost Meer dan vijf jaar duurde de rechtzaak die voormalig tieneridool George Michael voerde tegen zijn platenmaatschappij Sony.

Het Laatste Oordeel in de Dom van Orvieto is het magnum opus van de vijftiende-eeuwse schilder Luca Signorelli. Het fresco was wegens restauratie tien jaar lang niet te bezichtogen. Een week lang kunnen bezoekers het nu van heel dichtbij bekijen, vanaf de steigers van de restauratoren. “In het netwerk van door elkaar krioelende naakte lichamen ontbreekt hier een been, daar een deel van een voet en kan een hand zes vingers hebben.”Rondleiding over bouwsteigers van de Capella di San Brizio in Orvieto. T/m 24 mei. Ma t/m za 9.45-12.30u. en 14.30-18.30u, zo 14.30-17.30u. Inlichtingen en aanmeldingen Bureau voor Toerisme in Orvieto 00-39-763341911. Een catalogus is in de maak. De gerestaureerde kapel wordt in september opengesteld voor publiek.

Steve Buscemi speelt vaak morsige schurken, bijvoorbeeld in Reservoir Dogs van Quentin Tarantino. In Cannes wordt zijn regiedebuut Trees Lounge vertoond.

Voor de opera A King, Riding, gebaseerd op een roman van Virginia Woolf, maakte componist Klaas de Vries voor het eerst ge- bruik van elektronica.

„Hij moest en zou het vak leren: eerst in potlood, krijt en inkt, want hij mocht van zichzelf pas kleur gebruiken als hij ‘het zwart’ onder de knie had.” Het Van Goghmuseum…

Netty Rosenfeld maakt documen- taires, vaak voor de VPRO, over asielzoekers, over een gewone huisartsenpraktijk, over Primo Levi.

‘Older’. En droeviger. En hulpelozer. Het is een tragische cd die George Michael heeft gemaakt. Is is er iets misgegaan tussen de Engelse zanger en de liefde?

De Nederlandse verzekeraars claimen een hoger rendement te behalen op door hen beheerde pensioenbeleggingen dan de Nederlandse pensioenfondsen.

AMSTERDAM, 17 MEI. De EOE-Optiebeurs heeft in het afgelopen jaar bij de politie “een handvol” aangiften gedaan van vermoedens van misbruik van voorkennis. Dit heeft directeur drs. G.A. Möller van de optiebeurs vanmorgen gezegd in een toelichting op het jaarverslag 1995.

AMSTERDAM, 17 MEI. Een door Hemelvaartsdag zeer bescheiden omzet en het ex-dividend gaan van vier fondsen zorgden vanmorgen voor een bedrukte stemming op het Damrak, waar de AEX-index met 3,84 punten daalde tot 555,09 punten rond het middaguur.

De regering van Portugal ziet dit omvangrijke privatiseringsprojaar als een van de weinige in Europa kans de sociale uitgaven te laten stijgen.

Door onze correspondent MARC LEIJENDEKKER Het financieel-monetaire beleid van Italië wordt beheerst door het schrikbeeld dat de kloof met de rest van de Europese Unie…

Door onze correspondent STEVEN ADOLF Haalt Spanje 1999? Of, liever gezegd, zal het land in staat zijn aan te sluiten bij de monetaire kopgroep en tijdig de convergentiecriteria…

Met een combinatie van lage inflatie, voor Europese begrippen stevige economische groei, een van de laagste werkloosheidscijfers in de Europese Unie en een teruglopend…

Door onze correspondent DICK WITTENBERG Een verouderde infrastructuur. Een gebrekkig onderwijssysteem. Een voor Westeuropese normen lage produktiviteit.

Luxemburg is en blijft een klein land met kleine zorgen. Volgens een recent gepubliceerd rapport van de Wereldbank heeft het groothertogdom, na Zwitserland, het hoogste inkomen…

Griekenland voert sinds 1994 een consequente versoberingspolitiek: de inflatie werd teruggedrongen van ruim 14 tot 9,1 procent (nog al- tijd het hoogste inflatiecijfer in de EU).

De rijk, dat in 1992 als een van de weinige (kandidaat-)EU-leden voldeed aan alle voorwaarden voor toetreding tot de Economische en Monetaire Unie, zijn de afgelopen jaren enorm…

Door FRIEDERIKE DE RAAT & MAARTEN SCHINKEL De Franse president Jacques Chirac zette vorige week zijn volle gewicht achter de structurele hervorming van de Franse economie waar…

De Ierse economie is de afgelopen tien jaar, als gevolg van ingrijpende maatregelen èn dankzij omvangrijke hulp van de Europese Unie, zeer succesvol geweest.

De Finnen — ooit bekend als de Japanners van Europa — bevinden zich in een pijnlijk proces van hervormingen dat volgt op de diepste economische crisis sinds het land in 1917…

In Zweden is het einde van de grootscheepse bezuinigingen nog niet in zicht. Om het land rijp te maken voor de EMU heeft de regering vorige maand radicale bezuinigingen…

Door onze correspondent J.M. BIK De Bundesbank verlaagde de Duitse rente vorige maand tot het laagste peil sinds eind 1987, bankpresident Hans Tietmeyer sprak bemoedigend van…

Optimisme alom bij de Denen: de centrum-linkse minderheidsregering verwacht dat Denemarken, na Luxemburg, in 1997 als enige land in de Europese Unie zijn begrotingstekort zal…

Door onze ret WIM BRUMMELMAN In België zijn de krijtlijnen getrok- ‘ken voor de ‘blijde inkomst’ in 1999 in de EMU.

President Jacques Chirac van Frankrijk heeft deze week weer eens als een orakel gesproken: geen enkele nieuwe uitgavenpost voor 1997 is toegestaan, tenzij een gelijk bedrag elders is bezuinigd.