Het nieuws van 15 november 1995

DEN HAAG, 15 NOV. Minister-president Kok heeft de coalitiepartners vanmiddag gewaarschuwd niet te veel te sleutelen aan het kabinetsvoorstel voor een referendum. De essentie van dit voorstel moet op voldoende politieke steun van de regeringsfracties kunnen rekenen, zei hij in de Eerste Kamer op de tweede dag van de algemene politieke beschouwingen.

AMSTERDAM, 15 NOV. Opnieuw heeft de politie vandaag op verschillende plaatsen in het land gedemonstreerd voor een nieuwe cao. In het kader van een estafette-actie legde het korps Amsterdam-Amstelland het werk neer van 9 tot 12 uur en was er een manifestatie bij de RAI, waar de politievakbeurs wordt gehouden. Hierbij waren volgens een woordvoerder van de Algemene Christelijke Politiebond ruim driehonderd mensen aanwezig. De opkomst was lager dan verwacht.

“En koning García zette zijn valk achterna tot in de grot, maar vond hem vredig gezeten naast de duif, aan de voeten van een Mariabeeld. Rond het beeld bouwde de koning een kerk.” En daar ligt hij nu, de Hubertus van Navarra, in de crypte temidden van zijn verwanten, andere woestelingen wier moordzuchtige vaart alleen door wonderen gestuit kon worden. De meeste mannen van dit geslacht zijn een gewelddadige dood gestorven, niet zelden door toedoen van een jaloerse zoon of broer. In het halfduister zijn deze elfde-eeuwse ridders haast voelbaar aanwezig, niet zozeer door de wetenschap dat hun botten in de hoge sarcofagen rusten, als wel door de strenge beelden die op de deksels slapen. Gestuit, uitgewoed, maar allerminst dood liggen zij te wachten op de Wederopstanding. Hun gezichten vertonen geen individuele trekken, maar bezitten alle de boerennoblesse van Eric de Noorman: de ogen dicht, de kaken stijf gesloten, hun lange haren fijn getekend over hun slapen, alleen hun neus vaak prijsgegeven aan de tand des tijds. Hun handen gevouwen over het zwaardgevest.

Waarom moest de Sint alwéér vroeger komen dit jaar? Willen ze hem december uit? Wie bepaalt in 's hemelsnaam die datum? Toch gingen we zaterdagochtend blijmoeding naar de Scheveningse haven om hem te zien binnenvaren, want ook voor een ouder is daar nog veel gevoel bij te voelen. We herinnerden ons nog levendig hoe vorig jaar het toeterend stoomschip opdoemde uit de dichte mist, omzwermd door allerhande bootjes. Maar deze Sint was een haastige Sint. Dat bleek al uit het feit dat hij zo nodig op de elfde van de elfde Nederland binnen moest. Echt op tijd naderden wij het linker havenhoofd, maar slechts tegemoetkomend volk was ons deel. “Hij is al voorbij hoor”, voegde zo'n moeder ons in 't voorbijgaan toe. Ja, dat zagen we ook wel, alleen nog wat volgbootjes kwamen binnenvaren. Het schip waar ons verlangen zo naar uitging had al aangemeerd, volledig verhuld door te overdreven rookwolken die stoom moesten suggereren. Over het water klonken de welkomstliederen. We liepen gewoon door naar het einde van het havenhoofd, betoverd nu door de stralende zon, de zoete bries en de vlakke zee die een beetje de Middellandse Zee probeerde uit te hangen. Hoorden die elegant aanrollende golfjes echt hier thuis? En Sinterklaas bleef maar verwelkomd worden hoorden we, er kwam geen einde aan. De kinderen hadden zich onnoemelijk veerkrachtig over de teleurstelling heengezet en sprongen vrolijk over de enorme betonblokken die zich, om de zee nog beter het hoofd te kunnen bieden, opstapelen naast het havenhoofd. Ze vonden een zojuist gestorven kokmeeuwtje dat zich in de luwte van zo'n blok had teruggetrokken voor zijn laatste vlucht. We moesten komen en zagen dat de eerste vlieg al begerig op zijn snavel zat. “Hij zocht een lekker rustig plekje om te storven”, sprong August weer verder over de blokken. We zagen hoe een scholekster een mossel op het basalt kraakte en we keken naar de hengelaars aan het eind van het hoofd, die met kracht hun lijn uitwierpen ver de zee in. Niets, maar dan ook niets had dit alles met Sinterklaas te maken. We hadden hem gemist maar we misten hem absoluut niet. Dat was z'n straf. Had hij maar niet zo vroeg moeten komen.

Toen ik een paar weken geleden door de stad fietste, zag ik vanuit mijn ooghoek een affiche die een filmfestival aankondigde en mij zowaar deed omkijken. Dat gebeurt niet vaak met straatmeubilair, maar de gedachte die zich onmiddellijk aan me opdrong was: dit zou in Amerika nooit van z'n leven kunnen. Dat de foto van een engelachtig blond en bloot jongetje met een videocamera vervolgens in Nederland toch ook voor een kleine controverse zou zorgen, had ik bij die eerste aanblik niet kunnen voorspellen. Ik schreef mijn eigen lichte verstoordheid toe aan de invloed van vijf jaar Amerikaans puritanisme. Het ligt daar heel eenvoudig: openbaar bloot mag niet en kleine blote kindertjes al helemaal niet, want kinderporno. In Nederland heerst een veel tolerantere sfeer, hield ik mezelf voor, waarin de onschuldige esthetiek van naakte lichaampjes niet als vanzelfsprekend wordt opgeofferd aan de dirty mind van de zedenmeester. Ik moest er maar snel aan wennen.

De groeiende boekenstapels op mijn mat geven aan dat het weer tijd is om de boekenkast uit te dunnen. Criterium: die schrifturen die ik de laatste jaren alleen nog ter hand nam om ze af te stoffen, gaan ongeopend in de kartonnen doos voor de tweedehands boekwinkel. Niksen is prima, maar niet op míjn planken. Ongeopend weg? Ja, want ik wil niet gaan twijfelen. Twee verschillende uitgaven van dezelfde roman? Overbodig, ik ben geen verzamelaar. En dit boek lees ik toch nooit meer. Zo, al weer een halve plank vrij.

Door Marten Toonder 5192 Enige tijd later verlieten de markies en de burge- de handen ineenslaan!’ meester de Kleine Club om zich naar huis te begeven, ‘“Fidonc’, zeide edelman…

Afgelopen zondag keken slechts 165.000 mensen (kijkdichtheid 1 procent) naar Een monument van ongeduld, een drie uur durende thema-uitzending van de VPRO over de jaren zeventig. Een cijfer om even bij stil te staan. Het drukt uit dat ruim tweederde van de VPRO-achterban niet heeft gekeken.

AMSTERDAM, 15 NOV. De geldmarkttarieven lijken vorige week vooruit te zijn gelopen op officiële tariefsverlagingen. De 3-maands interbancaire rente daalde met 5 basispunten tot 3,85 procent. Onder invloed van de rentebewegingen op de kapitaalmarkt daalde het 12-maands tarief met maar liefst 9 basispunten tot 3,93 procent. Alle geldmarkttarieven hebben nu een '3' voor de komma. Een belangrijkere '3' voor de komma is die van het Duitse repo-tarief. Vanochtend verlaagde de Bundesbank dit tarief met 2 basispunten tot 3,98 procent. Nu de psychologisch belangrijke grens van 4 procent neerwaarts is doorbroken, lijkt er volop ruimte te zijn voor verdere verlagingen. Recente economische cijfers en rapporten wijzen erop dat deze ruimte benut kan worden. De Vijf Wijzen, de belangrijkste economische adviseurs van de Duitse regering, verwachten voor dit en komend jaar een economische groei van een magere 2 procent. Volgens hen stijgt de inflatie in West-Duitsland volgend jaar slechts licht tot 2,25 procent.

De rechtbank in Groningen heeft het in opspraak geraakte en in surséance verkerende diamantfonds Albeco Nederland failliet verklaard. De bewindvoerder H.J. Overes is tot curator benoemd. Overes deelde mee nu beter in staat te zijn zich bij Justitie te informeren over de ingediende aangiften en liet weten dat hij nu zal kunnen nagaan waar de door beleggers ingebrachte 22 miljoen gulden zijn gebleven. Hij beschikt over 610 diamanten die Albeco voor de beleggers als onderpand voor hun inleg in een kluis had gedeponeerd. De stenen vertegenwoordigen volgens Overes een waarde van 5000 tot 10.000 gulden per stuk, derhalve samen niet meer dan hooguit 5 tot 6 miljoen. Albeco had de beleggers voorgehouden dat de stenen een waarde van 30.000 gulden per stuk zouden hebben. In maart werd 8 miljoen gulden door Albeco Nederland overgemaakt naar Albeco Luxemburg. Dat bedrag kan met medewerking van een Luxemburgse rechtbank worden teruggevorderd.

AMSTERDAM, 15 NOV. Het voedingsfonds Nutricia trok vanochtend de grootste aandacht op de Amsterdamse beurs. Na bekendmaking dat de Britse grootaandeelhouder Unigate zijn belang van 29 procent in Nutricia van de hand gaat doen, zakte de koers direct na opening met enkele guldens. Ook deden verhalen de ronde over handel met voorkennis in opties Nutricia.

ROTTERDAM, 15 NOV. Het Waddingxveense Satcom is te klein geworden voor Peter Alberda van Ekenstein. De oud-financieel directeur van KLM en sinds tweeënhalfjaar de baas van het handelsbedrijf in satelietontvangers en telefoons heeft te kennen gegeven op te willen stappen.

ROTTERDAM, 15 NOV. Het huidige stelsel van elektriciteitsvoorziening heeft een dikke onvoldoende gekregen, merkwaardig genoeg van een college topmannen uit de sector zelf.

SLAGHAREN, 15 NOV. Wie van een aardappelmeelfabriek een overdekt speelparadijs kan maken, heeft vast ook wel ideeën voor een voormalige kerncentrale. De Overijsselse zakenman Hennie van der Most heeft onlangs de nooit in gebruik genomen kweekreactor Kalkar gekocht van het Rijnlandse elektriciteitsbedrijf RWE en Schnelle Bruter Kernkraft Gesellschaft, en vergunning gekregen om er een hotelcomplex met 'waterpark' van te maken.

ROTTERDAM, 15 NOV. Het kabinet gaat opnieuw praten met de effectenbeurs en de Veuo (de vereniging van beursfondsen) over de regeling, die beschermingsconstructies tegen vijandige overnames moet terugdringen. Eerder had minister Zalm (financiën) duidelijk gemaakt dat hij het compromis dat de beurs en de Veuo dit jaar hadden bereikt, niet ver genoeg vond gaan. Zalm dreigt met wetgeving te komen.

AMSTERDAM, 15 NOV. Na kritiek van bonden en personeel heeft vliegtuigbouwer Fokker zijn voorstellen voor nieuwe, minder goede arbeidsvoorwaarden voor de medewerkers bijgesteld. Wel blijft de directie op het standpunt staan dat er hoe dan ook 10 procent op de arbeidsvoorwaarden moet worden bespaard. Dit hebben vakbondsbestuurders gisteren na overleg met Fokker laten weten.

DEN HAAG, 15 OKT. Kabelexploitant Casema moet vóór morgenmiddag aanstaande het Nederlandse muziekkanaal The Music Factory (TMF) en de Amerikaanse muziekzender MTV op het Haagse kabelnet doorgeven. Dat heeft de president van de Haagse rechtbank gisteren in kort geding bepaald.

ROTTERDAM, 15 NOV. De Nederlandse werven doen momenteel weer goede zaken met het bouwen van zeeschepen. Dat bleek vanochtend in Amsterdam op de jaarvergadering van de Vereniging Nederlandse Scheepsbouw Industrie (VNSI).

Het fiscale pretpark heeft er een attractie bij. Naast de wonderbaarlijke onderwaterwereld, de al wat obsolete octopus, de lachspiegel die de werkelijkheid vertekent en het fiscale spookslot is er nu de wetgevingsachtbaan. Het bijzondere van deze attractie is dat de geniale ontwerper van het apparaat de inzittenden de illusie geeft dat ze invloed hebben op de koers van het wagentje.

TOKYO, 15 NOV. De banken in Japan hadden eind september voor 370 miljard dollar aan niet meer te innen leningen in hun kredietportefeuille zitten. Dit bedrag is afkomstig van het Japanse ministerie van financiën, dat niet eerder een zo gedetailleerd rapport over slechte bankleningen liet verschijnen. Het ministerie heeft gesproken met elke financiële instelling die Japan kent. Het heeft daartoe besloten omdat er nogal wat kritiek was geuit op de eerdere ramingen die waren verschenen. Het bedrag dat eerder uit de bus was gekomen, was “slechts” 396 miljard dollar. Onafhankelijke deskundigen hebben al gezegd dat ook het jongste bedrag veel te laag is. Een analist schatte het werkelijke totaal van niet meer terug te vorderen leningen op maar liefst 742 miljard dollar. De banken in Japan verstrekken vaak aan noodlijdende bedrijven nieuwe leningen om ze in staat te stellen hun oude kredieten af te lossen. Daardoor is het moeilijk het werkelijke bedrag aan dubieuze leningen boven water te krijgen. (Reuter)

NEW YORK, 15 NOV. Het Amerikaanse conglomeraat Minnesota Mining and Manufacturing (3M) heeft gisteren een ingrijpende reorganisatie aangekondigd. Van de 85.000 arbeidsplaatsen gaan er 5000 verdwijnen, waarvan 2000 in het buitenland. De belangrijkste oorzaak daarvan is de stopzetting van de produktie van geluids- en videobanden. Het concern wil verder de activiteiten op het gebied van opslag van gegevens en beeldsytemen afsplitsen en als zelfstandig bedrijf naar de effectenbeurs brengen. Deze divisie heeft een jaaromzet van twee miljard dollar. De geluids- en videobanden zijn goed voor 560 miljoen dollar en de resterende belangen van 3M hadden vorig jaar een omzet van ruim 12 miljard dollar. Voor de kosten van de reorganisatie is een voorziening voor belasting getroffen van 600 miljoen dollar ten laste van de winst over het vierde kwartaal van dit jaar. (DPA)

WASHINGTON, 15 NOV. Het 22 jaar oude verbod op de export van olie uit Alaska wordt opgeheven. Na het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden ging dinsdag ook de Senaat daarmee akkoord. President Clinton heeft al laten weten het betreffende wetsontwerp te zullen ondertekenen. Het verbod werd in 1973 opgenomen in de overeenkomst voor de aanleg van een pijpleiding van Alaska naar de rest van de Verenigde Staten. Het Congres wilde waarborgen dat de enorme oliereserves van het gebied alleen voor Amerikaans gebruik zouden dienen. De toenmalige Arabische olieboycot tegen de VS was daarbij het hoofdmotief. Aan de opheffing zijn wel enkele beperkingen verbonden. De olie uit Alaska mag alleen worden geëxporteerd door tankers die onder Amerikaanse vlag varen. Verder kan de president de uitvoer opschorten als hij dat in het nationale belang acht. Tegenstanders van opheffing van het exportverbod zijn vooral te vinden onder de Democraten, die bang zijn voor een te snelle uitputting van de Amerikaanse oliereserves, een prijsstijging en nadelige gevolgen voor het milieu. (AFP)

PITTSBURGH, 15 NOV. Het Duitse chemieconcern Bayer wordt voor 580 miljoen dollar (925 miljoen gulden) eigenaar van de activiteiten van het Amerikaanse bedrijf Monsanto op het gebied van kunststoffen van acryl-butadieen-styreen (ABS). Bayer troeft daarmee concurrent BASF af, die ook sterk was geïnteresseerd. Bayer maakte dinsdag bekend dat een overeenkomst is getekend die waarschijnlijk nog dit jaar afronding krijgt als de verantwoordelijke autoriteiten akkoord gaan. Het is een van de grootste acquisities van het Duitse concern in de afgelopen jaren. De betreffende activiteiten van Monsanto hebben een jaaromzet van 700 miljoen dollar (1,1 miljard gulden) en bieden werk aan 1400 mensen. (AP)

MOSKOU, 15 NOV. De Russische president Jeltsin heeft gisteren ex-minister van financiën Sergei Doebinin voorgedragen als president van de centrale bank. Doebinin moet de opvolger worden van Tatjana Paramonova, die Jeltsin vorige week ontsloeg onder zware druk van de Doema, het Russische parlement.

