Het nieuws van 17 november 1995

ROME, 17 NOV. Het Italiaanse kabinet heeft gisteren een nieuw vreemdelingenbeleid vastgesteld met een decreet dat voorziet in onmiddellijke uitwijzing van illegale immigranten die zich schuldig maken aan misdrijven.

Soms, heel soms, krijg je van Sinterklaas geen cadeautje, ook al heb je je schoen gezet en heel hard gezongen. Dan vind je 's ochtends een zakje zout. Of helemaal niets. Geeneens een snotkikker. Want dan ben je stout geweest. Sommige kinderen vindt Sint zelfs zo stout dat ze ook op 5 december geen cadeautje krijgen. Op pakjesavond krijgen ze alleen een pak slaag. Met de gard of met de roe. En als je echt heel stout bent geweest, moet je in de zak waar eerst de cadeautjes voor de andere kinderen uit zijn gehaald. In die zak moet je dan mee naar Spanje. Brr.

Dit is een foto van de Franse goochelaar Robert-Houdin die in 1867 werd genomen. Op een andere pagina in deze krant staat een schilderij van Jeroen Bosch, dat omstreeks 1500 is geschilderd. Eeuwen gingen er voorbij, maar de truc met de bekers en de balletjes is hetzelfde gebleven. Hoe vaak zie je niet een paar mannen op straat zitten die met dat spel proberen een onnozele voorbijgangers geld uit z'n zak te kloppen?

Spannende cd-i over kabouters Hoe leuk een boek over kabouters ook is, een ding ontbreekt er altijd aan. Jij hoeft zelf nooit de kabouter op te sporen.

De verjaardag van het nijlpaard Tijdens zijn verjaardag sliep het nijlpaard. De dieren vierden zijn feest op hun tenen.

Vorige week was mijn moeder op zoek naar haar wanten en haar muts. Ze keek onder haar bed. Daar lagen ze niet. Wel vond ze een heleboel zacht snurkende lieveheersbeestjes tussen het stof. Voor lieveheersbeestjes is het aan het begin van de winter tijd om naar bed te gaan. Ze worden pas weer wakker in de lente. Ook veel grotere dieren, zoals de vrouwtjesijsbeer, slapen in de winter. Haar winterslaap heet winterrust, omdat ze af en toe wakker wordt om wat te gaan drinken. Eten is niet nodig, dat heeft ze in de zomer genoeg gedaan. In de Amsterdamse dierentuin Artis hebben de twee vrouwtjesijsberen speciaal voor de winterrust nieuwe slaapkamers gekregen.

Albert Helman: Zomaar wat kinderen. Uitg. In de Knipscheer, 92 blz. ƒ 25,-.

Stijn Aerden: Goochelaar (geen konijnen). Uitg. Nijgh & Van Ditmar, 156 blz. ƒ 29,90

Sjuul Deckwitz: Gelijk de zee. Uitg. Van Gennep, 108 blz. ƒ 22,90.

Wim de Bie: Meneer Foppe over de rooie. Uitg. De Harmonie, 160 blz. Prijs ƒ 24,50.

Bram van Stolk: S-1. Uitg. Meulenhoff, 159 blz. Prijs ƒ 29,90.

Toon Tellegen: Misschien wisten zij alles. Alle verhalen over de eekhoorn en de andere dieren. Met prenten van Mance Post. Uitg. Querido, 440 blz. Prijs ƒ 49,90. Toon Tellegen: De verjaardag van de eekhoorn. Met tekeningen van Geerten Ten Bosch. Uitg. Querido, 36 blz. Prijs ƒ 24,90.

Michael Crichton: The Lost World. Uitg. Century Books, 395 blz. ƒ 33,55.

Rachid Mimouni: De eer van de stam. Vert. Jelle Noorman. Uitg. Thoth, 192 blz. ƒ 34,50

Shyam Selvadurai: Rare Jongen (Funny Boy). Vert. Nelleke van Maaren. Uitg. De Wereldbibliotheek, 271 blz. ƒ39,50. Funny boy. Uitg. Vintage, ƒ 23,95.

Nicholas Evans: The Horse Whisperer. Bantam Press, 349 blz. ƒ34,90 (geb.). Vert. Irving Pardoen, uitg. De Boekerij, 320 blz. ƒ34,90.

Amos Oz: Noem het nog geen nacht. Vert. Ruben Verhasselt. Uitg. Meulenhoff, 224 blz. Prijs ƒ 34,90.

Glas. New Russian Writing. Nr.9, The Scared Generation, 230 blz. Prijs ƒ29,65. Glas is in Nederland bij Pegasus in Amsterdam los te koop: Singel 367. Tel. 020-6231138. De Augiasstal 12, 32 blz. ƒ5,90. Postbus 70135, 9704 AC Groningen.

Maxim Biller: Als ik toch eens rijk en dood was. Vert. Paul van Westing. Uitg. Meulenhoff, 215 blz. Prijs ƒ 34,90.

Over een jaar of vijf tot tien zal er niemand meer kunnen vertellen dat hij of zij de Eerste Wereldoorlog nog bewust heeft meegemaakt. Ik ga uit van gemiddelden. Het 'bewust meemaken' begint als je tussen de 10 en 15 bent, en we moeten de werkelijkheid onder ogen zien: het 'bewust herinneren' houdt bij de meeste mensen op als ze tussen de 95 en 105 zijn. Er zijn uitzonderingen van bijzondere vroegrijping en laatschrompeling, maar het staat vast: het ogenblik waarop de laatste veteraan van de loopgraven er niet meer zal zijn, is dichtbij. Op de Belgische televisie was een 98-jarige oudstrijder. Hij ontleende zijn identiteit alleen nog (zoals hij zelf zei) aan de rij ordetekenen en medaljes die hij de hele dag op zijn borst droeg, en aan zijn regelmatige aanwezigheid op een ereveld waar hij zijn vrienden van vroeger bezocht. De rest van de wereld kon hem niets meer schelen. Als hij en die paar duizend van zijn lichtingen er niet meer zijn, is in zekere zin de hele Eerste Wereldoorlog verdwenen: niet meer onder handbereik. Dat is, in alle ernst gezegd, een ogenblik om zelf even koud van te worden: de directe gewaarwording van de vergankelijkheid.

Kun je een boek om een verkeerde reden waarderen? Veel critici menen van wel. De lezer mag een boek niet mooi vinden omdat hij de werkelijkheid erin herkent. Maar uit een enquête van de CPNB blijkt dat vrouwen graag boeken van vrouwen lezen, jongeren worden aangetrokken door boeken die zich op een school afspelen en inwoners van het westen van Nederland vaak kiezen voor romans over de Randstad. “Een boek dat stof biedt tot herkenning moet als zodanig gewaardeerd en gerespecteerd kunnen worden.”

Bij de dood van Ken Saro-Wiwa

Heet! Ondanks de kunstmatig laag gehouden temperatuur is het warm aan boord. Het komt door de deuren die doorlopend open staan, waardoor de hitte als een bacterie naar binnen kruipt en een spoor van klamme besmetting achter zich aan trekt.

De wereld van de rebètika was een mannenwereld. De rebètissa, de vrouwelijke vorm van de rebètis, wordt pas in een later stadium een begrip. Er waren altijd meer zangers dan zangeressen die optraden, en lang niet elke zangeres werd een rebètissa.

Hoewel de verticale prijsbinding niet in gevaar is, blijft het ploeteren met het Nederlandse boek. Vooral op televisie. Bij de VPRO wordt onder leiding van een zombie wat somber gekeuveld over de literatuur en bij de KRO heb je: Ik heb al een boek.

EN DE LIEFDADIGER Door Marten Toonder 5194 “Wat moet je doen als hij los is?’ vroeg Tom Poes. “Dan moet je hem zijn zin geven’, zei het ventje.

Later with Jools Holland, zaterdag, BBC2, 0.20-1.20u.

Wie over 'fast food' praat, denkt onmiddellijk aan de hamburger, hét symbool van de Noordamerikaanse snelle hap. Voor de meesten wordt de burger altijd van rundergehakt gemaakt, maar het recept hieronder is het eerste van een serie van vijf waarin de hamburger in geheel andere gedaanten als hoofdgerecht figureert. U kunt de hamburgers natuurlijk kleiner maken; pas in dat geval de broodjes en garnituur aan. Breng de hamburgers op smaak met mayonaise, mosterd, tomatenketchup, plakken tomaat, komkommer, enzovoorts.

Edward Albee... en de Amerikaanse droom, zaterdag, Ned.2, 0.03u.

Jan Benthem en Mels Crouwel beschouwen optimale bruikbaarheid als het belangrijkste doel bij het ontwerpen van een gebouw. Zelfs de glooiende vorm van het dak van Schiphol Plaza, is volgens deze architecten functioneel. Want een plat dak zou benauwend werken. “Een ruimte moet prettig zijn, ook dat is een functie.”

De Britse groep Dr Feelgood begon in de jaren zeventig met het spelen van rhythm 'n' blues en rock 'n' roll, muzieksoorten die op dat moment uit de mode waren. Door de maniakale act van zanger Lee Brilleaux en het gejaagde geluid van gitarist Wilko Johnson werd de groep een voorbeeld voor veel punkbands. Onlangs verscheen een cd-box met een overzicht van het werk van de band.Dr Feelgood: Looking Back. Box met vijf cd's met in totaal 104 nummers. EMI Records. Prijs ƒ 99,90

Afrikaanse voorwerpen uit verschillende regio’s en eeuwen, van Egyptische mummies tot een Tanzaniaanse drum met benen, worden in Londen als kunst gepresenteerd op de expositie…

De Amerikaanse choreograaf William Forsythe creëerde afgelopen week met het Nederlands Dans Theater een nieuwe choreografie. Four Point Counter ging gisteren in première. Gesprek met een choreograaf die probeert te vergeten wat hij over klassiek ballet weet. “Choreograferen is vooral kiezen wat níet bewegen moet, en wanneer.”Four Point Counter van William Forsythe. AT&T Danstheater, Den Haag, t/m 23 nov. Het Muziektheater, Amsterdam, 30 nov en 2 en 3 dec. Op het programma staan ook de balletten Softly, as I leave you van Paul Lightfoot en Psalmensymfonie van Jirí Kylián.

Judith Joy Ross: Portraits at The Vietnam Veterans Memorial, Washington D.C. 1984. Galerie Paul Andriesse, achterzaal. Prinsengracht 116, Amsterdam. T/m 30 nov. Ma t/m vr 10-12.30u en 14-18.30u, za 14-18u. Prijzen 2.200 tot 11.000 gulden. Verder in de galerie werk van James Welling, Marlene Dumas, John Riddy en Anne-Marie Schneider.

De bewoners van de twintigste eeuw zijn ervan doordrongen dat de wereld steeds sneller verandert. Een paar deftige heren voorzagen dat al in 1858 en richtten het Oudheidkundig Genootschap op. Voorwerpen die zij bewaarden zijn nu te zien in het Rijksmuseum in Amsterdam. “Ik vreesde voor tegeltjes en andere saaie rommel, maar de uitgestalde voorwerpen bleken heel buitenissig,” schrijft Daphne Meijer, auteur van de historische roman Het plezier van de duivel.Voor Nederland bewaard. De verzamelingen van het KOG. T/m 4 febr. 1996. Rijksprentenkabinet, Rijksmuseum, Amsterdam. Dag. 10-17u. Voor Nederland bewaard. De verzamelingen van het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap in het Rijksmuseum. Leids Kunsthistorisch Jaarboek X. Uitg. De Prom, 480 blz. Prijs ƒ 59,50.

De illusionist Robert-Houdin geldt als een van de grootste magiërs van de negentiende eeuw. Hij liet vlinders uit sinaasappelen ontsnappen en een medicijnman in rook opgaan. In Musée d'Orsay is nu een expositie over Robert-Houdin te zien. Ook elders in Parijs wordt zijn nagedachtenis levend gehouden. “Wat wervelt of terugklapt, verdwijnt of spiegelt, verspringt of van vorm verandert, dat alles zal hier een andere eigenaar krijgen.”Magie et illusionisme: autour de Robert-Houdin. Musée d'Orsay, Parijs. T/m 6 jan. Di t/m za 10-18, zo 9-18; do tot 21.45u. Charles-Arman Klein: Robert-Houdin - prestigieux magicien de Blois. Editions C.L.D., Chambray-les-Tours, 1988. Musée de la Curiosité et de la Magie, 11 Rue Saint-Paul, Parijs (metro Saint-Paul). Wo, za en zo 14-19u. Mayenne Magie Moderne, 8 Rue des Carmes, Parijs (metro Maubert- Mutualité). Di t/m za 10-20u, ma en zo 14-20u. Le Double-Fond, 1 Place du Marché Sainte-Catherine, Parijs (metro Saint-Paul).Voorstellingen om 20.30u, 22u en 24u.

