VVD boekt in senaat elf zetels winst, AOV twee

Dat is de officieuze uitslag van de senaatsverkiezing door de leden van Provinciale Staten zoals die maandagochtend door de ANP-verkiezingsdienst is bekendgemaakt. De officiële uitslag wordt woensdag bekend tijdens een openbare vergadering van het Centraal Stembureau.

De regeringspartijen PvdA en D66 moesten een verlies van respectievelijk twee en vijf zetels incasseren. Toch heeft de regeringscoalitie een ruime meerderheid van 44 zetels in de nieuwe senaat.

De christendemocraten komen na een verlies van acht zetels met negentien senatoren in de Eerste Kamer.

Nieuw zijn de fracties van het Algemeen Ouderenverbond (AOV), dat met twee zetels in de senaat komt, de Socialistische Partij en de Groenen.

AOV-partijvoorzitter Batenburg kreeg zeventien voorkeurstemmen in de verschillende Provinciale Staten. Batenburg was door zijn partij op een onverkiesbare achtste plaats op de kandidatenlijst gezet. Dat was de aanleiding voor een wekenlange ruzie in de partij, waarbij onder meer het Tweede-Kamerlid Van Wingerden werd geschorst.

Ook PvdA senator M. Pit uit Dieren is waarschijnlijk met voorkeurstemmen in de senaat gekozen. Hij was al lid van de vorige senaat, maar werd door zijn partij op de onverkiesbare 29e plaats op de kandidatenlijst geplaatst. Zijn verkiezing gaat ten koste van PvdA-kandidaat P. Stoffelen.

De verkiezing van de Senaat gebeurt getrapt. De nieuwe leden van de Provinciale Staten kiezen de leden van de Eerste Kamer. De zetelverdeling komt tot stand na een rekensom, waarbij de stemmen van de Statenleden uit de verschillende provincies niet allemaal even zwaar tellen. De zwaarte hangt af van het inwonertal van de provincie, zoals die is geteld op 1 januari 1995.

Pag.3: Senaat kiest half juni een nieuwe voorzitter

Zo heeft een Drenthse stem een waarde van 89, terwijl een Zuidhollandse stem een stemwaarde van 401 vertegenwoordigt. Daarnaast hebben de Provinciale Staten in de provincies een verschillend aantal leden. Drenthe telt bijvoorbeeld 51 Statenleden en Zuid-Holland 83. Als álle Statenleden hun stem uitbrengen, zijn voor één senaatszetel 2057 stemwaarden nodig. Er zijn 75 zetels te verdelen.

Bij de senaatsverkiezingen deden vier nieuwe kandidatenlijsten mee. Het Algemeen Ouderen Verbond, de Socialistische Partij, de Unie 55+ en een lijst van de Groenen samen met zeven regionale partijen. Het was tevoren onzeker dat zij alle vier kandidaten op het pluche zouden krijgen.

De Groenen en de zeven regionale partijen hebben wel genoeg zetels in de Provinciale Staten voor een plaats in de senaat. De Fries F. Kuperus van de Federatie Gemeenschappelijke Belangen Friesland voert de naamloze lijst aan. De Centrumdemocraten dingen niet mee naar een senaatszetel. Daarvoor hebben ze bij de Statenverkiezingen te weinig stemmen behaald.

Op 13 juni komt de senaat voor het eerst in nieuwe samenstelling bijeen en zal dan uit zijn midden een voorzitter kiezen. Ondanks het feit dat de liberalen de grootste fractie zullen vormen, blijft Tjeenk Willink (PvdA) voorzitter. Daartoe heeft de VVD begin mei na overleg met de kandidaten voor de nieuwe senaatsfractie en de fractievoorzitter van de andere partijen besloten.

Mocht Tjeenk Willink tijdens de komende zittingsperiode om welke reden dan ook zijn functie neerleggen, dan behoudt de VVD zich het recht voor alsnog een kandidaat uit eigen gelederen naar voren te schuiven.