De zoveelste Disney-fantasie, noemden critici het verliesgevende pretpark bij Parijs. Financiële lapmiddelen en een nieuwe attractie met Jules Verne brachten Euro Disney dit jaar voor het eerst winst. Vice-president Steve Burke over het schenken van wijn, prijsverlagingen en de droom van een tweede park.

OSAKA, 15 NOV. Morgen begint in Japan de jaarlijkse top van het Asian Pacific Economic Cooperation forum (APEC) die moet leiden tot het aannemen komende zondag van een 'actie-agenda' voor liberalisering van de economiën rond de Stille Oceaan. Voor Japan dat sinds januari voorzitter is, wordt het moeilijk om dit jaar een concrete invulling te geven aan dit streven.

ROTTERDAM, 15 NOV. De mammoet-order van 12,7 miljard dollar (20 miljard gulden) die Singapore Airlines heeft geplaatst bij Boeing heeft in de luchtvaartindustrie voor veel opschudding gezorgd. Woordvoerder Nick Milham van Boeing bevestigde dat de bestelling van 77 vliegtuigen van het type Boeing 777 (in de vorm van 34 vaste orders en 43 opties) de grootste order voor zogeheten wide-bodies (grote vliegtuigen) is uit de geschiedens van de Amerikaanse vliegtuigfabrikant.

PARIJS, 15 NOV. De in de Club van Parijs verenigde westerse crediteurenlanden hebben er in principe mee ingestemd een meerjarenregeling te treffen voor uitstel van aflossing van de schulden van Rusland. Dat heeft de voorzitter van de Club van Parijs, Christian Noyer, gisteren verklaard na afloop van overleg met een Russische delegatie onder leiding van vice-premier Oleg Davydov.

GENÈVE, 15 NOV. Het volume van de wereldhandel zal dit jaar met acht procent groeien. Dat blijkt uit berekeningen die de Wereldhandelsorganisatie (WTO) gisteren in Genève heeft gepubliceerd.

MEXICO-STAD, 15 NOV. De Mexicaanse peso is gisteren opnieuw op een dieptepunt uitgekomen ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Tegelijkertijd presenteerde de regering van Mexico een optimistisch getoonzette verwachting van de economie in 1996.

AMSTERDAM, 15 NOV. Het is januari 2002. De Nederlandsche Bank aan het Amsterdamse Frederiksplein, inmiddels een filiaal van de Europese Centrale Bank, neemt extra uitzendkrachten aan om de Nederlandse bankbiljetten in hoog tempo door de papierversnipperaar te jagen. Voor de loketten van banken en postkantoren vormen zich lange rijen burgers die hun oude geld komen omwisselen voor Euro's. Op het Binnenhof eisen boze ondernemers luidkeels schadevergoeding van de minister van financiën, omdat het beheer van een dubbele administratie, met guldens en euro's, in de praktijk een kostbare aangelegenheid blijkt. Enkele maanden later kan Hoogovens in IJmuiden spectaculaire kwartaalcijfers presenteren, nadat De Nederlandse Munt opdracht heeft verstrekt tot het omsmelten van tonnen waardeloos muntgeld.

ROTTERDAM, 15 NOV. De winkeliers hebben hun vertrouwen in de politiek verloren, zegt H. de Wijer uit Zoetermeer. Hij coördineert in zijn regio de acties die kleine winkeliers vandaag hebben gehouden tegen de aanstaande verruiming van de winkelopeningstijden. “Minister Wijers denkt er nogal makkelijk over, ” vindt hij. Maar kleine winkeliers zullen ruimere openingstijden niet overleven - letterlijk en figuurlijk - menen de actievoerders. Ze worden gesteund door de werkgeversorganisatie MKB Nederland, die vanochtend een taart aanbood aan de Kamercommissie voor economische zaken.

DEN HAAG, 15 NOV. Minister-president Kok is bezorgd over de discussies in diverse Europese landen over de Europese Monetaire Unie. “Ik maak me ongerust over de publieke opinie. Niet alleen in Duitsland, maar ook in andere landen”, aldus Kok vanmorgen in de Eerste Kamer. In de senaat worden deze week de algemene politieke beschouwingen gehouden.

ROTTERDAM, 15 NOV. Vijftien grote Nederlandse werkgevers starten begin 1996 met de Business Pas, een experiment dat het gebruik van het openbaar vervoer voor zakenreizigers aantrekkelijk moet maken. Met het nieuwe pasje kunnen automobilisten met een lease-auto of autovergoeding een kaartje kopen bij de NS of de Interliner. De kosten worden direct afgeschreven van de rekening van de werkgever.

ROTTERDAM, 15 NOV. Euro Disney, exploitant van het pretpark Disneyland ten zuiden van Parijs, heeft in het op 30 september afgesloten boekjaar een netto winst geboekt van 114 miljoen Franse franc (ruim 36 miljoen gulden). Het is voor het eerst sinds de opening van het pretpark in 1992 dat Euro Disney een jaarwinst presenteert.

ROTTERDAM, 15 NOV. Niall FitzGerald, de man die leiding gaf aan de introductie van het omstreden wasmiddel Omo Power, zal sir Michael Perry (61) opvolgen als bestuursvoorzitter van Unilever plc, de Britse tak van het Brits/Nederlandse concern. Unilever maakte vanmorgen bekend dat FitzGerald, voordat hij de taken van Perry in augustus 1996 overneemt, een studie zal leiden naar Unilevers organisatie en managementstructuur.

AMSTERDAM, 15 NOV. Unigate, de Britse grootaandeelhouder in Nutricia, stoot haar belang van 29 procent in de Zoetermeerse voedingsmiddelenfabrikant af. Nutricia heeft verklaard achter de verkoop te staan van het belang dat al ruim een jaar onderwerp is van speculatie in verband met een eventuele vijandige overname van Nutricia.

In de voorronden voor het Europees kampioenschap voetbal worden vanavond de volgende wedstrijden gespeeld: Groep 1: Frankrijk - Israel, Slowakije - Roemenië, Azerbeidzjan - Polen. Groep 2: Spanje - Macedonië, Cyprus - België, Denemarken - Armenië. Groep 3: Zweden - Turkije. Groep 4: Slovenië - Kroatië, Italië - Litouwen. Groep 5: Nederland - Noorwegen, Tsjechië - Luxemburg. Groep 6: Portugal - Ierland, Noord-Ierland - Oostenrijk. Groep 7: Duitsland - Bulgarije, Albanië - Wales, Moldavië - Georgië. Groep 8: Schotland - San Marino, Rusland - Finland, Griekenland - Faeröer.Nederland en Noorwegen hebben zestien keer tegen elkaar gespeeld. Beide wonnen vijf keer. Zes duels eindigden in een gelijkspel. De laatste vijf ontmoetingen: Rotterdam, 1 nov. 1972 (WK-kwalificatie) Nederland - Noorwegen 9-0; Oslo, 12 sept. 1973 (WK-kwalificatie) Noorwegen - Nederland 1-2; Oslo, 23 sept. 1992 (WK-kwalificatie) Noorwegen - Nederland 2-1; Rotterdam, 9 juni 1993 (WK-kwalificatie) Nederland - Noorwegen 0-0; Oslo, 12 okt. 1994 (EK-kwalificatie) Noorwegen - Nederland 1-1

ROTTERDAM, 15 NOV. De Wereldvoetbalbond FIFA heeft de Zwitserse scheidsrechter Kurt Röthlisberger (44) voor drie maanden geschorst. Hem wordt verweten dat hij zijn status als internationaal scheidsrechter heeft misbruikt bij zijn pogingen een zetel in het Zwitserse parlement te krijgen.

ROTTERDAM, 15 NOV. Brenda Schultz heeft gisteren voor het eerst in haar carrière de beste acht bereikt van de WTA Masters in New York. De Nederlandse won met 6-2 en 7-6 van de als zevende geplaatste Bulgaarse Magdalena Maleeva. Vorig jaar verloor Schultz in de eerste ronde van Steffi Graf.

FRANKFURT, 15 NOV. Op één been nam Michael Chang na twee uur heen en weer rennen de felicitaties van Thomas Muster in ontvangst. Strompelend haastte hij zich vervolgens van de tennisbaan naar de kleedkamer om zijn gekwetste enkel door een fysiotherapeut te laten behandelen. De Amerikaan won gisteravond in Frankfurt zijn eerste poule-wedstrijd met 4-6, 6-2 en 6-3, maar blesseerde zich in de voorlaatste game.

MADRID, 15 NOV. Ramon Mendoza treedt volgende week maandag officieel af als voorzitter van Real Madrid, heeft hij gisteren aangekondigd. Hij leidde de Koninklijke sinds 24 mei 1985 en werd twee keer herkozen. Vice-voorzitter Lorenzo Sanz zal hem waarschijnlijk waarnemen. Onder Mendoza (68) werd Real Madrid zes keer landskampioen. Twee keer werd de nationale beker veroverd, twee keer de Supercup en eenmaal de UEFA-beker.

KOBE, 15 NOV. De Nederlandse volleybalsters hebben hun negende wedstrijd tijdens het World-Cuptoernooi in Japan met 3-0 gewonnen van Kenya. De setstanden waren 15-1, 15-7 en 15-0. Het was de vierde overwinning voor de ploeg van bondscoach Bert Goedkoop, die al is uitgeschakeld voor kwalificatie voor de Olympische Spelen. Nederland moet nog twee wedstrijden spelen, tegen Kroatië en Zuid-Korea.

NIEUWEGEIN, 15 NOV. Wereldkampioene Monique van der Lee zal de strijd om de Nederlandse kampioenschappen judo, op 25 november in Den Bosch, moeten missen. Zij verscheen het afgelopen weekeinde niet in het toernooi om de Zuidnederlandse districtskampioenschappen, die als kwalificatie voor het NK gelden. Trainer Peter Ooms vroeg vorige week tevergeefs bij de Judo Bond Nederland dispensatie voor zijn pupil. “Onzinnig dat zoiets niet mogelijk is”, reageerde hij. Volgens Ooms probeert de bond opnieuw een wig tussen hem en Monique van der Lee te drijven. “Ik kan er alleen maar over zeggen dat ik het belachelijk vind. Er worden dispensaties bij de vleet verleend. Alleen als wij er om vragen, kan het niet.”

HEERENVEEN, 15 NOV. Jong Oranje heeft het Noorse jeugdelftal de hoop op deelname aan de Olympische Spelen in Atlanta ontnomen. In het kwalificatie-toernooi voor voetballers onder 21 jaar versloeg het al uitgeschakelde Nederlandse team de Noren gisteravond in Heerenveen met 2-1. De Noren leken een probleemloze avond te hebben. Al na negen minuten scoorde Solskjar, na te laat uitkomen van de Twentse doelman Westerveld. Na iets meer dan een half uur maakte Reuser gelijk, na een pass van Ooijer. In een tweede helft beoordeelde de Noorse doelman Ulla een vrije trap van Hoekstra verkeerd: 2-1.

Something to Talk About. Regie: Lasse Hallström. Met: Julia Roberts, Dennis Quaid, Gena Rowlands, Robert Duvall, Kyra Sedgwick. In: 19 theaters.

In 1962 ging een heer nog zelden uit zonder hoofddeksel. En James Bond ís een gentleman, ook al werd hij in de zes eerste van de 17 door producent Cubby Broccoli verfilmde avonturen van geheim agent 007 gespeeld door Sean Connery (1930), een voormalig body-builder en de zoon van een Schotse vrachtwagenchauffeur. Sterker nog: voor de echte liefhebber blijft Connery de enige echte Bond. In de later traditioneel geworden, oorspronkelijk door Maurice Binder ontworpen titelsequentie van opus 1, Dr. No, draagt Connery, wanneer hij zijn pistool op de toeschouwer richt, een modieus hoedje.

Lisbon Story. Regie: Wim Wenders. Met: Rüdiger Vogler, Patrick Bauchau, Manoel de Oliveira, Teresa Salgueiro. In: Amsterdam, Desmet; Utrecht, Springhaver; Eindhoven, Plaza Futura; Arnhem, Filmhuis.

TILBURG, 15 NOV. Elk najaar komen de leden van de Vereniging Holland Animation bijeen en bepalen welke Nederlandse animatiefilm ingezonden zal worden voor de Oscars. Sinds vorig jaar vindt die presentatie van de jaaroogst plaats in Tilburg, waar het Nederlands Instituut voor de Animatiefilm (NIAF) gevestigd is. Van de acht produkties in competitie verkozen ze niet de geestige tekenfilm DaDa van de inmiddels naar Hollywood - als story editor van het animatiedepartement van Warner Bros. - geëmigreerde Piet Kroon, maar de technisch meer geraffineerde kleipoppenfilm Capriccio van de in Los Angeles geboren Ellen Meske. Die keuze valt goed te verdedigen, want Capriccio is een bewonderenswaardige produktie, waarin een oude dirigente terugkijkt op haar leven en muzikale carrière, mede gemarkeerd door drie vliegende varkentjes als tegendraadse muzen. Vooral de verbeelding van Hollandse deftigheid in de gezichtsuitdrukkingen van het publiek en het orkest, geven aan dat Meske meer is dan een speelse vormgeefster.