Aan de vooravond van de eerste voorstelling van de Italiaanse Opera in de Amsterdamse Gashouder werd Marco Bakker niet moe te klagen dat Nederlandse operazangers in ons land niet of nauwelijks aan het werk komen. Daaraan zou nu bij de Italiaanse Opera een eind komen: in de dubbelproduktie Cavalleria rusticana/I Pagliacci zingen tien Nederlandse of in Nederland wonende buitenlandse zangers. De klacht van Bakker schiep het paradoxale beeld dat bij de Nederlandse Opera de buitenlanders zingen en dat Nederlanders eigenlijk alleen terecht kunnen bij de Italiaanse Opera.

De ontwerpen van de Italiaanse architect Renzo Piano vertonen weinig overeen-komsten. Een Piano- stijl bestaat dan ook niet; zowel het uit organische vormen opgebouwde winkel- centrum Bercy 2 als het in high-tech stijl opgetrokken Centre Pompidou behoren tot zijn oeuvre. Op 22 november zal in het Koninklijk Paleis in Amsterdam de Erasmusprijs aan Piano worden uitgereikt.Nederlands Architectuurinstituut Rotterdam: Renzo Piano, tradities en moderne techniek. 21 november 1995 t/m 25 februari 1996. Gebruikte bronnen: Peter Buchanan: Renzo Piano Building Workshop, Uitg. Phaidon Press Limited, 1995. Calvin Tomkins: The Piano Principle. The New Yorker, Aug. 1994.

Frank Zappa verwerkte in zijn muziek zowel simpele bluesschema's als strakke riedeltjes uit tekenfilmmuziek en complexe ritmische patronen van Edgar Varèse. Die esthetische houding werkte volgens componist Rob Zuidam verfrissend: “Het is meer nog deze houding, dan de muziek zelf die mij beïnvloed heeft, al vind ik het moeilijk om iets voor een elektrische gitaar te schrijven zonder daarbij in de buurt van Zappa te komen.”Delen uit The Yellow Shark van Frank Zappa, werk van Conlon Nancarrow en Fishbone en Chant uit 'Three Mechanisms' van Rob Zuidam, door Ensemble Modern o.l.v. Peter Rundel. Matinee op de Vrije Zaterdag 18/11 (14.00u), Concertgebouw Amsterdam. Radio-uitz.: 24/11 (20.02u) Radio 4. De cd 'The Yellow Shark' verscheen op het label Ryko (rcd 40560); de biografie 'The Real Frank Zappa Book' van Peter Occhiogrosso is een uitgave van Poseidon Press.

ROTTERDAM, 17 NOV. De kwaliteit van grote onderhoudsbeurten door officiële autodealers is bedroevend slecht. Uit onderzoek van de ANWB blijkt dat dealers slechts zestig procent van de werkzaamheden uitvoeren, terwijl de klant voor een volledige beurt de rekening gepresenteerd krijgt.

DEN HAAG, 17 NOV. “Formaliteiten worden door de administratie afgehandeld, daar heb ik me nooit mee bemoeid. Wij zijn niet opgevoed om op kantoor te zitten. Daar verdien je het geld niet. Dat doe je tussen de klanten op de werkvloer. Dat is onze filosofie. Daar zijn we groot mee geworden. Alle aandacht was voor de klant en nauwelijks voor de administratie. Ik denk dat dit geldt voor alle Van der Valken.”

DEN HAAG, 17 NOV. Het kabinet voelt niets voor geforceerde en drastische maatregelen om de uitstoot van het broeikasgas kooldioxyde (CO2) terug te dringen. De huidige doelstelling, een vermindering van de CO2-uitstoot met 3 procent in het jaar 2000 ten opzichte van 1990, blijft voorlopig binnen bereik. Als de economische situatie zich wijzigt, zal het kabinet zich buigen over mogelijke aanvullende maatregelen.

AMSTERDAM, 17 NOV. De concurrentiepositie van de Nederlandse zeescheepvaart wordt drastisch versterkt, nu kabinet en parlement het eens zijn over een nieuw beleid voor de koopvaardij. Tijdens ledenvergadering van de Koninklijke Vereniging van Reders (KNVR), gisteren in de RAI, waren louter positieve geluiden te beluisteren over de Nota Zeescheepvaartbeleid van minister Jorritsma (verkeer en waterstaat) en staatssecretaris Vermeend (financiën).

AMSTERDAM, 17 NOV. De Amsterdamse kabelmaatschappij KTA/A2000 mag aan de buitenlandse commerciële zender Eurosport geld vragen voor doorgifte op de kabel. Dat heeft de Amsterdamse rechtbank gisteren in kort geding bepaald.

ROTTERDAM, 17 NOV. In navolging van de Postbank en de SNS Bank introduceert ABN Amro begin 1996 een telefoonlijn voor het plaatsen van beursorders. Vanaf begin volgend jaar kunnen beleggers ook met de personal computer orders doorgeven.

DEN HAAG, 17 NOV. Het aantal uitzenduren is in het derde kwartaal tot een historisch hoogtepunt gestegen. In de maanden juli tot en met september werd door uitzendkrachten ruim zeventig miljoen uur gewerkt. Dat is 22 procent meer dan in de overeenkomstige periode vorig jaar. Dit blijkt uit gegevens die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vanmorgen publiceerde.

AMSTERDAM, 17 NOV. De fusie tussen effectenbeurs en optiebeurs is nu de grootste horde genomen is enkel nog een kwestie van tijd.

C.A. van den Berg (1949), ruim drie manden geleden in dienst getreden bij Campina Melkunie om per 1 december te worden benoemd tot voorzitter van de hoofddirectie, zal die functie niet vervullen, zo bericht de zuivelcooperatie. Hij ging daar de huidige directeur van het zuivelconcern, W. Overmars, opvolgen.

Agfa-Gevaert, onderdeel van het Duitse chemieconcern Bayer, neemt van Hoechst de divisie offset-drukplaten over voor 700 miljoen mark (785 miljoen gulden). Het is de grootste overneming die Agfa ooit heeft gepleegd. Bij de divisie werken 1900 mensen. Vorig jaar boekte de divisie een omzet van 840 miljoen mark (940 miljoen gulden).

AMSTERDAM, 17 NOV. De euforie op Wall street waar gisteravond de Dow Jones de 5000-puntengrens naderde en een discontoverlaging van de Nederlandse bank konden de Amsterdamse beurs vanmorgen niet inspireren. Een wegzakkende dollar zette de toon. De graadmeter, de AEX-index, noteerde rond het middaguur 459,41 punten, een verlies van 0,82 punt.

ROTTERDAM, 17 NOV. De Nederlandsche Bank (DNB) heeft de voorschotrente, het tarief dat banken aan DNB betalen voor voorschotten tegen onderpand, gistermiddag verlaagd van 3,5 procent tot 3,25 procent.

Staatssecretaris Willem Vermeend (financiën) is getapt in de Tweede Kamer en wordt geprezen door zijn collega's in het kabinet. Maar de belastinginspecteurs hebben moeite met zijn politieke invloed op hun werk. In een onlangs gepubliceerd rapport breken de inspecteurs een lans voor meer autonomie. De pro's en contra's op een rijtje in een ronde-tafelgesprek.

Het duurt nog even voordat het jaar 2000 is aangebroken. Maar wat staat ons te wachten op maandag 3 januari van dat jaar? Veel computerprogramma's tellen niet verder na 31 december 1999. De gevolgen van dat kleine manco kunnen meevallen, maar er worden ook doomsday-verhalen over verteld.

De Belastingdienst int dit jaar 225 miljard gulden aan belastingen en premies voor de volksverzekeringen. Van dit bedrag wordt 1,3 procent (3 miljard gulden) door de dienst zelf uitgegeven; ongeveer tweederde van de uitgaven bestaat uit personeelskosten.

FRANKFURT, 17 NOV. Het tekort van de Duitse overheidsinstanties is over de eerste negen maanden van 1995 fors toegenomen in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Het totale tekort steeg van 29,5 miljard mark tot 53,6 mark, aldus de Bundesbank in haar november-rapport. (DPA)

PARIJS, 17 NOV. Tsjechië treedt op 28 november als zesentwintigste lid toe tot de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Dat heeft de organisatie gisteren bekendgemaakt. Tsjechië is het eerste ex-communistische land dat tot de OESO wordt toegelaten. (AFP)

LONDEN, 17 NOV. De Britse boulevardkrant Today is gisteren door eigenaar Rupert Murdoch van News International opgeheven. De tweehonderd redacteuren van Today werden door het besluit geheel verrast. Labour-leider Tony Blair noemde de teloorgang van het linkse Today rampzalig. Murdoch besloot de negen jaar oude krant op te heffen vanwege stijgende kosten, stagnerende groei en een lage oplage. (Reuter)

NEW YORK, 17 NOV. De Amerikaanse uitgever K-III Communications koopt van Reed Elsevier American Baby, Modern Bride en enkele andere bladen die door het Brits-Nederlandse concern in de VS worden uitgegeven. De prijs van de gisteren bekendgemaakte overname wordt door ingewijden geschat op 180 miljoen dollar. (AP)

PARIJS, 17 NOV. De Franse centrale bank heeft gisteren twee van haar rentetarieven verlaagd. Met de maatregel geeft de Banque de France een stempel van goedkeuring aan de bezuinigingen in het sociale stelsel die premier Juppé even daarvoor bekendmaakte. De interventierente, het bodemtarief op de geldmarkt, gaat van 5,00 naar 4,80 procent. Verder gaat de rente op vijf- tot tiendaagse beleningen, het plafond voor de geldmarkttarieven, omlaag van 6,35 tot 6,10 procent. Vorige week werden de vijf- tot tiendaagse beleningen in ere hersteld, kort na een kabinetswijziging. De premier zei toen dat Frankrijk een renteverlaging goed kon gebruiken. (AFP, Reuter)

WASHINGTON, 17 NOV. In Rusland heeft de grootste diefstal van deze eeuw plaatsgevonden. Een handvol mensen heeft zich grofweg de helft van het Russische bruto nationale produkt toegeëigend. “Het is nog erger dan in Nigeria”, zegt Jeffrey Sachs, hoogleraar internationale economie van Harvard Universiteit en autoriteit op het gebied van economische hervormingen in ex-communistische landen.

FRANKFURT, 17 NOV. De Russische regering heeft gisteren na drie jaar van onderhandelen met de westerse banken een langlopende schuldenregeling getroffen voor een schuld van 25,5 miljard dollar.

OSAKA, 17 NOV. Ministers van de achttien leden van de Asia Pacific Economic Co-operation (APEC) hebben vandaag na anderhalve dag beraadslagingen overeenstemming bereikt over een 'actie-agenda' voor het bereiken van vrije handel in de regio van de Stille Oceaan voor het jaar 2020. Regeringsleiders van de achttien zullen de agenda zondag in het Japanse Osaka officieel aannemen, waarna de tekst zal worden gepubliceerd.

DEN HAAG, 17 NOV. Nederland steunt het Duitse voorstel om met strafmaatregelen te garanderen dat landen die deelnemen aan de toekomstige gemeenschappelijke Europese munt een strak begrotingsbeleid blijven voeren. Als het begrotingstekort van een EMU-land boven de norm van drie procent komt die is vastgelegd in het verdrag van Maastricht, moeten automatische strafheffingen in werking treden.

VANDAAG De concurrentiepositie van de Nederlandse zeescheepvaart wordt drastisch versterkt, nu kabinet en parlement het eens zijn over een nieuw beleid voor de koopvaardij.

VANDAAG De Russische regering heeft gisteren na drie jaar van onderhandelen met de westerse banken een langlopende schuldenregeling getroffen voor een schuld van 25,5 miljard…

VANDAAG Ministers van de achttien leden van de Asia Pacific Economic Co-operation (APEC) hebben vandaag na anderhalve dag beraadslagingen overeenstemming bereikt over een…

VANDAAG De kwaliteit van grote onderhoudsbeurten door officiële autodealers is bedroevend slecht. Uit onderzoek van de ANWB blijkt dat dealers slechts zestig procent van de…

VANDAAG R. Schipper, die begin dit jaar ‚ vertrok als bestuursvoorzitter van het voedings- en dranken- Concern BolsWessanen, zet zijn ‚carrière voort als headhunter.

VANDAAG Staatssecretaris Willem Vermeend (financiën) is getapt in de Tweede Kamer en wordt geprezen door zijn collega’s in het kabinet.

