'Al jarenlang overleg'; Israelische tv: geheim contact Israel en Syrië

Deze contacten hadden plaats met medeweten van de Syrische president Hafez al-Assad en premier Yitzhak Rabin, aldus de politieke correspondent van de Israelische televisie, die dit gisteravond onthulde.

Van Syrische zijde nam Fares al-Assad, de neef van de Syrische president, aan de contacten met de Israeliërs in Londen en Parijs deel. Fares is een zoon van Rifat al-Assad, een broer van de Syrische leider. De Israelische onderminister van buitenlandse zaken Jossi Beilin coördineerde volgens de Israelische tv de contacten tussen Fares Assad en Israelische academici en andere persoonlijkheden. Minister van buitenlandse zaken Shimon Peres zou op 10 januari dit jaar in de woning van de dochter van de Syrische minister van defensie, Mustafa Tlass, in Parijs een ontmoeting hebben gehad met Fares Assad. De toenmalige Franse minister van buitenlandse zaken, Roland Dumas, zou hierbij een bemiddelende rol hebben gespeeld.

Deze onthulling door de Israelische tv heeft de onrust onder de kolonisten op de Hoogvlakte van Golan, die eerder dit weekeinde al was ontstaan als gevolg van uitspraken van premier Rabin, president Ezer Weizman en minister Peres, verder aangewakkerd. Rabin zei vrijdag dat Israel in het raam van een eerste symbolische terugtrekking van de in 1967 op Syrië veroverde Golan, “op zijn hoogst een nederzetting zal ontruimen”. Weizman zei dat de kolonisten echt reden hebben om zich zorgen te maken, terwijl Peres in Marokko verklaarde dat de Golan van Syrië is. In Marokko voerde Peres met Yasser Arafat besprekingen onder auspiciën van koning Hassan II over het implementeren van de tweede fase van het autonomie-akkoord met de Palestijnen. De Israelische uitspraken worden gezien als een campagne om de bevolking vertrouwd te maken met terugtrekking uit de Golan.

De druzen op de Golan maken uit de reeks Israelische verklaringen op dat in eerste instantie, als vertrouwenwekkende maatregel tussen Israel en Syrië, vier druzische dorpen nabij de berg Hermon aan Syrië zullen worden teruggegeven.

Rabins eerste uitspraak over ontruiming van een nederzetting heeft zeer scherpe kritiek van de zijde van de nationalistische oppositie uitgelokt. Rabin verduidelijkte niet of de ontruiming van de niet nader door hem aangeduide nederzetting onderdeel is van een vredesakkoord, dat volgens zijn belofte in de vorm van een referendum aan het Israelische volk zal worden voorgelegd. Uzi Landau, een felle Likud-parlementariër, zei dat hij als hij soldaat zou zijn een order om inwoners van de Golan te ontruimen niet zou opvolgen. De oppositie-partijen zullen hoogstwaarschijnlijk met steun van enkele dissidenten in de Arbeidspartij een wetsontwerp bij de Knesset indienen waarin wordt bepaald dat slechts met een meerderheid van 70 van de 120 Knesset-leden kan worden besloten tot ontruiming op de Golan over te gaan.

Ook de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Warren Christopher, heeft zich in een vraaggesprek met de Israelische tv betrekkelijk optimistisch uitgelaten over de vredeskansen tussen Israel en Syrië. Het Egyptische blad Al-Ahram meldde gisteren dat de eerste Israelische terugtrekking op de Golan begin volgend jaar zal plaatshebben. Rabin en Assad zouden dan later in het jaar in Washington op het Witte Huis het Israelisch-Syrische vredesverdrag tekenen, nog voordat in Israel en in de VS verkiezingen worden gehouden.