Smoke. Een film van Wayne Wang en Paul Auster. Met: Harvey Keitel, William Hurt, Forest Whitaker, Harold Perrineau Jr., Stockard Channing, Giancarlo Esposito, Ashley Judd. In: 10 theaters.

DEN HAAG, 15 NOV. De eeuwenoude glascollectie van kunstverzamelaar en ondernemer Joost Ritman heeft gisteren op een veiling bij Sotheby's ruim twee miljoen gulden opgebracht. Het topstuk van de veiling, een fluitglas uit 1657 met het gegraveerde portret van prins Willem III, bracht 240.000 gulden op. De koper was een Japans privé-museum.De collectie geeft volgens kenners een goed beeld van de veelzijdigheid en bekwaamheid van de Nederlandse glasmakers uit die tijd. De collectie werd geveild omdat de ondernemer door zijn ongebreidelde kunstaankopen in de financiële problemen is geraakt. De ING-bank wil met de opbrengst Ritmans schuld saneren. Binnenkort komen ook de Rembrandt-etsen van Ritman onder de hamer. (ANP)

Voorstelling: De mensenvriend, door Erik van Muiswinkel. Tekst: Justus van Oel. Regie: Genio de Groot. Gezien: 14/11 in de Schouwburg, Leiden. Tournee t/m 17/5.

Tentoonstelling: Varen, vechten en verdienen - Scheepvaart in de Oudheid. Amsterdam, Allard Pierson Museum, Oude Turfmarkt 127. T/m 10 maart. Di-vr 10-17u, za en zo 13-17u. Cat. ƒ 19,90.

PARIJS, 15 NOV. Blinden en slechtzienden hoeven het Louvre niet links te laten liggen. De Franse minister van cultuur, Philippe Douste-Blazy, opende dinsdag in het Parijse museum een speciale rondgang voor blinden. In de Denonvleugel van het immens grote museum staan 25 beelden die mogen worden aangeraakt. Het zijn afgietsels van plastieken uit de periode Middeleeuwen tot en met de negentiende eeuw. Douste-Blazy maakte bekend dat het museum voortaan op de eerste zondag van de maand gratis toegankelijk is. Het Louvre wordt momenteel drastisch gerenoveerd. Er wordt nog op 15 plaatsen gebouwd. Het werk zal naar voorzien tot einde 1997 duren.

ENSCHEDE, 15 NOV. Het Orkest van het Oosten wil dat violist Jaap van Zweden, die sinds het begin van dit seizoen vast gastdirigent bij het orkest is, in september 1997 de opvolger wordt van de huidige chef-dirigent Gabriele Bellini. De besprekingen daarover zullen binnenkort beginnen. Van Zweden blijft in ieder geval naast zijn directiewerk concertmeester van het Concertgebouworkest.

AMSTERDAM, 15 NOV. De plannen voor een nieuwe versie van de populaire tv-serie Ja zuster, nee zuster van Annie M.G. Schmidt hebben bijval gekregen van het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepprodukties. Het fonds heeft de tv-produktiemaatschappij Bos Bros subsidie verstrekt voor het “bewerken en vernieuwen” van zes van de oorspronkelijke scenario's uit de jaren 1966 tot 1968. De nieuwe scripts worden geschreven door Burny Bos en zijn dochter Tamara Bos. Pieter Kramer, bekend van zijn programma's met Arjan Ederveen, staat als regisseur te boek. Wanneer de nieuwe serie wordt uitgezonden, hangt af van de vraag of er ook subsidie zal worden verstrekt voor het maken van de opnamen.

Gezelschap: Het Nationale Ballet. Nieuw werk: Bach Moves. Choreografie: Ted Brandsen. Muziek: J.S.Bach. kostuums: François-Noël Cherpin. Licht: Jos Janssen. Reprises: Kammermusik no.2 (Balanchine/Hindemith) en De omkeerbaarheid van roest (Van Schayk/Scelsi). Gezien: 14 november, Stadsschouwburg, Amsterdam. Nog te zien: 15/11 Tilburg, 18/11 Groningen, 19/11 Leeuwarden, 21/11 Enschede, 22/11 Den Bosch, 23/11 Nijmegen, 24/11 Arnhem, 28/11 Venlo, 29/11 Eindhoven, 30/11 Heerlen.

Tentoonstelling: Photographieën en Dynastieën. Beroepsfotografie in Groningen 1843-1940. T/m 3 december. Synagoge Folkingestraat, Folkingestraat 60, Groningen. Open: zo. en di. t/m vr. 13-17 uur. Toegang: ƒ 5,-.

DE GULDEN HEEFT over minder dan zeven jaar afgedaan. Als het aan het Europese Monetaire Instituut (EMI) ligt, gaan alle betalingen en verrekeningen dan in een Europese munt. De burgers zullen moeten wennen aan nieuwe prijzen, de financiële instellingen moeten tienduizenden computerprogramma's wijzigen, de centrale banken verliezen hun nationale zelfstandigheid. Niet alle lidstaten van de Europese Unie zullen direct meedoen, maar de kalender voor invoering van onlosmakelijke wisselkoersen en, drie jaar later, van een gemeenschappelijke munt, zijn gisteren gepresenteerd door het EMI, de voorloper van de Europese centrale bank in Frankfurt.

Bijna een week na het drama waarin de heer Lubbers zo onverwacht tot tragische held is geworden, weten we nog altijd niet aan welke deus ex machina hij zijn lot te wijten heeft. Aan 'Amerika', zeker, maar waarom? Uit het lekkage-rijke Washington is geen antwoord gekomen dat overtuigend genoeg klinkt. Misschien moeten we de kern van het vraagstuk toch in Bosnië zoeken, met dien verstande dat oorlog en vrede daar met betrekking tot de Amerikaanse binnenlandse politiek steeds belangrijker worden.

De snelheidsbegrenzer voor personenauto's was weer even in het nieuws. D66 heeft onlangs voorgesteld een begrenzer in te bouwen in alle personenauto's om ervoor te zorgen dat die niet harder kunnen rijden dan honderd kilometer per uur. Dit in verband met de noodzakelijke terugdringing van de CO-uitstoot. Bovag en RAI protesteerden onmiddellijk; zij vinden het een beter idee om auto's te maken die zuinig rijden. D66 en beide auto-organisaties gaan echter alle voorbij aan het feit dat de snelheidsbegrenzer niet alleen goed is voor het milieu, maar ook voor de verkeersveiligheid.

In 2002 moeten gulden, mark, franc en andere munteenheden in de Europese Unie definitief plaatsmaken voor de 'Euro'. Maar volgens Alman Metten is het tempo veel te laag en zullen de burgers van de deelnemende landen bedrogen uitkomen. Dat is niet alleen politiek onaanvaardbaar, het is ook helemaal niet nodig.

1 Als Ruud Lubbers het beste is dat Nederland te bieden heeft, dan is dat duidelijk niet goed genoeg voor de Verenigde Staten.

STAPHORST, 15 NOV. Stichting Het Overijssels Landschap heeft vijf hectare grond aangekocht waarop zich een omvangrijke dassenburcht bevindt. Het gaat om een gebied met bos en gras- en bouwland net buiten Staphorst. De burcht speelt een belangrijke rol bij het voortbestaan van de dassen in het Reestdal en de boswachterij Staphorst.

DEN HAAG, 15 NOV. Een surveillerende politieman van het Haagse korps is gisteravond zijn dienstfiets kwijtgeraakt toen hij samen met een collega rennend achter een autodief aanzat. De twee haden hun fietsen niet op slot gezet.

LELYSTAD, 15 NOV. Een man uit Almere hoeft zijn ex-vrouw uit Hoofddorp niet te informeren over de verblijfplaats en de gezondheid van hun ernstig zieke dochter. Dit heeft de Lelystadse rechter A. Everts bepaald. Het meisje wil geen contact met haar moeder. De moeder spande een kort geding aan, waarin ze eiste dat haar ex-man haar te op de hoogte hield over de toestand van hun dochter.

ALKMAAR, 15 NOV. Het gerechtshof in Amsterdam heeft het openbaar ministerie in Alkmaar opgedragen te onderzoeken wie de namen van tien kandidaten voor de burgemeesterspost in die stad naar de regionale pers heeft laten lekken. Dat heeft een woordvoerster van de gemeente gemeld. Eerder weigerde de Alkmaarse hoofdofficier van justitie mr. I. Klopper- Gerretsen een onderzoek naar de schending van de geheimhoudingsplicht. De gemeenteraad ging daartegen in beroep bij het hof.

LELYSTAD, 15 NOV. Het Drontense bedrijf Flevonet heeft vergevorderde plannen voor een regionaal digitaal netwerk dat per 1 januari moet beginnen. Via het netwerk kunnen inwoners, bedrijven en instellingen in Flevoland onder meer zich op een goedkope manier aan laten sluiten op Internet.

DEN HAAG, 15 NOV. Politie, douane en milieu-inspectie hebben gisteren bij de controles van afvaltransporteurs aan de noord-oostgrens van Nederland 33 overtredingen betrapt. Ze controleerden 294 vrachtwagens die afval vervoerden. Bij 22 daarvan waren de afvalvervoerpapieren niet in orde. Vaak was de bestemming of de herkomst van het afval niet opgegeven.

ZOETERMEER, 15 NOV. Instellingen in het beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie (BVE) krijgen met ingang van 1997 zelf zeggenschap over hun gebouwen en terreinen. Ze kunnen dan bij fusies de gebouwen zelf herverdelen. Nu bepaalt de overheid als eigenaar of scholen veranderingen mogen aanbrengen.

DEN HAAG, 15 NOV. De PvdA-fractie in de Tweede Kamer wil dat Nederland zich binnen de VN inspant om Nigeria te schorsen als lid van de Veiligheidsraad. De PvdA zal dit vragen in een spoeddebat over de recente executies in Nigeria.

BREDA, 15 NOV. De gemeente Breda heeft met drie bedrijven een overeenkomst gesloten voor de uitbreiding van het gloednieuwe Chassé Theater. Het betreft een grote feestzaal, de verbouw van de vroegere kloosterkazerne tot een ruimte voor restaurants, vergaderzalen en een kantoor, de bouw van een viersterrenhotel en de aanleg van een ondergrondse parkeergarage. Het Chassé Theater wordt vanavond officieel geopend.

DEN HAAG, 15 NOV. Minister Borst (volksgezondheid) zal binnenkort in Rome aan enkele kardinalen in het Vaticaan het Nederlandse euthanasiebeleid uitleggen. Minister Van Mierlo van buitenlandse zei dat gisteren in het televisieprgramma Studio RKK. Van Mierlo heeft afgelopen zaterdag gesproken met de Vaticaanse aartsbisschop Tauran. De meningsverschillen tussen Nederland en het Vaticaan zijn volgens Van Mierlo onvermijdelijk, maar Nederland heeft “de plicht om misverstanden over het euthanasiebeleid” uit de wereld te helpen.

Gemeentelijke herindeling is voor met opheffing bedreigde gemeenten een fantoom. Zo was het ook in het Brabantse Berghem. Maar nadat dit dorp twee jaar geleden opging in Oss is de angst voor het verlies van “het eigene” goeddeels verdwenen. Of is het berusting?

GRONINGEN, 15 NOV. De gemeentelijke herindeling in Groningen die in 1990 is doorgevoerd is geen succes. De politieke belangstelling is afgenomen, de financiële positie van nieuwe gemeenten is verslechterd en de herindeling leidt niet tot betere plannen.

DEN HAAG, 15 NOV. Het lekken van vertrouwelijke informatie is niet uit te bannen. Dat concludeert het wetenschappelijk onderzoekscentrum van het ministerie van justitie. Het centrum onderzocht de redenen en oorzaken van lekken op verzoek van Kamerlid E. Kalsbeek (PvdA).

DEN HAAG, 15 NOV. Toen de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid zich twee jaar geleden aan de inrichting van het binnenlands bestuur zette, was er geen vuiltje aan de lucht. De stadsprovincie zou worden ingevoerd, zo besliste het kabinet-Lubbers III. Om een einde te maken aan alle ruzies tussen grote steden, hun randgemeenten en betrokken provincies over het oplossen van regionale problemen zou in grootstedelijke gebieden als Rotterdam, Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Hengelo/ Enschede een nieuwe bestuurslaag worden gecreëerd.

MANNHEIM, 15 NOV. Mahatma Gandhi, Kurt Schumacher, Martin Luther King, John F. Kennedy, Michail Gorbatsjov, Willy Brandt. Helden van vroeger, die miljoenen enthousiasmeerden in een wereld die foto, film en beeldscherm klein hadden gemaakt. Zij zaten gisteren in een collagefilm die de in aanhoudend verdriet, tegenslag en verdeeldheid gevangen SPD liet zien in de Rosengarten in Mannheim, bij de opening van een vierdaags partijcongres.

WASHINGTON, 15 NOV. Terwijl een deel van het Amerikaanse overheidsapparaat gisteren stil kwam te liggen, probeerden het Witte Huis en de Republikeinse meerderheid in het Congres elkaar daarvoor de schuld in de schoenen te schuiven. Over en weer werden felle verwijten gemaakt, maar desondanks gingen de onderhandelingen door, vooralsnog zonder resultaat.

WASHINGTON, 15 NOV. De gedeeltelijke sluiting van de Amerikaanse overheid mag zich dan beperken tot wat men noemt “niet-essentiële” onderdelen, zij dreigt roet in het eten te gooien bij de jaarlijkse herdenking van de historische banden tussen Nederland en de Verenigde Staten. Dat zou een kleine maar symbolische tegenslag zijn op een moment dat Nederland zich toch al gekwetst voelt door de Amerikaanse afwijzing van ex-premier Lubbers als nieuwe NAVO-topman.

STRAATSBURG, 15 NOV. Brussel is een grabbelton. Dat blijkt opnieuw uit het jaarlijkse verslag van de Europese Rekenkamer over de begroting van de Europese Unie van 1994 dat gisteren voor het Europees Parlement in Straatsburg werd presenteerd.

MADRID, 15 NOV. De Nederlandse irritatie over de Amerikaanse afwijzing van Ruud Lubbers als secretaris-generaal van de NAVO woekert onverminderd door. Minister Van Mierlo (buitenlandse zaken) noemde gisteren na afloop van de in Madrid gehouden vergadering van de West-Europese Unie (WEU) de handelwijze van de Verenigde Staten “geen manier van doen”. Volgens Van Mierlo is Lubbers terzijde geschoven met “absoluut niet overtuigende argumenten”.