Wie veel geld pompt in een tv-programma wil er ook over meepraten. Procter & Gamble (P&G) trekt zijn reclamespotjes voor produkten als wasmiddelen, gezichtscrèmes en shampoo terug uit een aantal van de meest populaire Amerikaanse tv-babbelprogramma's, zo werd deze week bekend. Een van de slachtoffers is de ook in Nederland uitgezonden talkshow Geraldo met 'uw gastheer' Geraldo Rivera. P&G had de afgelopen maanden tevergeefs getracht de betrokken producenten te overtuigen dat ze minder seks, scheldpartijen en geweld in hun praatprogramma's moeten verwerken. Eerder dit jaar trok Unilever in de VS ook al reclame terug uit twee niet met name genoemde praatprogramma's, overigens onder druk van een pressiegroep voor behoud van 'familiewaarden'. De betrokken babbelprogramma's zagen daardor hun inkomsten met miljoenen dollars slinken.

Een mens lijdt dikwijls 't meest door het lijden dat hij vreest en nimmer op komt dagen. De Nederlandse managers worden steeds banger voor vijandige overvallen. Hun lobby-organisatie VNO-NCW stuurde deze week nog een brandbrief aan het kabinet om te waarschuwen tegen versoepeling van de bescherming van beursvennootschappen tegen vijandige overvallen. Niet dat vijandige overnames in Nederland aan de orde van de dag zijn. De laatste echte was acht jaar geleden toen Elsevier uitgever Kluwer wilde opkopen. Dat mislukte.

Rotterdam, 17 NOV. Northwest Airlines (NWA) heeft gisteren tegen de uitdrukkelijke wens van partner KLM in besloten dat de (stemgevende) rechten van afzonderlijke aandeelhouders niet boven de 19 procent mogen uitkomen. Tijdenseen vergadering van NWA's board of directors gisteren in Minneapolis deden de drie KLM-afgevaardigden Bouw, Abrahamsen en Van Wijk nog een tegenvoorstel om het op 25 procent te houden, maar dat werd door de overige elf leden afgewezen.

DEN HAAG, 17 NOV. De onderhandelingen over steun aan Fokker worden opgehouden door besprekingen over samenwerking in de Europese vliegtuigindustrie. Dit blijkt uit uitlatingen van Fokker-topman Van Schaik.

ROTTERDAM, 17 NOV. Het voedingsbedrijf Nutricia had beleggers eerder moeten melden dat zijn Britse grootaandeelhouder Unigate zijn belang van 29 procent wilde verkopen. Volgens een grote belegger in aandelen Nutricia, directeur C. Molenaar van het Delta Lloyd Investment Fund, waren de verkoopplannen van Unigate “absoluut vitale informatie die gegeven had moeten worden”. Afgelopen woensdag meldden Unigate en Nutricia dat de Britten hun 29 procent belang in Nutricia zullen verkopen. Financieel directeur E. van Veen van Nutricia was tien dagen eerder, op zondagavond 5 november, al op de hoogte gesteld van de plannen van Unigate. Zowel de effectenbeurs als de Optiebeurs hebben inmiddels een onderzoek ingesteld naar mogelijke beurshandel met voorkennis.

DEN HAAG, 17 NOV. Philips-topman Jan Timmer speelde woensdag in het Haagse Congresgebouw, waar de metaalwerkgevers hun jaarvergadering hielden, een thuiswedstrijd. Zijn fulmineren tegen de 36-urige werkweek spreekt veel werkgevers aan. Timmer voert echter een achterhoedegevecht. Bij het bankbedrijf, Akzo Nobel, de zorgverzekeraars, het overheids- en gemeentepersoneel en bij de spoorwegen zijn reeds afspraken gemaakt over een 36-urige werkweek, in combinatie met de mogelijkheid om personeel flexibeler in te zetten. Om dat laatste gaat de echte strijd tussen werkgevers en vakbonden en tussen liberale en sociaal-democratische bewindslieden.

SPIJKENISSE, 17 NOV. Het Duitse vrachtschip Renate Leonhardt zonk in 1917 ter hoogte van Den Helder na een voltreffer van een Britse onderzeeër. Aan boord bevonden zich 700 ton cacaoboter en 454 kisten goud. Om de kostbare lading te bergen werd de Cooperatieve Bergings Vereniging Renate Leonhardt opgericht die de operatie door middel van de uitgifte van aandelen van 50 gulden wilde bekostigen. Van berging is het tot op heden niet gekomen, maar mocht het goud ooit boven water komen, dan kunnen de beleggers rekenen op een uitkering van ruim 1.600 gulden per aandeel.

DEN HAAG, 17 NOV. Er heerst geen juichstemming bij de leden en de aanhang van de familie Van der Valk. Ze waren in het verleden eerder mikpunt van kritiek geweest. Hadden het eigenlijk voortdurend met vakbonden en de fiscus aan de stok gehad. Maar nu was het echt menens, zeven leden van de 'Toekan'-familie stonden voor de strafrechter. Belastingfraude, het betalen van zwart loon en valsheid in geschrifte, zo luiden de beschuldigingen. Voor een aantal van hen, inclusief de senioren ome Arie en Ome Gerrit, liggen fikse straffen in het verschiet. De ernst droop van de gezichten af. Oom Gerrit, altijd de strijdlust zelve, liet ondanks de ruime aandacht van de media zijn gebruikelijke kwinkslagen achterwege. Zijn broer Arie, in tegenstelling tot Gerrit al wel aangeklaagd, mopperde in de wandelgangen; “Ik ga liever naar een voetbal-wedstrijd.” Toch hadden ze over aanhang niet te klagen. Vooral Gerrit van der Valk, nu nog alleen als toeschouwer aanwezig, wist zijn trouwe kameraden in de buurt. Boezemvriend oud-voetbalcoach Rinus Michels en echtgenote weken niet van zijn zijde. Ook een van Gerrits' zakenpartners, project-ontwikkelaar René Coltoff, volgde de strafzaak aandachtig. Ook kinderen en kleinkinderen waren in grote aantallen aanwezig, maar zelfs de jeugd verging het lachen toen ze zagen hoe Opa, vaders en moeders of ooms en tantes stevig door de justitiële molen werden gehaald.

WASHINGTON, 17 NOV. De gedeeltelijke sluiting van het Amerikaanse overheidsapparaat duurt nu al drie dagen. En het conflict tussen de president en het Congres waar de sluiting uit voorkomt, is in die tijd alleen maar verder aangescherpt. Terwijl het Congres gisteren en eergisteren nog werkte aan een wetsvoorstel dat een einde aan de sluiting maakt op voorwaarde dat president Clinton instemt met terugdringing van het begrotingstekort in zeven jaar, liet de president al weten het plan onacceptabel te vinden.

Het kabinet-Kok is in verlegenheid gebracht door het voorstel van CDA-fractieleider Heerma om een minister voor gezinszaken te benoemen, getuige de lacherige reacties. Maar is die gêne wel op haar plaats? Wim Peeters vindt van niet. De samenleving heeft er behoefte aan dat gezinszaken eindelijk weer eens serieus worden genomen.

Er was eens een tijd waarin autoritaire regimes in het Westen een zekere populariteit bezaten. President Reagan had de Sovjet-Unie tot evil empire verklaard en iedere regering die bereid was met lokale vertegenwoordigers van het Sovjet-communisme af te rekenen, verkreeg zijn steun. Reagans ambassadeur bij de Verenigde Naties, Jeane Kirkpatrick, ontwikkelde een theorie die het tekort aan democratie in bepaalde landen acceptabel moest maken.

IS MET DE UITSLAG van de Algerijnse presidentsverkiezingen de vloedgolf van het islamitische fundamentalisme eindelijk gekeerd? De hoge opkomst, ondanks de dreigementen uit de extremistische hoek, suggereert op zijn minst dat de gewone man genoeg heeft van het sluipende geweld dat de afgelopen jaren aan tienduizenden het leven heeft gekost. In Algerije woedt in feite een burgeroorlog en binnen die context valt het te verklaren dat president Liamine Zeroual, een voormalige generaal, aan één verkiezingsronde genoeg had om de absolute meerderheid te behalen. Wie rust wil, verschuilt zich al gauw achter de ordetroepen.

DE GROTE VERRASSING bij de algemene politieke beschouwingen die de afgelopen twee dagen in de Eerste Kamer werden gehouden, vormde ongetwijfeld het optreden van de nieuwe fractievoorzitter van de VVD, Frits Korthals Altes. In niet mis te verstane bewoordingen deponeerde hij zijn politieke wensenlijst bij het kabinet. Voorstellen van het kabinet zoals het correctief referendum konden pas op de eventuele steun van de liberale senaatsfractie rekenen, als het beleid voor de VVD op andere punten voldoende aantrekkelijk was, zei hij. En zo weet het kabinet sinds deze week dat er na Frits Bolkestein in de Tweede Kamer ook nog Frits Korthals Altes in de Eerste Kamer wacht. Het zo bijzondere VVD-dualisme verloopt zodoende eveneens in twee termijnen.

Verbeeld ik het mij of komen zinnen waarin de naamvallen door elkaar gehaald worden inderdaad vaker voor dan vroeger? In elk geval noteerde ik in de afgelopen zes weken - dus sinds mijn vorige taalartikel verscheen - zes van die gevallen:

LUBLINIEC, 17 NOV. Na drie ronden hebben drie Oosteuropese spelers de leiding in het Europees damkampioenschap. Titelverdediger en wereldkampioen Valneris had weinig moeite met Rejc uit Slovenië. De Rus Kalmakov versloeg de Portugees Machado. De Witrus Boelatov rekende af met Scholma, die daardoor ver terugviel. Jansen boekte zijn eerste zege van het toernooi tegen de Belg Hubner.

NEW YORK, 17 NOV. Bokspromotor Don King is ontsnapt aan een gevangenisstraf van vijf jaar. King was beschuldigd van fraude met verzekeringsgeld. De jury van een rechtbank in New York kwam na vier dagen overleg niet tot een eensluidend oordeel.

NEW YORK, 17 NOV. Steffi Graf heeft gisteren voor de achtste keer in de laatste elf jaar de halve finales bereikt van de WTA-Masters, het toernooi voor de beste acht speelsters van het jaar. Graf won in New York eenvoudig van Mary-Joe Fernandez uit de Verenigde Staten : 6-3 en 6-4.

OSAKA, 17 NOV. De Nederlandse volleybalvrouwen hebben in de laatste speelronde van het toernooi om de World Cup met 3-2 gewonnen van Zuid-Korea: 6-15, 15-8, 15-11, 6-15 en 15-9.De Europees kampioen eindigde als zevende met evenveel punten als Japan en Zuid-Korea maar met een slechter setsaldo. Cuba, Brazilië en China, de nummers een tot en met drie, plaatsten zich voor de Olympische Spelen van Atlanta. Nederland krijgt daartoe in januari een nieuwe kans tijdens een toernooi in Bremen.

KAAPSTAD, 17 NOV. De hockeysters van Argentinië hebben gisteren hun tweede overwinning behaald op het olympische kwalificatietoernooi in Kaapstad. In een technisch hoogstaande wedstrijd won de vice-wereldkampioen verrassend met 1-0 van het sterker geachte Zuid-Korea. Woensdag was de ploeg van bondscoach Mendoza in het openingsduel al met 3-2 te sterk voor Nederland.

PARIJS, 17 NOV. De UEFA heeft voor de loting van de eindronde van het Europees voetbalkampioenschap van 1996 de vier groepshoofden bekendgemaakt. Aangewezen zijn gastland Engeland, titelverdediger Denemarken, Spanje en Duitsland.

FRANKFURT, 17 NOV. Het sarcasme bleef achterwege. De Amerikaanse tennisser Jim Courier won gisteren in Frankfurt zijn tweede groepswedstrijd van Thomas Muster (6-4, 4-6 en 6-4) en was na afloop niet te betrappen op de absurdistische uitspraken die meestal na een nederlaag uit zijn mond komen rollen.

Het Belgische wielermekka Gent is deze week strijdtoneel van de 55ste Zesdaagse. De kleinste hal, de grootste lol.

ROTTERDAM, 17 NOV. De Europese voetbalbond UEFA zal zich vooralsnog niet bemoeien met het besluit van Ajax geen Hongaarse supporters toe te laten bij de wedstrijd Ajax-Ferencvaros voor de Champions League op 6 december. De UEFA zal zich pas over de zaak buigen als Ferencvaros protest aantekent, maar de Hongaarse club heeft nog niets van zich laten horen.

