Persstemmen over Bosnië

De Wall Street Journal heeft zijn commentaar voorzien van de kop The End of Peacekeeping. “Als er in deze laatste fase in de Bosnische oorlog één waarheid uitspringt”, schrijft de krant, “dan is het wel deze: de kwetsbaarheid van de VN-vredesbewaarders is een direct gevolg van verkeerde beslissingen van westerse politici.” Het commentaar geeft een lijst van de lessen die uit de mislukte peacekeeping zijn te trekken: “Probeer niet de de agressor te bedaren door hem humanitaire hulp te geven, door zijn brandstofvoorraden aan te vullen, en de andere kant uit te kijken als hij wapendepots overvalt. En breng geen blauwhelmen in een situatie waarin de grote buitenlandse mogendheden het niet eens zijn over het doel.” De commentaarschrijver herhaalt nog eens het standpunt van de krant: “Onze voorkeur is en blijft: hef het wapenembargo op en laat Bosnië zichzelf verdedigen.”

De Financial Times signaleert ook het fiasco van de peacekeeping in Bosnië: “De hele episode illustreert weer eens de lichtzinnigheid van de poging om peacekeeping te combineren met dwang, en de onmogelijkheid om een militaire operatie uit te voeren als er geen een heldere en eenduidige bevelvoering en een overeengekomen politiek doel is.” Volgens de FT hebben de luchtaanvallen Karadzic in de kaart gespeeld. “De heer Karadzic' enige hoop op overleven lag in een escalatie van het conflict die dramatisch genoeg zou zijn om hetzij nieuwe diplomatieke concessies uit de internationale gemeenschap te trekken, hetzij, als dat niet lukt, ernstige militaire tegenslagen aan eigen zijde te veroorzaken die nieuwe stromen Servische vluchtelingen over de grens naar Servië zouden sturen, wat het voor Milosevic en zijn leger onmogelijk zou maken om aan de kant te blijven staan. Een confrontatie met de VN komt in Kradzic' kraam te pas.”

De Frankfurter Allgemeine Zeitung: “Drie jaar lang hebben de regeringen van de westerse mogendheden het Servische geweld in Bosnië zijn gang laten gaan. Drie jaar lang zijn de politieke leiding en de strijdkrachten van de Bosnische Serviërs gewend geweest met de niet-Servische bevolkingsgroepen te doen wat ze willen. Nu opeens zouden ze respect moeten tonen voor de Westerse mogendheden en zouden ze moeten ophouden met de mensenvernietiging omdat NAVO-vliegtuigen bommen gooien op een van hun munitiedepots.”

Misschien, oppert de FAZ, kan Karadzic tot een compromis worden verleid: “Hij laat de VN-soldaten vrij en VN en NAVO zien af van luchtaanvallen. Maar dan is geen sprake meer van het oorspronkelijke plan van de westerse regeringen: Sarajevo te verlossen van het moorddadige Servische artillerievuur. De weg naar zo'n ramp is geplaveid met mooie frasen, zoals die van de Britse minister van buitenlandse zaken die heeft gezegd dat het vredesproces (dat er niet was) weer op gang moet komen, dat de VN niet tot oorlogspartij moet worden (dus neutraal moeten blijven tussen agressor en slachtoffers) en dat de oorlog niet kan worden gewonnen met militaire middelen (de Serviërs hebben hem gewonnen).”

Tenslotte de Süddeutsche Zeitung: “Alleen de Amerikanen zijn voorstanders van verdere acties van het bondgenootschap - maar Washington heeft dan ook geen troepen in Bosnië. Het gaat zoals altijd: onder Servische druk brokkelt de eensgezindheid van het Westen af.”