MADRID, 15 NOV. Groot-Brittannië blijft de belangrijkste tegenstander van het opzetten van een defensiepoot binnen de Europese Unie. Tijdens de gisteren in Madrid gehouden bijeenkomst van ministers van buitenlandse zaken en defensie van de Westeuropese Unie (WEU), toonde de Britse minister van buitenlandse zaken Rifkind zich een uitgesproken tegenstander van een intergratie van deze defensie-organisatie in de Europese Unie. De overige landen van de EU zijn voorstander van een dergelijke samenvoeging.

HOUSTON, 15 NOV. Het Amerikaanse ruimteveer Atlantis is gisteren met succes vastgekoppeld aan het Russische ruimtestation Mir. Een astronaut van de Atlantis bracht voor het eerst een nieuw model 'sluis' aan tussen beide ruimtevoertuigen waardoor de bemanningsleden heen en weer kunnen gaan. De koppeling tussen een Amerikaans ruimteveer en de Mir is de tweede dit jaar. De bemanning van de Mir - twee Russen en een Duitser - is sinds september aan boord en moet er in februari vertrekken. De Atlantis-bemanning bracht de Mir-inzittenden behalve chocola en een bos bloemen ook vers drinkwater en andere voorraden. (Reuter)

HANNOVER, 15 NOV. De Scientology-sekte mag in de Duitse deelstaat Nedersaksen niet langer actief leden werven. Dat hebben twee rechtbanken in de deelstaat gisteren besloten. De sekte die zichzelf omschrijft als een “religieus-wetenschappelijke beweging” verloor twee zaken nadat zij een verbod kreeg opgelegd om stands in te richten op straat en burgers te benaderen om hen tegen betaling “een persoonlijkheidstest” af te nemen. Een Scientology-woordvoerder in Hamburg beschuldigde de regering van Nedersaksen ervan “kunstmatige barrièrs” te willen opwerpen tegen de groep. Critici, zoals minister van sociale zaken Norbert Blühm, hebben Scientology herhaaldelijk verweten ten onrechte een religieuze status te eisen, terwijl zij “in werkelijkheid alleen op winst uit is en misbruik maakt van naïeve mensen”. (AP)

GENÈVE, 15 NOV. De Zwitserse autoriteiten hebben een grootscheeps onderzoek ingesteld naar de moord op een Egyptische diplomaat die maandagavond met zes kogels in zijn lichaam werd gevonden in de parkeergarage van het flatgebouw waar hij in Genève woonde. Een politiek motief wordt niet uitgesloten. De federale procureur-generaal, Carla del Ponte, is speciaal voor het onderzoek uit Bern naar Genève gekomen. 2Het slachtoffer, de 42-jarige handelsattaché Ahmed Alla Nazmi, was tweede man bij de Egyptische delegatie bij de Wereldhandels Organisatie (WTO). Eerder heeft hij gewerkt bij de Egyptische ambassade in Washington en bij het consulaat in Hamburg. Volgens de Egyptische ambassadeur hebben de daders de tas van het slachtoffer meegenomen, die voornamelijk WTO-stukken bevatte. In Genève werd onderstreept dat hier de afgelopen 20 jaar geen enkele diplomaat is vermoord. (Reuter, AFP)

GAZA, 15 NOV. In de autonome Gazastrook zijn de afgelopen week verscheidene aanhangers van de Palestijnse terroristenleider Abu Nidal aangehouden op verdenking van samenzwering tot moord op de Palestijnse leider Yasser Arafat. Dat heeft de Palestijnse politie vandaag bevestigd. Volgens haar waren de mannen voor dat doel uit Algerije en Libië gekomen, en waren ze opgepakt toen ze de Gazastrook vanuit Egypte binnenkwamen. Abu Nidal is van oudsher een gezworen vijand van Arafat, die zijn tegenstander op zijn beurt ter dood heeft veroordeeld. Sinds de moord op de Israelische premier Yitzhak Rabin, tien dagen geleden, zijn ook de veiligheidsmaatregelen rond Arafat opgevoerd. Een Palestijnse veiligheidsfunctionaris zei dat Israel de Palestijnen daartoe heeft geadviseerd. (AP)

MEXICO-STAD, 15 NOV. De conservatieve Mexicaanse oppositiepartij PAN heeft zondag burgemeestersposten gewonnen in de hoofdsteden van de vier belangrijke deelstaten Jalisco, Puebla, Nuevo León en Michoacán. Dat blijkt uit voorlopige uitslagen. De burgemeesters van respectievelijk Guadalajara, Puebla, Monterrey en Morelia waren tot zondag afkomstig uit kringen van de regeringspartij, de PRI. Politieke waarnemers beschouwen het succes van de PAN als een bruggehoofd voor verdere winst tijdens parlementsverkiezingen in 1997. Aangenomen wordt dat de kiezers de economische neergang vooral wijten aan de PRI, die Mexico ruim 65 jaar zelfstandig bestuurt. De linkse oppositiepartij PRD vinden veel Mexicanen echter een te riskant alternatief. Monterrey en Guadalajara zijn de tweede en derde stad van Mexico, na de hoofdstad Mexico-Stad. De burgemeester van de hoofdstad wordt niet gekozen maar rechtstreeks benoemd door de president. “De PAN is nu werkelijk een nationale partij en een serieus alternatief voor de PRI”, zei een woordvoerder na het succes in de deelstaten. Het PAN-succes in Morelia was een zware tegenslag voor de PRD, die rekende op winst. (Reuter)

ROTTERDAM/LONDEN, 15 NOV. De Koninklijke/Shell Groep zal het project voor vloeibaar aardgas in Nigeria doorzetten, ondanks de executie, vorige week, van negen activisten voor de mensenrechten in Nigeria. Ook de andere Shell-activiteiten in het Afrikaanse land gaan onverminderd door. “Shell Nigeria blijft stevig verbonden met de lange-termijntoekomst van het land”, zei Brian Anderson gisteren in Londen namens het olieconcern.

TEL AVIV, 15 NOV. Israel zoekt onder waarnemend premier Shimon Peres naar nieuwe wegen om het vastgelopen vredesoverleg met Syrië nieuw leven in te blazen.

LONDEN, 15 NOV. De Britse prinses Diana zal volgende week maandag in een televisie-interview haar versie geven van het op de klippen gelopen huwelijk met kroonprins Charles. Dat heeft de BBC gisteren bekendgemaakt.

TOKIO, 15 NOV. De aanslag met dodelijk gifgas die in maart in de metro van Tokio werd gepleegd is de aanleiding tot een belangrijke slag die regering en oppositie deze herfst in het Japanse parlement uitvechten. Deze week heeft de regering in het Huis van Afgevaardigden de eerste slag gewonnen met de aanvaarding van een wetswijziging die de controle op religieuze groepen versterkt. Het Hogerhuis moet zich voor het eind van het jaar uitspreken over aanscherping van de wet op religieuze rechtspersonen, maar het is wel duidelijk dat de wijziging erdoor komt.

ALGIERS, 15 NOV. De Algerijnse veiligheidsdiensten hebben zeer scherpe maatregelen genomen om aanslagen te voorkomen die door moslim-extremisten zijn aangekondigd om morgen de eerste ronde van de presidentsverkiezingen te verstoren. Met name als gevolg daarvan is de hoofdstad Algiers nu al sinds vrijdag, toen een Franse non werd vermoord, zo goed als vrij van het gebruikelijke geweld. Bij een bomexplosie bij Tizi Ouzou, in Kabylië, vielen echter drie doden.

TEL AVIV, 15 NOV. Waarnemend premier Shimon Peres heeft gisteravond gewaarschuwd dat “Israel voor een onvoorzien heftige storm van geweld staat”.

DAYTON, 15 NOV. Het vredesoverleg tussen de strijdende partijen in Bosnië op een militaire basis in de Verenigde Staten zit vast op de verdeling van grondgebied en de status van Sarajevo.

VOORBURG, 15 NOV. Kan en moet een gewone middelbare school anno 1995 hoogbegaafde leerlingen vrijstellen van een lesprogramma of is dat van de leerlingen, hun ouders, docenten en normaal begaafde klasgenoten te veel gevraagd? Rector D. van Hennik van scholengemeenschap Dalton-Vatel is overtuigd van het eerste, maar makkelijk is het niet, ervaart hij.

ROTTERDAM, 15 NOV. Ongevallen, zoals vanmorgen op de A20 bij Rotterdam, vormen een belangrijke oorzaak van filevorming, maar zeker niet de belangrijkste. Een kleine twintig procent van alle files hangt samen met ongevallen. Soms is die samenhang direct, doordat een gekantelde vrachtwagen de weg verspert. Maar menige opstopping vloeit meer voort uit de psyche van de automobilisten dan uit een fysieke stremming: bij een ongeluk trapt iedereen op de rem om beter te kunnen zien wat er is gebeurd. Daardoor neemt de gemiddelde rijsnelheid plotseling af, waardoor een lokale beperking van de capaciteit van de weg ontstaat. Bij enige drukte is een file dan het onmiddellijke gevolg.

Op een beperkt wegtraject tussen Utrecht en Zeist begint op 1 januari een experiment om de vluchtstrook te gebruiken voor de afwikkeling van het normale verkeer. Zo wordt de capaciteit van de weg vergroot, maar de vraag is in hoeverre dat ten koste gaat van de veiligheid.

DEN HAAG, 15 NOV. De Limburgse woningbouwcorporatie WBL moet een deel van haar bezit verkopen en zelfs de mogelijkheden onderzoeken of zij niet in haar geheel het beste door andere instellingen kan worden overgenomen.

DEN HAAG, 15 NOV. Voor het tweede achtereenvolgende jaar is er forse kritiek op de begroting van minister Jorritsma (verkeer en waterstaat). De hele Tweede Kamer wil dat er meer wordt gedaan tegen de toenemende automobiliteit.

Het wordt de komende dagen nat en koud. Een kille noordwestelijke tot noordelijke stroming voert koude en bijzonder onstabiele poollucht aan.

“Mag ik u voorstellen: mijn assistente”, zei een geestelijk verzorger eind jaren vijftig tegen een groep schizofrene patiënten in een psychiatrische instelling. Een van de patiënten vroeg zich hardop af waarom de man een assistente nodig had: “Hij doet zelf nooit wat!” Toen de dominee en zijn nieuwe assisente weer buiten liepen, zei hij tegen haar: “U begrijpt: deze mensen zijn ziek.”

ROTTERDAM, 15 NOV. De landelijke verenigingen van medisch specialisten maken zich op voor de laatste ronde in de strijd om de autonomie van het vrije beroep. Gisteren verklaarde de Landelijke Specialisten Vereniging (LSV) dat het vertrouwen in minister Borst (volksgezondheid) “vrijwel onherstelbare averij” heeft opgelopen. Men overweegt zelfs acties te voeren. Op een vergadering van de LSV, de Nederlandse Specialisten Federatie (NSF) en het Convent van Wetenschappelijke Verenigingen is gisteren afgesproken te proberen de Tweede Kamer die het kabinetsbeleid in meerderheid steunt toch nog op andere gedachten te brengen.

ROTTERDAM, 15 NOV. De VVD is gewaarschuwd. Minus Polak komt er aan! De echte partijgangers weten wat dit betekent: een strijd vóór het referendum. “Ik ga nu op kruistocht”, zegt hij strijdbaar. “Ja, absoluut!” Nu H.C.G.L. Polak sinds 1 augustus van dit jaar wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd geen lid meer is van de Raad van State, voelt de VVD'er zich helemaal vrij man om ten strijde te trekken. En dat zal volgens hem nodig zijn om de kabinetsplannen een correctief referendum in te voeren ook daadwerkelijk in het staatsblad te krijgen.

DEN HAAG, 15 NOV. De Eerste Kamerfractie van de VVD heeft zware politieke eisen aan het kabinet gesteld. De liberalen willen alleen instemmen met zaken als het correctief referendum en de milieuheffing als de inbreng van de VVD bij andere punten voldoende duidelijk is. Dit heeft de fractievoorzitter van de VVD, F. Korthals Altes, gisteren op de eerste dag van de algemene politieke beschouwingen in de Senaat gezegd.

ROTTERDAM, 15 NOV. Het verkeer rondom Rotterdam is vanmorgen tot ver na de ochtendspits volledig ontregeld geweest door een verkeersongeluk met een vrachtwagen, waarbij de chauffeur is omgekomen. Het ongeluk gebeurde op de snelweg A20 ter hoogte van de afslag Rotterdam-Centrum. Door nog onbekende oorzaak schoot omstreeks zes uur de lege vrachtauto met oplegger uit de richting Den Haag door de vangrail.

ROTTERDAM, 15 NOV. De Amro Bank heeft begin 1986 geprobeerd om Argentinië bankroet te laten gaan. Na zware druk van het Internationale Monetaire Fonds en het ministerie van financiën in Den Haag heeft de Amro haar pogingen gestaakt.

DEN HAAG, 15 NOV. Het kabinet is het in hoofdlijnen eens over verdergaande flexibilisering van de arbeidsmarkt. Er komt een maximale proeftijd van 6 maanden, arbeidscontracten voor bepaalde tijd mogen nog maar hooguit voor twee jaar worden afgesloten en twee keer worden verlengd. Het wettelijk verbod op uitzendarbeid in de bouw en het goederenvervoer verdwijnt en er komen soepelere regels voor de beloning van uitzendkrachten.

DEN HAAG, 15 NOV. De Verenigde Staten hebben zich nooit aan een kandidaat voor de post van secretaris-generaal van de NAVO gecommitteerd. Op grond van sonderingen op politiek en hoog ambtelijk niveau meende de regering evenwel in Lubbers over zo'n goede en krachtige kandidaat te beschikken dat zij op 3 november tot formele kandidaatstelling kon overgaan.

Weersverwachting voor morgen opgemaakt door onze weerkundige medewerker om 12.30 uur: Overwegend bewolkt en enkele buien. Middagtemperatuur rond 11 graden.

DEN HAAG, 15 NOV. De aanklager van het VN-tribunaal voor oorlogsmisdaden in voormalig Joegoslavië, Richard Goldstone, heeft gisteren gezegd dat bij „serieus zal overwegen uit…

DEN HAAG, 15 NOV. Invoering van de stadsprovincie dient te worden afgewezen. Deze tussenvorm tussen gemeente en provincie betekent “vlees noch vis” binnen het binnenlands bestuur. In plaats daarvan moeten de bevoegdheden van provincies en grote steden worden uitgebreid en op termijn sommige provincies worden samengevoegd zoals in de Randstad.