ROTTERDAM, 17 NOV. Het sectiebestuur betaald voetbal krijgt donderdag vrijwel zeker drie nieuwe leden. Voorgedragen zijn Theo van Duivenbode (voetbalzaken), Henk Kesler (reglementszaken) en Sylvia Tóth (licentiezaken). Het trio moet de aftredende Karel Jansen en Miel Maessen en de opgestapte penningmeester Theo Aalbers vervangen. Tóth wordt de eerste vrouw in het sectiebestuur. Sinds 1972 is ze directievoorzitter van Content Beheer. Daarnaast bekleedt ze functies bij zowel zakelijke als charitatieve instellingen en bedrijven. Zo is ze lid van de Raad van Commissarissen van Koninklijke Bijenkorf Beheer en voorzitter van het Ronald McDonald Kinderfonds. In 1985 werd Toth (51) gekozen tot zakenvrouw van het jaar. De verrassende voordracht van Tóth noemde sectie-voorzitter Jos Staatsen gisteravond in het televisie-programma Barend & Van Dorp “een kwestie van goed nadenken”.

Scoren met het kruis, daar komt nog een liedje van. De BV Oranje laat geen 'lulgoal' liggen. Voor het lente wordt schalt over Radio 3 een chanson waarin het mirakel van De Kuip tot in het detail wordt bezongen. Clarence Seedorf is voor het leven getekend.

Een deel van de niveauverschillen tussen basisscholen ontstaat doordat veel scholen te lage verwachtingen hebben van 'kansarme' leerlingen. Het onderwijs wordt te veel op die lage verwachtingen afgestemd. Dit blijkt uit het 'PRIMA-cohortonderzoek' naar resultaten van achthonderd basisscholen van het Nijmeegs Instituut voor Toegepaste Sociale Wetenschappen (ITS) en het SCO-Kohnstamminstituut in Amsterdam. De resultaten van het onderzoek worden vanmiddag gepresenteerd.

Diefje met verlos en Krijgertje. Dat speelden we. En als we naar huis gingen, liepen we in het gelid. Het is hier zoals vroeger. De ommuring en de bomen staan er nog. Alleen was vroeger alles zo somber en donker. Fijn was het niet. Ik zou liever in deze tijd naar school gaan.''

Er staat een man voor basisschool de Uilenburcht, twee sportschoenen in zijn hand, een metallic Mercedes 300E achter hem. Hij staat daar als een standbeeld, verzonken in herinneringen. Totdat de schoolkinderen naar buiten stormen en hem en masse toezingen. “Een beroemdheid op de stoep”, spreekt de adjunctdirecteur plechtig: “Zijn foto staat op deze telefoonkaart. En die maken ze eigenlijk alleen van koningin Beatrix.” Vingers vliegen de lucht in. “Een handtekening, meneer.”

De wet op het basisonderwijs, die op 1 augustus 1985 in werking trad, betekende een fusie tussen in totaal 17.000 kleuter- en lagere scholen tot 8.500 'Nieuwe Basisscholen'. De twee oude kleuterklassen en zes klassen van de lagere school werden de acht groepen van de basisschool. De Wet op het lager onderwijs uit 1920 en de Wet op het kleuteronderwijs uit 1955 vervielen. De leerplichtige leeftijd werd één jaar vervroegd: van zes naar vijf jaar. De leuze werd: 'Vijf jaar moet, vier jaar mag'.

ARNHEM, 17 NOV. Angstige kleuterleidsters die vreesden opeens doelgericht les te moeten geven aan spelende kleuters. Ingewikkelde fusies tussen kleuter- en basisscholen. Conflicten over wie de nieuwe directeur mocht worden. Eindeloze docentenvergaderingen over 'schoolwerkplannen'. Onderwijzers die zich 'overladen' voelden, omdat zoveel nieuwe 'aandachtsgebieden' werden voorgeschreven.

De pedagogische provincie viert deze week het tienjarig bestaan van de Wet op het basisonderwijs. Tientallen bekende Nederlanders bezochten in de feestweek hun oude school. “De leraren maken het veel te individueel”, oordeelt oud-voetballer W. van de Kerkhof. Hij mist “de gezamenlijkheid”. “Ik zou liever in deze tijd naar school gaan”, zegt schrijver H.P. de Boer.Met de wet uit 1985 had het onderwijs een grote sprong voorwaarts moeten maken. Maar veel is er niet veranderd, blijkt uit veel evaluaties. “Het onderwijs is niet slechter geworden, maar ook niet beter”, zegt P. van Dam van het Cito. En de Nijmeegse onderzoeker P. Jungbluth: “Van gelijke kansen in het basisonderwijs is geen sprake.”

AMSTERDAM, 17 NOV. Het driedaagse TegenTonen-festival voor experimentele popmuziek dat jaarlijks in Paradiso in Amsterdam gehouden werd, zal komend jaar niet plaatshebben. Sinds de oprichting van het festival in 1984 was de formule nagenoeg onveranderd gebleven, afgezien van de toevoeging van een 'dance'-avond. De organisatie gaat zich bezinnen op een andere vorm en hoopt in 1997 weer een festival te presenteren.

AMSTERDAM, 17 NOV. Een tekening van de Haarlemse kunstenaar Hendrick Goltzius (1558-1617) heeft op een veiling bij Sotheby's Amsterdam ruim 550.000 gulden opgeleverd. De tekening, die de goden Venus, Adonis en Cupido voorstelt, werd eigendom van een Britse kunsthandelaar.

GREENBRAE, 17 NOV. Jack Finney, de auteur van de dikwijls verfilmde roman The Body Snatchers, is op 84-jarige leeftijd aan een longontsteking overleden in een ziekenhuis in Greenbrae in Californië. Dat is gisteren bevestigd door medewerkers van het ziekenhuis.

De 'Grand Old Lady' van de Keltologie prof.dr.Maartje Draak is gisteren op 88-jarige leeftijd in haar woonplaats Amsterdam overleden. Maartje Draak was van 1946 tot 1977, aanvankelijk als lector en later als buitengewoon hoogleraar in de Keltische taal- en letterkunde, verbonden aan de gemeentelijke universiteiten van Amsterdam en Utrecht. Haar levensloop was, zoals ze zelf vertelde, ingrijpend beïnvloed door een met zwarte draakjes versierd sprookjesboek dat ze als meisje had gelezen: de Chinesische Volksmärchen van Richard Wilhelm. Hierdoor zou ze zich gaan toeleggen op wetenschappelijk sprookjesonderzoek. Maartje Draak werd in 1907 in Venlo geboren als enige dochter van een ambtenaar bij Invoerrechten en Accijnzen. In 1926 vertrok ze naar Amsterdam om Nederlands te studeren. Voor haar doctoraalexamen koos ze als speciaal studieterrein de Arthuristiek - in de middeleeuwse Arthurteksten was ze draken tegengekomen - en als bijvakken Welsh en Oudfrans. In de crisisjaren leerde ze Oudiers bij de Keltoloog A.G. Hamel bij wie ze in 1936 promoveerde.

Voorstelling: De Omval, door Montezuma's Revenge (Rob Veldhuijsen, Paul Klooté, Jeffrey Zuhdy, Floris Nielsen en Andy Tjin). Regie: Bart Stuyf. Gezien: 16 nov in de Schouwburg, Leiden. Tournee t/m 11 mei. Inl 018-3623155.

Optreden: Jazzmatazz. Gezien: Paradiso, Amsterdam, 16/11.

TEL-AVIV, 17 NOV. Archeologische opgravingen in het midden van Israel hebben deze week het onweerlegbare bewijs van het bestaan van het geslacht van de Hasmonaiem (Makkabeeërs) geleverd. Bij de aanleg van een weg naar Jeruzalem, in de nabijheid van de in aanbouw nieuwe grote stad Modi'in, stuitte een tractor op een ondergrondse grafkelder. Daarin werden 23 grafkisten gevonden.

Concert: Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Alexander Lazarjev m.m.v. George Pieterson, klarinet. Programma: J. Brahms: Akademische Festouvertüre; Klarinetsonate op. 120 (bew. L. Berio) en Symfonie nr. 4. Gehoord: 16/11 Concertgebouw Amsterdam. Herhaling: 17/11.

DEN HAAG, 17 NOV. Schouwburgen moeten subsidie krijgen om artistiek hoogstaande produkties te programmeren. Dat geld moet komen uit een nieuw programmeringsfonds. Het fonds moet worden gefinancierd door de verlaging van het btw-tarief van 17,5 naar 6 procent. Dat schrijft staatssecretaris Nuis (cultuur) in een brief aan de Tweede Kamer.Volgende week bespreekt de Kamer de notitie Pantser of ruggegraat, waarin de bewindsman de uitgangspunten voor zijn beleid voor 1997-2000 schetst. Het rapport verscheen afgelopen zomer en loopt vooruit op de Cultuurnota 1997-2000, die volgend jaar verschijnt. (ANP)

BRUSSEL, 17 NOV. De Europese Commissie heeft een voorstel gedaan tot de oprichting van een Europees filmgarantiefonds met een kapitaal van ruim 400 miljoen gulden. Het fonds, dat wordt ondergebracht bij het Europees Investeringsfonds, kan tot 50 procent van de investeringskosten in nieuwe Europese film- en tv-produkties garanderen. De nadruk zal komen te liggen op het stimuleren van meertalige fictieve films. Het voorstel wordt maandag besproken door de Europese ministers van cultuur. Het gaat niet om een nieuwe subsidie, maar om een methode van kredietverzekering. (ANP)

ROTTERDAM, 17 NOV. Branimir Medic heeft gisteren in het Nederlands Architectuurinstituut (NAi) in Rotterdam de Prix de Rome stedebouw en landschapsarchitectuur ontvangen uit handen van staatssecretaris Nuis (cultuur). Medic (1961), die werkt bij het Rotterdamse bureau Christiaanse, kreeg de prijs voor een utopisch stedebouwkundig plan. Rob Hootsmans (1962), werkzaam bij het Amsterdamse bureau Berkel & Bos, kreeg de eerste prijs voor architectuur. Aan beide prijzen is een geldbedrag van 40.000 gulden verbonden. De Prix de Rome is de grootste Nederlandse staatsprijs voor kunstenaars tot 35 jaar. Hij wordt jaarlijks in een andere discipline uitgereikt.

Tentoonstelling: De taal van Cobra. T/m 14 jan. Cobra Museum voor Moderne Kunst, Sandbergplein 1, Amstelveen. Di t/m zo 11-17u. Cat ƒ85,-

MANNHEIM, 17 NOV. De linkervleugel van de SPD, de Groenen en de PDS zijn enthousiast over de verrassende verkiezing, gisteren, van de Saarlandse premier Oskar Lafontaine als nieuwe SPD-voorzitter. De Duitse regeringspartijen zien de SPD echter onder Lafontaine uit het politieke midden naar links schuiven.

BRUSSEL/ANKARA/MOSKOU, 17 NOV. Onderhandelaars van de NAVO zijn er gisteravond in Wenen niet in geslaagd met Rusland tot een vergelijk te komen over naleving van het CFE-verdrag voor de beperking van conventionele wapens in Europa. Het conflict werpt een schaduw over het succes van het verdrag, maar diplomaten hebben goede hoop dat vandaag alsnog overeenstemming wordt bereikt over een verklaring waarin “de contouren van een oplossing zichtbaar worden gemaakt”.

MANNHEIM, 17 NOV. Twee weken geleden besloot het SPD-bestuur unaniem om Rudolf Scharping, de tobbende chef van een tobbende partij, aan te bevelen voor herverkiezing als voorzitter. Onder die aanbeveling stonden ook de namen van Oskar Lafontaine en Gerhard Schröder, deelstaatspremiers (in Saarland en in Nedersaksen), generatiegenoten en concurrenten van Scharping.

DEN HAAG, 17 NOV. Bosnisch-Servische troepen hebben in juli van dit jaar vrijwel de hele moslim-bevolking in de enclave Srebrenica uitgeroeid. Naar schatting zijn binnen veertien dagen na de val van de enclave ruim 6.000 moslims vermoord.