DEN HAAG, 15 NOV. Met het aanbieden van taarten aan de kamercommissie Economische Zaken is woensdagmorgen in Den Haag het startsein gegeven voor een week van acties van winkeliers.

AMSTERDAM, 15 NOV. De Britse ootaandeelhouder van Nutricia, nigate, verkoopt haar belang van 29 procent in de Zoetermeerse v gsmiddelenfabrikant.

ROTTERDAM, 15 NOV. Euro Disney, exploitant van het pretpark Disneyland ten zuiden van Parijs, heeft in het op 30 september afgesloten boekjaar een netto winst geboekt van 114 miljoen Franse franc (ruim 36 miljoen gulden). Het is voor het eerst sinds de opening van het pretpark in 1992 dat Euro Disney een jaarwinst presenteert.

ROTTERDAM, 15 NOV. Niall Fitz- Gerald, de man die leiding gaf aan de introductie van het omstreden wasmiddel Omo Power, zal sir ‘Michael Perry (61) opvolgen als…

Foto: ROTTERDAM - Een verkeersongeluk met een vrachtwagen vanmorgen op de A20 bij Rotterdam had ruim negentig kilometer file tot in de verre omgeving van de stad tot gevolg. (Foto Walter Herfst)

Foto: WASHINGTON - Een bordje aan het hek van het Washington Monument informeert bezoekers dat het monument tijdelijk is gesloten. Reden is de impasse in de begrotingsonderhandelingen. Als gevolg daarvan moesten 800.000 ambtenaren in het hele land met onbetaald verlof worden gestuurd. (Foto AP) Pagina 5

ROTTERDAM, 15 NOV. Nederland, Noorwegen en Tsjechië zitten in de spannendste groep in de aanloop naar de Europees kampioenschap voetbal in Engeland. Alle drie de landen kunnen vandaag nog de eerste plaats halen, alle drie lopen ze nog de kans op uitschakeling.

Bouwconcern NBM Amstelland brengt zijn Duitse dochterbedrijf Projektentwicklung & Immobilien (vijftien werknemers) onder bij de Duitse projectontwikkelaar GFG. Ook neemt het bouwconcern een belang van 10 procent in de Duitse projectontwikkelaar GFG. NBM Amstelland heeft een optie tot uitbreiding. Het is echter niet de bedoeling de meerderheid te verwerven. De combinatie krijgt in totaal zeventig personeelsleden. NBM Amstelland werkte al nauw samen met GFG en is sinds twee jaar werkzaam in de regio Berlijn met de ontwikkeling van woningen. Van een aantal projecten met in totaal 1200 woningen is de ontwikkelingsfase vrijwel afgerond. GFG (omzet 150 miljoen mark) is gevestigd in Fürth nabij Neurenberg. Het bedrijf heeft vestigingen in Berlijn, Dresden en Plauen.

De netto winst van Delta Lloyd Verzekeringsgroep is in de eerste negen maanden van dit jaar met ruim 62 procent gestegen tot 201 miljoen gulden. De omzet groeide met bijna 3 procent tot 3,46 miljard gulden. Het bestuur stelt zijn winstverwachting voor geheel 1955 in positieve zin bij. Het resultaat na belastingen zal volgens de huidige inzichten ten opzichte van 1994 sterk stijgen. De winststijging is het saldo van een hogere omzet in het schadebedrijf, een lagere omzet bij leven en hogere inkomsten uit beleggingen en overige activiteiten. De reorganisatie verloopt volgens plan en wordt dit jaar afgerond. Het aantal medewerkers, omgerekend naar volledige banen, daalde van 2379 eind september 1994 naar 2325 thans. Het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening (voor belastingen) van het levenbedrijf nam sterk toe van 166 miljoen tot 205 miljoen gulden. Hieraan lagen onder andere hogere beleggingsopbrengsten ten grondslag. Een minder hoog niveau van eenmalige stortingen uit hoofde van nieuwe collectieve contracten veroorzaakte een omzetdaling van 1279 tot 1209 miljoen. Het herstel van het gewone bedrijfsresultaat bij schade in het tweede kwartaal heeft zich voortgezet. Het resultaat steeg van 28 miljoen tot 30,8 miljoen. Het premie-inkomen steeg met 7 procent tot 828 miljoen. Het resultaat bij autoverzekeringen vertoonde verbetering, maar is nog steeds negatief. Bij het Britse moederconcern Commercial Union steeg de winst voor belasting over de eerste negen maanden met bijna 13 procent van 327 miljoen tot 369 miljoen pond (908 miljoen gulden). Het premie-inkomen ging met 18 procent omhoog van 3,16 miljard tot 3,73 miljard pond (9,2 miljard gulden).

Het bouw- en aannemingsconcern Ballast Nedam heeft bekend gemaakt dat besprekingen over overname van het Britse utiliteitsbouwbedrijf Wiltshier Group in Harmondsworth (Middlesex) succesvol zijn afgerond. Het aandelenkapitaal van Harmonshire Investments, de houdstermaatschappij van Wiltshier, is aan Ballast Nedam overgedragen. Wiltshier telt 1450 werknemers en behaalt volgens Ballast dit jaar een omzet van 250 miljoen pond. Voor 1995 wordt een bescheiden resultaat verwacht.

Tien meervoudige triatlonspecialisten, onder wie de Nederlander Martin Feijen, wagen zich aan de vijftienvoudige triatlon, de eerste in de geschiedenis

Als Ruud Lubbers het beste is dat Nederland te bieden heeft, dan is dat duidelijk niet goed genoeg voor de Verenigde Staten. Want zij hebben daar wat minder positieve ervaringen met hem, evenals overigens met Hans van den Broek. Hun minister van buitenlandse zaken onder Reagan, George P. Shultz, vermeldt ze drie keer in zijn autobiografie 'Turmoil and Triumph'. Eerst als Bouterse in Suriname een narcocratie vestigt, zijn tegenstanders neerknalt en aanpapt met Cuba en de Sovjetunie. De Verenigde Staten vragen Nederland om steun voor maatregelen, maar Ruud en Hans geven niet thuis. Daarna komen de kruisraketten, nota bene een Europees NAVO-initiatief, en de Hollanditis. En ten slotte een echt Hollandse preek na de Amerikaanse vergeldingsactie tegen Libië. De heren Lubbers en Van den Broek komen bij Shultz naar voren als sympathieke lieden, en uiteraard zéér bekwaam, zoals Wim Kan zou hebben gezegd. Maar waar je, als puntje bij paaltje komt, niet veel aan hebt. Shultz beschrijft het heel diplomatiek en dus ook tussen de regels door, maar wel duidelijk. Bij het State Department en het Pentagon zullen ze hun frustraties van toen nog niet vergeten zijn. Of anders weten de Republikeinen het nog wel. Maar Kohl dan? Die kreeg een prachtkans om op de vriendelijke toer te gaan en zijn handen in onschuld te wassen. Want Kohl ken zijn pappenheimers en vergeet niets, waardoor hij eerder dan de anderen ziet hoe de hazen lopen. Verder stonden er sinds de kruisraketten, de Duitse eenwording en Maastricht nog een paar rekeningen open. Dus, zoals ze aan de overkant zeggen, 'give them enough rope to hang themselves'. Want ook Kok en Van Mierlo moeten nu een toontje lager zingen. Het is misschien geen slecht idee als onze regering bij een volgende kandidaat eerst een advocaat van de duivel benoemt. Dat doen ze in Rome ook bij heiligverklaringen. Dan kan die eerst in memoires en oude kranten, buitenlandse uiteraard, eens opzoeken hoe men elders denkt over ons kikkerlandje en dezelfde toonaangevende brulkikkers. Uiteindelijk zijn zij niet op hun verzoek ontworsteld aan de zee.

Als Amerikaanse die in Nederland woont, schaam ik me voor de beledigende behandeling van Ruud Lubbers door de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Christopher. De heer Lubbers werd competent genoeg geacht om twaalf jaar lang premier te zijn van zijn land. Nederland is een sterke Westerse democratie zonder veel van de problemen die de regering-Clinton in de VS heeft proberen op te lossen, tot nu toe met wisselend succes. De bekwaamheid van de heer Lubbers in twijfel trekken (hij is “niet scherp”, volgens Christopher) is een klap in het gezicht van alle Nederlanders die hem hebben gekozen en zijn regering twaalf jaar lang hebben gesteund. De Amerikaanse regering mag het misschien onacceptabel vinden dat een sterke Europese lobby (Kohl, Chirac, Major) de secretaris-generaal van de NAVO 'kiezen', maar dan had de heer Christopher dàt moeten zeggen. Het is onaanvaardbaar om de Nederlandse oud-premier tot zondebok te maken. Ik was van plan naar de VS terug te keren om te helpen in de herverkiezingscampagne van Clinton. Ik zal dat besluit nu moeten herzien.

De onderwijsbonden AC, ACOP, CCOOP en CMHF gaan hun leden oproepen één dag massaal het werk neer te leggen. De bonden weigerden maandag in te gaan op het cao-voorstel van minster Ritzen (onderwijs). Hij stelde toen 1,6 procent structurele loonsverhoging voor. De bonden willen twee procent loonsverhoging en verbetering van de arbeidsomstandigheden. Vanavond besluiten de bonden wanneer de algemene staking plaats heeft. Sinds vorige week maandag zijn er zes regionale stakingen van een halve dag geweest.

Een mini-sprookje van Grimm: koningin Elizabeth van Engeland werd tijdens een jachtpartij getroffen door een neergeschoten korhoen. Zij gilde een beetje en hield er een blauwe plek op haar schouder aan over. En wie weet zette ze ook wel de tanden in de smakelijke dader...Tijdens de presentatie van het boek 'Wildgerechten', in het in de Apeldoornse kroondomeinen gelegen restaurant “de Echoput”, kon ik niet nalaten aan ex-huisarts en wilddeskundige Wil Huygen, die voor dit boek zulke leuke en interessante stukken over levend wild schreef, te vragen hoe groot de kans is dat ónze koningin iets dergelijks overkomt. Die kans blijkt nihil. Ten eerste worden mensen überhaupt al bijna nooit door uit de lucht vallende lekkernijen getroffen. Ten tweede zijn korhoenders in Nederland zeer zeldzaam en wordt er niet op gejaagd. In de buurt van de Holterberg leven nog een stuk of 100 van deze vogels en dat is dat. Er zijn in ons land heel veel vossen die al te gaarne op hoenderjacht gaan. In het fraaie 192 pagina's tellende gebonden boek 'Wildgerechten' van Peter Klosse en Echoputkok Theus de Kok dus geen hoenderrecepten. Het eerste exemplaar van 'Wildgerechten' (uitgeverij Tirion, ƒ 79,50) werd door restaurant-eigenaar Peter Klosse aan bijna-buurman mr. Pieter van Vollenhoven aangeboden. Dit boek blijkt ook heel geschikt voor vegetariërs omdat er zoveel heerlijke vleesloze recepten met fruit, groenten en bosprodukten als bessen en paddestoelen in staan. Als voorbeeld het recept voor:

BONN, 14 NOV. De economische groei in Duitsland zal dit jaar beperkt blijven tot 2 procent. Ook voor 1996 zit er niet meer dan 2 procent groei in het vat.

ROTTERDAM, 14 NOV. De organisatie van de elektriciteitsproduktie en -distributie wordt ingrijpend veranderd om deze sector een betere concurrentiepositie te geven in verband met de liberalisatie van de Europese energiemarkt.

AMSTERDAM, 14 NOV. Uiterlijk op 1 januari 2002 moet de toekomstige Europese Centrale Bank een gemeenschappelijke munt uitgeven in de lidstaten van de Europese Monetaire Unie. Maximaal een half jaar na die datum verliezen de nationale bankbiljetten en munten hun status van wettig betaalmiddel. Daarmee moet de Europese monetaire eenwording uiterlijk op 1 juli 2002 zijn voltooid.

STRAATSBURG, 14 NOV. De miljoenen guldens die in de Europese Unie (EU) jaarlijks worden besteed aan hervormingen in Oost-Europa verdwijnen veelal in kostbare studies die geen resultaten opleveren, of worden op een andere manier verspild.

Het Amerikaanse autoconcern General Motors (GM) gaat de komende twee jaar 7,5 miljard schilling (1,2 miljard gulden) investeren in zijn Oostenrijkse dochteronderneming Opel Austria. Behalve een eerder aangekondigd bedrag van 4,9 miljard schilling steekt GM nog eens 2,6 miljard schilling in uitbreiding van de produktie van transmissies en cylinderkoppen en de ontwikkeling van een nieuwe motor. Daartoe wordt in Wenen een nieuwe fabriek gebouwd.

AMSTERDAM, 14 NOV. De Amsterdamse effectenbeurs stond vanmorgen in het teken van Hagemeyer. Het handelshuis boekte een koerswinst van 1,30 gulden op 84 gulden en zette daarmee zijn opvallende opmars van de afgelopen dagen voort. De AEX-index van toonaangevende fondsen noteerde tegen het middaguur een stijging van 1,5 punt op 458,91 punten.

AMSTERDAM, 14 NOV. De Amerikaanse zakenbank Salomon Brothers houdt op transacties te verrichten op Seaq International in Londen. Dat is goed nieuws voor de Amsterdamse beurs die daarheen jarenlang omzet heeft zien weglekken.

ROTTERDAM, 14 NOV. De werkgeversorganisatie VNO-NCW waarschuwt het kabinet in een brandbrief om niet te sleutelen aan het recente compromis over beschermingsconstructies van bedrijven tegen vijandige overnames.

ARNHEM, 14 NOV. De mogelijkheden van Internet, het wereldwijde netwerk van computernetwerken, zijn onbeperkt, maar de gemiddelde ondernemer in het midden- en kleinbedrijf heeft er niets aan zonder de nodige scholing en begeleiding. De regio Arnhem-Nijmegen heeft daarom een project-aanvraag ingediend bij de Europese Unie, om met EU-gelden de regionale ondernemer aan de hand van training en voorlichting duidelijk te maken wat hij met Internet allemaal kan.

ROTTERDAM, 14 NOV. Het Brits-Nederlandse automatiseringsbedrijf CMG en Olivetti Nederland gaan voor 58 militaire bases van de landmacht de bestaande communicatiefaciliteiten moderniseren. Terwijl de omvang van het militaire apparaat terugloopt, worden aan inzetbaarheid en bereikbaarheid steeds hogere eisen gesteld. De landmacht wil daarom kunnen beschikken over een 'elektronische stormbaan'.