ISLAMABAD, 17 NOV. De Verenigde Naties zijn een nieuwe inspanning begonnen om de Afghaanse president Burhanuddin Rabbani ertoe te bewegen af te treden en Afghanistan vrede te brengen. Eerdere dergelijke vredespogingen zijn tot dusverre op niets uitgelopen. De speciale afgezant van de VN voor Afghanistan, Mahmoud Mestiri, zei gisteren dat Rabbani's vertrek noodzakelijk was omdat zijn tegenstanders hadden duidelijk gemaakt dat er anders geen vrede zal komen. “Een werkelijke slag om (de hoofdstad) Kabul kan een bloedbad worden”, aldus Mestiri op een persconferentie in Islambad. “Ik wil een grote aanval op de stad voorkomen.” De radicaal-islamitische Talibaan, op dit moment Rabbani's belangrijkste tegenstaders, liggen aan de zuidelijke rand van Kabul. Zij eisen dat Rabbani hun, en niemand anders, de macht overdraagt. (Reuter)

JAKARTA, 17 NOV. Vijf Oosttimorese jongeren die gisteren hun toevlucht zochten in de Franse ambassade in de Indonesische hoofdstad, Jakarta, krijgen politiek asiel in Portugal. Dat heeft een woordvoerder van het Internationale Rode Kruis in Jakarta vanmorgen gezegd. “Het is allemaal geregeld”, aldus Henry Fournier. “Vanavond vertrekken ze naar Portugal.” Volgens ooggetuigen in Jakarta hebben de vijf inmiddels de ambassade in een auto van het Rode Kruis verlaten. Woensdag vertrokken al 21 Oosttimorezen die in de ambassade van Japan hun toevlucht hadden gezocht, naar Portugal. Sinds september hebben in totaal 39 Oosttimorezen hun toevlucht gezocht in buitenlandse ambassades. (AP)

PARIJS, 17 NOV. Alain Carignon (46), minister van communicatie in de regering-Balladur, is veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf, waarvan twee jaar voorwaardelijk, plus een boete van 130.000 gulden. De oud-burgemeester van Grenoble is schuldig bevonden aan corruptie. Hij heeft gemeentelijke concessies vergeven in ruil voor geld voor zijn politieke campagnes en persoonlijke voordelen.

ATHENE, 17 NOV. Griekse gevangenen hebben op de derde dag van hun opstand in een gevangenis bij Piraeus een buitenlandse medegevangene opgehangen en daarna verbrand. De politie heeft vandaag gezegd te geloven dat de gelynchte gevangene een Albanees is. Het was de vierde dode sinds de gevangenen dinsdag in opstand kwamen om betere leefomstandigheden te eisen. Drie Grieken stierven door een overdosis drugs nadat zij de gevangenisapotheek hadden geplunderd.

De voormalige president van Zuid-Korea Roh Tae Woo zit sinds gisteren in de stadsgevangenis van Seoul op beschuldiging van miljoenencorruptie. Roh bekende eerder al schuld. Vanmorgen werd ook het voormalige hoofd van zijn lijfwacht gearresteerd op verdenking van corruptie. Het schandaal kan verstrekkende gevolgen hebben voor Zuidkoreaanse politici en zakenlieden.

Maandenlang was het onzeker of Liamine Zéroual voldoende steun had van de hoogste legerofficieren om zich kandidaat te stellen voor het Algerijnse presidentschap. Typerend, zowel voor hem als voor het systeem, was ook dat niemand wist of hij zèlf wel ambieerde door te gaan. Toen het eenmaal vaststond dat hij “zich beschikbaar stelde”, duurde het nog geruime tijd voordat men de beslissing officieel bekendmaakte. Hij zou - nota bene “als onafhankelijk kandidaat” - naar het ambt van president dingen.

Liamine Zéroual, tot niemands verbazing de grote overwinnaar bij de eerste presidentsverkiezingen in de geschiedenis van Algerije, werd 54 jaar geleden geboren. Gelukkig voor hem: in Batna in Oost-Algerije. Want uit dat gebied komen sinds de onafhankelijkheid vrijwel alle militaire machthebbers. Op 16-jarige leeftijd sloot hij zich aan bij het Nationale Bevrijdingsleger, later omgedoopt tot het Nationale Volksleger. Het zijn de kolonels van dàt leger, in de jaren '80 tot generaals gepromoveerd, die sinds 1963 onafgebroken de gang van zaken in het land bepaalden. Tot op de dag van vandaag.

AMMAN, 17 NOV. Een twaalf meter hoog standbeeld van koning Hussein is deze week nog vóór de onthulling verwijderd uit een park in de Jordaanse hoofdstad Amman. Het gemeentebestuur van Amman had het beeld de koning cadeau gedaan voor zijn 60ste verjaardag. Maar de koning wilde geen standbeeld.

PEKING, 17 NOV. Met de uitgave van een witboek over wapenbeheersing hebben de Chinese autoriteiten gisteren voor het eerst een formele poging gedaan de internationale bezorgdheid over een eventuele Chinese militaire dreiging uit de weg te nemen.

AMSTERDAM, 17 NOV. De helft van de Nederlandse gezinnen viert dit jaar sinterklaas met geschenken. Dat is twintig procent minder dan vijf jaar geleden. Dit blijkt uit een onderzoek van NIPO. Het aantal mensen dat met kerst kado's geeft is sinds 1990 even groot gebleven. De groep die geen van beide feesten viert is groter geworden.

ARNHEM, 17 NOV. Door nog onbekende oorzaak is vanmorgen vroeg in het Arnhemse openluchtmuseum de historische Oldambtster boerderij 'Beerta' in vlammen opgegaan. De schade van het gebouw wordt geschat op tenminste 4 miljoen gulden. De boerderij bevatte een aantal historische collecties waaronder handbeschilderde karren, wagens en sleden.

DEN HAAG, 17 NOV. De gemeente Hulst mag koffieshops blijven weigeren. Dat blijkt uit een uitspraak donderdag van de Raad van State. De uitspraak steunt de gemeente Hulst, die eerder besloot bestaande koffieshops te sluiten en nieuwe te weren. De gemeente wil daarmee drugstoerisme tegengaan en de overlast voor de bevolking beperken.

MIDDELBURG, 17 NOV. De rechtbank in Middelburg heeft gisteren de gemeentelijke vismijn in Vlissingen en de directeur daarvan vrijgesproken van valsheid in geschrifte, maar wel veroordeeld wegens overtredingen van de Visserijwet. De vismijn moet een boete van 16.000 gulden betalen, de directeur 1.600 gulden. De mijn werd verdacht van gesjoemel in de administratie.

DEN BOSCH, 17 NOV. De raadsvergadering in Den Bosch is gisteravond verstoord door CD-leider Janmaat en een aantal aanhangers. De groep was naar Den Bosch gekomen om te protesteren tegen een verbod van de gemeente om volgende week een demonstratie te houden. In de raadszaal ontvouwde de groep een spandoek met de tekst “De CD vindt ook dit college zakkenvullers”. Burgemeester Burgers gelastte de demonstranten de zaal te verlaten.

ROTTERDAM, 17 NOV. Het ongeluk dat dinsdag op de A20 bij Rotterdam gebeurde, is waarschijnlijk veroorzaakt door een auto die over de weg slingerde en daarna tot stilstand kwam. De automobilist verklaarde tegenover de politie dat zijn stuur begon te trillen en dat zijn auto naar rechts schoof. Daarom moest hij remmen. De vrachtwagen achter deze auto moest uitwijken, waardoor de bestuurder de macht over het stuur kwijtraakte.

DEN HAAG, 17 NOV. Het probleem van de files was niet opgelost, toen Kamervoorzitter Deetman gistermiddag tegen vier uur de begrotingsbehandeling van minister Jorritsma afhamerde. De noodklok was geluid, dat was eigenlijk alles. Onder het motto dat er een 'noodplan' moest komen voor het op gang houden van de mobiliteit, hadden VVD en CDA voor meer wegen gepleit. Onder hetzelfde motto hadden de andere fracties juist minder autogebruik gepropageerd. Maar dat was vorig jaar ook zo. Ook toen al vielen er termen als 'deltaplan' en 'dweilen met de kraan open'.

DEN HAAG, 17 NOV. Het ministerie van defensie heeft het gebruik van het nieuwe geweer van de krijgsmacht, de Canadese Diemaco C-7, voorlopig verboden. Het geweer vertoont ernstige gebreken bij het afvuren van een salvo patronen. Het defect werd vorige week ontdekt door instructeurs van de Landmacht.

DEN HAAG, 17 NOV. In de ambtenarenloge van de Tweede Kamer werd gisteren wat onrustig heen en weer geschoven. In het parlement ligt meestal de politieke leiding van een departement onder vuur; de ambtenaren beperken zich gewoonlijk tot het adviseren van de minister.

ROTTERDAM, 17 NOV. Door spoorwerkzaamheden bij Warmond en Hoofddorp rijden er dit weekeinde geen treinen op de trajecten Leiden-Schiphol en Leiden-Heemstede/Aerdenhout.

DEN HAAG, 17 NOV. Twee middelbare scholen in Den Haag hebben hun leerlingen verboden kleine Nederlands vlaggetjes op de mouw van hun jas te dragen. Ze willen daarmee vreemdelingenhaat binnen de schoolmuren bestrijden.

HILVERSUM, 17 NOV. Het college van burgemeester en wethoudersvan Hilversum beslist vandaag over de vraag of de positie van wethouder E.Smit van financiën onhoudbaar is geworden.

é 4 Een inval van koude lucht vanuit het noorden veroorzaakt heel even winters weer, Vooral vanavond merken we dat nog, als er enkele flinke hagel- en sneeuwbuien kunnen vallen.

Scharping De verslagen voorzitter van de Duitse sociaal-democratische SPD, Scharping, verloor als lijsttrekker niet in 1984 van kanselier Kohl, zoals in de krant van 16 november…

Oud-voorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging A. van de Zandt is dinsdag op 54-jarige leeftijd overleden. Van de Zandt was van 1984 tot 1991 bestuurslid van de huisartsenorganisatie, waarvan de laatste vier jaar als voorzitter. In die periode veranderde de LHV van een belangenorganisatie in een beroepsvereniging. Na beeindiging van zijn huisartsenpraktijk in Nieuwegein was Van de Zandt directeur van PWZ-verzekeringen in Purmerend, Hij bekleedde daarnaast tal van bestuursfuncties.

NIJMEGEN, 17 NOV. De rechtspositie van werkende vrouwen die pas zijn bevallen of zwanger zijn, is in Nederland niet goed geregeld. De regelgeving voor zwangerschapsverlof, voeden van het kind onder werktijd, aanpassing van de werktijden en -omstandigheden is verbrokkeld, en daardoor bestaat er rechtsongelijkheid tussen vrouwen met verschillende soorten dienstverbanden.

Met enorm veel enthousiasme ging het instituut destijds van start. Het zou een apostolair-strategisch centrum moeten zijn. Daardoor zouden alle kerkelijke deuren en ramen worden opengegooid want de kerk “moest de wereld in”. Ook zou met dit instituut zo'n sterk kerkelijk offensief op het volk worden losgelaten dat er weldra geen enkele onderwijzer, jeugdleider, sportleraar, arts, ingenieur of rechter meer zou durven beweren dat hij geen weet van het Evangelie had.

UTRECHT, 17 NOV. Het afschaffen van het vrije beroep van medisch specialist in ziekenhuizen zal de mogelijkheden van specialisten om het beste voor hun patiënten te bereiken onder druk zetten. De efficiëncy van hun handelen zal afnemen. Ook zullen medisch specialisten minder in staat zijn om in een bureaucratisch instituut als het ziekenhuis dingen voor elkaar te krijgen.

DEN HAAG, 17 NOV. De Tweede Kamer staat in hoofdlijnen achter de plannen van staatssecretaris Terpstra (welzijn) om de ouderenzorg te moderniseren. De Kamer zal wel zelf een onderzoek instellen naar de financiële haalbaarheid van de plannen. De bejaardenoorden, de verpleeghuizen en de thuiszorg zullen vanaf 1 januari 1997 worden gefinancierd uit een fonds van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). De vermogenstoets voor bewoners van bejaardenoorden wordt afgeschaft.

DOORN, 17 NOV. De Nederlandse Hervormde Kerk gaat ondanks grote weerstand tegen Samen op Weg door met het fusieproces met gereformeerden en lutheranen. Voorstellen om het fusieproces te torpederen of nog verder te vertragen, kregen gisteravond in de hervormde synode te Doorn slechts de steun van een kwart van de afgevaardigden.

UTRECHT, 17 NOV. De ziekenhuizen verwijten de medisch specialisten een onjuiste voorstelling van zaken te geven over het voornemen van het kabinet het vrije beroep van medisch specialist af te schaffen.

DEN HAAG, 17 NOV. Het systeem van individuele huursubsidie wordt ingrijpend gewijzigd. Staatssecretaris Tommel (volkshuisvesting) heeft deze plannen vandaag met het kabinet besproken. De wijzigingen kunnen vooral voor gezinnen gunstig uitpakken. Daar staat tegenover dat andere groepen moeten inleveren.

DEN HAAG, 17 NOV. Het VN-tribunaal voor oorlogsmisdaden in voormalig Joegoslavië heeft de Bosnisch-Servische leider Radovan Karadzic en generaal Ratko Mladic aangeklaagd voor de moord op duizenden Bosnische moslims na de val van de moslim-enclave Srebrenica op 11 juli. Karadzic en Mladic werden eerder dit jaar al aangeklaagd voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, waaronder het gijzelen van VN-waarnemers.

MANNHEIM, 17 NOV. Een uurtje nadat oud-kanselier Helmut Schmidt (1974-'82) gisteren uit zijn woonplaats Hamburg naar het SPD-congres in Mannheim was vertrokken, ging de autotelefoon. Schmidts vroegere kanselarijminister Hans-Jürgen Wischnewski - wegens zijn goede contacten in de Arabische wereld ook wel Ben Wisch genoemd - meldde zich met een boodschap. En wel met deze: Helmut, schrik niet, maar zoëven is niet Rudolf Scharping maar Oskar Lafontaine gekozen als partijvoorzitter. Wil je nu vanmiddag nog steeds een rede komen houden? Nee, dat wilde Schmidt beslist niet. Hij liet zijn chauffeur dus keren en naar Hamburg terugrijden.

DEN HAAG, 17 NOV. Een al enkele jaren oude bezuiniging op het stads- en streekvervoer van 75 miljoen gulden wordt gedurende één jaar voor 44 miljoen teruggedraaid. Dat is de belangrijkste uitkomst van de begrotingsbehandeling van het ministerie van verkeer en waterstaat, die gisteren werd afgerond.

ALGIERS, 17 NOV. Bijna driekwart van de Algerijnse kiezers heeft gisteren, ondanks de dreigementen van moslim-extremisten en boycotoproepen van de oppositie, zijn stem uitgebracht in de presidentsverkiezingen, aldus de officiële uitslag. Volgens verwachting is president Liamine Zéroual in zijn ambt bevestigd.

Weersverwachting voor zaterdag opgemaakt door onze weerkundige medewerker om 12.30 uur: Vannacht nog enkele hagel- of sneeuwbuien en temperaturen rond of iets onder nul.

DEN HAAG, 17 NOV. ‘Een technocratische benadering’, ‘de impact van belastingheffing wordt onderschat’ en “ik sta paf van deze vertechniseerde benadering’.

ROTTERDAM, 17 NOV. Northwest Airlines (NWA) heeft gisteren tegen de uitdrukkelijke wens van partner KLM in besloten dat de (stemgevende) rechten van afzon-, derlijke…

PARIJS, 17 NOV. Frankrijk heeft vanmorgen scherp gereageerd op de steun van tien lidstaten van de Europese Unie, waaronder Nederland, in de ontwapeningscommis- sie van de…

DEN HAAG, 17 NOV. De directeur politie van het ministerie van justitie, H. Wooldrik, vertrekt bij het - departement. Hij wordt hoofdofficier van justitie in Zutphen.

AMSTERDAM, 17 NOV. De Nederlandsche Bank heeft de voorschotrente, het tarief dat banken aan DNB betalen voor voorschotten tegen onderpand, verlaagd van 3,5 procent naar 3,25…

ROTTERDAM, 17 NOV. De ziekenhuizen vinden dat de specialisten een verkeerde voorstelling van zaken geven bij hun protest tegen afschaffing van hun vrije beroep. Voorzitter W.

Pete Sampras verloor gisteravond in Frankfurt zijn derde groepswedstrijd in het ATP-wereldkampioenschap. Net als een maand geleden in de finale van een toernooi in Lyon, moest de Amerikaan zijn meerdere erkennen in de Zuidafrikaan Wayne Ferreira. Sampras verloor de tie-break van de eerste set met 7-1, won de tweede set, maar verspeelde in de derde set zijn opslag al in de tweede game. Ferreira gaf daarna geen breekpunten meer weg en besloot de partij met een ace. “In Lyon dacht ik nog dat mijn overwinning een eenmalige gebeurtenis zou zijn”, zei Ferreira.

Ir.B. Bijvoet (1940), lid van de hoofddirectie van Campina Melkunie, zal in plaats van Van den Berg per 1 december aantreden als voorzitter van de hoofddirectie.

De Kabouter van Rien Poortvliet en Wil Huygen, verteld door Frank Groothof. Cd-i uitgave Eaglevision en Quercus. Prijs ƒ 69,95.

Joh. Mourik uit Groot-Ammers, actief op milieugebied, wegenaanleg en dienstverlening aan (petro)-chemische industrie, neemt SBA Holding uit Heerlen over. Partijen denken hierover binnenkort definitief een akkoord te bereiken. Zij willen geen mededelingen doen over de overnamesom.

R. Schipper, tot begin dit jaar bestuursvoorzitter van het voedings- en drankenconcern BolsWessanen, zet zijn carrière voort als headhunter. Hij treedt met onmiddellijke ingang in dienst bij Boyden in Amsterdam, dat zich officieel bezig houdt met executive search, het zoeken naar geschikte kandidaten voor managementfuncties.

Dr. J.C. Terlouw (1931), Commissaris van de Koningin in Gelderland, is met ingang van 1 december benoemd tot voorzitter van het bestuur van het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) in Petten. De functie was vacant door het overlijden van de vorige voorzitter, de oud-minister van economische zaken, drs. G. van Aardenne.

I.J. Vos (1937), algemeen directeur van de groothandel in levensmiddelen Schuitema, legt in maart volgend jaar zijn functie neer wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Hij zal daar prof.dr. A. Wattel opvolgen als voorzitter van de raad van commissarissen. Drs J.G.B. Brouwer (1955), lid van de directie, zal Vos opvolgen als directievoorziter.

De winstgroei van Koninklijke Sphinx Gustavsberg te Maastricht (wandtegels, closetpotten, kranen) vlakt af. In de eerste helft van het op 1 mei begonnen boekjaar is de netto winst nog wel met 10 procent gestegen tot 14,5 miljoen gulden, maar de rek is er uit. De directie verwacht voor het lopende boekjaar een winst die “ongeveer gelijk” zal zijn aan die van het boekjaar 1994/1995. Toen verdiende Sphinx netto 30,1 miljoen.

Stena Line, de Zweedse veerbootrederij uit Göteborg, de grootste in de wereld, heeft in de eerste negen maanden van 1995 aan winstgevendheid ingeboet. Ondanks hogere vrachttarieven bleef de netto winst steken op 272 miljard kroon (625 miljoen gulden) vergeleken met een netto resultaat van 7,5 miljard kroon (ruim 1,7 miljard gulden) over dezelfde periode van vorig jaar. De scheepsramp met de Estonia, de veerboot die een jaar geleden met groot verlies aan mensenlevens in de Oostzee verging, had een duidelijk effect op de passagiersboekingen. In de afgelopen zomermaanden waren die 15.000 lager dan in het vorige jaar.

Bierproducenten in Duitsland maken zich zorgen over de gestaag afnemende lust tot drinken van het gerstenat door de eigen bevolking. Voorzitter Rainer Pott-Feldmann van de Duitse brouwersvereniging verklaarde dat de bierafzet van de brouwerijen waarschijnlijk alleen nog valt te vergroten door middel van meer export. De consumptie per hoofd van de bevolking is in Duitsland, dat bekend staat als de grootste bierdrinkende natie in de wereld na Tsjechië, afgenomen van 149 liter in de jaren zeventig tot 140 liter in 1994. In Nederland ligt de bierconsumptie per hoofd van de bevolking daar bijna 50 liter onder.

J. Bernlef Cellojaren Uitg. Querido, 182 blz., ƒ 27,50

Hoewel de verticale prijsbinding niet in gevaar is, blijft het ploeteren met het Nederlandse boek. Vooral op televisie. Bij de VPRO wordt onder leiding van een zombie wat somber gekeuveld over de literatuur en bij de KRO heb je: Ik heb al een boek.

Michel de Montaigne Op dood of leven Vert. Hans van Pinxteren, Uitg. Athenaeum-Polak & Van Gennep, 180 blz., ƒ 34,90

H. Bekker (59) is benoemd tot president van de Centrale Raad van Beroep in Utrecht. Hij volgt met ingang van 1 december A. van Galen op, die bij zijn afscheid is benoemd tot Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau. Bekker was eerder werkzaam als hoofd van de afdeling Algemene en juridische zaken van het ministerie van Binnenlandse Zaken en als raadsadviseur van de Staat bij de Raad van State.

Les Plesko De laatste flash Vert. Paul Syrier, Uitg. Contact, 303 blz., ƒ 39,90

Helmut Krausser Melodieën Vert. Ria van Hengel, Uitg. De Geus, 768 blz., ƒ 79,90

Ebou Dibba Fafa. Een idylle aan de oevers van de Gambia Vert. Hanneke Richard-Nutbey, Uitg. In de Knipscheer, 256 blz., ƒ 37,50

Irene Dische De intieme bekentenissen van Olivier Weinstock Vert. Tineke Davids, Uitg. Van Gennep, 163 blz., ƒ 34,90

Lisa Bresner Mijn innige vijandin Vert. Jan Versteeg, Uitg. De Geus, 109 blz., ƒ 29,90

Cees van Roosmalen Ongedroomde zomerverhalen Uitg. De Geus, 158 blz., ƒ 32,90

Johan Schaafsma Non Dacapo Uitg. Vassallucci, 92 blz., ƒ 29,90

Ward Ramaekers Crapuul! Uitg. Van Halewyck, 195 blz., ƒ 29,90

Alessandro Baricco Oceaan van een zee Vert. Manon Smits, Uitg. De Geus, 237 blz., ƒ 39,90

Elechi Amadi De slaaf Vert. Peter Abspoel, Uitg. In de Knipscheer, 288 blz., ƒ 39,50

Sybren Polet Taalfiguren 3 en 4 Uitg. de Bezige Bij, 108 blz., ƒ 34,50

Marcel Proust De voortvluchtige Vert. Thérèse Cornips, Uitg. De Bezige Bij, 299 blz., ƒ 44,50

Tijdens zijn verjaardag sliep het nijlpaard.De dieren vierden zijn feest op hun tenen. Heel voorzichtig legden ze hun cadeaus neer en gingen aan tafel zitten. Geruisloos aten ze de taarten die klaar stonden.

Leon Gommers De hondewacht Uitg. De Bezige Bij, 315 blz., ƒ 39,50

Raoul Vaneigem Het stuurse gezicht van het surrealisme Vert. René Sanders en Willem Desmense, Uitg. IJzer, 124 blz., ƒ 34,90

Dan Franck Gekkenkerkhof Vert. Lieselot Wirtz, Uitg. Goossens, 133 blz., ƒ 29,50

Rien Vroegindeweij Zee & Land Uitg. L.J. Veen, 61 blz., ƒ 25,00

Rijk de Gooyer/Peter van Straaten Beste Peter, beste Rijk Uitg. Van Gennep, 80 blz., ƒ 19,90

Galerie Bloom, Bloemstraat 150, Amsterdam. T/m 2 dec. Di t/m za 13-18u. Prijzen 6000 tot 9000 gulden.

Kreek Daey Ouwens Tegen de kippen en de haan Uitg. Querido, 77 blz., ƒ 25,00

Afrikaanse voorwerpen uit verschillende regio's en eeuwen, van Egyptische mummies tot een Tanzaniaanse drum met benen, worden in Londen als kunst gepresenteerd op de expositie Africa: The Art of a Continent. “Op alle fronten heeft de Royal Academy zich zorgvuldig ingedekt tegen het gevaar van eurocentrisme.”Africa. The Art of a continent. Royal Academy of Arts, Londen. T/m 21 jan. Dag. 10-18u. Catalogus 613 blz. Prijs ƒ 73,50.

Video-Skulptur in Deutschland seit 1963. O.a. Nam Jun Paik, Wolf Vostell, Marcel Odenbach, Ulrike Rütenberg, Jeffrey Shaw en Franziska Megert. Atrium Stadhuis, Spui 70, Den Haag. T/m 2 dec. Ma t/m za 9-18u.

Hein Matthijs Ik ben net als een waringin Uitg. Conserve, 87 blz., ƒ 24,90

Pim Hofstra De Leeghwaters Uitg. De Arbeiderspers, 94 blz., ƒ 22,50

Herman de Coninck De vliegende keeper Uitg. De Arbeiderspers, 251 blz., ƒ 29,90

Foto: AMSTERDAM - Met twintig meter 'bommen', met dans, muziek en theater heeft theaterproduktiebureau Floating Amsterdam vanochtend de hoofdingang van het Amsterdamse stadhuis bezet. Het wil de aandacht vestigen op het dreigende faillissement. Deze zomer moest de voorstelling Sirenen, op het IJ in Amsterdam, vlak voor de première worden afgelast omdat een onontplofte vliegtuigbom in het water was ontdekt. Het theaterbureau had zeven ton gestoken in de voorstelling. (Foto NRC Handelsblad / Maurice Boyer)

Sjuul Deckwitz: Gelijk de zee. Uitg. Van Gennep, 108 blz. ƒ 22,90.