ROTTERDAM, 14 NOV. Kleine, zelfstandige winkeliers in het hele land willen morgen door ludieke acties druk uitoefenen op de Tweede Kamer, die zich volgende week uitspreekt over verruiming van de openingstijden.

ROTTERDAM, 14 NOV. De netto winst van verzekeraar Stad Rotterdam is in het derde kwartaal met bijna 16 procent gestegen tot 34,4 miljoen gulden ten opzichte van het vergelijkbare kwartaal in 1994. In het derde kwartaal van vorig jaar verdiende Stad Rotterdam 29,7 miljoen gulden.

AMSTERDAM, 14 NOV. Op het koersenbord van de Amsterdamse effectenbeurs verschijnt op 5 december een nieuw high tech fonds. Op die dag gaat BE Semiconductor Industries (BESI), dat fabrieken heeft in Zevenaar en Den Bosch, naar de beurzen van Amsterdam, Frankfurt en de Newyorkse elektronische schermenbeurs Nasdaq.

ROTTERDAM, 14 NOV. Het Nederlandse KPN heeft een nieuwe concurrent in de biedingsstrijd rondom het te privatiseren Belgische telecom-bedrijf Belgacom. Gisteren maakte het Deense Tele Danmark bekend samen met Singapore Telecom en het Amerikaanse Ameritech een collectief een bod te doen op Belgacom. KPN wil Belgacom samen met zijn partner Swiss Telecom overnemen.

De overheid geeft dit jaar 343 miljard gulden uit voor diverse collectieve voorzieningen en sociale uitkeringen. Sommige mensen denken dat al die collectieve uitgaven hoofdzakelijk aan de middenklasse en de meest bemiddelden ten goede komen. Er zou sprake zijn van een Mattheus-effect: wie al een goed tot uitstekend inkomen heeft, profiteert het meest van door de overheid tot stand gebrachte voorzieningen. In het evangelie volgens Mattheus staat immers geschreven: wie heeft, hem zal gegeven worden. Anderen denken daarentegen dat in dit land vooral mensen die wat méér verdienen de loodzware lasten van de verzorgingsstaat torsen, zonder dat zij veel van hun belasting- en premieguldens terug zien. Wie heeft er gelijk? Uit rapporten van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) kan iedereen die de moeite wil nemen, precies te weten komen welke invloed de overheid op de inkomensverdeling uitoefent.

Vladivostok, 9.360 kilometer ten oosten van Moskou, werd vroeger vanwege zijn vermeende schoonheid wel het San Francisco van Rusland genoemd. Toen de voorheen gesloten havenstad in 1992 toegankelijk werd voor buitenstaanders luidde de voorspelling dat Vladivostok zich zou ontwikkelen tot een Russisch Hongkong. Een tussenstand drie jaar later: sommige buurten zitten zonder stroom, de haven is tussen de middag wegens lunch gesloten en de automobilisten rijden met het stuur aan de verkeerde kant.

PEKING, 14 NOV. De buitenlandse handel van China is in de eerste tien maanden van dit jaar met 24,6 procent toegenomen vergeleken met dezelfde periode vorig jaar. Het handelsvolume steeg met 33 procent tot 221 miljard dollar, terwijl de importen met 16 procent stegen tot 102 miljard dollar. Dit meldt de krant China Daily vandaag. (AP)

SINGAPORE, 14 NOV. Singapore Airlines (SIA) heeft een reuzenorder geplaatst bij de Amerikaanse vliegtuigbouwer Boeing. De luchtvaartmaatschappij maakte dinsdag bekend voor 12,7 miljard dollar 77 vliegtuigen van het type Boeing 777 te hebben besteld. Er zitten 34 vliegtuigen in een vaste order. Op de resterende 43 is een optie genomen. SIA denkt de aankoop voor het grootste deel contant te kunnen betalen. Als het nodig is, neemt de maatschappij er leningen voor op. (KRF)

NEW DELHI, 14 NOV. De winkel van de Amerikaanse fast-foodketen Kentucky Fried Chicken in de Indiase hoofdstad New Delhi moet nog ten minste elf dagen gesloten blijven. Het hooggerechtshof in New Delhi weigerde gisteren het besluit om de licentie van het bedrijf in te trekken, op te heffen.De vestiging moest zondag op last van het parlement in Delhi dicht na een actie van de gemeentelijke gezondheidsinspectie.

LAS VEGAS, 14 NOV. Het Japanse elektronica-concern Sony gaat personal computers verkopen. In samenwerking met het Amerikaanse softwarebedrijf Microsoft en de Amerikaanse chipsfabrikant Intel mikt Sony in eerste instantie op de Amerikaanse markt, zo is gisteren bekendgemaakt in Las Vegas. Daar wordt op het ogenblik een grote elektronicabeurs gehouden.

OTTAWA, 14 NOV. De Canadese politie is een onderzoek begonnen naar beschuldigingen over het betalen van miljoenen steekpenningen aan niet nader genoemde Canadese politici in verband met de verkoop van Airbus-vliegtuigen aan de luchtvaartmaatschappij Air Canada.

BRUSSEL, 14 NOV. De Europese Commissie bestudeert de voorstellen van de Duitse minister van financiën, Theo Waigel, om na de start van de Europese Monetaire Unie (EMU) zware sancties op te leggen aan landen die zich niet houden aan begrotingsafspraken.

CHICAGO, 14 NOV. De Amerikaanse luchtvaartmaatschappij United Airlines (UAL) ziet af van een overneming van branchegenoot USAir. UAL-topman Gerald Greenwald heeft verklaard dat er geen overeenkomst mogelijk blijkt te zijn die voldoet aan de wensen van zijn maatschappij.

PARIJS, 14 NOV. De Franse regering heeft gisteren de weg vrij gemaakt voor de privatisering van Pechiney, Europa's grootste aluminium- en verpakkingsconcern. Minister van financiën Jean Arthuis verwacht een opbrengst van 5 tot 6 miljard frank (1,6 tot 1,9 miljard gulden).

NEW YORK, 14 NOV. De Amerikaanse bank Wells Fargo & Co (WFC) heeft zijn vijandige bod op branchegenoot First Interstate verhoogd van 10,1 miljard tot 10,9 miljard dollar (17,5 miljard gulden). Wells Fargo maakte gisteren ook bekend een juridische procedure te beginnen tegen de vorige week aangekondigde fusie van First Interstate met First Bank.

PARIJS, 14 NOV. Frankrijk staakt en vergadert, zij het op halve kracht. Vandaag en morgen is een ingrijpende hervorming van de sociale zekerheid inzet van een nationaal actie-debat, maar morgen maakt de regering pas bekend welke concrete maatregelen zij wil nemen. Het plan wordt daarna per decreet doorgevoerd.

Rusland krijgt hulp van drie Nederlandse bedrijven bij de omschakeling van militaire naar civiele produktie. Perm Motors wil motoren van Mig-straaljagers gebruiken voor stroomopwekking. Van zwaarden naar ploegscharen.

ROTTERDAM, 14 NOV. Airbus wil zijn grootste vliegtuig, de A340 voor 300 passagiers, zo spoedig mogelijk vergroten tot een A430-400 voor 370 passagiers. Het Duits-Frans-Brits-Spaanse consortium ziet daarmee voorlopig af van de bouw van een 'super-jumbo' voor 600 tot 800 passagiers.

DEN HAAG, 14 NOV. De werkloosheid is opnieuw teruggelopen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek maakte vanochtend bekend dat het aantal geregistreerde werklozen in de periode augustus-oktober 34.000 lager was dan in dezelfde maanden vorig jaar.

ROTTERDAM, 14 NOV. Daimler-Benz, de grootste industriële onderneming in Europa, blijft bij haar deze zomer al uitgesproken verwachting dat het jaar 1995 met een “gevoelig verlies” zal worden afgesloten. In de eerste negen maanden steeg de omzet van Daimler-Benz weliswaar met 3 procent tot 72,5 miljard mark maar de negatieve ontwikkelingen bij de dochterondernemingen Dasa (vliegtuigbouw en ruimtevaart) en het elektroconcern AEG zetten de resultaten van Daimler onder druk.

We wonen aan een kruispunt. 's Avonds, als ik met de trein uit Amsterdam ben gekomen en per taxi verder reis, zie ik vanuit de verte tussen het zware geboomte mijn hoge, gele huis, lichtend als een vuurtoren. Wanneer ik thuiskom zijn alle lichten aan.

Het mooie weer en de aantrekkelijke heuvels die aan weerszijden van de weg lagen misten hun uitwerking niet. Met beloften van vergezichten en geurende kruiden lokte ik Hade het struikgewas in. De zon ging nog lang niet onder, en hoe rustig het weggetje ook was, het leek veel aardiger het bergpad te pakken dat we volgens de reisbeschrijving in het vorige dorp voorbij waren gelopen. Welgemoed begonnen we tussen de brem omhoog te klimmen, geleid door een paadje dat ons volgens mijn schatting in twintig minuten op de route moest brengen. Naar de keutels te oordelen een geitepad. Boven ons geploeter dreef een grote roofvogel, maar ik vergaf hem zijn luie leventje, want wij zouden straks aan tafel de andere pelgrims, die gewoon langs de weg waren gegaan, de ogen uitsteken met stoere verhalen.

Het voordeel van een huisgenoot is dat je het niet langer meer aldoor zelf hoeft te zijn die iets vuil heeft gemaakt, of stuk, of kwijt. Komen er kinderen bij dan is het al helemaal eenvoudig om voor alles wat misgaat een oorzaak te vinden; je kunt er zelfs zomaar straf voor gaan uitdelen, pets, laat het nooit weer gebeuren.

Omdat mijn ouders geloofden dat de slang in het paradijs had gesproken, mocht ik niet naar de bioscoop, een nederzetting van de duivel. De duivel had vele nederzettingen in IJmuiden, mijn roerige geboortedorp, met zijn talloze kroegen waaruit ik, in de jaren twintig, varensgezellen uit alle windstreken naar buiten zag tuimelen, vloekend en tierend of luidkeels zingend in vreemde talen, zij het niet, gelijk de apostelen, getooid met 'verdeelde tongen als vuur'. Ik denk dat in die eerste gehorige indrukken, gevoegd bij mijn leergierigheid, een van de redenen schuilt waarom ik al vroeg uitheemse talen wilde leren en het woordenboek mijn tweede bijbel werd.

Door Marten Toonder 5191 Burgemeester Dickerdack en de markies De Canteclaer zaten in de Kleine Club en spraken over de veranderde tijden, toen commissaris Bas binnentrad.

Reporter, Ned.1, 22.42-23.21u.

Het leven van Gied Jaspars, woensdag, Ned.3, 21.29u.

Op het spoor van de Koenigs Collectie, morgen, Ned.3, 23.22-0.12u.

In het universiteitsziekenhuis in Boekarest is zaterdag op 79-jarige leeftijd de leider van de Roemeense Boerenpartij, Corneliu Coposu, overleden aan een hartaanval. Hij lag sinds eind vorige maand met longkanker in het ziekenhuis, na onlangs in Duitsland te zijn geopereerd.

Morgen tegen de Noren! Zich verdiepen in voetbalhistorie dwingt tot bescheidenheid. In 1959 wees Oranje de Vikingers met de robuuste cijfers 7-1 terug, waarbij de bijna veertigjarige Piet Kraak werd teruggehaald. Tonny van der Linden scoorde een hattrick, Wilkes en Rijvers bevonden zich onder de doelpuntenmakers en de Noren werden voor 50.000 toeschouwers platgespeeld.

De bomaanslag van gisteren in Riad op een gebouw van de Saoedische Nationale Garde, dat zich tooit met de nietszeggende naam 'Bureau van het Management Programma', is een aanslag op het hart van het veiligheidssysteem van de Saoedische koninklijke familie. Want de Nationale Garde is opgericht als een parallel-leger naast de officiële Saoedische strijdkrachten om de koninklijke familie te beschermen, de facto baas en eigenaar van het land. Aan het hoofd van die Nationale Garde staat kroonprins Abdullah, de mogelijke, maar nog steeds omstreden opvolger van de niet erg gezonde koning Fahd.

TEL AVIV, 14 NOV. Ariel Sharon, de voormalige Israelische minister van defensie namens de Likud-partij ging begeleid door een veiligheidsagent naar het toilet in de Knesset. Waarnemend premier Shimon Peres was zelfs op een interne bijeenkomst van zijn eigen partij omringd door lijfwachten.

TEL AVIV, 14 NOV. Met een meerderheid van zes tegen één stem heeft het Israelische Hooggerechtshof zondag het ministerie van binnenlandse zaken verplicht personen die in Israel door liberale rabbijnen zijn bekeerd als jood in het bevolkingsregister te registreren.

ROTTERDAM, 14 NOV. De officier van justitie van Glasgow heeft de politie gevraagd een onderzoek te openen naar het wangedrag van voetballer Paul Gascoigne in de wedstrijd van Glasgow Rangers tegen Aberdeen. De Britse middenvelder gebruikte zaterdag veel fysiek geweld.

FRANKFURT, 14 NOV. Een week nadat Pete Sampras de eerste plek op de ranglijst overnam van zijn landgenoot Andre Agassi, zou de Amerikaan de ereplaats al weer kunnen kwijtraken. De Oostenrijker Thomas Muster, die dit seizoen twaalf tennistoernooien heeft gewonnen, kan het puntentotaal van Sampras overtreffen als hij deze week in Frankfurt het ATP-wereldkampioenschap wint en wanneer Sampras er bovendien niet in slaagt de finale te bereiken.

DEN HAAG, 14 NOV. De voorstellen van de Koninklijke Nederlandse Schaatsenrijders Bond voor de bemanning van het nieuwe dagelijks bestuur worden door de meerderheid van de acht gewesten gesteund. Op 9 december moet in Amersfoort de jaarvergadering beslissen over de toekomst van de KNSB. Het ad interim-bondsbestuur stelt vijf kandidaten voor de vacatures. Wim Schenk (voorzitter) en oud-wereldkampioen Henk van der Grift (vice-voorzitter) zijn de nieuwkomers. Mr. Arnoud van Walsem (secretaris), drs. Arie Griffioen (penningmeester) en Jan Charisius (lid technische zaken) hadden al zitting in het college, dat op 18 april door de kernploegleden unaniem werd weggestemd. In het kwantitatief machtige gewest Noord-Holland/Utrecht bestaan andere voorkeuren. “We hebben ten minste vijf tegenkandidaten”, aldus voorzitter Van Straaten. Het gewestelijk bestuur wil op 25 november in Heiloo de regionale ledenvergadering en vervolgens op 9 december de KNSB-vergadering met een alternatief vijfmanschap confronteren.

KERKRADE, 14 NOV. Roda JC vraagt van de Turkse club Galatasaray aanmerkelijk meer dan vijf miljoen gulden voor verdediger Johan de Kock. Galatasaray heeft gisteren een bod gedaan op de viervoudige international. Het bestuur van de club uit Kerkrade deed daarop een tegenbod. Volgens voorzitter Pickée liggen de partijen niet zo ver uit elkaar. Galatasaray meldde zich donderdag voor het eerst voor 31-jarige De Kock, die onlangs zijn contract tot 2000 verlengde en een clausule in zijn overeenkomst heeft met de transfersommen bij tussentijds vertrek.

NEW YORK, 14 NOV. Voor de Française Mary Pierce is het tennisseizoen voorbij. Zij verloor gisteren in de eerste ronde van de WTA-Masters in New York verrassend van Anke Huber. De als twaalfde geplaatste Duitse klaarde het karwei eenvoudig in een uur met 6-2 en 6-3. Gabriela Sabatini en Brenda Schultz hebben zich gisteravond in hetzelfde toernooi geplaatst voor het dubbelspel. De Argentijns-Nederlandse combinatie versloeg in een beslissingswedstrijd de Françaises Julie Halard en Nathalie Tauziat in twee sets: 6-4 en 6-4.

DEVENTER, 14 NOV. Go Ahead Eagles is ten prooi gevallen aan grote interne onrust. De basisspelers Marcel Valk en Gijs Steinmann zijn bij de hekkesluiter van de eredivisie uit de selectie verwijderd. Volgens het bestuur en trainer Ab Fafié zijn Valk en Steinmann rotte appels in de groep. Zij mogen niet meer op de training komen en moeten op zoek naar een nieuwe werkgever. Valk en Steinman zeggen niets te snappen van de maatregel en noemen de beslissing “belachelijk”.

BONN, 14 NOV. Bondskanselier Helmut Kohl is verantwoordelijk voor het aanblijven van Berti Vogts als bondscoach van het Duitse voetbalelftal. Vogts overwoog in juli 1994 ontslag te nemen. De Duitsers verloren op het wereldkampioenschap voetbal in de kwartinale van Bulgarije (2-1) en de Duitse pers nagelde de bondscoach aan het kruis. Toen hij na een paar weken overwoog ermee te stoppen, zegt de bondscoach in het Hamburger Abendblatt, werd hij door Helmut Kohl overgehaald toch aan te blijven. “De bondskanselier belde me tijdens mijn vakantie in Florida drie keer op om me moed in te spreken”, aldus Vogts. “Blijf Herr Vogts, was zijn boodschap. Het Duitse elftal heeft toekomst met u als bondscoach.”

BERGAMBACHT, 14 NOV. Op de ontspannen training die de Noorse voetbalploeg gistermorgen afwerkte, leek Erik Thorstvedt nergens last van te hebben. De 33-jarige doelman, die met 96 interlands achter zijn naam de meest ervaren speler in de ploeg van bondscoach Egil Olsen is, ging in een oefenpartijtje verschillende keren gestrekt naar de hoek, wierp zich fanatiek voor de voeten van een doorgebroken tegenstander en dolde tussen de bedrijven door met zijn ploeggenoten.

PRAAG, 14 NOV. De scheidsrechter op het olympisch voetbaltoernooi in Atlanta zal radiocontact onderhouden met zijn grensrechters. Dat heeft de scheidsrechterscommissie van de internationale federatie (FIFA) gisteren op het tweede FIFA-symposium bepaald.In Atlanta zullen de grensrechters via bepaalde signalen de scheidsrechter er op kunnen attenderen dat er achter zijn rug overtredingen zijn gemaakt.

Winst of verlies morgen van het Nederlands voetbalelftal tegen Noorwegen betekent ook voor de sponsors een wereld van verschil. Uitschakeling zal pijn doen, winst kan uitzicht bieden op lucratieve zaken.

UTRECHT, 14 NOV. Voetbalscheidsrechter Dick Jol heeft het kort geding verloren dat hij vorige week had aangespannen tegen de KNVB. Dit heeft de Utrechtse rechtbankpresident mr. P. Broekhoven vanmorgen bekendgemaakt. Jol had in kort geding gevraagd om een 'wijze man of vrouw' die moest onderzoeken of de voetbalbond de Haagse arbiter op non-actief heeft mogen stellen naar aanleiding van diens vermeende gokactiviteiten bij wedstrijden die hijzelf nog moest fluiten.

LONDEN, 14 NOV. Trainer Graham Taylor heeft gisteren ontslag genomen bij Wolverhampton Wanderers, de Engelse eerste-divisieclub van John de Wolf. De voormalige bondscoach van Engeland stapt op in verband met de slechte resultaten. Hij was nog geen jaar in dienst van de Wolves.

Het milieubeleid van het paarse kabinet stelt niet veel voor, vindt Lucas Reijnders. Als dat niet verandert, dan biedt dat perspectieven voor de vijf jaar geleden opgerichte partij GroenLinks. Electoraal succes zal de actuele twist over economische groei in het voordeel van het milieu kunnen beslechten.

ROTTERDAM. Het was een gewone ochtend op de markt van recht en onrecht. De gangen van de Rotterdamse arrondissementsrechtbank zaten vol eisers, klagers, slachtoffers en verdachten, vanuit de kantine klonk het gerinkel van de koffiekopjes, advocaten fladderden gehaast de trappen op en af en in zaal A begonnen de rechters te vonnissen. Het was negen uur. Er werd een man tot drie jaar veroordeeld omdat hij iemand vanwege een geldkwestie gegijzeld had. Een dealertje kreeg tien maanden met aftrek. Een inbreker twintig maanden plus tien voorwaardelijk. Iemand die geprobeerd had een vrouw in de bosjes te trekken kreeg een jaar. Een andere man kreeg een half jaar wegens bedreiging van zijn ex-vriendin, verboden vuurwapenbezit en diefstal van een fotoalbum. Daarna boorden de rechters zich als een kurketrekker in een vrouwenhandelzaak rond de club 'Je t'aime', een uiterst gecompliceerde kwestie met een stuk of elf verdachten waar in totaal meer dan een week voor uitgetrokken was.

Ik heb met enige verbazing het artikel van de heer Zijderveld gelezen over de 'info-maatschappij' (NRC Handelsblad, 24 oktober). Hij stelt onder andere dat 'computer-experts' data (waarmee hij waarschijnlijk gegevens bedoelt) veelal 'info' noemen. In de meer dan tien jaar die ik in de automatisering werk ben ik nog geen vakgenoten tegengekomen die die gewoonte hebben.

Zelfs zij die, anders kennelijk dan het kabinet-Kok, twijfelden of de eigenschappen die iemand een goede minister-president van Nederland maken, hem automatisch deugdelijk doen zijn voor de functie van secretaris-generaal van de Noordatlantische verdragsorganisatie, zullen oud-premier Lubbers het lot dat hem nu overkomen is, niet gunnen. Daarvoor zijn zijn verdiensten voor het land te groot.

HET GERECHTSHOF IN Amsterdam heeft onlangs een gynaecoloog uit Purmerend niet strafbaar verklaard voor levensbeëindiging van een zwaar gehandicapt en onbehandelbaar baby'tje. Nu is de rechtbank in Groningen tot een vergelijkbaar oordeel gekomen in de strafzaak tegen een huisarts. In beide gevallen is de uitkomst bevredigend. Maar zo'n strafzaak is wel een hele belasting voor de betrokken arts. Het gaat per slot van rekening om een aanklacht wegens moord. Moet dat nu werkelijk?

“Hulp moet resultaten belonen, niet beloften”, schrijft J.W. Gunning over ontwikkelingssamenwerking (NRC Handelsblad, 25 oktober). Hij zoekt een uitweg tussen het verkrampt verdedigen van gevestigde posities en de drang om alle ontwikkelingshulp af te schaffen. Hij stelt voor alleen geld te geven aan zuidelijke overheden die goed scoren. De criteria zijn in het Noorden vastgesteld en betreffen inkomen, alfabetisering, gezondheid en mensenrechten. Het zou de noordelijke bemoeienis terugdringen, verantwoordelijkheid van zuidelijke regeringen versterken en financiering effectiever maken. Het plan lijkt constructief maar ik zie, los van complicaties bij de uitvoering die Gunning ook wel overweegt, twee grote problemen.

Sinds 1 juli van dit jaar huur ik een van de 25 appartementen in een tot woningen verbouwd bedrijfspand aan de Ruysdaelstraat 49 te Amsterdam waarin voorheen het Parket, het hoofdkantoor van de Hema en lang geleden een diamantslijperij gevestigd waren.

Het artikel ‘Puber verkracht kleuter in Almere’ (NRC Handelsblad, 3 november), bevat onjuistheden over het nieuwe jeugdstrafrecht dat per 1 september is ingevoerd.

De moordenaar van Rabin zei te handelen in 'Gods wil'. Hij koppelt, gemotiveerd door een bepaald soort nationalisme, Gods wil, een volk en een bepaald stuk grondgebied aan elkaar. Ype Schaaf waarschuwt voor de kwalijke gevolgen van zo'n ideologisch en godsdienstig geladen natie-staat.

De bewindslieden van het kabinet-Kok verdedigen hun begroting in de Tweede Kamer. Hoe oordelen oud-ministers over het beleid van hun opvolger? Tjerk Westerterp, minister van verkeer en waterstaat in de jaren zeventig, neemt het beleid van Annemarie Jorritsma onder de loep.

COTHEN, 14 NOV. Het mocht gisteravond precies een half uur gaan over de Langebroekse dijk, het fietspad voor de lokale jeugd en het 'nat haventerrein' van Wijk bij Duurstede. Maar daarna moesten de lokale lijsttrekkers in het bomvolle zaaltje van het dorpshuis in Cothen snel plaatmaken voor 'de VVD-kabinetstournee', zoals publiciteitsmanager Kees Mijnten het noemde.

AMSTERDAM, 14 NOV. Identificatie van een penis moet de beslissing brengen in een ontucht-zaak in Amsterdam. De president van de rechtbank moet uitmaken of de penis van een verdachte dezelfde is als die op inbeslaggenomen pornografische foto's.

AMSTERDAM, 14 NOV. Gedetineerden die bezoek ontvangen in het huis van bewaring in de Amsterdamse Havenstraat, krijgen straks vlak voor het bezoekuur een stempel op hun hand, met onzichtbare inkt. Dit om ontsnapping te bemoeilijken. De maatregel gaat begin volgend jaar in, aldus directeur J. de Vrijer.

VAL - Een glazenwasser is vanmorgen in de Vijzelstraat in Amsterdam van z’n ladder gevallen. Hij maakte een val van dertien meter en kwam op het dak van een passerend bestelbusje…

WILLEMSTAD, 14 NOV. Het kabinet van Curaçao kan beginnen aan een serie saneringsmaatregelen. Vrijdag schaarde de Eilandsraad zich al achter dat beleid.

ROTTERDAM, 14 NOV. De twaalf Nederlanders die een week geleden begonnen aan een trektocht door de Rolwaling-vallei in het door zware lawines getroffen Nepal, zijn terecht. De groep is gevonden door enkele berggidsen, die reisbureau Nepal Reizen achter het gezelschap had aangestuurd.

ZOETERMEER, 14 NOV. De cao-onderhandelingen tussen de onderwijsbonden en minister Ritzen (onderwijs) zijn vannacht vastgelopen.

DEN HAAG, 14 NOV. PvdA-minister Pronk (ontwikkelingssamenwerking) en VVD-leider Bolkestein verschillen ernstig van mening uit over eventuele strafmaatregelen tegen de Nigeriaanse regering.

Acteur Paul Hoes (Tilburg, 1953) speelt als Jimmy Porter in Wrok van John Osborne bij Art & Pro voor het eerst een dragende rol. “Alleen maar woede en rebellie spelen is niet meer van deze tijd,” vindt hij. Osborne schreef Omzien in wrok in 1956 en werd daarmee de exponent van de groep Angry Young Men, die het Britse establishment aanviel.Wrok van John Osborne door Art & Pro. Tournee t/m 2/12; inl. 020-627 6162.

Voorstelling: Antarctica, musical van Eddy van der Schouw en Bob Groothuis. Spelers: Eddy van der Schouw, Hilde de Mildt, Gonda Visser, Wilfred Klaver, e.a. Muziek o.l.v. Bert Stoots. Choreografie: Adam Richens. Regie: Aart Brouwer. Gezien: 13/11 in theater Carré, Amsterdam. Tournee t/m mei.

Jostein Gaardner: Het geheim van de kaarten. Vert. Lucy Pijttersen, Uitg. Houtekiet/Fontein, 324 blz., vanaf 13 jaar, ƒ 39,90.

AMSTERDAM, 14 NOV. De Prix Renaudot, een van de belangrijkste literaire prijzen van Frankrijk is gisteren gewonnen door de schrijver Patrick Besson met zijn roman Les Braban, het verhaal over een arme familie in een Parijse voorstad. De Prix Goncourt ging naar de uit Rusland afkomstige Andrei Makine (37) met zijn autobiografische roman Le testament français. De bekroning van Makine kwam als een grote verrassing omdat hij vorige week ook een gedeelde Prix Médicis kreeg. Het is de eerste keer in de 92-jarige geschiedenis van de Goncourt dat de prijs naar een al eerder bekroond werk gaat.

Voorstelling: Lulu, naar Frank Wedekind, door Stichting Schreeuw/Karina Holla. Concept/regie: Karina Holla; decor: Roel Schneemann; muziek: Ernst Bechert; decors: Dinorah Jorio; licht: Kees van de Lagemaat. Spel: Jeannette Huizinga, Peter Kamphorst, Gerindo Kartadinata, Nathalie Smoor, Karina Holla. Gezien: 11/11 Theater Frascati, Amsterdam. T/m 25/11 aldaar; tournee t/m 10/2. Inl. 020-6277555.

LONDEN, 14 NOV. De Britse acteur Sir Robert Stephens is zondag op 64-jarige leeftijd in een Londens ziekenhuis overleden. Door zijn levenswijze had Stephens lever- en nierproblemen. Stephens was een van de bekendste Shakespeare-acteurs in Engeland. Hij is getrouwd geweest met de actrice Dame Maggie Smith, met wie hij in de jaren zestig en zeventig speelde in films als The Prime of Miss Jean Brodie. Onlangs vertolkte Stephens nog rollen in Falstaff en King Lear.