Dit gedicht droeg Freek de Jonge voor op 14 november in De Balie in Amsterdam, naar aanleiding van de executie van de schrijver Ken Saro-Wiwa in Nigeria.

De illusionist Robert-Houdin geldt als een van de grootste magiërs van de negentiende eeuw. Hij liet vlinders uit sinaasappelen ontsnappen en een medicijnman in rook opgaan. In Musée d'Orsay is nu een expositie over Robert-Houdin te zien. Ook elders in Parijs wordt zijn nagedachtenis levend gehouden. “Wat wervelt of terugklapt, verdwijnt of spiegelt, verspringt of van vorm verandert, dat alles zal hier een andere eigenaar krijgen.”Magie et illusionisme: autour de Robert-Houdin. Musée d'Orsay, Parijs. T/m 6 jan. Di t/m za 10-18, zo 9-18; do tot 21.45u. Charles-Arman Klein: Robert-Houdin - prestigieux magicien de Blois. Editions C.L.D., Chambray-les-Tours, 1988. Musée de la Curiosité et de la Magie, 11 Rue Saint-Paul, Parijs (metro Saint-Paul). Wo, za en zo 14-19u. Mayenne Magie Moderne, 8 Rue des Carmes, Parijs (metro Maubert- Mutualité). Di t/m za 10-20u, ma en zo 14-20u. Le Double-Fond, 1 Place du Marché Sainte-Catherine, Parijs (metro Saint-Paul).Voorstellingen om 20.30u, 22u en 24u.

Ach zie toch hoe De kleine zwarte kever Zijn pootjes onder zich Heeft samengevouwen In het uur van zijn dood - Zo netjes, zo zorgvuldig; Voor de eeuwigheid.

Dit is een foto van de Franse goochelaar Robert-Houdin die in 1867 werd genomen. Op een andere pagina in deze krant staat een schilderij van Jeroen Bosch, dat omstreeks 1500 is geschilderd. Eeuwen gingen er voorbij, maar de truc met de bekers en de balletjes is hetzelfde gebleven. Hoe vaak zie je niet een paar mannen op straat zitten die met dat spel proberen een onnozele voorbijgangers geld uit z'n zak te kloppen?

Om het sterven van een mens te beschrijven hebben veel dichters het beeld van een verwelkte bloem gebruikt. A. Rutgers van der Loeff schrijft erover in een bundel gewijd aan Catullus. “Het is of de kracht van het oorspronkelijke beeld nog intrigerender wordt doordat je ziet hoe het in al die verschillende gedaantes intact blijft.” Rubriek over boeken die ten onrechte in de ramsj zijn geraakt.

Foto: NIGERIA - Een man in Ogoniland (Nigeria) toont vervuilde grond. Vorige week vrijdag werden zes Ogoni-leiders, die onder andere protesteerden tegen de milieuvervuiling als gevolg van oliewinning in hun gebied door Shell, geëxecuteerd. De foto werd gemaakt in september. Inmiddels is het gebied bijna volledig afgesloten door het Nigeriaanse leger. (Foto Detlef Pypke)

De 'Grand Old Lady' van de Keltologie prof.dr.Maartje Draak is gisteren op 88-jarige leeftijd in haar woonplaats Amsterdam overleden. Maartje Draak was van 1946 tot 1977, aanvankelijk als lector en later als buitengewoon hoogleraar in de Keltische taal- en letterkunde, verbonden aan de gemeentelijke universiteiten van Amsterdam en Utrecht. Haar levensloop was, zoals ze zelf vertelde, ingrijpend beïnvloed door een met zwarte draakjes versierd sprookjesboek dat ze als meisje had gelezen: de Chinesische Volksmärchen van Richard Wilhelm. Hierdoor zou ze zich gaan toeleggen op wetenschappelijk sprookjesonderzoek. Maartje Draak werd in 1907 in Venlo geboren als enige dochter van een ambtenaar bij Invoerrechten en Accijnzen. In 1926 vertrok ze naar Amsterdam om Nederlands te studeren. Voor haar doctoraalexamen koos ze als speciaal studieterrein de Arthuristiek - in de middeleeuwse Arthurteksten was ze draken tegengekomen - en als bijvakken Welsh en Oudfrans. In de crisisjaren leerde ze Oudiers bij de Keltoloog A.G. Hamel bij wie ze in 1936 promoveerde.

Om het sterven van een mens te beschrijven hebben veel dichters het beeld van een verwelkte bloem gebruikt. A. Rutgers van der Loeff schrijft erover in een bundel gewijd aan Catullus. “Het is of de kracht van het oorspronkelijke beeld nog intrigerender wordt doordat je ziet hoe het in al die verschillende gedaantes intact blijft.” Rubriek over boeken die ten onrechte in de ramsj zijn geraakt.

Michel Boll Kus me kus me kus me Uitg. De Arbeiderspers, 234 blz., ƒ 34,90

Ach zie toch hoe De kleine zwarte kever Zijn pootjes onder zich

ROTTERDAM, 16 NOV. Bestuursleden en financiële vertegenwoordigers van Boeing en McDonnell Douglas hebben in New York oriënterende besprekingen gevoerd over een mogelijke fusie tussen beide lucht- en ruimtevaartgiganten. Dit meldt de Amerikaanse zakenkrant The Wall Street Journal vanochtend in haar Europese editie.

De Phoridae vormen een vliegenfamilie die zich het meest thuis voelt in donkere, vaak bizarre omgevingen. Er zijn soorten die leven in de larven van honingbijen, andere leven in doodskisten omdat ze lijken nodig hebben om zich te vermeerderen, sommige leven onder paddestoelen of zelfs in de verterende kelkjes van vleesetende planten. De Phoridae hebben zeer uiteenlopende vormen en gedragingen ontwikkeld om zich in die vreemde omgevingen te kunnen handhaven.

De bioloog Robert Trivers kreeg in de jaren zeventig internationale erkenning voor zijn publikaties over onderwerpen als ouderlijke investering en seksuele selectie, conflicten tussen ouders en kinderen, en wederkerig altruïsme. In 1985 verscheen van hem Social Evolution.

Quick-Ex, Domus Software Diemen, ƒ 49,95 Uninstaller, MicroHelp, MicroScope Waddinxveen, ƒ 185,-

Er ligt een krokodil onder het bed van elke systeembeheerder, elke informatiemanager, elk bedrijf dat een computer gebruikt. Soms zie je zijn ogen al even gemeen oplichten, twee lichtende ovalen, als een dubbele nul. Maar hij zal pas echt toeslaan als het midden in de nacht is, aan het begin van een zaterdag. Als de champagnekurken knallen voor het aanbreken van het jaar 2000. Dan staat de wereld op zijn kop, en ook menig computersysteem.

Afgezien van Fokker gaat het prima met de Nederlandse luchtvaart. Schiphol groeit gestaag en de luchtvaartmaatschappijen kopen hun vliegtuigen op de groei. Het luchtvaartonderwijs blijft hierbij niet achter. Per 1 september ging het Nederlands Luchtvaart College van start in een nieuw gebouw in Hoofddorp. Het NLC is een bundeling van vier middelbare beroepsopleidingen voor de luchtvaart. In 1989 is het van start gegaan. Vanaf 1992 waren de opleidingen verspreid over drie plaatsen. De Anthony Fokkerschool in Den Haag verzorgde de opleiding vliegtuigonderhoud, luchtvaartlogistiek kwam in Amstelveen en vliegtuigbouw zat in een MTS in Amsterdam. Nieuw is de opleiding luchtvaartdienstverlening, voor stewardessen.

Hierbij zend ik je, Govert, allergoedhartigste reisleider, mijn verslag van de studiereis in Berlijn. Vijfendertig Nederlandse leraren als gezelschap een week lang, ik zag er tegenop. Maar het was leuk, nog leuker dan nuttig. Wat aardig van Ritzen, die wandelende bos sprokkelhout, om dergelijke uitjes voor ons te betalen. Als dank krijgt hij hierbij een interessante tip: vergroting van de middelbaar onderwijstijd met tien tot twintig procent zonder kosten. Stel, zoals op middelbare scholen in Duitsland, een professorale tien minuten in, een pauze tussen lessen waarin de leerling van het ene lokaal naar het andere loopt. Bij ons gaan deze tien minuten af van de lestijd.

Tien jaar basisschool heeft duidelijk gemaakt dat de ontwikkeling van het kind goed kleuteronderwijs vereist. 'Als het hier niet goed gaat, ontnemen wij een kind al zijn kansen.'

Toen Daan nog in de wieg lag was hij een schattige, gezellige baby, herinnert Arga Paternotte zich. 'Maar toen hij ging kruipen en in het vrije veld kwam werd hij chaotisch en overbewegelijk.' Op z'n vierde moest Daan door zijn ouders uit de dakgoot geplukt worden en aan het eind van de kleuterschool zei de juf dat hij nog maar een jaar extra moest kleuteren. Waarom ze dat nodig vond kon ze eigenlijk niet goed uitleggen.

Een groep Europese en Amerikaanse astronomen heeft bij toeval een opvlamming ontdekt in het centrum van een vrij nabij sterrenstelsel. De ontdekking gebeurde tijdens het bestuderen van ultraviolet-opnamen die in de afgelopen jaren waren gemaakt met de Hubble Space Telescope. Het stelsel, aangeduid met het catalogusnummer NGC 4552 (of M89), bevindt zich op een afstand van ongeveer 55 miljoen lichtjaar in het sterrenbeeld Maagd. Het stelsel is een onopvallend object. De toevalligheid van de ontdekking zou er dus op kunnen wijzen dat zulke opvlammingen vaker voorkomen dan men denkt.

In en onder Nördlingen, een oud stadje in de Duitse deelstaat Beieren, liggen tonnen diamant. Het heeft echter geen zin dit materiaal te winnen, omdat de diamantjes hooguit enkele micrometer groot zijn. De aanwezigheid van diamant hangt hier samen met het feit dat Nördlingen in een krater ligt, die bijna 15 miljoen jaar geleden is ontstaan door de inslag van een ongeveer één kilometer grote planetoïde uit het zonnestelsel. De Rieskrater heeft een diameter van 24 km en is een van de best bewaarde grote meteorietkraters op aarde.

Volgens Charles Taylor wordt de mens geleid door meerdere moralen, die niet zelden met elkaar conflicteren. 'Denken dat het genoeg is om moraalfilosofen te hebben die je eenvoudig vertellen wat je moet doen en laten is slecht, gevaarlijk en demotiverend.'Taylor's belangrijkste filosofische werken voor een algemeen publiek zijn 'Hegel and Modern Society' (1979) en 'Sources of the Self' (1989). Meer poltitiek getinte boeken zijn 'The ethics of Authenticity' (1992, in het Nederlands vertaald als 'Malaise van de moderniteit', Uitgeverij Kok), 'Reconciling the Solitudes' (1993, essays over Canadese politiek), en 'Multiculturalism, examining the politics of Recognition' (1994, een Nederlandse vertaling verschijnt binnenkort bij uitgeverij Boom). Alle titels zijn in druk.

Dramatisch is het ziektebeeld dat door de tetanusbacterie wordt veroorzaakt. In oude medische boeken zijn ze nog te vinden: de soldaat die als een halve hoepel op hielen en hoofd rust; de spastische baby stervend aan tetanus. In ontwikkelingslanden gaan er nog steeds zo'n half miljoen pasgeborenen per jaar dood aan deze infectie.

Op 9 november overleed Menkes Daniel Frank, wiens levenswerk het geweest is de Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij tot een van de leidende internationale wetenschappelijke uitgeverijen op te stuwen. In het begin van de jaren dertig leerde hij het vak bij de Akademische Verlagsanstalt in Leipzig, een puur wetenschappelijke uitgeverij. De chemicus Erich Proskauer en de fysicus Rosbaud, zijn mentors, leerden hem dat de kunst van het kanaliseren en verbreiden van wetenschappelijke kennis voor de wetenschap van even vitaal belang is als het in vrijheid verrichten van wetenschappelijke research dat is voor de individuele onderzoeker.

In Nederland werd dithylstilbestrol (DES) tussen 1947 en 1975 voorgeschreven aan naar schatting tussen de 180.000 en 360.000 zwangere vrouwen. Het aantal is helaas niet nauwkeuriger bekend. Op basis van ondeugdelijk uitgevoerd onderzoek werd DES toentertijd wereldwijd gepropageerd en tijdens de zwangerschap voorgeschreven, vooral aan vrouwen die eerder een miskraam hadden gehad of die tijdens de zwangerschap bloedingen kregen. Ook werd geadviseerd DES toe te dienen aan zwangere vrouwen met diabetes of andere ziekten, of zelfs omdat hetmooie grote baby's zou opleveren.

In het artikel 'Alles op piepschuim' (W&O 9 november 1995) is een fout geslopen: de aanleg van de drijvende tuinen kost geen ƒ 20.000,- maar ƒ 200.000,-.

Tijdens het doornemen van wat 'oude' wetenschapsbijlagen viel mij een stukje op, over agressief gedrag bij vrouwelijke dieren (19-10-'95). Hierin schrijft Marion de Boo dat de gevlekte hyena, vrij ver ontwikkeld en groot bij de geboorte, door een zeer nauw geboortekanaal ter wereld komt, waarbij moeder en kind nogal eens het loodje leggen. Tot zover niets aan de hand. Maar volgens De Boo is dit geboortekanaal niet de vagina maar de clitoris! De clitoris is bij hyena's weliswaar zeer lang (namelijk even lang als de penis van de mannelijke dieren; deze heeft bij beide seksen een signaal-functie) maar is verder hetzelfde als bij mensen en andere zoogdieren. Het orgaan bestaat voornamelijk uit een zwellichaam (dat bij grotere doorbloeding voor een erectie zorgt) waar geen kanaal doorheen loopt.

Het boeiende en duidelijk artikel 'Het zelfbeeld van de schizofreen' in de wetenschaps- en onderwijsbijlage van 2 november j.l. heb ik met veel belangstelling en genoegen gelezen. Desondanks hecht ik eraan op één concreet punt commentaar te leveren, te weten de genoemde kansen (percentages) voor het optreden van deze vreselijke ziekte. Niet zozeer om precies te willen zijn, maar in de eerste plaats omdat juist bij de genoemde kleine percentages een incorrektheid zich sterk vertaalt, waarbij zeker niet de individuele gevoeligheid voor dit onderwerp uit het oog verloren mag worden. Daarnaast, in de tweede plaats, omdat uit conceptueel oogpunt t.a.v. het begrip kans een onzorgvuldigheid blijkt tenzij een typefout heeft plaatsgevonden dan wel van een onzorgvuldige (maar kwalijke) beschrijving sprake is, verduidelijking behoeft.

In W&O van 2 november werd aandacht geschonken aan astronomische berekeningen door Eeltje Haitzes (niet Haites, zoals vermeld werd) Bonnema (1763-1833). Sommige berekeningen, bijvoorbeeld van een maansverduistering uit 1787, van deze amateur-astronoom zijn recent met behulp van moderne computerprogramma's gecontroleerd door de heer Nieuwenhuis van het Eisinga-planetarium. De overeenkomst in uitkomst was verrassend groot. De bewondering voor Eeltje Bonnema wordt nog groter als men weet dat hij de berekeningen uitvoerde en opschreef op een leeftijd van ruim 14 jaar. In een van de handgeschreven boeken staat: 'Einde der eklipsen deser eeuw berekend door Eeltje Bonnema den 28 junij 1777 en is doen oud geweest 14 jaar'.

De reacties op het artikel 'Van bodemvervuiling is nog niemand ziek geworden' geven mij aanleiding tot het volgende commentaar. Milieuvervuiling kan onderverdeeld worden in vervuiling van lucht, drinkwater, oppervlaktewater, voedsel, bodemwater, grondoppervlakte en in de bodem. De bewering van Van der Heijden ten aanzien van de relatieve onschadelijkheid van bodemverontreiniging mag niet doorgetrokken naar alle milieueffecten - en dat doet hij dan ook niet. Van der Heijden wijst er op dat luchtvervuiling, met name met SPM, naast drinkwaterverontreiniging en het verkeer voor de volksgezondheid elk veel belangrijker zijn dan bodemverontreiniging.

In W&O van 9 november met interesse het résumé gelezen over de zojuist verschenen Ecologische Atlas van de Nederlandse weidevogels. Aan de deskundigheid van Albert Beintema wil ik niet twijfelen. De interpretatie van Marion de Boo zal zeker juist zijn. Maar ik heb grote bedenkingen bij de vaststelling dat de scholekster slechts twee eieren legt.Al jaren ben ik actief weidevogelbeschermer in Heilo en heb vele scholeksterlegsels gezien, echter nooit met twee eieren. Het legsel van de scholekster bevat naar mijn mening dan ook vier eieren. Door predatie kunnen twee eieren overblijven, maar dat is dan bekend.

Ik kan mij voorstellen dat Friese lezers hard vallen over de opmerking dat andere provincies het goede voorbeeld van Noord-Holland kunnen volgen door vrijwilligers in te…

Door een stille verbetering zijn de zogenaamde 'wikkelmargarines' een stuk gezonder geworden. Het vermijden van transvetzuren vermindert de kans op hart- en vaatziekten met vijf procent.

ROTTERDAM, 16 NOV. De Nederlandse hockeysters zijn het olympische kwalificatietoernooi in Zuid-Afrika begonnen met een nederlaag. Voor slechts 275 toeschouwers was vice-wereldkampioen Argentinië gisteren met 3-2 te sterk voor het team van bondscoach Tom van 't Hek. De Europees kampioen kreeg in Kaapstad liefst veertien strafcorners, maar Wietske de Ruiter, Marlies Vossen en Dillianne van den Boogaard faalden vanaf de cirkelrand. Tijdens het Europese kampioenschap in juni, waar de Nederlandse ploeg de eerste internationale prijs sinds de wereldtitel in 1990 binnenhaalde, haperde de strafcorner ook al.

FRANKFURT, 16 NOV. Thomas Enqvist staat voor een onmogelijke opgave. Om ooit de beste tennisser van Zweden te worden, moet hij op zijn minst nummer één van de wereld zijn en vier keer Wimbledon winnen. Hij heeft het afgelopen seizoen Stefan Edberg afgelost als beste Zweed op de ranglijst, maar staat voorlopig nog in de schaduw van zijn landgenoten Björn Borg, Mats Wilander en Edberg.

Pete Sampras won gistermiddag in Frankfurt met opvallend veel gemak van Boris Becker: 6-2 en 7-6. Daardoor plaatste Sampras zich als eerste speler voor de halve finales van het ATP-wereldkampioenschap. “Het voelt alsof ik ben overreden door een goederentrein”, zei Becker na afloop.

ROTTERDAM, 16 NOV. Door een moeizame overwinning op Iva Majoli uit Kroatië heeft de Spaanse tennisster Conchita Martinez zich gisteren geplaatst voor de kwartfinales van het WTA Masterstoernooi in New York. Haar volgende tegenstandster is de Nederlandse Brenda Schultz, die zich dinsdag van een plaats bij de laatste acht verzekerde.

ZÜRICH, 16 NOV. De Europese voetbalbond heeft Jaap Uilenberg aangewezen als scheidsrechter voor FC Porto-Nantes, volgende week woensdag voor de Champions League. Hij vervangt zijn geschorste collega Röthlisberger. De Zwitser is maandag door de wereldvoetbalbond (FIFA) voor drie maanden uitgesloten omdat hij zich voor zijn campagne om een zetel in het Zwitserse parlement te krijgen in scheidsrechterstenue had laten fotograferen.

CHIANG MAI, 16 NOV. Ondanks een nederlaag in de eerste ronde van de Thailand Open in Chiang Mai is Jeroen van Dijk zeker van een plaats in de finalegroep van de Grand Prix badminton. Dat toernooi is van 29 november tot en met 3 december in Singapore. De beste zestien spelers worden daarvoor toegelaten. Ook Ron Michels en Erica van den Heuvel zijn inmiddels zeker van kwalificatie in de finalegroep van het gemengd dubbelspel.

DUMBARTON, 16 NOV. Ian McFarlane, doelman van de Schotse tweede-divisieclub Dumbarton, is in de wedstrijd tegen Airdries met twee rode kaarten bestraft. De scheidsrechter trok de eerste kaart nadat McFarlane tegenstander McIntyre een kopstoot had gegeven. Op weg naar de kleedkamer maakte de doelman een klein omweggetje langs McIntyre, die nog een klap kreeg. De scheidsrechter gaf McFarlane daarvoor nogmaals rood.

ALMERE, 16 NOV. Zes weken voor de eerste wedstrijd van de nationale basketbalploeg in de Haarlemse Basketball Week is er een conflict ontstaan tussen de organisatie, de bond en landskampioen Den Helder. De organisatie wil dat Nederland op de eerste twee speeldagen in actie komt. De bond wil de complete selectie in Haarlem aan de start. Den Helder wil met zijn internationals op diezelfde dagen meedoen aan het lucratieve toernooi in Oostende. Bondscoach Van Helfteren voelt er weinig voor met een gehalveerde selectie in Haarlem aan te treden. De bond eist de spelers van Den Helder op en overweegt de internationals een startverbod op te leggen voor Oostende.

KOBE, 16 NOV. De Nederlandse volleybalsters hebben hun vijfde zege behaald tijdens de World Cup in Japan. Vandaag versloeg de ploeg Kroatië met 3-2. De setstanden waren 15-4, 11-15, 15-9, 13-15 en 15-12. Nederland was al kansloos voor een plaats bij de eerste drie. Die klassering zou recht hebben gegeven op een ticket naar de Olympische Spelen in Atlanta, volgend jaar.

ALMERE, 16 NOV. De Nederlandse basketbalploeg heeft gisteren de eerste overwinning behaald in de kwalificatieronde voor het EK 1997 in Spanje. In Almere werd Roemenië met 99-77 (54-41) verslagen. Eerder verloor Oranje drie keer achter elkaar: uit van Bulgarije en Kroatië en zondag in Amsterdam van de Oekraïne.

LUBLINIEC, 16 NOV. De Nederlandse dammers Gerard Jansen en Auke Scholma wachten tijdens de Europese titelstrijd in de Poolse plaats Lubliniec nog op de eerste overwinning. In de tweede ronde speelde Scholma met zwart remise tegen de Belg Hubner. Jansen, eveneens met zwart, deelde de punten met de Pool Balcerowicz. Zes spelers delen na twee partijen de eerste plaats met drie punten: Hubner, Bouzinski, Ilves, Kalmakov, Kristek en Valneris.

PRAAG, 16 NOV. Tijdens het olympische voetbaltoernooi in Atlanta worden ook vrouwelijke scheidsrechters en grensrechters ingezet. Dat is tijdens een symposium in Praag van de wereldvoetbalbond FIFA bekendgemaakt. Er zijn volgend jaar op de Olympische Spelen toernooien voor zowel vrouwen als mannen. Er worden vier vrouwelijke scheidsrechters en vier vrouwelijke grensrechters voor Atlanta aangewezen. “Tijdens de eindronde om het wereldkampioenschap voor vrouwenteams, in juni, is het experiment met vrouwelijke leiding goed verlopen”, zei Michel Zen-Ruffinen, tweede secretaris van de FIFA. “Als het ook in Atlanta goed gaat, waarom dan ook geen vrouwelijke scheidsrechters toelaten voor de eindronde in Frankrijk om de wereldbeker van 1998 voor mannenteams? Ze verdienen zeker een kans.”

ROTTERDAM, 16 NOV. Fantastisch, zo omschreven de meeste spelers van het Nederlands elftal de eigen aanhang in de Rotterdamse Kuip. Het Oranje-legioen maakte er een klein volksfeest van, maar de meeste toeschouwers van gisteravond zullen over vier weken in Liverpool niet van de partij zijn. De officiële thuiswedstrijd tegen de Noren wordt gevolgd door een officieuze uitwedstrijd tegen de Ieren. “We hebben genoeg complicaties overwonnen, dan kan dit er ook nog wel bij”, sprak bondscoach Guus Hiddink gisteravond.

ROTTERDAM, 16 NOV. Voor het eerst in de geschiedenis van het Turkse voetbal heeft de nationale ploeg zich gekwalificeerd voor het Europees Kampioenschap. In Stockholm hadden de Turken gisteren genoeg aan een 2-2 gelijkspel tegen Zweden. In 1954 was Turkije voor het laatst actief op een internationaal toernooi, het WK in Zwitserland. Behalve Turkije plaatsten ook Roemenië, Frankrijk, Denemarken, Kroatië, Italië, Portugal, Tsjechië, Duitsland, Bulgarije en Schotland zich voor de eindronde van volgend jaar zomer in Engeland. Spanje, Zwitserland, Rusland en gastland Engeland waren al verzekerd van deelname.