GENEVE, 14 NOV. Uit het museum voor kunst en geschiedenis in het Zwitserse Genève is zondag een schilderij, een Hollands landschap, van de 17de-eeuwse kunstenaar Salomon van Ruysdael gestolen. Salomon (1600-1670) was oom van de bekendere Jacob van Ruisdael. (AFP)

THESSALONIKI, 14 NOV. De Nederlandse speelfilm Zusje heeft op het Internationale Filmfestival in Thessaloniki de tweede prijs gewonnen. Aan de onderscheiding is een bedrag van bijna 60.000 gulden verbonden. De door Robert Jan Westdijk geregisseerde film kreeg op het Nederlands Filmfestival een Gouden Kalf.

AMSTERDAM, 14 NOV. Een collectie van 47 koperen etsplaten van de 17de-eeuwse schilder Adriaen van Ostade (1610-1685) heeft gisteravond op een veiling bij Christie's Amsterdam meer dan twee miljoen gulden opgebracht. Dat was ver boven de geschatte waarde van vier tot zes ton. Op een na werden alle platen gekocht door de kunsthandelaar Noortman uit Maastricht.

ROTTERDAM, 14 NOV. De Duitse Kristin Feireiss (1942) is benoemd tot directrice van het Nederlands Architectuurinstituut (NAi) in Rotterdam. Dit heeft het bestuur van het NAi vanmorgen bekend gemaakt. Uiterlijk op 1 april 1996 zal Feireiss drs. H.J.A.M. van Haaren opvolgen, die sinds 15 oktober 1994 directeur ad interim is.

e De bomaanslag in de hoofdstad Riad, waarbij gisteren ‘zes mensen omkwamen, onder wie! vier Amerikanen, is opgeëist doo twee fundamentalistische groepen: de tot gisteren…

GUATEMALA-STAD, 14 NOV. De conservatieve kandidaat voor het presidentschap van Guatemala, Alvaro Arzu, heeft bij de zondag gehouden verkiezingen het grootste aantal stemmen gekregen, maar waarschijnlijk net niet genoeg om een tweede ronde overbodig te maken. Dat blijkt uit voorlopige uitslagen.

PORT-AU-PRINCE, 14 NOV. De Haïtiaanse president Jean-Bertrand Aristide heeft gisteren een oproep gedaan de openbare orde te bewaren nadat op verscheidene plaatsen in Haïti gewelddadigheden waren uitgebroken. “Het is goed mogelijk dat dit uit de hand loopt”, aldus Aristide. “Dat zullen we nooit accepteren”.

JOHANNESBURG, 14 NOV. Op een zomerse zondagmorgen werd Doug Timm voor zijn huis in het hoofd geschoten. Hij overleefde het, maar hield er een hersenbeschadiging aan over. Dougs zicht is nu beperkt, “alsof ik driehonderd verdwaalde stukjes zie uit een legpuzzel van zeshonderd”. De 38-jarige zakenman werkt weer, als telefonist bij een televisieverhuurbedrijf “dat ik vroeger zou hebben geleid”. Doug Timm is het slachtoffer van de laatste, huiveringwekkende misdaadrage in Zuid-Afrika: carjacking, het roven van auto's.

WASHINGTON, 14 NOV. Ex-premier Lubbers was in zijn gesprekken met Amerikaanse regeringsfunctionarissen begin deze maand niet goed voorbereid en niet op de hoogte van het Amerikaanse standpunt over uitbreiding van de NAVO. Dit meldde The New York Times gisteren uit de mond van hoge Amerikaanse diplomaten die niet met name werden genoemd.

BONN, 14 NOV. Bijna op de dag af zes jaar nadat de Muur viel is gisteren onder grote belangstelling voor een rechtbank in Berlijn een proces begonnen tegen zes leden van het vroegere DDR-leiding voor het zogenoemde Schiessbefehl aan de Duits-Duitse grens. Volgens een van de aangeklaagden, de inmiddels 58-jarige Egon Krenz - in 1989 kortstondig leider van de in de toenmalige DDR heersende SED - is er sprake van een “duidelijk politiek showproces” dat “in strijd is met het volkenrecht en de Duitse grondwet”.

DEN HAAG, 14 NOV. De Bosnische Kroaten zijn uiterst verontwaardigd over de aanklachten die gisteren zijn uitgevaardigd door het VN-tribunaal voor oorlogsmisdaden tegen onder andere hun leider, Dario Kordic. Samen met vijf andere Bosnische Kroaten is hij beschuldigd van oorlogsmisdaden. De Bosnische Kroaten zouden verantwoordelijk zijn voor het verdwijnen tussen mei 1992 en mei 1993 van de volledige moslim-bevolking in de Lasva-vallei. Afgelopen vrijdag ondertekenden de Bosnische Kroaten en Bosnische moslims in de Verenigde Staten een akkoord, om de federatie die ze zijn aangegaan in 1994 te verstevigen.

PALE, 14 NOV. De leiders van de Bosnische Serviërs zijn niet van plan terug te treden als onderdeel van een vredesregeling voor Bosnië. Volgens het kabinet van de 'president' van de eenzijdig uitgeroepen 'Servische republiek' zullen Radovan Karadzic en generaal Ratko Mladic hun posities behouden.

DAR-ES-SALAAM, 14 NOV. Alle kandidaten van de oppositie in Tanzania hebben zich teruggetrokken uit de presidentsverkiezingen. Dat heeft de Tanzaniaanse oppositie gisteren op een persconferentie in de hoofdstad Dar-es-Salaam bekendgemaakt.

ROTTERDAM, 14 NOV. Markeert de crisis rond Nigeria een renaissance van het Britse Gemenebest? Na jarenlang geruzie rond de vermeende steun van het Verenigd Koninkrijk aan het apartheidsbewind in Zuid-Afrika vonden de leden van de organisatie elkaar dit weekeinde in de afkeuring van de executie, vrijdag, van de executie van Ken Saro-Wiwa en acht van zijn nieuwe Ogoni-medestanders en in een toewijding aan de principes van democratie en goed bestuur.

Na de executie in Nigeria van de radicale Ogoni-activist Ken Saro-Wiwa en acht van zijn medestanders roepen vele politici op tot zware sancties, waaronder een olieboycot, tegen het Westafrikaanse land. Maar als zo'n olieboycot er al zou komen, zou deze dan enig effect hebben?

LAGOS/NEW YORK, 14 NOV. Nigeria heeft gisteren zijn ambassadeurs teruggeroepen uit de Verenigde Staten, Zuid-Afrika en de lidstaten van de Europese Unie. Eerder hadden deze landen hun vertegenwoordigers uit Nigeria ontboden uit protest tegen de executie, vrijdag, van de radicale Ogoni-activist Ken Saro-Wiwa en acht van zijn medestanders.

JAKARTA, 14 NOV. Een groep van meer dan twintig Oosttimorezen is vandaag de Japanse ambassade in Jakarta binnengedrongen en heeft daar om hulp gevraagd. De Indonesische president, Soeharto, heeft gezegd dat de groep het land mag verlaten.

KAMPEN, 14 NOV. Een 6-jarig meisje is maandagmiddag in Kampen met haar fiets onder een vrachtauto gekomen en overleden. De politie heeft dat meegedeeld. Het meisje stond samen met haar moeder voor een verkeerslicht te wachten. De vrachtauto stond naast de twee fietsers. Toen het verkeerslicht op groen sprong en de truck optrok, kwam het kind onder de vrachtauto.

DEN HAAG, 14 NOV. Leidschendam is uit het overleg van de Haagse randgemeenten gestapt over de stadsprovincie Haaglanden. Omdat de inzichten over de vorming van de nieuwe provincie te sterk uiteen lopen, vindt de gemeente het overleg niet langer zinvol.

AMSTERDAM, 14 NOV. De douane heeft zondag bij een controle in de Amsterdamse haven 100 kilo cocaïne ontdekt. De drugs zaten in een container met rollen katoen en waren verpakt in vier tassen van elk 25 kilo. De container kwam per schip uit Colombia. De cocaïne heeft een straatwaarde van circa tien miljoen gulden. Er zijn geen aanhoudingen verricht.

HEERLEN, 14 NOV. Bij twee misdrijven in Heerlen zijn drie doden gevallen. Bij een schietpartij voor de ingang van een bar kwamen gisteren twee mannen om het leven. In een plantsoen elders in de stad werd dezelfde dag het lichaam van een vermoorde drugsverslaafde gevonden. De politie hield in verband met de schietpartij twee mannen aan.

AMERONGEN, 14 NOV. Burgemeester H. Mumsen (56) van het Utrechtse plaatsje Amerongen is op eigen verzoek eervol ontslagen. Het provinciebestuur van Utrecht heeft dat gisteren bekendgemaakt. Mumsen treedt donderdag officieel af. Hij raakte bijna een jaar geleden overspannen nadat een groep boze inwoners een lijvig zwartboek had gepubliceerd. De opstellers beschuldigden het gemeentebestuur onder meer van een “feodale regentenmentaliteit”.

BREDA, 14 NOV. Voor ontucht met vier meisjes tussen de 5 en 14 jaar is gisteren in Breda een 43-jarige man uit Tilburg veroordeeld tot een gevangenisstraf van drie jaar, waarvan een half jaar voorwaardelijk. Tegen de man was vijf jaar cel geëist. De Tilburger maakte in 1994 tot halverwege dit jaar seksfoto's van de meisjes als zij lagen te slapen. De man werd vrijgesproken van misbruik en verkrachting van drie volwassen vrouwen.

AMSTERDAM, 14 NOV. De 55 actievoerders van Milieudefensie die zondag werden opgepakt bij de blokkade van de Zwanenburgbaan op Schiphol, zijn gisteren vrijgelaten. De groep wordt vervolgd en komt waarschijnlijk in januari voor de rechter. Justitie vindt onder meer dat de actievoerders het vliegverkeer in gevaar hebben gebracht.

OOSTENDE, 14 NOV. Het Nederlandse baggerschip Power is vanmorgen op 15 kilometer uit de kust van de Belgische badplaats Oostende gekapseisd. Het stoffelijk overschot van één opvarende is geborgen. Duikers hebben tegen elf uur vier in het schip opgesloten opvarenden bevrijd.

HOORN, 14 NOV. Het Hoornse CD-raadslid C. Rietveld is gisteravond de toegang tot de begrotingsvergadering ontzegd. Tussen Rietveld en het raadslid C. van Enkhuizen van GroenLinks ontstond een schermutseling. Het GroenLinks-raadslid stoorde zich evenals andere raadsleden aan discriminerende uitlatingen over onder meer asielzoekers.

DEN HAAG, 14 NOV. De AOW van broers en zussen die al met elkaar samenwonen, gaat niet omlaag. De fracties van PvdA, VVD en D66 in de Tweede Kamer zijn het hierover eens geworden. De Kamer bespreekt deze week een wetsvoorstel waarin het kabinet voorstelt de AOW voor samenwonende broers en zussen te verlagen. Dat is nu voor ieder zeventig procent van het minimumloon; in de toekomst wordt dat vijftig procent.

ROTTERDAM, 14 NOV. De cao-onderhandelingen tussen de politiebonden en minister Dijkstal van binnenlands zaken zijn gisteravond opnieuw mislukt. De bonden voeren daarom deze week actie in de politieregio's Amsterdam-Amstelland, Zuid-Holland-Zuid en Brabant-Noord.

DEN HAAG, 14 NOV. De parlementaire enquête naar het gebruik van omstreden politie-methoden in de IRT-affaire heeft veel trekken gekregen van een “openbaar tribunaal”. Getuigen worden steeds meer beschouwd als verdachten in plaats van kennis-overdragers voor de enquête-commissie.

AMSTERDAM, 14 NOV. De Amsterdamse politie heeft gisteren drie ambtenaren van de dienst stedelijk beheer gearresteerd. Zij worden verdacht van corruptie, omkoping, valsheid in geschrifte en heling.

DEN HAAG, 14 NOV. Eén strategie heeft minister Sorgdrager (justitie) altijd gehanteerd om zich te handhaven in het openbare leven: “M'n emoties in toom houden, al gebeuren er de vreselijkste dingen.”

We zullen hem maar 'Karel' blijven noemen, want zo werd hij ook in eerdere berichtgeving in deze krant aangeduid. Karel, nu 36 jaar, was een milieu-ambtenaar van de gemeente Vianen. Een man van onbesproken gedrag. Maar in mei 1993 dook Karel opeens in de krantekolommen op als een corrupte overheidsdienaar, die zich had laten omkopen door het bodemsaneringsbedrijf Terra BV in Linschoten.

Alle artikelen over de conferentie 'Doors of Perception', die vorige week op deze pagina zijn gepubliceerd, zijn te vinden op de Internet-webpagina's van NRC Handelsblad: http://www.nrc.nl. Tevens zijn over deze conferentie te vinden: de column van Paul Scheffer, gisteren op de opiniepagina verschenen, een nabeschouwing en korte interviews met bezoekers.

ROTTERDAM, 14 NOV. De rechtbank in Groningen heeft de huisarts uit Holwierde ontslagen van rechtsvervolging wegens het beëindigen van het leven van een pasgeboren baby die vreselijk leed. De rechters erkenden het beroep op overmacht in de zin van noodtoestand dat de verdediging in dit proces had gedaan. Hier was sprake van zorgvuldig medisch handelen. De huisarts zelf toonde zich niet erg te spreken over de uitspraak: “Ik word toch afgeschilderd als iemand die een moord heeft gepleegd, zij het in een noodtoestand. Maar ik heb het enige gedaan wat goed was.”

GRONINGEN, 14 NOV. Huisarts G. Kadijk uit Holwierde is door de rechtbank in Groningen ontslagen van rechtsvervolging voor het actief beëindigen van het leven van een drie weken oud ernstig gehandicapt meisje. Rechter R. Wessels achtte moord bewezen, maar vond Kadijk hiervoor niet strafbaar omdat hij naar medisch inzicht verantwoord heeft gehandeld en zich kon beroepen op een noodtoestand.

UTRECHT, 14 NOV. De huisartsen-in-opleiding aan de Groningse universiteit hebben geen recht op verkorting van hun stageperiode in een ziekenhuis. Dat heeft president van de rechtbank in Utrecht H.F.M. Holthuis vandaag in kort geding bepaald.

ALKMAAR, 14 NOV. Er moet een speciale gevangenis komen voor psychisch gestoorde gedetineerden. Dit vindt een aantal gevangenisdirecteuren en psychiaters in de Kop van Noord-Holland.

Weersverwachting voor morgen opgemaakt door onze weerkundige medewerker om 12.30 uur: Perioden met regen, in de loop van de middag enkele opklaringen en overwegend droog.

UTRECHT, 14 NOV. Voetbalscheidsrechter Dick Jol heeft het kort geding verloren dat hij vorige week had aangespannen tegen de KNVB.